ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#OVCHI #No_19_30 #MUALLIF_NAFISA_MALIKOVA Мактабга кеч қолгани учун тўғри уйга борди. Уйлар озода онаси йиғиштириб қўйган кўринади.Онасига қўнғироқ қилди. -келдингми қизим?-деди онаси шошиб гапираркан. -ҳа ойи кимдир келадими уйимизга? -тез овқатга уна дўконни ёпиб бораман ҳозир ўтган кунги совчилар келар экан.. Наргизани юраги шиғ этди. -нега ойи? -билмасам жуда ниятлари жиддий шекилли онаси қайта-қайта бориб гаплашай сиз билан деб ётибди! Наргиза ҳозир ҳамма уни қанақалигини билиб қоладигандек кўзлари ола-кула бўлди. -дадам нима деди? -даданг йигитни танишларидан суриштирибди жуда ҳам яхши тарбияли йигит экан,ўй босиб қолди қизим сен нима дейсан? Наргиза Шербекни гапларини эслади. -ойи мени ўқишимчи? -борай гаплашамиз айтганимни қилиб овқатга унада устингга тузукроқ кўйлак кийиб ол. Наргиза оёғи куйган товуқдек питирлай бошлади. -Сафир!-деди дарров дугонасига телефон қилиб. -нима дейсан?-уёқдан дугонасини уйқусираган овози келди. Наргиза ҳамма гапни айтиб қулоғини динг қилди. -бунча қўрқасан? Айтдимку йўли бор деб,сен қўрқма йигит сезиб қолмасин.. Наргизани бироз бўлсада кўнгли ҳотиржам тортди.Кийимини алмаштираётиб кўкси устидаги тиш изларига кўзи тушиб жаҳли чиқди. -кўргансиз! Ҳайвон! Шўрва осиб соатга қаради.Телефонига хабар келди. "Ассалому алейкум Наргиза яхшимисиз? Мен Абдуллоҳман бугун яна совчилар боришяпти иложи бўлса эртага кўришсак ниятим жиддий менга турмушга чиқинг илтимос". Наргизани қўллари қалтиради -Аллоҳимни бошқарганини қаранг,роса кўнглимиз чопяпти сизларга йўқ деманг энди айланай! Ноила опа нима деярини билмай каловланди. -ҳали болада эр нима қайнона-қайнота нима тушунмаса! Аёл самимий жилмайди. -шу десангиз хўжайиним чет элга мени ҳам олиб кетмоқчи фақат ўғлимни уйлай кейин ҳотиржам кетаман деябманда,ёшлар ўзлари яшайди ўғлим жуда ҳам меҳрибон кўз тегмасин қизингизни авайлайди! 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Абдуллоҳ ёнида секин қадам босаётган қизни зимдан меҳр билан кузатди. -Наргиза ўқишга тайёргарликлар қандай кетяпти? Қиз секин бошини кўтариб паст овозда шивирлади. -яхши! -кеча онамларни жуда яхши кутиб олибсизлар раҳмат! Онам овқатларингизни жуда мақтади.. Наргиза уялиб жилмайди. -йўғэ..қўлдан келганча қилдим,ёққанидан ҳурсандман! Абдуллоҳ ҳаяжонини босишга қийналди. -рости раҳмат сизга,мен билан учрашувга чиқишга кўнмайсиз деб ўйлагандим..рози бўлганингизда эса жудаям ҳурсанд бўлдим! Наргиза кўзларини олиб қочди. -Наргиза сизга бир нарса олгандим ёқармикин? Йигит шундай дея машинасини орқасини очди.Наргиза икки кафти билан оғзини беркитди..бунча гулни фақат киноларда кўрганди.Кўзлари порлаб кетди. -буларрр..ҳаммаси мменгами?-деди тўлқинланиб. -ёқдими?-деди йигит машинани тўлдириб турган антиқа гуллардан бир дастасини қизга узатиб. -лекин менн.. -биламан ҳали ўртамизда ҳеч нима йўқ аммо негадир муҳаббат деган дардга чалиндим шекилли!-деди Абдуллоҳ қизнинг порлаб турган кўзларига мафтун бўлиб қараркан.Наргизани оппоқ чиройли кўйлаги тўлқинланиб турган жингалак сочлари уни худди фариштага ўхшатиб қўйганди -келдингми? Ноила қизини қўлидаги чиройли гулга қараб жилмайди. -келдим ойи.. -хўш йигит нима деди? -уйланаман ниятим жиддий деяпти ойи..-деди Наргиза ўйланиб. -ўзинг нима дейсан қизим? -билмасам..сизлар нима десангиз шу! Дарвоза тақиллади. -бориб қара амма-холаларингни маслаҳатга чақиргандим. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Имтиҳон тугагач Наргиза Сафирани қўймади. -илтимос юр,мени олиб бор тўйни тез кунда қиламиз дейишаябдида шарманда бўлмай! Сафира кулди. -шарманда? Ҳозир ҳамма қизлар шундайку бунча қўрқдинг? Сафира ўзини докторига қизни олиб борди.Чиройли аммо кўзлари совуқ аёл қизни обдон кузатди. -нима алданганмисан? Наргиза бош эгди. -мменн.. -опа у эрга тегяпти,бойвучча эр сиз туфайли бахти очилиб кетади фақат чотки қиберасиз куёв сезмасин! -кейин жанжал бўлса мен жавоб бермайман!-деди аёл огоҳлантириб. -опа уёғидан ҳавотир олманг қиз пишиқ нима қилишни билади! -тўй санаси қачон? 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Шербек қизни кўриб жаҳли чиқди. -нега бу ерга келдинг? Наргиза жовдираб қаради. -мени тўйим бўляпти! Шербек эшикка суяниб жилмайди. -тўйингга борайми? Наргиза йигитни қучиб олди. -унга турмушга чиққим кемаяпти ахир уни севмайманку! Шербек қизни белидан қучиб шивирлади. -ким айтди севгимизни тугайди деб? Ҳаммаси сенга боғлиқ.. Наргиза тушунмай йигитни юзига боқди.Шербек қизни қайрилма киприкларига яқиндан қараб -эринг номига эр бўлади холос сенга..у билан кўп яшамайсан,ажрашсанг мол-мулки тенг бўлинади,ақлингни йиғда тўйгача мени унут тўйдан сўнг эринг йўқ кунлари ёнингга бораман жоним! Наргиза йигитни яна қучиб олди. -қандай қилиб сизни севиб у билан яшайман? Шербекни энсаси қотди. Наргиза Абдуллоҳ билан учрашувга Шербек айтгани учун базўр чиқди.Бу сафар малинаранг кўйлак кийди..Шербекка шундай ранг ёқарди. Абдуллоҳ машинасига суяниб турган экан уни кўриб жилмайди. -Ассалому алейкум Абдуллоҳ ака!-деди қиз бу сафар.Йигит қизни тилидан ўзини исмини эшитиб юраги алланечук бўлиб кетди. -Ваалейкум ассалом Наргиза яхшимисиз? Қиз майда қадамлар билан йигитдан сал нарига тўхтади. -яхши раҳмат! Йигит машинадан эрталаб қиз учун атай ясаттирган гулини чиқариб берди. -олинг сизга! Наргиза йигитни эътиборидан бошқача бўлиб кетди.Шербек унга ҳеч қачон гул бермаган.. -раҳмат!-деди чиройли гулларни завқ билан томоша қиларкан. -Наргиза..розилик берганингиз учун раҳмат!-деди йигит қизга меҳр билан боқиб. -ота-онам қарорини ҳурмат қиламан!-деди Наргиза йигитни нигоҳларидан кўзини олиб қочиб. -ота-онангизга ҳам раҳмат..-деди йигит самимий жилмайиб-ишонинг сизни дунёдаги энг бахтли қиз қиламан... Абдуллоҳ қизни тилла ва бриллиантлар сотиладиган дўконга олиб борди. -бу ерда нима қиламиз? Абдуллоҳ қизни камарини оҳисталик билан ечди. -сизга совға олиб бергим келди! Наргиза йигитни ортидан юраркан йигитни виқорини ҳис этди.Кирганидан хизматчиларни унга мулойим гапириши Наргизани эътиборини тортди.Шербекка кумуш узук олиб бергани киргандаги дўконлар уларга қарашни ҳам истамаганди. -келинг Абдуллоҳ! Эркак киши уларни мулозамат билан ўриндиққа ўтқизди. -яхшимисиз Дениз ака? Абдуллоҳ бу сафар оч қаймоқранг кўйлак кийган қимматбаҳо соат унга янада ишчан қиёфа берганди.Наргиза бир зум йигитга тикилиб қолди то Абдуллоҳ хижолат бўлмагунча.. -менга бундай қараманг!-деди йигит жилмайиб-уялиб кетябман.. Наргиза кулиб юборди. -узр! -Абдуллоҳ ўтган сафар онангизга олганингиз ёқдими.. Абдуллоҳ эркакка қаради. -ҳа ёқди онам тошсизроқ ҳоҳлайди ўзи! -бу қиз бўлажак келинми? Абдуллоҳ қизга муҳаббат билан тикилди. -ҳа..бизга янги келган бриллиант кўзли тақинчоқларингизни кўрсатинг! Наргизани вужуди титради..ўзини киборлар оламига тушиб қолган этикчини қизидек ҳис қилди. Наргизани кўзи хилма-хил бриллиантлардан қамашиб кетди. -ёққанини танланг!-деди йигит жилмайиб. "Шунчалик пули кўпмикин".Наргиза ичидан атай энг қимматини ушлади. -шуниси! Абдуллоҳ эркакка қаради. -шунисини беринг! Наргиза хатто бир туки қилт этмаган йигитга ҳайратла қаради,демак у учун пул арзимас қийматга эга,Шербекни гаплари рост эканлигига амин бўлди. Қўлидаги қутига қараркан ёнидаги қутичаларга ҳайрон бўлди. -буларни танламаган эдим! Абдуллоҳ қизга меҳр билан боқди. -онангизга ҳам олдим,қуруқ кириб борсангиз бўлмас! Наргизани қўли титради.Ҳеч қачон онасига совға олиб бермаган..онаси хатто тилла тақишга ҳам ўзидан пулни қизғонарди. -ёқмадими?-деди йигит машинани секинлатиб қутига термулиб қолган қизга қараб. -ёқди..аммо булар жуда қимматку? Абдуллоҳ кулди. -сизни қаранг хали шуни ўйлаябсизми? Демак мени аёлим жуда ҳам тежамкор эканда? Булар асли сиз учун арзимас совғалар мана бу эса...-дея йигит машина ортидан чиройли қути олди-мени жуфтимга ҳадя қиладиган энг гўзал туҳфа! Наргиза Қуръон китобни кўриб тошдек қотиб қолди.Танаси музлаб ранги оқариб кетди.. -бунчалик таъсирланишингизни билганимда биринчи бўлиб берган бўлардим..-деди йигит қизни ифодасини ўзича талқин қилиб. -ммменнн..-деди Наргиза тутулиб-раҳмат! Китоб уни қўлини чўғдек куйдираётгандек туюлди. -Наргиза...-деди йигит қизга қараб-мен учун ўзингизни асраганингиз учун раҳмат! Наргиза чидай олмади.Кўзи ёшланди.. -мени кечиринг совғаларингизни ола олмайман! 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Шербек йўлини тўсган йигитга ҳайрон қаради. -қочинг ўтиб кетай! -ўтқизмасамчи?-деди йигит. Шербек сигаретини чеккага ташлаб ўқрайди. -бошлиқ олиб келдим уни! Абдуллоҳ қўлидаги қоғозларни қўйиб -олиб кир!-деди ўзини босиб.Ичкарига кирган Шербек хонани дизайнидан кўзлари қамашиб кетди."Оҳҳо бу Наргиз нақ тилла балиқ тутибдику". -Шербек шундайми?-деди Абдуллоҳ йигитга бошдан оёқ қараб.Шербек босиқ жилмайди. -узр танимадим! Абдуллоҳ ўрнидан туриб йигитга яқинлашди. -нимага чақиртирганимни сезгандирсан? Шербек Абдуллоҳга илжайди. -унчалик ғалчамасман тушундим,менимча сен Наргизни янги ошиғисан! -ошиғи ҳам бўлажак қайлиғи ҳам.. -унда мен бу ерда нима қилябман нимани билмоқчисан?-деди Шербек сирли жилмайиб. -эшитишимча Наргизани ортидан соядек юраркансан! Шербек ўзини қайғуга ботгандек тутди. -уни севаман..аммо у менга бир бор имкон бермади! -қиз болани шаъни ҳар недан устун севган инсон пинҳона севади! -меники ошкора..аммо у мени севмаслигини билгач унга чин кўнгилдан бахт тиладим! Пешонанг беш қарич экан,у менинг орзуйим эди..одоби ҳам ҳаёси ҳам жойида..буларни сенга айтаётганим сабаби уни бахтли қил! Абдуллоҳ йигит қизни чиндан севишига ишонди. -бундан кейин у ҳақида ўйлама..у мени аёлимга айлангач у ҳақида ҳаёл сурганни ҳам кўзига дунёни тор қиламан! Шербек ҳўрсиниб қўйди.. -ҳаёт шу экан..доим ҳам севганингга етишавермайсан аммо сени кўриб Наргизага мендан кўра муносиблигингни сездим! 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Ноила тақинчоқларни тақаркан кўзлари ёшланди. -уй оламиз деб ҳамма тиллаю тақинчоқларимни сотгандим қара қизим ким ўйлабди дейсан икки баровар бўлиб қайтишини! Наргиза кулимсираб қўйдию ичидан зил кетди. "Шербек акам телефон қилмади..тинчмикин?" -тўйни шу ойни 20-сига белгилашди! Наргиза дадасини келаётганини эшитиб ич-ичидан севинди. -қара асалим дадамиз келяпти!-деди синглисига қувониб. Шербекка хабар ёзди."Дадам келяпти экан Россиядан". "Ёш болага ўхшайсана?"деган жавоб хабари келди.Туриб-туриб хабарни Абдуллоҳга жўнатди. "Сиз учун жудаям ҳурсандман! Кўзларингиз янада порларканда...кўргим келди". Наргиза жавоб хабаридан жилмайди.Қўлидаги қимматбаҳо узукка боқди."Нега уни ҳеч сева олмаяпман?". Онаси ҳамон қариндошлар билан гаплашаётганди.Наргиза дадаси билан ҳаёлан юз маротаба учрашди. -кетганларига ҳам икки йил бўлибди..-деди соғиниб. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 -Наргиза онам иккимизга чет элга саёҳат учун билет совға қилмоқчилар... Наргиза довдираб қолди. -чет элга? Абдуллоҳ жилмайди. -ҳа...қаерга боришни истайсиз? Наргиза йигитни сермаъно кўзларига боқди.Абдуллоҳ енгил-елпиликни ёқтирмайдиган йигитлигини анча сезиб қолганди.. -ундан кўра ойижоним хизматларини қилсам дуоларини олсам ўша мен учун энг катта совға!-деди таваккал қилиб.Абдуллоҳни юзи ёришиб кетди. -баъзан мени нима ўйлаётганимни бу қиз сезади деб ўйлаб қоламан.. Наргиза йигитни бироз соқол қўйган тиниқ юзига боқиб жилмайди. -билмасам...мен унчалик чет эл сафарларини ёқтирмайманда..-деди кўзларини олиб қочиб.Ахир Шербекни ташлаб кетиш...уни қўлидан келмайди. Абдуллоҳ қизга бироз термулиб сўнг жилмайиб қўйди. -асли чет эл эмас..Умра сафари эди,менинг энг катта орзуйим жуфтим билан бориш,у ерда бирга намоз ўқиш! Йигит тўлқинланиб гапираркан Наргиза уни беғубор кўзларига тикилди.Негадир Абдуллоҳга ўрганиб қолаётгандек..ажрашиши муқаррар нега унда тобора унга боғланиб қоляпти. -ҳеч сизни сураларни қандай талаффуз қилишингизни эшитмаганман..-деди йигит қиз томон бурилиб.Абдуллоҳ қизни ўзига меҳр билан боқиб турганини сезиб ҳаяжон босди. -нима дедингиз?-деди Наргиза ҳамон йигитни беғубор нигоҳларини қоп-қора қошларини томоша қиларкан. -сура...-деди йигит қизни чиройли кўзларига жодулангандек қараркан. -Сура..менимча энг гўзали ўз жуфти учун ўқилгани бўлса керак!-дея Абдуллоҳни лабларидан енгил ўпди. Машинадан шартта тушиб қолган қиз ортидан Абдуллоҳ лаблари олов бўлиб ёнганча қолиб кетди.Қанақадир нотаниш ҳислар...секин бармоғи лабига югуриб сўнг ҳамма уларни кузатиб тургандек уялиб кетди.Ёшлигида онасини безор қилгани ёдида.. -ойи анови аёл менга маҳрамми? Бунисичи менга маҳрамми? Онаси жилмайиб эринмай жавоб берарди. -1.эр.Аёлнинг эри. 2.Ота ва боболар. Аёлнинг ота ва она томонидан оталари; 3. Эрнинг отаси (қайнотаси); 4. Аёлнинг ўз ўғиллари, эрининг ўғиллари (ўгай ўғиллар) ва набиралари; 5. Аёлнинг қариндош(ака-ука, опа-сингил)лари. Хоҳ ота-онаси бир, хоҳ фақат она, ёки ота бир қариндоши бўлсин, фарқи йўқ; 6. Қариндош(ака-ука, опа-сингил)ларининг ўғиллари; Санаб ўтилганларнинг барчаси аёлга маҳрам ҳисобланади. Абдуллоҳ ҳайратла яна давом этарди. -унда номаҳрамлар кимлар ойи? Шуларни эслаб ўзини гуноҳ ишга қўл уриб қўйган кишидек ҳис этди. -онам тўғри айтган экан гуноҳ қилиш осон деб.. Секин машинадан тушди.Қиз кетиб бўлибди."Бу унинг менга изҳоримикин..уялиб кетиб қолди шекилли". Абдуллоҳ машинасига суяниб кўзларини юмди..кўксини ишқ куйдира бошлади. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 -Наргиз! Уйга етмасдан одам деярли йўқ тор кўчада Шербек Наргизани тутиб олди. Қўрқиб кетган Наргиза Шербекни кўриб ҳозирги ишидан уялиб кетди.Ахир бу Шербекка нисбаттан хиёнат... -ҳа даминг ичингга тушиб кетди! Шербек қизни бошдан оёқ кузатди. -ё..уники ёқиб қолдими? Наргизани кўзлари каттариб кетди. -Абдуллоҳ ака ундай йигит эмас! Шербек кулиб юборди.. -оооо Абдуллоҳ акааа дегин!-деди қизни оппоқ юзига қўлларини қўйиб-мени ҳам шундай нозланиб чақир... Наргиза атрофга қараб сўнг йигитга қаради. -одамлар кўриб қолади... Абдуллоҳ уйга келганда хизматкорлари Ақида опа онаси ва холалари биргаликда намоз ўқишаётганини айтди.Абдуллоҳ доим онасини намоз ўқишини кузатишни яхши кўрарди.Илк бор жойнамозга ўтқизган ҳам онаси эди. Эшикдан Аллоҳга юзланганча намоз ўқиётган онаси ва қариндошларини кўриб дилидан фахр туйди.Ҳадемай уларнинг сафига Наргиза ҳам қўшилади. -Абдуллоҳ ўғлим! Дадаси чақириб қолгач тезда у ердан узоқлашди.Эркак қариндошлар бир дастурхон атрофида йиғилганча тўй тадоригини кўришарди. Абдуллоҳ исломий тўйни маъқул кўраётган отаси ва қариндошларини жим тинглади.Бот-бот лабини ушлаб қўяр гўё қизни бўёғини изи қолиб кетгану дадаси сезиб қоладигандек ҳижолат бўларди. -Абдуллоҳ ака кеннойи қачон ҳижобга киради? Абдуллоҳ қизга ҳали бу ҳақида айтмаганди.Замонавий юрган қизга бирдан бундай дейиш қийин аммо Абдуллоҳ завжаси фақат у учун очиқ бўлишини қолганлардан овозини ҳам қизғонишини истарди.Шундай қилсинки Наргиза буни ўзи истасин! 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Шербек ерга тупурди. -нега боя гўшакни кўтармадинг? Наргиза жовдиради. -уни ёнида эдим! Шербек қизни янада гўзаллашган юзига қараб уни қучиб олди.Наргиза жон ҳолатда типирчилади. -қўйворинг! Шербек қизни юзига тарсаки тортди. -индамаганимга ўзингдан кетма..сен меникисан! Анови муллаваччанг сенга қўлини ҳам теккизмасин... Наргиза ловуллаётган юзини ушлаб кўзи ёшланди. -кечиринг! Сафира ўзини қийнаб юборган Шербекни нари итарди. -сизга нима бўлаяпти? Шербек қизга бир зум қараб Наргизани тасаввур қилди. -бор менга ичишга нарса олиб кел! Сафира норози боқди. -нима чиндан Наргизани севиб қолдингизми? Шербек унга ўқрайди. -бурнингни ҳамма нарсага тиқаверма! Сафира туриб эгнига ҳалат кийди. -у йигит жуда ҳам келишган экан боз устига жуда бой! Наргиза уни севиб қолсачи..-деди атай кулиб. Шербек тезлик билан ўрнидан туриб қизни бир қўли билан бўғди. -оғзингга қараб гапир! Наргиз фақат мени севади.. Сафира нафас етишмасада сир бой бермади. -қани телефон қилингчи кўтарармикин? Шербек у билан қасдлашгиси келмаса ҳам ичидаги шайтон тинчлик бермади.Телефонини олиб Наргизани рақамини терди. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 -сизни уйқудан қолдирмаяпманми? Наргиза йигитни ёқимли овозини эшитиб тўймасди. -йўқ асло..ҳамма ишларимни қилиб бўлганман! -демак мени бўлажак рафиқам кеч бўлмасдан ҳамма ишга улгуради! Наргиза жилмайди. -албатта! Қайси таомни ёқтирасиз? -топингчи? Ахир доим нима ўйласам шуни айтасиз.. Наргиза кулганча ўйлади. -ҳамир овқатмас бўлмаса бундек қоматингиз бўлмасди! Абдуллоҳнинг ёқимли кулгуси эшитилди. -давом этингчи? -хўш..менимча ош! -деярли топдингиз..ош жону дилим! Наргизани ҳаяжон босди. -яна нима жону дилингиз? Йигит қизни айнан нимани билишни истаётганини сезиб айтишга бироз ийманди. -сиз..Наргиза!-деди охири тан олиб. Наргиза йигитни шу тобда кўргиси келиб кетди.Шу пайт Шербек қила бошлади. -сизни соғиндим Абдуллоҳ ака..-деди овози титраб.Чақирувга эса ўйланиб қараб қолди.. -олмаяптими? Сафира Шербекни устидан кулди. -ўчир мегажин!-деди Шербек Сафирага ўқрайиб. -асло! Асло мендан ўзгасини севманг йўқса кўзингизга дунёни тор қиламан!-деди Сафира қатъий. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺 Наргиза тушида Абдуллоҳ уни белидан қучиб кўтариб олганини,гўзал ва шинам уйда фақат иккиси борлигини кўриб шу қадар ўзини бахтли ҳис этдики... Айниқса йигит унга яқин келиб бўса олмоқчи бўлганда -Наргизааа туррр! Онасини чақирувидан уйғониб кетди. -ҳа ойи!-деди тушининг энг зўр жойида онаси уйғотиб юборгани учун жахли чиқиб. -туре эрта-индин тўйи бўладиган қиз! Бугун даданг келади у-бу нарса пиширамиз,мактабдаги синфдошларинггаям таклифнома бер,бугун охирги имтиҳонингми? Наргиза ҳамон ширин туш таъсирида эди..телефонига қаради. "Наргиз телимни кўтар яхшиликча йўқса онангни ёнидалигингга ҳам қараб ўтирмайман".Шербекни хабарини кўриб юраги шувиллаб кетди.Онаси чиқиб кетгач тезда қўнғироқ қилди. Шербек уни обдон сўкди. -узр Шербек ака..шу билан ухлаб қолдимда!-деди қаттиқ сўкишдан кўзи ёшланиб. -аввал ухлаб қолмасдингку ха зерикдингми биздан? -нега унақа дейверасиз? Ахир ўзингизку шу тўйни ҳоҳлаган! -сен ўзгариб қоляпсан сезяпсанми? -Шербек ака..нима истайсиз? -менга 500минг керак бўлиб қолди! Наргиза лабини тишлади. -яқинда Абдуллоҳ ака менга пул берганди атир учун шундан бераман! -ака дема дедим шуни!-деди Шербек тутоқиб. -хўп..лекин илтимос уни ёнидалигимда телефон қилаверманг сезиб қолса режамиз барбод бўлади! Шербек сал юмшади. -қара лекин..мен билан ўйин ўйнама! Наргиза чуқур нафас олди.Сўнг кармонига қарадида ичидан етарли пул олди. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 -бунча чиройли таклифнома? Қизлар таклифномани берилиб томоша қиларкан бири қўйиб бири Наргизага савол берарди. -расмини кўрсат куёвни! Сафира зимдан Наргизага қараркан ичидан куйиб кетди. Наргиза жилмайганча қизларга йигитни расмини кўрсатди. -ваууввв..оқ от минган шахзодаку! -Наргиз дўст ҳафа бўлма у сендан чиройли экан! Шу пайт Наргизани телефони жиринглади.Қизлар экранда акс этган расмни кўриб чийиллашди. -қара..ўзи қиляпти! -шу ерга келганми? Живой кўрамиз... Ташқарида мактабдан сал нарида тўхтаган Абдуллоҳ қизни қидириб бинога боқди.У ердан ўзига қараб турган ўнлаб қизларни ичида Наргизани кўриб жилмайди. Сафира йигитни биринчи марта яқиндан кўргани учун ундан кўз уза олмай қолди.Мана нега Наргиз Шербекни писанд қилмай қўйди... Наргиза дугоналарини ичидан ғоз юриш қилиб чиқиб кетди.Ахир ҳали ҳеч қайси синфдоши турмуш қурмади..бундай йигитни эса кундуз куни чироқ ёқиб ҳам топиб бўлмайди. Абдуллоҳ қиз яқин келганда ёқимли жилмайди. -имтиҳон қандай ўтди? Наргиза йигитга зимдан разм солди.Ниҳоятда ораста кийинган,ранглар эса доимгидек мутаносиб. -тез ечиб чиқдим,кўп китоб ўқиганим учун!-деди жилмайиб. -МашаАллоҳ! Абдуллоҳ шундай дея машинани очди. -қани ўтирингчи! Буни нишонламасак бўлмас.. Наргиза маликалардек машинага ўтирди.Ўтирдию бурни тагига таралган хушбўй ҳиддан маст бўлиб гулларга қаради. -билгандек гул олибман қаранг!-деди Абдуллоҳ қизга меҳр билан боқиб. Наргиза гулни тўйиб ҳидларкан -раҳмат!-деди йигитни кўзларига боқиб.Абдуллоҳ рулга келиб ўтирди.Шу пайт машина ойнаси тақиллади. -узр Наргиз мени ҳам ташлаб қўя оласларми? Наргиза машина ичига қараб турган Сафирага ўтиравер деди жилмайиб. -Ассалому алейкум!-деди Сафира машина ортига ўтириб Абдуллоҳга қараркан.Йигит ортга қарамай алик олди. -Сафир қаерга тушасан? Сафира Наргизани эшитмади.Қиммат машина салони уни диққатини тортганди.Яна ажойиб ёқимли ҳид ҳам.. -Сафир! Наргизани чақирувини кейин эшитди. -ҳҳааа-деди ҳаёлини жамлаб. -қаерга тушасан дейман? Сафира яна бир бор йўлдан кўз узмай кетаётган йигитга боқди. -Монди қаерда? Абдуллоҳ ортга қарамай жавоб берди. -яқинда очилган жойми? Яна озгинадан кейин чиқади.. Сафирани ҳафсаласи пир бўлди.Иширилган лабини чўччайтирди. -Наргиза кўйлак танлашдан олдин тушлик қилиб олсак нима дейсиз? -яхши бўларди,имтиҳонни деб овқат ҳам емаганман!-деди Наргиза кулиб. -ие бу нимаси? Ахир тўй яқин чарчаб қоласизку..ҳозир ҳамма овқатни айтамиз! -еб қўйсамчи ҳаммасини! Кейин семиз келин бўламан.. Сафира уларни суҳбатини энса қотириб эшитиб ўтирарди.Наргизани биринчи бора бундай эркин кўриши эди.. Орқадан секин расмга олиб Шербекка жўнатиб юборди.Айни Абдуллоҳ қизга,қиз эса йигитга меҳр билан қараган маҳал... Давоми бор...

