"Марий Эл" газет - поро йолташет

Кучемыште У ферме лиеш Марий Турек районышто 2028 ий марте 200 миллион теҥгеаш инвестиций проект илышыш шыҥдаралтшаш. Тиде районыш миен коштшыжла Марий Эл вуйлатыше Юрий Зайцев «Акпарс» агрофирмын вольык ашныме комплексыштыже лийын. Предприятий шылым да шӧрым ыштен налеш, пырчан да отызан кушкылым ончен кушта. Тиде озанлык шӧрым ыштен налме шотышто республикыште визымше верыште, 1795 вуй тӱкан шолдыра вольыкым ашна, тидын шотыштак ушкалым – 600 вуйым. Пел ийыште 3,2 тӱжем тонн шӧрым ыштен налын, ик ушкаллан шотлымаште лӱштыш 337 килограммлан ешаралтын да 5322 килограммыш шуын. Предприятий инвестиций проект почеш 500 ушкалым ашнаш келыштарыме фермым чоҥаш палемден. 200 миллион теҥгеаш проект 2026-2028 ийлаште илышыш шыҥдаралташ тӱҥалеш. Тиде проектым илышыш шыҥдарымек, озанлыкыште ушкал 1100 вуй марте ешаралтеш да 2030 ий марте 10 тӱжем тонн шӧрым ыштен налмашке шуэш. Марий Эл вуйлатышын палемдымыж почеш, инвестиций проект республикыштына шӧрым утларак ыштен налаш йӧным пуа. Тыгодымак у паша вер ышталтеш, республикын бюджетышкыже ешартыш окса пура. Марий Эл Республикым вуйлатышын пресс-службыжын уверже негызеш В.СМОЛЕНЦЕВ ямдылен Д.Речкинын фотожо

Шарнена, огына мондо Кызыт Волжский район Корамас кундемыште, Нурмучаш ял воктенысе «Чоткар патыр» тӱвыра да историй комплексыште «Умбалне Элнет ӱмбал канде» фестиваль эрта. Тудо Марий Элын сулло артистше, радиожурналист, мурызо, чолга мер пашаеҥ Раисия Данилован шочмыжлан 70 ий теммылан пӧлеклалтын. Е.Эшкинина Е.Яндыганован фотожо

Верысе кучемыште «Сай пашам аклен моштыман», – манеш Кужэҥер район Йӱледӱр ял шотан администраций вуйлатыше Т.Чиркова. Пытартыш жапыште тиде ял шотан илемыште шагал огыл сай вашталтыш лийын. Калыкын илыме условийжым куштылемдаш кугыжанышат чот полша, тыгодым национальный проект-влаклан эҥерта. Тидын да моло нерген каласкалаш газет пашаеҥ В.Смоленцев ял администраций вуйлатыше Т.Чиркова деч йодын. – Татьяна Николаевна, Йӱледӱр селам ончалатат, тудо чот вашталтын. Ончычсо черке олмышто чапле у оралте кушкын шогалын, тудын той ыресше мӱндыркӧ волгалтеш. Села урем корныш чапле асфальтым пыштыме. Ынде йолын коштшо-влаклан тротуарым ыштыме, уремым волгалтараш келыштарыме меҥге-влакым шогалтылме. Чыла тидыже калык верч ышталтеш, туге? – Чынак, мемнан кундемысе калыклан илашыже куштылгырак лийын. Руш Кугунур села гыч Кугу Лаждӱр марте шуйналтше 12 километр корныш у асфальтым шарыме. Тиде «Лӱдыкшыдымӧ да сай качестван автомашина корно» национальный проект почеш ышталтеш. Кугу Лаждӱрыштӧ кӱварым тӱрыс ачалышт. Тиде проектышкак Йӱледӱр селан Коммунистический уремжат пурен. Тудын кужытшо 1,5 километрым эрта. Тыште светофорым шогалтыме, сандене йолын коштшо-влаклан лӱдыкшӧ огыл. Тений урем кок могырыш йолын коштшо-влаклан тротуарым ыштат. Кызыт бордюрым пыштыме, тыгыде кӱм оптымо. Пычкемыш жапыште уремым волгалтараш меҥге-влакым шогалтылме, тушко светильникым сакалат. Такшым светильник-влак ончычшат лийыныт, но ынде чылажымат уэмдат. Тыште чумыр пашам июльышто мучашлышаш улыт. – Йӱледӱр села гыч Купсола ял марте шуйналтше корнымат кӱшнӧ ойлымо нацпроект почешак ачалат? – Тиде корнат (кужытшо 6,5 километр) проект почеш тений ыштен шукталтшаш. Ныл километр кужытышто тошто асфальтым кораҥдат, тудын олмеш уым шарат. А умбакыже тыгыде кӱм шарат. Вет Йывансола ялыш шушаш лишан асфальтше кызытат уке. Район вуйлатыше Сергей Михеев дене Купсола ялыште школ автобуслан савырнашыже кумдыкым келыштарыме йодыш рашемдалтеш. Эше тыштак, автобус шогалме верыште, тунемше-влаклан йӱран-луман годым вучаш павильоным ыштыме йодышат каҥашалтеш. – Кызыт Йӱледӱр села воктене Лаж эҥер гоч шуйналтше кӱварым ачалаш тӱҥалме. Тудым кунам шуктат? – Тиде кӱварым «Мостремстрой» ГУКП-н пашаеҥже-влак ачалат. Кӱварын ик могыржым ачалыме, но ик жаплан паша шогалын ыле. Вет кӱварым чоҥышо да ачалыше организаций эше Марий Турек районышто пашам шукта. Нине пашаеҥ-влакак кодшо ийын Кугу Лаждӱрыштӧ кӱварым ачалышт, палемдыме жапыште ыштен шуктышт. Тыштат тыгак жапыштыже да сай качестве дене шуктат манын ӱшан уло. Чыла пашам мучашлымек, Йывансола велыш чапле кӱвар гоч кудалаш лиеш. – Моло ялысе корным шотышто кучымо паша кузерак шукталтеш? – Шукерте огыл районышто сессий эртыш, тушто тиде йодышымат ончымо, корно фонд лимитым шеледыме. Ме кажне яллан тыгыде кӱм ойырена, тудым эн уда корно кумдыкыш шарена. Тыге ий еда ышталтеш. Тидлан ял калык таум ойла. Такшым яллаште корным ачалыме йодышым эреак шинча ончылно кучаш тыршена. – Тендан илем кундемыште Эҥыжсола кугу ялыште пӱртӱс газым шукертсек вучат. Кунам вучен шуктат? – Ала-кузе тиде ял ӧрдыжеш кодо. Эше Кӱшыл Регежыште газ уке. «Газпором газраспределение Йошкар-Ола» ООО гыч серышат толын ыле. Тушто районышто эн ончыч газым Эҥыжсолашке да Топкавлак кундемысе Шинурыш пуртымо нерген ойлалтеш. Ме Эҥыжсола ялыш тенияк газ миен шуэш манын ӱшанышна. Догазификаций программе дене Руш Лаждӱр ялыш (тушто Яндимировмыт ик еш ила) газ пуртымо йодышым рашемдыме. – Колынам, Ӱлыл Регеж ял лишнысе плотина воктене йӱштылмӧ верым келыштарыме. Тудын дене калык пайдалана? – Тиде йодышымат ме ӧрдыжеш коден огынал. Индивидуальный ик предприниматель дене тений майыште Ӱлыл Регеж плотина воктене йӱштылмӧ йӧнан верым ышташ кутырен келшыме ыле. Тудо чылажымат палемдыме семынак ыштен шуктыш. Леведышан беседкым ыштыме, ӱстел, теҥгыл-влакым, вургемым кудашаш да чияш верым келыштарыме, шӱкшакым погаш йоҥгытым шындыме, туалет лийын, указательым возыман плакат-влакым сакалаш профиль дене каркасым йӧнештарыме. Ик арня гыч миен ончална – шукыжым сӱмырен пытарыме ыле, ӱстембалым зажигалке ала шырпе дене йӱлалтен когартеныт. Тышке канаш эсогыл пошкудо Шернур район гычат толыт. Мый ӧрам: чылажымат канаш толшо-влаклан йӧнан лийже манын ышталтеш, но теве кузе аклат самырык-влак мемнан тыршымынам! Вет чыла тидым ышташ окса кӱлын, роскот ышталтын. Варажым верысе рвезе-влак чыла тидым уэш ачаленыт. Снимкыште: Т.Чиркова. Авторын фотожо.

