— Ааааа.... Ааааа
Үйүнүн ичин жаңырта, таң - атпай чыккан Лунаранын үнүнөн улам, түнү менен унаасында отуруп, эми гана көзү уйкуга кеткен Белес чоочуй үйгө жүгүрүп кирди.
— Эмне болуп кетти?
Оюнда бир жамандык болгондой элеңдеп чуркап кирген Белес, өзү менен өзү , сүйүнүчтөн кубанып жаткан Лунараны көрүп, өөх деп алды ичинен .
Колунда кечээ гана өзү чийген сүрөттү кучагына бекем кыскан Лунара улам -улам сүрөттү карап,
— Мен өмүрүмдө, өмүрүмдө мындай кооз белекти алган эмес элем. Карачы кандай татынакай?.... Кандай кооз... Өзүң чийдиңби?
Лунара Белести көрүп, суроо артынан суроо жаадырып кирди.
Белес жылмайып, иий дегендей башын ийкеди.
— Азаматым десе... Сен мыкты эле сүрөтчү турбайсынбы? Ушундай керемет талантты эмнеге катып жүрөсүн я?
Аябай кооз тартыпсын... Же мен ушундай сулуумунбу я???
Жигитке тийише, сүрөттөгү өзүн бир карап, кылыктана тамашалай кыз, Белес да жылмаюу менен башын ийкей, үнсүз уялганынан жер карайт
— Рахмат сага.
Лунара күтүүсүздөн , Белести кучактап жиберди. Кыздын ыссык деми, Белести куйкалап бараткандай, жүрөгү уйгу туйгу болуп, чекесинен чыпылдап тер чыга, чачынан чыгып турган керемет жыты, жигиттин башын айландырып, башкача сезимге балкытып жиберген сыяктуу...
— Сен керемет жансын... Сен ушундай жакшы адамсын. Сен мыкты жигитсин.
Лунара ушуларды айтып, акырын жигитке күлө карады.
— Ачка болдуңбу? Жүзү бетиңди жуу, чай ичебиз. Түнү менен уктадыңбы деги?
Белек иий дегендей адатынча баш ийкеди.
Өтө эле тартынчаак, сөзү жок, үнсүз, түнт жигитти Лунара эмнеге мындай экенин жакшы түшүнөт. Ошол үчүн да колунун келишинче ачууга аракет кылганы.
— Каалайсынбы сени кооз жерге алып барам? Мен бир жерди билем... Укмуш сүрөт тартышат. Көчөдө эле отуруп, элдер мындай талантты эч ким көрө элек болсо керек. Ушундай соонун көрүнүш уюштурабыз. Сен дагы тартасын.
— Белек мени кара?!
— Эч нерседен тартынба! Бизге, -« Жок, жакпады, жаман экен » -деп, же мыскылдаса да эч качан башты жерге салып уялбашыбыз керек. Биз дагы адамбыз. Көңүлүбүз каалаган нерсени кыла алабыз. Бирок жакшы нерселерди. Бүткүл жер жүзү ушундай... Бир адамга жаксак, бир адамдарга жакпайбыз. Бул биздин жаратылыш. Ага таарынып, же андан уялып кереги жок. Бирөө сын, пикир айтса дагы, сына көрбө. Жаман азгырыктарга азгырыла көрбөшүбүз керек. Мына мисалы мен... Сени менен таанышканымдан бери, ушундай жакшы кыз боло баштадым. Менин бул өзгөрүүмө сен себепкер болуп жатасын.
Кыз ыраазы боло, жигитке жылмайып, акырын мурдунун учунан чымчып койду.
**************
Үйүнө чарчаңкы келген Сезим эмнегедир көңүлү, маанайы жок, шалдырай отура кетти. Аны көргөн Тинатин курбусунун абалынан чоочулай жанына жетип бара,
— Сезим?... Эмне болду сага курбужан?
Сезимдин оозунан сөзү түшүп эмне айтып, эмне койоорун билбей, тек гана ойлуу отура берди.
— Сыркоолоп калдыңбы эмне?...
Тинатин Сезимдин чекесине колун койо, ысытмасын текшерип алды.
— Жоок... Ысытмаң деле жок, эмне болду деги айтсаңчы?
Тинатин суроо үстүнө суроо жаадырып кирди.
— Билбейм Тинаш... Акыркы күндөрдөгү болуп өткөн окуялар, мени каттуу ойлонтуп, кыйнап жиберди окшойт. Үч күнгө дем алыш алдым. Мээм чарчап кетти. Эс алгым келди.
