Предыдущая публикация
АЛДАНГАН МИГРАНТТАР
26-БОЛУМ
- Бул бала студент экен. Билимге кангангабы эмнегедир сылык анан жакшы нерселерди айтып берген. Бирок бат эле уктап калган болучу.
- Түшкү саат экилерде гана шаарга келген Бердини балдызы тосуп алды. Эми айтылгандай эле Питердин кооздугу, тазалыгы, тартиптин бардыгын ушундан улам билсе болот, жерде жада калса чылымдын калдыгын эмес, түкүрүк дагы көрүүгө болбойт. Бул эми маданиятуулуктан белги берет. Баарынан дагы Бердиге, Нүргүл балдызы сатып берген кротко каршы маздын жардамы жанын жай алдырып, кечки алтыдан таң атканга чейин бир кыймылдап койбойкүн сулк эле жатты, уктап. Ушул жерден билсек болот, бул жашоодо эң алгач ден - соолук адам баласына керек экенин. Ошотип Питерге келгени Берди алгач эле кроттун азабынан кутулса, экинчи жагынан шаар кыдырып көңүлү өстү. Шаардын кооздугунан дагы таң кала тургандай, ойго келбегендей имараттардын асман тиреген бийиктиги кызыктырды. Ал эми бул шаарга салыштырмалуу Москва ызы - чуу, машинанын тыгыны, ар улуттун элдеринин көптүгү, баардык жагынан Питерге караганда артта калган. Бердини кызыктырган Нева дарыясынын алдынан өткөн метронун тереңдиги болду. Ушунун баарын жасаган орус калкы чынында эле улуу калк экенин билсе болот. Эски имараттардын салынганы күнү бүгүнкүдөй турганы, немистердин талкалоосунан кийин ушунча оңолгон шаардын кооздугу бир укмуш. Акты ак, караны кара деп айтканга эмне жетсин. Чынында эле эски шаар аталган Ленинград беш күндүн ичинде баардык жагынан Бердиге жакты. Алданып келип капа болуп, Самат менен Турарга нааразы болсо, минтип жакшы адамдар көңүлүн өстүрүп, жардам берип, шаар көргөзгөнүнө ыраазы болду. Бердини кайын жеңеси Айгүл менен балдызы Нүргүл болгон шаардын кооз жерлерин көргөзүп, сүрөткө түшүрүп, эсте кала тургандай иш кылышты. Көрсө бул жалган дүйнөдө адам баласы бирде ыйласа, бирде күлүп, бирде куураса, бирде жыргап жашайт белем, Берди баягы куураган күндөрдү унутуп, өзүнө он жылдык энергия топтоп, кайдасың Ала - Тоолуу, Ак Мөңгүлү Кыргызстаным деп, кайра артка тартып келе жатып эки айдын ичинде көргөн күндөрүн эстеп, калыс ой жүгүрттү.
- Бир гана "акча табам" деп жанын жеп карганып, мактанып жатып жиберген Самат менен көрүшчү күндү көз алдына элестетти. Ал кишини көргөндө күн нурундай жаркырап турган кабагы бүркөлүп, кара булут жан дүйнөсүн каптайт. Ал эми өзүнө жардам берген жакшы адамдарга жолукса берээрге ашын таппай, кандай сый көргөзүүнү билбей калдастап калышы турган иш. Көрсө кара ниет, жаман ойдогу адамдардын жоруктары дайыма адам баласына терс таасирин тийгизип, жада калса адамдын ден соолугуна зыян келтириши толук мүмкүн экен дагы, алардын ысмын уккусу келбей калат экен. Ушунча баланы сызга олтургузган адамга кайсы адамдын ичи жылып, анын дарегине ким жакшы сөз айтат. Бир келген жашоодо булганбай, таза, адам баласынын жүзүн тик карап, корунбай жашаганга эмне жетсин.
- Ал эми жакшы адамдардын жасаган иштери адам баласынын көңүлүнүн төрүнөн орун алып, көңүл өстүрүп, пайдасын тийгизээрине турмуш өзү күбө. Мына буга мисал катары гитлердин эле жоругун алалы. Канча адамдын көз жашын агызып, согуш баштады дагы аягында өзүлөрү эмне болду. Турмушта сабак болучу окуялар болуп өттү, бирок ой тилеги начар адамдарга турмуш сабактары дагы таасир бербейт көрүнөт. Учурунда Саматка кандай гана сөздөр айтылды. Эгер жакшы адам болгондо Москвага чейин барган соң, элүү чакырым алыстыкта талаа ишинде иштеп жаткан балдардын жашоо турмушун өз көзү менен көрүп, кечирим сурап, жагдайды түшүндүрүп кетсе, көңүлдө зак калбайт эле да. " Көйнөктүн кирин жууса кетет, көңүлдүн кирин айтса кетет" деп айтылгандай, Самат учурунда Турарга алданып калса же иш оңунан чыкпай калдыбы балдардын алдыдан өтүп койгону парз болучу. Бирок ага анын адамдык сапаты жол бербеди. Албетте бул күндөр дагы өтүп кетет. Өзү айткандай эми кантип кыргыз жеринде башын өйдө көтөрүп басып жүрөт болду экен.
- Берди Кыргызстанга келип эле баягы бир кезде көзгө жакшы көрүнгөн, келгенден кийин көзгө суук көрүнгөн Саматтын конторасына барса, эбак эле прокуратура Саматка иш козгоп, конторасын жаап салыптыр.
- Ошонтип кийинки отуз беш баланы кошкондо кырк тогуз кыргыз атуулун алдаган Самат менен Турар кырк тогуз баланын жана алардын жакын туугандарынын көкүрөгүндө жаман адам катары кара тамга менен жазылып калды. Ушундай алдамчылардын кесепетинен коңшу казак элинде ак көңүл, ишенчээк, байо мүнөз атуулдарыбыз кул болуп, колдон колго сатылып жүрөт. "Кыргыз сатам" - деп дарбазаларына жазып койгон казактардын жоругуна дагы Самат менен Турар өңдүү алдамчылардын жаман сапаты күнөөлүү. Алдамчы эл сатарларга деги качан мыйзам чегинде жаза колдонуп, чабыр өлкөбүздө алдамчылардын саны азаят болду экен? - деген суроого жооп табуу албетте караңгыда жоголгон ийнени издегенге тете иш.
- Кыйратам, жыргатам дегендерге ишенип, тууган - туушкан, досторунун сөзүнөн алдамчылардын сөзүн жогору койгон бул, болбогон иш экенине болуп өткөн окуя дагы бир жолу сабак болду. Канча жолу айтышты," алар силерди алдап жатышат" - деп. Бирок, баарынан бир гана таттуу сөзгө ишенип, өзгөчө алданган сегиз гана баланын көргөн күнүн кагаз бетине түшүрүү менен дагы бир жолу эскертип кетүү парз. Алдамчыларга ишенбегиле, мекендештер! Алар акча үчүн элди эле эмес ата, бабаларыбыз кан - жанын берип сактап келген жерибизди, мекенибизди дагы сатып кеткенден кайра тартышпайт. Анткени алдамчылык дагы билинбегени менен адам баласындагы жаман адат. Алдамчылар алдамайын жашай албайт. Ошол себептен баары бүтүп мекендештеринин күчүн сатып, алдаган акыркы кездерде күч алып бара жатканын эсиңиздерге салабыз.
- "Бөтөн жердин көк шиберин басканча, өз элиңдин тикенегин баскан артык"-деп Омар Хаямдын рубаисинде айтылгандай, мекенибиздин кадырын билгенибиз оң. Ылайым алдамчылардын жолу буулуп, алдангандар арабызда болбосун.
АЯГЫ...
Урматтуу окурмандар чыгарма аягына чыкты, күтүп окуганыныздар учун терең ыраазычылыгыбызды билдиребиз!бар болуңуздар!
Следующая публикация
Комментарии 1