20-րդ դարի ամենաընթերցվող գերմանացի հեղինակներից՝ Էրիխ Մարիա Ռեմարկը ծնվել է 1898թ. հունիսի 22-ին, Գերմանիայում: 1918թ. մահանում է Ռեմարկի մայրը եւ գրողը որոշում է անվանափոխվել՝ Էրիխ Պաուլ Ռեմարկը դաձնել Էրիխ Մարիա Ռեմարկ: 1952թ. Ռեմարկն ամուսնանում է Իլզե Զամբոնայի հետ: Ռեմարկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են՝ «Հաղթական կամարը», «Երեք ընկեր», «Սեւ հուշասյուն», «Թշնամին», «Սիրիր քո մերձավորին», «Ստվերներ դրախտում» եւ այլն: Ռեմարկը մահացել է1970թ. սեպտեմբերի 5-ին:
Սեր, սեր, սեր: Ռեմարկը միշտ էլ շրջապատված էր գեղեցիկ կանանցով: Երջան՞իկ էր արդյոք: Հավանաբար այո, թեեւ Ռեմարկի ստեղծագործություններն հաճախ ունեին ոչ այնքան երջանիկ ավարտ: Ռեմարկն իր կյանքի գլխավոր հերոսուհուն համարում էր դերասանուհի Մառլեն Դիթրիխին: Ռեմարկի եւ Մառլեն Դիթրիխի հարաբերությունները միայն առաջին հայացքից էին բնական եւ թեթեւ, իսկ իրականում ամեն ինչ այնքան էլ հեշտ չէր: Եվ ամեն ինչ հասունացավ ու իր եզրահանգում
...Ещё
MAS1...ԷՐԻԽ ՄԱՐԻԱ ՌԵՄԱՐԿ
20-րդ դարի ամենաընթերցվող գերմանացի հեղինակներից՝ Էրիխ Մարիա Ռեմարկը ծնվել է 1898թ. հունիսի 22-ին, Գերմանիայում: 1918թ. մահանում է Ռեմարկի մայրը եւ գրողը որոշում է անվանափոխվել՝ Էրիխ Պաուլ Ռեմարկը դաձնել Էրիխ Մարիա Ռեմարկ: 1952թ. Ռեմարկն ամուսնանում է Իլզե Զամբոնայի հետ: Ռեմարկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են՝ «Հաղթական կամարը», «Երեք ընկեր», «Սեւ հուշասյուն», «Թշնամին», «Սիրիր քո մերձավորին», «Ստվերներ դրախտում» եւ այլն: Ռեմարկը մահացել է1970թ. սեպտեմբերի 5-ին:
Սեր, սեր, սեր: Ռեմարկը միշտ էլ շրջապատված էր գեղեցիկ կանանցով: Երջան՞իկ էր արդյոք: Հավանաբար այո, թեեւ Ռեմարկի ստեղծագործություններն հաճախ ունեին ոչ այնքան երջանիկ ավարտ: Ռեմարկն իր կյանքի գլխավոր հերոսուհուն համարում էր դերասանուհի Մառլեն Դիթրիխին: Ռեմարկի եւ Մառլեն Դիթրիխի հարաբերությունները միայն առաջին հայացքից էին բնական եւ թեթեւ, իսկ իրականում ամեն ինչ այնքան էլ հեշտ չէր: Եվ ամեն ինչ հասունացավ ու իր եզրահանգումը գտավ մի դրամայում, որն արտացոլվեց ամենակրքոտ, ամենաթախծոտ, ամենահրաշալի սիրային նամակներում: Սա 20-րդ դարի ամենատարօրինակ սիրային պատմությունն է՝ լի ինքնախաբեությամբ ու կրակով: Մառլենը կամակոր եւ ինքնասածի կին էր, սակայն Ռեմարկը սիրահարված էր այդ կնոջը՝ «մինչեւ ուշաթափության աստիճան»: Բայց, այնուամենայնիվ, նրանք բաժանվեցին: Բաժանվեցին այն պահին, երբ դա ամենամեծ ու ցավոտ հարվածը կարող էր լինել… Ռեմարկը ծանոթացավ Մառլենի հետ ֆրանսիայի հարավում: 1930 թ. Մառլենը լքել էր Գերմանիան եւ հաջողությամբ հաստատվել Ֆրանսիայում՝ դստեր, ամուսնու՝ Ռուդոլֆ Զիդերի եւ ամուսնու սիրուհու հետ: Հետագայում Ռեմարկը ծանոթանալով եւ սիրահարվելով Մառլենին, բացահայտում է նրա կյանքի ամբողջ ողբերգությունն ու նրա ամուսնության սարսափելիությունը: Ռեմարկի բազմաթիվ ստեղծագործություններում Մառլենի կերպարն է, նրա գրեթե բոլոր հերոսուհիներն ունեն բնավորության այն գծերը, որոնք հատուկ էին միմիայն Մառլենին: 1939թ. շնորհիվ Մառլենի, Ռեմարկը ստացավ Ամն մեկնելու թույլտվություն եւ ուղեւորվեց Հոլիվուդ: Եվրոպան պատերազմի շեմին էր: Ռեմարկը պատրաստ էր ամուսնանալ Մառլենի հետ, սակայն Մառլենը նախընտրեց Ժան Գաբենին…
MAS 2... ՔՈ ՄԵՋ Է ԻՄ ԲՈԼՈՐ ԵՐԱԶԱՆՔԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ
«1937թ.
Ես կարծում եմ, որ մեզ նվիրել են միմյանց ամենահարմար պահին: Մենք ցավի աստիճան սպասում էինք միմյանց: Մենք ունենք չափից ավելի մեծ անցյալ եւ բացարձակապես ոչ մի ապագա: Բայց մենք չէինք էլ ուզում, այնպես չէ՞: Մենք միայն հույսեր էինք փայփայում, երբեմն նույնիսկ գիշերները… Գիտես, թե դա ինչի՞ է նման՝ երբ կյանքը մաքրում է քեզ ցողով եւ տեղափոխում իրականության մյուս աշխարհ, չբացահայտված ծովերի՝ մոռացված երազների մոտ: Հետո մենք կրկին մոռանում ենք այդ մասին եւ սկսում ապրել այն բանով, ինչ կոչվում է կյանք՝ նետված տհաճությունների մեջ, մի քիչ ավելի խիզախ, մի փոքր հոգնած ու անլուրջ: Երեւի մեզ իսկապես նվիրել են միմյանց եւ ամենահարմար պահին: Մենք ցավեցնելու աստիճան սպասում էինք միմյանց…
«Մեծ սենյակը լցված է լուռ-լուռ երաժշտությամբ՝ դաշնամուր եւ հարվածային գործիքներ…»՝ այս ամենը Չարլի Կունցն է, ում 22 սկավառակները ամրացված են իմ ձայնարկիչին: Սա այն երաժշտությունն է, որը ես սիրում եմ, քանի որ կարող եմ թռչել, տրվել երազանքներին, ցանկություններին… Իրականում մենք երբեք էլ երջանիկ չենք եղել, հաճախ, մենք «գրեթե» երջանիկ էինք, բայց այնպես, ինչպես հիմա, երբեք: Համաձայնվիր, դա այդպես է: Երջանկությունը երբեմն մեզ հետ էր, երբեմն մյուսների, երբեմն էլ խառնվում էր մեկը մյուսին, բայց նման երջանկություն՝ իր ամբողջականության մեջ, երբեք չէր եղել, այս երջանկությունն այնպիսին է, որ դրանից մեծն այլեւս հնարավոր չէ պատկերացնել. ամեն ինչ կարծես մարել է, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա: Դու մտածիր այս մասին՝ հետո մենք միասին այն ձեռք կբերենք:
Իմ կրքոտ, այսօր ես նկուղից գտել եմ գինու շիշ, որը պատրաստված է 1911թ., հատընտի
...Ещё
MAS 3... «Էրիխ Մարիա Ռեմարկ
11. 24. 1937թ.
