Популярные темы

    📝ЁЛҒИЗЛАР Шошилинч жаррохлик бўлими арининг уясидек тўзиди. Катта айланма йўлда даҳшатли автохалокат содир бўлган. Тўрт йўловчидан атиги биттаси тирик қолган, ўттизга ҳам кирмаган йигитнинг ахволи эса ўта оғир эди. Тўрт ярим соат давом этган мураккаб жаррохлик амалиётидан сўнг бемор жонлантириш бўлимига ўтказилди. Бугун Гулора Иззатовна навбатчи эди. У наркоз таъсирида ётган Қорабоевни бир қур текширгач эшик ортида турган отаси билан очиқчасига гаплашиб олмоқчи бўлди. -Сиз отасимиз?- юзланди ўрта бўй, сочлари оппоқ мўйсафидга .-Ха дўхтиржон. Отасиман- деди мўлтираб ,- Ахволи яхшими? - Оғир! Кутилган аммо ўта совуқ жавобни олган ота бироз каловланиб қолди. - Қизим ахир.. -Гулоро Иззатовна! Навбатчи шифокор ўзига опа, болам, қизим, синглим деб мурожаат қилишларини ёқтирмасди. -Узр, Гул...Гуларо Иззатовна . Қанақа хизмат бўлса тайёрмиз. Болам омон бўлса бас! Рози қиламиз... Унинг чеҳраси ёришиб, керакли дори-дармонлари ёза бошлади. Рўйҳат анча чўзилди. -Дорилар қиммат, аммо топмасангиз бўлмайди. Ўғлингизнинг ички аъзоларига анча шикаст еткан. Операцияни чўзилганидан ҳам тушунгандирсиз буни. Энди ҳаммаси ўзларингга боғлиқ. Дориларни топиб келсангиз яхши. Бўлмаса ҳар сонияда ғанимат. Беморнинг отаси пастга югурди... Ўн дақиқа ўтмай чол дориларнинг деярли ҳаммасии олиб топиб келиб врачнинг кўзига қараб жавдираб турарди . Касалхона ташқарисида дорихона кўп. Улардан одам жонидан бўлак истаган дорингни топиш мумкин. Ўзимизники, яқин ва олис хорижники ҳаммаси бор. Фақат пул бўлса бас. Аммо шунда ҳам, биттаси ҳеч қаерда йўқмиш. Гулоро Иззатовна буни биларди. Аммо сир бой бермай қошларини уйди. -Охиргиси йўқку! -Шунисини ҳеч қаердан топа олмадим. Учта ёзган экансиз. Бир дона ҳам йўқ! - Энг зарури ҳам шунисида амаки. Ташқарида бўлмаса, шаҳар каттаку! Яқинда бизда биттаси ётганди. Унинг эри бу доридан топиб олиб келган. Хохласангиз ўша дорихона манзини ҳам бераман. Қуриб кетгурни томирдан юборсакгина ўғлингиз тирик қолади. Бўлмаса... .Мўйсафиднинг елкалари силкиниб йиғлаб юборди. Дўхтирга ёлғиз нажоткордек термулиб, қўйнидан қоғоз қалам чиқариб узатди. -Мана қизим, ёзиб беринг. - Гулоро Иззатовна ! - -Гул...Гуларо Иззатовна! Ернинг тагида бўлса ҳам топиб келаман. Ботиржон ёлғизим. Ўзининг ҳам икки фарзанди бор. Набираларим отали ўссин илоҳим! Гулора Иззатовна керакли манзил ёзилган қоғозчани узатиши билан беморнинг отаси зинадан чопиб тушиб кетди. Мўйсафиднинг орқасидан қараб қолган аёл ёлғизлик нималигини яхши биларди. Отаси Гулоро бешикдалигидаёқ қазо қилган. Онаси бечора бошқа эр қилмай биттагина қизи билан ўтди. Қисматни қаранг, унинг турмуш ўртоғи ўлмадию, бошқасига эргашиб ташлаб кетганига ҳам мана беш йил бўлди. Тўғри у буткул ёлғиз эмас. Олийгоҳда ўқиётган ўғли ва мактабни якунлаётган қизи бор. Бўйлари ўзидан баланд. Ақл-хушлари жойида. Хуллас ҳаётидан нолимаса ҳам бўларди. Уч соат деганда беморнинг халлослаб, тили осилиб қолган отаси қаршисида турарди. -Мана Гул..Гулроро Иззатовна. Айтган жойингиздан олиб келдим. Тезроқ томчилашни буюринг! Дорининг атиги биттасини Қорабоевнинг томиридан юборишди. Қолганини қуйишга ҳожат қолмади.Ўзига келган беморни эрталаб бўлимга ўтказишди. Ўғлини асраб қолгани учун дўхтирни яхшилаб рози қилган мўйсафид кафтини очиб астойдил дуо ҳам қилди: -Барака топинг Гул... Гулоро Иззатовна ! Сизни ўқитган ота-онангизга минг раҳмат. Навбатчиликдан аъло кайфиятда чиққан Гулоро Иззатовна дугонасининг ишхонаси томон йўналди. Қўйлиқ томонларга бориш анчайин малол келади-ю аммо арзийди. Автобусда эмас, шахсий “Лассетти”сида борадику. Врачларнинг ярмида машина бор, ярмида эшак арава ҳам йўқ. У биринчи ярмига кирганидан баҳтиёр эди. Тер хиди буруқсиган жамоат транспортига осилиб ишга келмайди. Қолаверса обрў ҳам мол-дунё билан ўлчанар экан. У топишни билмайдиган ҳамкасбларини яшашни билмайдиган “дуб”лар деб, одам ўрнида кўрмасди. Тўғрида, маошга яшайдиган мирқуруқлардан кўра, Раънога ўхшаган дугоналарининг ўлса ўлиги ортиқ! У катта дорихонанинг хўжайини. Йўқ, бир эмас уч-тўртта дорихонаси бор. Гулоро Иззатовна келса ўтқазгани жой топа олмайди. Икки дугона ҳар галгидек обдон сўрашиб, ичкаридаги хос хонага ўтишди. Хаво совутгичли , чарм қопланган юмшоқ мебеллар қўйилган хонада бемалол, яйраб гаплашса бўларди. Гулора Иззатовна дугонаси учун одий, Гул ёки Гуляга айланарди. Шоколад,коньяк ва дудланган гўштдан дан иборат мўъжазгина стол меҳмонга мунтазир экан. Биллур қадахчаларга қуйилган қирмизи шароб тилларни сайратиб юборди. Анча валақлашгач, Гуля сумкасидан иккита шишадаги суюқликни олиб , стол устига қўйди. Шишалар устидаги ёрлиқни ўқиган Раъно ёйилиб илжайди: -Буларни ҳам ичсак ортиқчалик қилмайдими Гул? Унга хазил мойдек ёқсада муддаога ўтди. -Йўқ ўртоғжон, буларни касалларим ичади. Қулт-қулт қилиб, фақат томирдан. Узуууууун, ингиииичка “система” орқали Сен эса сотиб берсанг бўлди!. Раъно қах-қах отиб кулди. Идишларни қўлига олиб дугонасига айёромуз сузилди. -Роса ишни кўзини биласана Гуля?! Битта дорини камида икки марта айлантирмасанг кўнглинг ўрнига тушмайди. Гулоро Иззатовна эшик томонга хавотирли назар ташлаб ёлғонтакам пўписа қилди: -Ўлей Раънош, секиииин! Деворнинг ҳам қулоғи бор. - Хеч ким эшитмиди, хавотир олма! Кечаги чол борку, ўғли аврия бўлган. Буни нархини эшитиб капалаги учиб кетди. Кейин ташқарига чиқиб кимгадир телефон қилиб анча гаплашди. Мен “ фоизга бўлса ҳам топиб ке!” деб буйруқ берганини эшитдим холос. Пул келгунча зўрға ўтирди ўзиям. Нима,биттасини қуйдинг холосми? Гулоро қўлидаги қадаҳ билан чайқалди. Иккала шишани олиб бир-бирига уриштириб сузилди. - Ха, биттасини қуйдим холос! Етди! Отдек қилиб бўлимга чиқариб юбордим. Яхши қилиб юбоганим учун ҳам ортганини сотишга хаққим бордир? -Бор, бор! Сенинг хаққинг бор! Хали ўғлингни уйлаб, қиз чиқаришинг керак! Бошингда эринг йўқ! Бошимизда эримиз йўқ! Ёёёёёлғизмиз!- сўнг дугонаси томон энгашиб, кўрсаткич бармоғини юқорига бигиз қилди. - Ундан қўрқмасанг ҳам бўлади. Ёлғизнинг ёри ким? А? Баракалла! Худо! Демак у, биз тарафда! Қани ёлғизлар учун яна биттадан ичайлик. .. Яқингинадаги масжидда номозга чорловчи азон янграганида иккаласининг кайфи анча таранг эди. Дорихонадан бир- бирини суяб аранг ташқарига чиқишди. Ижирғаниб, улар томонга қарамасликка ҳаракат қилаётган эркаклар номозга шошилишарди. Иккаласи Гулоронинг машинасининг орқа ўриндиғига жойлашишди. Дорихонада ишловчи йигитга “хайдовчимиз бўласан.Ишингни йиғиштир! “ деб буйруқ беришганди. Йигит машинани ўт олдирди аммо телефони ичкарида қолиб кетганини билиб тўхтади. Узр сўраб, дорихона томон чопиб кетди. Гулора ёйилиб ўтирган Раънога оломон масжид томон олиб кетаёт тобутни кўрсатиб, юзини буриштирди: - Ана яна биттаси Арши аълога учииииб кетяпти. Ўзи ўлганми, касалми, балки авария бўлиб жони чиққандир! Балки дори топилмагандир-а, ўрто нима дединг? Ғишт бўлиб қолган Раъно у кўрсатган томонга қарамай калласини лиқиллатди. Сўлаги оқиб ғудраниб ҳам қўйди. Гулора уни мазахлаб кулар экан давом этди: -Ўзи ўша учта дорини ким берганини билгинг келмаяптими ўрто? -Йўўў! - Майли, билгинг келмаса ҳам айтаман.... Бир бойвачча хотини учун нақд Москвадан топтириб келганди. Аммо хонимчасига қуйишга ҳам улгурмадик. Ўлиииб қолди. Крутой эри дориларни олмади! Нима деди дегин? “Буларни энди бизга кераги йўқ. Бирорта зориққан беморга ишлатарсиз. Хотинимнинг хаққига дуо қилса бўлди!” миш. Э, ахмоқ эмасманку Раънош. Касалларни давола, қиммат дорисини қўшқўллаб текинга бер! Унақада эртага остонамизга ётиб олишмайдими? Ўша бойваччани хотинини ўзим ҳам эплаб дуо қип қўяпман. Данғиллама уйим, тагимда мошинам бўлса ҳам хали иккита тўй қилишим керак. ​​Сўнг у ҳам бармоғини юқорига бигиз қилиб шанғиллади: - Тўғрими Худо! Тўғрими деяпман?! Яратган меҳрибон! Яратган саҳий! У жавобга махтал қилмади. Тормози ишламай қолган юк машинаси катта тезлик билан Ласеттининг орқасидан келиб урдию, иккаласини ҳам жаханнамга равона қилди. М. Иброҳимова
    3 комментария
    24 класса
    Эйнштейн билан содир бўлган қизиқ воқеа ... Жаҳон илм-фани Алберт Эйнштейндан сўнг унингдек истеъдодли олимга гувоҳ бўлмади. Бу хушчақчақ ва қувноқ инсон билан боғлиқ хотира, воқеалар ҳануз эсланади, одамларга кайфият улашиб келади. Шулардан бирини қуйида эътиборингизга ҳавола қиламиз. *   *   * Бир куни Принстон шаҳридан поездга ўтирган Эйнштейннинг ўриндиғи бирпасда қўлёзма қоғозларга кўмилди. Поезд қўзғалгач, чамаси бир соатдан сўнг чипталарни текширувдан ўтказаётган вагон кузатувчиси қисқичини ўйнаганча олимнинг ёнида ҳозир бўлди. Эйнштейн чиптасини кўрсатиш учун қўлини нимчанинг чўнтагига тиқди. Чипта бу ерда йўқ экан. Сўнг олим ўрнидан қўзғалиб шимнинг чўнтакларини ковлади. Бу ердан ҳам чипта чиқмади. Шошиб қолган Эйнштейн чарм сумкани қўлига олди. Йўқ! Олим бир оз хижолат бўлиб кузатувчига қаради, сўнг ён-веридаги қоғозларни титкилай бошлади. Шу вақтгача безрайиб турган кузатувчининг нигоҳида хайрихоҳлик пайдо бўлди. "Жаноб Эйнштейн, мен сизни танийман! Биз барчамиз сизни жуда яхши биламиз, чипта сотиб олганингизга ҳам шубҳам йўқ. Қайғурманг, ҳаммаси жойида!" Олим маъноли нигоҳи билан унга миннатдорчилик билдирди. Кузатувчи йўловчиларнинг чиптасини текширишда давом этар экан, бир фурсатдан сўнг буюк олимнинг тиззалаганча ўриндиқ остини кўздан кечираётганига гувоҳ бўлди. Кузатувчи шоша-пиша орқасига қайтди ва Эйнштейнни тинчлантиришга уринди. "Доктор, сизни яхши танийман! Чипта муаммо эмас. Шарт ҳам эмас. Биламан, сиз чиптасиз чиқмайсиз," кузатувчининг овози хижолатомуз эди. Эйнштейн қўлларини ўриндиққа тираганча кузатувчига жиддий қиёфада қаради. "Ўртоқ, мен ҳам ўзимнинг кимлигимни жуда яхши биламан. Бироқ, ҳозир чиптани топмасам бўлмайди! Чунки қайси шаҳарга бораётганимни унутиб қўйдим!" Масала ўзи ўйлаганидан ҳам жиддий эканини тушунган вагон кузатувчиси Эйнштейнга кўмаклашиш учун беихтиёр ўриндиқ остига энгашди. Shukhrat Sattorov таржимаси ва талқини
    4 комментария
    60 классов
    #Нафрат  қурбони                            (  Кичик қисса)    Тинимсиз ёғаётган ёмғир бир неча кундан бери тўхтамас,шимолнинг ўзига хос табиатидан кўнгил зада бўлиб кетган кунлар эди. Мусофирчиликда юрганим учунми,  нам тортган баланд иморатларнинг алланечук шумшайиб  тургани,атрофдаги нотаниш одамлар, булутли осмоннинг тунд чеҳраси    кайфиятимга қандайдир тушкунлик бағишлаган. Кеч кузнинг захкаш чеҳраси  бу ерда ўзгача бир қиёфада акс этарди,гўё.     Мен  уни худди шундай куз кунларида  Москва шаҳрида учратдим. Биз ишлайдиган  кийим-кечак сотиладиган савдо дўконининг атрофларини супуриб,тозалаб юрадиган 40-45 ёшлардаги бу эркакнинг ўзбек эканлиги,  салқин кунларда шу ерда ишлашини  қизларимиздан бири айтиб қолди.      Рус тилида равон гаплашадиган,кўзлари алланечук маъюс бу эркак(исми Жавоҳир экан) гоҳида савдо дўконимизга кириб турар, унинг ҳаётда кўп қийинчилик кўргани ташқи қиёфасидан,маҳзун нигоҳларидан  билиниб турарди.Шу сабабмикан, менда у билан гаплашиш истаги туғилди.Аммо Жавоҳир  билан фақатгина бош ирғаб  саломлашардик, холос.    Бир куни  эрталаб  вақтли келиб янги келган кийимларни  илгичга илиб,сотувга тайёрлаб ўтирсам,(мен бу дўконда сотувчи бўлиб ишлардим) Жавоҳир кириб келди.Самимий саломлашиб, 9 -10 ёшлардаги қиз бола  ва 14-15 ёшлардаги йигит учун учун кийим танлашга ёрдам беришимни илтимос қилди.Мен унга янги келган моллар ичидан айрим нарсаларни тавсия қилдим.Жавоҳир улар ичидан ўзига маъқул келган  кийим-кечакларни танлади.Бўлимда бошқа харидор йўқлигидан фойдаланиб,уни гапга солдим.Чунки об-ҳаво  ёмонлашгани сабабми,охирги кунларда дўконда   харидорлар сийрак эди.       Ҳол-аҳвол сўрашиш билан бошланган суҳбат давомида унинг анча йиллардан бери нега  бу ерда юрганлиги,нима учун юртга қайтмаётганлиги сабаблари билан қизиқдим.Унинг ҳикоясини тинглаб эса қалбим ларзага келди...Ва қандай эшитган бўлсам, шундайлигича  қоғозга  туширишга ҳаракат қилдим.      1. Парчаланган оила    Ота-онаси ажрашган кунларни Жавоҳир жуда яхши эслайди. Ўшанда собиқ Иттифоқнинг охирги йиллари эди.Савдо базаси бошлиғи бўлиб ишлайдиган  отаси Шодмон ака,мактабда рус тилидан дарс берадиган онаси Муҳтарама опа севишиб турмуш қуришган, уларни кўпчилик ибратли оила сифатида билишарди.      Оиланинг тўнғич  фарзанди- Шаҳло  яқиндагина турмушга узатилган, ота -онаси  қирқ ёшни қоралаб қўйишган эди.     Қизини чаллари қилган куни Муҳтарама опага яқинларидан кимдир Шодмон аканинг иккинчи хотини борлиги ҳақида айтиб қолди. Муҳтарам опа бошида  бу гапга ишонмаган бўлса-да,кейинчалик  бу ҳақиқат эканлигига амин бўлди.Эрининг охирги пайтларда қандайдир ўзгариб,ўзига нисбатан бефарқ бўлиб қолганлиги сабабини тушунмай юрган кунларида эшитган бу хабари аёлни гангитиб қўйди.Шу тариқа уларнинг тинчгина оилавий ҳаётига путур етди. Шодмон ака бошида ўз қилмишини бўйнига олмади.Аммо Муҳтарама опа унинг изига тушиб, иккинчи хотинининг уйида қўлга туширгач, кундошининг уйидаги каттагина жанжалдан сўнг айбига иқрор бўлди.Маълум бўлишича,қизлари Шаҳлодан  икки ёшгина катта Марғуба исмли қиз  билан анчадан бери таниш бўлган   Шодмон ака  у ҳомиладор бўлиб қолгач, уйланишга мажбур бўлибди...    Муҳтарама опа ғурурли  аёллардан  бўлиб, эрининг хиёнатини кечиролмади.Шодмон ака йигирма йиллик рўзғори  бузилишини  ҳоҳламади.Хотинидан кечирим сўради. Аммо кутилмаган хиёнатдан  қаттиқ хафа бўлган  аёли  уни кечирмади.    Эр-хотинни яраштирмоқчи бўлган қариндошлар-у,Шодмон аканинг казо -казо ошналарининг бу йўлдаги ҳаракати   бекор кетди.Аёлнинг кўзига олти нафар фарзанди,уларнинг келажаги ҳам кўринмади.Тез орада Муҳтарама опа эри билан расман ажрашди.     Ўшанда  оилада Шаҳлодан кейинги фарзандлар Мушарраф, Ғайрат ва Шаҳриёр талаба эдилар.Отасини ҳаммадан ҳам кўпроқ  яхши кўрувчи 12 ёшли Жавоҳир ва 5 ёшли Нигора аллақандай маъюс тортиб қолишди. Аъло баҳоларда ўқийдиган Жавоҳирнинг ўқишлари пастлаб кетди. Нигора касалманд бўлиб қолди.У  отасига ичикиб тез-тез тоби қочар,Муҳтарама опа эса унинг бошида тонггача  йиғлаб чиқарди.        Жавоҳир отасини жудаям яхши кўрарди.Отасининг ҳам кенжа ўғлига меҳри  бошқача эди.Шодмон ака Ғайрат ва Шаҳриёрга  нисбатан  қаттиққўл бўлса-да, Жавоҳирни  эркалатиб ўстирганди. Хизмат сафарларига ҳам ўзи билан бирга олиб кетар,истаган нарсасини муҳайё қиларди.Гоҳида ака-опалари ҳам Жавоҳир орқали ўз истакларини амалга оширишарди.Чунки Шодмон ака эркатой ўғлининг ҳоҳишларини эътирозсиз бажаришини яхши билишарди-да.Шу сабабданмикан отасининг бирдан уйга келмай қолиши      ҳаммадан ҳам кўпроқ Жавоҳирга салбий таъсир қилди. Унинг мактабдаги ўқишлари пастлаб,ўзи аллақандай одамови,хаёлчан бўлиб қолди.     Муҳтарама опа  ҳаётнинг бундай оғир  синови олдида ўз иродасига таянди. Оила ва рўзғор ташвишлари ўзига қолиб кетгач, фарзандларининг ўқиши,билим олиши учун тинмай ҳаракат қилди.Мактабда икки сменалаб дарс берди, қизларини ёнига олиб, турли пишириқлар  пишириб сотди. Аммо эридан ҳеч қандай ёрдамни қабул қилмади.У одамлар кўзида  ўйнаб- кулиб юришга ҳаракат қилса -да,  йиллар ўтган сайин соғлигида муаммолар пайдо бўлди.      Кейинги пайтларда ўзининг беҳоллиги, озгина ишласа чарчаб қолаётганлигини сезиб шифокорга борди. Маълум бўлишича, унда   саратон касаллиги бошланган экан. Руҳий сиқилишлар ўз натижасини берган эди. Аёл пойтахтга бориб даволаниб келди.Унинг  охиригача даволаниб,оёққа туриб кетиши  учун  эса катта пул лозим  бўлиб,аммо ҳаётнинг барча муаммоси ўзига қолиб кетган аёлда бунча маблағ йўқ эди.   Шодмон ака ажрашишдан олдин уйдан ҳеч нарса олмай, йигирма сотихли, дабдабали қилиб қурилган ҳовлини унинг номига ўтказиб   кетган эди. Муҳтарама опа иккинчи қизи Мушаррафни турмушга бериб, Ғайратни уйлантиргач, уйни сотишга қарор қилди.Орадан йиллар ўтиб,ака-укалар бир ҳовлида сиқилишиб қолишларини,ўзининг даволанишига ҳам пул кераклигини  ўйлади шекилли,ҳовлини сотиб уч ўғли учун битта кўп қаватли уйдан учта квартира сотиб олди.Кейин ўзи даволанди.Лекин бу бефойда бўлди.Чирмовуққа ўхшаб кетадиган саратон хасталиги унинг барча ички аъзоларини  буткул эгаллаган ва ишдан чиқарган  эди.Аёл яшаши учун саноқли ойлар қолганини яхши билар,  фарзандларини тезроқ уйли-жойли қилишга шошилаётганди. Шодмон ака  бўлса ўтган  йиллар ичида ёш хотинидан  икки ўғил кўриб,бутунлай ўшаларга ўралашиб қолган, фарзандларига яширинча баҳоли қудрат ёрдам берса-да, Муҳтарама опа таъқиқлаб қўйганини рўкач қилиб,деярли келиб кетмас эди.       Бу орада Шаҳриёр ҳам    уйланди. Аммо ҳарбий хизматда қаттиқ шамоллаш оқибатида нафас сиқилиши касаллигини орттириб келганлиги сабаб унинг саломатлиги яхши эмас эди.Худди шу пайт яъни, кенжатойлари Жавоҳир ва Нигорани оёққа қўйиш вақти келган пайтда Муҳтарама  опанинг аҳволи бирдан оғирлашди. Бунга сабаб севимли ўғли  Шаҳриёрнинг кутилмаган  нафас сиқилиши  хуружидан бирдан вафот этгани, ёшгина келинининг  уйни сотиб, ҳали бир ёшга тўлмаган қизчасини олиб кетгани бўлди.     Бунгача у Жавоҳир ва Нигорани ҳам  унаштириб қўйган эди. Жавоҳир ўша йили мактабни тугатиб, технология  институтига кирган,бир йил ўқиб -ўқимай, уни ҳарбий хизматга чақиришган эди.   Онасининг бирдан оғирлашиб қолгани,тинмай Жавоҳирни сўраши сабабли акаси Ғайрат елиб- югуриб   уни ҳарбий хизматдан таътилга  чақиртириб олишга  эришди.Жавоҳир келиши билан тўйлар ҳаракати бошланиб кетди.        Бир ой ичида аввал Жавоҳир уйланди,кейин  эндигина  мактабни тугатган Нигорани ҳам узатишди.Аммо қизининг тўйи кечаси 50 ёшга ҳам етмаган  онанинг  тўсатдан жони узилди.Синглисининг тўйига ҳам бормай онанинг атрофида ўтирган  беш фарзанднинг нолалари дунёларга сиғмай кетди....    Хотинининг вафот этганини эшитган Шодмон ака дарров етиб келди. Таъзия маросимида бош-қош бўлиб,белини боғлаб ўтирди. Жавоҳир ўшанда елкалари силкиниб йиғлаётган отасини кўриб кўнглида илк бор унга нисбатан чексиз нафратни ҳис қилди.”Хотинбоз...ўйлади у ғижиниб.- Онамни ўлдирган аслида шу одамнинг хиёнати- ку....Яна уялмай йиғлашини қаранг...” У тоғаси Маъруф аканинг олдига бориб, отасини ҳайдаб юбориш кераклигини,онасининг эрта вафот этганига отаси ҳаммадан кўп айбдор эканлигини тушунтирмоқчи бўлди.Лекин тоғаси уни маҳкам қучоқлаб,бундай қилиш мумкин эмаслигини, Шодмон ака нима бўлса ҳам  уларнинг отаси  эканлигини айтиб, таскин берди.
    4 комментария
    26 классов
    #кундошлар 35-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Бироз сабр қил. Дўхтирлар дори дарров таъсир қилади, деди-ку, - далда бўлишга ҳаракат қиларди Шаҳзод. - Шаҳзод ака, қўрқиб кетяпман. Болага ҳеч нарса қилмасин... – Гулҳаёнинг кўзларидан ёш оқди. - Аллоҳ, “Мен бандамнинг гумонидаман”, деган. Яхши гумонда бўламиз, Гулим, - жилмайди Шаҳзод. Кейин нега Гулҳаёнинг бу ҳолга тушгани ёдига тушди-ю, саволга тутди: - Синглинг нима деди? Нега қўрқиб кетдинг? Қўрқиб кетганингга оғриқ турди, шекилли. - Синглимнинг айби йўқ, - хавотир билан деди Гулҳаё. – Илтимос, мазам бўлмаганига Гулюзни айбламанг, Шаҳзод ака. - Мен айбламаяпман. Синглингдан ҳам хавотир оляпман. Аҳволи яхшимиди? - Божангиз Америкага кетаётган экан, Гулюз кетмаётган эмиш. Ойим телефонини кўтармабди... Бор гап шу... Ўзи Гулюз шунақа. Сал инжиқроқ. Доим норози бўлиб юради. - Шунинг нимасига қўрқдинг, Гулҳаё? - У йиғлаб телефон қилди-да, - жилмайди Гулҳаё. – Сизам уйдагиларга ваҳима қилиб айтмадингизми? - Йўқ, шифохонага ётди, сал эҳтиёт бўлиши керак экан, дедим. Сенинг ойингга айтмай қўя қолайлик. - Хўп. Ўзи ойимнинг муаммоси кўп. Гулюзнинг ўзи етиб ортади ойимга, - табассум қилади Гулҳаё. - Шукр, юзинг кула бошлади, - хурсанд бўлади Шаҳзод. 🍃 Гулюзнинг гапларини эшитиши билан Матлубанинг бошида яна оғриқ тургандек бўлди. У кўзларини юмиб олганча, жим тинглади. Гулюз эса тинмай гапирарди: - Билмайман, элчихона мени ҳужжатимни текшираётган экан. Куёвингиз эса тезда кетиши керак экан... 36-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Ие, бунақада сен қолиб кетасан-ку. - Шуда-а-а! – ҳиқиллай бошлади Гулюз. – Уйдагилар сен қолиб турасан, дейишяпти. Ойи, мен шу қишлоқда бир ўзим қолиб кетаманми? - Нега бир ўзим дейсан, Гулюз? Ўша уйдаги одамлар энди сенинг оиланг. “Бир ўзим қоламанми?” деган гапни бошқа айтма, қизим. - Ойи, айтиб қўяй, агар куёвингиз ўзи кетиб қоладиган бўлса, мен ҳам кетаман уйга. Бу ерда қолмайман! - Аҳмоқлик қилма, Гулюз. Ҳужжатингни элчихона кўраётган бўлса, сенам кетасан. Қолиб кетмайсан, у ерда. - Қолиб кетаман ойи. Куёвингиз тўйдан олдин ҳужжатларини топишириб қўйган экан. Виза чиққан, энди кетади. Мени ҳужжатларимни энди беришган, - йиғлай бошлади Гулюз. – Доим шунақа. Доим омадим чопмайди, доим мени нарсаларим кечикади, доим мен учун ҳеч ким жон куйдирмайди... - Қизим, ўзингни бос. Шу уйдагиларинг ҳам бир нимани режа қилишаётгандир? Шунчаки куёвга виза чиққан бўлса, кетаверсин, дейишаётган. Сен аҳир хотинидан қачондир сени ҳам бирибир олиб кетади. - Қачондир олиб кетаркан, деб мен қишлоқда юраверайми? Кетаман, ойи кейин менга минғирламанг! Мен уйга, шаҳарга кетаман! – Гулюз шундай деди-ю, алоқани узди. - У-ф-ф-ф! Нега шунақа экан-а, бу Гулюз? Бир умр норози, бир умр минғир-минғир... Энди шу куёвга сабр берсин, - хўрсинди Матлуба. – Бу қиз уйга келиб олишдан ҳам тоймайди. 37-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Матлуба кучли оғриқни босиш учун телефонини қўйиб, бошини чангаллади. Шу пайт қулоғи тагида бўри увлагандек бўлди. Матлуба сакраб ўрнидан туриб кетди: - Бўр-и-и-и! 🍃 Кўп қаватли уйда жойлашган, меҳмонхонасидаги жиҳози тўртта кўрпача ва хонтахтадан иборат бўлган ўртамиёна уй Севара ва Зоирнинг суҳбатини тингламоқчи бўлгандек сукутга чўмганди. Зино ботқоғи сари қадам қўйган бу жувон ва эркак ҳеч нарсани ўйламас, на қоринлари очлиги, на эшик қулфланмаганини хаёлига келтирмас, бир-бирини ялаб-юлқаш билан овора эди. Кутилмаганда чалинган эшик қўнғироғи иккаласининг ҳам юрагини қинидан чиқариб юборгудек бўлди. - Ким? – биринчи бўлиб Зоир жонланди. Севара шошиб сочию кийимини тўғирлай бошлади. - Ким келиши мумкин? – Зоирнинг қошлари чимирилди. Ҳовлиқиб қолди. - Секинроқ, айтдим-ку эрга текканман деб. Аббос ака. Ундан бошқа ҳеч ким келмайди, - дир-дир титрай бошлади Севара. – Ўлдим... Шарманда бўлдим. Аниқ ўламан энди... Зоирнинг ҳам кўзларига қўрқув уя қура бошлади: - Жим турсак, кетар а? - Эшикни қулфламадим-ку, кириб келиши мумкин, - йиғлагудек бўлиб пичирлади Севара. – Бекорга келмаган. Кирса кетмайди. Энди нима қиламиз? - Балконга чиқайми? – шивирлади Зоир. - Йўқ, у чекади, чекишга балконга чиқади, - Севаранинг кўзлари ёшга тўлди. – Ўлдим, мен. Аниқ ўлдим... Сизга келманг, дедим... Зоирнинг нафас олиши тезлашди. Севара атрофга аланглаб гўё Зоир учун жой қидирди. - Ҳозир кириб келади, нимадир қилинг. 38-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Нима қиламан? Ётоқ каравотининг тагига кирайми? Севаранинг кўзлари косасидан чиқай деди: - Кетмайман, ётиб қоламан, деса-чи? - Ҳа-а-а, бўлмайди. Қаерга беркинай бўлмаса? - Эй Худо, бу уйда беркинадиган жой ҳам йўқ. Энди нима қиламан, а? Нима қиламан? – Севаранинг тоқати тоқ бўла бошлади. - Деразадан сакролмайман... – деди Зоир қайси қаватда ўтирганини чамалаб. - Йўқ, ўлиб қоласиз... Шу пайт эшик иккинчи марта жиринглади. Севаранинг қўрқувдан кўзи чиқиб кетгудек бўлди. Қўл-оёғи шернинг тузоғига тушган кийикдек қалтирай бошлади. 🍃 Охирлаётган ёз уч ой давомида ўз тафти билан авайлаб пиширган меваларни, сабзавотларни аста-секин халққа тортиқ қила бошлаган дамлар эмасми, дастурхондаги ноз-неъматлар кўзни қувонтиради. - Малина ҳам терибсанми, Малик? – Ойниса хола қўлида малина мевасини олиб айлантириб кўрди. - Ҳа, пишибди. Овқатдан кейин малина чой ичамиз деб териб келгандим. Ҳозир шакар билан эзаман. - Мураббо қилиб қўйсак бўларкан... – гап қўшди кечки овқатнинг бўшаган идишларини йиғиштириб олаётган хонадон келини. - Нок ҳали сал қаттиқ экан, - деди Маликнинг акаси нокни бармоқлари билан босиб кўраркан. - Анжир яхши пишибди, лекин, - ҳамма мевага бир-бир қараб чиқди онаси Ойниса хола. - Дадам томорқани нақ жаннат қилган-да! – дадасига қаради Малик. – Бир тупдан бўлса ҳам ҳамма мева бор. Эркин амаки мийиғида кулиб қўйди. 39-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Кейин Маликка қаради: - Ҳадемай мактаб бошланади. Сардор билан Самирни олиб келсанг бўларкан. Мевага тўйиб кетарди. Улар келганида ҳеч нарса пишмаганди, ҳали. Бу гап булут оридан қуёш чиққан қаби Ойниса холанинг ҳам, Маликнинг ҳам чеҳрасини ёриштирди. - Эртага олиб келаман, - деди Малик. Кейин бирдан ширин хаёлга берилди. Демак, эртага шаҳарга тушади. Гулранг билан учрашиб келса бўларкан. Ўзиям жуда соғинган. Телефонидаги қизнинг ўзига билдирмай олган суратларга қараб тўймайди. Лекин унинг нозли ва ўжар суюклиси у билан учрашишга рози бўлармикан? Малик телефонини қўлига олди ва телеграмдан Гулрангга хабар ёзди: “Пучуқ, эртага шаҳарга бораман. Сени кўргани...” 🍃 Онасининг ёввойисифат овозидан Умид ҳам, Гулранг ҳам учиб тушди. - Ойи, нима бўлди? – Гулранг қўрқиб сўради. - Ойи, нима бўлди? – ҳол сўради Умид ҳам. Матлуба кўзларини катта-катта очганча атрофга қўрқиб қаради: - Бўри келдими? Бўри увладими? - Ойи, қизиқмисиз? – ҳайрон бўлиб деди Гулранг. – Бу ерда бўри нима қилади? - Ойимнинг аҳволи яхшимас, - деди Умид хавотир билан Гулрангга қараб. – Ойи, нима бўляпти? Матлуба яна бошини ушлади. - Бошим чиқиб кетгулек бўляпти, бирорта дори берсанг-чи? – деди энди у хотиржам ва босиқ овозда. Умид ва Гулранг буткул ҳайратга қолди. Гулранг дори олиб кетгани кетганида Умид онасининг елкасидан қучаркан, сўради: - Ойи, ҳозиргина қўрқиб бақирдингиз? Нима бўлди? 40-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Қачон бақирдим? – ҳайрон бўлиб ўғлига кўз тикди Матлуба. – Бақирганим йўқ. Гулрангга дори олиб кел, дедим. Бошим сал оғрияпти. Дори есам қўйиб қолади. Ё... аввал қорнимизни тўқлаб олсакмикан? Овқатлансам, балки оғриқ ҳам босилар... Умид қулоқларига ишонмади. Онасининг бояги қўрқинчли ҳолатидан асар ҳам йўқ. 🍃 Инсон мияси шу қадар тез ишлайдики, биз кўп ҳолларда оғир вазиятларга тушганимизда, чорасиз қолганимизда ҳис қиламиз. Севара ҳам айни дақиқаларга шуни сезди. Сониялар ичида унинг кўз олдидан олдинги Зоир билан боғлиқ хотира ўта бошлади: “Севара Зоирни интиқ кутаётган, атир-упага бурканиб висол учун тайёргарлик кўраётган эди. Энг жозибали, калта ҳарир тунги кўйлагини кийди. Лекин Зоир ҳар доимгидек унга хабар юбормади. - Телефонининг пули тугагандир? – гумон қилди аёл. Ниҳоят ҳар доимгидек дераза оҳиста, кетма-кет икки бор, уч сониялик сукутдан сўнг яна икки бор тақиллади. - Келди, - ўзини ойнага солиб жилмайди Севара. Кейин уй чироғини ўчирди. Аста дераза олдига келиб, ўта эҳтиёткорлик билан оча бошлади. Ташқаридан “Ўзингизмисиз?” деган овоз эшитилди. Ҳаяжон ичидаги Севара овознинг бошқачалигига эътибор қилмади. - Ўзимман, кўп гапирмай кирсангиз-чи? – кўмаклашиш учун қўлини чўзди Севара. Шу онда нималар бўлганини ўзи ҳам англамай қолди. Сониялар ичида бақувват қўл унинг ўзини ташқарига тортиб олди. Сўнг деворга тираб бўйнидан бўғди: - Ўлдираман, қанжиқ! Ўлдираман! 41-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Севара уни тортиб олган одам эри эканлигини билгач, нақ юраги товонига тушди. Бу ҳам етмагандек томоғи қаттиқ бўғилганидан нафас ололмай хушини йўқотар даражага келди. - Ака, ўлдириб қўясиз, ака... – Жавлоннинг қўлига ёпишган Зоир эди. - Ўлдирмоқчиман! Ҳа, ичинг ачияптими, ифлос! – бўкирди Жавлон. Қиёмат қўпгандек бўлди. Шовқиндан югуриб чиққан Севаранинг қайнона-қайнотаси Жавлоннинг қўлидан Севарани ажратиб олишди. Ҳарир тунги кўйлаги унинг шармандали жисмини бекитолмаётганидек, қаро тун ҳам уларнинг гуноҳларини яшира олмади. Ҳаммаси ошкор бўлди. Жавлон ўша ернинг ўзида, ўша онда, ярим яланғоч Севарани болалари билан ота-онасининг уйига олиб келиб ташлади. Бор гапни айтди. Бир ойда буён уларнини кузатганини, ҳатто бир-бирига юборган хабарларини расмга тушириб олганини, пухта режа асосида Зоирни дераза олдида қўлга туширганини, кейин Севаранинг ўзи деразани очганини қайнотасига айтди-ю, хотинига талоғини бериб, изига қайтди. Тун салқинидан, қўрқувдан дир-дир қалтираб турган жувон шу ҳолида ота уйига сиғмади, болалари билан кўчага қувғин бўлди: - Сендай қизим йўқ! Бир нима қилиб қўймасимдан кўзимдан йўқол! – ғазабдан титраб деди отаси...” Хотиралар таъсирида Севаранинг яралари янгиланди, ўша чорасизлик, ўша шармисорлик, ўша даҳшатни яна бир бор ҳис қилганлек бўлди. Шунинг учунми бутун вужудида титроқ турди. - Бирор нима қилинг! – ялинди Зоирга қараб. 