Предыдущая публикация
*СҮТКОРЛУКТУН ТҮРЛӨРҮ*
*РИБА АЛ-ФАДЛ* Риба ал-фадлдын аныктамасы
Риба ал-фадл – бул сүткорлук жүрө турган бир нерсени өзүндөй болгон нерсеге алмаштырууда үстүнө кошуп алуу же берүү. Мисалы, бир челек таза буудайга эки челек начар буудайды алмаштыруу. Эски алтын же күмүштү жаңысына алмаштырууда эскисинен көбүрөөк салмакта берип, аз салмакта жаңы алтын кооздук же күмүш кооздук алуу.
Риба ал-фадл туурасында сүннөттө келген хадистер
1. Абу Саид ал-Худри, радыяллаху анху, риваят кылат. Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, айткан: *“Алтынды алтынга бирдей салмакта саткыла. Бири-биринен салмагын ашырып жибербегиле. Күмүштү күмүшкө бирдей салмакта саткыла. Бири-биринен салмагын ашырып жибербегиле. Ошондой эле буларды (алтынды алтынга, күмүштү күмүшкө) карызга сатпагыла”.* (Сахих Бухари, 2177)
2. Усман ибну Аффан, радыяллаху анху риваят кылат. Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, айтты: *“Бир динарды эки динарга сатпагыла жана бир дирхамды эки дирхамга сатпагыла”.* (Сахих Муслим, 1585)
3. Абу Саид ал-Худри, радыяллаху анху, риваят кылат. Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, айткан: *"Алтынга алтынды, күмүшкө күмүштү, буудайга буудайды, арпага арпаны, курманы курмага, тузга тузду алмашкан кезде ал экөөсү теңме-тең салмагы бирдей жана колдон колго берилиши керек. Кимде-ким ашырса же көп берүүнү талап кылса, анда анык сүткорлук кылыптыр. Алгандын да, бергендин да күнөөсү бирдей".* (Сахих Муслим, 1584)
4. Башка бир риваятта Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, мындай деп айткан:
*"Алтынга алтынды, күмүшкө күмүштү, буудайга буудайды, арпага арпаны, курмага курманы, тузга тузду алмашкан кезде ал экөөсү теңме-тең, бипбирдей жана колдон колго берилиши керек. Эгерде булардын түрлөрү ар башка болсо, анда өзүңөр каалагандай сата берсеңер болот, эгер алар колмо-кол берилген болсо".* (Сахих Муслим, 1587)
5. Пайгамбар, саллаллаху алейхи уа саллам, айткан: *“Буудайды арпага сатканга болот, эгер арпанын салмагы көп болсо дагы, бирок колдон колго болсун. Ал эми буудайды арпага карызга сатпагыла”.* (Абу Дауд, 3349)
6. Абу Хурайра, радыяллаху анху, риваят кылат. Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, ансарлардын болгон адий уруусунан бирөөнү Хайбарга башчы кылып жөнөткөн. Ал бир күнү эң жакшы сорттогу курма алып келет. Ошондо Аллахтын Элчиси: *“Хайбардын бардык курмалары ушундайбы?”* – деп сурайт. Ал: “Оо, Аллахтын Элчиси! Андай эмес. Чындыгында биз начар сорттогу эки саа (саа – бул салмак бирдиги. Бир саа 4 кочушка барабар) курмага бир саа эң жакшы сорттогу курма сатып алабыз” – деп айтат. Ошол замат Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам: *“Андай кылбагыла! Бир гана теңме-тең кылып саткыла же начар курманы сатып, анын акчасына жакшы курма сатып алгыла. Ошондой эле тараза менен өлчөнгөн нерселерди да ушундай кылгыла”* – деп айтат. (Сахих Муслим, 1593)
7. Абу Саид, радыяллаху анху айтат: “Билал жакшы курма алып келди. Ошондо Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа саллам, ага: *“Муну кайдан алдың?”* – деп сурайт. Билал, радыяллаху анху: “Бизде начар курма бар эле. Пайгамбарга жакшы курма жегизейин деп ошодон эки саага бир саа жакшы курма сатып алдым” – деп айтат. Ошол замат Аллахтын Элчиси: *“Ой, бул анык сүткорлук. Мындай кылба! Эгерде жакшы курма сатып алгың келсе, анда начар курманы биринчи сат. Андан кийин ошол акчаң менен башкасын сатып ал”* – деп айтат. (Сахих Бухари, 2201, Сахих Муслим,1594)
8. Абу Саид ал-Худри, радыяллаху анху, риваят кылып айтат: “Аллахтын Элчиси, саллаллаху алейхи уа салламдын, заманында бизге жаман жакшысы аралаш курмалар келчү эле. Биз эки саа аралаш курманы бир саа курмага алмашып алчык. Бул кылганыбыз Аллахтын Элчисине жетет. Ал: *“Эки саа курмага бир саа курманы, эки саа буудайды бир саа будайга, эки дирхамды бир дирхамга алмашпагыла”* – деп айтты. (Сахих Муслим, 1595)
Следующая публикация
Нет комментариев