ИЛЫШ ВИЙЫМ ЕШ ГЫЧ НАЛЕШ Кеҥеж тӱҥалтыште паша кабинетышкына иктаж кудло ийым эрталтышыла койшо икмарда кап-кылан пӧръеҥ пурыш да марла изданий-шамычлан кушто возалташ лиймым йодо. Звенигово районысо Чакмарий села гыч улмыжым пален налмек, тидым илыме верысе почто кыл пӧлкаште ышташ темлышна, вет тыге тудлан газетым налаш йӧнанрак лиеш. Йодышыжым рашемдымек, пӧръеҥ вигак лектын ыш кай, а пеш оҥай темым тарватыш: – Кузе шонеда, молан марий калык шочмо йылме дене лекше изданий-влаклан подпискым огеш ыште? Шке шонымашнам, мутат уке, каласышна. Пӧръеҥ, ваштареш верланыше пӱкеныш шинчын, мемнам тӱткын колышто. – Чылажат марий йылмын куатше дене кылдалтын, – кумыл волен мане вара. Тиде йодыш мемнамат моткоч тургыжландара, сандене уна дене лишкырак палыме лийна. https://газетамарийэл.рф/41869-2/

Кеч-могай пашаште тыршыше еҥ чон йодмо сомылжым шукташ уке-уке да жапым муашак тырша. Вет тудо кумылым нӧлта, ойгым мондыктара да умбакыже тыршен пашам ышташ вий-куатым ешара. Волжский район Пӧтъял ял шотан администраций вуйлатыше Геннадий Анатольевич РОМАНОВ нергенат тыгак ойлаш лиеш. Тудо ынде луымшо ий вуйлатыме пашам шукта, а жапше лийме семын гармоньым, баяным, аккордеоным шокта да чонжылан келшыше мурым мура. А.Байкова Фотом еш альбом гыч налме https://газетамарийэл.рф/garmon-semzhe-dene-chonzhym-lushtara/

БЕНЗОПИЛА ЭРЕ КӰЛЕШ Шочмо йылмына дене савыкталтше «Марий Эл», «Сурт-пече» газет-влаклан возалтше Альбина Ельмекеева (Шернур район Кугу Шокшем ял гыч) лотерей модылтмаште бензопилам (спонсоржо - "Мастар Мари" ООО) модын налын! Пӧлекым налаш редакцийышкына Денис эргыже толын. А паледа мом конден? Аваже лӱмынак когыльым ямдылен! А.Байкован фотожо

Ала юмын, ала иян кулжо лийынна… Шарнымаш Зоя Богданова-Яшметова – Шернур район Кыдасолаште шочшо Исай Выльыпын (Филипп Исаевич Рыбаковын, 1893 – 1956) вич шочшыж кокла гыч эн кугужо. Тудлан тений 85 ий темеш. Кызыт Римма ӱдыржӧ пелен У Торъял район Крешын Руй ялыште ила. Ик ӱдырым, кум эргым ончен куштен, йол ӱмбак шогалтен. 6 уныкаже, 4 кугезе уныкаже улыт. Тиде шарнымашым возаш мыланем пеш йӧсӧ: шӱм чытыра, кид оогеш колышт, шинчавӱд толеш. Ожно ӱдыр ончаш каче-влак кугу ожо дене кудалыштыныт. Авам декат ӱдыржӧ годым шуко каче ончаш миен. Марисола велымат, моло ял гычат. Ачам Купран рвезе Льови Миклай (1915 ийыште шочын) веле марлан налын кертын. 