Адашмасам, ўн йилча аввал Рамазон ойи авжи саратонга тўғри келди. Буғдой пишган, зардолилар рўмол ёйгандай пишиб, тагига тўкилиб ётибди. Тўполондарёдан ибтидо олувчи Оққапчиғай канали тошқиниб оқади, Сурхоннинг бешта туманига ҳаёт улашади бу канал. Шу канал бўйида бобом – отамнинг акаси билан тол соясида ўтирибмиз. Иккимиз ҳам рўзадормиз. Мен ўттиздан ошганман, бобом тўқсоннинг устида.
– Бу канални гўринг нурга тўлгур Абдувайит Каримов деган обком очган эди. Оёғига латта этик кийиб, тупроқни оралаб ўзи бош бўлган эди. Уйинг куйгур Гдляннинг қаҳрига учраб жувормарг бўлиб кетди бечора...
Бобо Сурхондарё вилоятининг шўро замонидаги раҳбари Абдувоҳид Каримов ҳақига дуо қилиб, юзига фотиҳа тортиб қўйди. Унинг қуёшда қорайиб, рўза сабаб қавариб-гезариб кетган чеҳрасига, лабларига боқдим.
Шу бобомизнинг номозшомдан кейин тоби қочди. Биз ҳам чопиб бордик. Нимадир ёқмаганми, усти-устига қайт қилаверди. Иссиғи кўтарилди. Бизнинг аёл – маҳаллий ҳамширамиз қандайдир дори-порилар ҳам ичирди отахонга. Бобом ярим соатларда ўзига келди. "Хайрият", дея тарқала бошладик. Шу пайт мен чалқанча ётган бобомнинг юзига энгашиб:
– Бобо, энди, эртадан бошлаб рўза тутманг. Чарчаб қоласиз. Сўнг соғайсангиз, тутиб берасиз-да... – дедим.
Бобом изтеҳзо аралаш жавоб қилди:
– Бу гапингиз ҳам маъқул, улим...
Бу дегани у менинг гапимни рад этганини билдирарди. Бизнинг савол-жавобга момомиз – бобонинг кампири аралашди:
– Бу чол ўлсаям рўзасини очмайди. – деди у киши жаҳл билан. – Бир йили Зовбошида отдан учиб оёқ-қўли сингандаям рўзани очмабеди.
– Ҳа, у пайтлар жигит бўлганда, – дедим бобомни кўндириш умидида ва давом қилдим. – энди сал-пал қарияпти.
Бобом овоз берди:
– Бориб ётинглар, майли тутмайман...
Мен бу гапга ишониб ўрнимдан қўзғалдим.
Саҳарлик қилиб бўлгач бобомларнинг уйи томонга келсам, бобом хумдай бошини қуйига эгиб, катта товоқдаги қатиққа нон тўғраб **** ўтирибди.
– Бу нима қилганингиз, бобо? – дедим.
– Бориб ухла. Эртага буғдой чиқарасан даладан. Тилинг чиқиб қолади.
Индамай изимга қайтдим.
Ўша куни ҳам жума эди, адашмасам. Жуда иссиқ бўлди. Акам билан иккаламиз Жўра аканинг трактори билан уч тележка ғалла чиқардик. Бўларимча бўлдим. Бобом айтгандай, тилим чиқиб қолди.
Пешиндан сўнг бобомнинг Тошкентда яшайдиган катта ўғли келди. Бобомларникида бир қўй сўйишди. Ифторга ҳаммамиз уларнинг уйига йиғилдик.
Оғизлар очилиб, одамларга жон кириб қолди. Қайнатма шўрвани **** бўлгач, тўрда ўтирган бобом даврага қарата шундай хитоб қилди:
– Энди, жигитлар, бир қарз гап бор. Неча кунлик умримиз бор – Худо билади. Айтиб қолайлик!
Ҳамма сомеъ бўлди.
– Шойир қани, келганми?
– Ҳов, бобо! Шу ердаман. – дедим бир нарсадан хавотир бўлиб.
– Худо бизларни яратиб, одам қилиб қўйди. Қўнғизми, бир парча тошми қилиб яратмади. Шунинг ўзи учун ҳам калламиз саждададан кўтарилмай ўтсак озлик қилади. Беҳисоб шукрлар бўлсин!
Шундай бўлгандан кейин, иссиғига, совуғига чидамасак, касалига сабр қилмасак, ким бўламиз? Бандалик шундай бўладими? Рўзанинг ҳисоби Қиёматда бўлак бўлади. Тушундингизми, шойир?
– Ҳа, тушундим.
– Тушунган бўлсангиз, оқшомгидай олдимни кесиб ўтманг, гап ўргатманг бизга!
– Хўп бўлади!
– Отангизга раҳмат!
Бу гап мени тош супанинг метин ерига киритиб юбораёзди. Жиққа терга ботдим. Қаттиқ "мушт" егандим. Майишиб кетдим.
Шу-шу инсоннинг Парвардигор қошидаги қиммати, бандалиги ҳақида ўйласам, бобом кўз олдимга келади. У киши, икки йил аввал 94 ёшида қайтиш қилдилар!
Шодмонқул Салом.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев