Предыдущая публикация
2- болум
"Ойнош"
Алийма, жигит таппайсыңбы ыя, ушинтип жүрө беребизби? - деди күлө.
- Ийи койсоңчу, чириген алмадай болуп көңдөйлөнүп, оозубуздагы тиштерибиз шалдырай баштаганда экөөбүзгө кайсы жигит? - Алийма кайдыгер унчукту. Жашоонун өйдө ылдыйын көрүп, башынан эркектер менен көңүл ачканга шыгы жок Алийма Тумарды жактыра бербеди. Ошондо алардын сөзүн уккан Айдана:
- Гезит саткан кишини тааныштырып койбойсуңбу апа, ошол киши Тумар эжеге пар келет го? - деп оозуна сала бергендей айтты.
- Ии-ий чын эле, ошол киши эртең келсе айтайын, - Алийма кайра күлүп калды. Жашоосуна бурулуш дал ошол очкарик адам аркылуу болоорун ошондо ал сезбеди.
- Тапчы ай, өлүп кетсин, ансыз да жаш өтүп баратат, - деп Тумар өткөн өмүрүнө өкүнгөндөй айтты.
Арадан үч күн өттү, баягы эле күнүмдүк тиричиликтин көйгөйү менен алпурушкан убакыт өтүп жатты. Алийма алган гезитинин акчасына келаткан гезит саткан очкарик адамдын келе жатканын көрүп сөзүн даярдап калды.
- Саламатсыңар, биз келдик, - деп келип туруп калган адам менен мурда кийин гезит алып, акчасын бергенден башка сөзгө өтпөсө да ушул азыр ага тамашалай кетти:
- Ой байке, сизди бир келин менен тааныштырып койбоюнбу?
- Андай болсо канакей, кайда экен ал келин? - ал да тамашаны түшүнгөндөй күлө сурады.
- Менин курбум болот, эгер эртең келем десеңиз убакыт болжоп коюңуз, мен чакырып койойун.
- Макул, мен эртең саат үчтөргө ушул жерде болом.
- Сүйлөштүк анда, - ошентип ал гезитчи жумушун бүткөрүүгө өз жолуна түштү. Кечинде Алийма Тумарга айты эле, саат үчтө анын жанында болмок болуп эртеси ишине кетти. Эртеси болжогон убакытта ал адам Алийманын жанында күтүп турду эле Тумар келип калды. Экөөнү көздөштүрүп койгон Алийма ордуна отуруп соода кылып жатты. Бир аздан кийин Тумар кайра келди.
- Ай, эртең мени бир жерге чакырды, экөөбүз бирге баралычы? - деди.
- Эми сен кыз белең, өзүң эле бар, - Алийма ага баргысы келбегенин айтты эле, ал болбой эле асыла берди. Ал күнү унчукпай калышты. Эртеси кечке маал Сүйүнбек келиптир болжогон маалда. Тумар экөө болбой атып Алийманы ээрчитип алышты:
- Бизди дагы бир жигит күтүп атат, сен болбосоң ага мен уят болом да, - деп Сүйүнбек күлүп койду.
Ошентип үчөө ээрчишип маршруткага түшүп жөнөштү. Көк-Жарга бат эле жетип келишти. Келсе аларды узун бойлуу адам күтүп отуруптур. Үйгө кирип таанышып, бойдокторго ылайык чакан гана чай иччү столго отурушту. Эптеп жасап жаткан суу шорпо менен бир бөтөлкө ортого коюлуп адегенде таанышкандыгы үчүн деп тост көтөрүлдү. Бир аздан кийин алар эски тааныштардай бабырап отурушту.
- Кана кыздар, бирден ырдап койбойсуңарбы? - деди беркиси аларга карап.
- Ырас эле, кана Тумар, курбуң экөөң ырдагыла, - Сүйүнбек Тумарды карай ыктап калды, ушул жерде бул экөөнүн жылдызы келишип калгандай эле болду. Ал эми Кадырбек менен Алийма анча бири-бирине коошпой турду. Бир бөтөлкө аракты ичип бүткөндөн кийин Тумар Алиймага шыбырады. Экөө аз шыбырашып туруп ортодон акча чыгарып жигиттердин бирин камокко жиберишти.
- Силердикин ичип алып унчукпай койсок болбой калбайбы? - Тумар созула, үнүн жасап чыгарып сүзүлүп койду. Ан сайын Сүйүнбек аны жал-жал карап болбой калды. Ошентип түн бакырдыкы деп түн бир оокумдан кийин гана уктоого бөлүнмөй болушту. Тумар менен Сүйүнбек бөлмөнүн төр жагындагы бир сервантпы же бир белгисиз тосмонун ары жагына кирип кетишти. Алийма отурган жеринде көпкө отурду. Кадырбек аны эптеп көндүрүп өз бөлмөсүнө алып кирди. Ошондо гана анын мамилесинен улам ал өзүн чындап эркек аттуунун өзүнө керек экенин сезди, өзүнүн дагы бирөөгө керек экенин туйду. Көрсө адам болгондо да тирүү жан, бирөөнүн жандүйнөсүнө кубаныч тартуулай ала турган адам экен. Түйшүк деп, күндө керээлден кечке соода кылып жайкысын ысыктын чаңкатып, мээ кайнаткан учурунда, кышында сөөктү какшаткан суукта отуруп бала-чакасын багам деп жүрүп баарын унутканы калган экен. Сезими ойгонуп, ошол кезде эргип бөтөн, чоочун эркектин коңур жытын искеп түнү бою кучагында жатып эртең менен эрте турушуп үйлөрүнө жөнөдү. Аял түлкү, аял митаам десе өзүнүн митаамдыгы жогунан улам төгүнгө чыгара турган оюнда: "Кантип эле бала төрөп, өстүрүп чоңойткон аял митайым болсун?! Эне да ал деле, мээримдүүлүк, кең пейилдик аялдардын эң биринчи сапаты го?" деп ойлоочу. Бирок азыр жанында келаткан өзүндөй эле аялдын сүйлөгөн сөздөрүнөн негедир жийиркенип алды:
- Ай Алийма, Сүйүнбек укмуш адам экен, түнү менен сүйлөшүп эле жаттык, эч бир кол салган жок, абдан маданияттуу экен.
- Ийи, - деп койду Алийма суз гана, ал ага ишенбеди: "кантип эле, эркек болот да, тим жатмак беле?" деп ойлонуп маршруткага баргыча үн деген жок.
- Негедир бир көргөндө сүйүп калдым окшойт, бүгүн дагы келебиз ээ? - деди Алиймага карап.
- Келсең өзүң кел, мен келе албайм, тааныштыңбы эми өзүң билесиң.
Антип-минткенче чоң жолго келишип, маршруткага түшүштү. Ош базарына жетип түшүшкөндө ар кимиси өз-өз иштерине карай бөлүнүп кетишти. Бирок кечинде кайрадан эле Тумар:
- Жүрчү эми, эчтеке болбойсуң, жалгыз баргандан уялып атам, чогуу эле барып келели, - деп асылганын койбоду. Акыры аргасыз макул болгон Алийма экөө жолго чыкты. Ал үндөбөй эле түнкү "ачык асман" рестораны деп аталган Бейшеналиева көчөсүндөгү базарга келип тамак аш алганда:
- Эмне кыласың? - деди түшүнө бербей Алийма.
- Ой, өзүбүз деле жейбиз да ботом, бойдоктордун жашоосун көрбөдүкпү, тамак-аштан деле тартыш турушат экен.
- Кызык, алдуу-күчтүү эркектер экен, иштеп тапса болот да, биз аларга көтөрүнүп барсак эмне деп ойлойт? - Жактыра бербеген Алийма каршы болду эле, Тумар болбой эле өзүндө болсо да андан сурады:
- Ай, сен албасаң мага карызга бер, мен эртең сага берем! - деп өктөм унчуккан Тумар анын ой боюна койбой жүз элүү сом алды.
- Эртең бересиң, мен алар үчүн көтөрүп бара турган алым жок! - деген Алийма чөнтөгүнөн акча чыгарып берди. Тумар биртоп оокат аш алып аялдамага келгиче кеч болуп кетти. Эптеп маршруткага илээшип келип калышты. Ошентип бул күнү да чакан отуруш болду. Эки-экиден бөлмөлөргө бөлүнүштү. Мына аялдар деген ушул да. Эркекти бир көргөндөн кийин өзү чуркап турса анан кантип эркектер бааланбасын? Ошонун ичинде Алийма да көп аялдын бири катары бул агымга кошулуп кетти. Анысын өзү деле байкабай калды. Алар чогулган жерде шарактаган отуруш башталчу болду. Көп өтпөй эле Тумар:
- Мен Сүйүнбекти сүйүп калдым, абдан жакшы адам экен, экөөбүз үйлөнөбүз, - деп калды.
- Чын элеби? - Алийма таң кала сурап койду.
- Ооба, үйлөнөбүз!
- Куттуктайм, эмгегим текке кетпептир да анда?
- Туура, рахмат сага! Сен болбосоң мындай жакшы адамга жолукпай өтмөк экемин… - Тумардын тим эле тамшанып сүйлөп жатканы аны кызыктырды.
- Үй-жайы бар бекен?
- Үйү болсо ошол Кадырбектин үйүндө жашамак беле?
- Анан үйлөнсөңөр квартирага чыгасыңарбы?
- Ошентебиз го?
- Ырас болуптур! - Чын дилинен калоосун айтты Алийма, - бактылуу болгула!
- Айтканың келсин.
Экөө ээрчишип бирге басып, бирге ойноп тээ өткөн жаштыктарын кайрып алгандай эле шарактап калышты. Аңгыча Жаңыжыл келди. Бул кезде алар кадимкидей эле бири-бирине таяна башташкан. Алийма менен Кадыр чектен чыкпады. Чогуу отурушканда Алийма кеп баштап:
- Силердин никеңерди качан кыйдырабыз, той жасаш керек? - деп тамашалады күлө сүйлөп.
- Опей үйлөнүп албадыкпы, эмгиче билбейсиңерби? Андан көрө силер эмне үйлөнөсүңөрбү же? - Тумар Алийма менен Кадырбекти карады.
- Биз ойношпуз, ойнош бойдон калабыз! - деди Алийма озуна.
- Туура, биз ойношпуз, - Кадырбек аны коштоп койду.
- Бирден ырдайбыз, келгиле, - деп шарактады Тумар. Анын эркектердин жанында негедир көзүн сүзүп, назданып калганын байкады Алийма. Тумар ошол жерде жашап калган. Кыскасы Сүйүнбек экөө эрди-катын катары жашап жатышты. Сөз арасында Алийма менен Кадырбек тамашалап калат.
- Ой, силер эрди-катынбыз дегениңер менен нике жок жашаганыңар ойноштон айрымасы жок, мына биз катары элесиңер да? - Алийма каткыра күлүп анын безине тийе сүйлөдү.
- Койчу ай, биз ойнош эмеспиз, силер өзүңөр ойношпуз дегенсиңер, - деп Тумар тыбырчылап ийди.
- Чын эле, силер ойношпуз дегенсиңер, биз семьябыз эй! - деп Сүйүнбек да борс-борс этип күлүп калды.
- Ой Сүйүнбек, кызыксыңар өзү, нике кыйдырып анан толук кандуу үйбүлө болсоңор ошондо кудайга да жакчу иш кыласыңар, азыр биздей эле ойношсуңар, болгону өзүңөрдү үйбүлөбүз деп эсептеп атпайсыңарбы? - Кадырбек ого бетер тийишти, - Азыр силерди сожителдер деп коёт, азыркынын ойнош деген сөзүн бурмалап коюшкан.
- Туурасы да, мечитке барып нике кыйдырып койсоңор, анан ошондо эрди-катын болосуңар!
- Болуптур, - деп Сүйүнбек да аны уккусу келбей стол үстүндөгү аракты алып куюп кирди, - Келгиле, болбогонду талашкыча мына будан ичели, - деди стаканды көтөрүп.
Ошентип тамаша чыны аралаш азилдешип отуруп эки-үч бөтөлкөнү кулатып коюшту. Баары кызуу. Бир кезде Кадырбек сунуш киргизди.
- Жүргүлө, тиги Ош базарындагы сонун кинону көрүп келебиз.
- Чын эле ай, мен индийский кинону көп көрөм, көптөн бери көрбөй калдым эле, бир барып көрүп келели, - Алийма кубана ордунан турду.
- Кайдагы индийский кинону айтасың? - Сүйүнбек борсулдап күлүп калды, - башкача кино бар, ошону айтып атабыз.
- Башкачабы, баары бир, жүргүлө кеттик, - деп үйдөн чыга жөнөштү. Алар Ош базарынын Сейтек кино койчу жерине келгенде Кадырбек экинчи кабатка көтөрүлдү.
- Ой алжакта эмне бар, жүрү бул жактагы эле киного киребиз, - Алийма өзү кирип көрүп жүрчү индийский кино койгон тарабына кирип кетти. Кадырбек кайра түшүп аны колтуктай алып чыгып кетти.
Кудай бетин салбасын, кире бергенде эле жаштар казганактап көрүп аткан кинону босогодон көргөндө эле артына бурулду. Көрсө жаман кинолордон тура. Сүйүнбек менен Тумар да кирип эле кайра чыгышты. Ал жерден кайра Алийманын батирине келишти. Айдана аларды көргөндө эле жаман көрүп чыгып кетти. Алийма кызынын сырын билгендиктен унчукпады. Бир бөтөлкө самогон менен куурдак жеп алып кайра төртөө Көк-Жарды көздөй жөнөштү. Алийма соода кылып акча топтогонду унутуп эле тигилердин компаниясынан чыкпай калды. Ушул кезде кандай жолго түшүп баратканын өзү да сезбеди. Тобо, адам баласы бир паста ичкиликти тартынбай ичип, айланадагылардын эмне деп атканы менен иши да болбой калат тура. Айдана байкуш тырмактай кызы менен соода кылып батирин төлөп оокатын өткөрүп жатканын билбей келип алып кетет. Арагын арактай, акчасын акчалай, самогонун бөтөлкөлөп кээде лиртлеп алып кетчү болду. Ошентип кыш өтүп, майрамды майрамдай шаани менен өткөргөн шаттуу күндөр өтүп жатты. Ошол арада Тумар ооруп үйдө калып жүрдү. Ошондо бир күнү Кадырбек да үйүндө өз бөлмөсүндө жумушка чыкпай калыптыр. Керээлден кечке базарда гезит сатып Сүйүнбек кеч үйүнө келсе Кадырбек менен Тумар чай ичип отурган экен. Сүйүнбек кечигип келген махабаты, жүрөгү каалап, өмүрлүк жарым деп жүргөн Тумарды кызганып кетет ичинде. Бирок сыртына чыгарбай, алардын катарына отуруп чай ичип калат. Ошол убакта Алийма келип кайрадан шаңдуу отуруш башталат. Түнү менен ичип мас болгон компания таң ата дагы комоктон арак карыз алып кайра башташат. Ал күнү жумуш төртөөнө тең токтоп шаттуу убакыт өткөрүүгө арнамак болушту ал күнүн. Кечке ичип качан эч нерсеге алы келбей калганда эки-экиден бөлүнүп, жашоодогу жуп болуп өмүрдүн кызык ырахатын таттырчу сезимдерге өздөрүнүн сүңгүп кеткенин сезбей да калышат. Үч күн, үч түн айланасына карыз болуп ичип жеген эргулдар эми наны жок калышат. Ошентип, Алийма адегенде балдарынан кабар алып, анан тамак-аш алып келүүгө үйүнө жөнөйт. Андан кийин Сүйүнбек менен Тумар урушуп киришет. Алардын урушуна катышпай Кадырбек өз бөлмөсүнө кирип кетет. Ошондо алардын сөздөрү ага угулуп турат.
- Эй энеңди, ооруп атам деп Кадырбек экөөң сүйлөшүп калып калгансың го?
- Ой койчу башымды оорутпай, ал өз бөлмөсүндө, мен болсо жаным кыйналып бул жакта жаттым. Сенин алдыңда эле ал өзү чай кайнатып ичип атканынан мен туруп келгем.
- Жаныңды жебечи, экөөң соо эмесиңер?!
- Анда сен Алийма менен соо эмес окшойсуң, менден мурун эмне кылып жүргөнүңөрдү мен кантип билмек элем?
- Эмне-е?! - Сүйүнбек сөз таба албай ойдо жок сөздү айткан Тумарды карап элээ туруп калды, - Сен эмне, ушинтип айтсам эле билинбей калат деп ойлоп атасыңбы? Алийманы болсо жайына кой, мен аны сыртынан гана таанычумун, гезит сатсам миңдеген адамдарды тааныйм,
Уландысы бар
Следующая публикация
Комментарии 1