Башҡортса хикәйәләр

Африка һәм Евразияны тоташтырған нәҙек кенә Суэц каналы әле 19 быуатта төҙөлгән һәм оҙаҡ йылдар диңгеҙ аша тауар ташыған караптарға ҡыҫҡа юл аса.

Стәрле ҡалаһы. Ҡыҙыл Пролетарий заводы эргәһендә төҙөлөш бара ,ике 9 ҡатлы йорт. Береһе тамамланыу алдында икенсеһенә саҡ нигеҙ һалына башлаған.

Ҡоро йылдың сираттағы эҫе көн биҙәге булып бүлмәлә себен оса. Секундына 352 тапҡыр ҡанат менән ҡағып өлгөргән бөжәк мажор тоналлегендә фа нотаһын һуҙа.

Хафиз ҡайыш ҡамсыһын шыйылдатып өҫкә күтәргәйне генә, ауыр имән ишек асылып китте. Өйҙәгеләр барыһы бер юлы шымып, инеүсегә боролдо. Унда тупһа аша атлап өлгөргән дә, ингәс кенә хәлде аңғарып ҡалып, ни сәләм бирергә, ни боролоп с...

-Оҙаҡлама, яраймы, балам. Йыраҡҡа китмә! Һин уйнап ҡайтыуға тәмле ҡоймаҡ бешерермен! -Ярай, өләсәй! Оҙаҡламам! Мин баҡсаның теге осона барам, унда минең таштарым ҡалған...

...Туҡ-туҡ, туҡ-туҡ... Тыуған яғына елдергән поезд тәгәрмәстәренең туҡылдаған тауышына ойоп барған Әсләм көрһөнөп ҡуйҙы: нимә көтә уны алда? Тағы ниндәй һынауҙар ҡуйыр был тормош тигәнең?!.

Беләһегеҙме ни өсөн мин уның компьютер мәхшәрҙәрен ғәфү иттем? Сөнки ул бер ҙә сексуаль маньякка оҡшамағайны.

Һәр ижад кешеһенең, заманса әйткәндә, үҙенең генә “визит карточкаһы” була. Рәссамдыҡы – донъяға танытҡан картинаһы, композиторҙың – көйө, аҡыл эйәһенең – әйткән һүҙе, яҙыусының әҫәре...

Минең исемем Йәмилә. Йөҙө лә, күңеле лә йәмле булһын тип, өләсәйем ҡуштырған. Рәхмәт инде мәрхүмәгә, исемемде уның һәҙиәһе, иҫтәлеге итеп, унан ҡалған изге ҡомартҡы итеп йөрөтәм.

Ғәжәп хәлдәрҙең шаһиты булырға тура килә ҡайсаҡ. Әҙәм балаларынан башҡа һәр төрлө кейек-йәнлектәр менән булған ҡыҙыҡлы ваҡиғалар айырыуса хәтерҙә ҡалыусан. Бөгөнгө һүҙем дә бер нисә йыл элек йорт ҡаҙҙары менән үҙем шаһит булған ваҡиғала...

Биш бала тәрбиәләп үҫтергән, хәҙер хаҡлы ялға сыҡҡан әсәһен Ғилмиә йәлләп ҡуя. Йәше күптән алтмыштан уҙһа ла, тик ултыра белмәй. Һаман йүгерә, һаман ҡабалана, һаман донъя артынан ҡыуа. Нимә менән көн үткәрҙең, тип һораһаң:...

Атайым тураһында яҙғым килә. Был ниәт күңелдә күптән йөрөһә лә, һаман батырсылыҡ етеп тотона алғаным юҡ.

"Урам һепереп алырға кәрәк, ҡыҙым. Ана, олатайың селек алып ҡайтып һепертке эшләне", - әзәйемдең бер һүҙе етә.

....Уралтауы итәгендә яңы ғына шытып сыҡҡан йәш үҫенте донъяны күреп хайран ҡалды.

Ҡайһыбыҙ тилелер инде, бер туған апайым Нәғимә кесе йәштән үк мине “Тилекәй” тип йөрөтә. Ул уны асыуланып түгел, яратып өндәшкәндәй әйтә.

Был тема нишләптер минең бар уйымды солғаны ла алды. Ҡыҙыҡлы, арбағыс сюжет кеүек. Үлем алдындағы үкенестәр тураһында яҙылған уйланыуҙар ине был.

- Тамараның ҡыҙымы? – ти, магазинға ингәс, минең кеүек үк һатып алыусы бер апай. – Юҡ. Ситтән килдем, - тим.

Бер туған апайым менән ике дуҫ егеткә кейәүгә сығып, күршеләр булып йәшәп ятабыҙ. Байрам алдынан осрашып һөйләштек тә, өйләнешәп йөрөгән ҡуяндар булып кейенергә булдыҡ. Апайым менән ҡуян битл...

“Гангрена” тип диагноз ҡуйҙылар ҙа бармағын ҡырҡып ҡайтарҙылар. Ярты йыл үткәс, аяҡ осон киҫтеләр. Ике йылдан тубығынан уҡ ҡырҡтылар. Ә хәҙер икенсе аяғының баш бармағы ҡарая башланы. Атаһын йәлләп, юл буйы ила...