Предыдущая публикация
Грунвальдская бітва 1410 года і першакрыніцы
Артыкул напісаны па матэрыялах Р. Б. Гагуа,
дацэнта па спецыяльнасці "Гісторыя" (тэма дысертацыі: "Вялікая вайна з Тэўтонскім ордэнам 1409—1411")
Грунвальдская бітва 15 ліпеня 1410 года — вырашальнае змаганне Вялікай вайны 1409-1411, якое адбылося паміж хаўрусным польска-літоўскім і тэўтонскім войскамі.
Вялікае княства Літоўскае і Польшча з 1385 года былі злучаны Крэўскай уніяй і баранілі агульныя цікавасці супольна.
Вялікая вайна 1409-1411 гадоў — вайсковы канфлікт паміж рыцарамі
Тэўтонскага ордэна з аднаго боку і ВКЛ у звязе з Польшчай з іншага. Паўстаў праз канфлікт цікавасцяў — ВКЛ імкнулася атрымаць Жмудзь (Самагітыю),
Польшча жадала атрымаць землі, згубленыя па выніках папярэдняй вайны, і выйсце да мора, Ордэн хацеў дамінаваць у Прыбалтыцы.
[ З часоў Грамадзянскай вайны ў ВКЛ (Вітаўт супраць Ягайлы) перадача Жмудзі Ордэну была замацавана чатырма дамовамі — Дубіскай (1382, Ягайла; не ратыфікаваны),Кёнігсбергскай (1384, Вітаўт), Лікскай (1390, Вітаўт), Салінскай (1398, Вітаўт). ]
Сама Грунвальдская бітва з'яўляецца адной з найвялікіх бітваў
Сярэднявечча як па маштабах, так і па вайскова-палітычных выніках. Яна стала стратэгічнай перамогай над Тэўтонскім Ордэнам, які быў на працягу 200 гадоў галоўнай вайсковай сілай Прыбалтыкі.
"...самого мистра пруского Улрика простый драб ощепом пробив".
Апісанне бітвы ў хроніках. Выняткі.
[ "Сорак літоўскіх харугваў і пяцьдзясят польскіх... Пяцьдзясят першая — Жыгімонта Карыбута..." Жыгімонт Карыбут — унук Альгерда, князь Ноўгарад-Северскі (Укр.), удзельнік Гусіцкіх войн, уладца Чэхіі, прыхільнік в. кн. Свідрыгайлы ў Грамадзянскай вайне 1432-38. ]
Агульны ход бітвы
— арміі супернікаў размясціліся адзін супраць адной на адлегласці ў 20 стадыяў (3700 метраў);
— армія ВКЛ уступае ў бой першай, у той час, як польскія атрады Ягайла пакідае ў рэзерве;
— армія Вітаўта нясе вялікія страты, паколькі супраць іх выстаўлены лепшыя рыцары Ордэна;
— напал бітвы спадае з прычыны стомленасці ваяроў;
— Ягайла ўводзіць у бой рэзервовыя польскія харугвы і абарачвае ва ўцёкі крыжакоў;
— у бітве гіне колер Ордэна, улучаючы вялікага магістра, чальцоў вярхоўнага капітула і камтураў.
Завяршыў Вялікую вайну Торуньскі мір 1 лютага 1411 года: Ордэн
страціў Жмудзь на карысць Вялікага княства, Добжыньскую зямлю на карысць Польшчы і выплачваў кантрыбуцыю. Неўзабаве пасля гэтага, падчас Трынаццацігадовай вайны, Ордэн быў даканцова разгромлены Польшчай ужо без удзелу ВКЛ і прызнаў сваю васальную залежнасць ад яе.
"Нягледзячы на велізарную колькасць пісьмовых сведчанняў пра вайну, карціна падзей да канца не высветлена. Нястачы крыніц не дазваляюць даць адназначны адказ на шэраг важных пытанняў, што выклікала мноства спрэчак у гісторыяграфіі, якія доўжацца дасёння."
Вырай дзеля рэканструктараў.
Следующая публикация
Нет комментариев