Предыдущая публикация
Жиҳод-Халифа бор ёки йўқлигидан қатъий назар ҳамма учун фарз!
Жиҳод сўзининг луғавий ва шаръий маъноси бор. "Намоз"(صلاة) калимаси каби, жиҳод(جهاد) калимаси ҳам луғавий ва шаръий маънога эга. “намоз” калимасидан луғавий маънода дуо-салавотни, шаръий маъноси эса биз ҳар куни ўқиётган намозимиз тушунилади.
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا
Албатта Аллоҳ ҳам, Унинг фаришталари ҳам пайғамбарга дуою салавот айтурлар. Эй мўминлар, сизлар ҳам у зотга саловот ва саломлар айтинглар! [33:56]
Жиҳод сўзининг луғавий маъноси: Жиҳод- (جهد) куч, энергия-қувват, тоқат ва машаққат яъни қийинчилик сўзларидан олинган. Жаҳада сийғаси(جاهد)да бир бирига куч, энергия-қувват билан қарши чиқиш, курашишдир.
Худди шу маънода қуръонда айтилади.
وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا ...
(Қуръон) ёрдамида уларга қарши қаттиқ курашинг! [25:52]
Бундан Инсон қарши томонни енгиш учун ўзини бор имконияти, тоқати ва кучини то у ўз мақсадига эришмагунча сарфлаши лозим деган маъно келиб чиқади.
Росулуллоҳ сав,дан қайси жиҳод афзалроқ деб сўрашганда," Золим ҳукмдорни олдида айтилган ҳақ сўз" деб жавоб қилдилар. Бу жиҳод сўзининг луғавий маъноси.
Жиҳод сўзининг шаръий маъноси ҳам бор: у “динни олдини тўсиб, уни йўқ қилиши мумкин бўлган куфр кучларини яксон қилиш учун олиб борилган жанг”дир. Аллоҳ Таоло айтади:
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّـهِ ۖ فَإِنِ انتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ
То фитна(диндан,хақдан тўсувчи) тугаб, дин Аллоҳ учун бўлгунга қадар улар билан урушингиз! Энди агар тўхтасалар, у ҳолда сизлар ҳам тўхтангиз! Зеро, золимлардан бошқаларга душманлик йўқ 2:193
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ
Аллоҳга ва охират кунига ишонмайдиган, Аллоҳ ва Унинг пайғамбари ҳаром деган нарсани ҳаром деб билмайдиган, Ҳақ (яъни ислом) динига эътиқод қилмайдиган ахли китоблардан иборат бўлган кимсаларга қарши то улар хорланган (мағлуб) ҳолларида ўз қўллари билан (зиммаларидаги) “жизя”ни тўламагунларича, жанг қилингиз! 9:29
Росулуллоҳ с.а.в.:الجهاد ماض إلى يوم القيامة “Жиҳод Қиёматгача давом этади”деганлар. Бу оят ва ҳадисдан кўриниб турибдики жиҳод Аллоҳнинг мусулмоларга қилган фарзи бўлиб, бу кофирларга қилинадиган урушдир. Унинг мақсади эса фақатгина Аллоҳнинг сўзини бошқаларнинг сўзи ва қонунларидан устун қилишдир. Мусулмонларнинг бир бирлари билан урушишлари эса жиҳод ҳисобланмайди. Бу жиҳод сўзига берилган таъриф эди.
Жиҳод "фарз ал-айн" ва "фарз ал-кифоя"га бўлинади.
Жиҳод аслида "фарз ал-кифоя" бўлиб, душман мусулмонларнинг бирор ерига ҳужум қилганда душман қувиб чиқарилгунча ана шу ернинг аҳолисига "фарз ал-айн"га айланади, қолган мусулмон аҳолига эса "фарз ал-кифоя"лигича қолаверади.
"Фарз ал-кифоя"нинг маъноси Аллоҳ Таоло бир шаръий ҳукмни умум мусулмонлардан талаб қилади яъни бир гуруҳ мусулмонлар у шаръий ҳукмни адо этса, у нарса қолганларнинг бўйнидан соқит бўлади, ҳудди жаноза намозини каби.
