Предыдущая публикация
"Амазонкӑсем"-сувар хӗрарӑмӗсем Субарту ҫарта.
(с переводом на русский)
3. Ку ҫӗршыв ҫинче Кавказ тӑвӗн ту хырҫи выртать. (С. Иордан. Гетика. 52 с.( Кавказ тӑвӗсем ҫав тери ҫӳле ҫӗкленсе тӑраҫҫӗ, вӗсен тӑррисене ҫумӑр та, юр ҫуни те тивмест: вӗсем кирек мӗнле пӗлӗтсенчен те ҫӳллӗрех. Варринчен пуҫласа сӑрт тӳпине ҫитичченех вӗсем юрпа витӗннӗ; вӗсен сӑрт-ту айккинче те питӗ ҫӳллӗ, вӗсен сӑннисем ытти тусенни пек мар. Кавказ тӑвӗсен ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчи тайлӑмӗсем Иллирипе Фраки патне ҫитеҫҫӗ, кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ еннелле тухакан юпписем перспа рим ҫӗрне гунсен йӑхӗсем иртекен ҫулсем патнех ҫитеҫҫӗ.; ҫав хушӑксенчен пӗри Тзур ятлӑ, тепри Каспи хапхи текен авалхи ят. Кавказ чиккинчен Пуҫласа Каспи хапхи таран сарӑлса выртакан ҫак пӗтӗм ҫӗршыва алансем йышӑнса тӑраҫҫӗ; ку-никама пӑхӑнман йӑх, ытларах вӑл персӑсемпе килӗштерсе пурӑннӑ, римлянсемпе персӑсен ытти тӑшманӗсем ҫине ҫарсемпе ҫӳренӗ. Кавказ тӑвӗ ҫинчен каласа панипе эпӗ пӗтнӗ тесе шутлатӑп. Кунта сабир теекен гунсем тата ытти гун йӑхӗсем пурӑнаҫҫӗ. Амазонкӑсем кунтан тухса Термодонт шывӗ хӗрринчи Темискур патӗнче, эпӗ кӑшт ҫӳлерех, Амис хули вырнаҫнӑ ҫӗрте, хӑйсен лагерьне аркатнӑ, теҫҫӗ. Халӗ Кавказ ту хырҫи таврашӗнче, Страбон (Ср. Страбон) пулин те, амазонкӑсен ячӗсем те, асаилӳсем те юлмарӗҫ. X, 5; ХІ, 3, 21.) ытти писательсем те вӗсем ҫинчен нумай каласа параҫҫӗ — амазонкӑсенчен чи тӗрӗсрех пек туйӑнать мана-ҫакӑн пек "харсӑр хӗрарӑмсен" йӑхӗ нихҫан та пулман, [18] этем ҫутҫанталӑкӗн законӗсене Кавказ ту хырҫи таврашӗнче ҫеҫ пӑсма пултарайман; вӗсем ҫак вырӑнсенчен Азие варварсен пысӑк ҫарӗ хӑйӗн арӑмӗсемпе кайнӑ теҫҫӗ; Термодонт юханшывӗ патӗнче Лагерь пулса тӑнӑ арҫын варвар арҫынсем, хӑйсен арӑмӗсене кунта хӑварса, Азири ҫӗрсен пысӑк пайне ҫаратса, ҫаратса ҫӳренӗ. Кунта пурӑнакан халӑхсем вӗсене хирӗҫ ҫӗкленсен, вӗсене пурне те вӗлерсе пӗтернӗ, вӗсенчен нихӑшӗ те, пӗр ҫын та хӑйсен арӑмӗсем патне лагере таврӑнман. Ҫак хӗрарӑмсем малашне те, хӑйсен таврашӗнчи ҫынсенчен хӑраса тата апат-ҫимӗҫ ҫитменнипе ирӗксӗрех арҫын сӑн-сӑпатне йышӑнчӗҫ, арҫынсем лагерьте хӑварнӑ хӗҫпӑшалсемпе ҫар тумтирӗсене тӑхӑнчӗҫ; ҫапла вара вӗсем, хӑйсене кирлӗ пулнипе, паттӑрла ӗҫсем турӗҫ. Ку ку таранччен пычӗ. вӗсем виличчен. Эпӗ хам та ҫапла шутлатӑп: амазонкӑсем, ман вӑхӑтра та пулса иртекен чӑннипе илсен, хӑйсен упӑшкисемпе пӗрле походпа пынӑ: кая юлса ҫитнӗ йӑласем ҫутҫанталӑкри йӑла-йӗркесемпе аслашшӗсен йӑли-йӗркисен ҫапӑҫӑвӗ пулса тӑраҫҫӗ. Гунсем(суварсем) рим империйӗ ҫине темиҫе хут та тапӑннӑ, хӑйсене хирӗҫ тухакансемпе ҫапӑҫнӑ: паллах, вӗсенчен хӑш-пӗрисене кунта вӗлернӗ. Варварсем(суварсем) кайнӑ хыҫҫӑн, вилнисен ӳчӗсене пуҫтарса пӑхса, рим ҫыннисем вӗсем хушшинче хӗрарӑмсен кӗлеткисене тупнӑ. (Ср, Ултавҫӑ тата Помпей, г. 15). Паллӑ ӗнтӗ, Урӑх хӗрарӑм ҫарне Азире те, Европӑра та ниҫта та тупайман. Сас-хура тӑрӑх, Кавказ тӑвӗсене те нихӑҫан та арҫын халӑхӗсӗр хӑварман. Акӑ мӗн каласшӑнччӗ эпӗ арҫынсем ҫинчен. Амазонкӑсем ҫинчен эпӗ акӑ мӗн каласа парасшӑнччӗ.
Прокопий Кессарийский В.Р. I. 26. 8; B.V. I. 16. 11; II. 21. 3. [2] амазонка ҫӑлкуҫӗ
Следующая публикация
Нет комментариев