1 Самы раннi ўспамiн звязаны з возерам Быкаў вельмi любiў возера непадалёк ад сваёй роднай вёскi. У 1920-х сям'я адправiлася на святочны малебен у суседнiя Стайкi. Пад гару каня панесла, i маленькаму Васiлю падалося, што яны кiруюцца проста ў возера. Спалохаўся так моцна, што запомнiў выпадак на ўсё жыццё.
2 На Быкава прыйшла з фронту «пахаронка» У студзені 1944 года ў баях пад Кіраваградам Быкава параніла ў нагу... А тут якраз — варожы танк! У апошні момант будучы класік падарваў яго кумулятыўнай гранатай. Танк спыніўся, але нават палы шынэля аказаліся прыціснутымі гусеніцамі. Відаць, збоку гэта выглядала як верная смерць. Таму што сваякам Быкава прыйшла «пахаронка», дзе гаварылася, што той загінуў 10 студзеня 1944 года і пахаваны ў брацкай магіле савецкіх воінаў у сяле Вялікая Севярынаўка. На тым надмагіллі і праўда значылася яго імя.
3 Першы пабачаны горад — Полацк У Вiцебскае мастацкае вучылішча Васiль Быкаў адправiўся па парадзе бацькi: каб не галадаць у вёсцы. Перасадка была ў Полацку. Гэта першы горад, убачаны Васiлём Быкавым. Вясковы падлетак хадзiў па вулiцах узрушаны, усё падавалася незвычайным.
4 Не стаў мастаком таму, што адмянілі стыпендыю Студэнтам мастацкага вучылішча жылося няпроста. Са стыпендыi трэба ж было купiць фарбы, таму харчавалiся хлебам i кiпнем. Бохан на дзень каштаваў адзiн рубель. «Аднойчы, як жылi на Смаленскiм базары, падрабiлi пару рублёў: намалявалi акварэллю, добра пацерлi (бы старая паперка), i прадаўшчыца не заўважыла. Але толькi аднойчы. Болей не адважылiся». Урэшце давялося мастацкае вучылішча кiнуць.
5 Чытаў маленькай дзяўчынцы пра Напалеона Пайшоў вучыцца на будаўнiка, адправiлi працаваць на Украiну. Пасялiлi ў вёсцы ў стэпе. Там з кватарантам пасябравала маленькая дачка гаспадароў, патрабавала казак... А калi казкi былi ўсе пераказаны, Васiль знайшоў гiстарычную манаграфiю французскага акадэмiка Тарле пра Напалеона i чытаў малечы па частках. Тая ўважлiва слухала.
6 Выратаваў добры чалавек на фурманцы Аднойчы на фронце Васiль Быкаў быў паранены ў нагу. На сяло, дзе знаходзiлася iх часць, пачалi наступаць фашысты. «Танкi ўжо ўвайшлi ў сяло. Бачу, тут мне не адсядзецца. Нага распухла за ноч i балiць горш, чым напачатку. Ступiць ужо не магу. Тады i я выпаўз. У двары нейкi дзядзька з пограба дае мне пачак аўтаматных патронаў i зноў — кумулятыўную гранату... Так я ўзброiўся i думаю: «Мабыць, то — мой фiнал, фiнiта ля камедыя». I папоўз па дарозе. А на вулiцы ўжо, мабыць, нашыя схлынулi, нiкога няма. Танкi ўсё страляюць, асаблiва на тым канцы сяла. I тут паяўляецца параконная фурманка, на ёй чалавек пяць салдатаў. Ага, думаю, стой! Крычу iм i махаю гранатай. Калi не спыняцца, думаю, запушчу ў iх гранатай. Але чорта яны спынiлiся — пранеслiся мiма. Рашучасцi кiнуць гранату ў мяне не хапiла. Ды ўсё ж там знайшлася добрая душа, фурманка спынiлася. Саскоквае адзiн у паўшубку, падбягае да мяне, хапае пад пахi. Так я апынаюся ў фурманцы».
7 Славу прынесла аповесць «Трэцяя ракета» Тое, што ў літаратуру прыйшоў таленавіты пачатковец, было зразумела адразу. Быкаў пісаў пра моладзь, пра сучасную вёску. Але сапраўдная слава прыйшла да яго, калі ён наважыўся апісаць, што перажыў на вайне — аповесць «Трэцяя ракета» была апублікавана ў 1962 годзе. Пісьменнік прызнаваўся, што твор у многім аўтабіяграфічны. Тэме акопнай праўды Быкаў застанецца верны да канца жыцця.
https://www.sb.by/articles/valoshki-vasilya-bykava.html
Комментарии 1