Предыдущая публикация
Паважаныя землякi
Лужкам - 510 год!!!
У пісьмовых крыніцах Лужкі ўпершыню ўзгадваюцца ў 1514 годзе. З таго часу яны некалькі разоў мянялі маёмасную і адміністрацыйную прыналежнасць. На працягу двухсот гадоў належалі славутаму графскаму роду Сапегаў, пасля неаднаразова пераходзілі з рук у рукі за злотыя і па родавай лініі ад аднаго графа да другога — Чапскія, Жабы, Плятэры… Пакуль не сталі ўласнасцю каштэляна берасцейскага і полацкага Валяр’яна Жабы. Ён зрабіў Лужкі цэнтрам рамёстваў усёй акругі і дамогся для паселішча статуса мястэчка. У 1744 годзе полацкі каштэлян заснаваў у Лужках знакаміты піярскі калегіум, дзе выкладаліся лацінская мова, красамоўства, паэтыка, логіка, была створана бібліятэка. У 1744—1756 гадах пры кляштары піяраў велічна ўзвысілася святыня — мураваны Міхайлаўскі касцёл, у 1794 годзе над Лужкамі закрасаваліся вежы праваслаўнай царквы Раства Прасвятой Багародзіцы. Храмы захаваліся і дзейнічаюць па сённяшні дзень.
З XIX стагоддзя ў старажытным мястэчку размяшчаліся некалькі вытворчасцяў знакамітага роду Зіберг-Плятэраў: фабрыка па вырабу швейцарскага сыру, вінакурня, сукнавальня. Сваёй магутнасцю вызначалася першая ў Паўночна-Заходнім краі гідраэлектрастанцыя на рацэ Мнюта, дзе працаваў самы буйны ў акрузе трохпавярховы вадзяны млын. Усе прамысловыя аб’екты, а таксама паштовая станцыя, лячэбніца, аптэка, рынак, крамы прамысловых і харчовых тавараў рабілі мястэчка тэхналагічна і сацыяльна развітым.
У свой час у Лужках жыло шмат яўрэяў, яны праслаўлялі мястэчка на ўсю акругу сваім рамяством і гандлем. Асабліва масава засяленне яўрэйскага насельніцтва адбывалася ў канцы XVII стагоддзя. Зараз аб гэтым сведчаць і вялікія могілкі, і старыя яўрэйскія будынкі, і руіны сінагогі, у якой калісьці працаваў хедэр — пачатковая школа для яўрэяў. У Лужках нарадзіўся, правёў гады свайго дзяцінства Эліязер Бэн-Іегуда — адраджальнік іўрыту.
У Лужках і зараз ёсць творчыя, таленавітыя людзі, якія праслаўляюць лужкоўскую зямлю. У іх ліку паэтэса, удзельніца літаратурна-музычнага аб’яднання «Світанак» мясцовы бібліятэкар і фатограф-аматар Алена Гугалінская.
«Ёсць у свеце нямала дарог,
Кожны крочыць сваёю, ад Бога,
Часта сніцца бацькоўскі парог
І да хаты бацькоўскай дарога…».
Так напісала Алена ў адным са сваіх вершаў. Яна нарадзілася ў вёсцы Вялікія Грыдзюшкі. Закончыла Лужкоўскую сярэднюю школу, потым Віцебскі палітэхнічны каледж, пэўны час працавала на тэлезаводзе. Але гарадская мітусня яе зусім не прываблівала. Усё больш хацелася вярнуцца дадому. Таму і пераехала ў Лужкі. Праз некаторы час выйшла замуж, стварыла сваю сям’ю. На працягу апошніх 20 год Алена працуе бібліятэкарам Лужкоўскай бібліятэкі.
Паэтэса ў душы і па прызванні, яна з вялікай увагай адносіцца да роднага краюі сваіх землякоў, піша вершы, знакавыя для нашага раёна. У творчым тандэме з Ірынай Буднік, якая паклала верш Алены «Шчаслівая» на музыку, з’явілася кампазіцыя, якая заняла 2-е месца на абласным конкурсе ў Ліёзна. На фестывалі «Яблычны спас» у Алашках неаднаразова гучалі песні, аўтарам слоў якіх з’яўляецца Алена Гугалінская.
Пейзажныя фотаздымкі родных Лужкоў — яшчэ адно захапленне жанчыны, якое прыцягвае да сябе ўвагу землякоў. Фатаграфічныя работы Алены неаднаразова заваёўвалі перамогу на розных конкурсах у нашай краіне.
Сёння у Лужках пражываюць амаль тысяча вяскоўцаў. Налічваецца 280 двароў у Лужках і 160 — у вёсцы Гарадзец.
Не адно дзесяцігоддзе на лужкоўскай зямлі пражыла сям’я Рамана і Валянціны Хабрацкіх, якія праз два гады адзначаць сваё «залатое» вяселле. Раман — карэнны жыхар, у Лужках ён нарадзіўся і вырас, тут шмат гадоў пражылі яго бацькі. А дзед Міхаіл прыехаў у Лужкі разам з графам Зіберг-Плятэрам, у якога ён працаваў фурманам. Прыехаў і застаўся. Так сям’я Хабрацкіх на доўгія гады пасялілася на лужкоўскай зямлі. Валянціна прыехала ў наш раён на сваё першае працоўнае месца, выйшла тут замуж за мясцовага хлопца Рамана, які толькі прыйшоў з арміі. З той пары яе лёс таксама неразрыўна звязаны з Лужкамі, яны сталі для жанчыны другой радзімай. Валянціна ўсё жыццё адпрацавала на спіртзаводзе. Раман —настаўнікам у Лужкоўскай школе і інструктарам па ваджэнню. Дарэчы, менавіта ў Лужкоўскай школе была створана выдатная матэрыяльна-тэхнічная база, і ўсе падлеткі, у тым ліку і дзяўчаты, пры заканчэнні навучальнай установы атрымлівалі не толькі атэстаты, але і рабочую прафесію механізатара разам з вадзіцельскімі пасведчаннямі. Трактарысты ў сельгаспрадпрыемствах былі ўсе мясцовыя хлопцы. Гаспадаркі былі забяспечаны кадрамі. А падлеткі, якія заканчвалі школу, ведалі, што заўсёды змогуць зарабіць сабе на кавалак хлеба.
Раман і Валянціна Хабрацкія, як і многія іх аднавяскоўцы, усё жыццё пражылі ў Лужках, годна выхавалі сваіх дзяцей, усё жыццё працавалі. Іх сядзіба — адна з самых прыгожых у мястэчку.
На такіх выдатных сем’ях і трымаецца сёння наша мястэчка. Вельмі хочацца, каб моладзі ў нас станавілася больш. Бо менавіта ёй тут жыць, працаваць і ствараць новую гісторыю Лужкоу.
*******************************
(Текст отредактирован админом из статьи, опубликованной в районной газете ' Клiч Радзiмы ')
Следующая публикация
Комментарии 18