Грамадзянская вайна 1696-1702 гадоў у Вялікім княстве Літоўскім (так званая "Хатняя вайна") разгарэлася ў час "бескаралеўя" пасля смерці Яна ІІІ Сабескага. Супраціўнымі бакамі выступалі празмеру ўзмацнелыя Сапегі і канфедэрацыя шляхты на чале з Радзівіламі, Вішнявецкім, Пацамі і Агінскімі. У 1682-97 гадах шляхецкі род Сапегаў набыў найвялікі ўплыў у Вялікім княстве Літоўскім. Замежныя дыпламаты лічылі Бенедыкта Паўла Сапегу фактычна ўладцам ВКЛ. Яго старэйшы брат, Ян Казімір Сапега, быў вялікім гетманам Літоўскім.У рэзідэнцыі Сапегаў — Ружанскім палацы, пабудаваным яшчэ Ільвом Сапегай — захоўваўся скарб ВКЛ. Ён быў значным цэнтрам палітычнага жыцця Вялікага княства Літоўскага. Тут вырашаліся многія дзяржаўныя пытанні, праходзілі прыёмы амбасадараў і каралёў. Палац па раскошы параўноўвалі з Версалем.Да канца кіравання караля Яна III Сабескага сфарміравалася канфедэрацыя шляхты супраць Сапегаў — Радзівілы, Пацы, Агінскія, Вішнявецкія.Выбары новага караля пасля смерці Яна Сабескага раскалолі вялікалітоўскую шляхту: Сапегі прынялі бок французскага прынца Луі дэ Конці, іх супернікі падтрымалі саксонскага курфюрста Фрыдрыха Аўгуста, неўзабаве абранага каралём пад імем Аўгуста II.Новы кароль Аўгуст II даручыў Рыгору Агінскаму пазбавіць Сапегаў рэальнай улады над войскам ВКЛ.Да 1699 года ў ВКЛ пачало складвацца двоеўладдзе. Рыгор Агінскі абвешчаны генеральным рэгіментарыям арміі.[ Рэгіментарый — намеснік гетмана ці прызначаны каралём ці соймам камандуючы асобнай групы войскаў, які кіруе войскамі ў той час, калі гетман не можа выконваць свае функцыі. Камандзір Паспалітага рушэння. ]У 1700 годзе Сапегі, скарыстаючы неабходнасць паставіць Аўгусту II дапаможны корпус ў распачатай Паўночнай вайне са Швецыяй, паспрабавалі вярнуць свой уплыў.У адказ канфедэрацыя склікала "Паспалітае рушэнне" (узбраенне).У бітве пад Алькенікамі 18 лістапада 1700 года колькасна перасяжнае войска канфедэратаў пад камандаваннем Міхала Вішнявецкага і Рыгора Агінскага нанесла наважную паразу арміі Сапегаў. Сапегі былі пазбаўленыя пасад і маёнткаў.1700-1702 Асновай супраціву сталі былыя ўладанні Сапегаў: Чарэю і Дуброўна супраціўнікі Сапегаў узялі ў 1701 годзе, 1702 год адзначаны працяглай аблогай Быхава, якая скончылася ганаровай здачай гарнізона. Разбураны быў таксама Ружанскі палац.6 сакавіка 1703 года Сапегі прынялі бок шведскага караля Карла XII; далейшыя дзеянні сталі часткаю Паўночнай вайны, дзе Сапегі ваявалі на боку шведаў.У 1710 годзе Сапегі дамагліся частковага вяртання маёнткаў і іншай маёмасці, аднак былы ўплыў быў згублены.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев