Предыдущая публикация
6-САБАК.
айткан ар бир сөзүнүн кымындай да бурмаланышына жол берилбестигин эске алып, мен түп нуска менен маани жана сөздүк каражаттардын так берилиши жагынан мүмкүн болушунча дал келишине жетишүүнү өзүмдүн эн башкы милдетим деп эсептедим. Кашааларда араб текстинде жок, бирок мааниси боюнча котормодо болуусу өтө зарыл болгон сөздөр берилген. Ал эми тыныш белгилер болсо ал кашаалар жоктой кылып коюлган. Ошондуктан окурман орус (жана кыргыз) грамматикасында колдонулбаган белгилерди көрүшү мүмкүн (мисалы, кашаа ачылгандан кийинки жана жабылаар алдындагы үтүрлөр). Анда тышкары, тексттердин темалары толук бир ойду билдирет, ошондуктан алардын аягында чекиттер коюлган.
Мындан тышкары, дагы бир нече өзгөчөлүктөрдү окурмандардын эсине сала кетебиз.
«Бин» же «ибн» /уулу/, «бинт» /кызы/ жана «бану» /балдары/ деген сөздөр энчилүү аттардын жана уруулардын аттарынын ажырагыс бөлүгү болуп саналат.
Адамдын аты-жөнүнөн кийин кашаанын ичинде берилген «Алла ага ыраазы болсун» деген жакшылык каалоо көптүк түрдө «Алла аларга ыраазы болсун» деп берилген учурлар да болот, бул ал адамдын өзү да, атасы да пайгамбар алейхиссаламдын сахабасы болгондугун билдирет. Бардык зарыл болгон учурларда, маселен, тигил же бул сөздөрдү башкача же туура эмес түшүнүп алууга мүмкүн болсо же текстте окурманга белгисиз болгон түшүнүктөр учураган кездерде аларга түшүндүрмөлөр берилет. Мындай түшүндүрмөлөр ошондой эле хадистерде Исламдын тарыхындагы маанилүү окуялар, пайгамбар алейхиссаламдын айрым көрүнүктүү сахабалары жана белгилүү тарыхый инсандар аталган жерлерде да берилет. Ал түшүндүрмөлөрдүн катар номерлери чарчы кашаалардын ичинде жайгаштырылды, бул аларды окурман хадистердин жөнөкөй кашаалар ичиндеги катар номерлери менен чаташтырып албоосу үчүн ошондой кылынды.
Мусулман адабиятында жана пайгамбар алейхиссаламдын сүннөтү жөнүндөгү көптөгөн ар кандай илимий эмгектерде абдан көп нерселер эске алынып айтылган, бирок ошентсе да окурмандын көңүлүн төмөндөгү бир нече өтө маанилүү жагдайларга бура кетким келет.
Биринчиден, ар бир адам пайгамбар алейхиссаламдын көп жолку текшерүүлөрдөн өткөн ишенимге татыктуу хадистерде келтирилген сүннөтү бардык диндердин тарыхындагы эч бир кайталангыс ажайып кубулуш экендигин эстен чыгарбоого тийиш, анткени адамдар башка бир да пайгамбар жөнүндө мынчалык көп сандагы маалыматка ээ эмес.
Экинчиден, хадистер менен таанышуу өзгөчө мамилени талап кылат. Баарыдан мурда бул албетте, мусулмандарга тиешелүү, анткени сүннөт алар үчүн бардык диний жана дүйнө иштериндеги негизги жана түздөн-түз жол көрсөткүч болуп саналат, ошондуктан мында маани берилбей турган нерсе жок.
Үчүнчүдөн, сүннөтгүн Ислам динин карманган бүтүндөй бир элдердин жашоосуна тийгизген таасири ошончолук узак жана терең болгондуктан, мусулмандын кулк-мүнөзүнө жана аң-сезимине Куран менен сүннөттүн тийгизген таасири талашсыз экендигин далилдеп олуруунун кажаты жок.
Төртүнчүдөн, сүннөт менен таанышуу Ислам жана пайгамбар алейхиссалам тууралуу ар кандай божомолдорду, ырым-жырымдарды жана жалган пикирлерди түп-тамырынан бери жок кылууга жардам берүү менен жамы мусулман калкына пайда гана келтирет.
Акырында мен бул китепти окуп чыккан ар бир мусулманды «Сахихти» түзүүгө имам аль-Бухари канча күч-аракет жумшаганын эстеп, ага, ошондой эле өз эмгектери жана жогорку ахлактык сапаттары аркылуу бизге сүннөт менен таанышууга мүмкүндүк берген адамдарга ооп атаа кылышын суранып Аллага дуба менен кайрылууга чакыргым келет.
Жана да пайгамбар Мухаммадга, анын үй-бүлөсүнө, ошондой эле анын бардык
Следующая публикация
Нет комментариев