ХУБОН
Қисми 13.
Дар телевизор филмеро намоиш медоданд, ба назар чунин мерасид, ки вайро ман борҳо тамошо кардаам. Ҳодисаҳои минбаъдаи филмро аллакай медонам. Тамошои филм он гоҳ шавқовар мешавад, ки бори аввал бинӣ ва ояндаашро нигарон бошӣ.
Телевизор расо сесаду бист шабака дошт, вале маро танҳо се-чор шабака писанд буд. Аз бисёрии тарғиботу реклама дилгир мешудам. Маҳсулоти хуб ба реклама ниёз надорад, ҳарчанд тасдиқ мекунанд, ки реклама - муҳаррики тиҷорат аст. Масалан, боре надидаам, ки маҳсулоти коргоҳи моро дар ҷое тарғиб карда бошанд.
Беихтиёр яке аз тугмаҳои идораи фосилавии дар дастам бударо пахш кардам. Дар ахбори криминалӣ аз боздошт гаштани яке аз ҷосусоне мегуфтанд, ки маълумотро ба хориҷа ирсол кардааст. Албатта дар ин кор саҳми Олег баринҳо назаррас аст. Мукотиба ва мавзеъи онро муайян мекунанд, шифрҳоро мекушоянд, баробари ҷинояткор дастгоҳи муошираташро меомӯзанд.
Симои ҷинояткорро намоиш намедоданд, аммо ман тавонистам сурати ӯро муайян созам. Аз чӣ сабаб бошад, ки ба ҷинояткор будани ин мард шубҳа доштам. Ӯ як корманди оддист, дар бораи бисёр моддаҳое, ки ӯро алҳол гунаҳкор медонанд, хабар надорад. Надонистани қонун ҷазоро сабук намесозад, аммо ӯ ба ҷурме худро гунаҳкор медонад ва бовар дорад, ки маҳз барои ҳамон гуноҳаш айб эълон кардаанд. Ҷурмаш чист? Ҳамкорӣ! Ҳамкорӣ бо кӣ? Бо ду ҷониб. Аммо ӯро як ҷониб гунаҳкор медонад - оне, ки сирраш ошкор гаштааст. Он чӣ сир аст?
Маълумот дар бораи корҳои фаврӣ-ҷустуҷӯӣ бояд бошад, ки генералеро огоҳ кардааст. Ӯ сирри ҳарбиро фош накардааст, сиёсати берунаоо ошкор накардааст, тиҷоратеро халалдор нагаштааст. Аммо чаро ӯро дастгир кардаанд, генерал ё онеро, ки маълумотҳоро ба мард пешкаш кардааст-не? Дар ҳама ҷо калтакро ятим мехурад...
Дар пеш ду рӯзи истироҳат дорем. Мувофиқи нақша бояд чархҳоро ба зимистона иваз кунам...
- Дар кӯча эҳтиёт шав, - хотиррасон кард падарам пас аз наҳорӣ, - шаб ҳаво хеле сард шуд, барфҳои обшуда баргашта ях бастанд.
- Шаб хеле дер омадед? - пурсидам ман, - мунтазир будам, ки шаҳодатномаро нишон диҳам.
- Дина ҳамроҳи Володя дар прокуратура будем. Яке аз мизоҷонамон шиква кардааст. Ту низ эҳтиёт шав, ки касе аз ту шикоят накунад. Рӯзҳои наздик клиникаро тафтиш мекунанд.
- Дар клиникаи шахсӣ чӣ камбудӣ шуданаш мумкин?
- Ҳуҷҷатгузориҳои мо ҳамчун косметология тасдиқ шудаанд, дар асл мисли клиника фаъолият мебарем. Ҳарчанд косметология як шохаи тиб аст ва мо метавонем ҳар гуна амалиётҳоро анҷом диҳем, прокуратура моро шунидан намехоҳад. Рӯйхати тамоми кормандонро бо маълумоташон ва рӯйхати хизматрасониҳое, ки вазорати тандурустӣ иҷозат додааст, талаб дорад.
- Дар ҷомеаи шумо ҳастанд шахсони тасодуфӣ ё онҳое, ки маълумоти тиббӣ надоранд?
- Фаррошон ва кормандони ошхона.
- Мавзӯь ва мундариҷаи шикоят чист ва ба ҳайати кормандон чӣ алоқамандӣ дорад? Муроҷиаткарда мизоҷ номида мешавад ё пациент?
- Дар мо - мизоҷ. Шикояткарда дар як моҳ мехоҳад худро ҷавон кунад, вале ин умуман имкон надорад. Мо амалиётҳои ҷарроҳии пластикӣ надорем, танҳо истеъмоли витаминҳо ва риоя кардани талаботҳо. Ин зан аз мо витаминҳоро харидорӣ кард, аммо тарзи ҳаёти солимро иҷро намекунад, бисёр менӯшад.
- Нӯшиданашро донед, чаро қабул кардед?
- Ваъда дода буд, ки дигар наменӯшад. Чанд маротиба омад, супоридани хунашро барои ташхис рад карда буд. Мо наметавонем ӯро маҷбур карда...
Ин дам аз ҳуҷраи Робия Хубон баромаду оҳиста наздамон омад.
- Шуморо як дақиқа мумкин? - гуфт бо овози ларзон.
- Тинҷист? - пурсид падарам.
- Иҷозат диҳед, ба волидонам занг занем, - гуфт Робия.
Бархоста ба ҳуҷраи худ гузаштем.
- То ин дам иҷозат намепурсидем-ку? - Ман низ дар ҳайрат шудам ва дарк кардам, ки нохушие сар задааст.
- Дилам гувоҳӣ медиҳад, ки бародарам фавтидааст, - овози Хубон ҳамоно меларзид. Ӯ мехост, то ман ба волидонаш занг занам.
Телефони Хубонро гирифта ба модараш занг задам. Модарарӯсам оромона ҳарф мезад. Хубон худро каме ором карда гӯшакро ба даст гирифт.
- Хуррам дар куҷост? Аҳволаш хуб аст? - дарҳол пурсид Хубон.
- Ҳанӯз барнагаштааст, шабгардӣ мекунад... Ҳар шаб аҳволаш ҳамин.
- Хоб дидам, ки дар дарёча оббозӣ дорад. Метавонед соҳилашро хабар гирифта, пас аз ним соат боз занг мезанам, телефонро ҳамроҳатон гиред.
Аз чашмони шаҳлои Хубон ҳалқаи ашк чакид.
- Ту гуфтӣ, ки... То занг назанӣ наметавонӣ аз аҳволашон огоҳ шуда.
- Ман волидонамро гуфтам.
- Ғам нахӯр, ҳамааш бо хушӣ меанҷомад, - гуфтам Хубонро таскин дода, ҳарчанд худ низ медонистам, ки аллакай фалокат сар задааст.
- Анҷом ёфт, умри кӯтоҳаш бесамар анҷом ёфт... Ман ӯро хоб надидам...
- Медонам.
- Бояд ба Тоҷикистон, ба маросими дафни Хуррам равам. Метавонед чипта дастрас карда, пул доред?
Аз пул доштанам Хубон огоҳ буд ва медонист, ки он барои иваз кардани чархҳои зимистона пешбинӣ гаштааст.
- Чархҳоро дертар иваз мекунем, - гуфт Хубон.
Намехостам ӯро танҳо ба Тоҷикистон гуселонам, барои ҳамроҳаш рафтан шиносномаи хориҷӣ надоштам.
- Агар пешомадро медонистем, барвақт шиноснома мегирифтем, - гуфт Хубон.
- Як шабам бе ту бо ранҷ гузашт, чанд муддат идома мекунад маросими дафн?
- Дар як ҳафта бармегардам.
- Волидонатро ҳамроҳ гир.
- Фасли баҳор, насиб гардонида бошад. Мо маросими "чил" дорем.
- Бо падарам маслиҳат кунам, - гуфта аз ҳуҷра баромадам. Падарам ҳанӯз дар ошхона менишаст, модарам ҳамроҳаш.
- Хуррам мурдагӣ барин, - гуфтам дар курсӣ нишаста, - Хубон мехоҳад ба маросими дафни бародараш равад.
- Аз даҳонат шамол барад, - гуфт модарам, - чӣ тавр мурдагӣ барин? Хабараш расид?
- Нарасидаасту... Лекин аниқ мурдааст. Мехоҳад таъҷилан равад.
- Қудо гуфт? - пурсид падарам.
- Қудо ҳоло хабар надорад, дигарон гуфтанд.
Модарам бархосту ба ҳуҷраи мо - назди Хубон даромад.
- Ба як самт пул дорам, - гуфтам ба падарам, - барои баргаштанаш не.
- Танҳо наравад, модаратро ҳамроҳаш мегуселонем. Пул дорам.
- Чанд рӯз мешавад маросим?
- Се рӯз бо рӯзи дафн.
- Чиптаро ҷустуҷӯ кунам?
- Дар корти бонкӣ пул дорӣ? Аз ман нақд, ба банкомат рафтан лозим меояд. Беҳтараш рост ба фурудгоҳ меравем. Дар мо русҳо барин ҷасадро зиёд нигоҳ намедоранд.
- Хайрият...
- Чӣ хайрият?
- Хубон дер намеистад.
Ҳарду баробар аз ҷо бархестем, падарам модарамро аз ҳуҷраам берун хонд ва ман назди Хубон рафтам.
- Модарам ҳамроҳат меравад.
- Шунидам.
- Занг назадӣ?
- Дар назди модарам "Хуррам мурд?" - гуфта пурсам?
Телефонро гирифта боз рақами модарашро чидам.
- Худи Хубон канӣ? - пурсид модараш.
Гӯшакро дар дасташ додам.
- Одама хавотир кардӣ, нест акат, касе надидааст, - гуфт модараш.
- Мо имрӯз меравем, - гуфт Хубон, - ману модарам. Хайр, як хоб дидагистам...
- Кӯшиш кун, ки тезтар баргардӣ, - хостам Хубонро пеш аз гусел як маротиба ба оғӯш гирам, аммо ӯ аз ман дур шуд. Медонистам, ки фурсати оғӯшкашиҳо нест, дар дили Хубон чизе намеғунҷад. Вақт маҳдуд буд, ҳар дақиқаву сония ғанимат. Хубону модарам аввал ба Маскав бояд мерафтанд.
- Ҳамроҳамон то Воронеж меравед? Чиро мунтазир нишастед?
Либоси тоза ва гармамро ба бар карда ба долон баромадам, падару модарам аллакай омода. Модарам дари ҳуҷраи Робияро нимво карда:
- Робия, хез духтарам, мо ба сафар мебароем, - гуфт.
Робияву Хубон то нисфишаб сӯҳбат доштанд, бинобар рӯзи истироҳат буданаш бемалол мехобид. Ҳар дафъа аз Маскав меомад, одат дошт, то нисфи рӯз мехобид.
- Сафари куҷо? - дар ҳайрат шуда Робия берун баромад.
- Бибиатро хабаргирӣ меравем, - гуфт модарам.
- Ман бибӣ дорам? - дар ҳайрат шудам ман.
- Дорӣ.
Аз бибӣ доштанам ман нав огоҳ шудам, аммо фурсати суолу ҷавоб набуд.
Аввал модарам, сипас Хубон бо Робия оғӯшкушоӣ карданд ва Робияро танҳо гузошта ба кӯча баромадем. Такси дар берун мунтазир меистод, чор нафар ҷо гирифта ба Воронеж расидем ва модару Хубонро аз вокзали роҳи оҳан ба қатораи босуръати "Ласточка" савор карда гуселонидем.
- Дидӣ, корҳое, ки дар нақша надоштем, пеш омаданд, - гуфт падарам.
- Чаро бибӣ доштанамро имрӯз фаҳмидам? - пурсидам аз падарам.
- Бибии ту ҳамсоли модарат. Ӯро бибӣ номидан ҳам нодуруст.
- Чӣ хел ҳамсоли модарам?
- Бобоят пас аз марги бибии ҳақиқият зани ҷавон гирифт ва моро фаромӯш кард. "Бибӣ" пас аз марги бобоят ҳавлиро пурра соҳиб шуд, боз чӣ хел маълумот лозим? Алҳол дар ҳавлии мо тамоман одамони бегона зиндагӣ доранд, ки онҳоро ҳатто намешиносам.
Сабаби аслии ба ватан нарафтани волидонамро нав дарк намудам ва аз додани саволҳои иловагӣ худдорӣ кардам. Фикри ман бо Хубон буд. Ба Маскав пас аз ҳафт соат мерасанд, толеъ баландӣ кунад, бо рейси аввалин ба Тоҷикистон мепаранд. Кадом толеъ? Ӯ бародарашро аз даст додааст, ҳарчанд нашъамандӣ мекард ва волидонашро азият медод, бародараш буд.
Савори автобус ба шаҳри худамон расидем, аз истгоҳ ҳамроҳ то назди мошин рафтем.
- Ба фикрам имсол мошин намеронам, - гуфтам.
- Барои чӣ? - пурсид падарам.
- Пас аз як моҳ соли нав фаро мерасад.
- То соли нав дигар маош намегирӣ?
- Мегирам. Ҳар қадар пул дошта бошӣ, намерасад, ҳамааш сарф мешавад.
- Дуруст, маошро барои сарф кардан мегирӣ. Рӯҳафтода нашав, шояд бар муфиди мо бошад, ки бо таҷрибаи надоштаат фасли сармо мошин намеронӣ. Бе хости Худованд ягон барг аз дарахт намеафтад.
Робия барои нисфирӯз хӯрок омода кардааст, пас аз истеъмол ба ҳуҷраи худ гузаштам. Машғулияте надоштам, дар ҷойгаҳ ёзида аз Хубон андешидам. Ӯ ҳанӯз дар роҳ аст, аз бародараш меандешад...
Хуррам кай лаби дарё рафт ва барои чӣ? Медонам, ки табиати Тоҷикистон аз мо нисбатан гармтар аст, аммо барои оббозӣ дар ин фасл мувофиқ нест. Ду ангушти ишорат дар чакка гузошта ҳодисаи бо Хуррам рухдодаро пеши назар овардан хостам. Ин ҳолат маро имкони бештар медод, ки асаб ахборотро аниқу мукаммал қабул кунад.
Ҳодиса бегоҳ рух додааст. Хуррам пас аз қабули нашъа барои оббозӣ, сангҳои хурду бузургро гузашта поён меравад. Пас дарё дар нишебӣ ҷойгир гаштааст. Либосашро кашида рӯи санге мениҳад ва худро ба дарё меандозад. Сархуш, майна бегона ва карахт... бо сар ба санги зери об бармехӯрад ва тамом... Маҷро ниҳоят тез, ҷисми ӯро аз санге ба санги дигар зада поён мебарад, хеле поён... Ӯро то ҷустуҷӯ накунанд, намеёбанд. Айнан ҳамин ҳодисаро Хубон низ дидааст. Пас чаро либоси Хуррамро модараш наёфт? Боди лаби дарё вайро миёни ду санг партофтааст ва онро танҳо Хубон метавонад дарёфт кунад.
Манзараҳое, ки Хубон васф мекард, пеши назар омаданд. Дар ҳақиқат зебо, кӯҳҳои сарбафалак, дарёи мусаффову ҷорӣ...
(поёни қисми 13)