"Фарз ал-айн"нинг маъноси эса Аллоҳ бир шаръий ҳукмни ҳар бир мусулмондан талаб қилади. Масалан: намоз, рўза ва ҳоказо. Шунингдек, агар Мисрни ислом давлатининг бир вилояти деб ҳисобласак ҳамда унинг аҳолиси ёки армияси исроилга уруш бошласа Индонезия халқининг бўйнидан жиҳод соқит бўлади. Чунки бир гуруҳ мусулмонлар кофирга қарши уруш бошлади ва фарз адо этилди.
Аммо бирор маълум вақт мобайнида мусулмонлардан ҳеч ким кофирга қарши жиҳод қилмас экан, у ҳолда барча мусулмонлар гуноҳкор бўладилар. Чунки фарз амалда бажарилмай қоляпди. Агар тўсатдан Миср билан бирор куфр давлати орасида жанг очилиб кетган бўлса ва Миср армиясининг кучи душманни енгишга етарли бўлмаса, у ҳолда Миср аҳолиси орасидаги барча имконияти/қуввати бор яъни қувват эгаларига (оддий халқга эмас) фарзи айн бўлади, аммо Индонезия, Покистон ва Ироқ ва бошқа мусулмонларидан фарз соқит бўлмайди. Бундай ҳолатда географик жиҳатдан қайсики вилоят уруш бўлаётган ерга яқин бўлса аввал ана шулар ёрдамга келиши фарз бўлади, ҳамда душман енгилмагунча бутун Умматга бу ишни фарзлиги тарқалиб бораверади. Жиҳоднинг "фарз ал-кифоя"лигини воқейлиги мана шудир. Бу холат агар халифа ҳаммани жиҳодга деб чақирмаган бўлсагина шундай қаралади. Агар у чақирган бўлса ҳамма учун фарз ал-айн деб қаралади. Чунки Аллоҳ қуръонда шундай дейди:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمْ انفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ
Эй мўминлар, сизларга нима бўлдики, Аллоҳ йўлида (жиҳодга) чиқинглар, дейилса, ўз ерингизга ёпишиб олдингиз?! [9:38]
Бу жиҳод маханизми яъни бир мусулмонларни ерига куфр давлати ҳужум қилгандаги холат, фақатгина душман ерни босиб олмасидан ва ўрнашмасдан аввал қўлланилади. Чунки душман ўрнашганида у ердаги мусулмонларга бошқа ҳукм ишлайди. Буни мисоли эса Фаластин бўлиб, у ерда душман ўрнашиб бўлган ва ўзини қонунларини мусулмонлар устидан татбиқ қилиб келмоқда. Бу ҳолатда эса бошқа яъни Фаластиндан ташқаридаги мусулмонларга яъни қувват эгаларига душманни қувиб чиқариш фарз бўлади, бу ҳолатга бошқа бир неча шартлар мавжуд бўлиши керак, бунга кейинроқ тўхталиб ўтамиз. Фаластин халқи эса асир сингари, уларга жиҳод мандуб (қилса савоб бор тарк қилса гуноҳ ёзилмаййдиган амал) бўлиб қолади. Аллоҳ эса улардан нега жиҳод қилмадинг деб талаб қилмайди чунки уларга шаръан мандубдир.
Энди бу шаръий ҳукумни турларига тўхталамиз. Жиҳод икки хил бўлади яъни ад дифоъ (ҳимояланиш) ва жиҳод ат Талаб (Ҳужум). Агар бирор куфр давлати мусулмонларга ва уларга қарашли ерларга хужум қилса жиҳад ад дафоъ (ҳимояланиш) ҳукми ишлайди. Ундай холатда душман қувиб чиқарилиши шарт!
Жиҳод ат Талаб (Ҳужум) эса мусулмонлар томонидан қилинадиган ҳужум бўлиб, бу исломни ёйиш йўлидаги тўсиқларни олиб ташлашлик учун қилинади. Чунки бу ислом давлатининг ташқи сиёсати ва исломни ёйишдаги масулияти бўлиб, у инсониятни куфр зулматидан ислом нурига олиб чиқади ҳамда, исломни ёйиш тариқати ҳисобланади. Шунинг учун ҳам айни манашу турдаги жиҳодни куфр танқидга олиб ва уни мусулмонларни онгидан ўчиришга ҳаракат қилади.
Жиҳод ат Талаб (Ҳужум)ни амалга оширишда куфр давлати уч нарсага даъват қилинади.