​🔥 #янги_асар 🔥 Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Манфаатли бўлсин... Муаллиф: Гулбаҳор Рахматуллаева (Хазонрезги) #ҚОРА_МАРВАРИД 📌 ЭСЛАТМА: Асар ҳеч қандай тарихий характерга эга эмас. У муаллиф ижодининг бадиий тўқима маҳсули холос ! 📌 1407 йил- ёз. Самарқанд. Ва ниҳоят Константинополдан йўлга тушган эллик нафарга яқин сайёҳни ўз бағрига олган карвон беш ой деганда шаҳри азим Самарқанд заминига етиб келди. Карвонбошининг моҳирона тадбири сабаб ташрифлари ҳақидаги хабар сайёҳларнинг ўзларидан бир неча кун аввал шоҳ саройига етиб келган эди. Шу боис сарой мулозимларидан бир гуруҳи ташриф буюрувчиларни шаҳарга кираверишнинг беш мил нарисида кутиб олишга муяссар бўлдилар. Ҳукмдорнинг энг ишонган хос мулозими Ибройи Сотим бошчилигидаги мезбонлар келганларни иззат-икром билан кутиб олиб шаҳар ичига бошлаб боришди. Ибройи Сотим император Маниул II номидан келган элчилар бошлиғи Андронийга марҳамат қилганча деди:     - Ҳазрати ҳукмдормизнинг навбатдаги фатҳ сафарида банд эканликлари сабаб, сизларни вазир жаноблари қабул қиладилар. Қабул вақти индин-чошгоҳга белгиланди,- деди у қанотида олиб келган тилмоч ёрдамида,- унга қадар сиз ушбу элчихонамизда аввал енгил тамадди қилиб олишингиз,  ювиниб, таранишингиз,  сўнгра яна мазали емакларимиздан тотиниб, ҳордиқ олишингиз мумкин. Сиз билан келган аёллар учун ичкари ҳовлидан хоналар ажратганмиз.  Уловларингиз эса элчихона ташқарисидаги маҳсус сайсхоналарга боғланажак.  Элчихона ярим фарсаҳ чиқадиган боғ ичида қад ростлаган, Қўҳна Шарқ меъморчилигига асосан ички ва ташқи ҳовлидан иборат эди.     Андроний кўзлари билан ҳамроҳлари бўлган аёл-қизлар жамоасини кузатиб қолар экан, Верониканинг ўзини совуққон ва атрофдагиларга нисбатан беэътибор тутишига қараб кўнгли тўлди. 🔳 🔳 🔳 1407 йил-февраль. Константинополь -Мана бу мактубни олиб тўғридан тўғри Самарқанд ҳукмдорига етказурсан. Мактуб билан бирга шоҳ ҳазратларига қилинаётган ҳадямиз шу қадар бебаҳо-ки, қийматини пулга менгзайдиган бўлсак ярим дунёнинг нақд бир йиллик ҳирожига тенг келади деб бемалол нарҳлай олурмиз. Агар қизни шоҳга етказишда унга бирор шикаст етса, лоақал бармоғига яримта тикан киргудек бўлса уни олиб боргувчиларнинг бари-сендан тортиб то энг қуйи мулозимгача барингизнинг оила аъзоларингиз ёппасига дорга осилажак. Вероника кўзланган манзилга бешикаст етиб бориши шарт. Қизни эсон-омон манзилга етказиб шоҳ ҳарамига тортиқ қилиб қайтганингиздан сўнг сенга ўзинг истаган шаҳар ноиблигини ва қўшимча йигирма минг акр ер майдони бераман. Ёрдамчиларинг ҳам қуруқ қолишмайди. Айтганча, йўл узоқ ва хавф-ҳатарга тўлалигини ҳисобга олиб сизларга яна тўққиз нафар энг чиройли қизлардан қўшиб берамиз. Вероника улар орасида оддий чўри сифатида кийинтириб борилади. Бирор ҳодиса бўлган тақдирда у назарга ташланмаслиги керак.Қачон-ки манзилга етсанг, Вероникани қандай аҳволда шоҳга тортиқ қилишни ўзинг биласан. - Тушунарли, жанобим. Амрингиз бош устига. - Яхши. Йўлга барча нарсалар тахт бўлганлиги учун эрталаб тонг сахардан йўлга тушасизлар. Самарқанд ҳукмдорига олиб боришинг лозим бўлган бу мактуб ҳам эрталаб қўлингда бўлади. Ҳозир эса бўшсизлар. Яхшилаб ҳордиқ олиб олинглар. -Ҳўп жанобим. Ижозатингиз билан. 🔳🔳🔳 1407 йил-ёз. Самарқанд. Андроний беш ой йўл босган бўлса нима учун император Маниулнинг хос тансоқчисилар бошлиғи Клавдий айнан Вероникани шоҳ ҳарамига муносиб кўрганини бирмунча англагандек бўлди. Вероника узоқ муддатга чўзилган машаққатли сафар чоғида на бир оғиз сўз айтди, на ўзича тиш ёриб бир бор шикоят қилди. У узун ва тим-қора либосига ўраниб олганча мудом жим хаёл сурганча карвоннинг ўртасида борар, ҳордиқ учун тўхтаган жойларида бўш қолди дегунча юклари орасида олинган бир неча китобларни мутоалаа қилишга шайланар эди. Сайёҳлар Дашти Қипчоқ чўлларини босиб ўтган кезлари мулозимларнинг икки нафарини "Қора бева" чақиб олганда ҳам уларнинг жонига оро кирган Вероника бўлди. У жон талвасасида жазавага тушиб думалаётган йигитларни ҳашорат чаққан ерларидан пўлат ҳанжар дами билан қон чиқариб юборди. Тун ярмидан оққандан сўнг овга отланадиган урғочи қорақурт "Қора бева" кун оралатиб йигитлардан бирини билаги, иккинчисини болдиридан чақиб олгач, Вероника уларни ҳашорат чаққан жойидан бир қарич тепасидан маҳкам боғлади-ю, зарарланган қонни қайтадан эзиб, эзиб оқизиб юборди. Андроний машъала ёруғида қизнинг қўлидаги кичик малҳам идишини тусмоллаб кўрганди. Қиз тиши билан идиш тиқинини очди-ю, унинг оғзини зарарланган жойга тўнтариб босди. Йигитлар бор овози бақирдилар-у, зум ўтмай ҳушларини йўқотдилар. Эрталаб тиллари қуриб уйғонганларида Вероника уларга тетиклаштирувчи дамлама тутди. Андроний ўша вақт қизга кўзи тушганда унинг туни билан киприк қоқмай чиққанлигини ҳис қилганди... "Вероника шоҳ ҳарамига бежиз муносиб кўрилмаган,- ўйлади Андроний, - бу ерга юборилиш учун неча йиллар таълим олган бўлса керак... Зиммасига юклатилган вазифа ҳам мамлакат тақдирини ҳал қилишга хизмат қилиши ҳам бежизга эмас, акс ҳолда уни соғ-саломат манзилга етказишимиз учун оила аъзоларимиз ҳаёти билан таҳдид қилишмаган бўлар эди. Майли,- чуқур тин олди Андроний,- ҳар не бўлганда ҳам кўзланган манзилга омон-эсон етиб келдик. Энди икки ўртада савдо ва бошқа муносабатларни йўлга қўйиш ҳақидаги келишиб олиниши лозим бўлган битимларни кўриб чиқсак ва энг асосийси Вероникани ҳукмдор ҳарамига совға сифатида тақдим қилсак бўлгани. Ҳукумдорнинг саройда йўқлиги бир тарафдан яхши бўлибди. У қайтгунга қадар Вероника у ердаги муҳитни яхшилаб ўзлаштириб олади. У билан бирга ҳарамга Марьяни ҳам топширамиз. У ёғи эса Клавдийнинг иши. Бизнинг миссия шу билан тугайди..." - Андроний шундай хаёллар исканжасида кўзи илинганини сезмай қолди. 🔳 🔳 🔳 Айтилган вақтда Андроний, унинг ўнг қўли Себастьян ва беш нафар мулозим билан ҳукмдор бош вазири- вазири аъзам Яҳё Мирзо билан учрашдилар. Яҳё Мирзо ёши эллик бешлардан ўтган басавлат ва ўта зеҳнли инсон эди. Учрашувнинг дастлабки дақиқалариданоқ у суҳбат тизгинини ўз қўлига олиб, мажлис руҳиятини ўктамлик ила бошқара кетди. Андроний ҳам тез орада такаллуф ила қилинган мулозаматдан ўзини эркин тутиб ташриф мақсадларини бафуржа баён эта бошлади. Куннинг нимчорак қисмида томонлар тарафидан кўрилиши режа қилинган масалалар атрофлича ўрганилиб чиқилди. - Вазир жаноблари,- деди Андроний такаллуф билан,- энди ҳазрати ҳукмдоримизга императоримиз томонларидан тортиқ этилган совғаларни топшириш вақти келди. Ижозатингиз билан... Андроний Себастьянга ишора қилди. Ҳушёр турган Себастъян тезда йигирмадан ортиқ сандиқларга жойланган тилло-ю кумушлар, ғаройиб тақинчоқлар, баҳмал-у барқут матоларни муҳайё қилди. - Асосий совғамиз эса,- кўзи билан пойгак- эшик ортига ишора қилди Андроний,- мана бу қизларимиз. Ўйлаймиз-ки, олий насаб тарбия кўрган бу қизлар ҳазрати ҳукмдоримизнинг хизматларини муносиб тарзда адо қиладилар,- у шундай деб оҳирги сўзларига алоҳида урғу берди,- албатта уларни ҳазрати ҳукмдорингизга чўриликка лозим топиб қабул қилсангиз... Андронийнинг сўзлари тугар-тугамас Себастьян чаққонлик билан ташқаридан Вероника ва Марьяни бошлаб кирди. Яҳё Мирзо бош-оёқ узун кўкимтир-қора чодрага ўранган, фақат кўзлари кўриниб турган ҳар икки қизнинг самбитдек бўй-бастига қараб уларнинг бениҳоя гўзаллигини, шу билан бирга қадларини виқор билан тик тутиб туришларидан ақл-заковатлари ҳам мақтовга арзигулини дарҳол илғади. У константинополлик элчилар олиб келган совға-саломлар ичида энг беназири ана шу икки қиз эканлигини дилдан ҳис қилиб юрагидан ажиб ҳузур туйди. Яҳё Мирзо буюк салтанат ҳукмдори учун бу икки қиздан ҳеч йўқ бири ўта қадрли совға бўлишини теран ақли билан фаҳмлаб улгурган эди, бироқ ўзини аввалгидек ҳотиржам тутган ҳолда ҳиссиётларини ташига чиқармади. - Ҳадянгиз учун ташаккур,- деди Яҳё Мирзо Андронийга салобат билан миннатдорлик билдирганча. У қўлини жуфтлаб қарсак урган эди хонанинг чап ёнидаги эшик очилиб икки нафар сипоҳий чиқиб келди. Вазирдан тегишли кўрсатма олган сипоҳийлар Вероника билан Марьяга "Кетдик" ишорасини қилиб йўл бошладилар. Вероника бу шаҳарга етиб келгунга қадар шунча ойлар давомида синашта бўлиб улгурган Андроний ва Себастьянни катта эҳтимол билан охирги маротаба кўриб турганини идрок қилиб кўзлари ёрдамида улар билан хайрлашган бўлди ва атрофдагиларда шубҳа уйғотмаслик мақсадида Марьяни эргаштириб хонани адл тарк этди. Сипоҳийлар ҳар икки қизни сарой таҳтиравонида тўғри кичик қасрга олиб кетдилар. -Вероника, нима дейсан, ҳукмдор бизни ўз ҳарамига қабул қилармикан? Вероника Марьянинг саволига жавоб бермай тахтиравон дарчасига тутилган пардани қўли билан билинар-билинмас кўтариб ташқарини кузатиб кетаверди. - Ҳақиқатга кўчсам бу мамлакат менга ёқди,- хўрсинди Марья,- табиати мўътадил, инсонлари виқорли, йигитлари аёл кишини бир қараши билан кўнглига ўт ёқар даражада мард ва танти, таом ва ширинликлари эса бири биридан мазали. Анвойи меваларининг таърифига эса тил ожиз. Вероника Марьяга "Яна нима дейсан?" деган каби саволомуз тикилди. - Вероника... Мен чарчадим,- деди Марья ҳомуш оҳангда давом этиб,- етти ёшимдан буён не-не юртларни кўрдим. Қанча азоб, уқубатларга дош бердим. Охирги қўним топган жойим император Маниул саройи бўлди. У ерга илк қадам қўйган вақтим ўн икки ёшда эдим. Олти йил у саройда қандай таълим олдим биласанми? Баъзи сабоқлардан сўнг бир неча кунлаб ўрнимдан тура олмас, хатто неча хафталаб бир луқма таом юта олишга мадорим қолмаган вақтларим кўп бўлган.. - Келиб чиқишинг қаердан эканлигингни биласанми? - Вероника кўринишидан лоқайд кўринса-да Марьяни ҳикоясини жон қулоғи билан берилиб тинглаётган эди,- ота-онанг ёдингда қолганми? Марья надомат билан бош чайқади: - Ҳеч бири ёдимда йўқ... Вероника қаршисида ўтирган Марьянинг икки елкасидан маҳкам чангаллади: - Менга қара!? - қатъият билан шивирлади Вероника,- илтимос, ҳеч қандай ҳис-туйғуга берилма! Ҳар доим ҳам кўрганимиз кўрингани каби бўлавермайди. Совуққонлик энг биринчи дўстинг бўлсин! Ҳозир менга айтганларингни қайтиб ҳеч кимга сўзлама. Бу мамлакатнинг эркакларига қойил қолганингни ҳам, егуликларини таъми-ю мазасига маст бўлганингни ҳам иккинчи қайта тан ола кўрма! Мен айтганларингни барини назарда тутяпман. - Нега!?- чўчиб кетган Марья қўрқа-писа сўради ,- бунинг нимаси ёмон? - Шунчалик соддамисан !? - Верониканинг кўзларида жаҳл билан бирга Марьяга нисбатан ачиниш зоҳир бўлди,- сен ҳозир бу мамлакатнинг эркаклари мард, шижоатли эканлар дединг -а? - Ҳаа, - шивирлади Марья нафасини ичига ютиб - Сенингча,-захарханда кулимсиради Вероника,- эркаклари мана шундай шижоатли бўлган мамлакатнинг аёллари ўшандай эрларга муносиб бўлмасларми? Бу дегани нима биласанми? Бу дегани ушбу юртнинг аёллари бағоят кучли, закия ва ўта хавфли деганлари. Улар ўзларига тегишли бўлган ёки ҳисоблаган эркакларни ҳамжинсларига шундоққина бериб қўймаслар. Айниқса сен ва мен каби ўзга юртдан келганларга. Биз бу ердаги эркакларни бошқаларга нисбатан ўн чандон, балки юз чандон қизиқтирамиз. Негаки киши ўзига нотаниш ва сирли бўлган нарсаларга кўпроқ талпинади. - Вероника...- кўзлари олайди Марьянинг,- мен сени шунчалар доносан деб ўйламаган эканман!? Вероника мийиғида кулимсиради: - Сен ҳукмдорнинг ҳарамига тушиб жаннатда яшагандек яшайман деб хомтаъма бўлма. Вақти-соати келмагунча ўзингни кўз-кўз қилмасликка ҳаракат қил. Билиб қўй, бу ердаги жаннатнинг нарҳи жуда қиммат. Савдойинг пишмаса ҳисобни умринг билан тўлаб юрмагин яна... 🔳 🔳 🔳 Вероника таҳмин қилганидек шоҳнинг саройига, инчинун ҳарамига кириш осон иш эмас эркан. Ҳар икки қизни асосий кўшкдан таҳминан олтмиш қаъфиз нари бўлган кичик қасрга жойлаштирдилар. Қизлар учун алоҳида хос ҳужра берилиб ,  бир неча ҳизматчи ажратилди.  Қизлар келган куннинг индинига асосий саройдан ҳарамнинг бош бекаси Моҳим бекач келиб ўзи бош-оёқ ҳар икки қизни кўздан кечирди.     - Бизнинг тилни биладиларми?  - сўради ёши элликларни қоралаган бўлсада ҳамон аёллик тароватини йўқотмаган Моҳим бекач ёнидаги Ғиёсиддин  исмли хос мулозимга қараб.  - У қадар тиниқ гапирмасалар-да, яхши тушунадилар,- дарровда изоҳ берди Ғиёсиддин. - Яхши, - буларга дарров мураббий тайинланг. Қизларнинг тил билиши билан шуғуллансин. Моҳим бекач Ғиёсиддинга қўли билан "чиқ" деган ишора қилди. Ғиёсиддин ҳужрадан чиқиши ҳамоно хонага икки нафар аёл кириб келди. - Бошланглар! Моҳим бекачнинг буйруғи билан аёллардан бири қизларга соф ажам тилида мурожаат қилди: - Ечининглар! Вероника ва Марья ортиқча қаршиликсиз устидаги чодраларини ечиб узун ички кийимда қолдилар. - Ҳаа,- деди Моҳим бекач энг аввал Вероникага яқинлашиб унинг қўнғироқдек узун сочларини тутамлади,- сочларинг бунчаям қора бўлмаса? Кўзларинг эса кўкимтир яшилга мойил экан. Нигоҳинг менга бўрининг ўткир қарашларини эслатаяпти. Моҳим бекач оҳиста шивирлаб гапирганча Вероникани айланиб ўта бошлади. У илонни аврагандек бир текис сўзлай туриб кутилмаганда Вероникага ўнг томондан зарба бериб қолди. Вероника зарба таъсирида бурчакга отилиб тушди. У оғир инграганча қаддини ростлагани интилар экан Моҳим бекач истеҳзоли кулимсиради: - Ҳафсаламни пир қилдинг, қиз... Аслида мен сенга анча баланд баҳо берган эдим. Афсус. Адашган кўринаман... Моҳим бекач Марьяга у қадар кўпам эътибор бермади. У эшик томонга йўл олар экан ёнидаги аёлларга буюрди: - Бир хафтадан сўнг бош саройга олинглар... Аёллар чиқиб кетгач Марья Вероника томонга отилди: - Вика... Бу нима қилганинг? -деди у алам билан,-нима учун у аёлга жавоб зарбаси бермадинг? Аҳир сен уни бир зумда бир ёқли қилишга қодир эдинг... Вероника биқини силаганча жилмайди: - Эҳҳ, Марья... Ажойибсан-да? Мен унга қарши жавоб зарбасини берсам биласанми нима бўларди? - Нима сени қатл қилишлари мумкинмиди? - даҳшат билан кўзлари катта-катта очилди Марьянинг. - Йўғ-ей...- Марьянинг соддалигидан завқланди,- шунчаки бош саройни тушимда кўрардим кейин. Яна тушунмадинг-а? Вероника довдираб турган Марьянинг иягидан ушлаб ўзига қаратди: - Сенингча жанг санъатини мукаммал ўзлаштирган аёлни ҳукмдорни яқинига йўлатишлари мумкинми? - Викаа... Сен ҳам ҳарамга киришни орзу қилаётганмидинг? -Марья ҳўрсинганча мажолсиз ўрнига чўкди-ю тиззаларини қучди,- мен бўлсам бу ишлар сен учун эмас деб юрибман... Вероника Марьяга жавоб қайтармай чодрасини кия бошлади. У ўйлаган режасини амалга ошириш учун саройга албатта кириши шарт эди... 🔳 🔳 🔳 Келишларидан асосий мақсад қизларни ҳукмдор саройига ҳадя қилиш вазифасини уддалаган Андроний вазири аъзам Яҳё Мирзонинг ижозати билан орадан бир хафта ўтиб изига қайтадиган бўлди. Олиб келган совға-саломларига яраша муносиб икром қилинган Андроний ва унинг муҳофизлари йўлга тушганларида кайфиятлари кўтаринки эди. Яҳё Мирзо ва бошқа сарой аёнлари эса Андроний йўлга тушишидан олти кун аввал шаҳри азимдан бир йигит кўзга ошиқча ташланмай чиқиб кетгани ва у қўҳна Константинополь императорига сафардан кўзланган миссия бажарилганлиги, "Қора Марварид" саройга кириб ўрнашгани ҳақидаги муждани олиб йўлга тушганидан бехабар эдилар. Вероника ва Марья Моҳим бекач кўрсатмасига кўра бош саройга олиндилар, бироқ тўғридан тўғри ҳарамга киритилмай кўшкнинг ички-маҳсус ҳужраларига жойлаштирилдилар. Қизлар саройга келгач бу ернинг қонун-қоидалари билан танишиб ҳайрон бўлдилар. Улар гарчи ҳали ҳарамга қабул қилинмаган бўлсалар-да, ҳурматлари қаттиқ тартибда ўз ўрнига қўйилиб бажо келтирилар эди. Уларнинг хизматига бир неча хизматчи қиз ва саройнинг хос соқчилари ажратилганди. Хизматчи қизлар Вероника ва Марьяга бевосита ичкарида хизмат кўрсатсалар, соқчилар хона ташқарисида туриб қизларининг хавфсизлигига кўз-қулоқ бўлишар, унда-бунда ташқи ҳовли ва кўшк ташқарисидан керак бўлган буюмларни муҳайё қилишар эди. Ҳар икки қиз шу тариқа бир ойга яқин тинч-осойишта яшадилар. Кунлардан бирида улар ички боғга сайр қилмоқ учун чиққанларида кутилмаганда бир гуруҳ ёш қиз-жувонларга дуч келиб қолдилар. Вероника дарҳол Марьянинг қўлидан тортиб ўзларини четга тортди. - Буюрамен тўҳта! Вероника ўзларига фармон берган сўзи кескир ёш жувоннинг ҳарамда алоҳида ўрни борлигини илғаб қўлини кўксига қўйганча ўртага чиқди. - Буюринг, бош устига... - Шеригинг ҳам келсун! - ўктам овозда буйруқ берди уни чорлаган аёл. Марья ҳам Верониканинг ёнидан жой эгаллагач , у ёнидаги канизакларига буюрди,- Моҳим бекачни чорланглар! - Булар ким? - кўз қири билан қизларга ишора қилди аёл Моҳим бекач келгач,- саройимизда меҳмон қизлар бор экан-у, биз бундан бехабармиз?! Моҳим бекач у аёлга икки букилиб таъзим қиларкан, овози эшитилар эшитилмас Вероника малика деб таҳмин қилган аёлга баёнот берган бўлди: - Бу қизларни ажамлик элчилар ҳукмдоримизга ҳадя сифатида келтурган эканлар. - Шундай денг? Унда нима учун бу қизлар ҳарамда эмаслар? - маликанинг овози бу сафар қаҳр аралаш янгради. - Бир қошиқ қонимдан кечинг, маликам,- дағ-дағ титраганча жавобга шошилди Моҳим бекач,-бунинг ўзига ярашуқли сабаблари бор эди. Изнингиз билан бу ҳақдаги мулоҳазаларимни шахсан ўзингизга баён қилсам. - Ҳмм яхши, - қўл силтади малика,- унда сени ўз хонамда кутамен. Моҳим бекач малика ва канизлар ортидан эргашди. - Ууууффф, -деди қизларга бир неча кундан буён ҳизмат қилаётган Ниҳола нақшинкор бақувват сарой устуни ортидан чиқиб ,- Аллоҳ бир асради-я? Яхши-ки, Саодат Бахт бегимнинг кайфияти яхши эркан, йўқса... - у шундай деб қизларга илтижо билан юзланди,- ўзи нима учун руҳсатсиз ташқарига чиқдинглар? - Нима, ташқарига чиқиш учун сендан руҳсат олишимиз керакми? -кутилмаганда аччиғи келди Марьянинг,- ёдингдан чиққан бўлса солиб қўяй, бу ерда нима қилиш кераклигини сендан сўрамаймиз. Ўз ўрнингни бил. Ниҳола алам билан жилмайди: -Бугунчалик Саодат Бахт бегимнинг ғазабидан осон қутилиб қолдингиз. Кўрамиз келаси сафар ҳам шундай бўлармикан? Ана ўшанда сиз билан бошқача саломлашурмен, бунга имкон қолса албатта. - Ниҳола,- деди Вероника қизга жиддий тикилиб, бу Саодат Бахт деганинг ҳукмдорнинг суюкли аёли эмасми? - Ҳаа,- бирдан жонланди Ниҳола,- шу қадар суюклики ҳукмдоримиз унинг учун ҳатто осмондаги ойни ҳам иккиланмай узиб олишга тайёрдурлар.. - Шундай дегин? - ўсмоқчилади Вероника,- хўш яна нималарни биласан? Ниҳола атрофга шоша-пиша кўз ташлади-да, Вероникага яқин келиб кўзлари олайганча маълумот бера бошлади: -Саодат Бахт бегим ҳарамга киргач ҳукмдоримиз бошқа аёлларни никоҳига олмадилар, бироқ...    - Нима бироқ?  -тагдор им қоқди Вероника,- бошладингми,  гапир?  - кўзларини қувлик билан ўйнатганча  Ниҳолага юзланди у,- бундай қарасам кўп нарсадан хабаринг борга ўхшайди сен шум қизнинг?      Бунга сайин Ниҳоланинг сўзламакка янада иштиёқи ортди:     -Саодат Бахт Бегим ўз мавқесини мустаҳкамлагач,  ҳарамдаги канизаклар орасида  бирин-кетин сирли ўлимлар кўпайиб кетди.  Энг қизиғи канизакларнинг кўпи номаълум дард туфайли бир кечада бандаликни бажо келтиришган,  уларнинг ўлимлари сабабини энг таниқли табиблар ҳам аниқлай олишмаган.    - Ва нобуд бўлган канизакларнинг бари ёш ва ўта гўзал бўлишган!  Верониканинг сўзларидан Ниҳоланинг юзидаги қўрқинч ифодаси янада яққол намоён бўлди. - Оре рост. Сиз қайдин билурсиз бу ҳақда? Вероника ҳотиржамлик билан ёнида турган болишни олиб гўёки гўдакни қучгандек қучди: - Буни таҳмин қилиб кўриш қийин эмас. Ногаҳоний ажал бор жойда унга тикилган қандайдир эваз бўлиши табиийдир. Агар ўлим аёллар тўпланган жамоада кўп учраса, унинг учун балоғат ёши ва беназир ҳусндан ортиқ бадал бўлмас. Ниҳола бир зум Вероникага сўзсиз тикилиб қолди: - Мен ҳеч бир сўз сўзламадим, сиз мени тингламадингиз,- деди у ялинч оҳангда,- тилим бошимга балолигини кўпда унутиб қўямен мен. - Истасанг, биз сени ҳаттоки кўрмадик ҳам,- Вероника қучиб турган болишни бошига қўйганча тўшакка оҳиста чўзилиб кўзларини юмди, - аслида ҳозир бизга айтганларингни ҳам биз учун сариқ чақалик аҳамияти йўқ ҳам эди, сабабким булар биз учун эътирофга молик сўзлар эрмасди. Ниҳола Верониканинг қаршисида ҳайратланганча туриб қолганди. У шу алфозда бироз тургач, ҳушини йиғиб хонани тарк этди. 🔳 🔳 🔳 Вероника ва Марьянинг бош саройдан қўним топганларига икки ойча муҳлат тўлганда "Ҳукмдор ҳазратлари навбатдаги фатҳда ғалаба қозониб шаҳри азимга тантана билан қайтиб келмоқда эмишлар" деган хушхабар овозаси ер-у кўкни тутди. Тез орада сарой ичи ва ташқарисида байрамона кайфият ҳукмронликни ўз қўлига ола бошлади. Бозорларда савдо аввалгига қараганда анча қимирлаб қолган, айниқса сурьма, мушк-анбар каби майда-чуйдалар билан савдо қилгувчи атторларнинг қўли-қўлига тегмай қолган эди. Вероника ва Марья ўзларини ҳукмдорнинг бош саройидаги ҳарамига олиш кунлари яқинлигини фаҳмлаб турар эдилар. Уларнинг ҳар иккисига бўлган муносабат аввалгига нисбатан янада илиқлашган, ҳолларидан кунда уч бор эмас, балки тонг отгандан кун ботгунга қадар ҳар икки, уч соатда хабардор бўлиб турилар, қизлар қабул қилаётган таомлар янада маззали ва лазизлашган эди. - Бу ниманинг гўшти? -сўради Марья кечки таомга олиб келинган зираворлар билан сийланиб тола-тола бўлиб пишган гўштли қовурдоқни кўриб оғзининг суви келиб,- ҳидининг ўзидан бошим айлана бошлади. - Бу қирғовулдан тайёрланган димлама, -деди Ниҳола қизларни гўёки ўз ҳисобидан икром қилаётгандек мақтанганнамо,- бир есангиз таъмини умрбод эслаб юрурсиз. - Вероника, кел,- деди Марья қўлларини бир бирига ишқаб,- келақол, мен жуда очқаб кетдим. - Ўзинг еявер,- деди Вероника ётган жойида бошини кўтаргиси келмай,- мен кундузи еган қовундан сўнг ошқозоним безовта бўлиб энди ўзига келгандек бўлди. Меъдамга бироз дам бермоқчиман. - Майли,- деди Марья таомланишга киришиб,- тегишингни олиб қўяман. Вероника Ниҳола орқали топтирган ашёларидан тиккан каштасини шамлар ёруғида кўздан кечирар экан, бугунги ишидан кўнгли тўлди. Бугунги гуллардан солинган нақшли кашталарини қирқиб майда мунчоқлар безатиб узун шойи либоснинг енг қисмига безак сифатида ишлатса жуда либос янада гўзаллашишини ҳис қилиб ҳўрсинди. 📌#давоми_эртага

