Բոլոր հայերի համար: կյանքի մասին ժողովրդից ԻՄԱՍՏՈՒՆ ՄՏՔԵՐ Ժողովրդից է ամեն հաղթանակ, անկարող ղեկավարից` ամեն պարտություն: Անպետք են այն դասագրքերը` ցամաք անհոգի, որոնց մեջ հայրենիքի մասին խոսվում է ճիշտ այնպես, ինչպես նկարագրվում է Սահարայի անապատը կամ մի հեռավոր կղզի: Ես տեսա հոգևոր ազատը ստրկության մեջ և սիրեցի մարդը: Ես տեսա ստրուկն ազատության մեջ և գարշեցի մարդուց: Պատերազմիր այնպես, որ չամաչես տարածդ հաղթանակից: Մի ընտանիք, մի հասարակություն, մի ժողովուրդ ճանաչելու համար պետք է լսել նրա մեջ հնչող խոսքը: Ստել` նշանակում է հայհոյել ճշմարիտը, ուրանալ` նշանակում է դադարել մարդ լինելուց: Սպանվում է և առյուծը, առյուծությունը` երբեք: Զինաթափված ամեն մի կիրք մի նոր զինակից է, հաղթահարված ամեն մի ցավ` հոգևոր հզորանքի նոր աղբյուր: Հաղթում է այն կողմը, որը վստահ է ո´չ թե իր սպառազեն բռունցքի, այլ ներքին գերազանցությանը: Հայրենասեր լինել չի նշանակում օտար ժողովուրդների թշնամին լինել: Դա նշանակում է, թե այդ օտարները կարող են մեր թշնամին լինել: Մի օտարի հովանու տակ հայը եզակի և ռազմաշունչ կռվող է, իր սեփական դրոշի տակ` հաճախ անարի, պարտվողական: Նա միշտ հաղթում է, ով արդեն հաղթել է իրեն, այսինքն` որն իր մեջ մեռցնելու չափ թուլացրել է մահվան երկյուղը: Մեր ժողովուրդն առանց հայրենասիրության այն է, ինչ մի մարմին` առանց հոգու: Ամեն զորավար զորավոր չէ: Քիչ խոսք, շատ օրինակ` ժողովրդասիրության, պարտաճանաչության, անձնվիրության: Առանց վեհ և հրահանգիչ օրինակների չկա դաստիարակություն: Եղի´ր հպարտ. գոյությունդ քարշ տալու համար մի´ սողա, մի´ ստորանա և մի ստիր: Деревенский поэт из Армении с политическими стихами.... Мельничными жерновами закрутились дни, недели, годы, увеличивая доходы и седины художника. И странно: чем меньше работал Мануг, тем больше богател. Заморские мастера выстроили ему дворец. В его конюшне стояли скакуны лучших пород. Жена Мануга тонула в шелках. Дочери блистали драгоценностями. Сыновья небрежно швыряли золотыми. А самого Мануга знатные наперебой приглашали в гости. Молча ездил он на всякие торжества. Молча ел и пил. Не успевал встать из-за одного стола, как его усаживали за другой. И вновь вино, тосты, весёлая музыка, звучавшая для художника погребальным плачем. Никто не догадывался, что Мануг перестал видеть людей такими, какие они есть. Теперь их видел такими, какими они хотели выглядеть. Легкие кисти тянула вниз тяжесть кошельков. Лестью затуманились когда-то пронзительные глаза. Сальными стали руки от жирных шашлыков. С ненавистью смотрел Мануг на жену, толкнувшую его на этот путь. Невзлюбил и детей, которых богатство растило ленивыми и чванливыми. Они сорили деньгами, пахнувшими унижением отца.