Предыдущая публикация
КУТУЛОГОН ЖОЛУГУШУУ
16-БОЛУМ
Бегимжанды катуу суйгон менен жашырынып уурунун жашоосун откоруп жатканына туйшолуп жургон,аялы болсо жумуштан кеч келеби,келбей калабы баягыдай албууттанып урушпай качан болсо жадырап-жайнап тосуп алат,жадагалса келбей калганынын себебин да сурабайт,ансайын жинденип ичинен тынат.Эгер чыр чыгарса эле ажырашмак болгон оюн билип алгандай зымпыят дв турат.Эки жума бою уйуно келбей коюп бир куну кечинде келди:
-Чарчадын го,тамагынды ичип алып жатып эс ал,-Зайнаш ушинтип ага жылмая карап костюмун чечип уй халатын алып келди эле жарылып кете жаздады:
-Эмне унчукпайсын, кайда журдун,эмнеге келбей калдын деп сурабайсынбы, же оозунду тойноп алдынбы?!
-Сага эмне болду,баарын тушунуп турам,жумушун жоопкерчиликтуу, эмнеге сурамак элем,эс алчы,-деп жай айтканда ого бетер бакырды:
-Аз кун мурун эле заарынды чачып ажылдап турчу эмес белен,кандай эле момун болуп калдын,сура уруш мени!
-Кой эми атасы,бир эки жолу суйлоп койгонумду кек сактаба.Сендей абройлуу куйоом турганда менин эмне камым бар,мындан ары сурабайм,балдар чоноюп калды,алар укса капаланып журбосун,чоноюп калбадыбы шеф.
-Шеф деп койгонун кара мунун,мен сага шеф эмесмин,уруш кыйкыр!-деп коюп кайраб чыгып кетти.Зайнаш унчукпай мелтиреп олтуруп калды.Ал Кримдин аялы кетип калганын уга элек болчу,телмире ойлуу столго жолоно:Эркекке кандай болгондо жагат аялдар,камкор аялдагы жакпаса,ажылдаак да жакпаса деп унсуз жашын куюлтуп отуруп калды.Исман кыжаалат болуп Бегимжанга келди,ал баягыдай ага конуп ,эркелеп ар келген сайын алып келген белегине ыраазы болуп ушуну гана энсеп жургондой баарына кайыл болуп баштады.Сабыры суз келген Исманды коруп босогодон эле мойнуна асылды:
-Эмнеге капасын ишинде бирдеме болдубу?
-Жок эркем эчтеке болгон жок,ачыкка чыгып калсак ата-энем эмне деер экен деп кыжаалаттамын. Атам билсе балалыктан кечип таштайт,сырын жакшы билем,-деп озун тушкон бироо болсо мен соттолуп кетишим мумкун,сен убактылуу ата-энендикине барып турсан жакшы болот эле,жакында алыскы райондордун бирине которушун суранып жатам,сен мени тушун,-деди сабыры суз.
-Кантип барам куйоон кана десе эмне дейм?
-Мени шопурум жеткирет кайра бир жумадан кийин алып келет.Менин изиме бироолор тушкон имиш,келип калса сен корунбошун керек,бул уйду эс алыш учун гана жашап жаткан болои.
-Макул,-Конулсуз ун катты,-Озун барасынбы?
-Шоопур барат,-Исман бир боо акча берди,-Муну ата-энене бер,куйоом кызматчы,озу келе албай калды,ата-энеси жок жетим осуптур дегин макулбу?
-Макул,-деген бойдон ундободу,Исман ушул кезде озишинен четтеп калуудан коркуп калган:„Туура эмес кылгам экем,суйуу деп оз башымды азапка салдым,бул жашырын азап ачыкка чыгып калса мындан откон кордук жоктур.Сулуу аял азгырык деген чын туура,коптун бириндей бир жатып таштап койсом болмок экен”деген ой да келди.Бирок Бегимжандан айрылгысы келбей турду.Тун катып шоопурун чакыртып кошуп бермек болду,бирок анданконулу тынбай „Ал Керимди да тааныйт,озунду билген жакын адамдан откон душман жок,бирде болбосо бирде айтып коюшу мумкун,андан коро озум жеткирип келейин”деген чечимге келип танга маал жолго чыгышты.Уйдун жанына келгенде Бегимжанды тушуруп озу кетип калды.Тан эрте кирип келген кызын эшикте жургон Кабылбек коруп ундобой кирип кетти.Бегимжан дагы уйго кирууго даай албай туруп калганда Умсун чыга калды:
-Апа мени кечиргиле! -ыйлап ийди.
-Уйго атиап кирбе,кана тийген эрин,коргон эл эмне дейт?
-Апа,мени куубачы,уйго кирип тушундуруп береп,алар еклишет,мен болбой баса бердим,жеткирип келди,бир жумадан кийин келишет.
-Ошондо киресин,азыр кет артына!
-Апа,мени кечир,кудай жалгагыр уйго кирейинчи?-Жерге чок тушуп алып буркурап жатканда эне чыдай албай кетти,бирок али ачуусу кете элек эринен коркту.
-Кир уйго!-деген Кабылбектин уну чыкканда экоо тен делде карап калды,-Эмне жалдырайсынар?
-Журу деген Умсун кызына карап коюп уйго баштады,эч кимиси ун катпай калды,тээ коптон кийин гана Кабылбек.
-Суйло,-деди Бегимжанды карабай туруп,-Олтурбой кыйнадын го,ата-эненин намысын ойлобосон да озундун келечегинди ойлосон болбойбу,жузунду карайтып эр башын аттап кеткенин эмнен?
-Ата,ал райондун торагасынын жардамчысы, озу жетим,сиздерге келе албай калганына кечирим сурады,-Бегимжан бир боо акчаны ортого койду,-Бир жумадан кийин келет.
-Кайсы райондо?
-Коншу райондо.
-Ишенсе болобу?-Кабылбек эми гана кызына конул боло карады,кийген кийими баалуу,колдорунда алтын шакектер,кулагындакоздуу иймек,кыскасы кызынын жузунон бактыны сезгендей болду корунот,-Кийин окунуп калбасан болду
Керим осо турган жигит,анын жигиттик ар намысын тебелеп кеттин,осорундо нааразы кылбай кетишин керек болчу.
-Апа...
-Болду,суйлоп актанганда не пайда,сенин айындан элдин бетин карай албай калдык.Эшиктин алдына келип калгандан кийин козго корунуп койбойбу,андай суйом куйом деп ээрчип эрине карабай кеткенден кийин сенин бетинди ачпайбы?
-Келет ата,кечир мени...
-Кечиргенде эмне кызым,ата-эне оз баласын кечип кете албайт,канча ойлондум бирок кечип коюга журогум чыдабады,дитим барбады кызым,ит кучугун кыя албайт,адам кантип оз баласын кыйып коет,озун бактылуу болсон болду,-Кабылбек унчукпай калды.Умсун ун каткан жок,ал кызынын ар бир созуно ишенди журогу жылып,Керимден да чон кызматтагы адамга тийгенине кубанып сыртына чыгарбады,тек бир нерсени сезгендей кыжаалат сезимдин кучагында телмирди.Бегимжан болгон сырын ачык айта албады,эмне демек,мени зордук менен кармап отурат демекпи,мен Керимди гана суйчумун дейби,жок анте албайт эле,алсыздыгына ичинен тутоп жатып алып туну менен боздоп ыйлап чыкты.Исманды тушунду,анткени атасына аны айтса жакшы билмек ,дароо озун кубалап чыгып же жыга чабуудан кайра тартмак эмес.Бир жума ал учун бир айдай сезилип чыдамсыздык менен кутуп жатты.Озунун киндик каны тамган ,осуп онгон уйуно батпай калганын сезди.Журогу сыздап Исманды комокойунон каргап,жек коруп кетип жатты.Дем алыш куну кечинде уйдон алысыраак машина токтоду дагы белги берди.Бегимжан шашыла кийине салып сыптка чыктыда машинага тушуп коштошпой чыгып кетти.Бул жолу да Кабылбек менен Умсун ичтен сыза бири-биринен коздорун ала качып унсуз отурду.
-Исман озун таныштыра албайт болчу,анткени аны райондун адамдары танымак,жашыруун сырын ачыкка чыгара албай айласы куруп калды.Мындан ашык чыдай алмак эмес,областка кайра кайра иш ордун которууну суранып бара баштады,ал ошентип жургондо Керим анын уйуно барып калды.Исман уйдо жок болчу аны коруп женеси жакшы тосуп алды:
-Кел Керим,кандай иштер жакшыбы?
-Келдим жене акем келе элекпи?
-Акен иштери коптугунон уйду да таныбай калса керек?-Кулуп калды.
-Ошончолук эле алыстап кеттиби?
-Ой билбейм,бир жоголсо эки уч жумалап келбейт,башка районго торага болуп кетет окшойм деп жаткан,качан кетет билбейм,бу Бегимжан таптакыр эле келбей калды да,уйдо элеби?
-Сиз аны уга элексизби?
-Эмне болду эле?-Зайнаш чоочуп кетти,-Эмнени угам уйдон чыкпасам.
-Ал суйгонун таап кетип калыптыр жене,мен бир айга курстук окууга кеткенде кетиптир.
-Кызык го,экоонордун мамиленер жакшы эмес беле?-Зайнаш ишене бербей тангала Керимди суроолуу карады.
-Билбейм,озум да тушунбой калдым,мени суйом деп эле турчу,анан записка таштап кетип калыптыр.
Ошондой де...
-Исман аке айтпадыбы?
-Ал уйго бир айда бир келсе кайдан айтмак эле,бир жолу жашаган уйунорго барып таппай келгенмин,ошол бойдон кол бошобой эле...
-Жене анда мен барайын,Исман акеге кенен кесири бир жолугуп суйлошойун дегем,озу жок тура.
-Отур чай-пай ичип чык,акен болбосо мен турам,эмне болоу-ботон белен?-Зайеаш стол устун жайнатып баарын коюп даяр тамагын аоып келип сыйлап отурду,-Келип кетип тур,мен чынында акен чече турганды чече албайм дечи,бирок келсен тосуп алып сыйлаганга жарайм,-Кулуп калышты.
-Сиз деле бутурчу ишти бутуро бериниз да,кээ бир аялдар уйдон эле бутуруп коюшат го,сизге Исман аке андайды уйроткон жок беле?
-Ой ошону башынан башташ керек тура,ал креслодо отурса уйдон аялы бутургондор бар мен уйронбоптурмун.
-Ошонунуз деле жакшы,куйоосу кызматта,аялы приказда дедирбей,белек бечкекти алып чалкалап куйоосуно телефон чалып,баланча барат жакшылап орноштуруп кой деп турса ал кызматчынын кадыры кетип,кызмат коздогондун баары аялына жугуруп калат экен.
-Ооба десен,аял деген аялдык милдетин билгени жакшы.
-Эстуу аялы бар Исман акем бактылуу экен,ошол учун осуп жатат да?
-Мактаганына рахмат кайним акен келсе келди деп коём,жон деле келип кетип тур,-Зайнаш Керимди узатып кайра кирди:Эси жок келин тура,боюмда бар дебеди беле,же жон эле айтты бекен,суйгону кайдан чыга калды,бечарага кыйын болгон тура,эрдин кусуру урса дечу эле деп ойлонуп отурганда Исман келип келип калды:
-Кийимдеримди берчи,бир жумага Фрунзеге кетип жатам деп жароо эле айтканда Зайнаш аны тандана карады.
-Кочук басып чыксан боло,-уйдон жыоан чыга элекpбалдарындын да корбогонуно коп болду,мында менден сурап жатышат.
-Балдар кайда бармак эле,тундор кетиш керек,эртен кабыл алуу да болушум абзел!
-Мейли эми,даам сызып чык,-дегенде ал бакырып жиберди:
-Акылдуусунбай бол эрте!-Зайнаш анын даяр кийимдерин бере салды да:Бул соо эмес деп телмире отуруп калды.
-Жибек Сйкал эне менен жашап иштеп журду.Бир жарым жылдан кийин ал районго барып которулууну отунду эле ал болбой койду.Кемел Сабырбекович ага кээде козун кылгырта тийишип калчу болду.Бир куну кечке маал кенседе отурган.Директордун болмосу кулпулануу болчу.Жибек жалгыз калып кагаздарын карап жатканда ал келди:
-Оо Жибек сулуу,мынча кеч калыпсын ,бул убакта биерде болчу эмес элен го?
-Бир аз иштей турган иштер бар эле,буттум агай.
-Жибек токтой турчу,суйлошолу да.
-Эмнени суйлошобуз? -Ордунан тура калды Жибек.
-Чоочубай эле кой,отуруп мени укчу,-Кемел мандайына келип отурду,-Сен бизден кеткени жатасынбы?
-Моонотум бутсо озум каалаган жакка иштоого акым бар эмеспи?
-Туура, бирок бизде жаш кадрлар аз,жетишпей турганда балдардын келечеги учун сендей мугалимдер керек экенин унутпашын керек.
-Башкалар келет.
-Жибек,мен сени жактырып журом,коптон бери айта албай сенден тартынып...-деп колун колуна жеткирип кармамак болгондо:
-Тартыныз колунузду,мындай адепсиздигиниз учун партиялык чогулушка салам!-деп тура калмак болгондо ал тургузбай кармап калды.
-Болду,бироо жарым угуп калбасын ,бул соз ушул эле жерде калсын.
-Эгерде абийириниз тогулбосун десениз тынч журунуз!-деп Жибек туруп басып кетти.
-Да-да-аа,азо тайдай туйлаган картан кыз ,сени баары бир уйпалайм го,дегеле откурун кара,качанкыга ушинтип журо бермек элен,эрсирегенде озун жабышасын шашпа!-деп шыбырай кала берди Кемел.Жибек ыйлап жолдо баратты:„Эркектерди жек кором,бири суйом-куйом деп алдап кетти,бири аял-баласы турцп шакаба чеккиси бар,акмак десе,тапкан экен женил ойлуу кыздарды” деп кирип барып Сайкал энени коруп буркурап ыйлап ийди.
-Кызым эмне болду?-Сайкал эне аны кучактап туруп чачынан сылай мээримин того жубатты,-кой кызым,озунду чогоро бербе,жер устундо ошондой азап болот,женгени женип женилгени озун кармай албай калып жатпайбы?
-Эне-е энекебай,адамдар эмне мынча кара озгой,ичи арам болот,неге бироонун ички сезими менен ойношот,анан дагы кадырлуу орундарды коксошот?
-Пенде деген ошондой кызым,наристе кезинде гана таза,суттой аппак аруу,ак караны ажырата билгенден тартып баары озгорот.Бири адамгерчиликтен байлыкты,бийликти жогору корот.Бири мансапты ойдо корот,пенде кубулма келет,таза бойдон калуу учун азап менен кордукту тартып акыйкат издеп журуп отуп кетет,бул дуйнодо акыйкат деген жок кызым...
Уландысы бар...
Урматтуу окурмандар чыгарма жакса класс басып комментарий жазып колдоп кетиңиздер уланталыбы?
Следующая публикация
Комментарии 11