Сулаймон ибн Бурайда отасидан ривоят қилиб айтади: Росулуллоҳ сав жиҳодга амир тайинлаётиб унга насиҳат қилардилар, душман билан рўпаро келганда уни уч нарсага чақир. Агар рози бўлса уни қабул қил ва урушдан тийилгин. Уларни исломга, жизя тўлашга чақириларди, агар бу икки таклифни ҳам рад қилишса шунда жиҳод қилинар эди. Бундан кўриниб турибдики жиҳод бирор жисмоний уруш мақсадида эмас, аксинча исломий даъватни етказиш учун қилинади.
Аммо душман мусулмонларга ҳужум қилганида уларни ҳеч нарсага чақирилмайди! Жиҳод фарзини адо этиш услублари. Жиҳод умумий/жамоий масъулият бўлиб уни муайян шахсларнинг ва гуруҳларнинг масъулиятидаги иш дея қаралмайди. Чунки бу бутун Умматга юклатилган фарздир. Шунинг учун ҳам шариятда бир шахснинг ўзини мол-мулки, оиласи ва қадр-қимматини ҳимоя қилиб қиладиган жиҳоди билан умумий жиҳодни фарқини кўрамиз. Шунинг учун ҳам бу жиҳодни амалга оширишлик учун шариат томонидан қўйилган қуйидаги шартларни мавжуд бўлиши кераклигини кўрамиз.
1) Жиҳод мусулмонларни амири/ҳокими остида бўлиши лозим. “Сизлар учун жиҳод, қайси амир билан бўлмасин фарздир, у тақводор бўладими ёки фосиқми (гунохкор) фарқи йўқ”. Ҳадис абу Довуд ва аль Байҳакийда келган. Бу ҳадисда имом яъни халифа бўлиши керак дея айтилмаган. Уни мусулмон амир бўлишини ўзи кифоя, хатто бугунги кундагидек Халифалик давлати мавжуд бўлмаса ҳам. Шариятда амир деб қараладиган инсон бу мусулмонлар устидан ҳукм юрита олиш салоҳиятга эга бўлган одамни назарда тутилади.
2) Душманнинг кучи мусулмонларнинг кучидан икки баробардан ошиқ бўлмаслиги керак.
الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ
Энди Аллоҳ сизларнинг (юкингизни) енгил қилди, сизларда ожизлик борлигини билди. Бас, сизлардан юзта сабр-тоқатли киши бўлса, икки юзта (кофирни) енгар. Агар сизлардан минг киши бўлса, Аллоҳнинг изни билан икки минг (кофир)ни енгар. Аллоҳ сабр қилгувчилар билан биргадир. [8:66]
3) Душман даъватни рад этиши.
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ
Аллоҳга ва охират кунига ишонмайдиган, Аллоҳ ва Унинг пайғамбари ҳаром деган нарсани ҳаром деб билмайдиган, Ҳақ (яъни ислом) динига эътиқод қилмайдиган ахли китоблардан иборат бўлган кимсаларга қарши то улар хорланган (мағлуб) ҳолларида ўз қўллари билан (зиммаларидаги) “жизя”ни тўламагунларича, жанг қилингиз! 9:29
йўлида жиҳод қилган каби қилдингизми?! Улар Аллоҳнинг ҳузурида тенг эмаслар. Аллоҳ золим қавмларни ҳидоят қилмас. Бу оятдан маълумки Аллоҳнинг ҳузурида жиҳод амали муҳим ва катта эътиборга эга. Энди юқорида айтиб ўтган шартларга келсак: Ҳаммамизга маълумки Агар касал машхур бўлса уни давоси ҳам машхур бўлади. Шунинг учун мусулмонларни ерини босиб олган кофирларни Бу ва бошқа жиҳодга алоқадор бўлган оятларда инсонлардаги куфр борлиги, жиҳод қилишликга сабаб бўлмоқда. Шундан хулоса қиламизки агар куфр бор экан жиҳод бўлишлиги шарт.
