Ճարտարը ոչ միայն Մարտունու շրջանի, այլև Լեռնային Ղարաբաղի ամենախոշոր ու բարեկարգ գյուղն էր տարիներ շարունակ: Երկար քննարկումներից հետո , ամենաբարձր մակարդակով որոշվեց և Ճարտարը կրկին քաղաք դարձավ: Ժամանակին այն շրջկենտրոն է եղել: Ճարտարը միակն էր, որ ուներ 3 ակումբ, 5 գրադարան. 4 դպրոց: Հենց Ճարտարում է Ալեքսանդր Թամանյանի որդու՝ Գրիգոր Թամանյանի՝ նախագծով, կառուցվել Երևանի Օպերայի շենքի մանրակերտը՝ կարմիր տուֆից: