Предыдущая публикация
Ээнсиреген үй .
( Аңгеме )
Небересинин кылыгына сүйүнүп, аны менен жаш балача ойноп отуруп , балдарынын тээ жаш кезин элестетти .
Анда тун уулу төрөлүп, алгач Эне болгон кези эле .Бала деген ушунчалык таттуу экенин ошондо сезген . Кичине сыркоолосо кошо ыйлап , сар санаага түшкөн кундорун эстеди .Баласынын кылыгы чыккан сайын кыйналган күндөрү эстен чыгып өзүн бактылуу Эне сезинчуу. Анан аркасынан удаа удаа төрөлгөн уул кыздары жаштыктын жылдарын уурдап жетилип чоңойуп жатышты .
Үйдөгү тиргилик , баланын кем каржысын толуктоо менен алектенип жатып жашы кантип элүүгө келгенин билбей калды .
Сүйүнүп, сүрдүгүп Уул үйлөп , кыз чыгарып бапырап жаткан кезде Жолдошу капилеттен оо дүйнөгө кете берди .
Ошончо чоң бүлөөнүн жүгүн көтөрүп жалгыз кала берди .Алгач жалгыздыгы үйдүн тиргилигине алаксып билинбеди эле Кийинчерээк алдан күчтөн сайын Уул кыздар баш бербей , өз тиргилигин өздөрү тейлеп , алыстагандан алыстап баратканда жалгыздыгын сезе баштады .
Кечээ эле этегине оролуп апалап , жетишкен ийгилигин сүйүнчүлөп , кемчилин айтып даттануучу уул кызы азыр акыл айтып , тынч отуруусун , кийгилишпөөсүн каалап турса оо кызык дүйнө бир аңтарылып кеткендей , өзүн өзү батыра албай ызаланчуу болду .
Небересинин кылыгына элжиреп отуруп ушуларды ойлонуп, терең ойго батып кетиптир . Качан гана дүрүлдөгөн унаанын үнүн эшиткенде өзүн ойдон ойготту . Оордунан туруп айнектен караса ортончу уулу аялы , бала чакасы менен . Ичиркенген ичиндеги муздактыкты жашырайын десе да жүзүнө чыгып , дүйнөсүн салкындык ээлеп алды .
Мындан бир топ күн башта ушул уулу жаңы унаа алганын угуп аябай сүйүнгөн . Алгач мага сүйүнчүлөп келет деп даярдык көрүп, тамагы бышса да эч кимге ооз тийгизбей муздагыча жол караган . Сүйүнчүлөп келет деген уулу небак Келин менен кайын журтуна кеткенин эшиткенде шаабайы сууп шагы сынган .
Ошол ызалык дале тарабай турса да уулун көздөй кучак жайып тосуп чыкты .
Эне деген ушул экен да . Өз көңүлү ооруса да баланын көөнү оорубасын деп калп күлүп , өзүн өзү сооротот тура . Бир кездерде *Апа * деп жаны алып калбай ээрчиген уулдар мезгил агымы менен Аялына ооп , ошонун тилинен чыкпай калат тура . Кыз дегениң бирөөнүн бүлөөсү тура . Бөлөк бөтөндөргө жанын карч уруп жагынып , бүлөө тиргилик дейт тура . Жүрөгү Эне десе да түтөткөн очогу бөлөк болот тура . Ал жагы да дурус дечи Кыз бала барган жеринде тынгыны жакшы .
Эне курган бапырап төгүлүп , казанын асып , очогун түтөтүп жатты . Негедир үйдөгү унчукпай жүрчүү Келинден да үн чыгып , өзү карманып тутунган ашкананы кызганчуу адат тапты . Мейли деп баш бакпай койсо көңүлдөгүдөй тамак болбой , ысык чай келбей кабатырга салчуу болду . Азыр да Келиндин бүркөлгөн кабагын байкап ичи сыйрылып сыздап кетти . Башкаларга байкатпай ичке жутуп , адатынча балдарынан айланып, кагылып жатты .
Кетээринде уулу чөнтөгүнө акча салды .Бу акчага көңүлү жылыса кана .. Көңүлү акча эмес жылуу мээрим , тартылуу сезим күтпөдү беле ? Атаганат .. Эненин оюу балада . Баланын көөнү талаада деген ушу тура .
Уулу бала бакырасы менен кеткен соң чарчаган буттарын жазуу үчүн төшөкө кынтайды. Көзүн жумган менен ойлору ар чачкын болуп. Бир даанышмандын акыл сөздөрү көңүлүнө кыттай уюп , ал аңгемени бирме бир эстеп жатты .
Даанышман бир жигиттин кылган кызматына ичи жылып бата берет . Бата сөздүн баары жакшы болуп келип акыркы бата сөздүн манызыга түшүнө бербеген жигит кайра даанышманга суроо узатат :
- Берген батаныздын баары жакшы . Рахмат . Бирок акыркы батагызга түшүнбөдүм . Жашың алтымышка жетпесин дегениңиз кандай - дейт .
Анда Даанышман :
-. Ээ балам Кудайдын берген жашын сенден аямак белем . Жүзгө чык , андан аш . Менин жашым сексен төрткө келди . Жашым алтымыштан оогон соң алты балээ жармашты . Карылык менен оору келди . Чоң үйгө баш бага албай калдым , кичи үйгө кире албай калдым . Үйдө кара сакал. Акылман болот . Узун чачтуу билгич болот .
Карлык менен оору келээри анык гоо..
Чоң үйгө кире албайм дегеним чоң максат койсом аткара албайм .
Кичи үйгө кире албайм дегеним өзүн теңдүүлөр көзү өткөн соң кичүүлөрдүн үйүнө чакырбаса кире албайм .
Кара сакал дегеним өз уулум турмушту мага үйрөтсө жети өмүрүм жерге кирип кетет .
Узун чачтуу дегеним келиним .Берген тамагын милдет кылып , сүйлөсөм жактырбай тынч отуруумду талап кылчуу болду .
Мына ушундай балам . Сени ушул кордукту көрбөсө дейм - деген экен Даанышман .
Ушуларды ойлонуп жаткан Эне уйкусуроо абалында жүрөгүнүн мыжып ооруганын сезди .Көзү илинип баратып туш көрдү . Түшүндө абышкасы жанында чогуу жүрүптүр . Уулду да кызда чоңойткон менен мүнөз пейлин кошо тарбиялай албаган тагдырына кейинип , кайгысын бөлүшүп отурду . Экөө ээрчишип алыстарга сапар алгандай элес менен жаны учуп кете берди .
Уйкудан ойготмок болуп баш баккан келин чууну баштап жиберди .
Кыргыз үй тигилип, өлүктү узатуу вазийпасы аткарылып кемпирди жерге беришти .
Эл таркап бүткөн соң аза күткөн үйдө уул - кыз арасында талаш жаралып, кеткен чыгым бөлүшө албай чыр чыкты .
Бир Энеден таркаган уул - кыздар тил табыша албай терс карашты .
Убакыт деген учкан куш . Эненин өткөнүнө жыл толуп ашын берген каада келип жетти . Ынтымака келе албаган Уулдар ар ким өз үйүндө ашын бермек болуп , кайра эл көзүнө бирикти.
Эл таркап бүтө электе себеттеги нандарды , таттууларды бөлүшө албай Келиндер арасында чыр чыкты .Ажылдаган аялдардын оозун баса албай эркектердин эси кетти .
Ашы берилип бүткөн соң ар кимиси түйүнүп буунуп өз үйлөрүнө таркаганга ашыгышты .
Бир кездерде балага толуп бапыраган үй ээнсиреп кала берди .
Үйдө кала турган кичине уул да тиргилик айынан бөтөн элге барып ошо жакта оорун очок алып кайтып келбеди .
Бу жарыкчылык ааламда Адам баласы үй салып , бала багып жанын убарага салган менен аркада калган бала , небере дегендер ошо жыйган дүнүйөнүн баркын биле бербейт экен .
Бу Эне да жанын карч уруп салган беш бөлмөлүү үй кароосуз калып , короосун куурай чөп басып ээнсиреген абалда кулпу илинип кала берди .
Автор : Кадыралиева Жазгүл .
Адыр айылы .
#ээнсирегенуй_элдик
Следующая публикация
Комментарии 25