Агарда душман мусулмонларнинг даъватини қабул қилса яъни мусулмон бўлса ёки жизя тўласа у холда жиҳод қилинмайди, чунки жиҳоднинг сабаби бўлган куфр йўқолади. Жиҳод бу мусулмонларни ва барча инсониятни улуғликка олиб чиқадиган омилдир. У туфайли бошқа миллатлар ислом миллатига айланади. Бу амал Аллоҳнинг ҳузурида жуда улуғ эътиборга эгадир. Яратган Зот айтади:
أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ ۚ لَا يَسْتَوُونَ عِندَ اللَّـهِ ۗ وَاللَّـهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (Ат-Тауба: 19)
Ҳожиларга сув беришни ва Масжидул Ҳаромни обод қилишни, Аллоҳга, охират кунига иймон келтирган ва Аллоҳнинг армиясини, Аллоҳнинг буйруғига асослан жиҳоддан бошқа хеч нарса тозалай олмайди. Шунинг учун биз мусулмонлар, жиҳодни Аллоҳ қайси формада/қолибда бажаришга буюрган бўлса ана шундай ҳолда бажаришимиз ва уни айрим жамоъаларни мажбурияти дея қарамаслигимиз керак. Чунки жиҳод умумий/жамоий яъни Умматга, амирга ва кўп/етарли сондаги одамларга юкланган масъулиятидир. Жиҳоднинг муҳимлигининг аҳамияти жуда ҳам катта ва унинг муайян бир қолипи бор. Юқорида айтганимиздек жиҳодни бирор жисмоний амал қилиш учун эмас, балки шариат мақсадини амалга ошириш учун қилинади. Бу ерда инсонни ғазабланлиги ва унинг миллати азобланганига қараб ҳаракат қилинмайди, аксинча жиҳодни амалга оширишлик учун шарият томонидан қўйилган қуйидаги шартларга амал қилиш вожиб бўлади. Энг муҳим шартларидан бири: кучни тайёрлаш ва амирнинг бўлиши. Аллоҳ қуръонда айтади:
وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّـهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّـهُ يَعْلَمُهُمْ – „
(Эй мўминлар), улар(га қарши жанг қилиш) учун имконингиз борича куч ва эгарланган отларни тайёрлаб қўйингизки, бу билан сизлар Аллоҳнинг ва ўзларингизнинг душманларингизни ҳамда улардан ташқари сизлар билмайдиган - Аллоҳ биладиган бошқа бировларни ҳам қўрқувга солурсизлар“, [8:60]
Бу оятда Яратган зот душманни қўрқитиш учун куч тўплаб, уни тайёр қилиб қўйишни талаб қиляпди. Оятда жанговор отларни айтилган бўлсада назарда тутилган нарса бу куч ва қурол. Агар бугун қанчадир сонда отларни йиғиб қўйсакда кофирлар биздан қўрқмайди. Нега? Чунки бу оятда иллат(яъни шу ҳукмни талаб қилган сабаби) мавжуд бўлиб,
у تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّـهِ وَعَدُوَّكُمْ
душманни қўрқита оладиган нарса бўлиши керак. Мисол қилиб шимолий Кореяни олсак у кичкина бўлишига қарамай дунёдаги етакчи давлатларни қўрқувга солиб келишлиги унинг отлари борлиги сабабли эмас, балки қўлида ядровий қуролни борлигидир. Уруш учун қўшин, тайёргарлик, уруш анжомлари, зобитлару аскарлар, ҳамда машқ, мадад, таъминот керак. Қўшин учун қурол керак. Қурол учун саноат керак. Шунга кўра, саноат қўшин ва жиҳод учун зарур ҳисобланади. Агар шариятни эътибор бериб ўргансак шу маълум бўладики жиҳод фақатгина шариятни мақсадини амалга оширишга қаратилган. Шариятни мақсадини эса бир муайян кучсиз амалга ошириб бўлмайди. Жиҳодга бўлган Тайёргарлик эса давлат даражасида бўлиши лозим. Чунки армияни қурол аслаҳа билан таъминлаш, уларни ишлаб чиқариш учун эса корхоналар бўлишини тақозо қилади. Бугунги кунда Фаластин, Афғонистон, Ироқ ва бошқа мусулмонларнинг ерларини кофирлар тарафидан босиб олинганда ҳаракатга келмаган армияни ҳаракатга келтириш, ҳамда мустамлакачи томонидан босиб олинган ерларни мусулмонларга қайтариш, Умматни ҳимоя қилиш зарур. Бу юқоридаги оят, илтизом маъносида яъни бўлиши шарт бўлган нарсага далолат қилади, ёки «вожиб нима билан амалга ошса, ўша нарса ҳам вожибдир», деган қоидага биноан, шу ишларни амалга ошира оладиган омил бўлишини яъни давлат бўлиши зарурлигини кўрсатади. Бугунги кунликда жуда кўп мусулмонлар хар ҳил гуруҳларга, шулар қаторида ҳизбга ҳам маломат қилиб "нега жиҳод қилмайсизлар" дейишади. Ҳизб бу исломий сиёсий гуруҳ бўлиб уни мабдаси ислом, амали эса сиёсатдир! Агар мисол тариқасида олсак ҳизб нафақат жиҳод балки Ҳажга одам жўнатиш, камбағал ва етимларни оталиққа олиш, иқтисодий муаммоларни бартараф қилиш, масжидлар қуриш, йўлларни текислаш ва шифохоналар қуриш каби ишлар билан ҳам шуғулланмайди ахир! Чунки ҳизб дегани давлат дегани эмас ва Жиҳод эса, бир гуруҳнинг устига қўйилган фарз эмас аксинча Жиҳод Умматга қолаверса давлатга ҳамда армияга юкланган фарздир. Ўзингиз тасоввур қилиб кўринг, бир жарроҳлик амалини бажаришни оддий мактаб ўқитувчисидан талаб қиляпсиз, бир вақтнинг ўзида шу соҳада мутаҳассис бўлган жарроҳ ишсиз ётибди. Бугунги кунда мусулмонларнинг армиясининг сони ҳисобланса дунёдаги энг кучли ҳамда энг кўп армия ҳисобланади. Аммо афсуслар бўлсинки улар тиш-тирноғигача қуролланганига қарамай қорин қаппайтириб юришибди. Жиҳод бу шарий ҳукум ва у қиёматгача фарз бўлиб қолади, ва уни ҳеч ким бекор қила олмайди. Ҳизб ўзини амали, бу исломий ҳаётни қайта тиклашлик бўлгани учун ва Росулуллоҳ с.а.в.ни тариқатларида моддий йўл билан у ҳаёт тикланмагани учун, у моддий иш билан шуғулланмайди ва унга ўз аъзоларини тарғиб қилмайди. Ҳизб жиҳод билан шуғулланмаганлиги учун ўзи гуруҳ сифатида иштирок этмайди, аммо ўз аъзоларига шахс сифатида иштирок этишни таъқиқламайди, чунки бу иш уммат устидаги фарздир. Далилларга келсак, биз хоҳ Китобда, хоҳ Суннатда ворид бўлган далилларга эргашиш вожиб деб биламиз. Бу борада Маккаи Мукаррамада ворид бўлган далиллар билан Мадинаи Мунавварада ворид бўлган далиллар ўртасида фарқ йўқ. Талаб қилинаётган далиллар битта масаланинг далилларидир ва бошқа масаланинг далиллари эмас (Битта масала устида изланаётган далиллар бошқа масаланинг устида эмас, айни ўша масала устида изланади). Масалан, агар таҳорат қандай қилишни ўрганишни исталса, таҳорат ҳукмларини, у Маккада нозил бўлганми ёки Мадинадами фарқсиз, таҳорат далилларидан изланади ва қабул қилинган усул қоидаларига мувофиқ бу далилардан шаръий ҳукм истинбот қилинади. Бироқ таҳоратни ва уни қандай қилишни ўрганиш учун рўза далилларидан изланмайди. Шунга ўҳшаб жиҳод ҳукмларини, яъни жиҳоднинг фарзи айн ёки фарзи кифоялиги, у мудофаа учунми ёки биз томондан бошланадиган жиҳодми, жиҳоднинг ортидан келадиган фатҳ ҳукмлари ва Исломни ёйиш ҳукмлари, уруш орқали фатҳ қилиш ёки сулҳ билан фатҳ қилиш ҳукмларини билишни истсак, жиҳод далилларининг ўзидан излаймиз ва қабул қилинган усулга мувофиқ бу далиллардан шаръий ҳукм истинбот қилинади.