42-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Нима қилай? Нима қилсак экан, - деди Зоир ҳам ўзини қўйгани жой топа олмай. – Менга қаранг, қариндошингиз бўлиб турай. Ҳамма қариндошларингизни танимайди-ку. Танийдими, ё? - Танимайди. Укамсиз. Укам... – кўзлари ёнди Севаранинг ва ирғиб ўрнидан турди. Эшик томон кетаркан, қувноқ товушда овоз бериб қўйди: - Ҳозир, боряпман... Севара эшик олдига келганида яна бир марта чуқур нафас олди. Сўнг очди. - Нега очмайсан? – қовоғини осди Аббос. - Ассалому алайкум! Газдан келдим, дейсизми? – деди қувноқ овозда Севара. Кейин атай Аббосни қўрқитиш учун шивирлади: - Уйда укам бор. Сизга текканимни билмайди. Газдан келдим, денг. Аббоснинг бирдан ранги ўзгарди. Ҳадикдан кўзлари каттариб, Севаранинг гапини такрорлади: - Газдан келдим, газдан келдим. - Бизни газдан қарзимиз йўқ. - Тўлаганмисизлар? – Аббос ҳам беихтиёр текширувчи ролига ўтиб кетди. - Ҳа, тўлаганмиз. - Бўпти, бўлмаса.... - Майли... – деди Севара эшикни ёпишга чоғланаркан. Сўнг яна пичирлади: - Эртага телефонлашамиз. - Шошма, - деди Аббос ҳам шивирлаб ва боя тайёрлаб қўйган уч юз долларни Севарага тутқазди. - Раҳмат, - Севара хурсанд бўлиб кетди ва ҳаводан Аббосга ўпич йўллаб кузатиб қолди. Эшикни ёпаркан, жуда катта шармандаликнинг олдини устамонлик билан олганидан йиғлаб юборай деди. Уни пойлаб турган Зоир югуриб келди. - Нима дедингиз? 43-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - “Укам бор, сизга текканимни билмайди”, дедим. Қайтиб кетди. - “Газдан келдим”, дедими? - Ҳа, - кула бошлади Севара. – Гапимга лиққа тушди. “Газдан келдим”, денг десам, “Газдан келдим, газдан келдим”, дейди. Камига мана бу долларни ҳам бериб кетди. Зоир ҳам ўзини кулгидан тўхта олмай қолди. 🍃 Кечки овқатдан кейин кўнгли тинчлик истаган Матлуба ётоқхонасига кирди. Бошини ёстиққа қўяркан, яна Гулюзни эслади. - Бу инжиқ Гулюз ҳали уйга қайтиб келмаса эди... – деди ўзига ўзи. Шу пайт телефони жиринглади. Экранда “Нигора” деган ёзув аниқ кўриниб турарди. - Ало, Нигоржон, яхшимисан? – деди Матлуба олиши билан. - Матлу, аҳволинг яхшими? Тузук бўлиб қолдингми? – ҳол сўради Нигора. - Яхшиман. Ўзимга ўзим дам бериб ётиб олдим. - Бошинг яхшими? Оғримаяптими? - Яхши. Сал карахтми-ей. Ҳеч нарсани ўйлашни истамаяпман. - Нимани ўйлайсан? Ўйлама, ҳеч нарсани? - Гулҳаё яхшими? Нима қиляпти? – сўради Матлуба. - Яхши, - Нигора Гулҳаёнинг ҳолатини, шифохонага тушиб қолганини айтиб ўтирмади. – Улар ҳам эр-хотин дам олишга киришди шекилли, кўринмаяпти. Матлу, агар соғлигинг яхши бўлмаса, эртага ишга келиб ўтирма. Дўхтирга бор. - Йўғ-е, бораман. Нечта мижоз кутади, - деди Матлуба қатъи. – Кам бўлса ҳам майли. - “Мазаси йўқ”, десак, мижозлар ҳам тушунади. - Мазам яхши. Фақат... муаммо пайдо бўлди? - Нима муаммо? 44-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Матлуба чуқур уҳ тортди. Кейин Гулюзнинг гапларини айта бошлади: - Иккинчи куёвим Америкага ўзи кетаётганмуш. Гулюзни олиб кетмаётганмуш. Гулюзни ҳужжатларини элчихона ҳали бермабди. - Ҳозир олиб кетмаса, кейин олиб кетади. Асосийси, куёвинг кетаётган бўлса бўлди. Бир куни қизинг ҳам кетади, - деди Нигора ишонч билан. - Шуни Гулюзга тушунтира олмадим-да. Биласан-ку, у минғир-минғир. Бошлади минғирлашди, норозиликни. Менга нима деганини биласанми? - Нима деди? - “Америкага кетмасам, уйга қайтиб бораман”, деди. - Оббо... - Ана шунақа у. Кейин менинг бошим оғримай кимники оғрисин! - Бошингни оғритма, дугонажоним. Сендан ўзи ҳол сўрайман деб тургандим. Яна бир яхши таклиф ҳам тушиб қолди... – деди Нигора қувончини яшира олмай. - Қандай таклиф? - Сен билан мени халқаро тренингга таклиф қилишди. Эртадан кейин Ўзбекистон психологлар ассоциацияси томонидан тренинг ўтказилаётган экан. Борамизми? - Борамиз! – хурсанд бўлиб кетди Матлуба. - Шунинг учун агар чарчаган бўлсанг, дам олиб ол деяпман-да. - Хавотир олма, - деди Матлуба ишонч билан. – Мен яхшиман. Эртага ишга ҳам бораман, эртадан кейин тренинг ҳам бораман. - Яша! Ўзимнинг дугонамсан-да, яхши дам ол. - Хўп, сенам. Матлуба телефонини ўчирди-ю, кўзларини юмди. 🍃 - Мен ҳеч кимга керак эмасман! – минғирлади кўз ёшларини артар экан, Гулюз. – Опам билан гаплашдим, “Ҳозир дадамга телефон қиламан”, деди. 45-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Мана, жим. Дадамга телефон қилдим, “Ойинг билан гаплаш”, деди. Ойим эса, “Саломат хола алдабдими?” дейишдан нарига ўтмади. Бирортаси “Ҳозир ёки эртага бораман, гаплашамиз”, демади. Гулюзнинг аламдан лаблари титраб, кўзларига баттар ёш қуйилди. Телефонини олиб, ким биландир боғланмоқчи бўлди-ю, яна нари сурди. Сўнг тағин ўзининг бадбин хаёлларида давом этди: “Буларга нимадир қилиб, қадримни билдиришим керак. Индамаганим сари улар умуман мени ўйлашмаяпти. “Шунинг овозини эшитмай”, деб атай узоққа – қишлоққа узатиб юборишди. Лекин мен жим ўтирмайман. Эртагача кутаман. Агар бирортаси келмаса... ё қочиб кетаман... ё ўзимни ўлдираман... Ана шунда булар мени қадримга етади...” Шу пайт хонага куёв – Мансур кириб келди. Гулюзга қараркан, юзига хавотир пайдо бўлди. Оҳиста Гулюзнинг ёнидан жой олди. - Нега йиғладинг? – деди у Гулюзнинг чаккасидан тушиб, ҳуснини тўсишга уриниб турган зулфини қулоғининг орқасига ўтказаркан. – Ким хафа қилди? Гулюзнинг баттар кўнгли бўшаб кетди. Кўзлари ёшга тўлди. - Сиз кетсангиз... мен қишлоқда қололмайман... – деди у бурнини тортганча. Мансур унинг оппоқ, тиниқ юзларига маҳлиё бўлиб тикиларкан деди: - Қаёққа кетмоқчисан? - Уйимизга... - Ие, бу нима деганинг? Энди сенинг уйинг шу ер-ку. - Сиз бўлмасангиз қандай яшайман? Мансур хурсанд бўлиб кетди: - Менсиз яшолмайсанми, шунда? Шунақа деб тушунайми? Гулюз уялиб кетди. 46-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Мансур эса уни бағрига тортди: - Ойимнинг чиройли келини... Ўзимнинг эркатойим, йиғлоқим... Олти ой... узоғи билан олти ой менсиз яшашинг мумкин. Ҳужжатларинг тўғри бўлса, кейин чақириб оламан... Тушундингми? Гулюз индамади. Ичида ўзига ўзи деди: - Қолмайман! Қочиб кетаман! 🍃 Қаро тун, охири кўринмас йўллар, серқатнов машиналар Аббоснинг юрагига янада ваҳима солаётгандек эди. Севаранинг сўзларидан сўнг тез ура бошлаган юраги ҳамон безовта. Нимадандир хабардор қилмоқчидек, кўксига тинимсиз қаттиқ-қаттиқ тепади. - Тавба, худди айб иш қилгандек юрагим ҳапиқиб қолди! – ўйлади у. – Севара ота-онам билан ярашишга ҳаракат қилмоқчиман, деганди. Укаси келибди. Демак, яқинлари билан алоқасини тиклаяпти. Балки унинг мана шу ҳаракатини йўққа чиқарай деганим учун ваҳима ичида қолгандирман... Сал қолди-я! Укаси мен эри эканимни билса, нақ яна юз ўгирарди. Кейин Севара билан шундоқ ҳам совий бошлаган муносабатларимиз йўққа чиқарди. Яхшиям, Севаранинг калласи ишлаб кетди. Менам дарров тушуна қолдим. “Газдан келдим”, деб қўя қолдим. Майли, укаси билан яхшилаб гаплашиб олсин. Мен эртага келаман... Аббос ўзини хотиржам қилишга уринди-ю, уйи томон шошди. 🍃 Эшик шу даражада қаттиқ тақиллардики, энди уйқудан кўзини очган Севаранинг қўрқувдан юраги чиқиб кетай деди. Унинг ўрнидан ирғиб турганидан ёнида қотиб ухлаб ётган Зоирни ҳам уйғотиб юборди. Зоир ҳам эшикка тушаётган зарбаларни эшитиб ўрнидан сакраб турди. 47-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Нима бўляпти? – деди Зоир ҳовлиқиб. - Билмайман? Аббос ака билдимикан? Қайтиб келдимикан? - Эй Худо, энди нима қиламиз? Кийининг тез, қаранг “глазок”дан. - Ҳозир... – Севара шошиб-пишиб кийинди-ю, эшик томон кетди. Юрак ҳовучлаб, эшик туйнукчасидан қаради ва бирдан енгил тортди. – Қўшни экан-ку... Севара эшикни очиши билан қўшни бобиллаб кетди: - Севарахон, қулоғингиз том битганми? Ярим соатдан буён ураман, эшикни! - Тинчликми, опа? - Юринг, ваннангизга кўрайлик? Мени уйимни ўлдирдингиз! Яқинда таъмирлатган меҳмонхонам расво бўлди! - Нима? Сув тошибдими? - Ҳа, юринг, юринг... – қўшни аёл Севарани ҳам кутмай, уйга кириб кетди ва ваннанинг эшини очди-ю, яна жаврашга тушди: - Буни қаранг! Севара, қарасангиз бўлмайдими? Юринг, энди менинг уйимни кўрамиз. Ваннам, ошхонам, залим расво! Севаранинг юраги орқасига тортиб кетди. Чунки яхши ёпилмаган жўмракдан ҳамон сув оқар, ваннанинг поли лиммо-лим сув эди. Севара дами чиққан пуфакдек шалвирай бошлади. - Юринг, - қўшни уни судрагудек бўлиб ўз уйига олиб чиқди. Айтганича бор экан. Аёлнинг уйи меҳмонхонасининг, ванна ва ошхонасининг шифтига қараб бўлмасди. - Опа, мен-ку, бозорга бориб чарчаб қотиб қолибман. Сиз-чи? Сиз нега шунча тошгунча билмадингиз? - Шифтга қараб юрмайман-ку, Севара! Ё сиз шифтга қараб юрасизми? Мен билмайман! Ҳамма ҳаражатларини тўлайсиз! Уста олиб келаман, ҳисоблатаман! Ҳаммасини берасиз... - Опа... ҳалиги... – нима дейишини ҳам билмасди Севара. 48-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Сув тоширганмисиз, тоширгансиз! – шанғиллашда давом этди аёл. - Энди бу ёғига ҳам чиданг! Мен билмайман, судлашиб бўлса ҳам ундириб оламан. Ўзи ижарачиларининг ҳаммаси шунақа беўй бўлади. Ўйламайди, пастимда одам яшайди, дупирламай, сакрамай, сув тоширмай, демайди. Шу уйга сира яхши одам келмади, келмади. Мен куйганим-куйган! - Майли опа, - Севаранинг қулоқлари эшитмайдиган даражада асабийлаша бошлаганди. - Ҳозир ярим соатда уста чақираман, тушасиз! Қочиб кетманг! - Хўп, хўп! - Тўлашдан бош тортсангиз, судга бериб икки ҳисса урдираман! – Севаранинг орқасидан бақириб қолди аёл. 🍃 Иш вақти 9:00да бошланса-да, Матлубанинг биринчи мижози 8:50 да келиб ўтирган экан. Унинг бахтига Матлуба ҳам эртароқ борган эди, ёнига чақирди. - Ўтиринг, - деди қабулига учинчи марта келаётган қизга қараб. – Нима ичасиз? - Ҳеч нарса ичмайман. - Тартибли инсон экансиз. Ҳар сафар вақтидан аввал келиб ўтирасиз. - Аслида тартибли эмасман. Балки шунинг учун ҳаётим издан чиқиб кетгандир? Ҳаётимни тартибга солиш учун сизнинг олдингизга шошяпман... Қиз сўзларини охирига етказа олмади. Ресепшнда ўтирадиган қиз эшикни тақиллатиб, бошини суққанча деди. - Матлуба Музаффаровна, иш вақти бошланмагани учун безовта қилавердим, узр. Ўғлингиз келибди. Сизни сўраяпти. Телефонингиз ўчиқдиги учун боғлана олмабди. - Нима? – ҳайрон бўлди Матлуба ва бирдан негадир юраги тез уриб кетди. - Тинчликмикан? 49-қисм Матлуба бир зум довдиради-да сўнг мижозига қаради. Қиз уни сўзсиз тушунди: - Бемалол опа, бориб келаверинг. Шундан сўнг Матлуба шошиб эшикка чиқди. - Умид? – у ўғлига урилиб кетай деди. - Ойи, мени уйғонмасдан ишга келиб олибсиз-а? – деди Умид гина билан. - Шуни айтгани келдингми? – ҳайратланди Матлуба. - Йўқ, дўхтирга боришимиз керак. - Нега, болам? Бирор жойинг оғрияптими? – хавотирга тушди онаизор. - Йўқ, сизнинг мазангиз йўқ-ку, ойи. Сизни дўхтирга олиб боргани келдим... Матлуба ўғлининг кўзларига тикилиб қоларкан, ўзининг мижжаларига тўпланган ёшни тўхтата олмади. 🍃 Қадам босишга жой топиш мушкул бўлиб қолган бозор Аббоснинг кўзига кимсасиздек туюлаверди. Бир-бирини суриб, итариб бозор айланаётган одамлар орасида унинг дўконидан савдо қиладигани бўлмаса-я! Ит эгасини танимайди. Боласини етаклаган ким, сумка олган, кўйлак олган, туфли сўраган ким... Фақат Аббоснинг дўконига кирганлар бир кўз югуртиради-ю, чиқиб кетади. Охири тоқати тоқ бўлган Аббос дўконидан чиқди. - Менам мактаб форма тиқсам бўларкан, дўконга, - деди у ёнида қўли-қўлига тегмай қиз болаларнинг оқ кофтасини сотаётган аёлга. Аёл эса унга жавоб бергани ҳам фурсат топа олмади. Аббос секин дўконининг эшигини ёпди-ю, Севара савдо қиладиган томонга қараб йўл олди. “Бугун Севараникига ўтсам бўлади, укаси келмаса керак. Укаси билан дардлашиб чиққан бўлса, кайфияти ҳам яхшидир? Балки укаси ота-онаси билан яраштираман, деб келгандир?” – хаёллар оғушида Аббос Севара савдо қиладиган жойга келганини сезмай ҳам қолди. Лекин Севаранинг жойи бўм-бўш. 50-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева У ҳайрон бўлди. Сўнг Севарага қўнғироқ қилди. Аксига олиб, Севара жавоб бермади. - Нега келмади, экан? Ота-онасининг ёнига кетдимикан? – ўзига ўзи деди Аббос. – Бугун аниқ бориб хабар олмасам бўлмаскан... 🍃 Тинчлантирувчи дорилар таъсиридами, тиниқиб ухлаб уйғонган Гулҳаёнинг кайфияти аъло. Кечаги оғриқлар йўқолган, ўзи ҳам хотиржам. Шунданми, иштаҳаси ҳам очилган. Ҳол сўраган турмуш ўртоғига қазон кабоб буюрди. Ўзи эса егиси келган бу таомни интиқлик билан кутиб ўтираркан, Гулюз эсига тушди. - Шу инжиқ синглимдан бир ҳол сўрай. Кеча йиғлаб юрагимни ёрганди. Бугун яхшимикан? – дея Гулюзга қўнғироқ қилди. - Ало? – деди Гулюз ҳар доимгидек кайфиятсиз. - Ассалому алайкум, келин сингилжоним. Яхшимисан? Куёв яхшими? - Кесатиб салом берманг, менга, - норози бўлди Гулюз. – Салом берадиган аҳволда эмасман. - Нега? Тинчликми? - Менга на ойим қўнғироқ қилди, на дадам. Бирортаси борамиз, қуда билан гаплашамиз ҳам демади. Гулюз деган қизи йўқ буларнинг. - Гулюз, асалим, илтимос, бир мартагина нолимай тур, - синглисининг кўнглига тегмаслик учун эркалаган оҳангда деди Гулҳаё. - Бир мазза қилиб гаплашайлик. Шунчаки, ҳаётдан норози бўлмай! - Сиз ҳаётингиздан розисиз-да! Ўқийсиз, шаҳарда яшайсиз, поччам ёнингизда, ойим, дадам яқин... – нолишда давом энди сингил. - Тўғри айтасан, Худога шукр, розиман. Сенам шу ҳаётингдан рози бўл. Ойим кеча нима деди? Борар, гаплашар ҳали... Давоми бор Ёндирмачоқ бу – қувонч! Босиб ўтинг! #usanboyeva
    3 комментария
    31 класс
