Ассалому алайкум, дўст-у-қадрдонлар! Бугундан бошлаб сизларнинг эътиборингизга Хурматли дўстларимиздан бўлган Акром аканинг хаёт йўли хақидаги хикояни хавола этиб бораман. Бу хикоя орқали хозирги кунда хаёт чиғириқларини ўз қаричи билан ўлчаб, ўзи билганича айлантириб келаётган ёш укаларимизга сингилларимизга турмушнинг пасту-баланди хақида озгина бўлсада тушунча бера олсак хикоя қахрамони хам мен хам ўзимизни бахтлилардан хис қиламиз. Халқимизда бир ажойиб нақл бор “Осмондан тош ёғса, олов ёғмаганига шукр қил!” Бу сўзлар остида шунчалик аччиқ хақиқат ётибдиким, буни кўплаб ношукр бандалар ўз бошларидан ўтказганлар. Хикоямни бошлашдан олдин сизларга кичик бир мантиқий занжирни хавола этаман. Ким қандай тушуниши ўз кўнглига хавола.
Содиқ даладаги дехқончилигидан хабар олиш учун тонг сахарда тупроқ кечиб кетаяпти. Уни қўшниси Салим велосипедда қувиб ўтди. Содиқ ичида ўйлади “дехқончилигимни йиғиштриб олай, албатта ведосипед оламан, узоқни яқин қиларкан”. Бу пайтда Салим ён кўчадан чиқиб ўзини қувиб ўтган янги мотоциклли киши кетидан сўкиниб борарди:
-Ярамас, мотоциклинг бўлса ўзингга, сал секинроқ юрмайсанми, эрталабда чангга булаб кетдинг-ку!
Абдурашид мотоциклини катта кўчага чиққанда секинлатди. Қарши томондан келаётган Нексияни ўтказиб юбориб, ўзи хам машиналар оқимига қўшилди.
-Менам Нексия олсам бўларкан, мотоцикл қишда совуқлик қиларкан. Абдурашидни ёнидан ўтиб кетган Нексия хайдовчиси тезликни юзга қўйиб кўчани эгаллаб борарди. Орқадан чалинган асабий сигнални эшитиб машинасини сал четга олди. Ёнидан душманнингн ўқидек “виззилаганча” жип ўтиб кетди.
-Ана машина!-ортидан хавас билан тикилиб қолди Бадриддин.-Машинанг бўлса шунақасидан бўлсин-да, кўчани королисан, ГАИларам тўсгани юраги бетламайди. Бадриддин беш минутча юргач, шахарга кираверишда тўқнашиб кетган иккита машина олдида тезликни пастлатди. Бояги жипнинг эгасини одамлар ичидан суғуриб олаётган экан.
*****
-Ассалому алайкум дўстим Дониёр! Аллохимга хамдлар бўлсин бизларни ғойибона учраштирди.
-Валайкум ассалом Акром ака! Тинч омонмисиз?
-Рахмат дустим. Сизга айтганимдек ўз хикоямни, хаётимни, тақдиримини ёзмоқчиман. Зора бу воқеани ўқиб, кимлардир ўзига тўғри хулоса чиқарса, хаёт йўлини топса...
Мен асли Андижонинг сўлим қишлоқларидан бири- Ширмон булоқданман. Оилада ўртанчи ўғилман. Ёшликда хеч насага мутож бўлмай вояга етдим, мактабни битириб, хизматга бордим. Кейин хизматдан келиб ўкишга кирдим. У вактларда қолледжлар йўқ ўрта махсус билим юрти (техникум)га тилшунослика кирдим. Аллохни қударитни қаранки ўз билимим билан кирдим. У вактларда ўкишга кириш қийинрок эди, пули борлар кўпрок кирар эди. 95 йил тамомлаб Тошкенга ишга кириш учун хам синфдошим хам курсдошим билан келдик. Биринчи бор келганлигимиз учун анча кийналдик, ўртада учарларни қўлига хам тушдик, бизни алдашди. Хуллас ўзимиз кўзлаган ишга жойлаша олмай, Чорсу бозорида савдо қила бошладик. Дастлаб ишларимиз яхши бўла бошлади. Аммо кейин ўртогим савдони ташлаб Қозоғистонга чиқиб кетти. Иккаламиз ажрагандан сўнг мен Қўйлиққа – оптом бозорига ўтдим. Бошида тарози билан Иш бошладим. Савдогарларнинг юкини тортиб, қопига ёки каробкасига пул олардим. Мижозларим кўп эди, тарозим тўғрилиги учун қозоқ савдргарлари хам кўпрок мени тарозимда тортишар эди. Топишим яхши эди, аммо мен бу пулга қаноат қилмадим. Тўгри ўйин кулгу ва уйга озроқ жунатиб туришга етарди. Лекин, уйланишим керак, янги участкага уй қуришим, машина олишим учун етмасди. Хулас ўша йили мен хам Росияга чикиб келдим. Барнаулда бир йил ишладим, кегин уйга кайтдим. Аллохимнинг мархамати билан уйдагилар топган солиҳа қизга уйландим. Энди оилалиман, пул топиш рўзгорни тебратиш