#МАЖРУҲ 35- қисм Халиям уйда боқадиган мол қўйларимиз бор эди. Жойи келса сотилади, одам молни нимага қилади ? Бир кунига ярамаса қилиб нима қилади дерди қайнотам. Ўглимни чилласи чиқиб кетгандан кейин бир куни тунда эрим аста туртди. Сал кўзим илинган экан. Англамай қарадим. —Юр,- деди. Бу тунни умрбод унутмасам керак. У мени жеркиб туртиб ташлади. —Хотининг бўлса-да бир қучоғингда мазза ётса деди. Титраб қолгандим. Касалхонада хеч ким этибор қилмасди,ёки улар кўниккан эдими менга сезилмаган. Уйга келибам хаёлим болада бўлиб ойнага қарамабман ҳам. —Башарасини қара буни, ит кўрса жунжикади. Бирор жойга боролмасанг, шу мени хотиним деёлмасанг. Умрим шу майиб мажруҳ махлуқ билан ўтиб кетадими? -Кел бу ерга. Мақсуд хотинини жирканганча тортиб кўзгу қаршисига олиб келди. -Қара кўряпсанми? Сендан жирканаман, сен маҳлуқсан, менам ёнимда гўзал хотиним бўлишини истардим. Аммо қаёқданам сендай жирканч маҳлуқ хотиним бўлди? -деб чиқиб кетди. Дахшатда эдим, қулоқларимни ёпиб олиб тентакка ўхшаб тебранардим. #МАЖРУҲ 36- қисм Ўзи аввалдан яқин эмасдик масофа бор бўлган доим. Лекин энди умуман гаплашмай қўйгандик. Эрим мени йўқ деб ҳисобларди. Сал овозим чиқса жеркиб ер билан битта қиларди. — Овозингни ўчир. Бирам ёқимсиз гапиряпсан. — Бор нарироққа сени кўзим кўрмасин. — Оғзингни юмиб юр. Турли хил камситишлар, турткилашлар, ҳаммаси оддий ҳолатга айланиб борарди. Бир куни қайнонамни туғилган кунини кафеда ўтказадиган бўлдик. Ўғиллари ўша ерда нишонлаб бераман деди. Турмушга чиқиб кетган қайнопам ва қайнсинглимам келишди. Қайнопам жуда ночор оилага тушган. Севиб тегди, қайнотам ёмон кўради хаммасини оиласи билан қозони тешик у пастларни деярди. Қайнопам мени уйимга келдида мехмонхонамизга кириб кетди. Меҳмонхона қишин-ёзин муздек тургани учун ўғлимни олиб бормадим. Ғиншиб турганди. Ухлатиб жойига ётқизиб, кейин борсам кўрпачалар йиғилганди ағдариб иккала сандиғимниям очибди. Бир тугун қилиб тугун тугиб олган. —Ха келинпошша уйимга ким келди экан югуриб келдизми ? — Ассалому алайкум опа. —Ваалайкум ассалом, ха ўтирибсизми кенг уйни қўриб, қора ботирга ўхшаб?- деди. Индамадим қўлига қарадим. —Ха-я укамга бир кийимлик кўйлак олиб бер десам, у ана уйга боринг 10 кийимлик ётибди деб айтди. Яна гапирмадим. —Ха бўпти бу ерни йиғиб қўярсиз, шундоғам кун бўйи уйдан чиқмайсиз,- деб чиқиб кетди. Лекин на хафа бўлдим, на йиғладим, на алам қилди. Менда нафрат пайдо бўлди. Кейин изидан эрим келди. — Опам,- деганимни биламан жеркиб ташлади. —Тирик бўлиб қаторда, ўлик бўлиб қабрда йўқсанку. Нима кунингга нолийсан? Сен махлуқни хотин қилиб юрганимга шукур қил. Юрагим йиғларди. —Остона хатлаб кўчага чиқсанг баданингдаги анави қўтирларинг қон сачрагунча ураман. Куйган жой яра битгандан кейин оппоқ бўп қоларкан. —Ўлиб кетганинг яхшийди бу кунингдан пес,-деб ёнига чирт этиб тупурдида уйга кийингани кириб кетди. Қизимни кийдириб бердим олиб кетишди. Ростдан ўлиб кетганим яхшийди . Бу азобларни кўргандан кўра. Дадамга телефон қилдим аям олди. Саломлашдим. —Ая.... мени олиб кетинг ая... дедим. —Даданг ишда мен ишда ўзи сизлар билан касалхонада сарсон юруриб, на уйга қарадим, на укангларга туққан хотинга кўчада юриб бало борми? Боланг катта бўлгандан кейин юраверасан. Ўтир жойингда, болаларингни ўпиб қўй, деб ўчириб қўйди телефонни. #МАЖРУҲ 37 қисм Етимни кўрган куни қурсин мен хеч кимга керак эмасдим. Кейин жим бўлдим ўлиб ўла олмас эканман. Ухлашга жойим ейишга нон ошим борку дедим. Шу сўзлар билан ярим кўнглимга таскин бердим. Мен болаларимни ўйлашим керак деган қарорга келдим. Кейин мени хеч нима қизиқтирмай қўйди. Кунларим бир текис ўтар умуман уйдан чиқмай қўйдим. Фақат шу икки бола-ю уй ишлари билан овора эдим. Мени хаёт тарбиялади. Бир бурда нонимни тарсакисиз ейиш учун нафасимни чиқазмай, жим ўтирган кунларим кўп бўлган. Мен шунчалар журъатсиз бола эдимки пиёламдаги чойим тугаса қайтиб узата олмас эдим, қайта чой беринг дея. Инсон болалигини унутиб юборади, узуқ юлуқ воқеалар қолади дейишади одамлар. Лекин менда унақа эмас, хар бири ёдимда шунчалик онгу шууримга ўрнашиб олганки, унутишни хеч иложини хеч қилолмадим. Бу орада Мархабони ҳам узатадиган бўлдик. Мен хеч одамларга қўшилиб кўрмаган эканман хамма худди менга бир махлуққа қарагандек қарашарди. Эримни қариндошлари қаршисида ўтириб қолгандим. Эримни холаси ўйлаб ўтирмай юрагимни яралади. — Уффф иштахам буғилди. Қаршингда тузук одам турса экан,- деди овқатдан туриб кетди. Хўрлигим келди. Мени айбим нима эди? Нега ҳаёт бунча бешафқат? Кейин туриб уйга кетдим. Биров кет демади, лекин ўзим у ерда қолгим келмади. Одамларни кўзига маҳлуқ бўлиб кўринишдан чарчаб кетгандим. Уйга бориб ойнага қарадим юзимни ярми қопқора эди. Қўлларим оппоқ. Мен илк бор ўлгим келди, жуда-жуда ўлгим келди. Мени ҳаётга ушлаб турувчи милтиллаган чўғ ҳам йўқ эди. Бўғилиб кетдим, йиғладим. Йиғлаб йиғлаб тугаб бўлибдими, кўзимдан ёш чиқмади. Ўшанда ўзимни нимадир қилиш фикри ҳам йўқ эмасди. Мен шунчаки бу ҳаётдан изсиз йўқ бўлиб кетишни истардим. Бу истагим шу қадар чексиз эдики... Аммо шу онда ўғлим йиғлади. Ўша йиғи мени ҳаётга олиб қолди. Агар мен ўлсам болаларим нима қилади? Мени куним бошига тушадими? Мен қай ҳолатда бўлсам ҳам уларга керакман. Болаларим учун ўлишга ҳаққим йўқ. Баъзан онамдан хафа бўламан эрта ташлаб кетганлари учун, мен бу ишни такрорламаслигим керак. *** Бу орада эрим ва жамоаси билан қўлга тушди. Қанақадир ноқонуний савдога қўл урган экан. Аввалданам қилиб юрган экан, чунки бир ўзи хамма ҳаражатларни кўтарарди. Ремонт дейсизми, сарпоми, ош овқат, банкетлар. Ҳаммаси эримни бўйнида эди. Ота-она сингиллар сарпаси... Ҳуллас бу одамда доим пул бўларди. Хатто мен куйиб қолганимдаям жаа қийналмагандик. Чунки етишмовчилик бўлмаган. Қайнонамда юрак борлигини ўша куни билдим. Роса йиғларди. — Болам қамалиб кетсачи? Энди нима қиламиз? Албатта мен билан ўглим хар куни насибамизни олиб турардик. — Сенларга етказолмай шу ишни қилган. Агар қамалса бир минут қўярмикинман сенларни бу уйда, -деб бақирарди. Эримни қамашмади пул таниш-билиш билан хал қилишди. Хужжатлар орасига гўёки эримни икки ой аввал ишдан бўшаган қилииб қоғоз тиқишди. 2 киши қутилди 5 киши қамалди. Лекин энди бизда аввалгидек шароит йўқ эди. Шу ишдан қутилиб олай деб эрим бор будини сарфлаб қутилиб олди. Лекин қутилди тани жони соғ бўлсин, қутилди. Енгил тортгандик. *** Укам фармасефтикада ўқирди. Битта крем олиб келди. — Опа бу кремни юзизга суринг, куйганни изларини йўқотиб юзизни асл ҳолига қайтарар экан. — Ростданми? - менда озгина умид пайдо бўлди. — Ҳа танишларимдан сўраб аниқладим. Буюртма билан олиб келдим сизга. Шундай қилиб юзимни ўз холига келтириб олдим. Аммо осон эмас экан. Кремни сурганимдан кейин юзимни териси ёмонам оғриқ бериб тери ташлай бошлади. Аввалига қип-қизил гўш бўлди. Шунча оғриқ азобдаям суришни тўхтатмадим. Бир ойдан ортиқ дўзах азобини тортганимдан кейин юзим асл ҳолига кела бошлади. Ҳа юзим аввалгидек оппоқ ва тиниқ бўлди. Аллоҳ менга ҳуснимни қайтиб берганди. Бутун танамга сурсам танам ҳам ўз ҳолига келарди... Лекин менда оғриққа тоқат қолмаганди. Жуда безиб кетгандим муттасил оғриқдан. *** Эрим танишлари билан гаплашиб русга кетадиган бўлди. У кетди. Менга жа унақа билинмади ўрни. Чунки уни назаридан қолиб бўлгандим. Борлигим ҳам унга билинмасди. Фақат кеч тушса , ҳамма ерни қулфлаб оладиган бўлдим. Негадир қўрқардим. Давоми бор #shamsinurijodi

#МУҲАББАТ_ҲУДУДИ МУАЛЛИФ: НАРГИЗА УСАНБОЕВА Ёқимли мутолаа! Эътиборингиз ва қимматли вақтингизни ажратаётганингиз учун ташаккур! Роман 147-ҚИСМ —Тўғрисини айтсам, — деди ҳалиги одам яна ташвишли ҳолда. — У ерга сизларнинг боришингиз шарт ҳам эмас. Айниқса сиз! У қўлини бигиз қилиб Алишерни кўрсатди. Кейин пича ўйланди-да, Марат акага қараб деди: —Эри дедингиз-у, тўғрими? Барибир кўпроқ бу кишини шерик деб гумон қилади-да! Бу киши билан юрсам, менга ҳам ҳавф туғдиради. Ўзи нега сиз келдингиз? Алишер қаршисидаги одамнинг ўткир нигоҳида дош беролмадими, ё саволига жавоб топа олмадими, негадир ерга қаради. —Жиннимисан? Сенинг хотининг қамалиб қолса, бормайсанми? — уни Марат ака жеркиб берди. —Болаларининг онаси. Қидиради-да! —Биламан! Ақлли одамлар ўзи юрмайди, пулини ишга солади... —Энди-и-и... — “жим бўл” дегандек оҳангда гапирди Марат ака. —Пулини ҳам ишга соляпти, ўзи ҳам назорат қиляпти-да! —Ака, менга фарқи йўқ! Лекин бунақа ишда эҳтиёт бўлган яхши-да! Биласиз-ку, бунақа жиноятга Хитой шафқат қилиб ўтирмайди. Ўтказилган “мол” эллик грамдан ошиқ бўлса, тамом, “ғиринг” дегани қўймай, асфаласофилинга жўнатворади. Кўп эшитганман. —Хўш, нима қил, дейсан? — дангалига кўчди Марат ака. —Менимча, бу киши қайтиб кетаверсин. “Иш”ни иккаламиз қилаверамиз. Марат ака савол назари билан Алишерга қаради. —Хотиним билан бир кўришсам бўлмайдими? — соддаларча деди Алишер. —Мен нима деяпман-у, сиз нима деяпсиз, ака, — тутақиб деди ҳалиги одам. — Сизни етаклаб юришга нега қўрқяпман? Хотинингизнинг шериги дейишмасин, деяпман. Сиз эса қамоқхонага кўриш учун бормоқчимисиз? Кимлигингизни билишса, сиздан сўраб ҳам ўтирмай, хотинингизнинг ёнига ўтқизиб қўйишади. Энг биринчи гумондор сизсиз ўзи? Шундоқ ҳам қидирувда бўлсангиз, керак! Алишернинг юраги орқага тортиб кетди. Чиндан ҳам биринчи бўлиб унинг уйини тинтув қилишмаганмиди? Энг биринчи бўлиб, Лайлонинг қўлга тушганини у билмаганмиди? Ҳаммасига унинг эри эканлиги, расман ажрашмаганлиги сабаб қилиб кўрсатилмаганмиди? Ҳали ўз оёғи билан қамоқхонага келаётган бўлса-я? —Қайнонамга вазиятни тушунтириш керак. Эртага мени айбдор қилишмаслиги учун айтиб қўяйлик, — деди у Марат акага қараб. —Айтинг, айтинг, — жонланди Марат ака ҳам. —Ўзингиз айтинг. Чунки “договор” сиз билан бўлган ака. Эртага менинг бошим балога қолмасин. Қўрқиб қайтиб келди, деб юришмасин. —Тўғри ака, сиз айтинг, холага,— маъқуллади ҳалиги одам ҳам. — Бу кишини кейин самолётга ўтқазиб юборамиз-у, ўзимиз аста Хитойга ўтамиз. 148-ҚИСМ Марат ака ўша заҳоти Алишернинг қайнонасига қўнғироқ қилди. Алишерни бирга олиб юриш ҳалал беришини тушунтирди. Ҳамма ишнинг тўғри бўлишига ўзи кафил бўлди. Қоп-қоп ваъдаларни бериб, бугуннинг ўзида яна пул жўнатмаса бўлмаслигини ҳам қистириб ўтди. Шундан сўнг улар кўп гаплашишмади. Марат ака дарҳол самолёт учун чипта суриштиришга киришди. Ҳалиги киши Алишернинг кўз ўнгида кимлар биландир хитойчалаб гаплашди. “Ростдан ҳам Хитойни яхши билади, шекилли, — ўйлади Алишер. Бемалол уларга ишонаверсам бўларкан. Бирга юришим ҳам ўзимга, ҳам буларга ҳавф туғдирса, нима қиламан, бориб? Асосийси, Марат ака айтган одам билан мана учрашдим. Яхшилаб тайинлайман. Ўзлари ҳал қилишади. Лайлони қутқаришади. Барибир Лайло билан кўришишганда айтишади-ку, “Эрингиз ҳам келди”, деб. Жа бўлмаса, уйга қайтганида қайнонам айтиб беради. Мен буларнинг айтганини қилиб, қайтиб кетаверай, Зебо ҳам хавотирга тушмайди...” —Таниш-билишларни ишга солиб, кечки рейсга чипта топдим. Бир танишим кетмоқчи бўлган экан, иши чиқиб қолибди. Чиптамни топшираман, келиб олса олсин, деяпти. Агар бу ерда ишингиз бўлмаса... —Нима ишим бор бу ерда? Қайтиб кетавераман, — деди Алишер. Улар Алишерни ўша таниши билан учраштириб қўйишди. Шу билан у кечки рейсда уйига қайтди. Тонгга яқин уйига келган Алишер дарвоза-ю, эшикларнинг ҳамон қулфлигини кўриб қувониб кетди. Зебо ҳали туғруқхонадан чиқмабди. “Иш ўхшамади, қайтдим”, деб қўя қолади. Ўзи “Катта пул тўлашаркан, шунга қўшни вилоятга бориб келай. Ҳафта-ўн кунча қолиб кетишим мумкин”, деганди. Худо ишини ўнглади. Мана икки кунда ўз уйида. “Пулини келиша олмадик, шунга қайтдим”, деса ҳам Зебо ишонади. Лекин афсус, у умрида илк бор самолётга минганини, Мосвкани кўрганини, ўта ҳашаматли меҳмонхонада яшаганини айта олмайди. Эсиз, суратга ҳам тушмабди. Энди бировга айтса ишонмайди. Кимга ҳам айтарди, ахир? “Лайло қамоқда, шуни қидириб бориб келдим”, деёлмайди-ку! Нима бўлса ҳам кўрганлари ўзида қолди. Ичига ютади. Мақтанадиган иш билан ҳам бормади-ку,аслида. У пича дарвоза олдида ўтирди-да, тонг сал ёришиши билан туғруқхонага йўл олди. —Қарасам, иш ўхшамайдиган. Дарҳол ортимга қайтвордим. Пулни Худо берар. “Қизимни ўзим олиб кетай, уйга”, дедим. Беш-олти кун тинмай ишласам, бир-икки сўм йиғилар. Жа бўлмаса, бешик тўйни жуда қатта қилмасмиз, а, нима дединг? — деди у Зебога. Зебо ҳам унинг сўзларига лаққа ишонди. Ҳатто хурсандлигини яширмади, ҳам: —Яхши бўпти. Ўзи шу ишга кетганингиздан буён кўнглим хижил эди. Барибир туғруқхонадан ўзингиз олиб чиққанингиз бошқачада. 149-ҚИСМ Алишер ундан дарвоза ва эшикларнинг калитини олди-да, уйга қараб йўл олди. Энди мазза қилиб ухлайди. Энг катта ташвишдан қутулди. Худонинг ўзи мушкулини осон қилди. Қачондан буён Лайлони қутқариш муаммоси уни зил-замбилдек бўлиб, эзиб келаётганди. Мана, Эгамнинг ўзи йўл бераман, деса бир пасда ҳаммаси ҳал бўларкан. Қайнонасининг олдида ҳам гапга қолмайдиган бўлди, Лайлога рўбарў келса ҳам уялмайди — юзи ёруғ. Ахир уни қидириб Москвагача борди. Зебонинг ҳам кўнглидаги иш бўлди. Унинг ҳам минғир-минғиридан қутулди. У уйга кира солиб, ўзини ўринга отди. Қотиб ухлабди. Тушида Лайлони кўрибди. Иккаласи ярашганмиш. Бирга бахтли яшашаётган эмиш. Лайло уни шунчалар севармишки... Алишер терисига сиғмасмиш. Шу пайт қаердандир Жаҳонгир пайдо бўлибди. Алишер қўрқиб кетибди. Лайло бирибир Жаҳонгирни танлайди, деб бошини экканча тураверибди. Лайло аста келиб унинг қўлидан тутганмиш. Алишер шунчалар хурсанд бўлибдики, Лайлони қучиб, бағримга босаман деса, қўлига илинмасмиш. Лайло сояга айланиб қолганмиш. Алишер уни ушлайман дермиш-у, ушлолмасмиш. Буни кўриб Жаҳонгир қаҳ-қаҳ отиб кулармиш... ОШИҚ Тавба, негадир қўрқиб кетдим. Ким эди, бу кўзимга иссиқ кўринаётганлар. Айниқса, ёндан кўриниб тургани жуда ҳам таниш эди. Бирдан ичимга ғулғула тушди, ғалати туйғулар ичида қолдим. Жаҳонгирга ўхшарди, у. Ўша, бир пайтлар мени жонидан ортиқ севган, қалбимни забт этган, лекин бошқа бир қизга осонлик билан уйланиб кетган бевафо Жаҳонгир. Шунга ҳам неча йил бўлди? Салкам йигирма йилми? Ундан кейин кўрганмидим Жаҳонгирни? Ҳа, кўрганман. Жуда кўп бора хотини билан кўрганман. Сариқдан келган, кўзлари қисиқ, икки юзи қип-қизил хотинини кўриб кулгим қистаганди. Мендан нимаси аъло экан, унинг дегандим. Кейин “Айтганча, бу қизни онаси топган-ку! Онасига уйим-жойим дейдиган қиз керак. Менинг уйим-жойим дейишим даргумон”, дегандим ўзимча. Бир томондан Жаҳонгирнинг онаси ҳақ бўлиб чиқди. Мен уйим-жойим деб эмас, кўпроқ узоқ сафарларда юрадиган аёл бўлиб чиқдим. Уям бежизга эмас, уйим-жойим деганим, бирим икки бўлишини истаганим учун шундай қилдим. Буни ким ҳам тушунарди. Жаҳонгирнинг онасига ўхшаш аёллар учун уйдан бир қадам жилмайдиган, тонгда сигир соғадиган, тандирга нон ёпадиган, таппи қилиб, қишга ўтин ғамлайдиган хотинларгина уйим-жойим дейдиган аёл ҳисобланади. Реакцияни босиб қўйинг, кечга бонусга ёрдам... 150-ҚИСМ Аслида мен ҳам шу ишларни қиламан. Фақат топган пулим орқали! Топган пулим қилади, бу ишларни менинг ўрнимга. Бу эса Жаҳогирнинг онасига ўхшашларга ёқармиди? Албатта, йўқ! Улар учун эркак кишигина кўчада юриши ва пул топиши керак. Фақат эркак қодир бу ишларга. Аёлнинг вазифаси уйдан чиқмаслик, болага қараш, овқат пишириб, кир ювиш... Мана, мен уйдан ҳам чиқдим, пул ҳам топдим. Осмон узилиб ерга тушмади. Болаларим ана катта бўлишди, топганим етиб турибди... Шу гапларни негадир Жаҳонгирнинг қаршисига бориб айтгим келди. Лекин айта олармидим? Бир томондан унинг аёлига мазза-да. Ўтирибди, уйда. Болалари бағрида, кўнгли тинч, ҳаловати ўзида. Менга ўхшаб “Таня нима дейди?”, “Мол”ни қандай олиб ўтаман?”, “Шаҳло панд бермасмикан?”, “Қўлга тушиб қолмасмиканман?” деган ўй-хаёл йўқ миясида. Фикрим шулар билан банд бўлгани боис, Жаҳонгирнинг ёнидагиларга аҳамият бермабман. Бир пайт улар ўрнидан туриб, мен томонга кела бошлашди. —Айтдим-ку, “дўмқизи”нинг ўзи деб, — деди Жаҳонгирнинг ёнида келаётган эркак мендан кўзини узмай. —Чиндан ҳам Лайло экан? — Жаҳонгирнинг кўзлари ёнганини ҳис қилдим. Улар келиб мен билан кўришгач, ёнимга ўтиришди. Сўрашиб бўлгачгина, қолган икки эркакни ҳам танидим. Ҳаммаси маҳалладаги, Жаҳонгирга қўшни ўтирадиган болалар эди. Энди мана кап-катта эркаклар бўлишибди. Жаҳонгирнинг ҳам сочларига оқ оралабди, семирибди, юзларига ажин панжа босибди. Хуллас, аввалги келишган қомати ўрта ёшли эркакнинг бўлиқ гавдаси билан алмашинибди. —Бир ўзинг бу ерда нима қилиб ўтирибсан? — қизиқсиниб деди Жаҳонгир. Қолган икки эркакнинг кўзи ҳам менда эди. —Шаҳло дугонаси билан келмоқчи эди, негадир кеч қоляпти, — ёлғон гапирдим уларга. —Шаҳло? — ўртоқларига қаради Жаҳонгир. —Синглим, — дедим дарҳол. — Бирга ишлаймиз-ку! Менимча, дугонаси қариндошиникига олиб кетиб қолдими? Ўзимдан бўлди-да, “Кўчага чиққим келмаяпти”, дедим. Мана, энди бир ўзим қолиб кетдим. —Мана, биз бор-ку! — еб қўйгудек бўлиб тикилиб турарди Жаҳонгир. — Бу ерда нима иш қиласан? —Хитойдан нарса олиб келиб сотаман, — ҳар доимги гапимни буларга ҳам айтдим. —Бизни ҳам шунга чақиришганди. Бир дўконга озиқ-овқат олиб келгандик. Яхши кетмаяпти. Сен нима олиб келасан? —Хитойдан нарса олиб келиб фойда қилмайман. Кўпинча, бу ердан у ёққа шоколад олиб ўтсам яхши фойда қолади. —Менам шунақа деб эшитдим, — ёнгинамда ўтирган маҳалладош эркак тилга кирди. Тўғриси, Жаҳонгирдан бошқа ҳар икки эркакнинг ҳам исмини эслай олмадим. — Ўзи эркак кишига қурилиш иши яхши экан. 151-ҚИСМ — Нолима, — унинг гапини бўлди Жаҳонгир. —Ёмон топаётганинг йўқ-ку! Ўзи энди келган бўлсак... — Сизларни анчадан буён Россияда деб эшитгандим-ку! — дедим ҳайрон бўлиб. —Бу ерга келганимизга икки ой бўлди, — изоҳлади Жаҳонгир. — Аввал Москвада эдик. Озроқ қурилишда ишладик. Кейин юк ташидик. Бу ердаги ишни бир танишимиз “Осон, тоза иш” деб чақирганди. Пули ҳам шунга яраша экан. Лекин жуда ёмонмас. —Тўғри, иссиқ жойимиз, тоза ишимиз бор. Пулини ҳам тежаса, ўзимизгаям, уйимизгаям етади, — иккинчи маҳалладош гап қўшди эди. — Лекин сен — “дўмқизи” унча ўзгармабсан. Сал тўлишганингни айтмаса, аввалгидек гўзалсан! Бу гапдан Жаҳонгирнинг гезарганини сездим. Гапирган киши ҳам билди шекилли, ўша заҳоти гапини тўхтатди. —Се-е-ен, дўконга шошаётгандинг шекилли. Бугун сенинг навбатинг эмасмиди? — деди унга очиқча Жаҳонгир. Худди келишиб олишгандек шу ондаёқ икки маҳалладош мен билан хайрлашишга тушди: —Биз борайлик. Бугун ишимиз бор эди. Ҳали кўришармиз, Лайло... —Ҳа, биз кетдик. Сизлар ўтира қолинглар... —Ие, бу нимаси? — дедим уларнинг атай бизни ёлғиз қолдираётганини сезиб. —Қўявер, уларнинг иши бор, — деди Жаҳонгир кўнглидаги иш бўлаётганидан хурсандлигини ошкора билдириб. — Бир ўтирсак ўтирибмиз-да! Мен индамай кетаётганлар ортидан қараб қолдим. —Лайло, Алишдан ажрашганмишсан, — деди Жаҳонгир жонланиб. —Эски гап-ку, бу. Ўн йилдан ошди бу гапга, — дедим менам бўш келмай. —Лекин Алиш ёнингга бориб-келиб юрарди-ю. Яқиндагина уйланди деб эшитдим. Шундан сўнг ишондим, ажрашганларингга. Бирам бошқача бўлдим. —Нега? — дедим кўзларига безларча тикилиб. —Боши очиқ қолди. Энди кимга тегаркан? Ўшанда уйланмай тўғри қилган эканман, дедингизми? —Бу нима деганинг? Мен сенга уйланишни истаганман. Уйдагилар рози бўлмаган. Мен... ишонсанг ҳалиям... — Жаҳонгир худди илк бор севги изҳор қилаётган йигитдек бошини эгди. — Сени унутмаганман. Эрга теккангда ўлиб қолай деганман. Кечаси билан юриб чиқардим, ухлолмай. На еганимда, на ичганимда ҳаловат бўлган. —Уйлангандингиз шекилли, — дедим ўзимни бепарво тутишга уриниб. —Йўқ. Нон сидирилгандик. Ҳали уйланмагандим. —Сиз нон сидирилганингизда мен худди шу аҳволга тушганман. Шунинг учун тўйингизгача эрга тегиб кетдим, — яшириб ўтирмадим менам. —Лайло, ҳалиям сени яхши кўраман. Кел, ҳаммасига қўл силтаймиз. Ана, Алиш ҳам уйланибди. Сен ҳам юраверасанми? Шу ерда никоҳ ўқитамиз... 152-ҚИСМ —Қачон? — дедим жўртага. —Сен рози бўлсанг, ҳозироқ ўқитамиз. —Ҳозир оқват ея қолайлик, қорним оч, — дедим тўғрисига кўчиб. Айни дамда дилимда биринчи муҳаббатимдан қолган чўғ учқунлай бошлаган бўлса-да, мен тезроқ қорнимни тўйдириб, хонага боришим, Шаҳлони топишим ва Жамиланинг ўрнига одам қидиришим муҳимроқ эканлигини унутганим йўқ эди. Жаҳонгирнинг эса висолдан умиди катта эканлигини кўриниб турибди. У гарчи ўзи овқатланиб бўлган бўлса-да, менга қўшилиб еди. Кейин эса никоҳ ўқитиш истагани амалга ошириш учун менга ялина бошлади. —Қўйинг, шу гапларни, — дедим нима дейишни билмай. —Бошинг очиқ-ку! Нима, ўшандаги муҳаббатинг ёлғон эдими? Мен сенсиз шунча йил қийналдим, энди қўйиб юбормайман, — деди у қўлимдан тутиб. — Қаерда яшайсан? Сен билан кетаман. Бирор меҳмонхонага бориб, дардлашамиз... Мен қаҳ-қаҳ отиб кулдим. —Дардлашамиз? Нимани? — дедим ўзимни кулгудан тўхтата олмай. —Ўзингни билмаганликка олма! Висолингга ташнаман. Яшириб ўтирмайман! Бугун сендан ажрамайман! —Кеч бўлди. Мен борай, — дедим унинг ялинаётганига завқим келиб. —Қаерга борсак ҳам бирга борамиз! — деди у қўлимни қўймай. —Майли, кузатиб қўйишингизга қарши эмасман. Лекин... хонамга таклиф қила олмайман. Чунки... синглим билан яшайман! —Хонангга бормаймиз, Лайло! —Йўғ-е, мени нима деб ўйлаяпсиз? Ёшликдаги муҳаббат ўша ёшлик йилларида қолиб кетди. Энди кап-катта одамлармиз... Бўпти, мен борай... У мен яшаётган меҳмонхонанинг олдигача эргашиб борди. —Телефонингни бер. Ҳали келаман, ёнингга, — деди у аразалаган киши бўлиб. —Телефонимни нима қиласиз? Мана, яшаш жойимни билиб олдингиз-ку! — дедим меҳмонхонани кўрсатиб. —Нега ижарада уйда турмайсизлар? Меҳмонхона қиммат эмасми? — деди ишонқирамай. —Таниш одам жойлаштирган бизни бу ерга. Ишхонамизга яқин бўлгани учун. Ўша ижара уйнинг пулини берамиз. Беш юлдузли меҳмонхона эмас-ку! Таниш одам — Таня ёдимга тушиб яна шошиб қолдим. Бирдан миямга агар одам топилмаса, Жаҳонгирни жалб қилиш фикри келди. Дарҳол у билан телефон алмашишга киришдим. —Бўпти, мен кира қолай. Айтинг, телефон рақамингизни. Сақлаб қўяй... Телефон рақамимни олганидан сўнг Жаҳонгир анча хотиржам тортди ва хайрлашди. 