Паведаміла, што мае дзве глыбоцкія паштоўкі часоў Першай Сусветнай вайны і хоча мне іх падараваць. Я ахвотна згадзіўся. Адну паштоўку забраў сабе, другую (якую цяпер публікую) - аддаў у глыбоцкі музей.
Гэта адна з дзвюх паштовак Глыбокага, якія выдалі немцы падчас акупацыі, якая цягнулася з сакавіка да лістапада 1918 года. Уверсе паштоўка падпісаная па-нямецку, унізе - па-польску, але з памылкамі.
Фотаздымак зроблены, пэўна, вясной 1918 года. Той вясной, якая дала надзеі на лепшае для беларусаў. 25 сакавіка 1918 года ў Мінску Рада Беларускай Народнай Рэспублікі абвясціла незалежнасць. На жаль, урад БНР не змог стаць рэальнай уладай...
На фота, побач з былым касцёлам айцоў кармелітаў, перабудаваным на царкву, бачны двухпавярховы цагляны будынак, частка былога кляштара кармелітаў. У XVIII стагоддзі кляштар меў тры карпусы, якія пры сцяне касцёла замыкаліся ў квадрат, але ў пачатку ХХ стагоддзя два з іх былі разабраныя.
У тым корпусе, які захаваўся, былі кватэры праваслаўных настаяцеляў глыбоцкай царквы, а таксама навучальныя ўстановы. У 1895 годзе там размясцілася жаночая царкоўна-прыходская школа, самай вядомай вучаніцай якой была дачка глыбоцкага арганіста Паўліна Мядзёлка, будучая дзяячка культуры і асветы, у якую быў закахаўшыся Янка Купала.
У 1910 годзе ў кляшторным корпусе размясцілася гарадское вучылішча, у 1912 годзе згодна з рэформай перайменаванае ў вышэйшае пачатковае вучылішча. Гэта быў адпаведнік базавай школы. Напярэдадні Першай Сусветнай вайны там працавала настаўніцай Леаніла Чарняўская, якая пазней стала жонкай пісьменніка Максіма Гарэцкага - аўтарка дзіцячых апавяданняў і школьных падручнікаў. Сярод вядомых вучняў - Міхась Машара, адзін з самых вядомых беларускіх паэтаў у міжваеннай Заходняй Беларусі.
У 1917-1920 гадах, калі ў Глыбокім шмат разоў мяняліся ўлады, і настаўнікам і вучням было цяжка. Напрыклад, немцы ў 1918 годзе зусім не плацілі заробку настаўнікам. Глыбоцкія інтэлігенцыя і студэнты пастанавілі зладзіць аматарскае тэатральнае прадстаўленне на беларускай мове, каб з сабраных грошай выплаціць дапамогу настаўнікам. Спектакль быў падрыхтаваны, а афішы расклееныя па вуліцах- і тады нямецкі камендант, які быў рэальнай уладай у Глыбокім, забараніў пастаноўку. 18-19 жніўня 1918 года ў памяшканні жаночай царкоўнапрыходскай школы адбыўся нелегальны сход настаўнікам, на якім тыя вырашалі, як даць рады з цяжкасцямі.
У канцы 1918 года Глыбокае занялі бальшавікі, у жніўні 1919 года іх выгналі польскія войскі. Глыбокае зрабілі сталіцай Дзісенскага павета. У 1920 годзе бальшавікі яшчэ двойчы вярталіся, але восенню 1920-га польская ўлада ўсталявалася ў Глыбокім на даўжэйшы час. Глыбокае атрымала статус горада, а для дзяцей было ўведзенае абавязковае навучанне ў школах. Праўда... кармеліцкія муры больш не служылі школьнай справе, бо былі занятыя пад установы Дзісенскага павета. Большая, чым раней, колькасць вучняў займала драўляны будынак народнага вучылішча, збудаваны злева ад царквы ў 1880-я гады ды некалькі арандаваных будынкаў. Толькі ў 1934 і 1938-39 гадах польская ўлада збудавала два прасторныя будынкі для пачатковых 7-класных школ.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы посмотреть больше фото, видео и найти новых друзей.
Комментарии 2