1938 ийыште ушненыт. Нуно кум ийым веле пырля иленыт – Кугу Отечественный сар тӱҥалын. Мый 1939 ий 20 октябрьыште кугарня эрдене шочынам. Тудо жап годым луктын кудалтыме пинегын гай илышым илаш логалын. Илет гын, иле; колет гын, коло. Сар тӱҥалмеке, 68 суртан Купран ял гыч ачамым эн тӱҥалтыштак фронтыш колтеныт. Мый, изи йоча, шочын вочшо сокыр пырысиге гай умшам каракален кодынам, ачамын шучко сарыш кайымыжым умылен омыл. Тудо Тула ола воктене кредалын, командир лийын. 1943 ийыште увер деч посна йомын. Тынар ий, ик ганат ачам ужде, «ача» ман ойлыде, ӱмыр эртен кая. Йӱдшӧ-кечыже тудын толмыжым вученам, кеч палем, нигунам ужаш пӱрен огыл. Колымешкем, кызытат вучем. Ынде вес тӱняште вашлийына гын веле… Коча-кова ден ача-ава, поро илышым уждеак, мемнан деч каеныт. Курымышт мучко орланен, шке кӱчык ӱмырыштым илаш тӧченыт. Сар – тудо тугай. Кӧлан пояш, кӧлан йомаш, а ялыште кодшо салтак ватылан да шочшыштлан курым мучко шортын-орланен илаш, пий чытышым чыташ. Кодат да илет. Куш пурет? Мом ыштет? Колышо салтаклан нимоат ок кӱл: ни йӱаш, ни кочкаш, ни окса, ни пого. Ватыж ден шочшыж деч нигунамат «Кузе иледа?» манын огеш йод. Тачысе кечылан тулыш пурышыжо, тылыште неле пашам ыштышыже кодын огытыл. Кодынна ме, нунын йочашт, эше икмынярын – тулеш калитлалтше, йӱштеш шуаралтше, чаманыдыме да пыдал налдыме-шамыч… Авам, Исай Выльып Лиза, ешыште кокымшо ӱдыр лийын. Ковамын эрге-шамычшат шочыныт, но нунылан илаш пӱрен огыл улмаш. Авам эн мотор, эн патыр, эн провор, пӧръеҥ дене тӧр пашам ыштыше ыле. Сар жапыште чыла неле пашам ыштен. Йӱдшӧ-кечыже, мӧҥгӧ толын пурыде, телым кожла руаш коштын, кеҥежым шӱйыштыжӧ урлык комдо кечен – ӱдаш коштын. Кече почеш кече тыге эртен. Авам грузотакси, лесовоз, трактор, комбайн, жатке олмешат пашам ыштен, авам пилорамат лийын. Телефон меҥгылам шогалтыл коштын, ушкалым лӱштен, имньым пукшен. Чыла ыштен шуктен. 20-21 ияш марий деч посна кодын, нимогай веселажым ужын огыл. Сарыш кайыше марийже олмешат колхоз пасу, олык, корем, чодыра, вӱта, клат йыр йӱдшӧ-кечыже, лым лийде, канышым палыде, имне семын пашам ыштен. Моштыдымо да кертдыме пашаже лийынат огыл: ала Юмын кул, ала иян кулжо лийын… Авам чодыра гыч толеш, кок шагат имньым кандара да уэш корныш тарвана ыле. Сар гыч пел кидан толшо салтак, председатель Роман Таля – Данил Романович Токметов – каналташ жапым пуэн огыл. Икана мый (иктаж 4 ияш улам ыле) авам деке пашашкыже миенам. Авам орвам, омытам, сапым – чыла ямдылен оптен, имньым лукташ веле кодын. Мый тавен-тавен шорташ тӱҥалынам: «Авай, кеч таче ик йӱдшым тыйын пеленет малынем ыле!» А председатель авам ден эше ик ӱдырамашым