Бироқ. жиҳод ҳукмларини ва унинг тафсилотларини закот далилларидан изланмайди. Биз Росулуллоҳ САВ Маккаи Мукаррамадаги сийратида баён қилиб берган далиллардан бошқа Исломий давлатни тиклашнинг ҳечқандай далилларини топмадик. Шу ерда бир сийратга назар солишни лозим кўрдим: Росулуллоҳ с.а.в аввало исломни қабул қилишга яъни имон келтиришга даъват қилдилар. Маккада бир неча инсонлар исломни қабул қилиб мусулмон бўлишди. Росулуллоҳ (сав) у мусулмон бўлганларни тарбиялаб бордилар, натижада улар имонларини мустаҳкамлаб етук исломий шахсияларга айландилар ва ана шу шахслардан таркиб топган бир гуруҳ қилдилар. Сўнгра қувват ва ёрдам аҳлидан нусрат талаб қилдилар. Оқибатда Аллоҳ Субҳанаҳу у кишини ансорлар билан қувватлади. Ундан кейин саҳобалар билан мадинага ҳижрат қилишиб исломни татбиқ қила бошлашди. Аллоҳ Субҳанаҳу ва Таъоло Қуръонда шундай деди:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ أُولَـٰئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّـهِ ۚ وَاللَّـهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿٢١٨﴾
Албатта, иймон келтирганлар, ҳижрат қилганлар ва Аллоҳнинг йўлида жиҳод қилганлар–ана ўшалар Аллоҳнинг раҳматини умид қиладилар. Аллоҳ мағфиратли ва раҳмли зотдир. 2:218
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا ۚ لَّهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿٧٤﴾
Иймон келтирган, ҳижрат қилган, Аллоҳнинг йўлида жиҳод қилганлар ва жой бериб, ёрдам кўрсатганлар, ана ўшалар ҳақ мўминлардир. Улар учун мағфират ва карамли ризқ бордир. (8:74 анфол) Оятларга этибор берсак уларда тартиб борлигини кўрамиз, яъни: Биринчи имон келтирган, ҳижрат қилган ва жиҳод қилган. Росулуллоҳ (сав) худди шу тартиб асосида иш олиб бордилар. Бу оятдаги ҳижрат сўзи шаръий маънодаги ҳижрат яъни, давлатни тикланганини назарда тутилган. Чунки ҳижрат сўзининг луғавий ва шаръий маъноси бор. Унинг луғавий маъниоси бир ердан иккинчи ерга кўчишлик бўлса, шаръий маъноси мадинада давлат тикланганини тушунилади. Росулуллоҳ САВ давлатни тиклаш далилларни ўз сийратида бизга қониқарли баён қилиб берганлар бундан бошқа далиллар йўқ. Биз бу далилларга риоя қилишимиз вожиб. Бу далиллар Росулуллоҳ САВ Мадинага ҳижрат қилиб давлатни тиклагунгача бўлган Макка давридагина мавжуддир халос. Шунинг учун ҳизб Росулуллоҳ САВнинг сийратларига асосланиб, мусулмонларнинг кучли армиясини ҳаракатга келтириш учун ва Умматни кофир зулмидан ва кофир босиб олган ерларни қайтариб олиш учун зарур бўлган иш, яъни бу исломий давлатни қайта тиклаш билан шуғулланяпди. Бу иш эса Аллоҳни талабига ва ҳамда Росулуллоҳ сав нинг суннатларига асосланиб қилинётган ишдир! Бу иш ҳам қолган ислом фарзларидек ҳамма мусулмонларга фарздир. Шариятда шундай қоида мавжуд бўлиб: агар бир неча фарзларни бир вақтни ўзида бажарилиши лозим бўлиб қолса, унда улардан афзалини танланади. Худди саҳобаларнинг Росулуллоҳ САВнинг вафотларидан кенинги ижмоларида. Бугунги мавзуимизни Аллоҳнинг мана бу оятлари билан якунламоқчиман:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّـهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ ﴿٧﴾
Эй иймон келтирганлар! Агар Аллоҳга ёрдам берсангиз, сизга ҳам ёрдам берадир ва қадамларингизни собит қиладир. 47:7
فِي بِضْعِ سِنِينَ ۗ لِلَّـهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ ۚوَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ ﴿٤﴾ بِنَصْرِ اللَّـهِ ۚ يَنصُرُ مَن يَشَاءُ ۖ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿٥﴾ وَعْدَ اللَّـهِ ۖ لَا يُخْلِفُ اللَّـهُ وَعْدَهُ وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ﴿٦﴾
Саноқли йилларда. Ундан олдин ҳам, кейин ҳам барча иш Аллоҳдандир. Ўша кунда мўминлар шодланурлар. Аллоҳнинг нусратидан. У хоҳлаганига нусрат берур. Ва У азизу роҳиймдир (Бу) Аллоҳнинг ваъдасидир. Аллоҳ Ўз ваъдасига хилоф қилмас. Лекин одамларнинг кўпи буни билмаслар. (Ар-Рум 4-5)
Ислом абу Халил 22.05.2014
Следующая публикация
Нет комментариев