153-ҚИСМ Хонага киришим билан ундан хабар келди: “Сени севаман, Лайло!” Қалбим ўртаниб кетди. Худди ўша ёшликнинг олов давридаги муҳаббатим алангаланаётгандек эди. КУРАШ Умримда ҳеч қачон бу каби ҳақир ва ночор аҳволга тушмаган бўлсам керак. Бир гадонинг ҳам далдасига муҳтож, ёлғон тасаллисига зор аҳволда эдим. Ҳалиги аёл нималар деди, нимани тайинлади? Бирортасини билмайман. Менимча, сўнгги тилагингни ўйлаб қўй, деган бўлса керак. Қанчалар даҳшат! Агар менда сўнгги тилак кўп бўлса-чи? Йўқ, улар битта тилакни амалга оширади. Демак, бугун кечга тилагимни бажо қилишади, эртага эса... Ичим ўпирилиб тушгандек бўлди. Гўё мени ушлаб турган бор куч кўксимдаю, улар нураб-нураб тушиб кетаётгандек, мен тугаб бораётгандек эдим. Бўғзимга аччиқ йиғи тиқилади, йиғлай олмайман. Сўнгги тилак ҳақида ўйлашим керак, ўйлай олмайман. “Мени мен хоҳлаган пайтда ўлдиринглар”, десам-у, ҳар куни “Ҳали ўлишни истаётганим йўқ”, деб ортга сураверсам... Ахир бу азоб-ку! Ундан кўра, ўлиб қўяқолган маъқул. * * * Шунақа бир аҳволга тушдимки, нима ўйлаётганимни ҳам, нима қилаётганимни ҳам, нима деётганимни ҳам билмайман. Шунчалар ҳам бешафқат бўладими, ҳаёт? Ўзингдан, ота-онангдан, ҳатто яшаб юртган давлатингдан ҳам сўрамай ўлдириб юбораверишадими? “Сиз Хитой ҳудудида жиноят содир этгансиз, шунинг учун Хитойнинг қонунига асосан жазоланасиз”, деганди адвокатми, кимдир. Жиноят... Бир ойча аввал бир кампир гапирганди. Невараси гиёҳванд моддани меъёридан ортиқ қабул қилиб вафот этган экан. “Шу оғуни тарқатаётганлар ажал уруғини тарқатиб юрганини билмайдими? Худонинг ўзи жазо берсин уларга! Ўзлари кўтариб юрган ажал уруғи ўзларига ёпишсин!”, деганди кампир қалтироқ қўллари билан кўзёшларини артиб. Ўшанда бу гаплар менга зиғирча таъсир қилмаганди. Мана энди уни қарғишдек қабул қилмоқдаман. Кампирга ўхшаганларнинг нечтаси қарғади экан мени... * * * Яна миямга сўнгги тилак келди. Нима қилишади, бечора ўлимга маҳкумлардан сўнгги тилакни сўраб. Тушлик бонус учун реакция босинг. 154-ҚИСМ Ўлими аниқлигини яна бир карра эслатишми, бу? Шу орқали ҳам руҳан азоб берарканда! Қандай тилак айтай? Уйдагилар билан гаплашай, дейми? Бу даҳшат! Нима дейман, “Эртага мени ўлдиришади”, дейманми? Улар билан гаплашгандан ўлган енгилроқ-ку! Айтганча, Шаҳло нима қилаётган экан? “Опа, мени ўлдиришмасин!” деганди. Қани, бу менинг қўлимда бўлса... Нега уни ўзи бу ишга аралаштирдим? Одам душманига ҳам раво кўрмайди-ку, бунақа кўргиликни! Фақат пул топадиган иш деб ўйладимми? Йўқ, жиноят эканлигини билардим. Билиб туриб ўз жигаримни шерик қилдим... * * * Шаҳло нима тилак айтди, экан? Нималарни ўйлаяпти, у? Мени қарғаб ўтиргандир? Болаларини ўйлаб, йиғлаётгандир? Шаҳло... Сингилгинам... Сўнгги тилагингни айт, дейишганда қай аҳвога тушдинг, жигарим? Нимани сўрадинг, улардан? Шу пайт миямга ярқ этиб, бир фикр келди. Қўрқув ва ҳаяжон ичида қолдим. Шаҳло сўнгги тилак сифатида мен билан кўришишни сўрайди. Йўқ! Йўқ! Ўзимни йўқотиб қўйдим... Ҳеч қачон бу қадар қўрқувга тушмаганман. Ҳатто боя олдимга сўнгги тилагимни сўраб келишганида ҳам бу қадар қўрқув исканжасида қолмаган эдим. Шаҳло билан учрашганимдан кўра ўлганим яхши. Ҳа, ўлганим дуруст. У билан кўришиш минг бора, минг бўлакланиб ўлим топишдан-да азобли-ку! Ундан кўра бир бор уни кўрмай ўлиб қўя қолганим афзал. Талваса ичида туйнукли эшикка ёпишдим: —Мен айтаман, сўнгги тилагимни айтаман, келинг! Келинг, тезроқ! Сўнгги тилагимни айтаман! Бўла қолинг, келинг! Полициячи аёл югуриб келди. —Сўнгги тилак! Сўнгги тилак айтаман! — дедим унга қараб. У ҳеч нимага тушунмади. Ҳаракат қилинг, тушда бонус беришим мумкин, реакцияга қарайман. 155-ҚИСМ Русчалаб тушунтира бошладим. Ҳарқалай хитойликлар, айниқса, хэйхэликлар русчани яхши тушунишади. Ҳозир Хитойнинг қайси ҳудудидаман, булар русчани биладими, йўқми бундан бехабарман. Нима бўлганда ҳам аёл русча гапирганимдан сўнг индамай ортига кетди. Ўн беш дақиқа ўтар-ўтмас ёнимга ҳалиги хитойча оҳанг билан ўзбекча гапирадиган аёл келди. —Сўнгги тилагим, сўнгги тилагимни эшитинг... — дир-дир титрардим мен. Аёл елкаларимдан тутганча “хўп” дегандек бош ирғади. Мен шоша-пиша гапира бошладим: —Мен... мен... ҳалиги... менинг сўнгги тилагим — синглим билан учраштирманг! Тушундингизми, синглим билан кўриштирманг... Аёлнинг кичкинагина, қисиққина кўзлари кенгайиб, косасидан чиққудек бўлди. Майда тукларни эслатувчи тикка-тикка, сийрак қошлари чимирилди. Елкамни маҳкам тутиб турган қўллари ҳам бўшашгандек бўлди. —Инкан йўк, — деди у. Менимча “имкони йўқ” дегани бўлса керак. — Янги тилак... “Бошқа тилак айт”, демоқчими, бу? Мен сени зор қақшаб нега чақирдим? Шуни тезроқ айтай деб чақирдим. —Йўқ, менинг тилагим шу, — дедим қичқириб юборгудек бўлиб. Аёл худди дунёдаги энг аянчли воқеага дуч келгандек юзларида шафқат ва изтироб акс эди. Билдим, кўнгли ҳам алланечук бўлди. У гўё яқин ўртоғимдек ёнимга ўтирди. Кўзларимга тикилиб қаради. Бошимни силади ҳам шекилли. Ишқилиб, юрагидан тошиб келаётган раҳмни, меҳрни нигоҳлари ва қўлларида акс эттирди. Мен эса тезроқ унинг тилагимни маъқуллашини кутардим. Бироқ у кутилмаганда синглим аллақачон сўнгги тилак сифатида мен билан учрашишини билдирганини, у буни тасдиқлаб, ҳужжат тайёрлаб бўлганини, энди кечга синглимни ёнимга олиб келишини, мен бир кечани у билан ўтказишимни баён қилди. —Қасдма-қасд дегани шу бўлса керак, — дедим шивирлаб. — Тирик ўлиш дегани шу бўлса керак. Виждон азоби дегани шу бўлса керак... Кўзларимдан яна ҳузурбахш ёшлар оқиб чиқа бошлади. Юзимни куйдирар, бу менга ёқарди. Қани йиғлай-йиғлай кўзларим кўр бўлиб қолса... Кўр бўлсам-у, Шаҳлони кўрмасам. Қулоқларим ҳам том битса... —Йўқ, йўқ, мен у билан учраша олмайман! — аёлга бақира бошладим. — Кўриша олмайман! Тушунинг, у билан бир кеча нимани гаплашаман? Опасиман, унинг! Уни овутишим керак! Нима деб овутаман? Эртага бизга ҳеч нима бўлмайди, дейманми? Йўқ, ундан кўра менинг ҳозироқ ўлдиринг! Ўлдиринг, мени! Менинг сўнгги тилагим — ўлим! Ўлишни истайман! Ҳа, илк бор чин дилдан ўлишни хоҳлаётгандим. Жудаям! * * * Аёл ёнимдан қачон чиқиб кетди, менинг сўзимни инобатга олдими, йўқми, билмай қолдим. Ўзим билан ўзим қолиш, кутилажак воқеалар ҳақида ўйлаш фақат қалбимни тилкаларди холос. 156-ҚИСМ Синглим билан юзма юз бўлиш нега мени бу қадар чўчитаётганини ҳам билмасдим. Билганим, унга рўбарў бўлмаслик. Бу шунчалар кучли истакки, ҳеч бир нарса тенглашолмайди унга. Баъзида инсон ўз туйғуларини идрок ва идора қила олмай қолади. Бунақа ҳолатларни хиёнатга дуч келганларда, гўдагидан айрилганларда, жуда кучли севганларда ҳам учратиш мумкин. Туғёнларини ўзига бўйсундира олмайди улар. Мен ҳам ҳозир шунақа бебош ва азобли туйғу комида эдим. Қочиб ҳам, ётиб ҳам, ухлаб ҳам қутула олмайсан, бу эзғин ҳолдан. Тегирмон тошининг тагида қолсанг ҳам бу қадар қийнамасанг керак. Унда жисмингнинг оғриғидан дод соласан ва енгил тортгандек бўлади. Мана бу тушунуксиз, асов ғам эса руҳингни бўғаётгандек, бўғиб туриб қиймалаётгандек... * * * Очиғи, қаерим оғриётганини ҳам билмайман. Лекин шунақа жонимни қийнаяптики... Нега ҳалиги аёл жимиб кетди? Шунча азобим камлик қилгандек уни илҳақ кутиш ҳам сабримни емириб борарди. Мен унинг кутилмаганда синглим билан кириб келишидан қўрқаяпман. Уф-ф, ўзи нимадан қўрқаяпман, мен? Синглимданми? Унинг таънасиданми? Азобланишиданми? Гап-сўзиданми? Бўзлаб қолажак болаларимни эслатишиданми? Ўзи болаларим бўзлармикан? Онам-чи? Қаёқдан бўзлашсин? Мени ишлаб юрибди, деб ўйлашади. Бир ой кутишади, икки ой кутишади, олти ой кутишар, кейин қидирувга беришар, сўнг қидирув натижасини умид билан кутишади... Хуллас, улар кутиб вақт ўтганини, ўзларининг улғайганини сезмай қолади. Жасадимни кўрмагач, ўлганимни билмагач, нега куйишсин? Бора-бора кўникишади. “Онам ишлагани кетиб, келмай кетди”, деб қўйишади гоҳида... Қанчалар даҳшат! Шунчалар осон унутишади. Куйиниб, йиғлаб-сиқтаб ҳам ўтиришмайди. Давоми бор #usanboyeva

СИЙРАТ... Биринчи фасл (УЧИНЧИ ҚИСМ) Муаллиф: Рустамхон Дадаси урган куни бувисининг доимий гапларига эътироз билдирганди. Бувисинг айтишича Дадасининг акаси анча йиллар олдин ўлган. Акасидан қолган ёлғиз ўғилни дадаси ўз номига ўтказиб олганмиш. Шохрух бу уйнинг бош ўғил невараси экан. Уни хурмат килишлари керакмиш. Шохрухни ака деб айт деб аяси юз марта тайинласа ҳам Алишерни ака дейишга тили келишмайди. Уч ёш катта нега ака дейман ўзига ўзи савол беради. Ана дусти Собир ўзидан беш ёш катта акасини ака демайдику! Шохрух мактабда ўқишни ёқтирмайди. Мактабдан келадию, сигирларни олдига солиб дадасининг фермирлик ерига кетиб юборади. Шу билан кун қоронғулашгач даладан қайтади. Алишерни айби Шохрух келдими деб укасидан сўрагани бўлди. -Увв хароми баққа ке?- бувиси ўтирган еридан бармоғи билан ўзи томон имлади. Хўрсиниб олган аяси лабини тишлай туриб ўғлини елкасидан тутдида бувиси томон йўллаб ўзи ичкарига югуриб кириб кетди. -Сан бир хароми бўлсанг, нега мани хаппа халол неварамни ҳурмат қилмай ортидан сукасан?- савол берди буви. -Сукмадим ўзини оқламоқчи эди. Қўлида турган ҳассаси билан елкасига бир туширди. -Сани онанг бузуқи ва сан ҳаромидан бўлгансан! Ғазабли кўзларини Алишерга тиккан бувиси тамшаниб олиб кўзларини олисларга тикиб жим бўлиб қолди....Хозир ҳар кунги ҳикоясини бошлайди.... Бувисининг хар кунги бу ҳикояси Алишерга ёд бўлиб кетган..... Бувисининг айтишича дадасининг хотини фақат қиз туғаркан. Охирги қизини туққач, ахволи ёмон бўлиб касалхонада духтирлар операция қилиб бачадонини олиб ташлабди. Орадан кўп ўтмай дадаси уч ёшли бола билан бир аёлни уйига етаклаб келибди. Бу ўғлим бу хотиним дебди. Уша аёл ва бола, аяси ва Алишер эмиш.... Сан харомисан дейди нуқул. Ким билади қайси бурчакда кимдан бўлгансан отанг ким буни анави бузуқ онанг билан бир худо билади дейди катта, рапидадек юзидаги митти митти ёвуз кўзлари қисилиб кетиб, қаршисида хўмрайиб турган неварасига тикилиб қолади. Хароми дегани хам майлида, қўлидаги ҳассаси билан Алишернинг елкасига нуқиб нуқиб олади. Бувиси бу гапни деярли ҳар куни айтади. Бугун қўшимчасига сани онанг бузуқи деган гапни ҳам қўшгани болакайнинг ғазабини қўзғатди. -Мени аям бузуқ эмас! жириллади болакай имкониятларини ҳисобга олмай туриб. -Бузуқ, жалаб онанг!- ғайрат билан бош ирғаб олган бувиси ўзига ёв қараш қилиб турган неварасига нафратланиб кўз ташлади. -Ҳаҳ ҳаромдан бўлган ҳаромвачча! Агар отангни копияси бўлмаганингда анави бузуқи онангниям харомидан бўлган саниям остонамга йўлатмасдим! Елкасига туширмоқчи бўлган хассасини тутиб қолган Алишер хассасини қўлидан тортиб олдида ховлига улоқтириб йиғлаганча уйлари томон юрди. -Ҳали сени даданг келсин!- ортидан жавраб қолган буви ҳассасини олиш мақсадида ховлида тимирскиланиб кеза бошлаган чоғда тепадаги дарвоза томондан дадасининг машина овози эшитилди. -Вой шўрим қурсин! Шўргинам қуриб кетсин ёшим бир жойга борганда бу кунларам бошимда бормидиии!? Яланг ерга оёқларини узатиб ўтириб олган буви ўзини уриб йиғлай кетди. Деярли уй эшигига етай деб қолган Алишер уй ичкарисида отилиб чиққан аясига ҳайрон боқди. Дарвозадан кирган дадаси аввалига ҳайрон бўлиб онасига қараб турдида кейин онаси томон югурди. -Нима бўлди онажон? Нега бундай ўтирибсиз? -Ўлар бўлсам ўлиб бўлдим мен сени бу харомингни дастидан! Кўзларида бир томчи ёш йўқ бувиси ўзини ура кетди. Шовқиндан тепа уйда катта онаси, ва опалари югуриб чиқишди. -Нима бўлди? Хуноби чиққан ўғил бақириб юборди. -Шохрухни ака деган исмини айтма болам дегандим. Ака дегин сендан катта аканг бўлади дегандим. Анавинг қўлимдан хассамни тортиб олиб мени акам эмас деб бақириб кетди. Болам, бунинг ҳали муштдек бўлиб шунчалик, сал катта бўлса мени калтаклашдан ҳам тоймас экан! Бу кунларни кўрганимдан ўлиб кетсам яхшимасмидиииии!? -Нимааа? Белидаги камарини бушатган дадаси турт хатлаб ўғлини ёнига келдида қурқув билан ўзини аяси панасига олган Алишерни билагидан махкам тутиб аяёвсиз калтаклай кетди. Дадасининг калтакларидан эмас бувисининг тухматидан азобланган бола дод солиб бувиси томон юлқинди, аммо дадасининг кучли чангалидан чиқа олмади. Бувисининг юзидаги табассумни аяси хам илғади шекилли йиғлаб дадасига ёпишди.... Ўғлини эрининг чангалидан ажратиб олган аёл йиғлаганча ичкари кириб кетди. Елкасига аллақандай ачитадиган малҳам суртган аяси тепасида анча вақт йиғлаб ўтирди. -Бувингга гап қайтарма ўғлим сочидан силади. -Мен гап қайтармадим.- Ўпкаси тўлиб кетган Алишер аясини махкам қучди. -Бувимни ўзи мени хароми деди. Кейин кейин сизни... Хўрлиги келиб гапини давом эттира олмган Алишер хўнграб юборди. -Сабрли бўл болажоним сабрли бўл. Сабрлилар мақсадга етар, бесабрлар ўз оёғидан етур деган гап бор болажоним сабрли бўлгин. Аяси ҳам ўзига қўшилиб йиғлаб юборди. -Ая йиғламанг! Кўзларидан шошқатор ёш оқаётган аясини юзларини кафти билан артган бола хурсиниб олиб йиғисини тўхтатди. -Агар аям йиғламасин десанг шу бувинг билан тортишма болам. Мен учун шундай қил ўғлим. -Хўп сўз берди. Кўп йиғлагани учунми Алишернинг кўзига уйқу тиқилиб уйқуга кетганди. Даҳлиз эшиги чертилди. Ҳар сафар дик этиб ўрнидан туриб кетадиган аяси бу сафар ўрнидан қимирламай ўтираверди. Дахлиз эшиги қаттиқроқ урилгач малолангандек ўрнидан турган аёл шошилмай эгнига халатини илдида Алишернинг тепасига эгилиб сочларини сийпалади. Пешонасига лаб босди. Эшик қаттиқроқ урилди. -Нафсинг халакалак отиб , ичингга олов тушиб ўлиб кет! Аясининг нафратли овозидан ярқ кўзи очилиб кетди. -Ухла ўғлим ухлай қол. Бир оз тепасида турган аяси ўрнидан турдида, доимгидек эшикни қия очиқ қолдириб даҳлиз эшигини ичкарида турган калитини буради. -Нима бўлди? Нега бунча очишинг қийин бўлди. Хуснида жоним! -Менга қўл теккизманг аясининг зардали овози эшитилди. -Тўйдим биласизми тўйиб кетдим мана бу еримга келди. Бир эмас икки ўғил туғиб бердим! Асраб олган ўғлингиз азиз! Аммо пушти камарингиздан бўлган мени ўғилларим қулваччалардек сизнинг зах босган чиқинди уйингизда яшайди! Онангизни захар зақум гапларини ичимга ютиб сабр қиламан! Сочим супирги қўлим косов! Тепадаги уйда кир мошинада кир ювилса, мен тунқайиб тоғарада кир чаяман! Нарги уйда, мен яшайдиган уйдан кенгроқ каттароқ энг замонавий ошхона бор! Мен бу ерда кўзим ачиб учоқда овқат қиламан! Камига бегуноҳ болам калтак еса! Етааар!- аясининг бақириб юборганини эшитган Алишер ўрнидан қурқув билан туриб кетди. Назарида ҳозир дадаси аясини ҳам оқшом камарини ечиб савалагандек савалайди -Ҳуснидаа! Аксинча дадасининг ялинчоқ овози эшитилди. -Аёлингиз аёллик вазифасини бажара олмаяпти? Хар тун мендан нафсингиз учун фойдаланаяпсизми? Адолат қилинг! -Онамни биласан... Келини жияни.. -Қачонгача онамни биласан, онамни биласан деб мени алдаб келасиз?! Мени алдаб авраган вақтларингизда сиз онангизни билмас эдингизми? Ҳар сафар онангиз ва анави хотинингизни гапирасиз! Менчи мен одам эмасманми!? Қачонгача хўрланаман!? Қачонгача хўрлатасиз! Ўзим нима бўлсам бўлдим! Камига болаларимни ҳам калтаклашга хўрлашга жим томашабин бўла олмайман! Ҳимоя қилиш, қуриқлаш қўлингиздан келмаса нега уйландингиз!? Қани берган ваъдаларингиз!? Ё тенглик қиласиз ёки мен кетаман! -Ҳуснидаа -Ёпишманг! Ориф ака туринг ўрнингиздан ундай қилманг! Дадасининг овози буғилиб нималардир деди. Кетидан аясининг йиғи овози эшитилди. Сунг уша энтикиш шивирлашишлар... Таниш гурс гурс қадамлар...Узоқ давом этган жимлик...Ғунғур ғунғур овозлар эшитила бошлагач тинчланиб уйқуга кетган Алишер тонг вақтида укасини қучиб ётган дадасини кўрмади.... Мактабда кайфиятисиз юрди. Биринчи марта ўқувчисини уй вазифаларини қилмай келганига ажабланган муаллими негадир танбеҳ бермади. Ўқув машғулотига ҳам қатнашгиси келмасада боришга ўзга манзили бўлмаган бола, укасини боғчаси тугаш вақтигача сандироқлаб мактабда юрди. Укаси билан уйларига келган Алишер ҳайрон бўлиб уйларига қараб қолди. Ховлисида бир эмас бир нечта трактор бульдозерлар ишлаб ётибди. Ўн чоғли одамлар, бувисини уйи рупарасида бетон қориб бераётган машина атрофида куймаланиб юрибди. Югуриб уй ичига кирган Алишер даҳлизни узгариб кетганига ҳайрат билан назар ташлади. Даҳлизни кираверишида эшикдан баланд музлаткич жойланибди. Узунлиги тўрт, эни уч метрлар чамаси келадиган даҳлиз турига эса айлантириб тепа уйларидаги каби ошхона шкафи ўрнатилган. Шкаф ўртасига ўрнатилган газ устидаги катта қозонда овқат қайнаб ётибди. -Урааа! укаси шодон ирғишлади. Дадаси ва ойиси кириб кетадиган хонадан чиқиб келган дадаси ўзига тикилиб қолган ўғлига бир қош учириб қўйдида ҳовлига чиқиб кетди. Кийимларини алиштирган Алишер учоқ бошида куймалашиб юрган аяси ёнига шошилди. -Умвалникка исиқ сув қўйиб, ичкаридан сочиқ олиб чиқиб ил ўғлим. Усталар бувингни уйида овқатланишади. Аясини топшириқларини ортиғи билан бажарган Алишер онасига ёрдам бериш мақсадида сигирлар олдига ҳашак ташладида, қайтишида бир қучоқ ўтин билан учоқ ёнига келди. -Ая нима қилишаяпти бульдозер томон ишора қилди. -Янги уйи қуришади. Жилмайиб олган аяси кўзи билан бувисини олдида туриб олгача алланарсаларни тушунтираётган дадасига тикилиб қолди. -Ким яшайди у ерда? -Биз!- Ўғлига кўз ташлаган она янада очилиб табассум қилди. -Сен уканг даданг ва мен яшаймиз! Бошини мағрур кутарган аяси кўзига шу тобда жуда гузал кўриниб кетган Алишер аясини бориб қучди.... Икки ойнинг нари берисида пишшиқ ғиштдан терилган баланд томли беш хонали уй битди. Қиш киришига оз фурсат қолгани учун икки хонаси ва уй ичкарисидаги ошхона ва ювиниш учун мулажаллаган хоналар шошилинч жиҳозланиб янги уйга кучиб ўтишди. Улар уйга кўчиб ўтган кунлари тепадаги уйда негадир қиёмат қўпиб жанжал бўлди. Ишдан қайтган дадасига уй ичидан коса пиёлаларни олиб чиқиб улоқтираётган катта онаси негадир дадасига яқин кела олмас эдию, лекин бор овозда шанғилаб бақирар ва нарсаларни улоқтирар эди. Катта онаси қанчалик баланд бақирса аясининг юзида табассум балқирди..... Ностальгия: СИЙРАТ... Биринчи фасл    (ТЎРТИНЧИ ҚИСМ) Муаллиф: Рустамхон Стардюссанинг майин овозда учоқни Тошкент аэропортига қўнишга тайёрланаётгани ва хавфсизлик камарларини тақиб олишлари тўғрисидаги эълонида хушёр тортган йигит қўл узатиб камарни топдида белидан ўтказди. Аэропортни ташқарисида кутиб олувчилар қаторида турган укаси ўзи томонга қадам ташлаганига кўзи тушган Алишер укасининг қиёфаси ўзи кутганчалик қайғули эмаслигидан ҳайрон қолди. Телефонда дадам ўлиб олади деб хунграётувди-ку! Дилини қахр- ғазаб эгалаб келаётганини сезган Алишер лабини тишлади. Жахлда нимадир деб юбормайда! -Ака яхшимисан! Яхши учдингми? Укасига бир кўз ташлаган Алишернинг  лаби бурилди. -Мен учмадим. Учириб келишди!- дағал овозда қайтарган жавобидан аясиникига ўхшайдиган чиройли кўзларида ҳайрат балқиган ука, ака юзига жавдиради. -Аям қаерда? Укаси бошлаган томонга қадам босган Алишер , аэропорт ташқарисидаги йўлакдаги машина ёнида ўзи томонга боқиб турган аёлни кўриб қўлидаги сумкасини улоқтириб юбориб аёл сари югурди. -Аяжон! Учиб бориб бағрига босди. Аяжон! –Йиллар давомида қаттиқлашиб кетган  дийдаси юмшаб, кўзларига ёш қалқиди.-Аяжон! -Алишерим, жоним болам! Аясининг буғиқ овозидан йиғлаётганини фаҳмлаган Алишер аяси  юзини кафтида тутиб  ўзига қаратди.- Йиғламанг аяжон мен келдим. -Йиғламаяпман болажоним...- кўзида ёш билан бош чайқаган она бу сафар ошкор йиғлаб юборди.- Сен келдингку жоним, мен энди йиғламайман! Дадамга нима бўлди? Бош чайқаб олган аяси баттар йиғига зўр берганини кўрган Алишернинг юраги сиқилиб укасига савол назари билан боқди. -Инсульт бўлиб қолдилар. Уч кун бўлди. Докторлар...Гапини давом эттирмаган Беҳзод бир нуқтага тикилиб қолди. -Дадам сен..сизни сўраяпти гапини тузатиб акасига қараб хижолатли кулимсиради. Ака сизлашга тилим бормайди. Айбга буюрмайсиз. -Инсульт бўлган одам беҳуш бўлмайдими? Хайрон савол берди. -Билмасам елка қисиб олган ука. Акасига ялт этиб боқди. –Дадамни ахволи унақа ёмон мас, лекин духтирлар кўрсаткичлари ёмон дейишаяптида. -Аяжон келинг юрингчи машина томон аясини елкасидан қучиб йўл бошлаган Алишер аясига қўлидан келганча таскин беришга урунди. Кўрасиз ҳаммаси жойига тушади. Дадам тузалиб кетади. -Илоҳим. Илоҳим айтганинг келсин! Пичирлабгина дуо қилиб олган аёл машинага ўтирдида, ўғлига ёнимга ўтир дегандек қучоғини очди. Онасининг қучоғига олиб ўтирган йигит елкасига бошини тираб хаёлга берилди. Охирги марта қачон бу қучоқда бўлгандим? Икки йил бўлибди. Жилмайиб олди. Беҳзодни тўйи олдидан Москвага борган эди. -Неварангиз катта бўлиб қолгандира?- бош кўтармай савол берди. -Ҳа олти ойлк бўлди. Бирам қиқирлаб кулади. Худди сени болалигинг даданг иккимизга овунчоқда болам. Хўрсиниб олган аяси кўзларини бир нуқтага тикиб ўйга берилди. Тузалиб кетсинлар яна пичирлади. -Ўзи нима бўлди бир бошдан гапириб берингчи?! -Шу. Хар доимгидек катта онамни хурмача қилиғида ака нимасини сўрайсиз? Мен дадамга айтдим. Дада юрагингизга олманг  онамни гапларини, аям бор, мен борман акам борлар дедим. Дадам барибир юрагига қаттиқ олдиларда... Ўзи охирги пайтларда дадам жуда тажанг, салга ёниб кетадиган бўлиб қолувдилар... рупара кўзгудан айбдорларча кўз ташлаб олган ука сўзида давом эттирди. –Абедда уйга келсам, елкаларини аям уқалаб ўтирибди. Увушаяпти дедилар. Бир оздан кейин чап қўли, оёғи ишламай қолди. Ярим соатдан кейин ишлаб кетувди. Барибир қўрқиб балнисага олиб бордим. Биласизку бизарни духтирларни мол духтир хаммаси! Жахл билан қўл силтаган  Беҳзод сукиниб олди. -Тузук нарса айтиб бериша олмагач Тошкентга олиб келдик. Бу ерда инсульт ўтказибди дейишди. Буйрак етишмовчилиги, сахир яна бир нарслар деб ташлашди. Хуллас дадамни соғ жойини топиб беришмади. - Аканг чарчаб келди Беҳзоджон! Дадангни олдиларига борайлик ота бола ўтириб сухбатлашиб олишади. Духтирлар билан ҳам гаплашиб олади. Касалхонага етиб борган Алишер дадасини кўришга ошиқмади. Даволаётган докторлар билан учрашди.ларнинг айтиши бўйича дадасида бир неча йиллардан буён давом этиб келаётган касаллик, ўз ишини кўрсатган ва ота энди жиддий даволанишга муҳтож! -Бизнинг имконият даражамиз етарлича Алишержон! Кўзойнак тақиб олган доктор қаршисида жимгина гапларини тинглаётган йигитга синчков нигоҳларини тикди. -Операция ва операцияни амалга оширадиган докторлардан муаммоиз йўқ аммо баъзи бир дорилар, айрим бир икки камчиликларимиз  масаласида қўлимиз калталик қилади. Гапларимни тушунаяпсизми? Хаёлларини бир жойга тўплаб олган йигит докторга кўз тикди. -Мени топиб келиш имконим етарлича! Кўз олдига аясининг изтиробли чеҳраси келган йигитнинг юраги алланечук уюшиб кетди. Аям бир умр шу қадрига етмаган инсонни севиб, ардоқлаб келди. Ана энди бир бирларига суянч бўлиб қолган. Аям дадамдан айрилиб қолишга куника олмайди. Аям ҳам йиқилса керак. Мен ҳаракат қилишим керак! Аям учун дадам учун эмас! Шу ўйларни кўнглидан ўтказган йигит қатъий нигоҳларини докторга тикиб сўзида давом этди. -Ҳар қандай камчиликларни мен қоплайман тузалиб кетса бўлди! -Биз ҳаракат қиламиз! Ҳалироқ мен сизга керакли дориларни ёзиб бераман. Бу ердан топилиши бир мунча муаммода. -Топаман! Москвадан бўлса ҳам олдириб келаман сиз ҳавотир олманг! -Яшанг! Докторни олдидан чиққан йигит каридор деворига суяниб хаёлга чўмди.......... Янги уйларида ҳаётлари бир маромида кеча бошлади. Кенг ва ёруғ хоналар. Сунги имкониятлар даражасида жиҳозланган дарс хонаси. Мактабда аъло баҳолар билан ўқийдиган Алишерга янада чуқурроқ билим олиш имконини берди. Қолган хаётларида айтарли ўзгариш бўлгани йўқ. Ҳали ҳамон бувиси тонг отар отмас уйи ёнидаги курсига чиқиб олиб ҳар кунги гапини такрорлайди. -Ҳаҳ эмчак берган нари бўлмай ўлсинааа....... Алишер мактабда қанчалик аълочи бўлса, шу билан бирга шунчалик шўх. Унинг шўхликларини фанлардан кўрсатаётган натижалари ювиб кетадими, ўқитувчилари ҳам қаттиқ танбех беришмайди. Токи, қўшни “ Б” синфда ўқийдиган синфдоши Нодирани урмагунича. Еттинчи синфда физика фани бошландию, Алишер физика хонасидан бери келмайдиган, эртадан кечгача ўқитувчиси жушиб гапириб берган “ Абадий девегетель” хақида бош қотирадиган бўлди.  Алишернинг қизиқишларини чек чегараси йўқ. Ҳамма нарса қизиқадиган Алишер устози билан биргаликда масофадан туриб бошқариладиган осмонда парқоз қиладиган митта қурилма устида бир йилдан буён ишлайди. Энди у олдингидек ёш бола эмас. Ўзини катта одам ҳисоблайди. Қарашлари ҳам бир мунча жиддийлашгандек. Тўғрида у кичкина синф боласи эмас энди. Саккизинчи синфда ўқийди ахир! Иккинчи томондан у фанлардан бўладиган олимпиадаларда ҳам яхши натижа кўрсатган. Директорни шахсан ўзи ота онаси номига бир нечи марта раҳматома ёздириб ўқитувчисида уйига бериб юборган. Аяси ўғрлнинг орқасидан келган рахматномаларни кўзларида ёш билан қарши олса, дадаси лабини қиийшайтириб илжайиб олади. Шу куни уйларидан хурсандчилик ва музика авж олади. Аяси ош дамлайди. Буви эса очиқ дераза оша рўпарасидаги уйга назар ташлайдида ўзининг йўғон овози билан мусиқа овозини босмоқчидек шанғинлайди. -Шайтон ҳам жаннатдан қувилмасдан олдин олим бўлган! Бу хароми ҳали кўп бурнингдан қонингни келтиради сенларни! Дадаси бувисини гапини эшитмасликка олади. Ош тайёр бўлгунича келаман деб кўчага отланади. Алишер билади. Дадаси уйга қайтишда бўйнига зар қоғоз уралган, симини бурасанг пақ этиб отилиб кетадиган яшил шиша ва аясига совға олиб қайтади... Аясининг эса бувисини гапларидан сунг кўзига ёш қалқийди. Алишер хонасидаги дераза олдида тик туриб, курсисида ўтириб олганча ҳали ҳам аллақандай шайтон ва унинг жаннатдан қувилиши ҳақидаги ривоятни гапираётган бувисини ўзи яратган учар қурилма ёрдамида ойнинг орқа томонига олиб бориб ташлашни орзу қилади. Устозининг айтишича ойнинг олд, яъни бизга кўринадиган қизми қанчалик иссиқ бўлса, орқа томони шунчалик  совуқ эмиш.Қўл оёғи боғлаб ташланган буви Алишернинг қурилмаси орқали ойнинг орқа томонига олиб борилади. Совуқдан тиши тишига тегмай таккилаётган буқиси ёлворади. Мен қайтиб, сени ҳароми, аянгни бузуқ демайман! Йиғлаб йиғлаб ҳолдан тойиб қолган бувини яна ортига қайтаради. Шундан кейин бувиси манави курсисига чиқиб ўтирмайди........ -Алишержон дарсларинг бўлган бўлса, бузоқларга ҳашак ташла болам! Бўла қол ош сузаман! Беҳзоджон катта онангларга ош олиб чиқ болам! Аясининг овози Алишернинг хаёлларига нуқта қўяди... Қиш кириб бир йилдан буён уруниб атиги икки мерт тепага кўралишига эришаётган қурилмасини янада мукаммаллаштирган Алишер ўзи яратган қурилмани синаб кўриш мақсадида мактаб ҳовлисига чиқиб учиришга киришди.Беш метрлаб учиб мактаб ховлисини қоплаган қорга қулаган қурилмасини қувонч билан кузатиб турган Алишернинг қувончини қушни синфда ўқийдиган Нодира ер билан яксон қилди. Қор кечиб югуриб келаётган қиз оёғи остидаги Алшернинг бир йил тинимсиз ишлаган қурилмасини мажақлаб ташлади. Ерда лой аралаш из остида мажақланиб ётган қурилмасига нафасини ютиб тикилиб қолган Алишер ғазаби қайнаб эгилиб қордан ҳовучига олдида қаршисида қилган айбини тушуниб мултираб тураган синфдошини юзига қор юмолоғини улоқтирди. Қизнинг юзига қарсиллаб урилган қор парчаси зарб билан бориб урилдими, Нодира қалқиб тушдида ховлига чалқанчасига йиқилди. Шу атрофда турган кимдир ерга йиқилган қизчани урнидн турғизиб қорга буланган кийимларини қоқди. Қилган ишидан озгина бўлсада мамнун бўлган Алишер қурилмаси томон кетаётган эди. Нодиранинг овози ўқдек қулоғига урилди. -Ҳароми! Қўлинг синсин сени! Бузуқини боласи! Нодира катта онасининг қариндошини қизи. Онаси билан тез тез тепадаги ховлисига келганига Алишернинг кўзи тушган. Нодиранинг гапини эшитган шу ерда қорбурон ўйнаб ётган болалар кулиб юборишди. Шу вақтгача бувисидан эшитиб келган хақоратини, мактабда тенгдошидан эшитган Алишернинг қони қайнаб кетди. Қурилмаси ҳам эсидан чиқиб югуриб бордида эгни бошини қордан тозалаётган қизни бир сакраб орқа томонидан икки кураги ўртасига тепди. Олд томонга отилиб кетиб ерга йиқилган қизни ўрнидан туриб олишини кутмаган Алишер ерда чузилиб ётган қизнинг юз кўзи боши аралаш тепки ёғдирди. Ўқитувчилар хай хайлашиб югуриб келиб ажртишди. Кимдир ерда чўзилиб ётган Нодирани кутариб олиб мактаб ичкарисига шошилди. Кимдир Алишернинг қўлидан етаклаб мактаб директори хонасига етаклади. Директор уни етаклаб кирган ўқитувчининг сўзларига қулоқ солиб турдида қулочкашлаб, боланинг чаккасига шапалоқ тортди. Алшер директорни яхши танийди. У катта онасининг акаси. Мактабда катта синфларга тарих фанидан дарс беради. Ўта қаттиқўллиги билан машхур. Катта синфлардан соч қўйган ўғил болаларни, соч ўстирган катта синф қизларини,  хар куни актабда бўладиган линейкага чиқариб олиб росса дуппослаганига бир нечи марта гувоҳ бўлган, болани юраги орқасига тортиб кетди. Ҳозир мени ҳам аямай уради. Йўқ директор уни ортиқ урмадию, лекин Алишернинг бошига бувисидан ҳам баттар хақоратларни ёғдира кетди. -Қазисан қатрасан асл наслинга тортасан! Сен харомидан тарқаганни, умрингни калоннада чириттираман. Кўп ўтмай мактабга тез ёрдам машинаси келиди. Ундан кейин қорнига ИИБ деган ёзув туширилган машина келди. Хонага кириб келган формали бир эркак ва аёлган Алишерни имо қилиб кўрсатган директор хонадан чиқиб кетди. Ҳалиги иккиси Алишер билан узоқ суҳбат қуришди, суҳбатлари якунида қандайдир қоғозларга нималарнидир ёзиб ўтиришди. Эикдан то Алишернинг дадаси кўринчагунча шу ишлар билан банд бўлиб ўтирган Алишер  қаршисида ўтириб ёзув қилаётган формали аёлни ўзига ачинган сифат кўз ташлаб олаётганини сезиб хайрон қолди. Нега менга бундай ачиниб қараяпти ўйлаб олди. Эшикда кўринган дадаси Алишерни ташқарига чиқиб туришини айтдида, ўзи ичкарида қолди. Ичкарида узоқ суҳбат бўлди. Каридорда турган Алишернинг оёқлари дадасини кутиб толди. Ниҳоят эшик очилиб олдин формалилар улардан орқада дадаси кўринди. -Мана ўзи сўз беради. Дадаси ўғлига имо қилди.-Бошқа синфдошларини урмайди тўғрими ўғлим!? -Агар хароми деса ураман! ужарлик билан ҳали ичкарида айтган сўзларини такрорлади. Ўзи томон савол назари билан боққан формалиларга хижолатли боққан дадаси ўзим гаплашаман деб уларга сўз бердида. Ўғлини қўлидан етаклаб, машинасига солиб,  уйларига олиб қайтди. Уйда аясининг биронта саволарига жавоб бермаган дадаси, ўғлини пастдаги илгари ўзлари яшаган хозирда омборхона вазифасини ўтайдиган уйчага етаклаб кириб ичкарига судраб кириб камарини ечиб росса калтаклади. Вахшийлашб кетган ота яккаш бир гапни қайтарарди. -Ўлдираман сен харомини ўлдираман! Мени эл ўртасида шарманда қиладиган сендек харомини ўлдираман! Дадаси ўзини қанча вақт калтаклаганини эслай олмайди. Эслагани кўзини очганда тепасида аяси ва укаси йиғлаб ўтирарди. Ташқаридан эса бувисини овози эшитилади. -Шайтон ҳам жаннатдан қувилмасдан олдин олим бўлган ҳии............. Шу воқеалардан кейин Алишерни мактабдан ҳам, дарслардан ҳам кунгли совуди. Ўзи қизиқадиган физика китобини қўлига олмайдиган бўлди...... Дадаси ётган палатага кирган Алишернинг  кўзи икки кишига мулжалланган хонанинг дераза томондаги каровотида ухлаб ётган дадасига кўзи тушди. -Ҳозир умумий ахволи у дадаражада оғир эмас белгиланган даво муолажаларининг таъсири яхши натижа бераяпти. Укангиз бизни нотуғри тушунибди. Яна бир курс даволаш ўтказиш керак, маъқул кўрсангиз уйингизга олиб кетсангиз ҳам бўлади деган эдим.  Докторнинг хижолат бўлгандек берган изоҳи ёдига тушган йигит қошларини чимирди. Бу одам ҳали вери ўлмайди. Буни жони чиққунча, нечи одам ўлиб битади. Бу ҳам онасидек узооқ яшайди! Эшик олдида турган одамни пайқагандек бош кўтарган отанинг кўзи ўзига бегона назар билан тикилиб турган ўғлига кўзи тушиб бошини кўтарди. -Алишер!? -Ҳайрат билан овоз берди.- Алишер ўғлим сенмисан? Қучоқ очган ота негадир йиғлаб юборди. -Болам Алишержон!- Отасининг нолали овозидан юраги юмшаб кетган йигит дадаси томон қадам босдида секингина авайлаб бағрига босди -Дада...Касал бўлиб қолибсиз деб эшитдим. Ахволингиз яхшими? Негадир ўпкаси тўлиб кетганидан ажабланган йигит дадасининг елкасидан бошини кўтарди. -Дада яхшимисиз? -Сен келибсанку болам мен энди яхши бўламан!......... Давоми эртага #РУСТАМХОН

СИЙРАТ Муаллиф: Рустамхон (БИРИНЧИ ҚИСМ)                           Деразанинг қаттиқ урилишидан чучиб кўз очган Шахноза, аввалига ўзи қаерда эканлиги англолмай бир оз шифтга тикилиб ётди. Деразанинг кимдир томонидан синдургудек бўлиб урилиши дугонасининг ўрнига ишга келганлиги эсига тушириб сакраб ўрнидан турди. Нега бунчалик одамлар қупол!? Секингина урса хам эшитаманку! -Бораяпман! Уйқусираган ва зардали овозда товуш берган қиз, ярим тунлиги ва эхтиёткорликни унутиб эшикни жахл билан шарт очди. Кутилмаганда бўйинидан буғиб ичкарига судраган қўлни кимники эканлигини англолмай эсанкираб қолди. То эс ҳуши тўплагунича, ҳалиги бақувват қўл эгаси уни дорихона пештахтасини ойнаванд деворига тираб, қизнинг бўйнига тирсагина тиради. -Овоз чиқасанг сўйиб ташлайман! Таҳдидли огоҳлантирди. Қаршисида кўзлари қизариб кетган,  қуюқ ва калта соқолли, юзи қўрқинчли тус олган йигитга қўрқа писа бақирмаслигини тасдиқлаб ишора берди. Ҳали ҳам қизнинг бўйнида турган тирсагини эҳтиёткорлик билан олган йигит қизга синчков назар ташлади. -Нима керак сизга овози хириллаб чиққан қиз бўйнини қўли билан уқалади. -Менга мана шу қоғоздаги дориларни топиб берасан! Қизга қўлида ғижимланиб кетган қоғозни узатди. Қоғозни титроқ қўли билан олиб ғижими ёзган қизнинг у ерда ёзилган дориларни кўриб кўзи ола кула бўлиб кетди. Қўрқа писа ёнида пишқириб нафас олаётган қўрқинчли одамга кўз ташлади. Борми шу дорила? -Ҳа.Бош силкиди. Бор. Фақат.. Эндигина юзи ёришган “ Қароқчининг” қиёфаси аввалгиданда қўрқинчли тус олди. -Нима фақат!?-  Дағдаға қилди.-Нима фақат?А? -Дориларнинг пули...Нафаси ичига тушиб кетган Шахноза йигитнинг кўзлари тугул, юзига боқишга журъати етмади. -Қанча пул керак!? Сенга қанча пул керак? Қизнинг ёқасидан ушлаб силкиган “Қароқчи” бир қўли билан чунтагини ковлаб қўлига илашаган нарсаларни қизнинг бошидан тукди. -Қанча керак сенга? Етарлими шу а? Етарлими? Хансираган кўйи қизни қўйиб юбордида ерга эгилиб чет эл ва Ўзбекистон сўмларини йиғиштириб олиб, қаддини ростлади. Ойнаванд тўсиққа гавдасини тираб дахшат билан ўзига тикилиб турган қизга яқинлашди. -Мана ол! Фақат илтимос менга ҳамма дориларни топиб бер! Илтимос сендан илтимос! Тўсатдан қиз олдида тиззаларини ерга тираб  ўтириб олган йигит чангалида турган пулни боши узра кутариб сочиб юборди. -Илтимос ўтинаман менга ҳамма дориларни топиб бер! -Хўп! Бош ирғаган Шахноза дорихона ичкарисига имо қилди. Майлими дориларни олиб берсам? Дахшат билан шивирлади. -Ҳа! Ха !Тез тез бошини ирғаган йигит икки хатлаб қиз кириши керак бўлган эшикни очди. Вужудини тарк этмаган қўрқув таъсирида дир дир титраётган қиз, дорилар ёзилган қоғозни яна бир карра ўқиб чиқдида. Пештахта устига бирин кетин ёзилган дориларни тахлай бошлади. Қайси виждонсиз шунча дорини бир одамга ёзди экан? Титраб кетаётган қиз ойнаванд тўсиққа юзини тираб ўзини кузатиб турган “ Қароқчига” кўз қирини ташлади.Ҳамма дориларни олиб бўлгач, ўлдириб кетсая!? Кўз олдига онаси , дадаси ва укалари келди.  Онажон мендан рози бўлинг! Унсиз фарёд кўтарган юраги типирчилаб кетди. Рози бўлинг дадажон! Ниятларимга етиш насиб қилмади! Мени кечиринглар Комил укажон, Элёр сен ҳам мени кечир. Кўп урганим учун кечир укажоним! -Бўлдингми? Ўз устига бостириб келаётган “ Қароқчидан” бир қадам ортга чекинган қиз кўзларини махкам  юмиб калима қайтаришга киришди. -Имилламай тезлаш! Боши узра янграган буйруқдан ўзига келган Шахноза дир дир титраётган, ўзига буйсинмай бир бирига қовушмаётган бармоқларини зўрға харакатлантириб тайёрлаган дориларни елим пакетларга жойлай бошлади. Жон ширин экан. Кўз ёшларини тия олмади. Шунчалик ўзини тийишга харакат қилсада эплолмай, қаршисидаги йигитдан нажот тилаб ўтинди: -Илтимос мени ўлдирманг! Мени ниятларим жудаям кўп. Ҳали ўқишни тугатмадим. Отамни онамни розилигини ола билмадим. Илтимос! Ўлдирманг ҳеч кимга айтмайман! Пулини бермасангиз ҳам майли! Қўлларини бир бирига қовуштирган қиз хунграб йиғлаб юборди. Йиғлаган сари вужудидаги қурқув чекинган Шахноза қаршисида ўзи узатган иккита пакетнини қўлларида кўтариб  анграйиб қараб турган “ Қароқчига” қўрқа писа кўз ташлади. -Ўлдирмайсиза? -Исминг ким? Дағал овозда берилган саволдан ҳушини тўплаган қиз бош силкиб, ўзи эса  хиқиллаб жавоб берди. -Шаҳноза Ғалати тиржайган йигит, қачон ташлаганини қиз эслолмади. Пештахта устида сочилиб ётган пулларга ишора қилдида ташқарига чиқиб кетди. Эшикнинг қарсиллаб ёпилишидан эс ҳуши ўзига келган Шахноза, худди ҳаёлида ҳозиргина дорихонани тарк этган “Қароқчи” қайтиб келадигандек, югуриб бориб, қалтираб ўзига бўйсинмаётган қўллари ва титраётган бармоқларини амаллаб қовуштириб эшикнинг барча қулфларини беркитдида тик турган жойида , ўзидан чекинган хавфни хис қилганча елкалари силкиниб узоқ вақт ҳолдан тойиб ўтириб қолгунича йиғлади. Йиғидан тўхтагач бурнини артиб олган Шаҳноза , пештахтада ётган пулларга  жирканиб кўз ташладида, ўрнидан турди. Ғижимланиб кетган пулларни тахини очиб бир бирлаб ҳисоблашга киришди. Чет эл пулларини алохида Ўзбек сўмини алохида қилиб тахладида санаб кўрди. Қўлида ханузгача тутиб турган дорилар рўйхатини компютерга киритиб нархини чиқаргач, пулларни қайта ҳисоблаб беихтиёр лаб тишлади. Дори қийматидан қарийиб ўн беш баравар кўп пулни ташлаб кетган ҳалиги “ Қароқчи”нинг юз қиёфасини кўз олдига келтиришга урунди. Кўз олдига биринчи бўлиб унинг тим қора калта сақоли келди. Кейин ғазаб ва нафратдан катта катта бўлиб кетган ўткир кўзлар... Титраб турган тахдидли сўзларни сочган юпқа лаблар... Нега ундай қилди? Бостириб кирди. Ўлдираман деди. Сунг дориларни топиб беришим учун керак бўладиган пулларни олдинига сочиб бориб кейин илтимос қилиб ўтинди. Ҳатто тиз чукиб ёлвордида. Дориларни олгач, индамай чиқиб кетди. Мен чиндан ўлдиради деб ўйлаган эдим. Аммо у индамай кетди. Нега? Кафтларини юзига босган қиз, энди ўзи ҳам тушунмаган сабабга кўра йиғлаб юборди. Нега ундай қилди? Зўр бериб ўйлашга тушди. Ҳозир мени ўлдириб сунг дориларни олиб чиқиб кетганда ҳам нима қила олардим. Эрталаб Сарвиноз келиб ўлигимни топарди. Ҳалиги махлуқни камера ёзувлари орқали топишарди ё йўқ! Мен бўлса ўлиб кетардим. Хўрлиги келган қиз баттарроқ хунграб йиғлади. Дорихона ичкарисида жойлашган, тунги навбвтчиликда қолиб, ишловчилар учун дам олиш хонаси сифатида жихозланган хонага кирдида, ўзини каровотга отди. Бутун вужуди қулоққа айланиб эрталабгача ташкарига қулоқ солиб етди. Хаёлида яна дераза гурсиллаб урилади. “ Қароқчи” эса бу сафар пулларини олишга келади ва уни ўлдиради. Шу каби дахшатли ўйлар билан тонг оттирган қиз дугонасини йўлига кўз тикди. Кечаси ишламаслигим керак ўйлади. Аммо кунимни қандай кўраман. Дадам вақтинча ишлай олмаса, битта онамни топгани дадамнинг дориларига етсинми, укаларимни ўқиши, репитеторига етсинми? Кунлик еб ичишчи. Мен бу ерда бир ўзим шунчалик қийналаяпман, у ерда онамнинг бир ўзига уч киши қараб турибди. Уларни ёнига кириш ўрнига! Ўйлаётган нарсаларимничи! Бу гапни ҳеч кимга айтмайман! Қаъттий қарорга келган қиз, Сарвиноз ишга келган вақтида камера ёзувларини кўриб чиқишини хисобга олиб барча камера ёзувларини ўчириб юборди. Ҳали ҳам худойим омадимни бериб грантга ўқишга кирдим. Бу ёқда дугонасини эри аптека очдию, Шахнозани жонига ора кирди........ Мактабни тугатиб тиббиёт коллежига ўқишга кирган қиз. Келажакда доктор бўламан деган орзуси қанотида учиб юриб, фармацевтика йўналишини танлади. Иккинчи курсда вақтилигида дадаси кутилмаганда автоҳалокатда учради. Алпдек дадасининг тушакка михланиб  бир бурда бўлиб қолганини кўрган Шахноза энди хаётлари илгаригидек бўлмаслигини жуда яхши тушунди. Дадасининг дардида ғам ғуссага берилиб қолган онасини хурсанд қилиш мақсадида, истамасда Педогогика инситутига хужжатларини топширди. Ҳужжат топширгунича ҳам узоқ ўйлади. Биринчидан муддати кам, тезроқ тугатиб онасини ёнига киришни режа қилди. Иккинчидан Тиббиёт олийгоҳига қараганда бир мунча бали паст кириш эхтимоли ошади. Худойим омадини берса балким давлат грантини қўлга киритар. Шу каби ўй ҳаёлларда имтихонга кириб чиққан Шахноза ички бир сезгиси билан ўзининг талаба бўлганини хис қилди. Юрак ҳовучлаб жавобларни кутди. Кутганидек давлат гранти асосида талаба бўлибди. Дадаси бу севинчли хабарни тушакда ётиб хунг хунг йиғлаганча қарши олди. Онаси талаба бўлган қизини бағрига босиб табриклади укалари шод. Ўзида педагогикага қизиқиш бўлмасада севинган қиз катта орзу умидлар билан Олис пойтахтга йўлга отланди. Тошкентда яшашини иккинчи ойидаёқ, бу ерда яшаш осон эмаслигини тушунди. Иш излашга киришди. Ҳадеганда кунглидагидек иш топилмай хуноби чиқиб юрган кунларида. Инситутга кириш бали юқориларни абутурентларни тайёрлов марказларини ўзлари излашар экан. Иш излашига икки хафта бўлар бўлмас бир тайёрлов курсидан таклиф тушди. Иш билан танишиб чиқди. Битта ёқмаган жихати тўланадган маоши. Арзимас суммага ишлаш...Ўйлаб кўрдида рози бўлишдан ўзга йўл кўрмади. Биринчи курсни бўлажак талабаларга дарс бериб ўтказаган Шахноза яна қўшимча иш топиш ташвишида юрганда, ўзи билан коллежда бирга ўқиган дугонаси қунғироқ қилиб қолди. У олий таълимда ўқишини давом эттирмай, турмушга чиқиб, Тошкентда тадбирколик билан шуғулланадиган эри билан пойтахтда яшаётганига олти ойдан ошган эди. -Шахноза бизни аптекамиз бор. Истасанг кечқурун савдода турсанг бўлади. Хавфсизлик таъминлаган. Эшик тагига қунғироқ қўйилган. Деразалари панжарали биров бостириб кира олмайди. Тунги биргача савдо авжида бўлади. Ундан кейин бир ярим одам келмаса, деярли ҳеч ким кирайди. Ойида турт бешта навбатчиликда қолсанг яхшигина маблағ топасан. Ойлигингга қўшимча ишда нима дейсан? -Билмасам. Елка қисди. Онам билан маслаҳатлашайчи. -Онанг аниқ йўқ дейди. Холамни биламанку! Мен кундузи ишлайман бир яримда хужайиниим билан тунда навбатчиликда қоламан. Сен шанба ё якшанба куни турсанг етарли, дугон ўйлаб кўр. Хужайним ишончли одам керак деганларига сени ўйлагандим. Шахноза, Сарвинозни таклифини ўйлаб кўриб рози бўлди. Шанба якшанба бўлса, ишига ҳам ҳалақит бермас экан. Бир мунча маблағ йиға олса ўзи анчадан бери ўйлагандек, уйида ўқув курси очармиди. Унинг учун аввало бир уй топиши керак. Биринчи ва иккинчи курс вақтида ётоқхонада турганлиги учун пул унчалик ҳам мухим эмас эди. Сентябрь бошида ўқишга келиб, учинчи курсларга ётоқхонадан жой берилмаслиги, шунинг учун катта курс талабалари квартирага чиқишлари хақидаги гапларни эшитиб қотиб қолди. Ахир, қанақасига!? Тошкентда бирон бир яқин қариндоши бўлмаса, квартира топишни ўзи бўларканми!? Топган тақдирда ҳам квартира пули осмонда бўлса, биргина онаси топаётган пул! Деканга кираман! Шу ўй ҳаёл билан декан хонасига кирган қизнинг ҳафсаласи пир бўлиб қайтиб чиқди. Тилида оталарингман, сизлар ҳақингизда қайғураман дерканда! Отаммиш! Отам мени кўчада қолдирмайди! Тўнка! Нимаймиш, кам таъминланганлиги тўғрисида махалласидан хужжат қилиб келса, ёрдам беришни ўйлаб кўрармиш! Шунда ҳам аниқ эмас эмиш! Биринчи ва иккинчи курслардан жой ортса кейин... -Туфуу! Шахноза деканни гапларини эслаб ғаши келганидан тупириб юборди, Иссиқ уйи, бола чақаси бағрида бўлган одамни сени ташвишинг билан нима иши бор!? Сен унга ҳеч қандай ташвиш келтирмай ўқишинга келиб кетсанг яхшисан! Ортиқча ташвиш билан бошини оғритсанг, имтихонлардан йиқилиб қўйсанг аламини чиқазади! Бўлди ўзинг учун ўл етим! Шу хаёлда уй олди соттиси ижара масалалари ечиладиган уй бозорга йўл олди. У ердаги уйлар ижарасини эшитиб, капалаги учди. Икки хонали уйни ижарага олса, бир ой ўлиб ишлаб топган маблағини шундайлигича ижарагарга топширса бўлар экан. Шу ойда демак Шахноза емайди, ичмайди!  Кийиниш ҳақида гапириш тугул, ўйлашни ўзи хато! Эрталабдан буён уёққа бор, бу ёққа бор ташвишларига асаблари бардош бера олмай йиғлаб юборди. Курсдоши Севарага ҳаваси кетди. Акаси бор. Ётоқхона машмашасини гапириб берган синглисини нарсалари билан ўзи яшайдиган жойга олиб кетди. Ҳамма олис вилоятлардан келиб ўқийдиган курсдошларини киминидир акаси киминидир опаси киминидир яқин қариндоши, яна киминидир яхши кўрган йигити, яшаш жой муаммосини ҳал қилиб олиб кетаяпти. Курс бўйича икки ё учта қиз қолди тайинли яшаш жойига эга бўлмаган шулар орасида Шахноза ҳам бор. Акам бўлганида эди, армон қилди. Бу муаммолар бўлмас эди. Кўз ёшларини бармоқлари билан артиб олган қиз сумкачасидан кичик кўзгу олиб ўзини кўзгуга солди. Шунчалик хунукманми, уч йилдан бери биронта йигит билан танишиб олмабман! Ё қиз болага ўхшамайманми? Олдинга келганни итдек қопиб олганингдан кейин ким ҳам сенга яқинлашарди!? Кулгуси келди. Умуман олганда йигитлар ортиқча ташвишу, аммо мана шунақа пайтида керак бўлар эканда! Ортидан икки йилдан буён судралиб юрган деярли махалладоши бўлган Давронни эслади. Нима қилсам? Телефон қилиб муаммомни айтсамми? Яна ёпишиб олса! Афти буришди. Кун кеч бўлаяпти бугун ҳам Сарвинозникига бораманми? Уфф! Ўйлаб туриб Давронни бир йил олдин қора рўйхатига тиқиб ташлаган номерини топди. Қунғироқ қилишга ғурури йўл бермай смс ёзди. -Ассалому алай....Бунча эгилиб саломлашдинг! Ўчирди.  Салом . Яхшимисиз...Сенга нима керак уни яхши ёки ёмонлиги!? Шунчалик соғлигидан хавотирмисан? Ўчирди. Салом Хайрли оқшом! Оқшоми хайрли ёки хайрлимаслиги сенга шунчалик муҳимми!? Ўчириб ташлаб уф тортди. Бирон бир тузук гап ҳам келмайдида. Ёқтирмасанг шумикан? Ё мен эркакшодами!? Хўрсиниб олди. -Қаердасиз? Смсни жўнатиб, қизиб кетганлигини ҳис қилди. Бунча азобли иш экан хўрсиниб олди. Балким номерини алмаштиргандир. Шундай бўлса яхши бўлар эди. Йўқ! Адашибди. Телефонига қунғироқ келаётган номерга тикилиб туриб лаб тишлади. Алмаштирмабди. -Алоо -Салом, Шахноза яхшимисиз? Тошкентдаман. Ўзингиз қаердасиз? -Рахмат мен ҳам яхшиман. Тошкентдаман. Аҳволлашиб эзилиб ўтиришни истамаган қиз мақсадга ўта қолди. –Бу йил бизга ётоқхонадан жой берилмас экан, шунга қизлар билан квартира излаётган эдик. Танишларингиз кўп деб... -Ҳозир қаердасиз? -Чилонзор метродаман. -Уша ерда туринг. Мен бораман. Опамларни квартирасига бир қиз керак дейишганди. Агар одам олиб қўйишмаган бўлса, шу ерга жойлашасиз. Лекин дугоналарингизни билмадимда. Қани кўрамиз, уларни ҳам жойлаштиришга ҳаракат қиламиз. Олдин ўзингиз жойлашиб олинг кулди. Давронни ўзини бир неча кундан бери қийнаб келаётган масалани бир пастда ечиб ташлашидан ғаши келган қиз энсаси қотиб лаб тишлади. -Мен йўлдаман Шахноза ҳозир етиб бораман кетиб қолмай туринг хупми!? -Хўп. Метродан отилиб чиқиб атрофга аланглаган йигитга қўл силтаган қиз узоқдан унга синчков кўз ташлаб олди. Тўлишибди. Уша уша олифталиги йўқолмабди. Лаб қимтиди. Ҳали ҳам аёлларни сочи узун ақли калта дермикан!? Тўнка! Лабини бурди. -Салом яхшимисиз? Йигитнинг ўзи томон чўзилган қўлини илтифотсиз қолдирган қиз  бош силкиб сўрашган бўлди. -Рахмат яхши. -Нарсаларингиз қани? -Дугонамникида Кетдикми? -Қаерга? -Нарсаларингизни олишгада хайрон кўз ташлади. -Олдин квартирани кўрсам дегандим... Чилонзор худудида жойлашган квартира Шахноза ёқди. Иккита қиз яшашар экан. Учинчи бўлиб Шахноза келишини айтишди. -Яхши чиқишиб кетсак яшайверасиз. Биз кўпинча ишда бўламиз. Бир биримизни деярли кўрмаймиз. Бу уй ўзимники, ҳар замонда вилоятдан ота онам меҳмонга келиб туришади. Уша вақтда безор бўлмасангиз қолган вақтида сизни ҳеч ким безовта қилмайди. Ўзини Моҳим деб таништирган  қиз кулимсиради. Нима дейсиз биз ёқдикми сизга? -Ҳамма нарса ёқди! Ўзидан икки ёш катта қизга жавобан жилмайди. Қачондан келсам бўлади? -Истасангиз ҳозироқ келишингиз мумкин! Шундан бери уша квартирада ижарада туради. Қизлар яхиши тез иноқлашиб кетдилар. Шахноза бир нарсани тушунмайди. Даврон Қашқадарёлик бўлса, Моҳима опача Фарғонадан. Қанақасига опа ука бўлишлари мумкин? Даврон тез тез Моҳимни уйида меҳмон бўлиб туришига қараганда анчагина иккиси иноқ? Иккисининг ўрталаридаги муносабатга ҳеч ҳам ақли етишмаган Шахноза ахийри улар ҳақида бош қотирмасликка қарор қилди. Ташвишим камми мени ўйлади. Яхши ҳар томонлама қулай квартира топдим. Буёғи уни иши уни ҳаёти мен ўзимни ишларим билан шуғулланай. Вақт ўтаяпти, ўзим алоҳида квартира топишим ва у ерда ўқувчиларни тайёрлаш бўйича курс очишим керак. Шунда меҳнатимга арзимас пул тўлайдиган курсдан кета оламан..... Шу ўй режани хаёл қилганига ҳам мана салкам олти ой бўлди. Аммо бир натижа йўқ. Бу йил укасини ўқишга кириши учун тайёрлашни режа қилган Шахноза ўйланиб қолди. Балким укам билан бирга яшашим учун квартира топарман ва уша ерда...Ҳаракат қилишим керак. Мени ўтиришимни! Бир         “ Қароқчи” келиб томоғимдан буғди. Хуп нима бўлибди? Хаммаси яхшилик билан тугади.  Ўтиб кетди. Энди бу ёғига хушёр бўламан! Қўлида турган кеча тундаги “меҳмон” томонидан ташлаб кетилган пулларга қаради. Агар, ўзим алоҳида квартира олсам ва  квартирага тўлов қилсам, бир йиллик тўловга етар экан. Бировни хаққи, сен бировнинг хаққини емоқчимисан?! Хаёлига келган ўйдан сесканиб тушди.  Титраб кетган қўли билан сумкачасининг ички чунтагига пулни жойладида, ўйланиб қолди. Балким пулини излаб келар, уша вақтида бераман. Қўрқинчли “Қароқчи”нинг хали амалга ошмаган ташрифини ўйлабоқ нафаси қайтди. Кукрагига енгилгина уриб олган қиз ўқишга шошилмаса кеч қолишини ўйлаб елкасига сумкачасини илди-ю, кучага шошилди. Дорихонани беркитиб, калитни дугонаси иккиси биладиган жойга қўйдида, бекат томон юрди. Энди нима қиламан. Сумкасида пул эмас гуёки бир лахча чўғ тургандек ўзини халоватсиз ҳис қилди. Хаёлчан одамлар билан бекатга етиб келиб кўзларини олис олисларга тикди.  Лаб тишлаб ўйланиб турган қиз, бекатга келиб тўхтаган автобусга чиқдида, хаёлга берилди. Наҳотки худойим мени нафсим билан синамоқчи? Худойим бу синовингдан ўтишимда ўзинг ёрдам бер. Шайтонга ва нафсимга бўйсиндирмагин. Ўзинг ҳар ишга қодирсан! Ўзинг куч бер! Ожизлик ва мухтожилик ҳисси ва бировнинг хаққини ейишдан қўрқиш дахшатидан кўзлари жиққа ёшга тўлди........... СИЙРАТ... Муаллиф: Рустамхон Биринчи фасл 2-қисм Кун бўйи иш ташвишларидан хориган Алишер уйига қайтиб дам олишни режа қилди. -Эртага дам оламан. Сен ишларга қара, тинимсиз ишлардан чарчадим.Ортидан эргашган  иш бошқарувчисига юзланди. -Балким шахардан ташқарига чиқарман. Жуда ҳам чарчадим. -Али, сен ўзингни унутгудек ишлаяпсан. Дам олиш тўғрисидаги фикринга қўшиламан. Олдинроқ шу қарорга келишинг керак эди. Дустига ачиниш назари билан боққан Собир лабини бурди. Аслида уйланишинг керак эди. Жилмайди. Балким уйланиш хақида хам ўйлаб кўрарсан. Ўзининг гапларидан сунг қовоғи тушиб кетган Алишернинг елкасидан қучди. -Оилавий ҳаёт нималигини уйланганингдан кейин ҳис қиласан! Менга ишон дўстим. Оила бу шундай нарсаки, кимдир сен ҳақингда қайғуради. Сени очлигинг тўқлигинг , эгнинг бутми, соғлигинг жойдами қайғуради. Сен ҳам у ҳақида ташвишланасан. -Бўлди қил!- дўстини қўлини елкасидан силтаб туширган Алишер эшик томон юрди. -Ҳамма бу ҳақида гапирса ҳам сен гапирмаслигинг керак! Атай гапираяпсанми? -Орадан шунча йил ўтди ахир! Алии! Унут ҳаммасини! Нега сени унутганларни сен унута олмаяпсан? Ахир улар... -Етар! Тоқати тугаган йигит бақириб юборди. Ортига шахд билан бурилди. Ўзига мулойим нигоҳлари билан тикилиб турган Собирнинг сокин нигохларига ғазабноқ боқиб, бир озгина зардали , дағал овозда гап бошлади: -Сен айтаётган , мен унутишим керак бўлган гаплар, бир умр юрагимга кўмилган! Нега сен атайдан энди унута бошлаганимда, энди жароҳатларим бита бошлаганда атай туртиб кўраяпсан!? Сен дўстмисан ёки... Гапини давом эттиришни истамай, бошини бурди. Бир оз тин олиб бош эгиб дим қолди.  Собир дўстим, мени қийнамагин. Бош кўтармай сўзлаётган дўстининг овозидаги хазинликдан юраги эзилган Собир маюсгина кулимсираб бош ирғади. -Узр. Мен ўйламай гапирдим. Кайфиятингни бузмоқчи эмас эдим. Шахардан ташқарида дам олишни  истасанг,  мен жой буюртма қилиб қўяман. -Йўқ қўявер. Ўзим бир нарса ўйлаб топарман...Бўпти мен кетдим хўрсиниб олган Алишер ховлида турган машинаси томон юрди. Нега унутмайсанмиш! Неччи йил ўтди эмиш! Мен у гап сўзларни унутишим учун ўлик бўлишим, мурда бўлиб тобутда ётишим керак! Тирик инсон унутадиган гап сўзлар эмас ахир! Машинасини шахар бўйлаб бошқариб кетаётиб, машина рулига мушт туширди. Уйланишинг оила қуришинг керак эмиш! Кимга ишонай ва ким билан оила қуришим керак? Бу дунёда ишонарли аёл бормикан? Хиёнат ботқоғига ботмаган, бокира номусли қиз бормикан? Шу замонда Кумушлар, Раънолар қолдимикан? Чуқур хўрсиниб олган Алишернинг хаёлини телефон қунғироғи бузди. Пальтоси чунтагида турган телефонини олди. Экранга кўзи тушиб юраги хапқириб кетган йигит телефон экранидан кўз узолмай тикилиб қолди. АЯЖОНИМ . Бу рақамдан охирги марта қунғироқ бўлганига салкам бир ҳафта бўлди. Ҳали у иш ҳали бу иш деб вақт топиб аясига қунғироқ қилмагани эсига тушган йигитнинг юзи хижолатдан қизарди. Титроқ бармоқлари билан яшил тугмани босдида қулоғига телефонини қаттиқ ботирди. -Ака яхшимисиз? Нарги томондан онасининг меҳрли овози ўрнига Укасининг дағал овозини эшитган йигит , телефонини қулоғидан узиб экранга боқди. - Ака! Укасининг қупол   овозидан хушёр тортган йигитнинг негадир юраги бир ёмонликни сезгандек  увушиб кетди. -Эшитаяпман овози хириллаб чиқди. -Тез Тошкентга етиб кел! -Нега? -Дадамнинг ахволлари оғир касалхонадамиз. Докторлар олиб кетинглар дейишаяпти укаси хунграб юборди. Аям сени сўраяптилар...Етиб кел Алишер! Илтимос дадамни кўзлари сени йўлингда! Кўзлари очиқ кетмасин! Алишер гапирсангчи!-Хуп етиб бораман! Алоқани узиб телефонини ён ўриндиққа ташлади.  Кўзидан сизган ёшни кафтлари билан артиб олган йигит машинасини четга олиб тўхтатиб хунграб юборди. Дадаси ўлим тушагида, аммо ўн йил олдин ўзи юз угирган кетган ўғлини  кўрмоқчи! Ўлим тушагидаги дадаси уни кўрмоқчи! Кўз олдига аясининг нурли сиймоси келди. Уша машъум, Алишернинг хаётини том маънода узгартириб юборган воқеадан сунг ундан хамма юз угирган вақтда ҳам ундан воз кечмаган аяси кўз олдига келди. Аяжон бошини машинаси рулига урди. Аяжон сиз мени кечиринг! Мен гуноҳкор ўғлингизни кечиринг! Мен бора олмайман!  Мен кутаман сени ўғлим, Юзинг ёруғ бўладиган кунларни кутаман дегандингиз! Менинг бу қайғули ҳаётим мазмуни сизсиз! Аммо мен ўзимни оқлашга сизни юзингизни ёруғ қилишга интилмадим! Энди нима қиламан? Тушкунлик ва айрилиқ ҳиссига енгилган Алишернинг қалбида инсонларга ҳос бўлган умидворлик бош кўтарди. Балким ҳали вақт бордир. Укамнинг бир оғиз гапи учун нега мен  аза тутаяпман? Мен боришим у ердаги докторлар билан гаплашишим иложи бўлса бу ерга олиб келишим, даволатишим керак! Аям бу дунёга келиб фарзандларидан бошқа нарса топмадилар. Бир умр жоҳил ва золим дадамнинг қош қавоқларига тикилиб умр кечирдилар. Мана шу жоҳил дадам ўлим тўшагида! Аям ҳали ҳануз мени номим оқланишини дадам кечиришини кутиб яшаяптилар! Мен бўлса... Ахир, аям шу умидда мени дунёга келтирганмиди? Мен аям учун бораман! Дадам, акам, опаларим   учун эмас! Менга ишонмаган сотқинлар учун эмас! Аям учун! Аэропортга қўнғироқ қилган Алишер экспресс рейсга билет буюртма қилдида, чамодонини тайёрлаб йўлга чиқди. Кетаётиб дўстига смс ёзиб юборди. -Мен қайтдим дўстим... Самолётда ўз билетидаги жойга хорғин ўтирган йигит иллиминаторга юзини тираб хаёлга берилди. Қачон келган эдим бу ерга? Ўз ўзига берган саволидан сунг хаёлида қачон келганини ҳисоблаган Алишер ҳайрат билан қош чимирди. Ўн йил!? Ўн йил бўлибдими?................................................. Алишер мактабда аъло ўқиши билан ўқитувчилар назарига тушган бола. Барча ўқитувчилари унга бошқача нигох билан боқишларини сезади. Дарсдан сунг онатили ва адабиёт, математика, рустили ўқитувчиларини дарслари тугашини пойлаб ўтирадиган болакай қайси ўқитувчисининг дарслари биринчи тугаса уша ўқитувчиси томонидан ўтиладиган қўшимча машғулотларга ўтказиладиган хонага югуради. математика ўқитувчиси Алишерларга яқинроқ тургани учунми унинг оилавий мухитини хис қилибми унинг кеч тушиб кетгунича мактабда уймалашиб юришига индамай қўяди аммо рус тили ўқитувчиси бўлган Ўғилой опаси кун ора секингина танбеҳ бериб қўяди. -Сен эндигига тўртинчи синфга ўтгансан ўзингни дарсликларингни деярли урганиб бўлдинг. Катталар программасини ўзлаштира олмайсанда. Табиатан ўжар болакай ўзини  ўқитувчисининг гапини эшитмагандек тутади.    Ҳамма уйига дарсдан сунг отилса Алишер уйига боргиси келмайди Бунга сабаб эса.... Бувиси негадир аясини жуда ёмон кўради . Сабабини билмайди. Аммо шу бувиси аясини йиғлатишига кўп гувоҳ бўлган. Бувиси фақатгина аясини эмас Алишерни ҳам ёмон кўради.  Доим аяси ва Алишерни ҳақоратлаб ўтиради. Ховлида аяси кўриниши билан уйи олдидаги курсида ўтириб олган бувиси ҳақоратларини ҳовли пастидаги пасткина уй олдида юмушлари билан банд келини томон ёғдира кетади. Аяси эса ҳеч нарса эшитмаётгандек ишларини давом эттиради. Алишер дадасидан тез тез сукиш эшитиб олади. Сабаби у аясини хақоратланишига чидай олмай бувиси билан тортишиб қолади.  Буви эса дадаси келиши билан дадасига чақиб беради. Дадаси тепа уй олдида тик туриб Алишерни урушиб берадида уй ичига кириб кетади... Алишерларнинг жуда катта ховлисида бир эмас учта уй бор. Тепада данғиллама катта нақд туққизта катта катта хоналари бор уй.  У ерда Дадасининг катта хотини тўрт боласи билан яшайди. Бола онги билан тушуниши бўйича дадаси иккита аёлга уйланган. Иккинчи аёли бу Алишернинг аяси. Аяси, укаси ва Алишер   билан ховлининг этакроқ қисмидан жой олган икки хона  ва битта дахлизга эга деразалари кичик, зах хиди келиб турадиган усти текис қилиб шифирланган уйчада туришади. Иккита уйнинг қоқ ўртасида бувиси яшайдиган ўртача катталикдаги уйи жойлашган. Буви тонг отар отмас уй олдига устига қалин курпача ташланган курсига ўтириб олиб ҳовлининг икки томонига навбати билан овоз бериб ўтиради. Аяси жуда ҳушёр ётадими бувисининг эшиги очилиши билан дик этиб ўрнидан турадида, румолини бошига илиб ховлига шошилади. То Алишер ўрнидан тургунича, сигирларни соғиб тагини тозалаб олдиларига ҳашак ташлайди. Сунг учоқда сутни қайнатиб бувисининг уйига нонушта тайёрлашга шошилади. Бувиси эрталабки нонуштада барчалари дастурхон бошида йиғилишини қаттиқ талаб қилади. Нонушта тайёр бўлгач, аяси шошилиб кириб Алишер ва укасини уйғота бошлайди. -Тура қолинглар бувинглар кутиб қолди. Алишерни етаклаб чиқиб ювинтиради. Уйқусиераб турган кичик ўғлини юз кўзини намланган сочиқда артиб тозалаб олган аёл катта ўғлини етаклаб кичигини эса қўлида кўтариб қайнонаси ёнига шошилади. Нонушта қилиб бўлишгач бувиси узоқ дуо ўқийди ва хаммалари тарқалишади.  Бувисининг уйларини супириб сидириб олган аяси югуриб келиб бу вақтида иккинчи уйқусини бошлаган болаларини қайта ўринларидан турғизиб бирини мактабга иккинчисини боғчага кетишлари учун кийинтира бошлайди.  Уй кичкина ва деразалари кичик бўлсада жуда файзли. Аяси, уйлари яқинидаги поликлиникада хамшира бўлиб ишлайди. Алишер мактабдан қайтишигача ишдан қайтиб ўғилларини кутиб ўтиради. Алишер соат бешларда мактабдан чиқадида, йўлидаги боғчага кириб укасини етаклаб уйга қайтади. -Ана сирқиндилар келди! Дарвозада кўринишлари билан бувисининг йуғон овози қулоғига урилади. Бувисининг овозини эшитиб уйидан югуриб чиққан келин ўғилларини навбати билан юзларидан ўпиб уй ичкариси томон етаклайди. Бувининг синчков нигоҳлари келинини невараларига бўлган муносабатини кўздан қочирмайди. -Ҳай ўлсина! Тўққиз бола туғибмиз бирон марта бетини ялаб юлқаламабмиз! Бу хаётда одам артист бўлиши керак экан! Ялаб юлқашни билиши керак экан! Ялади юлқади, бир қизилиштон бир ўғлимни хам оиласидан ҳам мендан айирди. Ҳаҳ эмчак берган нари бўлмай ўлсинааа! Бу ўлгур... ( буви жуда уятсиз сўзни тилига олади) бунча ширин бўлмаса!? Чиққан жойингга кирмайгина бўйнинг узилсин сени! Бувиси гапирган сари аясининг юзи қизариб кетаверади. -Бугун қандай фанлар ўтдик? Икки юзидаги кулгучи кулган аяси Алишернинг бошини сийпайди. -Математика! Учта беш олдим!- мақтанади. -Яша! Кечқурунги овқат кун ора қилинади. Бир кун аяси қилса, бир кун катта онаси    ( Алишер катта она дейишни асло истамайди, лекин аяси хафа бўлмасин деб шундай дейди) Катта онаси овкат қилишни билмайдими? Қилган овқатини егиси келмайди. Лекин рупарасида ўтирган бувисидан қурққанидан косадаги ҳамма овқатни ўзини мажбурлаб ейди. Аяси овқат қилган куни овқатга тўймай қолади. Аммо укаси ундай эмас. Катта онаси овқат қилган куни овқат емайман деб жанжал кутаради. Бувиси ҳам Беҳзоднинг инжиқлигига индамайди. -Боринг битта тухум илитиб келинг!- дейди аясига қовоқ уйиб, ёки бўлмаса, чунтагини узоқ ковлаб катта калитни оладида аясига тутқазади. -Тўтта гушт қиздириб келинг. Аяси еб турган овқатини ташлаб ичкари уйдан гушт олиб чиқиб укаси учун қиздириб олиб келади. Бувисининг тиззасидан жой олган укаси мазза қилиб қовурилган гуштни қолган ака опаларини хавасини келтириб паққос туширади. Укаси гушт еган куни Алишернинг ҳам росса гушт егиси келиб, оғзи сулагига тўлиб кетади. Аяси ўғлини гушт егиси келганини фаҳмлайдими, ноиожликдан  кўзларига ёш қалқийди. Алишер  томоғи тушиб гушт егиси келганини укасига билдиргиси келмайди. Аммо укаси билар экан бир куни овқатланиб бўлиб уйларига қайтиб келишаётганда укаси чунтагидан бир бўлак гушт олиб акасига узатди. -Ма ака гушт! Бувимга билдирмай чунтагимга солиб олдим. Қовурилган гуштни мазаси узоқ вақт оғзида қолди.... Дадаси уйда доим қовоғини солиб тунд бўлиб юради. Бувисини олдида на Алишерга на укасига қарамайди. Аясига ҳам!  Аммо икки, уч кунинг бирисида, ярим тунда  дахлиз эшиги секингина чертилади. Бу вақтда укаси донг қотиб ухлаб ётган, Алишер эса китоб ўқиб ётган аясининг ёнбошида турган тунчироқ нуридан кўзи қамашиб,  шунчаки кўз юмиб ётган бўлади. Ҳушёр аяси дик этиб ўрнидан туради. Ўғилларига кўз ташлаб олади. Ўзини ухлаганга солиб ётган Алишер аясини шошилиб эгнига халатини ташлаганини ва  хона эшигини қия ёпиб, даҳлиз эшигини очганини эшитади. -Ҳуснида жоним!- даҳлиздан дадасининг энтиккан овози эшитилади.  Дадасининг овозидан ич ичидан қалтираб кетган Алишер ўрнида ўтириб олганча даҳлиз томон қулоғини динг қилади. -Асалим, жоним соғиниб кетдимку! Дадаси баттар энтикади. Нимадир шитирлайди. Бир оздан сунг дадасининг залворли гурс гурс қилган қадам овози  ва нарги хонанинг эшиги очилиб, ёпилгани  эшитилади. Узоқ жимлик чукади. Жимликдан зериккан Алишер ўрнига чузилади. Ярим соатлардан ошиб, аясининг ва дадасининг ғунғур товуши ора сирада аясининг кулгуси унга жўр бўлган дадасининг кулгусига қулоқ солганча уйқуга кетган Алишер эрталаб кўз очганда укасини бағрига олиб ётган дадасига уйқули кўз ташлайди. Дадасининг пинжига тиқилиб уйқусини давом эттиради. Бувисининг эшиги очилиши билан кўз очган аяси ўрнидан туришидан уйқуси ўчган Алишер дадасини ўрнидан туришини ётган ўрнида эриниб кузатиб ётади. -Ўқишларинг яхшими?- кийимларини кия туриб кўзи очиқлигига кўзи тушган ота савол беради. -Ҳмм. -Аянгни хафа қилма! Укангга қара! Дахлизда кутиб турган аяси ёнига шошилган дадасига ўрнидан турган Алишер эргашади -Сен қаерга? Ухлавер ҳали эрта. -Сияман... Ҳожатини чиқариб қайтиб дахлизга кирган Алишер  дадаси ва  аясининг бир бирини қучоқлаб ўпишаётганига гувоҳ бўлади. Индамай олдиларидан ўтган Алишерни аяси ҳам , дадаси ҳам  кўрмайди... Ташқаридан эса бувисини овози келади. -Ҳаҳ эмчак берган нари бўлмай ўлсинаа....... #РУСТАМХОН

#МАЖРУҲ МУАЛЛИФ ШАМСИНУР 30-қисм Юрагимда нимадир синди ёки бўлакларга бўлинди. Шунча азоб тортиб ётибман, аҳволим яхшимас. Ҳатто ўзим юра олмайман. Оёғимни, қўлимни букиш дўзах азоби эди. Бу гаплар эса, ўлганни устига тепгандек бўлди. —Ойи... Эрим онасини оғзини ёпмоқчи бўлар, аммо қайнонам сўзида давом этди. — Хонани ҳиди ёқмади. Майли келин тузалиб кетинг Шу кетганича қайта мени кўргани келмади. Синглим қаради барака топсин, ўгайку демади, жирканмади. Қорнимда бола борлиги сабаб умуман ёнбошга бурилолмасдим. Қўлларим бармоқлари яраси битган сайин қуриб тортиша бошлади. Букилмай қолди. — Доктор тортишяпти жуда. — Пайи қисқаряпти. Қани кўрай. Дўхтир пайи қисқаряпти деди кейин кафтини кафтимга қўйиб бармоқларини бармоқларим орасидан ўтказдида ортга қайирди. Бу шунчалик оғридики халиги куйган танамдаги яралар оғриғи билинмай қолгандек эди. Юзимни терисидаги куйган терини бутунлай олиш керак деди доктор. — Юзингни тозаламасак бутун умр олачипор бўлиб юрасан. —Йўқ,- деб йиғладимчунки билардим азоб бўлишини. — Олмасак бўлмайди, хозир чидасанг келажакда менга раҳмат айтасан,- деди. Хуллас бир ой ит азобини кўрдим. Юзимдаги терини шилиб олишди. Буни азобини ёзолмайман, қалам дош беролмайди. Оғриққа чидолмай бақиргандим. Мени кўтариб олиб ўтказишларидан ,кимгадир юк бўлишдан ҳам чарчадим. Ўша вақтдаги энг катта орзуйим бу ўз оёғим билан бориб хожатга ўтира олиш эди. Бунга ҳам бир ойга яқин вақт кетди. *** Ҳаммаси бир текисда кетаётганда ухлаб ётган Маржонани бирдан рангги ғалати тусга кириб хириллаб қолди. Қўрқиб кетган синглиси Нозигул дарров докторга чопди. — Опам ғалати овоз чиқаряпти. Докторлар шоша пиша Маржонани хонаси томон отилишди. Маржона нафас ололмас, хириллаб ётар борган сари клиник ўлим холатига тушиб борарди. — Тезроқ, комага тушяпти. Биринчи ёрдамга шошилишди. Нозигул қўрққанидан йиғлаб юборди. *** Бир куни тонгда ухлаб ётгандим тушимга онам кирибди. Жуда- жуда чиройли жой эмиш , хамма ёғи ям- яшил боғлар, мевалар ,гуллар кўп эди чунонам. Мен ўтлар ичида ўтириб олганмишман. Ёнимда бешик алла айтаётган эдим. Онам келди гапирмади жим қараб турарди. —Ая Аям барибир индамади. —Қаранг набирангиз, мени қизим хам бор,- дедим. Онам секин энгашдида қулоқларим остига келиб гапирди. — У сени кутяпти кетишинг керак,- деди. Кейин бу сеники эмас деб бешикни қўлларимдан олди. — Йўқ ая болам бор, олманг беринг, - деб қўрқувдан йиғлай бошладим. 31-қисм Ортига бурилган аям қўлимга битта болалар покривали билан битта пуштиранг зарли рўмол берди. — Кет у сени кутяпти,- деди Сира ҳам кетгим келмади. Тинч ва осойишта жойлар эди у. Қалбим қандайдир ҳузур топганди ўша ердан. Кўзимни очганимда хона чирпирак бўлиб айланарди. Уйқумда клиник ўлим бўлибдими , тўғриси тушунмадим лекин синглим айтиши бўйича хириллаб қолибман. Дўхтирларни чақирибди қўрқиб кетганидан. Бошимда нечтадир доктор ниманидир гаплашарди. Кейин миям тиниқ ишлай бошлади. Улар туғруқ вақти келганини айтишди. — Болани туғдириб олишимиз керак. Муддатидан бир ой ўтиб кетди. 10 январда эди охирги муддати. Ҳозир ўнинчи февраль. —Лекин апертасияни кўтара олмайди, - энди бошқаси гапирди. — Болани укол билан мажбур туғдиртириб олиш керак, йўқса соат сайин хаётига хавф солиб боради. Осма укол уланди, дард келишни бошлади. Бу куйган танам билан тўлғоқ азобини тортиш ҳам дахшатни ўзи эди. Куйганимдан бери назоратда эдим. Ҳомиладорлигим ҳам яна сабаб бўлганди. Осма укол улашди синглимга очқолдим дедим. —Нима ейсиз опа? У чаққонлик билан ёнимга келди. —Газли менералка ичгим келяпти. Оч қолган одам газли сув ичадими? Лекин ўша вақтда жуда ичгим келганди. Олиб келишди икки пиёла ичиб олдим. Кейин ичим санчиб оғриқ бера бошлади. Касалхона коридори каттаку аёллар кўп бақирган чақирган нечта. Менам у ёқдан бу ёққа секин юряпман дарднинпишириш учун. Шунда иккита хотинни суҳбатини эшитдим, бири раҳми келди: —Бечора шу ҳолида азоб кўряпти,- деди. Иккинчиси эса: — Ҳа ўлмайди ким унга туғсин дебди ? Шу ҳолида эрни тагида ётибдику энди туғадида ачиштириб,- деди Уялиб кетдим, орим келди. Мен шундай бўлсин дебманми? Ёки бу тақдирни ўзимга тилаб олганмидим? Ўз холимдан ўзим уялдим. Умуман овозимни чиқазмадим. Тишларимни шунчалик қаттиқ тишлашдимки уним чиқмасди. Одамларни раҳмиям келмасин, гапирмасин ҳам дердим. Доктор опа келди ёнимга. — Ўзи тайёр бўлдинг, дорилар тасир қилган бўлса керак. Бор кучинг билан бир кучансанг, хаммаси тугайди, туғиб оласан,- деди. 32-қисм Тезроқ тугашини бу азоблардан қутилишни истардим. Айтганини қилдим хам, бор кучим билан чирандим,лекин овозимни чиқазмадим. Тишларимни жуда қаттиқ тишладим. Ўғлим туғилди. Ола солиб киндигини кесишди, кейин артиб аввалдан тахлаб қўйилган хонага олбориб кислародга улашди. Мени эса оғзимда нимадир бордек эди. Йўқ нимадирлар бор эди. Мен оғриқ зўридан барча тишларимни синдириб юборибман. Лекин ростдан енгил эдим. Палатага олиб боришгандан кейин 10 соатдан кўп ухлабман. Ўғлим ахволи оғир эди. Кислародсиз нафас ололмаётган экан. Лекин шундаям умид билан харакат қилишарди. *** Маржонага дорилар таъсир қилиб дард келаётганини сезган доя дарҳол ёнига борди. Бечора қиз унини ҳам чиқармасди. Минг азобга лабини тишлаб жимгина туриб берарди. Докторлар ҳам уни матонатига тан беришганди. Минг бир азоб билан чақалоқ туғилгач Маржона ҳолсиз кўзини юмди. Чақалоқни эса кислородга улашди. Аҳволи оғир нафас олиши қийин эди. Врачлар текшириб баъзилари яшамайди деса, баъзилари яшайди курашяпти дерди. **** Бир куни ётгандим мени кўргани аммам келди. Аммам аҳволимга бироз ачингандек бўлди. Аммо мен ёшликдаги оғриқларни унутмагандим. Аммам ёши ўтиб кейин турмушга чиққанди. Шу уёқ буёқдан гаплашдик озгина йиғлаган бўлди. Эримга қайта қайта раҳмат айтди. — Агар бошқа бўлганда аллақачон кечиб юборарди. Мард экансиз куёв. Бунақа ташвиш учун бир дунё пул сарфлаб юрибсиз. Маржона итоаткор хотин бўлишинг керак эрингга. Қара сени деб қанча ҳаракат қиляпти. Синглим анча тез жиззаки қиз ушлаган жойини узиб олади. Ўша вақт ҳам гапини ичига ютиб ўтирмади. —Иййй опам сизга буюмми соғ пайтида яхши кўриб, касаллигида ташлаб кетгани,- деди. Кейин мен ўйлаб ўтирмай тилимга келган гапни айтдим. — Амма сиз нимага бизга хеч чақалоқ олиб келмайсиз? Ҳалиям поччам яхши сизни урушмайди туғмаяпсан деб. Ўшанда илк бор аммамни чақиб олгандим. Бировни ярасига тегиш шунақа бўлади дегандек. Мен инсон бўлибманки бировни камчилигини юзига солиш у ёқда турсин хатто юзига қараб гапиролмасдим. Лекин ўша куни тескарисини қилдим. Эрим кулиб ўтирарди — Амма қуяверинг хаммаси жойида. Жиянингиз соғ омон. Худо қўллаб чақалоқниям яхши қилиб олсак марра бизники,- деди. Эримга қараб мехрим товланиб кетди. *** Мен юришни машқ қилдим енгиллашганимга қарамасдан хали хам юрмасдим. 