Сезим араң ооз учун кыбырата салды.
— Айтпа! Кайран жап-жаш гүлдөй өмүрлөр кыйылды.
Тинатин азыр Сезим такыр башка нерсени ойлоп турганын билген жок. Оюнда курбусу Амантурдун кызы үчүн кыйналууда деп ойлоду. Бирок Сезимдин ичинде эмнелер жатканын эч ким билбейт.
—Сезим жүрү барып чайканып чыксаң болоор экен. Өзүңө келип, жакшыраак эс алып каласын. Бара гой, мэ карма сүлгүнү.
Курбусун ой - боюна койбой жуунучу бөлмөгө киргизип,эшикти сыртынан жаап койду.
— Жуунуп чык, анан бир аз ыссыгыраак чай- ич дагы уктап эс ал. Билем сен кыз, оозуңа бир наар албасаң керек.
Жумушу, анын арасындагы окуялар курбусун чаалыктырып койгонун билип, өзү чай даярдап жатты.
Сууну чыгарып, ойлуу жуунучу бөлмөдө бүрүшүп отурган Сезим эмне кылып жатканын да билген жок. Оюна түркүн нерселер келип- кетет.
— Балким айтсам бекен?... Милицияга кабар берсемби? Же... Же Тинатинге айтсамбы?... Эгер Тинатинге айтсам... Же милицияга кабар берсем алар карабай койушсачы? Мени күнөөлүү деп айыпташсачы?...
Амантурдун, кызынын бейити алдында чөгөлөп, башын жерге салып отурган абалы көз алдына тартыла түштү.
— Мен ал жигитти күнөөлүү дей албай турам. Эгерде ал ошондой зөөкүр болгондо мени тирүү коймок беле????
— « Менин кыйкырыгым, үнүм эч жерге жетпеди. Үстүдөгү соттор, прокурор , мамлекеттик ишкерлер баары алар менен тили бирге. Алар, тирүүлүгүмдү билишсе көзүмдү тазалашат, сени да тынч койбойт, андыктан сен да оозуңдан чыгара көрбө. »
Амантурдун ушул сөздөрү кулагына жаңыра түштү.
— Эмне кылсам? Кызы үчүн туткун болгон ата болсо... Эмнеге алар көзүн тазалайын дешти? Эмнеге? Кылмыш ишин жаап салуу үчүнбү?
Сезим көпкө ойлуу отуруп, качан гана сырттан Тинатиндин үнү угулганда өзүнө келди.
— Мына баратам!!!
***************
Араң жан, бутунун учтары менен басып, калтыраган колдору менен ичимдик ташып, үстөлгө койо салган Алинанын кыска көйнөгүн сыдыра караган жигит ичинен шилекейин жута тамшанып алды.
Карышкыр алдында титиреген козудай, калтырай түшкөн кыз, жигиттин сүрдүү көздөрү өзүн теше тиктеп турганын туя, андан бетер сүрдөй,
Узун чачтарын жөн гана өрүп, таштап алган болсо да, улам ылдый болгон сайын, зордук менен кийгизип койгон кыска көйнөгүнөн эңилген сайын, өзүнө ыңгайсыздык жаратып жатканына уялып кетти.
Улам сайын ага койбой, алдында отурган жигит жалдырап, суктана тиктейт.
— Чооң рахмат.
Кыз колуна карматкан шарапты алган жигит кызга ыржая тиктеп, үнсүз башын ийкеген Алина эми артына бурула бергенде, билегинен шак кармай токтото салды.
Алина жүрөгү оозуна кептеле корко түштү.
— Мен бошсун дегеним жок окшойт! Бул жерге отура кой. Жанымда отуруп көңүлүмдү алаарсын балким?...
Өзүнө белинен имере тартып, буркураган жытына мас болгондой, рахаттана жыттап алды.
— Бахх... Керемет не деген?...
Жигиттин оозунан чыккан сасык жытка көөнү айный түшүп, араң дегенде өэүн кармай, үлбүрөгөн назик үнү менен,
— Мен... Мен жумушум бар деди.
Деген менен тиги койчуудай эмес.
— Эмне? Сенин жумушуң менден да артык бекен? Сен болгону бир көңүл ачууга ыңгайлуу тряпкасын билесинби я?
Заматта ачуусу бетине чыгып, жанагы жасалма өңү өзгөрө түшүп, ордунан атып турду.
— Мени кечириңиз... Мени кечириңиз...
Кыз колу менен жүзүн жаба, чебелектеп жиберди. Сыягы уруп жиберет деп коркуп кетсе керек.
— Билесинби мен кечирүүм үчүн эмне кылууң керек?
Кызды ары -бери мышык, чычкан ойногондой колунан тарткылап, ичке белине көз таштап,
— Чеч көйнөгүңдү!
Үнүн өктөм чыгара ачуулуу сүйлөдү.
— Чээч! Ансыз деле баары ачык көрүнүп турат. Кийип эмне кыласын? Кана бииир өз көзүм менен көрүп тойойун...
Коркконунан кайра эки колу менен көйнөгүн беките акырын жок дегендей энтиге башын чайкап жиберди. Алина.
— Эмне, сен?. ..
Ачуусу келген жигит Алинаны жаак талаштыра чаап жибере, оозу мурдунан кан ага түшкөн Алина бүк - түшө жерге кулады.
— Токто!
Артынан чыккан үндөн улам, өзү чоочуй түшүп, эмне кылаар айласын таппай тура калды.
Шашыла жетип келген Рамис Алинаны бир карай, зөөкүрдү бир карай, саамга тура, күтүүсүздөн жигиттин дал өзүн да муштуму менен бет талаштыра койуп жибере, эч кандай каршылыгы жок турган немени кайра-кайра согуп, качан гана моокуму канган учурда, жакасынан өйдө кыла тартты.
— Сен ким болдуң, менин үйүмдөгү, мага тийешелүү кыздарга кол көтөрө тургандай?
Рамистин ачуулуу үнү чоң залдын баарын жаңырта чыкты.
— Мени кечириңиз! Башка кайталанбайт!
Бети башы жарыла үнү араңдан чыккан жигит кечирим сурап жиберди.
— Милиция кызматкеримин, мам кызматта иштейм деп кутурба сен бала. Сен бул жерде жаш кыздарга күч көрсөт, а тиги жакта Амантур тирүү жүрөт. .. Сен Амантурду мен өлтүр деген убакта колдон чыгарып, аз болгондой кызын өлтүргөнүн айтканда эмнени ойлодуң сен?
— Амантур кызынын өлүгүн алып чыгып кетет, а сен болсо... Сен болсо менин кыздарыма күч көрсөтүп отурасын.
Рамис ачуусун баса - албай тигини дагы жаак талаштыра муштап жиберди.
— Жок -жок ал өлгөнүн өз көзүм менен көрдүм. Ал өлгөн.
Оозу -мурду кан жайыла берген жигит адатынча өз сөзүнө тура актана түштү.
— Ошондой дечи? Демек мен азыр жалган айтып жатамбы? Анда кана? Өлгөн денеси кана?
Рамистин ачуусуу тыйылаар эмес...
— Кайдан- жайдан болсо да, же башын, же өзүн таап келесин! Болбосо дал өзүңдүн башың кетет!!! Эми болсо көзүмө көрүнбөй жогол!
Рамистин бир ооз сөзүнөн жүгүрүп сыртка көздөй чыгып кеткен жигит ачуусун баса албай, унаасына отураары менен өгүздөй өкүрүп -өкүрүп алды.
— Сениби шашпа! Баары бир менден кутула албайсын. Сенин да бир күн дал ушундай териңди тескери сыйыра турчу күн келет. Азырча мен сенин кол астыңда иштей турайын... Эсине кылт эте Сезим түштү.
Бир билсе ошол билет . Көз алдына, Сезимдин мукактана араң сүйлөгөн сөздөрү элестей түштү.
— Баарыңдын мычкымаңарды чыгарып, камырдай ийлебесем атымды башка койом. Айрыкча Рамис сени...
Жини менен унаасын жүргүзө, кайдадыр жөнөп баратты.
*******Бутунда араң туруп бараткан Алинаны Рамистин үнү токтотту.
— Токто!
Алина артын карай корко түшкөн кыздын абалын көрүп Рамис аяп кетти.
Он алтыга толо элек жап- жаш кыз. Ийнеликтей араң жан кыймылдап жүргөнү аз келгенсип мынтип зөөкүрдөн токмок жегенине ичи ачыша түштү.
— Кел бул жерге отур!
Рамис диванда чалкалай отура жанын көрсөттү.
Алинанын башка аргасы жоктой. Аңгектен качсаң дөңгөккө дегендей эле экен деп, ичинен тагдырына нааразы боло аргасыздан акырын барып отура кетти.
— Кемел, тиги дары салганды алып кел.
Рамистин мындай адаты кызды таң калтыра, оюнда азыр мунусу да, аймалап, жулмалап, тийише баштайт деп ойлогон. Бирок андай болгон жок. Тескерисинче Рамис дары салгычтын ичинен дарысын алып , кыздын, соккудан улам жарыла түшкөн маңдайына сүртүп жатканына аң- таң боло түштү.
— Башка мындай кийимде жүрбө. Муну да кийбей эле кой.
Үстү - башын сыдыра караган Рамис дагы бир жигитине буйрук бере,
—Дүкөндөн өзүнө жарашыктуу көйнөктөрдөн алып келгиле! Бутуна да. Кызга эч ким жолобосун менин уруксаатымсыз.
Рамис кыздын чачтарын акырын сылап алып,көздөрүнөн чарчап турганын сезе,
— барып уктап ал. Чарчапсын!
Ордунан дароо туруп кеткен Рамисти караган Алина эмне дешин билбей узата карап кала берди.
*************
Амантур көпкө ойлуу жатты. Үйүн ичинен бекитип, жарыкты да күйгүзбөйт. Эч ким бул жерде жашынып жатканын билбеши керек. Туш тарабы курчалган кооз гүлбакчасы айлана - тегеректе эмне болуп жатканын көрсөтө бербей далдоолоп турат. Жерге берген кызынын бейити жанынан кеткиси келбеди.
Эки күн алдын тазалап таңылган жарааты, бир аз ооруксунуп турганы бар.
Кийимдерин алмаштырып үстү башын тазалап кеч киришин күттү. Эч кимге көрүнбөйт, сыртка да чыкпай, шыбыр этсе эки жагын элеңдей түшөт. Азырча жарааты жакшы болсо, андан- соң сыртка чыгып, тигилерге эсебин берүүгө камданып, үйү астында жер төлөгө түшүп, өз алдынча,бир нерселер жасайт.
Эски күндөрү эсине түшүп, тээ аскерге барган кезиндеги окуялар, андан түрдүү машыгууларды үйрөнгөнүн эстеди. Кийин эки-үч досторунун айынан, мам кызматтан куулуп, өз- ара кеткендери бар.
Жалданып иштеп жүрүп, Афганистандагы согушка барган күндөрү, ал жактан туткунда калган аялы менен таанышып, бул жакка алып келгенден бери өз иштерин таштап, тынч жашоону көздөгөн.
Ошол себептен баарын таштап, аялы каза болгон соң шаардын сыртына жашоону чечип келгени эмес беле?... Багы жокко дагы жок дегендей... Мынтип кызынан айрылып калганына өзүн -өзү жеп, өзөгү өрттөнүп, кайра жанагы адатына кайтуу максаты.
Бир - аз күн өзүнө келип жакшы болсо, бул үйдөн кетиши керек. Шаардагы эски жер тамынын жер төлөсүндө, өткөн жашоосунан калган эстеликтер өтө көп... Ал дегени куралдары, атайын өзүнө керектүү керек жабдыктарын сактап койгон. Ушуларды ойлоп, бир нерселер жасап, кеч киришин күтүп жатты.
**********
Динара кыздын жанынан эмнегедир кете албай турду. Кечээ гана болгон окуя баарын дүрбөлөңгө түшүрүп, ал тургай өзүн да ойго салып койгон. Ошол себептен да буту-колу тушалып эч кайда барып, же чыгып кете албайт. Өз ишине так болгон үчүн гана тигилер эч'нерсе кыла албай турганы чындык. Болбосо эчак эле Амантурдун кызындай өмүр менен коштошоору шексиз.
Жанындагы чогуу турган күзөтчүсүнө Мээримди дайындап, өзү сыртка чыгып , шефине коңгуроо кылды.
— Угуп жатам?!
Бир аздан соң күркүрөгөн жоон үн Динаранын коңгуроосуна жооп кыла угулду.
— Шеф бул мен Динара. Бул жакта кызыктай эле окуялар болуп жатат. Кыз бир аз өзүнө келип калды.« Мени издеп табышса, өлтүрүп кетет » деген коркуу бар кызда. Кыздын айтуусуна караганда абал чатак окшойт...
Анын үстүнө бул ооруканадагы кыз дагы кайтыш болгон соң, жансыз денеси жоголду. Уурдап кетишти. Ошол себептен,Мээримди башка жерге жашырып турууга болобу? Ошол тууралуу кеңешейин дегем.
Шефи ойлоно калып, кайра бурк эткен үн ары жактан тынчтыкты бузду.
