Предыдущая публикация
АҚ ОРАМАЛДЫҢ ҚАСИЕТІ
Ертеде жайлауда отырған бір елдің азаматтары жаңа қонысқа мал айдап кетеді.
Бас көтерер азамат болмаған ауылға тұтқиылдан жау шапқанда, сол ауылдың бәйбішесі басындағы ақ орамалды шешіп, сойылға байлап, жауға қарсы шығып, оларды тоқтатады.
Сөйтіп ауылды аман алып қалады.
Сол күннен жауды тоқтатқан ақ орамал "ЖАУЛЫҚ" аталып кетіпті.
Ақ орамал ƏЙЕЛ басына салған сəттен жаңа түскен келін келген елінің тілеуін тілейді.
Жас келіннің іздегені байлық емес, алпыс екі тамырын жібітер дүниеге әкелер болашақ ұрпағының тілеуі.
Қазақта жаңа түскен келін басына орамалын салып, жанжал болған жерге келіп сəлем салса,
тіпті қан төгіс болып жатса да тоқтатқан.
Қазақ үшін орамалды сыйламау,
АНАНЫ қорлау болып табылады.
Бірде Бөлтірік шешен ел аралап жүріп бір кедейдің үйіне келіп түседі.
Торғай қамаса тұрмайтын жыртық киіз үй, төрдегі текемет арасынан шөп өскен, адам отыратын жер жоқ.
Үй иесі: "Ақсақал жоғары шығыңыз" дегенде, əйелі басындағы орамалын алып, жерге төсепті.
Бөлтірік шешен сонда:Келін мұндай құрметті ешкімнен осы жасқа келгенше көрмеппін.
Ақ ниетіне разымын.
Тəңірім басыңа жетер, байлық берсін.
Басыңа қайта тартып ал" - деп өзі еңкейіп орамалын жерден алып беріпті.
Кедей жалғыз ешкісін сойыпты.
Бөлтірік шешен: "Қазанға еттің бəрін сал,ауыл- аймақтың бəрін шақыр.
Бөлтірік шешен менің үйімде бірнеше күн боламын деді" деп, хабар айт депті.
Оны естіген сол ауылдың ауқатты адамдары бірі үйін əкеп тігіп, бірі дүниесін, сойыс малын əкеп, бірнеше күн болыпты.
Кетерінде шешен: "Осы əкелген дүниелеріңді, беретін малдарыңды осы жігітке беріңдер" деп бата беріпті.
Көп кешікпей кедей жігіт дуалы батадан соң, байлыққа кенеліпті.
Бөлтірік шешеннің ұлына айтқан өсиеті........
1.Жеті атаңды,
2. Жеті руды,
3. Жеті жарғыны,
4. Жеті құбыланы,
5. Жеті жақсыны,
6. Жеті жаманды,
7. Жеті жетімді біл.
1. Жеті атасын білмегенді жетесіз дейді,
2. Жеті руды білмегенді жер көріп, ел танымаған дейді.
3. Жеті жарғыны білмегенді жөнсіз дейді.
4. Жеті құбыланы білмегенді көкірек--көзсіз дейді.
5. Жеті жақсыны білмегенді жаман дейді.
6. Жеті жаманды білмегенді надан дейді.
7. Жеті жетімді білмегенді арзан дейді.
Жеті жетіні білгенді Адам дейді.
Жеті жақсыны білсең адаспайсың,
Ақылсыз қадам баспайсың.
Ақылыңа сай талабың болмаса,
Жалғыз ақылмен алысқа аспайсың.
Білімсіз бірлік жоқ,
Малсыз тірлік жоқ.
Мал мен білімге сай кісілігің болмаса,
Жақынға да, жатқа да жақпайсың.
Осыны ұққайсың.
Жақсы кəсіп анық ырыс,
Жақсы сөз жарым ырыс.
Жеті жақсы; Ақыл, талап, білім, бірлік, кісілік (адамгершілік) кəсіп (мамандық).
Жеті ата: Əке, Бала, Немере, Шөбере, Шөпшек, Немене, Туажат.
Жеті қазына; Ер жігіт, Сұлу əйел, Ақыл, білім, Жүйрік ат, Қыран бүркіт, Берен мылтық, Жүйрік тазы.
Ақыл сөздер.
Дініңе сеніммен қара,
Үлкендер мен ғалым адамдар алдында көп сөйлемеуге тырыс.
Алыс сапарға, игілікті іске аттанарда қариялардан бата ал.
Үйге, мешітке жəне қасиетті орындарға оң аяқпен кіру керек.
Туған жерді ұмытпа. Ол жерге жиі бар, бір уыс топырағын қастерлеп сақта.
Ата-баба қорымдарына барып, оларға дұға оқуды ұмытпа.
Біл, білме жолдағы қорымдарға дұға оқып, бет сипауды есіңнен шығарма.
Көп адам жиналған жерге, сəлемдеспей өтпе.
Барыңды бағала, Бақытыңды қадірлей біл.
Жанұя сақталса, кішкене бүлдіршіндер өз қандастарының ішінде, ата-əжесінің тізесінде отырып ертек тыңдаса, келіндер ерін сыйлап, ерте тұрып таңғы ас əзірлеп, ата-енеге сəлем салып иіліп сыпайылық танытса...
Бөбектердің жүзінен қуаныш, күлкі, еркелеу сезіліп тұрса бұдан артық бақыт болмас сірə да.........
Следующая публикация
Нет комментариев