деганларидек яна Тошкетга келдим. Қўйлиқ бозорига келиб Иш бошладим. Энди савдо қила бошладим, асосан чеснок билан савдо қилардим. Аввалига бозорга олиб келаётганлардан олиб қолиб сотардим. Кейинчалик эса, ўзим вилоятлардан Камазда йигиштириб кела бошладим. Бу ишга пул тиккан ишончли шерикларим билан ҳамкорлик қилардим. Биз ҳатто, қўшни Қирғизистон ва Хитойгача бориб юк олиб кела бошладик. Ишлар шунақа ривожландики, тез орада роҳатиниҳам кўра бошладим. Тошкентдан квартира олиб оиламни кўчириб келдим. Шу кунларда Худойим бизга Алпомишдек ўғил туҳфа этганди. Хеч қанча ўтмай машинали ҳам бўлдим. Аллоҳим ишларимга Барака бериб тураркан ўша пайтларда. Топган пулларимдан Анжонга ҳам жўнатардим, у ёқда менинг янги участкамга иморат бошлашганди. Юқорида айтиб ўтганимдек биз шеркларим билан жуда инок ишлар Эдик, лекин бу пул деган нарса хаммани бузар экан. Аслида пул эмас инсон ўзини босар-туcарини билмай қолар экан. Катталаримиз айтишадику қизни йўқчилик бузади, йигитни тўқчилик, деб. Кафега бориш, ош ейишлар кўпайди, ошналар кўпайди. Бозордан кегин албатда Иззатиллох кафесига бориб Ош ердик. Кунлар шундай ўта бошлади ишхонада бозорда ишлар “беш” кетяпди, топишлар зўр, ишонасизми ўша вақтларда шунчалик пулни кўп топибманки шунчалик тез ҳам сарфлабман. Донолар айтганидек сувники сувга сутники сутга экан. Бир кунда 5000$ ҳам топдик кетганда ундан кўп хам кетди. Секин- аста шериклар билан бир биримизни алдашни бошладик. Муносабатларимизга ёлғон аралаша бошлади. Қишлоғимда бир гапни кўп эшитардим “Шерикли б…ни ит емайди”. Бу гапни яхши тушунмасаканман ўша пайтлари, токи бошимга тушмагунча. Гапнинг индаллосини айтганда, мен охирги рейсга кетяпман, юкка. Шунда аёлим
-Дадаси бормай қўя қолинг,- деди. Мен унга:
- Аяжониси шу охиргиси бундан кегин шериклар билан ажрашамиз,- дедим ва йулга чикдим. Шеригим Мамуд ака билан кеч соат бешлар чамаси бизнинг доимий мижозимиз уйига келдик. Куз, хаво анча совук. Қиғизистон тоғлик жой бўлганини учун жуда хам совук эди. Биз чегарага якин жойдаги бир танишимизни уйига жойлашгандик. Мижозимиз биз билан хисоб- китоб қилиб, икки- уч кунда юкни тайёрлаб беришига келишдик. Пулнинг асосий қисмини қайтиб келиб берадиган бўлдик. Улар вадасини бажариб, бизга юкни тўплаб, Тошкентга кузатиб қўйишди. Энди биз ҳам вадага вафо қилиб, тезда уларнинг пулини қайтариб оборишимиз керак. Бир амалллаб Тошкентга етиб келдим. Бозор атрофидаги уйлар складга ижара бериларди, манзилга этгач ўша уйлардан бирага юкни жойладим. Кейин квартирамга бориб оилам билан кўришдим. Хеч қанча ўтмай шерикларимдан бири Сохибжон телефон қилиб қолди: -Ало, -деб жавоб бердим. -Акром ака, солиқ босди! Юкни олиб кетаяпди,- деди. Мен етиб келдим келгунимча хужатлар расмийлштириб бўлинган экан, олиб қолишни сира иложи бўлмади. У ерда 12000$ миқдорида юк бор эди. Ўртада суд ишлари бошланди. Шериклар билан савдода тарқалишгандик, хамма ўз иши билан овора бўлиб қолди. Мен эса оз-оз юк олиб келардим, юкимни Сохибжон сотарди. Ниҳоят Суд ишлари хам тамомланиб қолди. Орадан уч ой ўтгани учун чеснок кўкариб кетганди. Айниқса юкнинг асосий қисми хитойники бўлганлиги учун кам кўкарди-ю лекин пуч бўлиб қолди. Ҳар тугул Судда ютиб чиқдим чеснокни қайтариб бозорга олиб бордим. Бу ёғи баҳор яқинлашиб қолган, янги чеснок қаламчалари ҳам бозорда кўриниб қолган кунлар эди. Энди уни саралаш керак, пучини ажратиш лозим эди. Бу ҳам осонмас, ахир 18- 20 тона юк бор эди. Айни шу кунларда шахсий ҳаётимда кескин ўзгариш бўлди. Дониёржон мен авваллари севги-муҳаббатга ишонган одаммасдим. Ҳеч бир қиз юрагимни жиззиллатмаган, тез уришига сабаб бўлмаганди.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев