Энергетиканы өнүктүрүүдөгү башкы багыттардын бири – техникалык жана коммерциялык жоготууларды азайтуу.

2015-жылдын акырында энергокомпаниялардын чыгымы 7,8 млрд.сомду түздү, ал эми электр энергиясынын жоготуулары 16,5% болду. Дал ошол жылы Кыргызстандын Улуттук Энергохолдинги түзүлдү (КУЭХ) – башкаруучу компания. КУЭХ биринчи кезекте ишти оптимизациялоого киришти: 51 кызматкер ар кандай кызматтарды бир учурда аткарып баштады, бул дароо 25 миллион сомду үнөмдөдү. Андан кийин энергокомпаниялардын чыгымдардын азайтуу жаатында иштер башталды. Алсак, 2019-жылы 2 млрд. сом үнөмдөө мүмкүн болду.
Же башка мисал – акылдуу эсептегичтерди орнотуу. Бул жабдуулар буга чейинки чыгарылышка салыштырмалуу, көрсөткүчтөрдү так каттагандыктан, коммерциялык жоготуулар дагы азайды. 2014-жылдан 2019-жылдары бөлүштүрүүчү компаниялардын тармактардагы жоготууларын азайтуу менен кошумча киреше 635 млн.сомго жетти.
Подстанцияларда жабдууларды жаңыртуу, жаңы агрегаттарды орнотуу жана дайым оңдоо иштерин жүргүзүп туруу ири авариялард
ын алдын алат, алар өз кезегинде чоң жоготууларга алып келет.
Дал ушул иш аракеттердин аркасында соңку 5 жылда электр энергияга өсүп жаткан суроо талапты толуктап, тарифтерди кымбаттатпай туруу мүмкүн болууда, бул жаатта ипштер дагы уланат.
_______________________________________
Одна из приоритетных задач в развитии энергетики – снижение технических и коммерческих потерь.
К техническим потерям относятся потери, возникающие из-за физических явлений при передаче электроэнергии. К коммерческим – недополученная прибыль из-за неточных приборов учета, неэффективная внутренняя структура управления сектором, хищения и т.п.
На конец 2015 года убыток энергокомпаний составил 7,8 млрд. сом, при этом потери электроэнергии были на уровне 16,5%. Именно в этом году был создан Национальный энергохолдинг (НЭХК) – управляющая компания. Первым делом НЭХК оптимизировало работу: 51 сотрудник стали совмещать разные должности, что сэкономило сразу 25 миллионов сом. Дальше началась работа по снижению затрат энергокомпаний. Так, в 2019 году удалось сэкономить 2 млрд.
Или другой пример – установка умных счетчиков. Поскольку точность учета этих приборов выше, чем у предыдущего поколения, удалось снизить коммерческие потери. Дополнительный доход от снижения потерь в сетях РЭК с 2014 по 2019 годы составил 635 млн. сом.
Замена оборудования на подстанциях, установка новых агрегатов и регулярный ремонт позволяют не допускать крупных аварий, которые тоже в итоге приводят к большим потерям.
Именно за счет этих действий последние 5 лет удается удовлетворять растущий спрос на электроэнергию и не повышать тарифы, но работа в этом направлении все еще продолжается.