— Макул! Мен бир жерди айтам, ошол жерге алып келгиле. Болгону башка эч ким билбесин экөөңдөн башка.
Шериги экөөнү айтып жатканын дароо түшүнгөн Динара сөз бүткөн соң коңгуроону өчүрө койуп,
оорукананын жетекчисинен, кызды башка ооруканага которуусун айтып, жооп сурап, акырын чыгып кетишти.
Эмнегедир жанында шериги шектүү көрүнүп, Динара сүйлөсө жалтактап көздөрүн ала качып, эмненидир жашырып жаткандай сезилет.
Чын эле, алтынчы туюму алдаган жок. Шефинен келген кабар...
— Экөөнүн тең көзүн тазала, же мен жөнөткөн жигиттерди күт деген. Шефинин сөзүн кайдан билсин?!
Жеңил унаа ээн көчөгө бурула бергенде, шефтин сөзүн эстей түшкөн жигит акырын Динараны бир карай, кызды бир карай, унаанын отургучуна бекиткен куралды кармалап алды.
Оюнда ордунда тура бекен деген ой келсе керек. Ыңгайы келсе, экөөнү тең жайлап салуу. Бирок кыраакы Динара мунун баарын билгендей.
— Баары жакшыбы?
Динара акырын сурап, тамырын тартып көргүсү келди.
— Ооба! Эмнеге сурадың?
— Жөн гана. Эмнегедир кыжалатсынбы.... бир нерседен 'жанатан чоочулагандай түрүң бар.
Жигиттин чекеси терлей түшүп, сездирип койгондой.
— Демек таптым.
Ичинен Динара ушуну ойлой, жол ката экөө бири- бири менен сырдуу тиктешип кетип баратышты.
Аркадагы кыз дагы коркконунан үнү чыкпай, эки көзү алаят.
Ортодо жымжырттык. Тек гана саат жебеси чыкылдайт.
Бир убакта дароо токтогон унаада Динара да, шериги да экөө тең, бири -бирне курал кезей тиктеше түшүштү.
— Динара мындай кылба! Акмак болбо. Аз убактан соң, жигиттер келет, баары бир кызды алып кетишет.
— Сени жайлоого үлгүрөм.
— Мындай деп ойлогон эмесмин сени. Ишенгенмин сага, элге кызматың ушулбу саткын?!
Жигитти бир караган Динара ачуулуу, ары жийиркеничтүү сүйлөп алды.
—Менде башка айла жок!
Шериги курал кезеген абалында күңк этти.
— Ал жөн гана шылтоо! Айла ар качан табылат! Сен коркоксун болгону ошол! Мен кызсыз кетпесимди билесин!
Динара үнүн өктөм чыгара, аркы жакта эмне кылаар алапайын таппай элейип, экөөнү тиктеген кызга жигиттен көзүн албаган тейде сүйлөдү.
— Эшикти ачып, акырын менин жаныма кел.
Кыз Динаранын айтканын жасап, жанына барды.
— Өкүнөсүн Динара! Алар сени кошо көзүңдү тазалайт!
— Мен сендей коркок эмесмин! Курал кезегим келбейт сага унаадан түш!
Экөө атыша кетсе жигит өлөөрүн билет. Анткени Динаранын көзгө атаар мерген, андан да эң ыкчам, шамдагай экенин билет. Колундагы куралын шарак таштаган жигит, эки колун көтөрө Динарага кайрыла унаадан түштү.
— Сага акыркы сыйым ушул менен бүттү. Биздин жолдор эми башка. Кийинкисинде жолукпа!
— Сен да кийинкисинде жолукпа! Анда сени бүгүнкүдөй тирүү калтырбайм!
Динара рульга отуруп, кызды жанына отургузду да, дароо унааны айдап зуу койду.
Экөөнү узата караган жигит, куралын алып, өзүнүн бутуна, өзү ок чыгара, ач аюудай бакырып, шефине коңгуроо чалды.
— Ишти бүтүрдүңбү?
— Жок шеф! Анын кандай экенин билесиз, менин бутумду жарадар кылып кыз менен качып кетти.
Шеф унчукпастан телефонду койуп койду . Бутунун оорусуна карабай жигит жаны тынч ала түшкөндөй, күбүрүнөт.
— Эми ким экениңди сынап туралы четте!
*************
Уландысы бар
Достор Тинатин менен Сзимдин жашоосу кандай болот деп ойлойсуздар? Динара кызды сактап кала алабы? Рамис кандай жигит деп ойлойсуздар?
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев