Урмат козуно жаш тегеректеп:
-ушул чынбы Кадыр?
-ооба чын…
-Кадыр макул жардам берем ,жардам берем иним тур.
Кадыр ордунан туруп Урмат экоо кучакташты. Кадыр ага карай:
-Кадыр эмнег Уланга жолуктун?
-оч алам дегем …
-ээхх акмак десе … жалган создоруно мени ишендирип кеттин беле? Кадыр ал сенин душманын эмес. Ал дагы «Кырк Жигиттин» катарында. Сен жанылышкансын . Мунун баарын анын озунон ук макулбу?
-кантип байке?
-Кадыр сабыр кыл ошол озу жетиштуу. Бул жака келейин дегенинен мен болбой койдум. Эртен эле барып келебиз. Башка созун жок болсо досторуна бара-берсен болот. Алар сени кутуп калышты. Кадыр башын ийкеп чыгып кетти. Досторуна жолукту. Касымда алар менен чогуу. Кадыр Касымга Жамалды чыгаарын айтып,тынчтандырып койду. Канткен менен болбой Касымдын конулу жок. Ошентип ал кунда отуп кетти. Эртесида болуп Кадыр менен Урмат Жамалдын ишин суйлошуп отурушту.Урмат:
-Кадыр мен аракеттендим колдон келишинче эми.
-Урмат байке сиз аткарам дебединиз беле?
-Кадыр мен тергоо иштеринин башкы директору менен суйлоштум. Ал такыр болбой кийин макулдугун берди. Бирок кантседа аны менен озун суйлошуп эртелетпесен болбой калды.
-байке эмне мени укмак беле аныныз?
-угат ,укпай каяка барат дейсин?
-байке ага кантип жолугам?
-ал азы розу ушул жерге келет. Ангыча Надира баласын жетелеп келе жатты. Кадыр аны менен учурашып Асанды кучактап отурду. Урмат Кадырга карап:
-Кадыр сурабайсынбы эми?
-эмнени сурайм?
-Жамалды.
-тиги башкы директор келсин.
Надира:
-башкы директор алдынызда отурат . Надира документин корсотту. Кадыр оозу ачылып эле:
-сизби?
-ооба мен…
-Жене коюнузчу…
Урмат:
-Кадыр Жамалынды сура.
Кадыр:
-жене, ой башчы. Менин эжекем Жамалды абактан чыгарып беринизчи?
-Кадыр сенида,Касымдыда ортого тушкон Урматтыда тушунуп турам. Баары мыйзам чегинде болот.
-жене сураныч сизден.
-эми тергоо иштери аяктасын макулбу?
-качан аяктайт?
-коп убакыт керектелет.
Кадыр мунайынкы отуруп калды. Урматка Улан чалып аларды кутуп жатканын айтты.Урмат менен Кадыр унаага жономокчу болушту. Кадыр Надирага ачуусу келип бир таарынып тезден басып кетти. Унаага жетебергенде Касым менен Жамал турду. Жамалдын жузу озгоруп,илеби жарылган.Сууга тушконсуп ушуп турат. Байкеси жанында тынчсызданып жоноду. Барып алар кучакташып туруп калышты. Кадыр экоону таксиге салып жонотуп жибердида Надирага кайра барып ыраазычылыгын айтты. Андан сон Урмат экоо Уландын уйуно жоноп кетишти. Улан эшиктин алдынан кулуп-жайнап тосуп алды. Кадыр негедир коркуп турду. Улан анын колун кыса кармап:
-ээ кече куну не качып кеттин? Апамды алып кирип эле мына сиз куткон Кадыр десем эле жок уйдо. Кайжактан кеткени белгисиз. Сени деп бугун жумушка барган жокмун.
Кадыр эчнерсени тушунбой турат. Ошентип алар уйго киришти. Араба да Уландын апасы Айжан эне отурду.Кадырды коруп суйунуп жанына чакырды. Кадырды бешенесинен суйуп:
-айланайын балам ,атанды жазбай тартыпсын . Атандын эле озусун балам.
Кадыр тушунбой:
-мен эчнерсеге тушунбодум силер кимсинер озу?
Улан кулуп:
-ээ Кадыр чонтогундогу суротту мен алып калгамда.
-анан?
-кыскасы мындай Кадыр . Биз экообуз достордун балдарыбыз . Аяш уулдарбыз десемда болот. Кадыр сенин атан менен менин атам дос болушкан. Корунбосто жакын достордон болуп Кабыл учоо журушкон. Атан эл аралык мелдештин чемпиону .Кыргыздын сыймыгы болгон. Кийин алардын Корунбос тобу талкаланып менин атам каза тапкан. Сенин атан Кабыл дегендер менен чогуу качышкан. Атан узак жолдо кача албай калганда апам аны куткарып ,башкалардан бекитип калган. Аны жашыруу озу кооптуу болчу. Бир кездерде атам ,апам сенин атан болуп тушкон сурот ошол жерде айрылган. Анда апам озунун суротун айрып атан менен атамдын калган суротун атан алып кеткен. Кокус бирдеке болсо балдарына ушул суротту бер,алар бизди издеп келсин. Биз багып алабыз деп айткан. Кийин атандын бул жакта экени билинип айылга карай качкан. Айылга жетээрге аз калганда кармалып кала жаздап,ок тийгенине карабай качып кеткен. Андан кийинкисин озун билесин. Апа жанакы сурот кана?
Айжан эне:
-мынакей балам. Кадыр суротту алды. Бир кездерде айрылган сурот кайрадан биригип турду. Кадыр эмне кылышын билбий туруп калды. Ошентип кайрадан бактылуулуктун куну жаныдан чыгып келатты. Алар баары чогу тамактанышты. Кадыр кечинде уйуно барды. Касым сыртта журуптур. Эмне болду десе :
-Жа-мал жуу-нуп жа-тат…
Ангыча Жамал башына жуз аарчуу оронуп чыгып калды. Кадырга карап кулуп коёт. Баары кубанычта уйго киришти. Алардын артынан эле Элина келди:
-Кадыр байке,сиздерди апам тамака чакырып жатат.
-азыр барат экен деп кой макулбу?
Ошентип баары чогу жакшы создорун айтып отурушту. Кадырдын жашоого болгон коз карашы озгорду. Копту корду,коп нерсени уйронду. Медер менен Айдайдын тою белгиленди. Ал гана эмес Айгул менен Эдил да башкошууга макулдашышты. Омар Америкадан баш байгени алып кайтты. Баары аны кучак жайып тосуп алышты. Омардын ийгилигине буткул кыргыз эли суктанып турду. Омарга Амрекикалыктар жубайына кийгизесин деп таажы белек кылышты. Баары оз ордуна келе баштады. Кадыр Сезимайды сагынып ага жетиш учун эчнерсенден тайманбаска соз берди да,алардын уйуно жоноп кетти. Урматка чакыруу келип Аскаттын ата-энеси табылганын кабарлашты. Кадыр дароо Аскатты чакыртты.
-Аскат ата-энен бар экен,алар табылды.
Аскат катып калды.
-Аскат эмне болду сага?
-чынбы байке?
-ооба Аскат даректи алдым кеттикби?
-батырак баралычы байке. Аскат ата-эне дегенде баарын унутуп койду. Алар дарек боюнча жоноп кетишти. Аскаттын ата-энеси Аскаттын келишин кутуп жатышты. Кадыр Сезимайдын уйуно жетти. Бакчада Сезимайдын атасы Марат журуптур.
-Ассалом алейкум байке.
-ваалейкум Кадыр белен?
-ооба мен…Кадыр сурдоп турду.
-неге келдин?
Кадыр башкача боло тушту. Ангыча Сезимайдын апасы чыгып Кадыр менен жылуу жумшак учурашып уйго чакырды. Кадыр аргасыздан уйго кирди. Учоо отурат. Марат:
-Кадыр суйло дагы эле Сезимайбы?
-ооба.
-Кадыр суйуу озу кызык нерсе. Сен кабылган суйууго бизда кабылганбыз. Кадыр мен сага айтып коёюн биз Сезимай торо электе эле анын тагдырын чечип койгонбуз.
-кантип? Кадырдын денеси муздай тушту.
-Кадыр Усон деген досум бар биз сыяктуу байдоолот уйбулоодон. Биздин тенибиз. Кадыр мен соз берип койгом,созумду бузсам кыргызды уят кылганым ушул эмесби?
Апасы:
-Кадыр биз деле ,сен деле ачык айтыштык. Эми бизди туура тушун. Башкаларга окшоп сырттан кууп жиберген жокбуз туурабы?
-туура…
-Кадыр сен эч капаланба,сенинда бактын кутуп турат. Биз сени тушунобуз балам. Сенда бизди тушун ,эми барагой айланайын. Кадыр унчуз гана ордунан туруп чыгып кетти. Баягы мектептин жанындагы бакка барып отурду. Сезимай экоо откоргон кундорун эстеп отурду. Маанайы сууз Сезимайга чалды. Дале номери очук. Кадыр эмне кылышын билбей отуруп акыры уйуно бармакчы болду. Ангыча Урмат чалып калды.Кадыр оор суйоду:
-ой Урмат байке?
-ахаха Кадыр кандайсын? Кадыр ээ досун Аскат канчалык бактылуу экенин билесинби?
-эмне экен?
-Кадыр Аскат ата-энесин тапты ! Тапты! Урмат суйунучтон жарыла жаздады. Кадыр аны угуп коздоруно жаш тегеректеп сыр бербестен:
-Кандай бакыт? Ата-энесин тапкан кандай бакыт куттуктайм!
-ээ Аскат экообуз азыр ата-энесинин уйуно жеткени калдык. Мейли суйлошобуз анда.
-макул…
Кадыр телефонду коёру менен туруп даракты уруп-тепкилеп ыйлап кирди. Колу канап кетти. Кадыр башын жерге салып ,ый аралаш акырын гана:
-Кадыр сенин ата-энен кана? Баары бактылуу болуп жатат ,сенчи ? сенчи? Кадыр! Кадыр сен бактысыз адамсын,бактысыз… Ангыча Кадыр байке ун жанырды. Кадыр дароо туруп дарака жашынып калды. Бир кыз аны издеп ал тарапка келди. Кадыр коздон жашын суртуп ,анын артынан келдида:
-сен кимсин?
Тиги кыз шарта артына бурулуп чочуй тушту да:
-Кадыр…
Кадыр аны тааныбай турду.
Тиги кыз жузуно жылмаю пайда болуп:
-таптым ээ ,мына ушул жерде экенсизго ,сизге неболду ? не кабагыныздан кар жаап калган?
Кадыр акыры аны тааныдыда мыйыгынан кулуп:
-аа тентек кыз кантип таптын мени?
Тиги кыз кулуп:
-рахмат сизге ошондо мени куткарганыныз учун.
-эчтеке эмес .
-ошол кундон тартып менде жашоо озгорду,жашоого болгог курошуу башталды.
-мм… эми бараберсен болот.
-жок мен эч кайда кетпейм. Сизге ыраазычылыгымды билдиргени келдим ,журун ата-энемда сизди кутуп жатышат,журун…
-жок рахмат барабер.
-ээй атайын сиз учун келдик басын дейм.
-тентек кыз озу неге тамдан секирдин?
-мм жигитим таштап кеткен болчу.
-жигитин?
-ооба анысы аз келгенсин жакын досум менен суйлошуп алган.
Кадыр ичинен:
-эхх суйуу сен деги кандай жансын? Сенин айындан эмнелер гана болуп жатат.
-сураныч биздин уйго конок болунузчу.
-мени кантип таптын?
-журогум айтты. Тиги кыз жылмандап кулуп кайра, чынын айтсам сизди издеп уйунузго барганбыз,бирок ал жерде жок экенсиз. Кийин кочодогу балдардан сурасак ушул бакка кирип кеткен деп айтышты.
-аа… жакшы… атын ким сенин?
-Сезим… Кадырдын журогу тамагына келип калдыда:
-Се… се..зи…
-ооба Сезим эмне бирдеке болдубу?
Кадыр бащын ары бери кылып:
-макул кеттик.Чыгып баратып озунчо ойлонуп:
-Сезимай сага окшогон кыз келди . Атынарда окшош болгону сенде Ай дегени бар. Сезим неге келдин? Сезим жана Сезимай…
Ошентип алар бактан чыгышты.Сезимдин ата-энеси унаадан тушуп Кадыр менен жылуу учурашышты. Андан сон унаага отуруп алардын уйуно жоношту.
Аскат менен Мурат узак жол журуп акыры ата-энесинин уйуно жетип келишти. Жол боюнда байларча кийинген бир аял ,бир киши турду. Урмат алардын жанына барып токтоп:
-кечирестер Усон байке дегендин уйун билбейсиздерби?
Тиги киши бир жутунуп:
-Усон? Усон деген менмин. А силер Урматсынарбы?
Урмат Аскатка карап :
-Аскат ооба булар сенин ата-энен. Аскат козунон жашы сызып унаадан туштуда алардын жанына барды. Апасы аны карап :
-Аскат сенсинби уулум. Анын козуно жаш тегеренип кетти. Атас Усон колундагы суротко бир карап,Аскатка бир карап:
-балам бизди кечир… Аскат копко чыдап тура албай экоону бирдей кучактап алды. Урмат унаасын четке токтотту. Учоо кучакташып ыйлап турду. Аскат :
-ата ,апа бул ыйык создорду айтыш учун мен канча мээнет токтум. Ата жытын,эне жытын эми жыттап отурам. Мен Аскат силерди издебеген жерим калбады. Неге таштап кеттинер? Неге?
Усон:
-балам кор тириликтин айынан сени бакчага таштап,озубуз чет жерге кеткенбиз. Келгенибизге аз эле болду. Сени издеп бакчага бардык бирок таба алган жокбуз.
-ата мен алжерден кеткем.
-балам бизди кечиресинби?
-ата,апа силердин айыбынар жок. Силерди кыйнап жарык дуйного келген баланарды кечиргиле. Бул создон улам артта турган Урмат жаштанып жибердида алардын жанына келип:
-болду,болду айланайындар. Бири-бирибизди тушунушолу болду,болду. Аскаттын апасы кайра-кайра уулун опкулоп:
-айланайындар рахмат силерге ,рахмат . Жургуло уйго . Алар турган уй кичинекей эле уй болчу. Бирок аларды ал жака эмес андан кийинки зангыраган уйго башташты. Аскат тан калып:
-апа биз кайда баратабыз?
-уйго балам,жургуло…
-а бул уйчу?
Атасы:
-ээ балам бул кошунабыздын уйу,жол карап ушул жерде кутуп жатканбызда.Урмат Аскатка жылмандап далысынан таптады. Ошентип алар кирип апасы ырым-жырымын кылып чайга отурушту. Урмат откон-кеткендин баарын айтып отурду. Кадыр Сезимдин уйуно келип ,аларда уйго киришти. Алар да бай адамдар. Дасторкон атайын Кадыр учун жазылган. Кадыр колун жууп колунан аккан кандарды кетирди. Эми эле чыкса Сезим кулуп карап турдуда:
-кана колунузду беринчи?
-эмнеге?
-мына бинт менен байлап коёюн.
-ээ эчтеке эмес.
-берин дейм азыр жаман болос айтып коёюн.
-жок дейм амей.
-кана ,кана беринчи,бербесениз озум алам. Кадырдын колдорун бекем кармадыда бинт ороп кирди. Кадыр ичинен кубанып ага карап турду. Анын кыймыл аракеттери Сезимайды эстетип турду. Ошентип тамака отурушту. Сезимин атасы:
-мына ,эми Кадыр балам. Озу жалгыз кызым бар, жалгыз кызым эрке осту. Эчнерсеге зар кылган жокбуз. Эми кызым эрке оскондуктон жашоону оной коруп,кайдагы бир жигит учун озун тамдан таштаптыр. Азамат сен куткарып калыптырсын,сага кантип рахмат айтаарымды да билбейм балам. Кызым учун боюнду таштаптырсын. Сендей мерт жигит болуш ото-ото кыйын. Кана эми озун жонундо айтчы,деги ата-энен ким? Кайда иштешет? Сен эмне жумуш кыласын? Биз милицияларга айтып отуруп уйунду гана таптык. Уйундогу байкенби сакоолонуп аран суйлоп отуруп сенин уйдо жок экенинди айтты. Кадыр аларга карап отуруп:
-менин ата-энем жок . Байкем экообуз жалгыз калганбыз. Ошол байкем атамдагы,апамдагы. Мен эчжерде иштебейм. Тагдырдын огой баласымын. Кадыр созун айтып ушкурунуп койду. Тиги байдын жузундогу жылмаю тарай баштадыда:
-тушуном Кадыр… сен кызымдын омурун сактап калдын канча акча берейин,каалаган сумманды айт.Кадыр так ордунан туруп:
-мен акча сураганы эмес силер менен жолугуп коюга келдим.
Атасы кулуп:
-ээ балам айт,айтабер. Акча кимге жакпайт дейсин?
-эмне кызыныздын омурун акчага алмашасызбы? Кадыр сыртты коздой жоноду. Атасы жинденип эчтеке деп суйлой албай калды. Аялы анын даарысын алып келгени кетти. Сезим Кадырдын артынан чыгып анын жолун тосуп:
-атамды кечирин,кечирин.
Кадыр мыйыгынан жылмайып:
-эчтек эмес бактылуу бол байдын кызы.Кадыр аны айланып отуп кетти. Сезимдин атасы менен апасы чыгып Сезимдин жанына келишти. Сезим атасына капа болуп:
- ооба сиз байсыз,ал кедей. Акча ,акча акча эле дейсиз . Адамдын конулу деген жокбу сизде? Бул соз атасына болгон ээн оор сокку болду. Сезим ыйлап уйуно кирип кетти. Апасы кимге болушушун билбей куйоосуно карап:
-булар жашда эмнени билет дейсиз.Мейли журунуз уйго…
----------------------------------------------------------
Аскат ата-энеси менен жакындан танышты. Аскаттын байкеси менен эжеси бар экен . Алар экоо тен чет олкодо. Эжеси турмушка чыккан . Алар менен телефон аркылуу байланышып,суйлошушту. Аскат ал уйдо калды. Урмат уйуно кайтты. Кадыр уйуно барды. Жамал тамак жасап койгон экен. Эми эле тамака отурушканда Кадыр кирип келди. Касым экоо суйунуп,учоо тамака отурушту. Кадыр озунун уйбулосу чоноюп баратканына аябай суйунуп турду. Бир убакта байкеси ордунан баягы Сезимайга салган жолугун Жамалга салды. Кадыр аны коруп Сезимайдын эстеп журогу сайгылаша кетти. Жамал жоолук салынып ордунан туруп астанага барып келин салам кылды . Кадыр кыткылыктап кулуп:
-Кудай жалгасын э жене. Алар каткырышып тамагын жешти. Коп отпой Аскат Кадырга чалып калды. Кадыр аны куттуктап ,анын ата-энеси мененда суйлошту. Кадыр кийин Сезимайдн уйуно барганын,аны башкага болуп койгонун айтты. Андан кийин экоо коштошуп кунду белгилеп жолугушмай болушту. Аскат телефонду очуруп ушкурунуп койду. Апасы кабатырда жанына келип:
-балам сага эмне болду?
-апа эчтеке,эчтеке болгон жок. Ошентип кундор ото берди. «Кыраандар» кайрадан жолугушту. Урмат аларды башка бир жерге алып барды. Ал жерде коптогон адамдар отурушту. Урмат алдыга чыгып:
-Ассалом алейкум «Кырк Жигит»! мына бизде дагы бир жениш болуп отурат. Биз мекенибизди тазалай алдык. Баарына шугур. Биз тузгон «Кыраандар» оз иштерин эн мыкты денгээлде аткарышты. Ал гана эмес башка жетишкендиктерда болду. Омарыбыз Америкадан утуп келди. Омар чыгып койчу. Омар чыгып:
-рахмат баарыныздарга. Чынында менин кесибим тап-такыр башка болгондуктан бул ишке атамдын суранычы менен келгем. Ата мен сиздин суранычынызды актадым деп ойлойм. Атаке менда сиз сыяктуу мамлекеттин министири болгум келет, бирок менин жан дуйном чыгармачылыкты каалап турат. Биздин топ «Кыраандар» деп тузулгон. Мен бугун бир чети окунуп,бир чети суйунуп турам. Досторум менен аябай жакшы кундор отту. Бири-бирибизди октон коргоп,ажалдан сактап мекен учун ,ак жана ак иштей алдык. Кылмышкерлер колго тушурулду. Аскат Кадыр экооно рахмат. Силер бизге караганда жашоону кобуроок жакшы билечинер. Биздин топ тузулгону менен силер келмейинче биз ал топту алдыга жылдыра алган эмесбиз. Чынында Медер,Артур,Жунус ,Айдай,Эдил булар кужурмон топто ,башкача айтканда спецназ болуп иштешет. Кадыр менен Аскат тан калып турушту. Алар оздоруно берилген тапшырманы аткарышты. Бизге дагы бир тапшырма,жонокой болуп,эчкимге сырыбызды ачпоо буйрулган. Кадыр Аскат ,Айгул силерде ушундай мумкунчулук бар силерда бул жумушка орношууга толугу менен укугунар бар. Аскат ордунан туруп:
-Мен даярмын!
Анын артынан Айгул туруп:
-менда даярмын.
Омар:
-Кадыр сенчи? Кадыр ойлонуп отуруп ордунан туруп:
-жок! Баары аны карашты. Мен бул ишке орношпой туруп ,силер менен бирге кызмат алып бардым. Бул сырды чынында билген эмесмин. Мен тап-такыр башка жол менен кетким келет. Бирок кандай учур болбосун Ата-Мекен учун мен баарына даярмын. Баары ордунан турушту. «Кыраандар»ортого чакырылды. Арген чыгып:
-Рахмат достор. Биздин баштан коптогон кыйычылык кундор откон. Биз аны жене алдык. Ал эми силердин топ бизге ото чон жардам берди. Мекен учун деген атуулдарыбыз кобойсун! Кыраандарга «Кырк Жигит» деген тош белги тагылсын. Баары кол чаап турушту. Арген баарын куттуктап аларды ордуна отуругузуп:
-«Кырк Жигит» тобун ким тузгон? Бизге окшогон патриот,атуулдар тузгон. Кимде ким мекен учун куйуп ,бышып иштесе. Журогу мекен деп соксо. Демек ал биздин катарда. Биз болушунча озубузду жашырабыз. Бул жерде «Кырк Жигиттин»мучолору отурушат. Бирок баары эмес. Ошентседа биз ардайым ынтымактабыз. Ушул кунго чейин бизди ким жетектейт деген суроо талап кучогон. Бизди жетектеген бул озгочо бир куч «Ата-Журт» деп аталат. Биз «Ата-Журт» учун мекенибиз Кыргызстан учун ардайым биргебиз. Биздей атуулдар турганда ,Кыргызстан эч качан,эч кимдин алдына чоголобойт! Баары ордунан туруп кол чабышты. Ошентип бири-бири менен жакындан таанышышып ,ар кими оз жумуштарына тарап кетишти. Омар менен Кадыр бул топтон кетээрин айтышты. Коштошоордо баары ыйлап бири-бирин кучактап , жолугуп турабыз деп антташышты. Урмат келип Урмат аларды кучактап оз ыраазычылыгын айтты. Баары тарап кетишти. Жунус менен Айганыш кыз жигит болуп алышты. Кадыр кубанычы койнуна батпай уйуно кетти. Чолпон эже менен суйлошуп Жамалды келин кылып алууну айтты. Чолпон дароо ыраазы болуп Кадырга акча берип базардан эки кой алып келишин айтты.Кадыр ал жердеги балдарды топтоп ,казан очок ташытып ,эртеси тойго деп айылды чакыртты. Жамалда ,Касымда макул болушту. Урматда келди. Кечинде Кадыр отун жарып отурса Кыраандар кирип келишти. Баары кайрадан учурашып Артур дагы кулдуруп:
-жана ыйлап жатсанар эми корушпойт окшойбуз дептирмин. Ээ анда ыйлабайт болчумго ээ. Баары каткырып кыздар уй иштерине жардамдашып,балдар очокторду даярдап кичинекей уй,дуйнодой кубанычка болонду. Эртеси эл келип ак батасын берип ,Жамал менен Касымга нике окулуп алар башкошушту. Ар кандай оюн зооктор болуп,Урмат баарын озу которду. Онойчулук менен башка бироолордун тоюнда ырдабаган Омар кечке тынбай ырдады. Балдар болду деседа болбой жандуу ырдап турду. Кадыр ушундай алтын достору бар экенине жаштанып турду. Кечке жакын эл тарап кетишти. Кечинде кыраандардын ата-энелери келди. Аларды коноктошуп баары дасторконго чогуу отурушту. Ошентип той болуп,тойдун эртесида болуп ал кундорда шамалдай учуп кетти.
Аскат жумуштан чыгып уйуно барды. Уйундо коноктор отурат. Акырын алардын аларды андыды. Сезимайдын ата-энеси келиптир. Ооба ал ошол Сезимайды кудалашып койгон эки дос эле. Аскат алардын созун тыншай баштады. Атасы Усон:
- мын досум арадан канча жыл отуп кайрадан жолугуп отурабыз. Деги амансынарбы?
Сезимдин атасы Марат:
-ооба досум биз жакшы . Чет олкодо копко журдунор ,менин кызымда бой жетип азыр Японияда билим алып жатат.
-оохоо кандай жакшы. Муну балам укса тим эле кубанып калатко. Балам жумушта келер убакты болуп калды,жаш болгону менен органда иштейт.
-о! жигит деген ушундай болуш керек. Аскат танкалып башы титиреп,тишин кычырата тиштеп ичинен:
Кадыр бул кандай болуп калды? сенин суйгонун менин болочок аялымбы? Мен эмнеге билген жокмун. Кадыр… мен мындай болушуна жол бербейм. Сезимай созсуз сеники болот. Ангыча анын апасы чай демдеп келейин деп чыгып келатты. Аскат дароо жашырынып сыртка чыкты. Эки дос балдарынын тагдырын суйлошуп,калынын суйлошуп куда болууга камданып жатышты. Сезимайдын апасы сыртка чыгып кызына чалды. Сезимай экоо эзилише суйлошушту. Сезимай алар жонундо сурап,сабагын айтып жатты. Апасы кубанычы койнуна батпай:
-Кызым эми сага бир сырды ачыктайын.