«Մեծ սենյակը լցված է լուռ-լուռ երաժշտությամբ՝ դաշնամուր եւ հարվածային գործիքներ…»՝ այս ամենը Չարլի Կունցն է, ում 22 սկավառակները ամրացված են իմ ձայնարկիչին: Սա այն երաժշտությունն է, որը ես սիրում եմ, քանի որ կարող եմ թռչել, տրվել երազանքներին, ցանկություններին… Իրականում մենք երբեք էլ երջանիկ չենք եղել, հաճախ, մենք «գրեթե» երջանիկ էինք, բայց այնպես, ինչպես հիմա, երբեք: Համաձայնվիր, դա այդպես է: Երջանկությունը երբեմն մեզ հետ էր, երբեմն մյուսների, երբեմն էլ խառնվում էր մեկը մյուսին, բայց նման երջանկություն՝ իր ամբողջականության մեջ, երբեք չէր եղել, այս երջանկությունն այնպիսին է, որ դրանից մեծն այլեւս հնարավոր չէ պատկերացնել. ամեն ինչ կարծես մարել է, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա: Դու մտածիր այս մասին՝ հետո մենք միասին այն ձեռք կբերենք:
Իմ կրքոտ, այսօր ես նկուղից գտել եմ գինու շիշ, որը պատրաստված է 1911թ., հատընտիր խաղողից: Շշի եւ շան հետ ես գնացի կղզի, հուզված եւ փրփրած: Եվ շան, կղզու, քամու համար ես արտասանեցի մի կենաց՝ բաղկացած հաշված բառերից, եւ այդտեղ շները հաչեցին, նրանք հաչում էին, իսկ կղզին ծածկվում էր սպիտակ ճառագայթների լույսով: Քամի բարձրացավ, եւ մենք մեզ վրա զգացինք նրա ամբողջ հզորությունը: Օրիոնը սառեց, շիշը գիշերվա միջով թռավ դեպի ջուրը, սա կարծես զոհաբերություն լիներ այն բանի համար, որ մի քանի տարի առաջ այս օրը նրանք ինձ պարգեվեցին քեզ: Շիշը գուցե բաժին հասնի նրանց՝ ներքեւում կանգնած շան լակոտներին, ովքեր կփորձեն այն իրենց շուրթերով: Կամ գուցե այն հայտնվի որեւէ շենքի քանդվող պատի մոտ կամ էլ այն մարդու արձանի մոտ, ում մարմինը պատված է կարմիր բծերով: Չե՞ս կարծում, որ սա տարօրինակ է, նա ի ծնե ցանկանում է բանաստեղծություններ հորինել, ֆիլմերի սցենարներ… Եւ գուցե տարիներ հետո, երբ մեր բերանները վաղուց ծածկված կլինեն սեւ հողով, այդ շիշը կհայտնվի ձկնորսի կառթում, նա կհանի այն, կնայի մակագրությանը, եւ կտեղավորի այն իր ձկնորսական վերնահագուստի գրպաններում: Իսկ երեկոյան, իր տանը, երբ նա ավարտի ընթրիքը, քարե սեղանին կդնի հացը, պանիրը եւ ձեռքը կվերցնի շիշը, նախ պոկելով նրա պիտակը: Եւ հանկարծ կզգա դրա բույրը՝ դեղին, ոսկեգույն գինին կսկսի փայլել եւ բուրել: Այն աշնան բույր կարձակի, հունական ընկույզների եւ արեւի: Այն կբուրի մեր ապրած կյանքով, եւ հենց այդ ժամանակ թանկագինս, մեր տարիները դուրս կսահեն այդ ամենից, մեր սիրո արձագանքը, եւ մեր ծանոթ ձկնորսը, ով այդքան մեծ քնքշությամբ դիպչել էր դրան, միայն կփորձի վերականգնել իր շնչառությունը, կլռի եւ կխմի…Բայց ուշ երեկոյան, երբ կմթնի, եւ ձկնորսը վաղուց քնած կլինի, եւ գիշերվա մեջ ճիշտ թիթեռնիկների պես, կարծես երկու սլաք, դուրս կթչեն երկու թիթեռ… Ասում են, որ նրանց մեջ են ապրում վաղուց, շատ վաղուց մեռած մարդկանց հոգիներն, ովքեր ինչ-որ ժամանակ երջանկություն են ապրել: Նրանք կթռչեն ու կհպվեն բաժակին, եւ ամբողջ գիշեր նրանց հնարավոր չի լինի հեռացնել այդ բաժակից… Նրանք կշնչեն բույրն այդ գինու եւ այդ սիրո… Եվ միայն առավոտյան, տաքացած միմյանց մարմնի ջերմություններից, նրանք կթռչեն ու կանհետանան, եւ ձկնորսը՝ կանգնած դռների մեջտեղում, ճիշտ դռան շեմին, ապշած կնայի նրանց ետեւից…Մինչ այդ նա երբեվիցէ այդ տարածքում նման թիթեռներ դեռ չէր տեսել….