12- Февраль куни илк бор оёғимни ерга босдим. Куйиб терилари тушиб янги тери чиқганди менда. Қўл оёқларим худди песдек бўлиб оқариб қолганди. Чандиқ бўлиб буришиб буришиб қолган, мен кўзгуни қўлимга олишга қўрқардим. Юрдим икки қадам хали оқариб турган оёқ тўқ кўкимтир рангга кириб қолди, зўриққанидан. Оғриқ бор эди. Бир ойдан ошиқ юрмагандан кейин мушаклар шунга мослашар экан. Камига куйиб қотган тери. Лекин барбир юргим келди. Хар соатда машқ қила бошладим. Чунки болалар бўлимида, режимда ётган боламни кўргим келаётганди. Эпладим хам тез орада равон юра бошладим. Энди боламни ёнида эдим. Унга тикилиб хайрон қолардим, миттигина жуссасига уланган апаратларни кўриб йиғлардим. Кислород зонт, потклушённи ўзи жим ётарди,бўлим бошлиғи амаким эдилар. — Қизим яхшимисан? — Амаки ҳатто йиғламадиям? - кўзимдан ёш думалади. — Эмг муҳимк тирикку қизим, дедилар. Шу кундан бошлаб ҳар куни боламни олдига қатнардим. Ўн бешинчи февралдан саккизинчи март кунигача уни томоша қилиб қайтардим. Ўзим билан умуман ишим ҳам бўлмасди. Болам кўзини очса бас эди. 8 март эди, ўша йили қалин қор ёғди байрамда. Касалхонани орқа корпусида байрам уюштиришди дўхтирлар. Овози эшитилиб турарди. Деразадан қорни томоша қилиб мусиқа эшитиб турардим. Шунда ич ичимдан жуда ғамгин бир оғриқ сездим. Хеч бунақа қўрқув бўлмаган менда. Қайтиб унақа қоп қора ички қўрқувни умуман хис қилмадим. Худди бутун дунёга сиғмаётгандек ич ичимдан бир ўкирик чиқиб келаётган эди. Кейин боламни ёнига бордим. Қачон кўзчасини очаркина деган ўй ўтди унга тикилиб тургандим қулоғимни остида кимдир ўлиб қолади деяпсана деди. Ёнбошга бурилиб қарадим. Лўли хотин эди, гапиргим келмади миқ этмай тикилиб туравердим. Бунга ҳолим хам хохишим хам йўқ эди. —Қўрқма,- деди юзини юзимга жуда яқин олиб келиб. Кейин боламга ўғирилди. —Қара,- деди —пешонасидаги чизиқларни кўряпсанми? У чизиқларда узоқ умр ва жуда кўп ишлар қилиш битилган. Уни тақдирида улкан ишлар қилиш битилган. Улкан қудрат сохиби бўлади бу болакай,- деди. Барбир гапирмадим кейин жим чиқиб кетди. Шунда йиғлагим келиб кетди лекин бир томчигина ёш чиқди кўзимдан. Ҳаёлимдан эса майли кўп ишлар қилмасин майли чўпон бўлсин лекин кўзчасини оча қолса қани эди деган ўй ўтди. 33-қисм Хаёлимда у қорайиб кетаётгандек эди кейин кўкаргандек хам эди. Ўзи қорачадан келган чақалоқ, лекин ўзгариб қолгандек назаримда. Хамширани чақирдим қўрқиб кетди. — Доктор қаранг унга нимадир бўляпти. Югуриб телефонга ёпишди. 10 минут ўтдими амаким бошчилигида докторар тез -тез кела бошлади. Хамширалар бир дунё дориғар тортди шпритсга. Болам кўм- кўк тусга кириб пешона томирлари қоп қора бўлиб билиниб қолган эди. Нафасим қисиб кетгудек бўлар, на йиғлай на гапира олардим. Мени ичимни ғаш қилиб бу ерга олиб келган кучдан айни дамда хавотирга тушдим. Боламга нимадир бўлишини сезибманда дедим. Миттигина кўкракчасига уланган подклушеннидан уколларни жўната бошлашди. Кўз олдимда бояги лўли келди. Негадир хаёлимда эса ана энди ўлиб қолади деган ўй ўтди. Бошимда оғриқ турди хона айлана бошлади, худди кимдир қаттиқ бир нарса билан ургандек бошимга қаттиқ нарса тегди. Юзимга сув томчилари урилар худди ёмғирда қолгандек одамларни овозини эшитяпман, лекин ўзлари жуда узоқда эди кимдир юзимга урдими яна билагимга чимиллаган оғриқ кирди. *** Маржона боласига қилинаётган уколлар, докторлар муолажаларини кўриб ўзини тутолмади. Йиғлайверди, йираги қисиб кела бошлади. Нафас олиши ҳам қийинлашди. Жуда кучли қўрқув бутун танани эгаллаб олди. Миясида битта фикр айланар « У ўлиб қолсачи? » Дея ўзини қўлга ололмади. Барча стресслар бир бўлиб ҳушини йўқотди. Амакиси дарҳол унга ёрдамга ҳамширани жўнатди. Ҳамширалар Маржонани палатага олиб ўтишди. *** Кейин ухлаб қолибман уйғонсам амаким ёнимда ўтирган экан. —Тентак қиз мени қўрқитдингку , сенга бир нима бўлса дадангга нима деб жавоб берардим? Дийдангни қаттиқ қилсанг бўлмайдими?- деди. — Амаки... ўлиб қолдими? - дедим лекин овозимни ўзим аранг эшитдим. Амаким турдида аравачани олиб келди ёнимга. — Сен бунга ўтир бир жойга борамиз,- деди. —Қаерга?- дедим. — Сени байрам билан табрикламабманку, шунга совға бераман,- деди Боришни хохламадим- у, лекин жуда очқолганимни хис қилдим. Биз байрамга бормадик, умуман бошқа хонага кирдик. У ерда болалар каравоти ёнига бориб тўхтадик. — Қара бу полвонни, худди катта одамлардек ёнбошлаб ухлашини. Амаким кулиб қўйдилар. Унга кийим кийдиришибди. 34-қисм. Зонтиям кислародиям йўқ эди. —Худди бошқа болалардек бўлиб қолибди, - дедим йиғлагудек бўлиб. — Ие болани хаммаси бирдек бўладику? - амаким кулдилар Кейин болача нафис қимирлаб овоз чиқариб секин кўзини очди. —Ассалому алайкум, аяси қара бу болани , сени кечадан буён кутадику,- деди. —Нима деётганини биласанми? —Йўқ. —Ая мен яшайман деяпти. Хурсандлигимдан йиғлаб юбордим. Болам тирик қолганди. —Икки кун ўтсин жавоб берамиз сизларга. — Рост айтяпсизми? - ишонгим келмасди. — Рост, ҳамшира сенга қандай парваришлашни тушунтиради. — Онаси болани эмизиб кўринг. Ҳали кўп эмолмайди. Ҳамшира ўғлимни қўлимга берди. Лекин сут йўқ эди. У бу дардлар билан овора бўлиб, юраверибману, сутим тортилиб кетганини сезмабман ҳам. Энг қизиғи хатто исм ҳам қўймабмиз. Чақалоқ деб юрурибмиз. Исмини Бунёдбек деб қўйибди дадаси. Қайнонам Оловуддин қўйинглар дебди лекин дадаси катта йигит бўлса исмидан тортиниб юрмасин дея рад этибди. *** Биз уйга келдик овқатланиш вақтини дориларини белгилаб беришди. Хаммаданам энг асосийси умуман йиғлатмаслик керак эди. Доимий равишда кўтариб юрардим. Қизим бизга худди бегонани кўргандек қарарди. Уйда икки ой бўлмаганимга мендан ётсирарди. Касал қараш қийин яна узлуксиз бўлса бу холат. Уйда бор йиғилган пуллар мени даволатишга кетган, яна дадам қарашган. Камига эммади, қайнонам хар гапни бирида чақиб оларди. —Йўқ сутга икки кўкракни кўтариб юрибди бу. Давоми бор... #shamsinurijodi

Сенинг ёдинг.. ҚАҚНУС.: Ассалому алайкум! Бугундан бошлаб "ЭНГ ГУЛЛАГАН ЁШЛИК ЧОҒИМДА" асарининг янги ўнинчи, якуний қисми "СЕНИНГ ЁДИНГ... " ҳикоясини бошлаймиз. Асар қаҳрамонлари сезганингиздек Гуллола ва ғойибона кўрадиганингиз Умар. Асар сўнггида эса ҳамма асар қаҳрамонлари бугунги ҳаёти билан ҳам танишиб ўтасиз.   Келинг, дастлаб аввалги қисмларни бир ёдимизга оламиз. Биринчи ҳикоя. "Умид остонаси": Қаҳрамонларимиз Умар, Пўлат, Адиз, Шердор, Ориф, Отабек, Шамсиддин, Рамзиддин Алиҳон ва Бунёд ҳақида қисқача танишув билан бошланган ҳикоя, Умар ва Гуллолани ҳаётини гавдалантирган эди. Асар Умарни аварияга учраб вафот этиши билан якунланиб, кўпчиликни хафа қилганди. Аммо начора, ҳаётда ҳаммаси биз истагандек бўлавермайди. Айни Умарни вафоти баъзи қаҳрамонларимиз ҳаётида туб бурилишлар ясалишига сабаб ҳам бўлди. Иккинчи ҳикоя. "Шаҳзода." Бу ҳикоя Адиз ва Раънони ички кечинмаларини ёритган эди. Қишлоққа келиб, Раънони севиб қолган Адиз, мактабда ўқиб юрган пайтларидаёқ ҳеч кимни гапига қулоқ солмай қизга совчи қўяди. Ёшлар унаштирилиб бахтдан сармаст юрган пайтлари, Адиз амакиси сабабли Россияга ўгай отаси ва онасини ёнига кетишга мажбур бўлиб қолади. Бироқ кетиш олди у ғойиб бўлади. Учинчи ҳикоя. "Тақдири азал." Пўлат, Ойша ва Шердор, Гуллола жуфтликлари ҳаётини ёритади. Шердор норози бўлса ҳам Гуллолага уйланади. Аммо жуда кўп майда кўринган гап-сўзлардан ораларига совуқчилик тушади. Пўлат Ойшага қизни шаънини ҳимоя қилиш учун уйланган пайт, Шердор туғиб чалажон бўлиб қолган Гуллола билан ажрашишга қарор қилади. Тўртинчи ҳикоя. "Ҳижрон". Адиз ва Раънони ҳаётига яна қайтган бу ҳикоямизда, ёшларни узоқ айрилиқ ва қийин синовлардан кейин, яна қайта топишишларига гувоҳ бўлдик. Бешинчи ҳикоя: "Ҳаёт- мамот" . Ҳаёт-мамот билан юзлашган Отабек ва Ойшани таҳликали онлари ҳамда уларнинг яқинларини изтиробларини ўқиб чиқдик. Олтинчи ҳикоя: "Ғурур ва муҳаббат". Ғурур ва муҳаббат орасида сарсон кезган кўнгиллар ҳақида ўқидик. Ориф ва Саида, Шамсиддин ва Моҳирўйни тақдирларида назар солдик. Еттинчи ҳикоя: "Иккинчи имкон" да, Оила деб аталмиш қўрғонни машаққатли йўлларида бир адашиб, тўғри йўл учун иккинчи имкондан фойдалана олган Алиҳон ва Рамзиддинни ҳаётларини ўқиб чиқдик. Саккизинчи қисм: "Ғурур ва муҳаббат" нинг давоми "Ойнинг ўн беши". Бунда биринчи қисмда пароканда бўлган тақдирларни ҳайрли якунга етказдик. Ориф ва Саида, Шамсиддин ва Нуройим, Марат ва Моҳирўй жуфтликлари синовли ва бахтли кунларига гувоҳ бўлдик.   Тўққизинчи қисм: "Қўрғон" да Бунёд ва Интизор, Отабек ва Зайнаб, Шердор ва Дилрабо образлари орқали, оила қўрғонини мустаҳкамлаш, сақлаб қолиш йўлидаги курашларни гувоҳи бўлдик. Навбатдаги қисм ҳам манзур бўлади деган умиддаман. ХОТИРА нима? Гуллола: Хотира бу қалбингиз кечишни истамаган гўзал кунлар ёди сақланадиган жой. Пўлат: Яхши ҳам инсонни хотираси ва унда сақлаб қўйиладиган хотиралари бор. Улар оз бўлса ҳам, қадрли инсонларингиз ўрнини босишга ёрдам беради. Адиз: Бу дунёдан кетганлар ёди қалбимиз ва хотираларимизда абадий қолади. Рамзиддин: Кимларнидир бир умр кўриб ўтиб кетса бир кун ҳам эсламайсан. Кимлардир оз яшаса ҳам, бутун бошли хотирага айланиб яшайверади. Шамсиддин: Ҳаётимиздаги яхши ва ёмон инсонлардан олган таълимимиз архив мисол хотирадан жой олади. Отабек: Хотирами? Улар икки хил бўлади, бири эслаган сари қалбинг ёришадиган, бири эслаб дилинг ҳуфтон бўладиган. Ориф: Хотиралар бизни ҳайвонлардан ажратиб турадиган жиҳатимиз. Ёнимиздан кетганлар ёдимиздан кетмаслиги учун керак улар. Бунёд: Ортга қараб ҳаётимизга, ҳаётимиздаги инсонларга баҳо бера олишимиз учун хотиралар жуда муҳим. Алиҳон: Хотираларни яхшиси яхши, ёмони ёмон. Шердор: Хотира баъзи одамларни умуман унитилмаслигига энг катта исбот.                🌺🌺🌺   Гуллола Назокат опани илтимоси билан уни уйига келди, аммо дарвозани қоқишга шошилмади. Бу уйга Умарни олиб кетишганда келган эди. Дунёлари остин-устун бўлиб, неча бор туш кўряпман дея ўзини алдаб ~алдаб келганди... Мана яна келди. Орадан 15 йил ўтибди. Эҳҳе орадан қанча гаплар, воқеалар ўтди.   Бугун икки фарзандни онаси бўлган Гуллола кечаги тақдирини бировларни қўлига бериб қўйиб, тақдиридан нолиб юрган Гуллола эмас. У кичик бўлсада тикув цехи очди. Ҳамкорлар, мижозлар, одамлар билан ишлайди. Ўз сўзини, ўз таклифини бера олади. Уйга келиб фарзандларига Қуръони Каримдан сабоқ беради. Ўғли яхшигина араб тилини ўзлаштирган. Қизи ҳам ундан қолишмайди. Маҳаллада ҳам фаол. Бировга дили, бировга тили, бировга пули билан ёрдам беради. Ота-онасини йўқлашни канда қилмайди. Ҳа у шунақа мустақил ва кучли аёлга айланди. Унга турмуш қуриш таклифлари кўп бўлди. Аммо ўзи истамади... Чунки ҳамон бировнинг ёди билан яшайди. Тушларида ҳамон Умарни кўради. Ўша мўжаз уйда, унинг қўлларидан тутиб, ҳаёлан бўлсада рафиқасига айланади. Буни нима эканини ҳалиям билмайди. Аммо Умарни аниқ кўради, суҳбатлпшади, гўёки ҳақиқий ҳаётда яшаётган сингари. Тўғри бу ҳар куни, ҳар ҳафта бўлмайди. Умар уни тушларида ойда бир, ёки икки ойда бир йуқлайди. Аммо шуни ўзи ҳам Гуллолага етади. Бир неча кун аввал ўзига таътил бериб, қишлоққа қайтганида Назокат опани учратиб қолди. Аёл ҳамон Гуллолани кўрса, кўзлари ёшланади. Ёдига Умар келади. Иккисини суҳбати асносида Назокат опа шундай деди: - Уйга ўтсанг, Умарни бир омонатини сенга берардим.   Умар исмини эшитиб, Гуллола ғалати бўлиб кетди. - Омонати... - Ҳа. Топиб олганимга анча бўлди. Фақат турмушингга ҳалал бермасин деб бермагандим. - Ассалому алайкум! Келинг, Гуллола опа,- деди у меҳмонни ичкарига бошлаб.   Назокат опа қўшни аёл чақириб қолгач, суҳбатларини узиб, Гуллолани қандай бўлса шундай сақлаб қўйилган Умарни хонасига киритиб, ўзи қўшниси олдига чиқди.   Хона жуда батартиб ва шинам эди. Китоб жавонда асосан Умарга тегишли диний китоблар териб қўйилганди. Орасида ўзи совға қилган китобни кўриб Гуллолани юраги ҳапқирди... Хонада яна битта крават, дарс қилиш учун стол ва стул ҳам бор эди. Билмаган одам эгаси бирон юмуш билан чиққан деб ўйларди. Хона йиллар давомида, эгасини мактабдан қайтишини кутиб, ўз ҳолича турарди. Гуллола хонадаги ҳамма нарсани авайлаб кўриб чиқди. Кейин кўзи стол устида турган иккита дафтарга тушди. Очиб кўрар экан, ўзига таниш Умарни дастҳатини кўриб кўзлари ёшланди. Қўллари дафтар узра юрди. Аста столга чўкиб вароқлади. Биринчиси ҳикматли сўзлар ёзилган дафтар эди. Уни бир икки варақлаб жойига қўйди. Ички сезги билан иккинчи дафтарни бу ўзига тегишли эканини ҳис этди. Ва қўлига олди. Адашмаган экан... Биринчи бетдаёқ Умар иккисини тушган суратлари бор экан. Сўнгги қўнғироқ куни. Гарчи урушиб қолган бўлсалар ҳам барибир суратга тушишганди. Гуллола суратга узоқ термулди. "Қани яна қайтиб келса ўн саккиз ёшим..." деган қўшиқ мисралари ўтди ҳаёлидан. Дафтар сатрларига кўз югуртирди.   Гуллола,( Гуллолани ҳудди Умар ёнгинасида бу гапларни айтгандек титроқ босди) бу дафтарни қачондир сенга кўрсатаманми йўқми билмадим. Аслида ўзим учун ёзяпман. Охирги пайтлар ҳаёлимга ҳар хил ёмон фикрлар, гумонлар келяпти. Катта бўлганим сари қалбимда ғуборлар кўпайиб бораётгандек. Буларни баъзилари сенга ҳам озор беришимга сабаб бўляпти. Бугун сўнгги қўнғироқда тушган суратимизни олиб ўйлаб қолдим. Сени кўп рашк қилиб юборяпман. Кўп севиб юборяпман. Орифга неча марта бандани банлада ўта кучли муҳабати яхши эмас, дейману, ўзим ҳам сени кундан ~кун кучлироқ севяпман. Айниқса, энди мактабни битирганимиз мени ҳавотирга соляпти. Шердор... Шердор бирон ҳунар кўрсатади деб ҳавотир қиламан. Бугун эса туш кўрибман. Сен Шердорга турмушга чиққан эмишсан. Атрофда тўй, аммо негадир оқ эмас, кўк либосда эмишсан. Мотам либосида. Кейин... Кейин мен сени олиб қочиб кетибман. Иккимиз учар эмишмиз. Қанотимиз йўқ эмишу учар эмишмиз. Мен сени гўзал бир масканга олиб келибман. У шунақа чиройли жой эканки, ҳатто ҳозир ҳам унинг бетакрор боғ~роғлари, анвойи гуллари кўз олдимда ҳақиқийдек турибди...    Бу тушни яхшиликка йўяйми ёки ёмонликка билмай қолдим. Билганим сендан айрилишдан қўрқаман. Бир кун бу сатрларни ўқиб қолсанг ҳайрон қолсанг керак. Чунки сен мени дўстларим каби, бу дунёдан кўра, у дунё ҳақида кўп ўйлайди деб ҳисоблайсан. Аммо мен ҳам осий бир бандаман. Бирда Раҳмон, бирда шайтон йўлига кетадиган. Фақат бошқалардан фарқли ўлароқ, Яратганга ҳаммадан кўп ишонаман. Тақдир деб аталмиш ёзуғимга доим розиман. Бу дунё ташвишлари билан ўралашиб, чин дунёни унутиб қўйишдан қўрқаман.    Бир кун сени уйимга олиб келсам, сенга ҳам ҳаётдан рози бўлиб яшаш қанчалар роҳат бахш этишини ўргатаман. Бизни оилада ҳам келишмовчиликлар кўп. Яхши~ёмон кунлар бор. Бироқ шунга қарамай мен учун бу уй энг яхши жой. Ҳали сен ҳам амин бўласан...    Агар бир кун иккимиз бирон синовга учрасак ёки қаттиқ тортишсак, мен сенга шу дафтарни кўрсатаман. Ёки ўзим бир вароқоайман. Нега дейсанми? Мен бир гал онамга нега отам билан урушиб қолсангиз отам доим ҳовли этагидаги гилос тагига бориб олади, деб сўраганимда. Улар кулиб, у дарахтни тўйимизни эртаси куни отанг иккимиз экканмиз деб айтганди. Отам ўша ерга бориб ғазабини босса керак. Бир пайтлар қалбини тўлдириб турган ҳисларини шу ерда қайта жонлантирса ажабмас. Мен ҳам сени қанчалар севишимни унутмаслик учун бу дафтарни ёзяпман.   Биласанми, ҳозир ўйлаб қачон менга ёқиб қолганингни эслолмадим. Гўё юз йилдан бери севгандекман. Қолганларни сезгани эса еттинчи синф эканимизда эди. Эсингдами пилла тозалагани борардик. Ўшанда сен Алиҳон билан тушиб, у билан тортишиб қолдинг. Алиҳон сени сўкиб ўрнидан туриб кетди. Ўрлигидан калтак еса ҳам қайтмади. Ўша куни сенга ёрдам бергандим. Кейин Алиҳон билан ёқалашгандим... Ҳозир кулгим келади. Жўжахўрозга ўхшаб қанча вақт бир-биримизга ҳезланиб юргандик. Ўшанда Алиҳондан кейин Шердор қаршимга чиқиб, Гуллола билан сени ишинг бўлмасин деб янги урушни бошлаган эди. Еттинчи синф, ўн тўрт ёш эдик. Ҳали ҳаёт нима эканини билмай, ҳаётимиз шунга боғлиқдек сени талашгандик. Эҳҳе орамизда ўнинчи синф бўлгунимизча озмунча ур калтак, сур калтак ўтмадими? Сен биттасини билиб менга тарсаки уриб қолгандинг. Эсингдами? Мени ҳатто онам ҳам урмаган биласанми шуни?! Агар шу билан менга бефарқ эмаслигинг аниқ бўлмаганда... Ҳар қалай қайтариб уришга қўлим бормасди~ю, юзингга қарамай кетишим мумкин эди. Лекин бу сени иқроринг эди. Шу билан Шердор айни сен учун уруш қилишни тўхтатди. Алами сен бўлсанг ҳам, сабаб бошқа уришардик. У вақтлари энди намоз бошлаган эдим. Ҳали динимиз асл моҳиятигача кириб бормагандим. Эсингдами бир гал менга:   Сендан қалбан эмас, жисмонан узоқлашиш учун ўзимни шундай турардим. Дўстларим севгини эҳтирос билан алмаштириб севган бир пайтда, мен сени никоҳимиз ўқиладиган кунгача, нигоҳларимдан ҳам асрашни истайман. Мен сени Аллоҳ учун севдим. Аллоҳ буюрган йўлларидан ўтиб севдим. Билсанг оний эҳтирослар учун бўладиган ҳою~ҳаваслардан пок ва мустаҳкам мени севгим.   Ўзимни фаришта демоқчи эмасман. Менда ҳам қўлингдан ушлаш, юзларингни силаш ҳаёллари ўралашади. Ичимда истиғфор айтаман. Поклик ортидан келадиган висол тилайман....   Аммо барибир ёнма-ён юриб, баъзан тўқнашамиз. Шундай кунлар қолганлар сезмаса ҳам жуда ғалати бўлиб кетаман. Алиҳон сени оёғингдан чалиб мен ушлаб қолганим эсингдами? Бошқалар учун лаҳзада ўтгандир. Аммо мен учун ҳар секунди миямда муҳрланиб қолган. Сен аччиқ қилиб Алиҳон билан уриша кетдинг. Мен эса... Ўша пайт ростини айтсам сени яна бағримга босгим келганди. Кечқурун машинада пахтадан қайтаётганимизда мен томонга йиқилганингда ҳам жуда ғалати бўлиб кетгандим. Ўша куни уйимга қайтиб ҳам, бир сония бағримга босганим ҳаёлимда қайта ~қайта айланганди. Ҳаёлимга ёмон фикр келмади. Бироқ аслида шу фикрни ўзи ҳам ёмонлиги ёмон~да. Мен астойдил илм олишга киришиб, муҳаббатдан бошим айланиб қоляпти, дўстларимдан ҳафа бўлмасам ҳам бўлар экан, деб ўйлаб қоламан. Шунинг учун ҳам номаҳрам қиз ва йигит ёлғиз қолиши динимизда тақиқланган экан. Гуллола, қара мактабни ҳам битирибмиз. Бу жойдан кўнгил узиб кетиш бунчалар қийин бўлади деб ўйламагандим. Ҳар бурчагида сен билан боғлиқ хотиралар бор... Ростини айтсам, энди сени кунда кўра олмасликни ўйласам, битиргим ҳам келмаяпти. Эсингдами тўққизинчи синфда Навоийхонликда, Алишер ва Гули образида чиққанимиз. Гули сен бўлганинг учун, бошқани Алишер бўлишини истамаган эдим. Ўшанда Гули ўлим саҳнасини шунчалар ишонарли ўйнаган эдингки, юрагим шувиллаб кетганди. Севган инсонидан ажралиш қанчалар қийин. Мен сендан ажралишни сира истамайман... Иккимиз эртачироқ кетишимиз керак бўлгани учун баравар чиқиб қолгандик. Ҳамроҳинг Дурдона уйига кириб қолгач, иккимиз бирга қайтган эдик. Биласанми, ўшанда вақт тўхтаб қолишини жуда истаган эдим. Қани эди ўша йўл тугамаганда. Менга ҳеч ёдимдан чиқмайдиган саволни бергандинг:   Сенга бундай эмаслигини нималардир деб исботлагандим. Кейин ҳам саволингни ўйлаб юрдим. Севги... У ҳаром бўлганда, эр-хотинни боғлайдиган асосий ришта бўлармиди?! Йўл. Севги ҳаром эмас. Фақат унинг панасида номаҳрамлар қиладиган ишлар ҳаром. - Исломда нега қизлар паст кўрилади,- дегандинг яна. - Аллоҳ жаннатни оёғини остида қилиб қўйган жинс вакили паст кўриладими?!- дегандим. Сен эса: - Мен қизларни айтяпман. То жаннат оёғи остига келгунча отаси, акаси, эри ё яна кимларни измида яшашга мажбурку,- дегандинг лаб буриб,- шу ҳам адолатми. Яна бир эркакка тўрттагача хотин олишга рухсат бор. - Арзон молни қиммат қутида сақлаб, соқчи қўйишмайди. Аёл ислом учун бир гавҳар бўлгани учун, уни ўраб, эркак маҳрамларини соқчи қилиб қўйишган. Кимдир ўзини бунга арзитмаса билганини қилиб юраверади. Тўртта хотинга келсак, ҳозир тўртта хотин боқа оладиган эркакни ўзи кам. Уларга адолат қилиш~ку, қийин масала. Улар машҳар куни бир тарафи шол бўлиб тирилишни ўзларига сотиб оляпти холос. Буни динимизга алоқаси йўқ. Аёлга уйланиш билан эркакка бажармаса, қиёматга қолиб кетадиган ҳақлар юкланади. Жавоблар сўралади. Биринчисини ҳаққи тўртинчисини ҳаққи билан бир умр баравар бўлади. Эплаган суннат деб кўксига урсин. Эпламаган гуноҳини кўпайтиради холос. - Сенда имкон бўлганда, уйланармидинг. Қара қанча тушунчага эгасан,- бирдан тутоқиб кетгандинг. Мен тентак сенга қўшхотинлик шартларини тушунтирмоқчи бўлиб, юрагингга баттар ғазаб сочибман.   Шу совчиларинг кўпайишидан тўғриси ҳам ҳавотирдаман. Қўлимдан келганчасини қайтараман. Фақат номингга доғ туширишни истамайман. Агар ишонсанг, айнан шу сабаб кўп ҳам ўқишга қизиқмаяпман. Пул ишлаб топишга ошиқяпман. Эҳҳҳ бир кун шу гапларимни ўқисанг "Мени шунчалар яхши кўрган экан" деб ўйлаб қолишинг аниқ. Чунки сен мени сени қанчалар севишимни тасаввур қила олмайсан... "    Гуллола дафтарни шу жойида ёпти. Чунки кўзларини тинимсиз юваётган ёшлар ўқишга имкон бермай қўйди.