-кандай сыр апоуу.
-кызым биз атан-экообуз сен тороло электе эле сени башкага болуп койгонбуз.
Сезимайдын коздору жаркый туштуда:
-эмне? Бул эмне дегеининиз?
-кызым ээч ойлонбо. Тен тени менен тезек кабы менен,Аскат сени менен ахаха.
Сезимай ыйлап кирди:
-Апа бул эмне дегениниз?
-Сезимай эмне ыйлайсын. Мейли ыйла бул кубанычтын ,бакыттын коз жашы болсун. Кызым эч ойлонбой эле кой. Куйоо бала сен ойлогондонда,ошол эски Кадырынданда да жакшы бала.
-апа кантип ушундай болсун?
-кызым айлаанайын… Ангыча Аскаттын апасы келип:
-ай кудагый кызыныз менен суйлоштасбы?
-ии келиниз сиз мененда тааныштырып коёюн,кызым ме кайненен менен суйлош.
-кайненем ? Аскаттын апасы алып:
-ало кызым кандайсын? Окууларын жакшыбы? Сезимай эмне кылаарын билбей,ыйламсырап телефонду таптакыр очуруп койду. Аскаттын апасы:
-кызым… ало? Кызым дейм. Менден уялды окшойтко телефонду очуруп койду. Сезимайдын апасы ынгайсыз болуп :
-ий кызым ошондой уялчаак да. Эч кабатыр албаныз ээ.
Сезимай болмосундо бурчта бурушуп отурду. Кадырдын суротторун чыгартып алган эле. Аны жаздыгынын астынан алып:
-Кадыр мени кечирчи… Кадыр биз экообуз мынтип айрылаарыбызды билген эмесмин. Кадыр мейли Айганыш менен суйлошсонда,Кадыр баягыдай жылуу суйлоп койчу мага. Кадыр мен сени унутам дегем бирок Кадыр андай болгон жок. Мен сени суйом ,суйом Кадыр…Кадыр Мырза байкенин уйундо жук тушуруп жаткан болчу. Бир убакта Аскат кирип келди. Кадыр экоо кучакташып учурашты. Аскаттын маанайы сууз,алсыздап турат. Кадыр анын акыбалын сурап кирди. Аскат бир аз ойлонуп:
-Кадыр бирдемке айтам капа болбойсунбу?
-жок дос айтабер …
-Кадыр Сезимай…
Кадыр шаша кетти:
-ага эмне болду? Аскат! Аскат батырак айтчы!
-Кадыр анын кудалашып койгон жигити мен экенмин.Кадыр башка дуйного келип калган сындуу,тап-такыр эчтеке тушунбой отуруп калдыда:
-Аскат бул эмне дегенин?
-Кадыр бугун биздин уйго Сезимайдын ата-энеси келди. Мен аларга жолукпадым,бирок созун тыншап турдум. Алар Сезимай менен менин тагдырымды кошуп коюшкан экен.
-Кантип Аскат? Аскат муну кантип тушунсо болот? Кадыр ушунчалык кыйналып ,бешенесинен тери агып кеттида ордунан турду. Аскатта дароо туруп эки далысынан кармап:
-Кадыр капа болбо ,Сезимай созсуз сеники болот.Кадырды кучактап алды. Кадыр да аны кучактап:
-Аскат мен эчнерсе тушунбой турам. Мунун баары жалган,жон гана тамаша дечи.
-жок досум бул чындык. Кадыр сен Сезимайга созсуз жетесин.
-кантип Аскат ,кантип?
-Кадыр бул жакта эмне кылып журосун? Кет Японияга. Ошол жакта Сезимайына жет,аны бактылуу кыл.
-Кадыр анын ата-энесичи? Аларга эмне деп айтам?
-Кадыр ал жагынана камсанаба. Менин ата-энем сенин ата-энен…
Кадыр козуно жаш айлана тушуп Аскатты ого бетер кучактап:
-Аскат рахмат досум,рахмат…
Аскатда козунон жашы сызып:
-Кадыр ким айтты жетимдер бактылуу болууга акысы жок деп ? биз баарыбыз кудайдын астында бирдейбиз. Кадыр бизда бактылуу болууга акыбыз бар.
-Аскат сен эмне кыласын?
-сен ойлонбо Артур экообуз Баткенге куйоо бала болобуз.
-Баткенге?
-ооба сага Мээрим жонундо айтпадым беле.
-бактылуу бол досум…
-сенда бактылуу бол.
-Аскат мен японияга кантип кетем? Тил билбесем же….
Ангыча Кадырга Урмат чалып калды.
Аскат:
-Кадыр мына сени Японияга жоното турган адам.
Кадыр телефонду алды:
-Урмат байке.
-Кадыр бугун женен тамак кылып Аскат экоонду чакырып коёлу дедик эле.
-аа биз азыр эле барабыз.
Алар жоноп кетишти. Шандуу отурушту. Аскат болгон окуяларды айтып берди. Урмат дароо танышына чалып ,Японияга билетти,ал жакта ким тосуп алаарын суйлошту. Кадырдын маселеси чечилди. Баары кубанычта отурушту. Надира ичи чыгып жакын арада торой турган. Кадырдын документтери туураланып уч кундон сон Японияга кетмей болду. Таалай менен баарлашып экоо достошуп,Сезимайга кутулбогон белек кылууга макулдашышты. Сезимай тууралуу малыматда такталды.Аскат баары менен коштошту. «Кыраандар» аэропорттон узатып коюшту. Учак жыла баштады. Кадыр терезден жерди карап озунун Сезимайга чуркаганын эстеп турду. Жанында бир эже отуруп:
-бир жолу Японияга кетип жатсам сага окшогон жигит Сезимай деген кыздын артынан чуркады эле. Сезимай так ушул жерде отуруп коз жашы колдоп бараткан. Мен аны жоошутуп койгом. Кадыр сыр бербей ал эжеге карап кулумсуроп койду. Ошентип убакыттар жылып Кадыр Японияга жетип келди. Аскат атасына ,апасына баарын айтып тушундурду. Алар эчтеке кыла албай калышты. Аскат Мээримдин суротун коргозуп ушул кызга уйлогом деп айтты. Атасы баласын туура тушунуп:
-Балам биз дагы жаштыгыбызда жанылган окшойбуз.
-Жок ата эгерде башка бироо менен кудалашып калганда,Кадыр Сезимайга жетиши оор болуп калмак.
Апасы:
-ал азыр Япониядабы?
-ооба жетер убакты болуп калды.
-Мейли балам. Сезимайды ушунчалык суйот экен бактылуу болушсун. Кадырга чалып айткын тойдо ата-энен кызматын биз аткарып беребиз. Атасы:
-Кадырга айт тойду озум которуп берем. Уй-жайдан камсанаабасын,уй табылат. Биринчи бакыт табыш керек. Балам сенда бактына жеткин.
Аскат кубанып аларга ыраазылыгын билдирди. Атасы Сезимайдын атасына чалып саламдашып ,максатка отту:
-Марат досум сен кыжаалат болбо и именин баламдын аты Кадыр ,Аскат анын эгизи болот.
-Кандай тушунбодум?
-эми тойду кылабыз дос,тойго камын андан коро. Марат тушунуп-тушунбой калып кетти. Кадырды Урматтын тааныштары тосуп алды. Алардын артынан Таалай жетип келди. Кадыр экоо учурашып чогуу кетишти. Алар бир уйго жайгашышты. Таалай экоо дароо эле Сезимайга жолукмакчы болушту. Таалай:
-Кадыр биз азыр Япондордун «Суйуу багы» деген жерге барабыз.
-анан?
-Кадыр сен ошол жерде кут. Мен Сезимайды ал жерге алып келем.
-аны коргум келтат.
-сабыр кыл эми дос.
-макул бирок батыраак ээ?
-макул кеттикби ,кеттик…
Кадыр жолдо баратып досторуна,Урматка чалып жетип алганын айтты.Кадыр суйуу багында калды. Таалай Сезимайдын жатаканасына барып Сезимайды ээрчитип жоноду. Сезимай эчнерсе тушунбой эле артынан баратты. Суйуу багына аз калганда Сезимай токтоп:
-Токто Таалай! Биз бул жерге неге келдик?
-журсончу эми. Жон эле журчу сураныч.
-мм макул. Алардын бакка келишти. Кадыр жок. Экоо бактын ичине кирип Таалайды ары-бери карап Кадырды издей баштады. Сезимай тан калып:,,, ,,, (уландысын кутобуз)
Комментарии 38
Озум журналист болсом да, мынчалык керемет чыгарма окубагам!!! Кичинемден "Бриллиант жылан" китебинен баштап абдан коп китеп окуганмын, бирок, мынча кызыктуу чыгармага кезикпегем.., "Биздин жашоо ушундай", "Кыраандар", "Эже-синди" мунун баарын башынан окуган Адам тушунот! Азамат, ийгилик! Браво!
туурабы окурмандар