    Қатралар Яхши келса... Бу хонадонга учинчи келин келгач, қайнопалар азиз бўлди. Авваллари эшикдан кирмасидан супурги тутқазилган қўлларга обдастада илиқ сув қуйилди. Ош-овқатини ўзи пишириб еб кетадиган қизлар учун тансиқ таомлар ҳозир бўлди. Тўшакда ётган қайнона ич-ичидан шунчалар дуо қилардики, билмадим бу келинни олдинда яна қандай омадлар кутиб турган экан. Силайи раҳмни сақлаганлардан Аллоҳ рози бўлсин. Кексалар ўгити ҳикмат Гўштқиймалагични хонтахта четига ўрнатаётган келин қайнонасининг гапидан энсаси қотиб ишини қилаверди. Қайнона яна қайтарди —Ҳой, Дилором,  қийма тахтани келтиринг. Чопқини опчиқинг. Ўзим яхшилаб қийма қилиб бераман. Мясорубкадан чиққан гўшт совуқликка айланади, чопқида чопилса, иссиқлиқ бўлади. Бу ўзи эчки гўшти бўлса! Келин охири қаттиқроқ гапирди. —Бўлди-да, ойи, қаердан топасиз шунақа гапларни. Мана, чиқариб бўлдим. Қайнона индамади. Овқатдан сўнг бир пиёла новвот чой ичиб юборди. Келин эрталабгача қусиб чиқди. Овқат совуқлик қилганди... Қиз бола Қиз бола ўнга кирса, она сонга киради, агар она тадбирли, уқувли бўлса... Ўғил бола Ўғил ўн саккизга кирса-ю, кундалик ҳаражати учун  ҳалиям отасидан пул сўраётган бўлса, дархол чорасини топиш керак. Унинг талаба эканлиги ҳам инобатга олинмайди. Ахир, унинг номи—эркак! Қайноналик бахти Алоҳида бўлиб кетган келинчак қўнғироқ қиляпди —Ойижон, бугун овқат қилмай туринглар, мантига тайёргарлик кўряпман, кечга ўғлиздан қасқони билан бериб юбораман.  Учта ёш боласи билан  бурчини унутмаган келинга тасанно. Ўғил —Ўғлим, битта патак ўлгур бир ярим миллион бўладими? Керак эмас олмаймиз. Анчадан бери оёғи оғриётган онасини шифокорга олиб келган ўғил қўл ситади —Онажоним, сиззи бир кун маза қилиб юрганингизга арзимайди ўша пул. Соғлиғиз мен учун ҳамма нарсадан муҳим. Йигит пулни тўлади-да, кўчага чиқиб аёлига қўнғироқ қилди. — Болаларни келаси ой кийинтирамиз, ҳали қишга икки ой бор, онаси! Феруза Салходжаева
    4 комментария
    96 классов
    #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА Муаллиф: Гулбаҳор Рахматуллаева (Хазонрезги) Шўртак қурт дейсанми,  қизим?!  - кутилмаганда юзлари ёришиб ҳурсанд бўлиб кетди Раҳима хола,- вой қурт сендан айлансин-а , ҳозир сенга ўзим бир халтасини топиб келмасамми?     Матлуба  қайнонасининг нима учун бунчалар ҳурсанд бўлиб кетганига ҳайрон бўлди.  Раҳима хола нимчасини эгнига илганча  шошилиб ташқарига чиқиб кетди.     Орадан бир соат ўтар-ўтмас ўзи айтгандек бир халта эмас,  аммо бир ҳовучча чиқадиган қурт топиб келди.   - В-о-о-ей?!  - деди у кулимсираганча,  -бир вақтлар шу қуртларга одам зоти қиё боқмасди. Ҳозир бирам тансиқ бўлиб кетибди-ки?  Қандан қаёққача бориб келибман-а шу бир ҳовуч қуртга?!  Айтишади-ку,  бир хор бўлган бир азиз бўлади деб.  Сен буларни еб турчи,  тугагунча яна топиб келаман. Жуда бўлмаса Абдужабборга айтамиз.  Матлуба бир дона қурт олиб ҳузурланиб шима бошлади: - Олинг, ойи, сизам. Раҳима хола Матлубага меҳр билан тикилди: - Ўзинг тўйиб, тўйиб еб ол, болам. Юкли аёл кўнгли тусаган нарсасини тўйиб-тўйиб ейиши керак. - Юкли аёл дейсизми, ойижон?! У дегани...-оппоқ юзлари дув қизарди Матлубанинг. - У дегани ҳадемай фарзандлик бўласизлар дегани, болажоним. Ҳали Абдужаббор келиб бу хабарни эшитса борми? Мен яхшиси унинг қайтишига чиройли қилиб бир ош дамлаб қўяй. -Ойижон, ўзим дамлайман ошни,- ўрнидан қўзғалди Матлуба - Ҳеч-да, - бош чайқади Раҳима хола,- сен ётиб дамингни ол. Ошнинг ҳаракатини ўзим қиламан. - Йўқ деманг, ойижон. Ўзимни анча яхши ҳис қилаяпман. - Майли болам. Унда сабзи-пиёзни шу ерга олиб келаман. Шу ерда арчиб тўғраб оламиз. Совуқда кўчага камроқ чиққин хўпми?! Ош дамланган вақтга Абдужаббор ҳам келиб қолди. Раҳима хола Матлубага "Айт!" дегандек им қоқди-ю, ўзи ўчоқбошига йўл олди. -Туззукмисан, Матлуба? Иссиғинг чиқмадими бугун? -меҳр билан сўради Абдужаббор - Яхшиман,-кулимсираганча жавоб қайтарди Матлуба,- фақат ойижон "Бироз қувватга киргин" деб ўрнимдан туришимга изн бермаяптилар. - Бугун иккинчи бригадаги қуриб қолган катта тут дарахтини кесиб саранжомладик. Шунга уйга келиб сендан хабар ҳам ололмадим. Аммо бир хаёлим сенда бўлаверса дегин. Ҳозир сени кўриб кўнглим ҳам ўрнига тушди. Ҳа айтганча, овқат қилдингларми? Мен ҳозир... -Ойижон билан ош қилгандик. Менимча пишди ҳам - Ўҳ-ҳў! Ош дейсанми? Унда мен ойимларга қарашиб юборай,- Абдужаббор кўтаринки кайфиятда ташқарига йўл олди. - Ҳорманг, ойи?- деди у кафтини кафтига ишқалаб,- бугун ош экан-да?! Ҳиди одамни иштаҳасини қитиқлайли-я? Келинг, лаганни менга берақолинг?! - Ҳа болам, ота бўлишингни эшитиб бошинг осмонга етдими? Менам набира суярканман деб қувончдан теримга сиғмай кетяпман,- юзларига табассум ёйилди Раҳима холанинг Онасининг сўзларидан Абдужаббор эсанкираб қолди: - Ҳеч нарсага тушунмадим, ойи?!Набира дейсизми? Яъни айтмоқчисиз-ки... - Оббо қизим тушмагур-ей?! Бирам кўнгли дарё-ки бу қизни. Мен ундан суюнчи олгин десам шуниям эвидан чиқмаган шекилли- Раҳима хола шундай деб ўғлининг елкасига қоқди,- ҳа болам , Матлуба келиним оғироёқ бўлибди. Насиб қилса кузларга бориб ота бўласан. Қани юр, болам, қолган гапни дастурхон бошида гаплашамиз. Абдужабборнинг бахтдан боши айланарди. Ота бўлиш ҳақидаги хушхабар шунчалик умидбахш бўлса, фарзандини қўлига олганда ўзини қанчалар бахтли сезар экан-а? Худога минг шукрким унинг фарзанди тинчлик замонида туғилади. Бувиси, отаси, онасининг бағрида соғ ва ҳотиржам улғаяди. Абдужаббор Освенцимда дунёга келиб бошлари мажақланган, челакдаги сувга чўктирилган, тийғончиқ музга улоқтирилган, тириклайин қорга кўмилган, итларга ем қилинган-ёруғ дунёга келиб кун куриб рўшнолик кўрмаган гўдакларни эслаб эти жунжикди: "Йўқ! -қалбан ҳайқирди у,- менинг болам соғ ва саломат вояга етади. У ҳаётидан рози ва энг бахтли инсонлардан бири бўлиши керак! Шарт!". Абдужаббор уйга кириб келганда юзлари янги хабар таъсирида қувончдан ўзгача жилоланиб турарди. Матлуба эрининг бор гапдан хабар топганини ҳис қилиб уялганча ерга қаради. -Келақол, болам. Онанг ўргилсин сенлардан,-дастурхон бошида Раҳима хола дуога қўл очди,- қани омин! Келаётган болам отали-онали, изли-қутли, ризқли-насибали бўлсин. Қодир эгам гўдаккинамни ўз сутига эга қилсин. Матлуба қизим уни эсон-омон бағрига босиб олсин. Мен ҳам қариган чоғимда сизларни роҳатларингни кўрай. Ортимда қолинглар илойим. Аллоҳу акбар... Оила аъзолари энди бир-икки ошам ошдан еган ҳам эдилар-ки, кўча дарвозасининг шитоб билан тақиллагани эшитилди. - Шу пайтда ким бўлса экан? Онасининг саволига Абдужаббор ҳотиржамлик билан жавоб қайтарди: - Ҳозир биламиз-да, ойи? Бориб хабар олай-чи? Абдужаббор устига тўнини ташлаб кўчага чиққанда кўзи бири граждан, иккинчиси ҳарбий кийимдаги кишиларга тушди: - Ассалому алайкум. Келинглар хизмат?! - Абдуқодиров Абдужаббор шу ерда яшайдими? -ҳарбий кийимдаги эркак Абдужабборнинг саломига алик олмай совуққина сўради. - Ҳаа, -ҳайрон бўлганча жавоб қайтарди Абдужаббор,- Абдуқодиров Абдужаббор мен бўламан. - Биз НКВД ходимлари Улуғ Ашрапов ва Аҳрор Лутфуллаевлар бўламиз,- Абдужаббор уларнинг ой нурида кўрсатган шахсни таслиқловчи ҳужжатларига кўзи ўтмади,- ҳозир биз билан кетишингизга бирга тўғри келади. -Тинчликми, нима гап?! - Борганда биласиз! - қуруққина жавоб қайтарди Лутфуллаев деганлари - Яхши, унда мен ойимлар ва вёлимни бир оғиз огоҳлантирай. - Бунга ҳожат йўқ. Зудлик билан кетишимиз керак. - Ҳа болам, ким экан?! Меҳмонни уйга таклиф қилмайсанми? Абдужаббор дарвозахонадан эшитилган онасининг овозини эшитиб уни ҳотиржам қилишга шошилди: - Ойи! Мен иш билан бир жойга бориб келишим керак экан.Сизлар ҳавотир олманглар. Бемалол дамингизни олаверинглар. - Ҳаҳ, болам-а?! Ишинг ҳам бор бўлсин,- кўнгли тинчиб сўзланди онаизор,- майли борадиган жойингга эсон-омон бориб келгин. -Хўп, Ойи... Абдужаббор ҳар икки ходим ҳамроҳлигида ГАЗ-М1 русумли "эмка" хизмат машинасига ўтирди. Гарчи у гап нимада эканлигини билмаса-да, НКВД ходимларининг "йўқлови" яхшиликка олиб келмаслигини қалбан ҳис қилар ва бунга сайин тобора дили сиёҳ бўлиб борар эди. Тунга ҳамоҳанг қоп-қора эмка Абдужабборни аввал район марказига, у ерда икки соатча бўлишгач эса тўғри Тошкентга олиб кетди. Абдужаббор қишнинг иззиллама тунида уйдан эгнига илиб чиққан тўнига ўралганча қунишиб борар, ёнидаги ходимлардан ўзига қандай айблов қўйилгани ҳақидаги саволларга жавоб ололмай асаби борган сайин таранглашиб борар эди. Абдужаббор ўзига қўйилган айблов ҳақида эртаси куни кун ёришганда хабар топди. " Ватан хоини! " Нақадар аянчли айблов... НКВД терговчиси майор Ҳомид Усмонов Абдужаббор билан бўлган илк тергов жараёниданоқ у кабилардан қаттиқ нафратланишини яшириб ўтирмади: - Шамол бўлмаса дарахтнинг барги қимирламайди. Сенинг бу ерга олиб келтирилганинг бекорга эмасдир. Сенга битта маслаҳат: яхшиси бор айбларингга ўзинг чин дилингдан иқрор бўл. Бу айблов юзасидан чиқариладиган ҳукмни бирмунча енгиллаштиради. Абдужаббор қилмаган қайси айбини тан олиши керак эди?! Тинимсиз елиб-югуриш, уринишлардан сўнг амакиваччасининг Тошкентдаги ҳибсхонада сақланаётганидан хабар топган Абдулатиф Абдужабборнинг суди бўлаётган куни пойтахтга етиб келди. Ва ёпиқ тартибда ўтказилган суд қароридан кечга бориб хабар топди: -1942-1944 йиллар давомида душман ихтиёрига асир тушган Абдуқодиров Абдужаббор Абдуқаюмович ўзига қўйилган айбловга қарши рад этувчи ҳеч қандай, дадилларни келтира олмаганлиги сабабли, унинг ҳатти-ҳаракати давлатга нисбатан хоинлик сифатида баҳолансин ва унга нисбатан 18 йиллик қатъий режимдаги қамоқ жазоси тайинлансин! Ҳукм қатъий, шикоятга ўрин йўқ! Абдужабборни эртаси куни тонгдан жазо муддатини ўташ учун Россиянинг Свердловскдаги қамоқхоналар ва лагерлар ГУЛАГ (Главное управление лагерей) тизимининг бир қисми сифатида 1930-йилларидан бошлаб фаолият юритган ва минглаб маҳбуслар сақланган Свердловск лагерига жўнатдилар. Абдулатиф ортига шумхабар ва бўш қўл билан қайтди. Раҳима хола ва Матлуба қишлоқда бўзлаганча қолиб кетавердилар... Шу бўйи Абдужаббор яна дому дараксиз кетди... Кузнинг ўртасига бориб Матлуба эгиз фарзанд кўрди. Қизалоқларга Фотима ва Зуҳра дея ном бердилар... #Орадан_уч_йил_ўтди 1949 йил 27 май -Кунлар исиб баданга анча илиқ ўтиб қолди а? - деди бугун 27 қвадратдаги дарахт кесиш ишларига жалб этилган Анатолий, -ҳадемай ёз ҳам келиб қолади. - Биз томонларда қулупнайга маза кириб қолган ҳозир,- ҳазин жилмайганча тамшанди Абдужаббор,- ҳадемай ҳандалак ҳам пишиб қолади. - Ҳандалак дейсанми?- -қизиқсиниб сўради Анатолий, нима у ҳандалак ? -Ҳандалакми? -кўзлари соғинч ила порлади Абдужабборнинг,- қовунни биласанми? Ҳа, яшша! Ҳандалак-қовуннинг боласи. Сувликкина. Жуда ширин. Абдужаббор шундай деб овози титради: - Анатолий ака... Уйимни бирам соғиндим-ки? Онамни, аёлимни. Айниқса ҳали бир бор кўрмаган қизалоқларимни...Уларни ҳар куни тушларимда кўриб чиқаман. Фотимамнинг ўнг қошида ҳоли бор. Зуҳрамнинг эса чап юзида кулгучи . Аёлим шундай деб ёзган. - Қани ҳадеб сайрайвермай ишингни қилларинг?! -Абдужаббор ва Анатолий бошларида олашақшақдек чиғиллаётган назоратчи Евдокимнинг овозидан кўнгиллари беҳузур бўлди,- катта холангни чорбоғи эмас бу ер ястани-и-и-иб ўтиришларинг учун. Чаққон-чаққон қимирлаларинг. Бугун лагердаги шарт-шароитни ўрганиш учун ва уни қайта қуриш учун нақд Москванинг ўзидан катта қўмондон келган. Яна унинг олдида лаллайиб бизни уялтириб қўймаларинг. Абдужаббор билан Анатолий азбаройи Евдокимнинг овозини эшитмаслик учун ишга шўнғидилар. Улар Евдоким таъкидлаган "каттакон" га маҳбуслар кафтдек ялангликда тушлик қилаётган вақтида дуч келдилар. Бир четда жимгина насибаларини еб ўтирган маҳбуслар ёнларига мош рангдаги ГАЗ-67 машинаси келиб тўхтади. Ундан лагерь бошлиғи Фёдор Романов билан ҳарбий кийими ўзига ярашган басавлат генерал майор тушиб келдилар. Абдужаббор ва яна ўттиз чоқли маҳбуслар бир қатор бўлиб тизилдилар. -Салом . йигитлар! - ўктам овода маҳбусларга  мурожаат қилди генерал –майор, - барчангизга ёқимли иштаҳа! Қани тушликни давом эттираверинглар. Генерал-майор жойлларига жимгина ўтириб тушликни давом эттираётган маҳбусларга зимдан назар ташлаганча лагеръ бошлиғига сўзини давом эттира кетди: -Демак янги корпуснинг қурилишини шу ерга мўъжалляпсиз, шундайми ? -  Хаа, -деди қўли билан чап томонга ишора қилди Фёдор Романов , энг асосий бино , яъни маъмурият биносини бу тарафга режа қилиб турган эдик.    -Яхши фикр . буни атрофлича яна бир ўйлашиб кўришимиз керак. Генерал-майор аста гапирганча маҳбуслар томонга яқинлашди. -  Маҳбус  1441! -  - Мен ! Абдужаббор ўрнидан шаҳдам қўзғалди. - Сен...Тўғрироғи кўк кўзларинг кўзимга жуда иссиқ қўриндинг. Айт-чи, қайси фронтда жанг қилгансан. - Асосан Белоруссия фронтида, ўртоқ генерал-майор. Ундан сўнг... - Тўҳта-чи?! Сен осиёликсан, шундайми? - Ҳаа, Ўзбекистонданман. - Мен бўлсам сени беларусь йигити деб ўйлагандим. Ёдингдами? -42-нчи йил? Гомелда сени ўзим тақдирлаганман. Ўз қўлларим билан. Ўшанда шеригинг билан унвони баланд немис офицерлари ва жуда катта қийматга эга бўлган ҳарбий ҳужжатларни қўлга киритган эдинглар. Сиз туфайли минг-минглаб инсонларнинг ҳаёти сақланиб қолинган ва фронтда туб бурилиш ясалганди. - Сиз... -Ҳа мен полк қўмондони Владимир Соколов бўламан. У вақтда подковник Соколов эдим. Соколов шундай деб лагерь бошлиғига юзланди: - Бу йигит билан ҳоли гаплашмоқчиман. - Сени Ватан хоини деган айблов билан шунча йилга ҳукм қилганларига ҳеч тушуна олмаяпман,- деди Соколов қошлари уюлганча,- қани тафсилотларни батафсил гапириб бер-чи? -Ўша сиз билан бўлган учрашувдан сўнг кўп ўтмай вазият тақозоси билан партизанлар сафига қўшилдим. Куз ойида эса... Хатиндаги немис офицер ва солдатларини овқатдан оммавий захарлангани ҳақида эшитганмидингиз? - Ҳа! Ҳа! - жонланди Владимир Соколов,- оббо шоввоз-ей! Ўша ишда ҳам қўлим бор дегин?! -Ҳа... Асирга ҳам айнан ўша операция чоғида тушиб қолган эдим. Кейин Освенцимга олиб кетилдик. У ерда бир йилча бўлгач, Шиндлернинг корхонасига жўнатилдим. 1944 йилнинг кузида эса корхонадан кетиб ўзимизникиларга қўшилдим. Ғалабани Берлинда кутиб олдим. - Шунча бўлиб ўтган ишлардан сўнг мукофотим шу ер бўлди дегин? Абдужаббор чуқур тин олди : - Барчаси жуда тез бўлиб ўтди. Мени уйдан олиб кетишлари ҳам, суд жараёни ва ҳукм чиқарилиши ҳам, энг қисқа фурсатларда бу ерга келтирилишим ҳам. Энг асосийси эса менинг хоин эмаслигимни тасдиқлайдиган бирорта гувоҳим бўлмади. Освенцимда ўтказган қора кунларим ватанимга қадар таъқиб қилиб келди. Мен эса унга қарши ҳеч қандай чора кўра олмадим. - Ғам чекма, йигит! - Абдужабборнинг елкасига дўстона қоқди Соколов, - мана мен бўламан сенинг гувоҳинг! Қанча маълумот, қанча далил керак бўлса менда бор. Насиб қилса тез кунларда ватанингга қайтиб борасан. Бу сафар ҳақиқий қаҳрамон бўлиб. Шуни унутма-ки, олтинга ташқаридан ҳар қанча таъсир кўрсатмасинлар, унинг қийматини туширишга уринмасинлар у ҳеч қачон зангламайди. Темирга эса ҳарчанд оро бермасинлар унинг занглаш ҳусусиятидан асраб қолиб бўлмайди... Владимир Соколов билан бўлиб ўтган суҳбатдан сўнг бир ой ўтиб Абдужабборнинг бўйнидаги барча айбловлар олиб ташланди. 1949 йил 5 август - Фотима! Фотима-ююю! Қаердасан, қизим?! Яна сув ўйнаяпсанми? Зуҳра икковинг бир жойда ўйнасаларинг бўлмайдими? Куним сени қидириш билан ўтади-я?! Овқат сузгунимча бир зумда йўқ бўлиб қолганиничи бунинг? Зуҳрани бағрига босганча гапира-гапира ишком оралаб дарвозахона олдига чиқиб келган Матлуба ерга тиззалаганча Фотимани бағрига босиб тинмай ўпиб йиғлаётган Абдужабборни кўриб таққа тўхтади. У ҳам эрига тикилганча сўзсиз йиғлай бошлади... Абдужаббор Фотимани даст кўтариб ўрнидан турди-ю бир қўлини Зуҳрага узатди. Зуҳра ҳам отасидан ётсирамай уни бўйнидан қучди. - Абдужаббор акааа...- тили базўр айланди Матлубанинг. - Ҳа қайтдим,- Матлубага меҳр билан тикилди Абдужаббор,- бутунлай қайтдим. Мени оқлашди Абдужаббор шундай деб ичкарига аланглади: - Ойим...Ойим қанилар?! - Ойижон айвондалар. Ҳозир овқат сузиб Фотимани излаб чиққандим. Юрақолинг, улар бизни кутяптилар... Шу куни Фаровон турмушда тўй бўлиб кетди. Колхоз раиси Норпошша Ғуломова Абдужабборни қишлоққа қайтгани суюнчисига Раҳима холанинг "Қўявер, қизим, ўзимиз қиламиз" деган хай-ҳайига қарамай катта дошқозон ўрнатиб ош дамлатди. - Раҳима ойи, ана ўзингиз айтиб турибсиз-ку, қизим деб?! Абдужаббор акам ўзимни акам. Акам келганларига бир ҳурсандчилик қилайлик. Ойимларга ҳам тайинладим. Ҳализамон ўғлимни ҳам олиб келиб қоладилар. Кичкинтойлар ҳам бир яйрашсин. Норпошша икки ярим йил аввал фронтдан дудуқланиб қайтиб келган қўшни йигит Муроджонга турмушга чиққан, ҳозирда бир ярим яшар дўмбоққина ўғли бор эди. Абдужаббор ўзи қамоқхонада эканлигида қишлоқда шунча ўзгариш бўлиб кетганлини билиб ҳайрон қолди, зеро қамоқхонага оила аъзоларидан фақат ҳол-аҳвол сўралган хатлар киритилар, ортиқча воқеа-тафсилотлар ҳақида хабар ёзиш манъ қилинган эди. Шермат раиснинг ўлимидан сўнг қишлоқ аҳли бир овоздан Норпошшани раис қилиб сайлашибди. Шундан буён Норпошша қишлоқ аҳлининг оғизида "Опа" деган номни олган экан. Бир икки хазилкаш тенгқурлари эса уни ўзига "Норпошша ака" дея мурожаат қилар эмиш. Абдужаббор янада ўктам, мард ва забардаст кўринган бу аёлга қараб завқи келди, кўнгли кўтарилди. Юрак-юракдан у билан фахрданди. Шермат раиснинг тақдири ҳақида эшитиб эса тақдирнинг адолати олдида лол қолди. Уни ўз пуштикамаридан бўлган ўғли Ҳаким кайфда пичоқлаб қўйибди. Қўшнилар ўша куни Шермат раисникида бўлган тўполонда раиснинг "Иккинчи оёғингни ҳам синдириб майиб қиламан" деган дағдағасини эшитишган экан. Ҳаким ҳозир Тошкентдаги руҳий ҳасталар шифохонасида эмиш. Орқаваротдан етиб келган гап-сўзларга қараганда Ҳаким тиббий комиссия томонидан кишилик жамияти учун хавфли деб топилганмиш. Энди у шифохонада бир умр шифокорлар назоратида бўлар эмиш. Қумрихон билан Ҳайдаралини қишлоқ аҳли ўз ҳолига ташлаб қўйишмабди. Қумрихон Норпошшанинг ўрнига унинг звеносида звеновой бўлиб ишлаётган экан. Бир ойча аввал Ҳайдарали ўзининг суйган қизи- шу қишлоқлик Салим устанинг қизига уйланибди. - Абдужаббор ака, - деди уч кундан сўнг уни ўз кабинетига чақирган Норпошша,- сизни бу ерга бежизга чақирмадим. Мен сизни шунча йиллардан буён асраб келган, юрагимни тинимсиз поралаган бир сирдан огоҳ этмоқчиман. - Қулоғим сенда, - деди Абдужабборнинг диққати жам бўлиб, -гапиравер. Норпошша қўлини костюмининг чўнтагига тиқиб алланима тугилган рўмолчани олиб Абдужаббор томонга сурди. - Бу сизга тегишли. Абдужаббор рўмолчани очиб бир вақтлар Барнога совға қилган онасининг зиракларини кўрди. - Абдужаббор ака. Бўлиб ўтган ишларда Барно мутлоқо айбсиз эди. Унга Ҳакимга турмушга чиқишдан бошқа илож қолдиришмаган эди. Сизнинг тириклигингизни эшитгач эса қишлоққа сиғмади. Шаҳарга кетди. Кейинчалик Барнонинг изидан оила аъзолари ҳам кўчиб кетишди. Барно менга бу зиракларни топширган вақт "Вақти келганда Абдужаббор акамга ҳатто хаёлларимда ҳам ҳеч қачон у кишига ҳиёнат қилмаганимни айтиб қўйсанг" деганди. Ака...-маҳзун ҳўрсинди Норпошша, -бу гапларни фронтдан қайтган вақтингиз айтмаганим учун кечиринг. Ўша вақтда Ҳакимни бир нима қилиб қўйишингиздан жуда қўрққандим. Ишонинг, бу сирни шунча йиллар ичимда сақлаш менга ҳам осон бўлгани йўқ... - Мен юрак-юракдан Барнонинг айби йўқлигини ҳис қилиб яшаганман,- чуқур тин олди Абдужаббор,- негалигини айтайми? Ойим "Палаги тоза инсонлар ҳеч қачон инсонийлик чегарасидан чиқмайди" дердилар. Азиз муаллим ҳам, у кишининг рафиқаси ҳам ҳамиша чин инсон бўлишган. Палаклари тоза эди уларнинг. Бундай инсонлар энг сўнгги нафасларигача инсонийлик туйғуларига зинҳор ҳиёнат қилишмайди. Матлуба ҳам бу борада кўп таъкидларди. "Мен Барно опамнинг тўйлари бўлаётган кезлари қаттиқ гапириб юракларини яралаганман. Кейинчалик уларнинг беайб эканликларини кўп бора ҳис қилдим. Қишлоқдан бош олиб кетганларида эса бунга юз карра амин бўлдим" деб. - Майли, Абдужаббор ака, энди надомат чекишдан фойда йўқ. Ёмонлар жазосини олди. Ҳақиқат қарор топди. Энг ёқимлиси эса,- жилмайди Норпошша,- Барно ҳам ҳозир бахтли. Мен икки ой аввал Тошкентга-симпозиумга боргандим. У ерда Барнони учратиб қолдим. Турмушга чиқибди. Эри Тошкентда донғи чиққан атоқли доктор экан. Ўзи эса ўқитувчиликка ўқиётган экан. Ўша кўрганимда Барно ҳомиладор эди. Менимча аллақачон кўзи ёриб қолган бўлса ҳам керак. - Мана бу чинакам хушхабар бўлди- кулгучлари юзига нур улашганча жилмайди Абдужаббор, - энди Барнодан кўнглимиз тинч. Илойим бахтли бўлсин. -Демак, бу масала ҳал! - қўлларини қовуштирди Норпошша,- энди иккинчи масала ҳақида гаплашсак. - Иккинчи масала?! - сергакланди Абдужаббор,- қизиқ, қандай масала экан у? - Энди сизнинг келгусидаги режаларингиз ҳақида гаплашсак. Хўш, бу ёғига нима иш қилишни режа қиляпсиз? Абдужаббор ўйланиб қолди: - Менми? Менимча шу ерда, яъни колхозда ишласам керак. Сендек раиснинг раҳбарлигида бажонидил ишлаган бўлардим. -Менда эса бутунлай бошқа таклиф бор. - Хўш? - Абдужаббор ака, урушдан аввал тиббиёт институтини 2-курсини тамомлаган эдингиз-а? - Ҳаа, - деди ўйчанлик билан Абдужаббор, -шунга ҳам 9 йил бўлибди. Шу йиллар мобайнида нима воқеалар бўлиб ўтмади дейсан? - Тўғри айтасиз. Бироқ ҳозир гап бу ҳақда эмас. Хуллас, колхознинг келажагини ўйлаган ҳолда ва бир сингил сифатида сизга бир таклиф бермоқчи эдим. Абдужаббор ака. Сиздан Тошкентга қайтишни ва тиббиёт институтидаги ўқишингизни тиклашингизни сўрайман. Билсангиз қишлоғимизга олий маълумотли шифокорлар жуда зарур. - Норпошша, менга бу таклиф дабдурустдан бўлгани учун очиғи шошилиб қолдим. Бу ҳақда сираям ўйлаб кўрмаган эканман. Ундан кейин ойим, аёлим, қизларимни ташлаб кетишга... - Ака, авваламбор Тошкент бир қадам бўлса. Ҳов деса эшитиладиган жойда. Ундан кейин ихтиёрингизга қарши қай юртларгача оёғингиз тегмади дейсиз? Энди эса кўнглингизга бир бор қулоқ солиб шифоркор бўлсангиз нима қилибди? Қолаверса Раҳима ойим ҳам бу таклифни қўллаб қувватлаяптилар. "Кўзим очиқлигида болам ҳам ўқиб дипломли бўлиб қолса, халқнинг корига яраса" деяптилар. Абдужаббор ака, насиб қилса ўқишни битиргунингизга қадар қишлоғимиз марказида малакали тиббий ёрдам кўрсатадиган мажмуа қуриш ниятимиз бор. Абдужабборнинг чеҳраси ёришди: - Бу гапларни эшитиб дилимдаги орзуларим уйғониб кетди. Азалий орзуйим бўлмиш докторлик касбига бўлган иштиёқим янада ошди. Энди сенинг таклифингни ҳар тарафлама ўйлаб кўрмасам бўлмасов.. - Албатта ўйлаб кўринг, ака. Фақат бир шарт билан: нима бўлган тақдирда ҳам жавобингиз "ҳа" бўлиши керак. Сентябрнинг ўрталаридан бошлаб Абдужаббор тиббиёт институтида ўқий бошлади. 1950 йил июль. Ўқишдан қайтаётган Абдужабборни гузар бошида учратган Юсуф кулимсираб унга тегишди: - Оббо оғайни-ей?! Лагерма лагерь юравериб ўзингни обдон совуққа олдирган экансан-да? Зах деганлари суяк-суягинггача ўтиб кетган экан?! - Гапларингга сира тушунмадим, Юсуф? Нималар деяпсан? Нима учун лагерни эслаб қолдинг?! - дўстига ҳайрон қаради Абдужаббор. - Вей, нимани тушунмайсан? Ғалча бўлиб қолдингми? Тўртта қиз-а? Нақд тўртта қиз?! Бу кетишда ҳадемай қаҳрамон ота бўласан?! - Юсуф! Юсуф Абдужабборнинг юзига қараб ҳали янгиликдан хабари йўқлигини фаҳмлади - Ийе, ҳали хабаринг йўқми? Хушхабарчи ҳам ўзим бўларканман-да! Абду! Оғайни! Келин яна эгиз фарзандни дунёга келдирди.Икковиям қиз! Энди сен тўрт нафар қизнинг отасисан. - Нима?! Мен?! -довдиради Абдужаббор,- Матлубанинг кўзи ёридими? Ахир ҳали вақт бор эди-ю? Қиз туғди дейсанми? - Ҳаа! Ҳааотир олма. Келин ҳам, қизларинг ҳам соппа-соғ эканлар. Абдужаббор Юсуфни маҳкам кўтариб чир айлантирди. - Эээ қўйвор-ей?!- дўстидан ўпкалади Юсуф, -сал қолса белни синдирардинг, хумпар! Ундан кўра суюнчига бир сўм, ярим сўм атасанг бўларди. Абдужаббор дўстини қўлини маҳкам сиқди: -Насиб қилса ҳаммаларингни чақириб ўз қўлларим билан ош қилиб бераман. - Келишдик,- Абдужабборнинг елкасига енгил шапатилади Юсуф,- энди уйингга қуш бўлиб уч! Раҳима холам ҳам сени кўзлари тўрт бўлиб кутаётгандирлар. Абдужаббор онасини ўчоқбошида учратди. Раҳима хола эзилиб пишган ширгуручларни ёғоч чўмич билан кавлаб турган экан. - Ойиии,- Абдужаббор онасини маҳкам бағрига босди. Раҳима холадан райҳон, ўчоқ тутуни ва яна аллақандай ислар келарди. - Болам тушмагур-ей, йиғлаяпсанми? -Абдужабборнинг бошини меҳр билан силади Раҳима хола,- ё Матлуба яна қўшалоқ қиз туққанига кўнглинг ўксидими? - Йўқ, ойи, - ёшли кўзлари билан жилмайди Абдужаббор,- Матлуба ўнта қиз туққанидаям биринчи сафаргидагидек ҳурсанд бўлавераман. Бу кўз ёшлар эса ҳурсандчиликдан. Шунчаки кўнглим бўшаб кетди. Матлуба яхшими? Қизалоқларчи? - Ҳаммалари яхши, болам. Катта қизларинг кичикларини бошидан кетмай ўтирибди. Ўзлари бола-ю, сингилчаларини "нинни, нинни" деб эркалаб ўтиришибди. - Ойи, бу ёғи қизиқ бўлди-ю? Фотима, Зуҳра қизларимиз бор-ку?! Кичик эгизакларга қандай исм берамиз энди?! - Мен маҳалламиз бошидаги Сарви онадан сўраб келдим. Бу қизларимизга Буфотима, Бузуҳра дея исм қўярканмиз. - Ажойиб-ку, ойижон. Бундай номлашда бирор маъно бормикан? Сарви она тушунтирдиларми сабабини? - Сабабини сўраш эсимга келибдими, болам? Сарви она икки марта кетма-кет эгизак туғилса иккинчи эгизакларга шундай деб ном қўйилади дедилар. Мен ҳам "хўп" деб келаверибман-да . Мен учун энг муҳими қизларингни соғ-саломат вояга етиши. - Мен учун ҳам, ойи. Юринг улардан хабар олайлик. Уларни жуда кўргим келяпти. - Ҳа айтганча Буфотима, Бузуҳранг худди сенга ўхшайди. Кўзлари кўм-кўк уларнинг. - Сизга ҳам ўхшашар экан-да унда, ойи? - Ҳа, болам. Матлуба қизимга ўхшашади. Сочлари қоп-қора. Лаблари ғунчадек... Абдужаббор ва Раҳима хола бошлашиб Матлуба ётган хонага киришди. - Адажоним келдилар,- Фотима ва Зуҳра шундай дея отаси томонга югуришди -Қизалоқларим, , менинг...-Абдужаббор тиззалаб қизларига қучоқ очди. - Ассалому алайкум...-Матлуба тирсакларига таяниб ўрнидан қўзғалмоқчи бўлди. - Қўзғалма, Матлуба! Ваалейкум ассалом... Абдужаббор катта қизалоқларини аста ерга туширди. Матлубанинг ёнига келиб кичик эгизакларига кўзини тўлдириб қаради: - Бунча ширин бўлмаса булар? Жажжилигини-чи? Матлуба ўнг тарафида ётган қизалоқни олиб эрига узатди. -Бу кичик Фотимангиз, - сўнгра чап тарақдаги иккинчи гўдакка ишора қилди: - Буниси эса Бузуҳрангиз. Абдужаббор қизалоқларига меҳр билан тикилди. 1956 йил апрель -Абдужаббор ака, мана бир неча йил аввал орзу қилган тиббиёт мажмуаси очилишга тахт қилинди. Абдужаббор ёнида мажмуага кўнгли тўлиб қувонч билан назар ташлаб турган Норпошшанинг сўзларини қўллаб-қувватлади: - Ҳа синглим.Эртадан бошлаб бу ерда қишлоғимиз аҳолисига малакали тиббий ёрдам кўрсатамиз. Энди инсонлар шифо истаб чақирим-чақирим йўл босмайдилар. Ҳар қандай касалликларнинг олди олинади. Даволашдан аввало профилактика ишларини қизғин олиб борамиз. Мажмуа ўз номи "Соғлом авлод" га муносиб бўлади. - Эртанги мажмуани очилиш тадбиридан сўнг унинг янги боғида ёзиладиган дастурхон учун барча бозорликлар тахт қилиб қўйилди Раҳима холамни ўзингиз билан олиб келинг. Уруш йилларида фронт ортида жонбозлик кўрсатган, чин дилдан меҳнат қилган асл инсонлар учун раҳматномаларимиз бор. -Албатта олиб келаман, синглим. Ойимнинг қувончлари-менинг қувончим. Улар ҳам бу ёруғ кунларни неча йиллардан буён кутяптилар. -Матлуба ҳам бир йилдан буён мажмуа қурувчиларига ошпазлик қилди. Эртадан бошлаб эса мажмуанинг ўзига ошпаз сифатида ишга ўтади. Эртага қизалоқларнингизни ва кичкинтой Тоҳиржонни ҳам кутамиз. Бу байрам барчамизники. - Хўп бўлади, синглим... - Мен энди борай,-жилмайди Норпошша, -эртагача. -Яхши бор... Абдужаббор Норпошша кетгандан сўнг "Соғлом авлод" мажмуасининг ёнгинасидаги ўриндиққа чўкди. Хаёл уни яқин ўтмишга олиб кетди. Ўша уруш бошланган илк вақтларга. Ўшандан буён қанча сувлар оқиб кетибди-я? Ва ниҳоят... Бугун асаримизни якунлаймиз... Алҳамдулиллаҳ... Бошлаган яна бир асарни оҳирги нуқтасини қўйишга муваффақ қилган ўзига шукр ва ҳамдлар бўлсин... #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА асарининг финалига қадар менинг камтарона каналимда жамланган барчангизни яхши кўраман. Аллоҳим барча ниятларингизни ижобатини берсин... Абдужаббор ўшанда 20 ёшда эди. Уруш бошлангач биринчилар сафида кўнгиллилардан бўлиб фронтга отланди. Урушда ёшгина йигит бошига не-не қирғинбаротларни кўрмади дейсиз? Қанчадан қанча ёш ва мард қуролдошларини сўнгги йўлга кузатди. Инсон хаёлига келмайдиган ҳунрезликларга гувоҳ бўлди. Уларни кўриб куйди, ёнди ва яна...ҳаёт учун курашаверди. Қон дарёлари орасида инсонлар дардига малҳам бўлишга интилди. Йиллар синовида тобланиб танасидаги омонат бу жон билан уйга соғ ва саломат қайтди. Аммо кўп ўтмай яна бошига синов келди. Бу синовлар Абдужабборнинг уч йигит йилини қора рангларга бўяди. Аммо Абдужаббор шунда ҳам енгилмади. У бир нарсага амин бўлганди. - Ҳар ботар туннинг ортидан албатта, тонг отажак! Тун зулмати нечоғлик қоронғи бўлса, тонг шунчалик нурафшон бўлади. Ҳаётнинг ҳақиқати эса жуда оддий: Инсон #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА инсон бўлиб қола билса бас! Абдужаббор қизариб ботаётган уфққа қараб йўлга тушди. У эртага эрталабдан бу манзилга яна қайтади. Шодлик ва тантана, бахт ва иқбол, орзу ва умидлар, яна янги синов, сабр, курашлар учун... #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА инсон бўлиб қолиш учун! ... #Тамом #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА Асарнинг яратилиш тарихи... Фактлар, қарорлар, хулосалар. 📌СИЗНИ ҚИЗИҚТИРГАН САВОЛЛАРГА ЖАВОБЛАР 1.Менинг икки ўғлим тарихчи. Иккинчи ўғлим Алишер- Ўрта асрлар тарихига қизиқади. У билан айнан шу мавзуда суҳбатлашиш мароқли. Адалари Алишер билан турк, хитой кино ижодкорлари томонидан яратилган тарихий сериаллар ҳусусида баҳслашишни яхши кўрадилар. #Қора_марварид номли қиссамни ёзаганимда Алишерни ёрдами беқиёс бўлди. Айнан унинг ёрдамида Константинополдан Самарқандга келган ҳуфялар ва ўрта асрдаги зиддиятлар ҳақида ёзишга жазм қила олгандим. Тўнғич ўғлим - Шерзодни эса кўпроқ яқин тарих қизиқтиради. Олиб борган тадқиқотлари ҳам Иккинчи Жаҳон уруши даври ва ундаги бурилишлар ҳақида. Ёз ойининг оҳирларида мен Шерзодга айнан Иккинчи Жаҳон уруши ҳақида ёзмоқчилигимни айтганимда у режаларимдан хабардор бўлиши билан таҳминан 8 хил йўл ҳаритаси тузиб берди. Буларнинг бари Абдужабборнинг Тошкент вилоятидан то Берлингача бўлган сафар йўли ҳақидаги ҳариталар эди. 2. Тошкент- Қозоғистон- Москва остонаси- Белоруссия- Польша- Берлин- Тошкент. Айнан ана шу йўл ҳаритаси мен қатъий танлаб олган Шерзод тақдим этган 5 рақамли ҳарита эди. 3. Асарга муносиб ном қидиришга жуда қийналдим. Аслида эса унга таҳминан икки йилча аввал ишчи ном қўйиб бўлган эдим ва #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА асарининг ишчи номи #КОНЦЛАГЕРЬ эди. 4. Асарни ёзиш учун қанча тарихий ҳужжатларни ўрганиб чиқдим, саноғини билмайман. Аммо ёзилган тарихий ҳар бир сатр тўлақонли ҳаётий ва реал воқеаларга асосланган. 5.Уруш ва Освенцимда содир бўлган, ўзим хабардор бўлган инсон ақли бовар қилмас ҳунрезликларнинг юздан бирини ҳам ёзганим йўқ. 6. Асар ёзишда энг катта ёрдамни онажонимлар бердилар. Улар бош қаҳрамонларнинг ҳаёт йўлларини бир линияга тизиб бердилар. Асардаги кўп ҳикоялар онажонимларга тегишли ва улар ҳаётда бўлиб ўтган воқеалардир. Мисол учун Раҳима хола қайнатма шўрва пишираётганда 2 та чумчуқ дон талашиб қозонга тушиб кетиб пишиб қолгани ва холанинг уларга ачиниб қаттиқ йиғлагани воқеаси. 7.Асар ёзиш вақтида бир қўшиқни қайта-қайта эшитганман. Ҳар бир харф терилганда, ҳар бир сўз, мисра ёзилганда мен тинглаган қўшиқ номи атоқли шоиримиз Эркин Воҳидов қаламларига мансуб "Инсон қасидаси" қўшиғи эди. 8.Энг асосий савол: Асар қаҳрамонлари ҳаётда бўлганми? Ҳа! Абдужаббор, Матлуба, Фотима, Зуҳра, Буфотима, Бузуҳра, Тоҳиржон ҳаётда бўлишган. Ҳозир ҳам уларнинг айримлари,  бола-чақа,  набиралари билан  замондошларимиз. Катта Фотима-Зуҳралар онажонимнинг синфдошлари бўлишган.    9.   Бир неча хафта аввал синглим билан туман марказига йиғилишга боргандим. Дилбар,  оппоқ юзли ёшгина бир жувон ёнимизга келиб биз билан сўрашди.  Синглим "Булар кичик Зуҳра (Бузуҳра) опанинг келинлари" дея уларни таништирди.  У аёл эса "Гулбаҳор опамни яхши танийман"  дея жилмайди.     Менинг юрагимдан қандоқ ҳислар кечганини билсангиз эди.  Аҳир уларнинг бобо-бувилари ҳақида асар ёзяпгандим.. Аммо бу ҳақда қаршимдаги аёлга айта олмадим.  Менимча шуниси маъқул.  10. Мен Абдужаббор тоғани ўз кўзларим билан кўрганман. Матлуба холани ҳам.     Абдужаббор тоға ( адамгилар уларни шундай чақирар эдилар)  оқ юзли,  қирра бурун,  лаблари нисбатан ингичкароқ,  қошлари ўрта қалинликда ва кўзлари кўк киши бўлганлар.  Юзларида кулмасалар ҳам билиниб турадиган кулгучлари бор эди. Жилмайганларида чеҳраларида майин ва синиқ табассум зоҳир бўларди.  Ҳамиша соқоллари қиртишлаб олинган,  сочлари қисқартириб калталанган ҳолда юрардилар. Бошларидан дўппи тушмасди.  Тасаввуримда оппоқ ёқали кўйлак ва кулранг костюм-шимда қолганлар.  Ширинсўз,  лутфли ва шу билан бирга жиддий инсон бўлганлар.    Абдужаббор тоға кириб келган давраларда ёшлар дарров ўзларини йиғиштириб олишар,  тезда сипо тортишарди.      Раҳматли  додамлар "Абдужаббор уруш кўрган одам,  у "плен"да бўлган" деб кўп такрорлаганлари ёдимда қолган.      Матлуба хола эса оппоқ кулча юзли,  қош- кўзлари ва сочлари қоп-қора, бениҳоя чиройли аёл бўлганлар.  Улар ҳатто қариган чоғларида ҳам чиройларини йўқотмаган,  юзлари тўла нурли, кўнгиллари жуда очиқ аёл эдилар... Абдужаббор тоға ва Матлуба бувилар додамлар ва Муаззам ойимларни кўришга келишганларида қучоққа сиғмайдиган катта хушбўй оқ қовун ва жўҳорини расми солинган қоғоз қутидаги ширин қаламча олиб келишганини ҳамон ҳотирлайман. Менимча ўша пайтлар 4ёшларда бўлган бўлсам керак. Ажаб... Кўзимни юмсам ўша кунларни бемалол ҳотирлайман.Ҳотирадан сира ўчмайдиган шундай кунлар ҳам бўлар экан. Бу тошга ўйилган нақш сингари сира ёддан чиқмас болалик ҳотираларидан бир шингили эди...    Ҳозирча шулар...     Ёдимга тушса яна нималарнидир ёзарман... Ҳа айтганча... #СЎНГГИ_НАФАСГАЧА қиссаси менга яна бир асар ғояси учун туртки берди. Аммо у тарихий асар бўлмайди Насиб қилса у бутунлай бошқа йўналишда бўлади... Сиз билан хайрлашмайман. Балки сатрлар орқали ғойибона кўришгунча деб қоламан. Эҳтиром ила Гулбаҳор Рахматуллаева-Хазонрезги #Хазонрезги
    9 комментариев
    29 классов
    Яхши кайфият
    3 комментария
    88 классов
    Шу суратни катталаштириб кўринглар, Аллоҳнинг бир кароматини кўрасиз Субҳаноллоҳ
    4 комментария
    149 классов
    #кундошлар 26-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Кечки тирбандлик нафақат ҳайдовчиларнинг, ҳатто йўловчиларининг ҳам тоқатини тоқ қиларди. - У-ф-ф, ярим соат қоламиз энди шу ерда, - деди рулга асабий уриб ҳайдовчи. Бу гап Севаранинг миясида чақмоқ чаққандек таъсир қилди. “Шошганингда доим шундай бўлади... – ичида деди у. – Қачон уйга бораман, қачон манов устимдаги рўдаполарни ечаман? Устимдан бир сув қуйиб, сал пардоз қилмасам ҳам бўлмайди. У-ф-ф, бунинг устига уй ҳам тўзиб ётибди...” Севаранинг ичини ит тирнай бошлади. Неча кундирки, ётган ўрнини ҳам йиғиштиришга вақт топа олмаётганди. Эрталаб тура солиб, юзини ювиб бозорга югуради, кейин кела солиб таппа ташлаб ухлайди. Пойтахт кўчаларида бўладиган ҳар кунги кечки тирбандлик бугун Севарани адо қилмаса эди. Сал бўлса-да, унга хотиржамлик бераётган бир нарса бор. У ҳам бўлса, Зоирнинг доим кеч келиши... “- Бугун ҳам ишқилиб кеч келсин-да. Унгача мен ўзимга қараб оламан, - деди ўзига ўзи. Кейин яна ўйланиб қолди. – Мен... ўз ўзидан Зоирга ўзимни бағишлашга тайёр бўлиб қолдим-а, тавба... Лекин Зоир қиламан деган ишини қилади-да. Бугун келаман, дедими, келади. Соғиндим, дедими, соғинчини босади. Менга қулоқ ҳам солмайди. Шунинг учун бошқа йўлим йўқ. У олов! Аббосга ўхшаб судралиб юрмайди. Балки, уйни унга Зоирнинг ўзи оберар...” Севара хаёлида ўзини оқлашга уринди. Аммо ичида тирбандлик тезроқ тарқашини, машина юришини, уйига етиб бориб, Зоир учун пардоз қилишни истарди. 27-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева Ҳайдовчи айтганидек ярим соатча сабрлари синалгач, улар манзил сари йўл олишди. Ниҳоят, Севара уйига кириб келди. Кира солиб, югуриб шкафдан чиройли либосларларини олди-ю, ўзини ваннага урди. - Вай, Аббос акага “Рита холаникидаман”, деб смс юбориб қўймабман-ку. Эсимдан чиқмаслиги керак, шу... Ювиниб чиқай, юборарман, - деди у ванна эшигини ичкаридан ёпаркан. Худди шу тезликда ювиниб-тараниб чиққач, уйни саранжомлашга киришди. Бирдан яна Аббосга хабар йўллаш ёдига тушди-ю, югуриб телефонини олди. - Янги хабар... Зоир хабар юборибди-ку... “Шаҳардаман, Ёнаркўз, сиз қаерда?” – Севара смсни ўқирган юрак уриши тезлашди. Яна ўзига ўзи деди: - Ана айтдим-ку, Зоир айтганини қилади. Тезроқ уйни йиғиштиришиб керак. Севара телефонини қўя қолиб, қўлига пилесосни олди. Аббосга хабар юборишни унутди. 🍃 Зоир машинасини йўлнинг четига қўйди-да, харидорнинг эътиборини тортиш учун турли чиройлари ял-ял ёниб турган қатор тизилган дўконлар томон юрди. - Ёнаркўзга нимадир олишим керак. Уни хурсанд қиладиган нимадир, - деди ўзига ўзи. – Ўтган гал кўнглини ололмай қайтгандим. Ота-онасини рўкач қилиб, ёнига яқинлаштирмаганди. Энди ота-онаси билан ҳам топишиб олибди. Ўртамизда муаммо йўқ. Эрга тегдим, дейди. Уям баҳона. Иккита болали жувонни ким ҳам оларди? Зоир биринчи дўконга кириб расталарга боқди. Идиш-товоқлар, рўзғор буюмлари бор экан. Қайтиб чиқиб кейингисига кирди: эсдалик буюмлари, сувинирлар... У бир қур кўз югуртирди. Ёқадиган нарса топмади. Ноилож кейингисига ўтди: атир-упа... 28-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Аёлларга ёқадиган атирларингиздан кўрсатинг, - деди Зоир жонланиб. - Кўпроқ мана булардан ҳарид қилишади, - деди сотувчи иккита-учта атирни бирдан олиб келиб. Зоир атирларни айлантириб қаради. Кейин ўзича ўйлади: “Ўзимга ёққан атирни олсам-чи? Фақат ўзим ҳидлайман. Фақат мен келганда сепинг дейман...” Миясига келган фикрдан хурсанд бўлиб кетди. - Буларнинг ҳидини қандай билсам бўлади? – деди хаёли таъсирида. - Синов пробиркачаларимиз бор. Сизга қанақа ҳидлар ёқади: ширин, денгиз, гуллар, ўткир... - Гулларни беринг-чи? Қиз унга энг биринчи жасмин исли атирнинг синов пробиркачасини тутқазди. - Воҳ, - деди Зоир ҳидлагани заҳоти. – Ўлдирадиган ҳид экан-ку. - Бунисини кўринг. - Бу атиргул экан. Зўр буям. - Энди битта кофе ҳидлаб олмасангиз, ҳидларни фарқлолмай қоласиз, - қиз унга энди қаҳва кукуни тутқазди. - Яхши. Беринг, энди бошқасини, - деди Зоир кофени ҳидлаб оларкан. - Бу – настарин... - Оҳ! Буям зўр. Лекин менга... атиргул... йўқ, майли жасмин ҳидлисини бера қолинг. - Хўп. - Чиройли қилиб совғабоп қилиб беринг. - Хўп. Зоир ўзига ёққан атирни олгач, кейинги дўконларга кириб биридан, вино, биридан шоколад олди. Сўнг кўнгли тўлиб, йўлга тушди... 🍃 Саломат хола келинининг оппоқ юзларига, кўз ёшларидан намланиб жипслашган киприкларига, узун қошларига қараб севинди. 29-қисм У шундай чиройли қизни келин қиламан деб ўйламаганди. Тўғри, кўринишидан бироз эркага ўхшайди. Лекин очиққина. Хурсанд бўлса ҳам, хафа бўлса ҳам айтаркан. Мана ҳозир ҳам дардиҳол қилиб ўтирибди. - Нақ етти марта телефон қилдим, ойижон. Кўтармадилар ойим... – Гулюзнинг тиниқ ва Чиннинг қимматбаҳо чиннисидек ялтираб турган юзига кўзидан марвариддек кўз ёш думалаб тушди. - Шунга йиғлаш керакми, қизим? – жилмайди Саломат. – Матлуба ишларкан-ку. Ишда бўлса керак. - Ҳеч бўлмаса, хабар юбориб қўйса бўлади-ку, - ҳиқиллади Гулюз. Аслида нимага кўз ёш тўкканини қайнонасига айтгиси келмади. - Биламан, уйингни, ойингни соғингансан. Лекин сал нарсага бунақа асабийлашма, чиройлигим. Ҳали асабларинг болаларинг йиғлаганда, кечаси ухламай чиққанида, кундузи хархаша қилганида керак бўлади. Гулюз уялиб кетди. - Хўп, - деди бошини эгиб. - Мансур хафа қилмадими, ишқилиб? - Йўқ. - Ҳа, биламан у хафа қилмайди. Айниқса, ўзи узоққа кетаётган вақтида сени хафа қилиб кетишга кўнгли бўлмайди, - деди Саломат хола. Бу Гулюзнинг қулоғига “Кўз ёш тўкаверма, барибир Мансур кетади, сен қоласан”, дегандек эшитилди. Хўрлиги келди. Тезроқ онаси билан боғланмаса бўлмайди. Тезроқ ҳал қилмаса нақ юраги тўхтаб қолади Гулюзнинг. - Ойи, мен уйга кира қолай, - деди Гулюз онаси билан боғланишни ўйлаб. 30-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Майли, кирақолинг. Аммо йиғламанг, - деди Саломат хола Гулюз туриб келгач, арғимчоқ-ўриндиқни секин чайқатаркан. 🍃 - Ойи, яхшисизми? – деди Матлубанинг қўлларини уқалаб ўтирган Гулранг. - Яхшиман. Ишхонадан бирдан бошим қаттиқ оғриганидан уйга қандай келганимни ҳам билмайман, тавба... – умуман ҳеч нарсани эслай олмаётганига ҳайрон бўлиб деди Матлуба. - Шунинг учун мен сенга ишлама, дедим-да, - деди қўлида чашкада кофе тутиб олганча кириб келган Аббос. – Ўзи кўзинг кўрмаса. Қандай ишлайсан, мен ҳайрон қоламан. Қайси аҳмоқ боради, сендан маслаҳат олишга... - Менданми? – ўрнидан туриб ўтирди Матлуба. – Мижозим кўп жуда. Психология фанининг назарияси эсимдан чиқиб кетгандир, лекин... шунча йиллик ҳаёт кўп нарсани ўргатди. Олдимга келган одам гап бошлаши билан дарди нима ҳақдалигини биламан. Шунга қараб савол беравераман. Таскин, тасалли топиб кетаётганлар кўп. - Гулюз телефон қилди, боя, - деди Аббос кофесини хўплаганча. – Бирам инжиқ шу қизинг. Куёв Америкага кетаётган экан, бу қолаётган экан. Йиғлаб ётибди, уйга бораман, деб. - Нима? - қўрқиб кетди Матлуба. – Уйга келармуш. Куёв нега олиб кетмайди? - Билмасам, гаплашасан-да, ўзинг. Мен бугун уйга келмайман. Водийга “товар”га кетамиз. Бўпти, яхши ўтиринглар... – Аббос шундай дея уйдан чиқиб кетди. 🍃 Уй саранжом, ўзи пардозли, кийимлари чиройли... Яна нимадир қилиши керак эди? Нима-я? Севаранинг нимадир эсидан чиққандек бўлар, аммо эслай олмаётганди. 