Իմ փոքրիկ, քնքուշ կապիկ, ասա ինձ, սա ի՞նչ խղճուկ կյանք է: Դու երկրագնդի մի ծայրում ես, եւ երբեմն-երբեմն միայն հեռագրեր ես ուղարկում..Նամակ գրելը մի՞թե այդքան դժվար է: Գուցե ոչ մեկ քեզ չի էլ պատրաստվում հեռացնել: Խոսիր այդ սահադաշտի տնօրենի հետ…Բայց, եթե անկեղծ, հենց այդ պատմությունն է ինձ ամենից շատ վախեցնում՝ դեռ որքա՞ն երկար պետք է ձգվի այս ամենը: Այս ամենը սկսվել է ոչ իմ հաճախակի ճանապարհորդությունների պատճառով՝ դրանք միեւնույնն է, շարունակվում են կենսական անհրաժեշտությամբ…Պարզապես, ուզում եմ իմանալ, պարզել…Ես այստեղ, այսպես, դանդաղ խելագարվում եմ… Այնքան հեշտ է մեկ շերտը մյուսի վրա դնելն ու ամրացնելը, այնպես չէ՞: Շարունակիր հարցուփորձդ: Փոքրիկ, տխուր հովազ, որ ապրում ես լուսավոր մորթիով, ծիծաղիր բոլորից բարձր, կարիք չկա տխրելու ինչ-որ հիմարների պատճառով, նրանք ստեղծվել են միայն այն պատճառով, որպեսզի նրանց տեսնելով մյուսներն ուրախանան: Բարձր, ավելի բարձր… Ալի
...Ещё
«Էրիխ Մարիա Ռեմարկ.
Փարիզից.
1937թ.12. 07
Իմ փոքրիկ, քնքուշ կապիկ, ասա ինձ, սա ի՞նչ խղճուկ կյանք է: Դու երկրագնդի մի ծայրում ես, եւ երբեմն-երբեմն միայն հեռագրեր ես ուղարկում..Նամակ գրելը մի՞թե այդքան դժվար է: Գուցե ոչ մեկ քեզ չի էլ պատրաստվում հեռացնել: Խոսիր այդ սահադաշտի տնօրենի հետ…Բայց, եթե անկեղծ, հենց այդ պատմությունն է ինձ ամենից շատ վախեցնում՝ դեռ որքա՞ն երկար պետք է ձգվի այս ամենը: Այս ամենը սկսվել է ոչ իմ հաճախակի ճանապարհորդությունների պատճառով՝ դրանք միեւնույնն է, շարունակվում են կենսական անհրաժեշտությամբ…Պարզապես, ուզում եմ իմանալ, պարզել…Ես այստեղ, այսպես, դանդաղ խելագարվում եմ… Այնքան հեշտ է մեկ շերտը մյուսի վրա դնելն ու ամրացնելը, այնպես չէ՞: Շարունակիր հարցուփորձդ: Փոքրիկ, տխուր հովազ, որ ապրում ես լուսավոր մորթիով, ծիծաղիր բոլորից բարձր, կարիք չկա տխրելու ինչ-որ հիմարների պատճառով, նրանք ստեղծվել են միայն այն պատճառով, որպեսզի նրանց տեսնելով մյուսներն ուրախանան: Բարձր, ավելի բարձր… Ալիքը կապույտ է, ալիքը կանաչ է, թռչիր, թռչիր հեռու, թռչիր թաց փրփուրը քո մարմնին: Այս կյանքը, որ թվում է հավերժական նստակյաց, ու նաեւ, երբեմն կրում է ճակատագիր անունը ու նաեւ մեր երջանկությունը՝ իր մեջ…Եվ ես այնքան հուսահատ կզանգահարեմ քեզ… Ու, եթե իմ երջանկությունը վերադառնար ինձ մոտ…Ո՞վ կարող է ինձ վերադարձնել այն…Բայց քո մեջ է իմ բոլոր երազանքների իրականցումը…»:
Նա միակն է, ով գրականության ասպարեզում արժանացել է միանգամից երկու մրցանակի` Նոբելյան մրցանակ` «Այրու տունը» ստեղծագործության համար(1925թ.) եւ Օսկար` «Պիգմալիոն» ֆիլմի սցենարի համար(1938թ.) :
Նոբելյան մրցանակի արժանանալուց հետո նա հրաժարվեց այն գումարից, որը մրցանակի մի մասն էր, խորհուրդ տալով` այն օգտագործել շվեդ հեղինակների ստեղծագործությունների անգլերեն թարգմանություններիհամար: Մրցանակաբաշխությանը Բորիս Պաստերնակն ու Ժան Փոլ Սարթրը բեմում նրան հանձնեցին միայն շքանշանը: Բեռնարդ Շոուն այն ընդունեց միայն կնոջը չվշտացնելու համար:
Ծնունդով իռլանդացի, սակայն անգլիացի համարվող հանճարեղ ստեղծագործող Ջորջ Բեռնարդ Շոուն (1856-1950թթ.) համարվում է երրորդ ամենամեծ անգլալեզու ստեղծագործողը` Շեքսպիրից եւ Փոփից հետո: Բեռնարդ Շոուն ծնվել է Դուբլինում եւ երրորդ երեխան էր Ջորջ Քարրա Շոուի եւ Էլիզաբեթի ընտանիքում: Բեռնարդի հայրը ճանաչված քաղաքական-հասարակական գործիչ էր, համակարգից հե
...Ещё
mas 1...ՋՈՐՋ ԲԵՌՆԱՐԴ ՇՈՈՒ
Նա միակն է, ով գրականության ասպարեզում արժանացել է միանգամից երկու մրցանակի` Նոբելյան մրցանակ` «Այրու տունը» ստեղծագործության համար(1925թ.) եւ Օսկար` «Պիգմալիոն» ֆիլմի սցենարի համար(1938թ.) :
Նոբելյան մրցանակի արժանանալուց հետո նա հրաժարվեց այն գումարից, որը մրցանակի մի մասն էր, խորհուրդ տալով` այն օգտագործել շվեդ հեղինակների ստեղծագործությունների անգլերեն թարգմանություններիհամար: Մրցանակաբաշխությանը Բորիս Պաստերնակն ու Ժան Փոլ Սարթրը բեմում նրան հանձնեցին միայն շքանշանը: Բեռնարդ Շոուն այն ընդունեց միայն կնոջը չվշտացնելու համար:
Ծնունդով իռլանդացի, սակայն անգլիացի համարվող հանճարեղ ստեղծագործող Ջորջ Բեռնարդ Շոուն (1856-1950թթ.) համարվում է երրորդ ամենամեծ անգլալեզու ստեղծագործողը` Շեքսպիրից եւ Փոփից հետո: Բեռնարդ Շոուն ծնվել է Դուբլինում եւ երրորդ երեխան էր Ջորջ Քարրա Շոուի եւ Էլիզաբեթի ընտանիքում: Բեռնարդի հայրը ճանաչված քաղաքական-հասարակական գործիչ էր, համակարգից հեռացվելուց հետո սկսեց աշխատել որպես կանաչեղեն վաճառող: Պաշտոնանկության եւ դժվար կյանքի հետ չհամակերպման ցանկությունը նրան դարձրեցին հարբեցող: Բեռնարդի մայրը չկայացած երգչուհի էր եւ մեծ երաժշտասեր: Պատանու վրա մեծ ազդեցություն ուներ երաժշտության ուսուցիչ, դիրիժոր Ջոն Վանդելերը, ով Բեռնարդ Շոուի մորը սովորեցնում էր երգեցողություն եւ ապրում էր նրանց հետ մեկ հարկի տակ` ընտանիքի մտերիմ ընկերոջ իրավուքներով: Դաստիարակվելով երաժշտական-քաղաքական միջավայրում, Բեռնարդը սովորեց երաժշտություն եւ սկսեց ինքնուրույն նվագել օպերային ստեղծագործություններ դաշնամուրով:
Լքելով հարբեցող ամուսնուն, Էլիզաբեթը երկու երեխաների հետ, 1837 թ. մեկնեց Լոնդոն: 3 տարի հետո նրանց միացավ նաեւ Բեռնարդը` գրականգետ դառնալու հստակ որոշմամբ: Շոուն սովորելով Լոնդոնի տնտեսագիտական համալսարանում, զուգահեռ այցելում էր այն բոլոր բաց դասերին եւ դասախոսություններին, որին ֆիզիկապես կարող էր մասնակից դառնալ: Նա վաղ տարիքից տարվեց սոցիալ-ժողովրդավարական գաղափարներով եւ գրականությամբ: Սկսած 1884թ. Բեռնարդ Շոուն հայտնի էր որպես հասարակական գործիչ, դրամատուրգ, գրաքննադատ, լրագրող, ապա նաեւ լուսանկարիչ եւ սցենարիստ: Քաղաքական կյանքի թոհուբոհում Բեռնարդ Շոուն հանդիպեց իռլանդացի Շառլոտ Փեն Թուշենդին, նրանք ամուսնացան 1898թ.: Բեռնարդ Շոուն 63 տարբեր ժանրային բովանդակություններով ստեղծագործությունների հեղինակ է, նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններն են` «Այրու տունը», «Պիգմալիոն», «Խնձորի սայլակ», «Տուն, որտեղ կոտրվում են սրտեր» ,«Կեսար եւ Կլեոպատրա», «Անմիտ կապեր», «Չհասունացում», «Սեւ աղջիկը` Աստծու փնտրտուքներում», «Երբեք չես կարող պատմել», «Մարդն ու զենքը»,«Ճակատագրի մարդը» եւ այլն: Ջորջ Բեռնարդ Շոուն մահացել է 94 տարեկան հասակում:
