Предыдущая публикация
Номаълум кимса (ибратли ҳикоя)
Мактабимиз ҳовлисида эълон доскаси бор, куннинг муҳим янгиликлари ёки эълонлар ёзилиб борилади. Мактабга қадам босган одам борки бу доскага бир назар ташлайди. Бир куни доскадаги ёзувга кўзим тушди: «Бу кийим кимдан бўлса олсин ». Ёзувни ўқиб, доска михига осиб қўйилган эски, ивирсиб кетган кийимни кўрдим. Эгаси борлиги амримаҳол, буни эълон қилмаса ҳам бўлар эди деб қўйдим ўзимча. Шу эълон ва уийим уч кунлар турди, тўртинчи кун қарасам, кийим йўқ, эълон ўчирилган. Ҳойнаҳой эгаси топилибди-да, деб қўйдим. Бир томнодан мактаб тозалигига масъул шахслар отиб юбордимикан деб қўйдим. Бу биринчиси эди.
Шундай кунларнинг бирида яна ўша доскадаги ёзув эътиборимни тортди: «Бу шапка кимдан бўлса » . Эски қора қишки шапка осилиб турарди. Ҳайрон бўлдим. Бу доска эълонлар учунми ёки топилмалар бюросими деб. Буни қарангки эртаси шапка ҳам, ёзув ҳам ғойиб бўлди. Менн эса бу воқеаларга кўз юмиб кетолмасдим, бу эски кийимлар эълон қилинишга арзирмикан? Ёзилган чоғда ҳам эгалари келиб олиб кетармикан? Олиб кетганда ҳам улардан фойдаланиб бўлмайди-ку? Эгаси топилмаса, ишчилар ахлат қутисига солиб юборади-ку? Бу иккинчиси эди.
Мактаб уйиизга жуда яқин бўлгани учун ишим борми йўқми бир қараб ўтардим, шу куни ҳам кечқурун мактаб ҳовлисига кўзим тушди. Мактабнинг хавфсизлиги ва тозалигига масъул амаки мактаб эълонлар доскаси олдида нимадир қилаётганига кўзим тушди. Қарасам бўр билан нималар ҳақидадир ёзяпти, беихтиёр яқинлашдим. «Ушбу шарф кимдан бўлса, келиб олсин » деб ёзилган ва амакининг қўлида шарф турарди. Янги бўлмаса ҳам фойдаланса бўлади. Амаки мени кўриши билан қўлидаги шарфни эълонлар доскасига илди-да сўрашди.
-Кел ука.
-Ассалому алайкум. Хорманг, бу доскада доим кийим-кечаклар илиниб турадиган бўлибди, -деб кулимсирадим.
-Ҳа, энди бу ҳам кимгадир фойда, эгаси топилишига ёрдам беради, тасдиқлади амаки ҳам.
-Бу кийимларни қаердан оласиз?, -сўрадим анчадан буён қизиқиб юрган нарсамни билиш учун.
-Мактабни тозалашга масъулмиз, ҳар кимнинг кийими, ё бирор нарсаси тушиб ё қолдирилиб кетади. Шуни эълон доскага ёзамиз, натижаси яхши.
-Кийимлар эски, эгаси олиб кетадими?-ҳайрон сўрадим.
-Алижон, беш қўл баравармас, эгасига керак бўлмаса, бошқаларга керак,-деди маҳзун оҳангда.
-Бошқалар?-сўрадим яна. -Улар нима қилади буларни?
-Билишни истайсанми? -амаки менга тикилди. -Билишни истасанг, мен билан шомга қадар шу ерда тур, қоронғу тушишидан олдин бу саволларинга жавоб топасан.
-Хўп, хоҳлайман билишни, дея кутишга қарор қилдим. Амаки билан анча суҳбатлашиб, шом кирганини билмай қолибмиз. Биз мактаб эълон доскасидан йигирма метрча нарида дарахтлар тагида ўтирардик. Бир вақт амаки «Жим, ана энди саволларинга жавоб топиш вақти келди, эълон доскага қараб тур » деди. Менинг бутун вужудим қулоққа айланди, кўзларим эса ғира-шира атрофга боқарди. Бир пайт мактаб ҳовлисига бир киши кирди. У ёқ-бу ёққа назар солиб, эълон доскасига яқинлашди. Осилиб турган шарфни аста олиб, яна бир бор атрофга қаради. Биз эса нафас олмасдан кузатардик. Номаълум кимса шарфни олди ва доскадаги ёзувларни ўчира бошлади. Ўчириб бўлгач, ортига ўгрилиб, тез-тез юриб уйига равон бўлди. Биз ҳамон кузатиб турардик.
-Ким бу? , -сўрадим қизиқишим ва ҳайратим янада ортиб.
-Кимлигини нима қиласан, бир бечора-да, -бир нўқтага тикилиб жавоб берди амаки ва давом этди. -Шароити оғир, бу инсонга кишиларнинг ёрдами айбмас, бу эски кийимлар ҳеч қачон тушиб қолмаган. Булар уйимизда болаларим киймай қолган кийимлар, уларни шу йўл билан ночорларга бераман, ўзим олиб бориб берсам барибир олмайди, -деди. Карахт аҳволда эдим, дунёда шундай яхши инсонлар борлигидан қувониб кетдим, бир томондан ўзимни койидим, киймай қўйган кийимларим кўп, нега мен шуни тугунларга еғиб ётибман?
Хаёлларимни теоефонимнинг жиринглаши бўлиб юборди. Қарасам онам:
-Алижон, қаерасан?
-Кўчада эдим она.
-Кел овқатга.
-Хўп, ҳозир,-дея телефонни ўчирдим. Кўз ўнгимдан ўша номаълум кимса ва эълон доскаси кетмас эди.
Эртаси киймай қолган кийимимни олиб, ўша амакига олиб бориб бердим. Амаки тушунгандек бўлди.
-Ҳа, тушунарли, ёзиб қўяйми?-сўради.
-Ҳа, фақат « Бу кийим сизга» деб ёзинг,-дедим.
-Хўп,-деди ва ишга киришди. Мен эса кузатиб туришни ўзимга эп кўрмай уйга қайтдим.
Эрталаб мактаб ҳовлсига , аниқроғи эълон доскасига қараш учун йўл олдим. Узоқдан доска кўринарди. Кийим ва ёзувдан дарак йўқ, яқинлашган сарим бир ёзувга кўзим тушарди. Ниҳоят, етиб бордим ва майда ва қийшиқ ҳарфлар билан «Раҳмат сизга » деган ёзувга кўзим тушди. Ҳаяжон ва қувончим ва қандайдир ўкинч бўғзимга тиқилди. Шу ўринда ўзимни ношукур деб койиб ҳам қўйдим. Бу мавсумда кийим ололмадим деб безовталанган мен нодон киймай қўйган кийим кимгадир қоронғу қишда ёрдам бўлишини қайдан билай. Нуқул ўз томоғимиз ва устимизни ўйламасдан атрофимиздаги ночорлар ва ёрдамга муҳттожларга ҳам ёрдам қўлини чўзиш кераклигини англаб етдим. Чунки бу дунёдан фақатгина яхшилик ва савоб амалларини олиб кетишимиз аниқ-ку...
Саломат бўлингизлар.
Следующая публикация
Нет комментариев