31-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Ҳа, эсладим, - деди ўзига ўзи шивирлаб. – Овқат қилишим керак. Қилсаммикан, йўқмикан? Севара бироз ўйланиб турди. Деразадан ташқарига қаради. Тун гўё улар қилмоқчи бўлаётган гуноҳни беркитмоқчи бўлгандек, ўзининг сиё пардасини атрофга ёйиб бўлганди. - Кеч тушибди, энди овқат пишармиди? – тўнғиллаб қўйди, ўзига ўзи. Шу пайт унинг телефони жиринглади. Севара дераза олдидан телефони томон учиб келди: Зоир! - Ало? - Ёнаркўзим! – Зоирнинг эҳтиросли овозини эшитиб, Севаранинг юраги дукиллаб кетди. - Яхшимисиз? – ишва билан жавоб берди Севара ҳам. - Мен келдим, подеъзддан киряпман. Эшикни очиб турарсиз... - Келманг, дедим-ку! Нега бунақа қиляпсиз? – пўписа қилган бўлди Севара. - Бунинг иложи йўқ. Келаман дедим, келдим. Тамом. Очинг эшикни... – Зоирнинг сўзлари баробарида эшик ҳам жиринглади. Севара югуриб бориб “глазок”дан мўралади. Зоир ҳам худди шуни пойлаб тургандек, “глазок”ни беркитди. Севара унинг қилиғидан кулиб юбораркан, эшикни очганини билмай қолди. - Адашмай келибман-а? Сиз бор манзилларни сира адашмай топаман-да! – Севарга еб қўйгудек бўлиб тикиларкан деди Зоир. - Сизга келманг, дегандим... – Севара ҳам ундан кўзини ололмади. - Қулоқ соладиган аҳволда эмасман. Соғинчдан ўлай деб турибман, - деди Зоир ичкарига аланглаб: - Ким бор? - Болалар “сезон” бошлангандан буён Рита холаникида. Мен саҳар бозорга кетиб, кеч қайтяпман. 32-қисм Муаллиф: Наргиза Усанбоева - Булар сизга! – деди Зоир қўлидаги ҳадяларни Севарага тутқазаркан. - Нима бу? - Очиб кўринг. Севара чиройли қилиб ўралган совғани оча бошлади. Бу ўша Зоир танлаган жасмин ҳидли атир эди. - Вой раҳмат, - деди Севара ҳидлаб кўраркан. - Сизга ҳиди ёқиши шарт эмас! Мен келганимда сепиб кутиб оласиз, бу атирнинг ифори бошимни айлантирди, - Зоир шундай дея атирни Севаранинг қўлидан олиб, унинг бўйнига, кийимларига сепа бошлади. - Ёмонсиз, Зоир! – қиқир-қиқир кулди Севара. - Ёмонлигимни энди билдингизми? – Зоир шундай дея уни куч билан бағрига тортди... 🍃 - Ойи, ой-и-и! – эшик очилиб Умид кувноқ кайфиятда кириб келди. - Ҳа, болажоним, - ётоғидан секин чиқиб кела бошлади Матлуба. - Келинг, сиз яхши кўрган шашликни олиб келдим. Қовурғали шашлиқ... Уларнинг суҳбатини эшитиб ошхонадан Гулрангнинг боши кўринди: - Ие, мен мастава қилай деб, гўшт тўғраётгандим. - Чой дамланг, опа, - деди Умид Гулранга. – Тўғраган гўштингизни қайтариб солиб қўйинг, эртага овқат қиласиз. Бугун шашлик еймиз! Умид Матлубанинг қўлтиғидан олиб ошхона сари етакларкан, бир қўлидаги пакетни Гулрангга узатди: - Манг опа, пиёзи ҳам бор. Ликопчаларга солсангиз бўлгани. - Хўп, - деди Гулранг ҳам хурсанд бўлиб. У чаққонлик билан пакетни стол устига қўйди-да, ликопларни олиб, дарҳол майдаларига пиёз, битта каттасига шашликларни жойлади. Ўзининг, онаси ва Умиднинг олдига эса ўртача тарелка қўйди 33-қисм - Нега учта тарелка олдингиз? Дадам емасмикан?- ҳайрон бўлиб сўради Умид. - Дадам “товар”га кетди, - деди Гулранг чой дамлаш учун чойнакни тайёрларкан. - Бугун учаламиз экан-да, унда... – Умид онасига қаради. Матлуба аллақандай паришон ўтирарди. - Ойи, яхшисизми? Матлуба эшитмагандек ўтираверди. - Ойи? – қўрқиб кетди Умид. - Ҳа! Ол, ол ўғлим е, - шошиб жавоб берди Матлуба. Кейин Гулрангга қаради. – Гулранг, опачангга телефон қилмадик-ку. - Сиз олаверинг, мен қўнғироқ қиламан, - деди Умид ва дарҳол ўртанча опасига телефон қилди. - Опа, ассалому алайкум! - Яхшимисан, Умид? – Гулюзнинг тантиқлик, гина-кудурат уфуриб турган овози эшитилди. - Яхшиман? Ўзингиз яхшими? - Ойим нега олмайди? Миллион марта телефон қилдим. - Ойимнинг мазаси бўлмади. “Тез ёрдам” чақирдик. Телефонга қарайдиган аҳволда эмасди, - изоҳ берди Умид. - Нима қилди? Қон босимлари чиқдими? – энди Гулюзнинг овозини хавотир эгаллади. - Билмадим, хушидан кетди. - Вой, ҳозир яхшими? - Яхши. Нега миллион марта телефон қилдингиз? Тинчликми? - Тинчликмас! Поччанг ўзи кетяпти Америкага. Мени олиб кетмаяпти, - йиғламсирайди Гулюз. - Нима? - бирдан сергак тортади Матлуба ва беихтиёр суҳбатга қўшилди: – Нега олиб кетмайди, сени? Саломат холам мени алдаган эканми? Онасининг гапидан сўнг Умиднинг ҳам қошлари чимирилади. 🍃 Аббос уйдан чиққач, машинасида ўтириб, бугунги савдодан тушган пулларини санади. Чўғи кам. 34-қисм Цех ёпилди, ишлаб чиқариш тўхтади, улгуржи савдо ўлди. Тирикчилик ўлмасин деб Аббос чакана савдога ўзини урганди, буям суст. - Энг биринчи “оптом”дан мол олиб бўлган қарзларимни узишим керак, - деди Аббос ўзига ўзи. – Кейин яна “товар” учун пул ажратишим керак. Лекин... бугун Севаранинг ёнига ҳам қуруқ бора олмайман. Нима қилсам экан? Бугунги савдодан тушган пулларни доллар қилдирсаммикан? Аббос бир қарорга келгандек бўлди. Машинасини Севаранинг ижара уйи томон жилдираркан, йўлда қаерда банкомат борлигини ҳам эслашга ҳаракат қилди. Ҳеч бўлмаганда уч юз доллар оволмаса бўлмайди. Шундоқ ҳам Севара хафа. Аслида уч юз доллар ҳам кам. Қани, беш юз доллар олиб бориб, “Кам-кўстингга, уйингнинг ижарасига ишлат”, деса... Афсус, ҳозир ўзи савдони юрғизиб олмаса бўлмайди. Аббос хаёллар оғушида бозор яқинида тўхтади. Бозор дарвозани ёнига қўйилган банкоматдан уч юз доллар олди. Яхшиям, баъзи харидорлар нақд пули етмаса пластигига ташлайди. Пластикда пул бўлмаса, доллар қайда эди? - Бозордан ҳам нимадир олсаммикан? – машинаси томон юраркан иккиланиб қолди Аббос. – Кейин чиқиб келарман. Кеч бўлмасдан бориб олай.. У машинасига ўтириб, Севаранинг уйи томон йўл олди. 🍃 Икки кишилик хонадан жой олган Гулҳаёнинг ёнидаги каравот бўшлиги сабаб, олдида Шаҳзод бемалол ўтирарди. Гулҳаёнинг ранги оппоқ, оғриқнинг зўрлигидан букчайиб олган, томирига уланган томчи бир маромда томчиларди. Давоми бор Ёндирмачоқ бу – қувонч! Босиб ўтинг! #usanboyeva
    14 комментариев
    45 классов
    ВАЪДА (ҳаётий ҳикоя) Бу ҳаётий ҳикояни куни кеча бир қадрдонимнинг оғзидан эшитдим. Очиғи ҳикояни эшитгач шу қадар таъсирландим-ки , ҳали ҳануз унинг таъсир доирасидан чиқиб кета олмаяпман. Бу гўзал воқеани сизлар яхшиларга ҳам илингим келди. Айтмоқчиман-ки... Дунёга келишимизнинг ўзи Мусаввир ва Қодир зот бўлмиш Аллоҳнинг бир мўъжизаси бўлгани каби ҳаётимизда ҳам ана шундай такрорланмас мўъжизалар бўлишига асло шубҳа қилманг! ~~~ - Маҳбуба ва Ҳикматиллага Ҳаж ибодатини бажариш учун йўлланма келибди ! Айтадиларки хушхабарнинг қаноти бўлармиш. Айниқса ҳар бир мусулмон бандасининг энг эзгу тилаги бўлмиш Ҳаж зиёрати ҳақидаги бундай чиройли хушхабарнинг овозаси зумда тилдан тилга кўча қолди. Эр- у хотинга ҳаваси келганининг ҳам ҳаваси келди , ҳаваси келмаганнинг ҳам ҳаваси келди . Ҳикматилла ва Маҳбуба улуғ сафарга бориш учун ариза ташлаганларида навбатлари бу қадар кутилмаганда келади деб ўйламаган эдилар . Тегишли идора вакилидан "Ҳурматли Эгамбердиевлар ! Аризангизга кўра навбатингиз етиб келди , энди қабулимизга келиб тегишли ҳужжатларни тахт қилишингиз сўралади" деган телефон қўнғироғи бўлгач Ҳикматилланинг ҳам , Маҳбуба ҳам аввалига қувончдан териларига сиғмай кетишди. Аммо кўп ўтмай бир- бирларига мунғайиб тикилиб қолишди: "Сафар учун пулни қаердан оламиз ?" -Э онаси, сиқилма,- деди Ҳикматилла аёлига, шунингдек бир йўла ўзига ҳам далда берган каби,- сафар хушхабарини етказган Аллоҳ учун унинг ҳаражатларини йўлимизга чиқариб қўйиши ҳеч гапмас. Айтишади-ку "Худо-пошшо" деб?! Кел, биз ҳам сафарга тайёргарлик кўраверайлик, у ёғи Аллоҳдан. Қолаверса йўлга тушадиган вақтгача ҳали қанча вақт бор... Эр-хотин яхши умидлар билан сафар учун ҳужжатларни тайёрлай бошлашди. Ўртада шифокор кўригидан ҳам ўтишди. Сафар учун бошланишига бир, икки сидра кийим-бош сотиб олишган бўлишди. Вақт ўтган сари Маҳбубанинг юраги орзиқар эди: "Бу ёғи нима бўлади энди?" Тўғри уларнинг пуллари йўқ эмас, бор эди. У ҳам бўлса бир кишининг йўл ҳаражатини қоплар эди. У ҳам бўлса Маҳбубанинг акасига берилган эди. Яна... Яна ўша пулни отасининг ўрнида ота, онасининг ўрнида она бўлиб қолган Маҳбубанинг Сарвар акага бера туриб: - Ака, шу пулни эҳтиёжингиз учун ишлатиб туринг. Бизга ҳозир зарур эмас. Қачонки жиянларингиз мактабни битириб катта ўқишларга киришса ана ўшанда лозим бўлса қайтарарсиз,- тантилик билан лафз қилиб қўйишганди. Шунга бўла на Ҳикматилла, на Маҳбуба бу пул ҳақида ака тугул хатто бир-бирларига тиш ёриб бир сўз дея олишмайди. Маҳбуба шаҳарда қўли енгил жарроҳ-шифокорлиги билан танилган эди. Унинг эри билан улуғ сафарга отлангани ҳақидаги хабар ҳузурига келган беморлар орасида ҳам тарқалиб улгурган эди. Ҳатто бир вақтлар Маҳбубанинг қўлидан дардларига малҳам топган ака-ука, опа-сингил, она- боладек бўлиб кетган инсонлар ҳам табрик учун ошиқиб келишар экан "Биздан нима ҳизмат? Тортинмай айтаверинг? " дея чин юракдан, астойдил сўрашар эди. Маҳбуба қанчалар зориқмасин бу инсонлардан қандай пул сўрай оларди? Аввалам бор бошида эри бўлса. Эри бўла туриб аёл боши билан кўчадагилар билан олди-берди қилиш аёллик шаъни учун нақадар ножоизлигини ўзи ҳам яхши билади, қолаверса ўн беш йил шифокор бўлиб ишлаб бировнинг бирор сўмига таъма илинжида яшамаган, бунга одатланмаган ҳам. Бундан ташқари Ҳикматилланинг эркаклик ғурури аёли кўчадан олиб ("топиб") келган пулни қабул қилишга кўнармиди? Аксига олиб Ҳикматилла ишлайдиган мебель ишлаб чиқарувчи цех маҳсулотларининг ҳам бозори юришмай қолган... Аммо бу юрак... Қани гапга кўнса? Қани ақлга бўйсунса? Қани улуғ сафатдан умид уза олса? Ахир бўлмади. Бир куни ишдан қайтган Маҳбуба уйда ҳеч ким йўқлигидан фойдаланиб жойнамозни ёзди-ю, қўлларини дуога очиб Аллоҳга кўнглидагиларни борини тўкиб сочди: - Аллоҳим... Мен сўрасам ўзингдан сўрайман. Ўзим каби бандалардан эмас. Дардларимни ўзинг- бош табибимга айтаман.   Дардларимни ўзинг- бош табибимга айтаман.  Дилимга улуғ ибодат ишқини солган ҳам ўзингсан!  Улуғ ибодат хушхабарини йўллаган ҳам ўзингсан.  Шундай экан бу орзуимни амалга ошиши учун ўзингдан умидворман. Мен шу ондан бошлаб сафарга бориш учун сендан бошқа ҳеч кимдан ёрдам сўрамайман. Ваъда бераман, фақатгина сендан, ўзингдан ўтиниб сўрайман. Аллоҳим, ўзинг мушкулимни осон эт. Кўнглим кетган шаҳрингга жуфти ҳалолим билан қадамларимизни ҳам етказ. Маҳбуба узоқ дуо қилди. Йиғлай, йиғлаб дуо қилди. Ўртаниб, умид билан дуо қилди. У жойнамоздан турганида руҳининг енгил бўлиб қолганлигини ҳис қилди. У энди сафар учун ҳаражат ташвишини қилмасликка ваъдани Яратганнинг ўзига берганди. Орадан икки ой ўтди. Маҳбуба ўз севган ишини сидқидилдан бажариб юраверди. Шунингдек қўли бўш қолди дегунча дуога жуфтлайди: - Художоним, ноумид қилма. Дуога очилган кафтларимни қуруқ қайтарма... Мушкулларимни осон эт. Бир куни Ҳикматилла ишдан ҳовлиқиб қайтди: - Онаси, шу хафта ичи Ҳажга бориш учун пул тўловини қилишимиз керак экан. Маҳбуба эрига бош ирғади. Ичидан зил кетди-ю, бироқ индамади: "Бир хафта қолибди-я" Ҳикматилла ҳам аёлидан тайинли садо чиқмагач, лом-лим демай ичкарига кириб кетди. Маҳбуба бироз вақт ўтиб унинг ортидан хонага кирганда эрининг мук тушиб пул тахлаб ўтирганининг устидан чиқди. - Оғайниларимдан унча- мунча оларим бор эди,- деди Ҳикматилла ишида давом этар экан хўрсинганча,- бироқ бу пуллар сафар ҳақининг учдан бирига аранг етар экан. Ҳикматилла шундай деб оғир ютинди: - Маҳбу... Мабодо Сарвар акам индамадиларми? Пулларинг ўзларингга керакдир демадиларми? Маҳбуба кўнгли бузилиб бошини чайқади: - Йўқ... Индамадилар. Ўзим ҳам сўрай олмадим. Ахир "Қачон қайтарсангиз майли" деб катта гапириб қўйган ўзимиз... - Ҳаа... Ҳикматилла ҳам бу мавзуда бошқа оғиз очмади. Зум ўтмай хафта ҳам охирлади. Борган сари Ҳикматилланинг кайфиятида ҳам тушкунлик аломатлари сезила борарди. Бироқ Маҳбуба нима қилсин? Қўлидан келгани дуо қилиш бўлса. "Бугун охирги кун, - ўпкаси тўлди Маҳбуба,- аммо..." Эрта тонгдан Маҳбубанинг телефони жиринглаганди. Қараса акаси... - Ассалому алайкум, ака,- деди юраги бежо потирлаганча Маҳбуба,- яхши юрибсизми? Келинойим... - Ваалейкум ассалом, - гапни калта қилди Сарвар акаси,- нима бўлди? Ҳажга борадиган бўлдингларми? - Билмасам...- лабини тишлади Маҳбуба. - Нимага билмайсан? - ҳайрон бўлди акаси,- тавба шунақасиям бўларканми? Бугун тўлов қилишнинг охирги куни эмишми? - Ҳмм... - Ҳаа майли, ишларингизни ривожини берсин... Акаси тармоқдан узилгандан сўнг Маҳбубанинг қўли анча вақтгача ишга бормади. Сўнг базўр отланиб ишга судралгудек бўлиб кетди. Тушга яқин акаси яна қўнғироқ қилди. Ҳажга кетишяптими, йўқми қизиқди. Синглисидан "Йўқ" деган жавобни эшитиб 'Ҳаа" деди, қўйди. Асрга яқин уйга қайтган Маҳбуба охири чидолмади. Яна қадрдон жойнамозидан жой олди-ю, тўкилиб-тўкилиб йиғлай бошлади: - Аллоҳим. Ўзингдан ўзга нажоткорим йўқ. Нетай, бебош юрагим ақлимга бўйсунмаяпти. Ҳажга боргим келса нетай? Мана сўнгги соатларгача бошқа инсонлардан ёрдам истамадим. Ўзингга таваккал қилдим. Сенга берган ваъдамда собит қолдим. Илтимос, Аллоҳим... Илтимос, Художоним орзумга етказ... Муборак шаҳарга қадам ранжида қилиш бахтига муносиб кўр... Маҳбуба йиғлайвериб хун бўлиб кетди. Бу алфозда қанча ўтирди, билмади. Қачонки эри баланд овозда чақиргандагина хуши ўзига келди. - Онаси, қачондан буён қўнғироқ қилаяпман, кўтарай демайсан, -деди Ҳикматилла ҳовлиққанча,- бўлақол тезроқ, Сарвар акам пулимизни тайёрлаб қўйибдилар. Ёнига яна қўшимча пул ҳам қўшибдилар. "Тўлов вақти тугашига икки соат қолди, улгуришингиз керак" дедилар... Маҳбуба эрига ўгирилди. Ҳикматилла сўзлашдан тўхтаб аёлига тикилди: - Йиғлаяпсанми, онаси? Маҳбуба янада кучлироқ йиғлай бошлади. Фақат бу сафар унинг йиғиси қувончдан эди.      Кейинчалик маълум бўлишича акаси бир неча кундан буён синглисининг орзусини амалга ошириш учун елиб-югурган,  охирги соатлардагина керакли сумма қўлига етиб келган экан.  Унинг  бизнес учун тикилган тегиши бир неча баробар кўп бўлиб қўлига қайтганди.     - Сингилжоним, куёв билан бирга сендан олган пулларни ўзингизни тенг шерик сифатида бизнесга тиккан эдим.  Бу пуллар сизнинг ҳаппа-ю ҳалол ҳаққингиз. Улар сафар ҳаражатига ҳам,  муборак шаҳарда бемалол кўнглингиз тусаганча сарф қилишга етади...       Маҳбуба  акасининг елкасига эркаланиб бош қўйди.  Шу топда унинг дилидан:       "Барчаси учун ўзингга шукр,  Аллоҳим" деган ўйлар кечар эди.     Муаллиф:  Гулбаҳор Рахматуллаева ( Хазонрезги)
    6 комментариев
    56 классов
Фильтр
ВсёУвлечения
Закреплено
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