Ստելլան կամ Լիզան (իրական անունը` Բեատրիչե Պատրիկ Կամպբել), ինչպես անվանում էին նրան երկրապագուները, անգլիացի դերասանուհի էր, ով խելահեղորեն սիրահարված էր Բեռնարդ Շոուին: Նրանց գաղտնի սիրային հարաբերությունները տեւեցին ավելի քան 40 տարի: Բեռնարդ Շոուի մահվանից հետո միայն հայտնաբերվեցին այս երկու նամակները: Առաջին նամակը Շոուին հասցեագրել է Ստելլան: Երկրորդը կարծես Բեռնարդ Շոուն ինքնախոստովանությունը լինի` անկեղծության իր ամբողջ հմայքով:
«Նոյեմբերի 18, 1912թ.
Կենսինգթոնի 33-րդ հրապարակ
Անտարակույս, լավագույն սիրային նամակն այս պահին այն է, որ ես կարող եմ ազատ եւ լիաթոք շնչել, եւ ո՞վ գիտե, գուցե նաեւ սկսեմ առողջանալ առանց քեզ:
Ես նույնիսկ չեմ ասի` «Համբուրի ինձ», որովհետեւ կյանքն այնքան կարճ է` իմ սրտի բոլոր ցանկալի համբույրների արձագանքները գտնելու համար: Քո բոլոր խոսքերը դատարկ քամի են, եւ եթե դու այդքան խիզախ ես, նայիր աչք
...Ещё
mas 2...ԵՍ ՏԵՆՉՈՒՄ ԵՄ
Ստելլան կամ Լիզան (իրական անունը` Բեատրիչե Պատրիկ Կամպբել), ինչպես անվանում էին նրան երկրապագուները, անգլիացի դերասանուհի էր, ով խելահեղորեն սիրահարված էր Բեռնարդ Շոուին: Նրանց գաղտնի սիրային հարաբերությունները տեւեցին ավելի քան 40 տարի: Բեռնարդ Շոուի մահվանից հետո միայն հայտնաբերվեցին այս երկու նամակները: Առաջին նամակը Շոուին հասցեագրել է Ստելլան: Երկրորդը կարծես Բեռնարդ Շոուն ինքնախոստովանությունը լինի` անկեղծության իր ամբողջ հմայքով:
«Նոյեմբերի 18, 1912թ.
Կենսինգթոնի 33-րդ հրապարակ
Անտարակույս, լավագույն սիրային նամակն այս պահին այն է, որ ես կարող եմ ազատ եւ լիաթոք շնչել, եւ ո՞վ գիտե, գուցե նաեւ սկսեմ առողջանալ առանց քեզ:
Ես նույնիսկ չեմ ասի` «Համբուրի ինձ», որովհետեւ կյանքն այնքան կարճ է` իմ սրտի բոլոր ցանկալի համբույրների արձագանքները գտնելու համար: Քո բոլոր խոսքերը դատարկ քամի են, եւ եթե դու այդքան խիզախ ես, նայիր աչքերիս մեջ ընդհամենը երկու րոպե, նայիր առանց խոսելու: Որտե՞ղ ես լինելու 54 տարի հետո…Եւ որտե՞ղ կլինի իմ տատիկի սիրտը, եւ քանի՞ րոպե կուշանաս ընթրիքից առաջ: Եթե դու ինձ նվիրես միայն մեկ համբույր, եթե միայն կարողանաս համբուրել ինձ, եթե միայն ես արտասանեմ` «համբուրի ինձ» նախադասությունը, եթե համարձակվեմ անել դա…: Կարող ես չանհանգստանալ, ինքդ գիտես, որ ես երբեք չեմ ասի այդ, ես պատասխանատու, ինքնահարգանք ունեցող եւ հարգարժան այրի եմ եւ երբեք թույլ չեմ տա որեւէ տղամարդու համբուրել ինձ , եթե նա ինձ չի նվիրել ամուսնական մատանի…
Ստելլա (եթե կուզես, ընթերցիր նաեւ` Լիզա)»
«Փետրվարի 27, 1913թ.
