Мішкевіч "Мне больш даспадобы туга. Палессе"
Частка 13 (апошняя)
Аднаго дня муж вярнуўся з канцылярыі і паведаміў, што мусіць ехаць у другую вёску амаль на два тыдні, і спытаў, ці паеду з ім. Безумоўна. І мы паехалі. Я заўсёды любіла лес і сумавала па ім, а гэтая вёска была ў лесе. Выехалі мы рана з пасцеллю і дзвюма торбамі. Хазяіны забралі іх у лодку, нам палажылі дошкі, каб было на чым сядзець, і паплылі. Жнівеньскі дзень быў цёплы, сонечны, а перад намі 18 кіламетраў дарогі. Да лесу ехалі мы каля чатырох кіламетраў паміж лугоў, а далей праз цудоўны сасновы лес. У адзін момант спахмурнела. На рацэ пачала пляскаць вада пад ударамі буйных, рэдкіх кропель, такіх, што нават ад іх цяжару рабіліся бурбалкі. Дождж хутка скончыўся, зноў зрабілася добрае надвор'е. Рака ў лесе мела пляскія берагі, таму пакуль бачыць вока, сосны раслі ў вадзе, нідзе больш такога выгляду не бачыла. Падчас падарожжа па рацэ спаткалі многа дрэў, каторыя ці бура, ці час павалілі ў раку, зрабіўшы мост, які яднаў два берагі. Хазяіны адразалі галлё, каб можна было пад тым мастом праплываць. Масты гэтыя былі заросшыя кустамі, кветкамі, мхом, што дадавала зачаравання падарожжу.
Плывем ракою цёмнай, зялёнай
як вокам кінуць, у вадзе растуць сосны
сонца тут часам заззяе праз аслону
калі кусты і лісце зазелянеюць увесну
Палесская пушча дзікая, первабытна
паваленых дрэў тут ніхто не прымае
квітнеюць ужо нават, так люба, прыемна
і новая жытка на іх узнікае
Часамі бура дрэва паваліць да ракі
з яго новы мост робіць зялёны
птушкі твораць гнёзды, вяртаюцца здалёку
таму што многа тут сонца, не цені кароны
Лодкі плывуць пад мастамі ціхутка
чалавек клоніць лоб перад сілай прыроды
прыгінаючы галовы пад мостам нізютка
пакуль лодка не выплыве на свабодныя воды
Толькі стужка ракі сярод цёмнага лесу
адная дарога ад вёскі да вёскі
лес пад аховай, мядзведзь ходзіць часам
дзік, алень, лось ці статак коз радосных
І грыбы - такіх баравікоў не бачылі ў свеце
усе здаровыя, маладыя, іх там мноства
і рыжыкі - такой колькасці нідзе не знайдзеце
я, чалавек гарадскі, зачаравана гэтай прыгажосцю
Бо адазваўся ў мяне інстынкт першабытны
чалавек лесу, звычай зібральніцтва
калі лес апранаў, лячыў, быў такі жыццедайны
поўны рыбы, звера і птаства
І вось мы на месцы. Выдзелілі нам асобную хату, з печчу і полам. На палу свежая салома, на ёй новая пасцілка. Дом стаяў тут над ракой. Я адразу пачала гатаваць абед. Дровы былі пад печчу, вада ў вядры. Гаршкі, чайнік і прадукты харчавання прывезлі з сабой. Дарадчык прынёс мне зараз шчупака, таму было што гатаваць. Можна тут было купіць малако, смятану, тварог, бульбу. Грыбы даваў лес. З сабой мелі хлеб і трохі цеста.
У гэтай вёсцы хаты былі такія самыя, толькі меньшыя. Будынкі стаялі на вялікай паляне, з гаспадарчых - толькі загоны для жывёлы. Сям-там былі малыя агароды і некалькі садовых дрэў. Гэта была вёска для пастухоў кароў, якіх прыганялі ранняй вясной яшчэ па лёдзе. Пастухамі былі часцей дзяды, часам дзеці, але рэдка. Было тут некалькі бабуль. Жылі ў вёсцы толькі летам, на зіму кароў забіралі лодкамі ў Аздамічы. Кожны дзень да іх хтосьці прыплываў, прывозіў чыстую бялізну, хлеб, соль, сала, запалкі, і забіраў малако, тварог, сушоныя грыбы. Дзяды жылі тут добра, кармілі іх каровы, лес, рака і поле, на якім сажалі бульбу
Муж вяртаўся з працы на позні абед і ўжо заставаўся дома. Я адразу пасля снядання выходзіла па грыбы. Прызначылі да мяне дзяўчыну, бо муж баяўся, каб не загінула ў не знаёмым лесе ці не перайшла граніцу, якая была вельмі блізка. Грыбоў тут было ў брод, але такое мноства пазбаўляе цікавасці збірання. За паўгадзіны мы мелі самых шляпак падбярозавікаў цэлую 10-кілаграмовую шаню, гэта штосьці падобнае да вялікай лубянкі, якую насілі на рамні на плечах. Дзяўчына збірала самыя баравікі, я ведала і іншыя грыбы, але калі паказала ёй краснюка, то яна ўдарыла яго нагой з размахам і словамі: "От баба". Па падбярозавікі хазяіны ездзілі вазамі і вярталіся, калі набіралі поўныя. Грыбы сушылі цэлую ноч на саломе ў печы, а рана насоўвалі іх на шнуркі і вешалі над печчу, каб дасушыліся. Мелі агромныя колькасці, па 100 кілаграмаў і больш, такіх сушоных, белых і пахучых.
Коней пасля цяжкай працы гаспадар вадзіў да ракі і калі напіваліся вады, паганяў, каб пераплылі на востраў. Там пасліся ўсю ноч. Рана хазяін прыходзіў да ракі і зваў, коні вярталіся да яго, і так цэлае лета. У каждай пары каней быў павадыр са званком - ён быў мудрэйшы, другі быў яму паслушны і ішоў заўсёды за ім.
Пад канец кастрычніка мы выехалі з Аздаміч. Перад тым аднак мы былі ў надлесніцтве і ў бацюшкоў, каб развітацца. Ксені пакінула поўны агарод, гаршкі, посуд і паехалі.
І развіталася з Палессем чароўным
краінай вод, лясоў, бяскрайніх балот
і пачала туляцца па свеце не роўным
адчуваючы цягу
як быццам ад вуснаў забралі кубак зачараваны
таму думкамі вяртаюся да таго часу
да часу маладосці
свежасць перажыць, яснасць погляду
гэты пакой, тая ціша пасля шуму гарадскога
заставіла мне ўспамін назаўсёды
таму апісала ўсё нават вельмі дакладна
але ўсіх колераў словы на апішуць
і не апішаш
што засталося ў сэрцы глыбока
і не апішаш
мелодыі лесу, хоць вушы іх чуюць добра
https://www.youtube.com/watch?v=j0w0hABSjJQ
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 6