покта: «Кеч Чашкаялеш малыза, кеч Токтай-Белякеш кодса! Но мӧҥгыштӧ ида лий!» А мый чарныде шортам. Роман Таля ончен шогыш-шогыш да чонжо лушкыдеме: «Зоялан лийын, йӧра, тачеш ик йӱдшым мӧҥгыштыда малыза. А эрла кече лекмылан ялыште ида лий». Авам имньым ыш кычке, мӧҥгӧ толна. Тудо йӱдым авам дене ала маленам, ала уке – ом шарне. Но тавен-тавен шортмемым нигунамат ом мондо. Ковам, ачамын аваже, корно гыч толмыжлан пареҥге чуҥгам ыштен ямдыла ыле. Пареҥгым шӱмге шолта, эрыкта да ӱш дене шурен, тушко шоганым пышта, мушкындо гый моклакам ыштылын, уремыште кылмыкта. Мыят изи кидем дене парня вуем когартен пареҥгым эрыкташ полшенам. «Котомка дене киндым пытарет, имне гай кочкат!» манын южгунамже вурса ыле ковам авамым. Чаманымыж годым чамана ыле: «Кугу Купран яллан меменан Миклай ватак веле мо? Бронь дене кодшат улытыс», – манеш ыле. Тулык ватым чаманен огытыл. Еҥ туп-ваче шеҥгелне шогышо-влакше кызытат илат. Авам гай-шамычлан памятникым шогалташ кӱлеш. Сар деч варат сайжым ужмо огыл. Ме, колышо салтак-влакын шочшышт, чияшат мо логалеш, тудым сакалтыл коштынна; «арва вӱтанам» мо мумо семын темаш тӧченна. Изи нӧргӧ капкылна дене, нӧргӧ кидна дене авана-шамыч дене пырля пӧръеҥ дене тӧр пашам ыштенна. Тӱредынат улына, кылтамат кыренна, да тулеч моло пашат логалын. «У корно» колхоз годым ковам кечываллан тракторист-влакым пукшаш вынер котомкаш мо кӱлешым оптен сакалтен колта ыле. Кок кидыштат – нумалтыш, наҥгаен сеҥаш огеш лий. Каяшыжат лӱдам, но «ом кай» манашат тоштын омыл. Тыгак лӱдын-лӱдын пукшен толам ыле. Варажым мыйым, чылт ньогам, колесный тракторыш вӱдым опташ колтеныт. Аҥа вуйыш кок ведра дене конден шындет да уэш вӱдлан кает – пий гай ярнет. Кертат, от керт – изи улметым огыт ончо. Тыгай неле жапыште шочын-кушшо улына. Касалыкым шеледен пуэдат. Мый кугу-шамыч дене тӧр тӱредаш тӧчем. Ик ӱдырамаш ойла: «Зоя, тыйже мыйын ӱдырем деч кум ийлан изирак улат, а кугыеҥ дене тӧр пашам ыштет. Мемнан ӱдырна эше пашам ыштымашыже уке». Пасу гыч толам, изиш пурлалам да, йолым руден, почкен, уэш пидын, кӱвар ӱмбак малаш возам. Кече лекме деч ончыч вик пасуш содор куржам. А куш пурет? Мыйын чаманыше ачам лийын огыл. Шарнем: изи улам ыле. Ачам – фронтышто. Мемнан деке марий ден ватыже, кок йочашт адрес дене кычал толыныт. Пуйто ачам деке кочкаш наҥгаят. Авам ден ковам, коҥгаш олтен, страпкам ыштен оптен колтышт. Мый ӱстел коклаште шинчем, кидыштем – калаче, кочкын шуктен омыл. Саде ӱдырамашет, кидем гыч поген налын, помышышкыжо чыкалтыш. Ала-могай ешым шужен колымаш деч утарышна, кочшаш киндемат шупшын нальыч. Телым пу пыта, тӱнӧ йӱштӧ. Окна кӱр гай кылмыше, уремыш ок кой. Авам имньым кычка да пулан чодырашке кая. Але, школ гыч толат да издерым налын, Кӱкшӱвал кӱсотыш укшым погаш кает. Икана авам мыйым олмешыже фермыште коден. Шкеже Ломок чодыра купышто ведра кӱжгытан куэ-шамычым йӧрыктен, но луктын кертын огыл. Мый дечем лу ийлан кугурак кок ӱдырым йодын, нылытын кӱчык жапыште кум машина наре пум, сорымым пӱчкеден, вачыштышт нумалыныт. Ачамын эше кум шӱжарже лийын. Илаш ок лий да ме Шӱдымарийыш Выльып кочам деке каенна. Авам тусо колхозышто ышташ тӱҥалын. Овалже ял воктене гектар дене шурным тӱредын. Пашадар олмеш олымым да киндым пуэныт. Семон Йыван Ванька дене телефон меҥгым шогалтыл коштын. Кочамже – тале столяр-плотник, мӱкшым кучен. Пуалтыме машинаге ыштен. Яллаште пашаче еҥым огыт йӧрате. Сурт гыч ешет кая гын, ик еҥлан вич сотыкым пӱчкын налыт. Авам пашадаржылан иктаж-мом да мӧҥгӧ конден. Тудым судитлынешт улмаш. Вуйышкем муро гыч тыгай корныла пурат: Олыкшат кумда, саважат нӱшкӧ, Савам пӱсемден тӧрлен пуышо лийын огыл. Илышыжат неле, тулык лийын улына, Чаманен пыдал налшыжат лийын огыл. Авамлан нигушто илаш эрык лийын огыл. Пырля модмо ӱдыр-шамыч мыйым «Купран утышо» манын лӱмдылыныт: нунын ачашт уло, а мыйын – уке. Купран ковам авамлан, колышо эргыжын ватыжлан, 10 ийлан изирак ийготан марийым конден пуртен. Шкенжын кок ӱдыржӧ кокла гыч иктаж-кудыжлан огыл, а шешкыжлан! Шоналташ веле… Ача лийшым армийыш поген наҥгаеныт. Ужаш толмыж деч вара авам кокымшо эргыж дене мӱшкыран кодын. Ковам тудым «салтак котомка» манеш ыле. Тиде жапыште ковам ден авам, пырням ямдылен, пӧртым нӧлтеныт. Кужэҥер пӧръеҥ-шамыч леведаш полшеныт. Акым тӱлаш ушкалым ужаленыт. Кочкаш нимо уке. Нӧргӧ пареҥге шудо, йошкарушмен шудо гыч шӱрым шолтен кочмо. Олыкышто могай шудым кочкаш лиеш – чыла кочкынна. Шоколад ден мармелад дечат тамлырак лийын. Икана Шӱдымарий гыч кочам толын ончен каен. Миен да Ольон ӱдыржылан ойлен: «Айда Лизалан казанам пуэна. Кеч шӱр ошемдаш, кеч чай ошемдашыже лиеш». Тыге мый Шӱдымарий гыч казам шӱдырен конденам. Ача лийше, армий гыч толмекыже, тембак-тумбак кошташ тӱҥалын. Нылымше эрге шочмо деч вара ӧрдыжкӧ вес вате деке лектын каен. Авам 78 ийым илен. Ӱмырыштыжӧ 5 пӧртым, 3 сурт-оралтым нӧлтен. Кум эргыжлан шешкым пуртен. Школышто шым классым тунем пытарышым да мый фермыш дояркылан пашам ышташ кайышым. Кечылан кум гана кид дене ушкалым лӱштенна. Арама