Жанубий Кореяда 70 ёшли чоллар эртадан кечгача биз билан елкама-елка ишлайди.

...
Жанубий Кореяда 70 ёшли чоллар эртадан кечгача биз билан елкама-елка ишлайди. - 944986792513
Жанубий Кореяда 70 ёшли чоллар эртадан кечгача биз билан елкама-елка ишлайди. - 944986792513
  • Класс
589330826019

Dil so‘z

📝ЁЛҒИЗЛАР

...
📝ЁЛҒИЗЛАР - 950109833537
📝ЁЛҒИЗЛАР - 950109833537
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#Нафрат қурбони

...
#Нафрат қурбони - 949924693825
#Нафрат қурбони - 949924693825
Показать еще
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#кундошлар

...
#кундошлар - 950095870785
#кундошлар - 950095870785
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

Яхши кайфият

01:30
😂😂😂
5 422 просмотра
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

ВАЪДА (ҳаётий ҳикоя)

...
ВАЪДА (ҳаётий ҳикоя) - 950078466881
ВАЪДА (ҳаётий ҳикоя) - 950078466881
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

🍃🌹Дилимни оғритди

...
🍃🌹Дилимни оғритди - 950007449665
🍃🌹Дилимни оғритди - 950007449665
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#Безори - 950066597953
#Безори - 950066597953

#Безори

...
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

😂😂😂

00:57
😂😂😂
5 382 просмотра
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#СЎНГГИ_НАФАСГАЧА

...
#СЎНГГИ_НАФАСГАЧА - 950050424129
#СЎНГГИ_НАФАСГАЧА - 950050424129
  • Класс
54072452644929

ЎЗБЕГИМДАН АЙЛАНАЙ...

#бола_тарбияси

...
#бола_тарбияси - 950048887873
#бола_тарбияси - 950048887873
Показать еще
  • Класс
загрузка
Показать ещё