Предыдущая публикация
«ЖАДИД»газетасининг бугунги сонида мақолам эълон қилинибди.
Қувончимни сизлар билан бўлишгим келди,дўстлар.
******
Зарда
АНТЕННАМИЗ ҚАЁҚҚА ҚАРАГАН?
Маҳаллада ғалати бир гап тарқалди: нима эмиш,
қўй оғзидан чўп олмаган Неъмат ота аслида ун-
чалик мўмин одам эмас экан. Оиласи билан кеч-
ки дастурхон устида жамулжам бўлиб телевизор
кўриб ўтиришганида, бирдан ўрнидан туриб, этаги-
ни силкибди-да:
– Э, падарига лаънат! – деб сўкинганича, ёш бо-
ладек аразлаб чиқиб кетибди.
Унга нима бўлди ўзи? Кимдир билиб-билмай кўнгли-
га тегиб қўймадимикан?
Шу пайт тўнғич ўғли гап нимадалигини пайқаб қо-
либди. Шарт ўрнидан туриб, телевизорни ўчирибди-да,
ертўлага олиб тушиб ташлабди.
Ҳақиқатан ҳам, турли хусусий телеканалларда бир
қориндан талашиб тушган эгизаклардек ўхшаш мав-
зудаги, бир хил форматдаги “ўзимизнинг сериаллар”-
ни оила даврасида томоша қилиш одамни хижолатга
солиб қўяди. Масалан, “Менинг юртим” телеканалида
намойиш қилинаётган “Сарвиноз” деган аччиқ ичакдек
чўзилган сериал сюжетига назар ташлайдиган бўлсак,
Сарвиноз дегани эрга тегиб ҳам собиқ ошиғининг қутқу-
сидан қутулолмайди. Бир маҳаллар уни севган йигит
автофалокатга учраганида, онаси болам бояқишнинг
руҳи кўтарилсин, деб Сарвинозни уйига чақиртиради.
У ҳам “бағрикенг ва тушунган” эрини етаклаб номаҳрам
жабрдийданинг олдига бемалол кириб бораверади.
Қарангки, ўз навбатида собиқ ошиқнинг хотинини ҳам
бошқа бир кимса жигарсўхталарча севади ва “висолсиз
муҳаббат” фироғидан аламзада бўлиб, тишини ғижир-
латиб, муштини тукканича келинпошшанинг ортидан
қолмайди...
Бундай сюжетларни ўйлаб топадиган “ижодкорлар”
инсонлар тақдирини тўптошдек сочиб ўйнашади. Бу за-
монавий эртакларига каттаю кичик ишонади, деб ўйла-
шади, шекилли.
“Номус” деб аталган сериалдаги беномусликни
тарғиб қилишда “Сарвиноз”ни ортда қолдирадиган
воқеа-ҳодисаларни кўриб, ёқа тутамламай иложингиз
йўқ. Муаллифларнинг бир-бирига туфлаб ёпиштирил-
гандек саёз ва сунъий лавҳалар билан тўлиб-тошган
бундай сериалларни томошабинга тақдим қилишдан
кўзланган асл мақсади нима, деган савол туғилади.
Наҳотки, бор-йўқ муддао томошабинларни жалб этишу
рекламани кўпайтириб, чўнтакни қаппайтириш бўлса.
Ҳаётнинг аччиқ-чучугини тотган, оқ-қорани таниган таж-
рибали одам-ку бу “аживалар ўйини”дан энсаси қотиб,
Неъмат ота каби этак силкиб туриб кетиши мумкин.
Аммо ҳали суяги қотмаган, ойнаи жаҳонда гапирил-
ган гапу кўрсатилган воқеаларни мутлоқ ҳаёт ҳақиқати
сифатида қабул қиладиган ёшлар-чи? Улар келгусида
енгилтак қаҳрамонларга тақлид қилмаслигига ҳеч ким
кафолат беролмайди.
Энди “Миллий” телеканалининг кўз кўриб, қулоқ
эшитмаган воқеаларга бой “Йиғлаган қизлар” номли се-
риалига келсак, шоввозлар туркларнинг ахлоқсизлик-
ни тарғиб қилувчи “Фазилат хоним ва унинг қизлари”
фильмининг ўзбекча вариантини суратга олиб, анойи
томошабиннинг бошини айлантириб ётишибди. Турк-
часида Фазилатхоним ва қизларининг бой одамларни
“овлаш” йўлидаги саргузаштлари ҳикоя қилинган бўл-
са, “Йиғлаган қизлар” сериали ижодкорлари шу қадар
бачкана ва ишонарсиз саҳналарни суратга олишганки,
ҳайратдан эмас, нафратдан ёқа ушлайсиз.
Хўш, унинг муаллифлари эри қамалиб кетган алам-
зада аёлнинг уч қизини “бозорга солиб, қозон қайна-
тиши”ни қайси ўзбек оиласида учратишган экан? Қа-
ранг-а, қамоқдан қайтган ота ўзининг қиморбозликка
муккасидан кетган ўртанча қизини билмасдан севиб қо-
лармиш! “Қайси ўзбек хонадонидан қиморбоз қиз чиққан
экан?” деб изтиробга тушиб турган пайтингизда учинчи
қиз “эрга тегиш операцияси”ни бошлаб юборади. Яхши
кўрган йигити қолиб, бойваччаларга бирин-кетин эрга
тегиб чиқаверади. Иккинчи қиз синглисининг собиқ сев-
гилисига бехос кўнгил қўйганига нима дейсиз? Оила-
даги тўнғич қиз турмушга чиққанига ўн беш йил бўл-
са-да, ҳамон бефарзанд. Онаси эса дўқ-пўписа қилиб
қўрқитиш орқали топармон-тутармон куёвидан дои мий
равишда пул ундириб юради. Аввалига у бояқиш куёв-
ни бепуштликда айблаб, қизимни сендан ажратиб оламан, деб дағдаға қилади. Аслида эса, айб қизида экан.
Пул деса иймонини сотишдан ҳам тап тортмайдиган
она ўзи ёллаган енгилтак аёл билан куёвининг “тўшак
саҳналари”ни суратга олиб, унга қарши “кучли далил-
лар” тўплайди. Хўш, қани бу ерда мантиқ, ўзбекона
одоб-ахлоқ, уят ва андиша? Қайси ўзбек аёли ўз қизига
кундошлик балосини раво кўради? Бу қўшхотинлилик-
нинг яширин тарғиботими? Шу ўринда бир савол: азиз
томошабин, агар сизга бозорда ёки бирор дўконда мут-
таҳамлар ўтмас матоҳини алдаб тиқиштирса, индамай
рози бўлиб кетаверасизми? Ҳақингизни талаб қилмай-
сизми? Сериалчи шоввозлар эса бемалол устингиздан
кулиб, ўзларининг “айниган” маҳсулотини онгингизга
тиқиштираётган бўлса, ўзингизни ҳақоратлангандай
ҳис қилмайсизми? Менимча, юқоридаги каби сериал-
ларга бошқача изоҳ бериш мумкин эмас.
Шу ўринда яна бир савол: киношунослар, кинотанқид-
чилар қаерга қарашяпти? Тахминий жавоб ўзимда бор.
Улар ёки ушбу сериалларга “танқиддан тубан” деб қа-
рашади ёки уларнинг “антеннаси” бошқа ёққа қараган.
Хуллас, ҳозирча Неъмат отага ўхшаган ор-номус-
ли инсонларга сабр-тоқат тилашдан бошқа иложимиз
йўққа ўхшайди.
Моҳигул НАЗАРОВА
Следующая публикация
Нет комментариев