укшым руэн волтен, вольыкым йӱкташ вӱдым ырыктенна. Пукшаш корма ситен огыл. Тошто олым леведыш ӱмбалым пужен пукшенна. Вольыкым шужен ярныктарыме огыл. Йӱктет-пукшет, ик кечынат от кане. Илыме курымыштем мыняр ферме вуйлатыше ден колхоз председатель вашталтыныт, а мый эре дояркылан ыштенам. Мемнан гай пашам ыштыше-влакын надырышт дене «За коммунизм» колхоз миллионер лие. Мыйым, 18 ияш ӱдырым, кум созыв почела Чылдемыр округ деч Шернур район депутатлан сайленыт. Районысо Почёт оҥашке вераҥденыт. Паша ыштыме жапышкем шеҥгек пӧртыл оначалам да нимыняр намыс огыл, куанем да кугешнем веле. Неле лийын гынат, шортын шинчаш жап лийын огыл. Йӱштыштӧ-шокшышто маска гай патыр лияш логалын. Илышашыжым иленна, ужшашым ужынна, ыштышашым ыштенна. Кодшо кӱчык ӱмыржым сар деч посна сайын илен эртарышаш ыле да… Уке вет… Зоя БОГДАНОВА-ЯШМЕТОВА Савыкташ Лидия СЕМЕНОВА ямдылен Фотом еш альбом гыч налме

Ял пайрем Иктыш чумыра, ӱшаным шочыкта Кодшо шуматкечын, 13 июльышто, Кужэҥер район Эҥыжсолаште ял пайрем эртен. Тыгай пайрем тиде ялыште вич ий ончыч лийын ыле. Тидын деч вара ялыште вашталтышат лийын, калыкат утларак улан да келшен ила. Шуко калык погынен ыле. Ятыр саламлымаш, сай тыланымаш йоҥгалтын. Ялыште ойыртемалтше, эн кугу ийготан, эн самырык еҥ, шуко ий дене келшен илыше, самырык еш, сурт-печым эн сайын кучышо оза, тыгак пайремым эртараш полшышо спонсор-влакым саламлышт, тауштышт. Погынышо, уна-влакым тутло кочкыш вучен. Концерт программат оҥай ыле. Шарнаш кодшо тӱшка фотом ыштыме. В.Смоленцев Авторын фотожо.

Марий Турек районлан – 100 ий «Елена» ООО Ямдымат, шке куштымымат Ӱмыр мучко школышто химий ден биологийым туныктышо тушто ыштымыж годымак нӧшмым, кушкылым да сад-пакчалык моло сатум ужалыме кевытым почын, а сулен налме канышыш лекмекыже, тиде пашам эшеат шарен колтен. Лийын кертеш тыгае? Кертеш. Но тидыже чонлан лишыл паша лийшаш. https://газетамарийэл.рф/yamdymat-shke-kushtymymat/

"ПОЛШЕН Кертат - КӰЛЕШАН УЛМЕТЫМ ШИЖАТ" Тыге ойла таче 65 ияш лӱмгечыжым палемдыше Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже, Республикысе Калык усталык да тӱвыра ден каныме паша шотышто шанче-методике рӱдерын тӱҥ администраторжо Татьяна СТЕПАНОВА. Татьяна Николаевна, чапле лӱмгечыда дене шокшын-шокшын саламлена, пеҥгыде тазалыкым, кужу ӱмырым, вий-куатым да эше шуко ий калык дене пырля пашам ышташ тыланена. Т.Степанова нерген кумданрак ссылке почеш пурен лудса https://газетамарийэл.рф/polshen-kertat-kӱleshan-ulmetym-shizhat/