"Абдуллажон" пародияни ёмони 😂

Ойнинг ўн беши 5-6- қисм   Хуршида жим бўлиб қолди. Шу пайтгача масалани жиддий қўймай, бир гап бўлар деб гап буриб юрган Рашид уни нозик жойидан ушлади. - Шунга бошқасини топиб олдингизми?- деди гапни буриб. - Хуршида сен мени хотиним эмассан. Мени тергашга ҳатто унинг ҳам ҳаққи йўқ. Яхшиси эрингни кўнглини олиб, тинчгина ҳаётингда давом эт,- Рашид гапни буришни тўхтатиб муддаога ўтди. - Сиз... Сиз... Мени алдадингиз? - Бир оз кўнгилҳушлик қилдик тамом. Бу рақам кимники? Эрингники эмасми? - Қайнонамники. - Калланг жойидами, ҳозир биров гаплашаётганингни билиб қолса, ковушингни тўғирлаб қўйишади. - Рашид! - Ҳуллас, мени тинч қўй. Ўйнашга ишониб эрсиз қолмай десанг, жимгина кет. Эшигимга келиб, мени йўлдан урди деб шармандалик қилсанг, киритишим мумкин. Лекин хотиним билан бир том остида яшаб, кечани навбатга қўйишингга тўғри келади. - Аблах!   Жавоб ўрнига алоқа узилди. Хуршида учун азобли кунлар бошланди. Бир тарафдан Рашидга ўрганиб қолган экан, бошқа томондан нафсонияти топталди. Икки хил ҳиссиёт ичида жизғанак бўларди. Ҳамма нарсадан совиди. Энди айбини яшириш учун елиб~югуришни ҳам ҳожати қолмаганди. Шамсиддин ҳам эски ҳаммом, эски тоз бўлиб қолган хотини билан ортиқча тортишишни ўзига эп билмади. Калласи яна айланиб жойига келар деб қўйди.                   🌺🌺🌺 - Дадаси,- Ойша ўғли Усмонни эмизиб ўтириб гап бошлади,- шу кунларда ниманидир роса ўйлаяпсиз. - Ўзим дунёни ўйлаяпманда. - Алдаманг. Мен сезиб юрибман кўнглингиз нимадандир ғаш тортиб юрибди. - Ғаш тортганини билган нимадан эканини билмадингми? - Билсам сўрамайман~ку. - Сен ўғлимга қара, қолгани билан ишинг бўлмасин. - Мени ўғлим,- деди Ойша лабларини чўзиб. - Ҳоо ундан кейинчи? - Туққинимча кўзимни очирмадингиз~ку. Осонгина туғар эканман ҳам. - Кафтимизда кўтариб юрганимиздан кейин осонгина туғасанда. - Ҳечамда, авайлаганингиз йўқ,- Ойша ухлаб қолган ўғлини юзларидан беозор ўпиб қўйиб, ўрнидан турди.   Пўлат хотини билан баҳслашишни тўхтатиб, Усмонга термулди. У ҳақиқий Пўлатни боласи эди. Қош~кўз, бурун, ранги ҳам ҳозирдан қорадан келган бўлишини билдириб турарди. "Аллоҳга шукур бир эркак учун қадрли ҳамма нарсам бор. Ота, онам, укам, синглим соғ. Акаларим билан ҳам борди~келди бошладик. Суйган аёлим, ширин фарзандларим бор... Ойша пешонамга қўнган бахт қушим. Бир умр ярим жоним бўлиб қолишига ишонаман... Эркак кишини хотини яхши бўлмаса қийин... Хиёнат қилса~ку..." Пўлат уҳҳҳ тортиб ўрнидан туриб кетди. Ойша ҳақ эди, миясида бир фикр тинимсиз айланяпти. Шамсиддинни хотинини "ўйнаши" борлигини ўзига қандай айтиш ҳақида ўйлайди. Ҳа демай, бир ойлик дам олиши тугаб, ишга кетади. Ундан қайтиб келгунича, бу қ...қ бирон ҳунар кўрсатиб элга овоза бўлса, Шамсиддин қандай бош кўтариб юради...    Пўлат шу гапни эшитган кунини эслади.   Шамсиддин ўтган гал ишда пайти бир куни Алиҳон ўпкасини қўлтиғлаб келди. - Ҳа тинчликми? - Айтсам ишонмайсан, шундай бир нарса кўрдим, ҳалиям кўзимга ишонолмаяпман. - Гапир ичимни қиздирмай. - Кеча Настарин касал эди. Шамоллаб ҳеч нарса емай ётганди. Кеча ҳам иссиғи қирққа чиқиб юрагимизни ёрди. Ҳалиям ковидга салбий чиққанди тести. Ҳуллас, соат учга бориб, бирдан яхши бўлиб қолиб, банан сўради. Отса отар деб, Ғайви акани дўконига чиқдим. Тикка йўлдан юрмай деб, Шамсиддинларни боғини орқасидаги жин кўчадан кетаётсам, бир эркак девордан ошиб ўтса де. - Нима, Шамсиддинни уйиданми?! - Ҳа~да. Аста кузатдим. Танидим. Шамсиддинни хотинини қишлоғидаги Рашид. Тўйда жанжал чиққани эсингдами. Шу бола ҳам бор эди. Аниқ эсимда қолган. Кейин ҳам қишлоқда бир~икки марта кўрганман. Изидан тушдим. Катта йўл яқинидаги эски гаражга машинасини қўйган экан. Машинасини кўрганимдан кейин умуман ўшалигига шубҳам қолмадида. Тутиб олиб урай дедим~у. Қизим эсимга тушиб қайтдим. - Тўғри қилибсан. Аниқ билмай бир хулоса қилиб бўлмайди...   Алиҳон шу куни асабийлашиб анча гап гапирди. Пўлат эса, Рашидни келиш сабабини аниқ билмай бирон нарса қилишга шошилишни лозим топмади. Қўшни қишлоқлик танишларидан яхшилаб суриштирди. Иши, ҳарактери, муомаласи яхши бола экан. Фақат аёлларга озроқ суяги ҳам йўқроқ. Аммо бу гаплар хиёнатга исбот бўла олмайди. Хиёнат жиддий айблов. Унга аниқ исбот керак. Пўлат Адизни уйига йўл олди. Ундан мини~камера сўради. Адиз ҳайрон бўлди~ю, эрта топиб беришини айтди. Кейин Шамсиддинни уйига борди. Ҳовлисида Хуршида кўринмади. Ойгул опа бошини боғлаб ўтирган экан. Пўлатни кўриб синиқ жилмайиб сўрашди. - Тинчликми хола? Мазангиз йўқми?   Ойгул опа бош чайқади. Кўзларидан ёш сизиб чиқди. - Хола нима бўлди? Шифокорга олиб борайми?- шошиб қолди Пўлат. - Йўқ, ўғлим дардимни давоси бу эмас. - Нима гап ўзи?- Пўлатни юраги бу "ўша" гап билан боғлиқ эканини сезди. Ойгул опа бир оз Пўлатга термулиб қолди. Афтидан дилидаги бўлган гапини айтсамми айтмасамми деб ўйлаётган эди. Охири бир қарорга келди шекилли секин пичирлади. - Сен Шамсиддинга ака ўрнидасан. Кези келса, қариндош уруғ қилолмаган ишларни сизларга, дўстларига ишонган. Ҳозир ичимдаги гапни ҳам сендан бошқага айта олмайман. - Ҳўш? - Келиним ўйнаш тутган! - Ойгул опани гапини оҳири йиғига уланиб кетди,- уйгача олиб келди балога учрагур. Қўлимдан ҳеч нарса келмади. Чиқиб кетаётганини ўз кўзим билан кўрдим... - Ким эди? - Танимадим. Лекин бу ерлик эмас. Бир гал телефонда ҳам ушлаб олгандим. Синфдошим деганди. - Мен биламан,- деди Пўлат хўрсиниб. - Вой менгина ўлиб қўя қолай. Ҳали бутун қишлоқ билдими? Болагинам нима деган одам бўлди... - Хола буни мен билан Алиҳондан бошқа ҳеч ким билмайди. Лекин қуруқ гап билан Шамсиддинга бу гапни айта олмаймиз. Шунинг учун бир иш қиламиз...   Пўлатни гапларини диққат билан эшитиб турган Ойгул опа ҳўп деб бош ирғаб маъқуллади-ю, кўзларидан яна ёш сизиб чиқди. -Бу гапни билган ўғлим қай аҳволга тушади. - Эркак киши ~ку хола. Бошқача бир оқила қизни топиб уйлантириб қўямиз. - Эл~юрт нима дейди... Набираларим тақдиричи?... - Бу ёғини бизга қўйиб беринг. Ишни шундай силлиқлаймиз миси чиқмайди.   Пўлат режаси бўйича, Ойгул хола қизиникига ётгани борган куни, Адиз топиб берган камералар ёрдамида далил олиб бўлди. Аммо дўсти келганидан буён уни қандай айтишни ўйлаб боши ачиб кетди. Вақт ўтиб борар Пўлат эса, айтмаса бўлмайдиган, айтса тили куядиган бу гапни дилига солиб жим қолганди...   Охири бўлмади. Шамсиддинни Адизни шаҳардаги уйига чақирди. Айтишдан кўрсатиш осон. - Тинчликми?- дўстини бўзрайиб туриши ғалати туюлди Шамсиддинга. - Бир гап бор. Фақат айтолмайман. Кўрсатаман,- деди Пўлат Адизга бир қараб.  Шамсиддин қаршисига ўтириб олган икки дўстини қилиғига тушунмади. - Кўрсат.   Шамсиддин аввалига ноутбукдан кўринган ғира~шираликдан ҳеч нарсани тушунмади. Кейин эса... Экранга қараб турар экан нафас олишни ҳам унутиб қўйди гўё. У уйига, ётоғига, хотинини қучоғига бемалол кириб келган бу ифлосни таниди. Рашид. Мушт бўлиб келган қўллари билан столни қарсиллатиб уриб ташқарига йўналди. - Тўхта. - Қоч Пўлат! - Аввал ўзингни босиб ол. - Менга ўзимни босадиган нарса кўрсатдингми! - Шошма. Балки бошқа нарсадир. - Пўлат уриб юбораман ҳозир. Мен кўрманми? Тўшагимга кириб кетганини кўрмадимми! - Ҳўп, майли. Барибир ўзингни бос. - Қоч, тўнка. Мен ҳозир бориб анави м... ни, кейин ўйнашини сўяман. - Кейин онангни ҳам сўй. - Нима?! Йўқол аҳмоқ. Онамни бу ишга нима алоқаси бор. - Сен уларни сўйиб қамалиб кетсанг, изингдан зор йиғлаб қолмаслиги учун. Отангни кутиб ўтказган йиллари яна бошига келмаслиги учун. Кейин иккита болангни ҳам канал-паналга ташлаб кел. Қамоқдан чиққунингча етимлик нонини еб. Бир умр пешонасига отаси қотил, онаси бузуқ деган номни орттиргунча. - Ўчииииррр,- Шамсиддин Адизни қўлидан чиқиб, кучи борича девор муштлади. Қўлидаги оғриқни сезмади ҳатто. -Ўйлаб кўр,- деди Адиз ҳам тилга кириб,- бу гапни ёпиғлик ҳолича қолдириш керак. - Сен нима деётганингни биляпсанми? Балки хотиним ўйнаш топганига ўзимни айбдор санаб кечирим сўрашим керакдир,- Шамсиддинни ўзини гапи ўзига алам қилиб яна ўзини эшикка урди. Қулфланган экан. Қарсиллатиб тепишга тушди. Адиз билан Пўлат зўрға меҳмонхонага олиб ўтди. - Ким сенга улар жазосиз қолади деди. Анави ҳароми қайтиб аёлларга қаролмайдиган қилиб келамиз. Хотингни... Ота-онасини оёғига ташлаб болаларингни олиб қол. Яна... Яна ўзинг биласан. Лекин... Улар қамалиб кетишингга арзимайди.   Шамсиддин бошини қўллари орасига олиб деворга суяниб аста ерга ўтириб қолди. Пўлат билан Адиз эса бир~бирларига алам билан қараб қўйишди. Эрни эр қиладиган ҳам, қора ер қиладиган ҳам хотин деган гапни исботини ўз кўзлари билан кўриб турган эдилар.                   🌺🌺🌺    Музаффар ака салом йўқ, алик йўқ қизини судраб келган куёвига ҳайрат ва ғазаб билан қаради. Хуршидани юз кўзини кўриб бўлмасди. - Бу нимаси?! - Қизингизни олинг. Менга бунақа бузуқ хотинни кераги йўқ. - Оғзингга қараб гапир!   Шамсиддинни баҳслашгулик асаби йўқ эди. У қоғозга чиқариб олган Хуршидани телефонидан ўчириб ташлаганман деб юрган, Рашидга ташлаган суратлари ва ёзишмаларини қайнотасини юзига отди. Кейин дарвозани қарсиллатиб ёпиб чиқиб кетди. Кўп ўтмай, Пўлат билан гаплашиб ишидан шошиб келган Хуршидани акаси Фарход кириб келди. - Гап~сўз кўпаймасин, тинчгина ажрим қилинг. Дўстим ҳозир қаттиқ ғазабда, сиз оғирроқ бўлинг,- деди Пўлат уни ёнига бориб, бор гапни далиллар билан исботлаб берар экан.   Фарход ер ёрилмади ерга кирмади. Пўлатга сўз демай, уйига йўл олди. Бора~боргунча синглиси Сулҳидага қўнғироқ қилиб тез уйга боришини айтди. Фарход ғазаб билан кириб келганида Шамсиддин суратларни чиқаргунча овқат бермай қамаб қўйган Хуршида, еган калтаклари таъсирида ҳушидан кетиб қолганди. - Эри билиб қолибдими?- деди Сулҳида. Отаси онаси ва акаси иштирокидаги "мажлис"да. - Сен ҳали билармидинг! - Бунчалик кетганини билмагандим. Бир кун ёзишиб ётганида билиб қолгандим. Бошқа қилмайман деганди. - Эй Худо бу қандай кўргулик. - Йиғламанг ота,- деди Фарход. У анча ўзини босиб олганди,- ҳали кўргулик кўрмадик. Бу гап шу хонадан ташқарига чиқмасин. Шамсиддин болаларга даво қилмасак ёпиғлиқ қозон ёпиғлигича қолади дебди. Келишолмади ажрашди деймиз. - Балки Хуршида кечирим сўраса... - Она, асабимни бузманг! Шарманда бўлмаганимизга шукур қилинг. Гап болаласа қандай бош кўтариб юраман. - Хуршидани остона ҳатлаб кўчага чиқарманг,- деди Сулҳида ҳам асабий рўмолчасини ғижимлаб.  Эртаси куни Хуршидани қишлоғида Рашидни кимдир ўласи қилиб урибди. Соғ жойи қолмабди. Шифохонада экан деган гап тарқалди. - Сенга бу ҳам кам!- деди Фарход, бу ишни ким қилганини фаҳмлаб.     Шамсиддин эса анча вақт ўзига келолмай юрди. Кейин Хуршида билан яшаган уйини бузиб ташлаб ҳовлини ўзи анчадан бери янги иморат қиламан деб юрган тарафидан уй қилишга киришиб кетди. Хуршида ҳақидаги гап эса Адиз, Пўлат ва Алиҳон ўртасида сир бўлиб қолди. - Нега? Ажрашишингни сабаби нима деган гапни Шамсиддинга биронтанг савол қилиб берма,- деди Пўлат. - Нега? - Рамиз сени оиланг сирини биров билиши шарт эмас тўғрими? Шамсиддин ҳам шундай ҳисоблайди. Хуллас, Шамсиддин олдида, Хуршида исми тилга олинмасин. Яхши бир қизми жувонми суриштириш керак.   Қолганлар бу гапдан кейин Шамсиддин масаласини кавлашмади, фақат Алиҳонни ҳаёлидан чиқмай қолди. Эрини феълини билган Одина, бирон нарсадан жаҳли чиқибдида деб тилини тийиб жаҳлини чиқармасликка ҳаракат қилиб юрди. Аммо Алиҳонни ўзи катта жанжални бошлаб қўйди. Ишдан эрта қайтган Алиҳон Одинани телефонда ким биландир кулиб гаплашиб турганини кўриб ҳўмрайди. Хотинини унга бир қараб, телефонини ўчиргани эса бирдан қонини қайнатди. - Ким билан гаплашяпсан? - Дугонам,-деди Одина кўзлари пир~пираб. - Қани?- Алиҳон сақлаб қўйилмаган номерни кўриб яна шубҳаланди. Номерга қайтиб чиқди. - Алё- бу бўғиқ эркак кишини овози эди. Алиҳон Одинага шу қадар олайиб қарадики, қизни юраги товонига тушиб кетди. Аммо оғиз жуфтлашга улгулмай, овози баландланган телефондан ҳалиги эркакни яна овози эшитилди,- Латоп, дугонанг қайтиб чиқди шекилли, 12 20. Қара... Алё, Одина! Одина. - Кейин телефон қиламан,- деди Одина дугонасига Алиҳонни қўлидан телефонини олиб ўчириб қўйди. - Нега эридан чиқади?- деди Алиҳон барибир жаҳлидан тушмай. - Сиз ҳозир мендан шубҳаландингизми?- деди Одина уни дағдағасига эътибор бермай. - Телефонни эркак олдида. - Сиз менга ишонмайсизми? Мен паналаб биров билан гаплашадиган аёлманми?! - Эркак кўтаргандан кейин... - Эркакдан олдинчи,- бақирди Одина,- мени ким билан гаплашяпти деб ўйладингиз?! - Бақирма менга. Эркак бўлгандан кейин рашк қиламанда. - Сиз рашк қилмадингиз? Сиз менга ишонмадингиз. Шубҳа қилдингиз. - Бўлди қил. Овқатинг борми? - Заҳар бор,- Одина шу қадар аччиқланган эдики, доим кўнглига қарайдиган эрига бақириб, йиғлаганча хонасига кириб кетди. - Одина,- Алиҳон эса бошини бир қашиб, ошириб юбордим деб ҳисобласа-да, ҳар доимги баланддан келиш усулини қўллаб хотинини изидан бостириб борди,- менга бақиряпсанми сен.  Одина жавоб бермади. У афтидан кетишга тайёргарлик кўрарди. - Қаёққа?! - Кетаман,- ҳиқиллади Одина. - Бекор айтибсан?- бу гапни кутмаган Алиҳон сал юмшади,- номер сақланмаганига... - Номер!- Одина ёнида турган телефонини зарб билан деворга отди. Яна кўнгли тўлмай, бодом чақиш учун олиб кирилган кичкина болғача билан майдалаб ташлади,- мана энди ҳеч балоси кўринмайди! - Овв ўзингни бос,- Алиҳон яна кийимини сумкага жойламоқчи бўлган Одинани ушлаб қолди,- ўзингни бос. Мени энди кўряпсанми? Кетмайсан. Бир қадам жилгинчи.   Одина силтаниб эрини қўлидан чиқиб, тескари қараб олди. - Чиқиб овқатингни суз.   Аммо Одина чиқмади. Овқатни Настаринни ўйнатиб чиқиб келган онаси сузди. - Келин қани? Ҳали нима деб ўдағайлаб ётгандинг? - Ҳеч нарса,- ғудранди Алиҳон. - Нишингни тиққандирсанда. Турқинг айтиб турибди. Нима бўлди ўзи. Чиройинг очилмайди қачондан бери? - Ҳеч гап она, чарчадим.  Она ўғлига бошқа гап қотмади. Овқатланиб бўлгач, ўғлига қизини бериб, идишларни ювишга киришди. Алиҳон аразлаб ўрнини солиб Бекхонни эмирганча ётиб олган хотинига сўз қотиб ўтирмай ўз ўрнини ўзи солиб телефонини қўлига олиб титкилаб ўтираверди. Хотинини арази эртага тарқагунча кутишга қарор қилди.    Бироқ Одина икки кун ўтиб ҳам унга гап қўшмади. Учинчи куни Алиҳон янги телефон билан уйига келди. - Бу сенга,- деди аввалги телефонидан қимматроқ телефонни Одинага узатар экан. - Керакмас,- Одина Бекхонни бешикка белаётганди, телефонга қиё ҳам боқмади. - Ол дедим. -... - Одина бўлди қил энди. Эзиб юбординг одамни. -... - Бери кел. Ёлғондан бешик тебратма ухлаётган болага.   Одина Алиҳонни бир қўлига ҳам қаршилик қилолмай, уни қучоғига бориб тушди. - Йиғиштир нозингни. - Мени нафсониятимга тегдингиз. Ўйнаши бор деб ўйладингиза? - Оғзингга қара, нима чиқяпти? - Сиз бошлаб бердингиз! - Унут. Шунчаки битта ёмон гап эшитиб, асабим бузилганди.   Одина дили ҳамон аразли бўлсада, бошқа баҳслашмади. Алиҳон эса бир оз ўйланиб сўзида давом этди. - Аёл юриб кетса қийин. Бутун оила шани булғанади. Шуни билиб ҳам нега ўзини йиғмас экана баъзилар. - Эркакни шани темирга ўхшайди. Нимага урилса ҳам тарақлаган овози чиқади. Ўзига балоям урмайди. Аёл шани биллурга ўхшайди. Қаттиқроқ урилса, тикланмайдиган бўлиб чил~чил синади. - Ҳиммм. Бунча ақлли бўлиб кетибсан. - Сиз билан бошқачароқ аёл яшолмайди. - Нима дединг? - Ҳеч нарса,- кулди Одина. - Ҳа телефон ёқдими,- Алиҳон мажбурлаб хотинини қўлига тутқазди. - Ёқди. - Совға қилганчи?   Одина бир чақиб олай деди~ю, эрини яхши гап эшитгиси келганини сезиб, ҳафагарчилигини бир четга сурди. - Ёқади. Ёқмаса ким учун яшаяпман бу уйда,- деди эрини кўксига бош қўйиб. " Худо шукур " деб қўйди Алиҳон ичида. №9 ОРИФ Ўзингдан ўзгага тўлмади кўнглим, Чўғ излаб кул титиб юрганим-юрган. Девона деманглар,мен шоир бўлдим, Аммо соғ шоирни ўзи ким кўрган?! Ўзингдан ўзгага тўлмади кўнглим. Майпараст май деса, мендан кам деди. Қошинг қаросига боримни тикдим! Элнинг назарида ким бўлдим энди?! Ўзингдан ўзгага тўлмади кўнглим, Ўша сенгинани кўрмайин ўлай. Кўзим косалари чайқалар лим-лим. Дардингни олая, дардингни олай. Ўзингдан ўзгага тўлмади кўнглим, Ҳой золим, бас энди, кишанларинг еч! Инон, икки дунё ёқангда қўлим, Ёки сен Худодан қўрқмайсанми ҳеч?! Ўзингдан ўзгага кўнмади кўнглим... Малика Тавфиқ Ориф дам олиш вақти келса ҳам, шифокорлар учун ажратилган хонага қайтмай ўтирарди. Қандай ҳам дам олиш кўнглига сиғсин, Саида шу ерда. Коронавирусга чалинган беморларни ўта оғир касаллар ётадиган бўлимида. Аппаратга уланган. Ориф таҳликали ўтаётган қизни ҳар бир дақиқасини санаяпти. Ишқилиб дош берсин. У аппаратга уланган беморларни қанчасини боқий оламга кетганини кўрди. Ҳаётга қайтганлар ҳам кам эмас, аммо... Ориф барибир қўрқяпти. "Ўлма, Саида,- деди қизни ёнига яна келиб,- тирик юрганинг ҳам етади менга." Аппаратга уланишдан аввалги қизни талвасага тушгани ёдига келиб, дили ўртаниб кетди. "Нега бу азоблар фақат сенга келяпти? Нега мен билан бўлмаяпти? Ҳамма нарсани мен бошладим, лекин жабр сенга келяпти? Ёки Яратганни наздидан шунчалар қолганманми? Азобини ҳам раво кўрмаяптими? Азоб... Аслида сенсиз ўтаётган кунларимни ўзи ҳам менга катта жазо. Мана ёнимдасан, лекин қўл узатишга, сочларингни силашга ҳаддим сиғмайди. Ҳаётим остонасида бошқа бир қиз турибди. Мен эса ҳамон сени севаман. Бундан оғир жазо бўлмаса керак аслида мен учун."   Ориф ўзидан анча катта пандемия бошлангандан буён бу кўринмас бало билан курашаётган шифокор Назаровнинг қистови билан, дам олиш хонасига кирди. Отаси қўнғироқ қилибди. Қайтиб чиқишга иккиланяпти. Сабаби, уни икки ҳафталик иш вақти тугаган, қайтиши керак, у эса қайтмаяпти, қайта олмаяпти. Буни сабабини ота~онаси ҳам яхшигина фаҳмлаб турган бўлса керак. Қишлоқда гап турармиди. Аллақачон Саидани касалга чалингани ва бу ерда ётгани маълум бўлган. Отаси ғазабда бўлса керак. Тўйни кечиктирдинг деб роса жиғибийрон бўлганди ўзи. У ёқда Севарани ҳам бувиси келтиргани қўймади. Август ойидан ҳийла юмшаган пандемиядан, Орифни уйдагилари кўп нарсани умид қилишганди. Гарчи Обид ҳалиям хотинидан умид узмай кетган бўлсада, отаси Ориф яна уни изидан чопишидан қўрқарди. Ҳатто буни очиқ айтди ҳам: - Ота, Саида ҳалиям бировни ҳасми,- деди Ориф ҳиёл оғриниб,- мен унаштирилганман нимадан ҳавотир оляпсиз?   Дарҳақиқат, Саидани шифохонада кўргунга қадар бу фикрда қатъий эди. Энди эса... - Ассалому алайкум, ота, яхшимисиз?- деди навбатдаги қўнғироқдан кейин телефонни кўтариб. - Ваалайкум. Нега қайтмаяпсан? - Келиши керак бўлган шифокорни озроқ тоби йўқ.... - Ҳайдарни қизи сабаб эмасми? - Ота мен ишлаяпман. Бу ерда қанча одам, жон олиб жон беряпти сизни гапингизни қаранг. - Шу пайтгача вақтида келардинг. Ўша сен ишлаётган жойга боргач бирдан навбатинг чўзилиб қолди. - Ота, рости жуда чарчаганман. Ҳозир нима десам ҳам ишонмайсиз. Кейинроқ гаплашайлик.   Отаси аччиқ қилиб ўчириб қўйди. Ориф эса ўзини ёстиққа ташлади. "Ё Оллоҳим бир ечим бер!"- деди пичирлаб.                 🌺🌺🌺 - Нима гап? Отам нега бақиряпти?- Очил акани баланд овозини эшитиб дам олиб ётган Сардор чиқиб келди. - Отангни бўлари шу~ку. Орифни ишдан қайтмаганини аламини чиқариб оляпти. - Отам ҳам қизиқда. Ориф ишлайдиган жой кўнгилочар боғмиди, иккиси топишиб олади деб қўрқсалар. Бир Худо кўрсатмагур жой бўлса.   Унсин опа жавоб бермади. Сиртига чиқармагани билан, ўзи ҳам, Ориф яна" Саидалаб" қолишидан қўрқяпти. - Олий маълумотли шифокор укам, ўзина эрдан чиққан жувонни тенг кўрмайди~ку,- Сардор "бемаъни гап" дегандек қўл силтаб онасидан нари кетди.   Унсин опа шунча йил боққан ўғлини акасидан яхши билгани учун, Сардордек бемалол бўлолмасди. Шунинг учун Саидани эри билан ярашиб кетишини чин дилдан ҳоҳлаётганди. Орифга ишонмай, Севара билан ўзи ҳам тез~тез гаплашиб турарди. Қизни гап~сўзларидан ораларидаги муносабат яхшига ўхшаб кўринарди. Лекин Орифни айнан Саида у ишлаётган шифохонага тушганидан кейин, ўрин алмашиши чўзилиши юрагига яна ғулғула солди. - Бувижон,- олдига келган Малак ҳаёлини бузди. - Ҳа, қизим. - Ҳароми нима дегани?- қизчани пирпираб турган кўзларига қараб, аёлни юраги ёмон бўлиб кетди. - Ким айтди сенга бу сўзни? - Нафосат янга. Қизи билан уришиб қолгандим. У мени туртиб ташлаб, "ҳей ўл, ҳароми" деди. - Нафосат дейсанми?- уларни гапини устига келиб қолган Ситорани кўзлари олайди. Нафосат ундан бир ёш катта бўлиб, муносабатлари яқин эди,- мен ҳозир уни "..." келаман,- деди қайнонаси бор ҳам демай аччиқланиб. Унсин опа ҳай~ҳайлаганча қолди, аччиқланган Ситора қўшнини уйи томон йўл олди. - Кел, Ситор... - Нега Малакни ҳароми дединг,- деди Ситора саломлашмай. - Вой.... Унақа деганим йўқ,- Нафосат кети бурилмай гапи етиб келганига лаб тишлади. - Бола алдамайди. - Ситор мен унақа маънода айтмадим. Қизимни ёмон юлиб олди. Аччиғим чиқиб кетди-да. - Шунга ҳароми дейишинг керакми? - Ҳа энди шунақа~ку,- Нафосат қайнукасини боласини тарафини олаётган қўшнисига ғаши келди. - Бу ҳаромни боласи бўлса, сеники алкашники билдингми? - Оғзингга қараб гапир. Алкаш бўлса ҳам пок никоҳдан бўлган. Қайнукангга ўхшаб... - Шу покиза никоҳли эринг бўкиб ичиб оёқ узатиб юборишига бир баҳя қолганда, йиғлаб ўтганинг эсингда йўқми? Бундан кейин ўлиб қолса ҳам ўтма тушундингми? Орифни қизи ҳаром~у, касби ҳалолда. - Бор чиқ, йўқол! - Кетаман ҳам. Лекин тилингни тийиб юр.   Ситора айтиша~айтиша асаби бузилиб уйига қайтиб ўтди. - Нима кераги бор эди, келин. Гапни кўпайтирганингиз қолди. - Вақтида оғзига уриш керак буларни. Ўзи катта бўлибдими Малакни. Боламдек гап. Жоним чиқиб кетади, биров гапирса.   Унсин опа оғир ҳўрсинди. Болада айб йўқ. Лекин барибир пешонасида бир умр тамға бўлиб қолади.                 🌺🌺🌺 - Сени анави беморинг кетиб қолди, исми Саидамиди?- Ориф навбатдаги иш кунини бошлашга тайёрланиб турганда айтилган гап нақ юрагини тешиб юборди. Шеригига сўз ҳам қотолмади ҳатто. Эгнига кийиши керак бўлган хавфсизлик кийимини тўлиқ киймай, жонлантириш бўлимига отилди. "Ориф, жуда катта кетасизда,- қизни унаштирилиб юрган пайтидаги сўзлари ёдидан ўта бошлади,- Худодан зўр бўлармидингиз. Сиз "мендан рухсатсиз ўлишга ҳам ҳаққинг йўқ" деганингиз билан кимни ажали қачон Ўзи билади. - Мен сенсиз яшолмайманда. - Яшайсиз. Ҳатто бошқасини топиб ҳам кетасиз. - Ҳой, мени севгимга ишонмаяпсанми? Тан яшаган билан, юрак урмаса буни яшаш эмас, тирик мурдалик дейишади. - Гапни ҳам оласизда. Фақат киноларда бўлади Ромео ва Жулетталар. - Мени севгим олдида уларники бир зарра. -Ёлғончи!    Ориф жавоб ўрнига шеър ўқиганди. - Умримни бир олис ишққа алмашдим. Қочдим ҳушёрликдан, тушга алмашдим. Беқанот, қалбимни қушга алмашдим — Сизсиз ўтган умрим бекор, ёрижон! Не бахтким, юрагим бемор, ёрижон! Ул кўзда қай куни порлади зиё, Дунёдан кечгулик топдим бир дунё. Бу дунё нимадур? Бу дунё — рўё — Фақат пок ишқингиз ҳақдир, ёрижон, Қалбимга энг юксак тахтдир, ёрижон. Гарчи ўртамизда соғинчу ҳижрон, Гарчи висол йўли вайрондир, вайрон, Аммо азобингиз кўксимда ҳар он — Муқаддас оловдай қолди, ёрижон, Шукурким, сиз билан ёндим, ёрижон, Яшардим ўзимга муз каби боқиб, Ишқ келди, жўнадим, дарёдай оқиб, Менга ҳабиб бўлди ҳатто шум рақиб — Кўриб; — тўлқин-тўлқин қоним, ёрижон, Сиз менинг жонимсиз, жоним, ёрижон. Ҳеч қачон демасман бошни йўқотдим, Эридим, вужуддан тошни йўқотдим. Йилларни йўқотдим — ёшни йўқотдим, Мендан айро тушди ёлғон, ёрижон. Шунданми тилларим равон, ёрижон. Нодон дер "Сен борни йўққа алмашдинг, Қуёшни бир ғариб чўққа алмашдинг..." Куламан: "Халқобни кўкка алмашдим..." Энди юрар йўлим фалак, ёрижон, Қанотга айланди юрак, ёрижон! Қанотга айланди юрак, ёрижон! (Усмон Азим)