Ստելլա (Լիզա) Պատրիկ Կամպբելին.
Ես ուզում եմ, որ իմ մեջ ապրող սրիկան հետեւի թափառաշրջիկներին: Ես իմ սեւ գեղեցկուհուն եմ տենչում, իմ հրեշտակին:
Ես տենչում եմ ինձ խելքահան անողին: Ու տենչում եմ նաեւ իմ փերիին` իր սեփական խնձորներով:
Ես ուզում եմ վառված տեսնել իմ յոթ լույսերը` գեղեցկության, ազնվության, երաժտության, ժպիտի , սիրո, կյանքի եւ անմահության:
Ես տենչում իմ ներշնչանքը, իմ հիմարությունը, իմ երջանկությունը, իմ աստվածությունը, իմ խելագարությունը, իմ եսասիրությունը, իմ ավարտուն լուսավորվածությունը, իմ կերպարանափոխությունը, իմ ավարտուն մաքրությունը:
Իմ լույսն եմ տենչում ծովերի հատման կետում, իմ ափը` անապատի մեջ, իմ գարունը` ծաղիկների մեջ թաղված, իմ անավարտ ուրախությունը, իմ ծուլությունը` շատ աշխատելուց, իմ գիշերվա քունը, իմ սիրելիին եւ իմ աստղը…
Սալվադոր Դալիի նամակներն ուղղված է Գարսիա Լորկային:
«1931թ.
Այլեւս երբեք չկրկնես այն միտքը, որ իմ երեւակայությունն ավելի ուժեղ է, քան Պիկասոյինը: Ես անհամբեր սպասում եմ քո նամակներին, քո յուրաքնաչյուր նամակ մի նոր ներշնչանք է ինձ համար: Ամեն մի տող դառնում է նոր ֆիլմի գաղափար եւ նոր նկարի հիմք: Ընդունիր բարեւներ իմ սիրելիից, ով այս պահին կողքիս է: Մենք չենքհամբերում, թե երբ ենք հանդիպելու քեզ` մեր մուսա:
Քո` խենթ Դալի»:
Հ.գ – Նամակում այն հատվածը, որտեղ Լորկան խոսում է Վեներայի ծնվելու մասին, հիիմք եւ ներշնչանք հանդիսացավ, որպեսզի Դալին ստեղծի իր հրաշալի նկարներից մեկը` «Վեներայի ծնունդ»-ը:
«Հուլիս, 6-րդ նամակ
Ամբողջ օրը սարսափելի շոգ է: Եվ բացի այդ , ես ամբողջ օրը շարունակում եմ լսել Բախ` առանց դադարի, միացնում եմ ձայնարկիչն ու բարձրացնում ձայնը մինչեւ վերջ: Թվում է, թե գլուխս ուր որ է կբաժանվի մի քանի մասի: Կեսօր է: Իսկ ես երեք անգամ արդեն ծնկի եմ եկել Աստծու
...Ещё
Սալվադոր Դալիի նամակներն ուղղված է Գարսիա Լորկային:
«1931թ.
Այլեւս երբեք չկրկնես այն միտքը, որ իմ երեւակայությունն ավելի ուժեղ է, քան Պիկասոյինը: Ես անհամբեր սպասում եմ քո նամակներին, քո յուրաքնաչյուր նամակ մի նոր ներշնչանք է ինձ համար: Ամեն մի տող դառնում է նոր ֆիլմի գաղափար եւ նոր նկարի հիմք: Ընդունիր բարեւներ իմ սիրելիից, ով այս պահին կողքիս է: Մենք չենքհամբերում, թե երբ ենք հանդիպելու քեզ` մեր մուսա:
Քո` խենթ Դալի»:
Հ.գ – Նամակում այն հատվածը, որտեղ Լորկան խոսում է Վեներայի ծնվելու մասին, հիիմք եւ ներշնչանք հանդիսացավ, որպեսզի Դալին ստեղծի իր հրաշալի նկարներից մեկը` «Վեներայի ծնունդ»-ը:
«Հուլիս, 6-րդ նամակ
Ամբողջ օրը սարսափելի շոգ է: Եվ բացի այդ , ես ամբողջ օրը շարունակում եմ լսել Բախ` առանց դադարի, միացնում եմ ձայնարկիչն ու բարձրացնում ձայնը մինչեւ վերջ: Թվում է, թե գլուխս ուր որ է կբաժանվի մի քանի մասի: Կեսօր է: Իսկ ես երեք անգամ արդեն ծնկի եմ եկել Աստծու առաջ ու շնորհակալություն հայտնել այն շնորհի համար, որ ունեմ: Այնպիսի մի գոլորշու ամպ է բարձրանում երկինք, որ թվում է, ուր որ է, ամբողջ հողը կվառվի: Գալան գնացել էր գնումների, եւ պատկերացնո՞ւմ ես, վազելով վերադարձավ, գրկեց ինձ, սկսեց քրքջալ եւ համբուրել: Հարցնում եմ՝ ի՞նչ է պատահել, եւ պատկերացրու միայն, թե ինչ է պատասխանում. «Պատկերացնո՞ւմ ես, եթե այս հրդեհը սպանի մեր երկուսին…Ինչ երջանիկ կլինեմ ես, որ ապրել եմ մինչ այդ պահը քո կողքին: Վերադարձել եմ, որպեսզի հարցնեմ քեզ, թե չէ՞իր ցանկանա նկարել այս հրդեհը…Այն հրաշալի նկար կլինի, համոզված եմ»: Նա ինձ համար ամենահրաշալի կինն է , որին կարող էի երբեւէ սիրել: Նա ամենաչքնաղն է, իսկ նրա կերպարն այդ պահին՝ ամենահրաշալին էր, մինչ այդ պահը եղածներից:
… Արդեն երեկո է: Բնության ու իրենց տաղանդի առաջ ծնկի են եկել նույնիսկ ձկնորսները, ո՞վ եմ ես նրանց կողքին: ֆեդերիկ, հավատա ինձ…Հրաշալի է երկրպագելը: Հրաշալի է այս գեղեցկությունը, որն ապրում է այս պահին՝ ձկնորսների հոգնած ու ծովի արթուն հայացքի մեջ: Ես պատրաստ եմ երդվել, այս գեցեկությունն անհասանելի է: Նամակ էի ստեցել Արթուր Լոպեսից: Եթե հավատամ նրան, նա սիրում է ինձ եւ հարգում, որպես արվեստագետ: Նույնիսկ Գալան չհավատաց դրան: Իսկ ես: Ես դեմ չեմ նոր ընկերներ ունենալ, հատկապես, որ նա գալու է ինձ մոտ իր նավով եւ առաջարկել է շրջել ծովում: Նրա ինձ մոտ գալը, համոզված եմ, դառնալու է պատմական փաստ: Ես պատմել եմ քեզ, որ մենք ցանկանում ենք ստեղծել ոսկե գավաթ, որը կտեղափոխեն Հռոմ պատրաստ լինելուց հետո: Ուզում եմ լռել…Հավատում եմ, որ ամեն ինչ լավ կլինի քո կյանքում…Հավատում եմ քո հաջողություններին եւ արդեն իսկ ընթերցում եմ այն նամակները, որոնք կստանամ քեզանից:
Հ.գ- Շարունակում եմ մտովի շնորհակալություն հայտնել Զիգմունդ Ֆրեյդին, շնորհիվ նրա բացահայտումների, ես հասկացա, որ իմ կյանքում, ոչինչ պատահական չէ:
1.........Իսպանացի բանաստեղծ Գարսիա Լորկայի նամակներն ուղղված Սալվադոր Դալիին:
Նամակի բնօրինակը վնասելուց հետո, Սալվադոր Դալին, այս նամակը արտագրել եւ պահում էր մի քանի օրինակով: Սույն նամակը այն հազվագյուտներից է, որ մնացել է հանճարեղ նկարչի նամականուց:
«1927թ., օգոստոս
Սիրելի եւ տաղանդավոր Սալվադոր:
Անկեղծ լինեմ, ես անգամ գաղափար չունեի, որ Սուրբ Սեբաստիանը ունի փետրածածկ, այն էլ` գունավոր փետուրներով: Տեսեք է: Եւ սլաքները` պողպատից: Դուք, իհարկե, իրավունք ունեք նման կերպով քանդակելու, սակայն մի մոռացեք, որ պատկերը զգալու մեջ բազմաթիվ տարբերություններ կան` իմ եւ քո միջեւ: Օրինակ այդ քանդակում. դու, քո կարծիքով, քանդակել ես ամուր եւ իր տեղում սոսնձված սլաքներ: Իսկ իմ կարծիքով, դրանք պարզապես թռչում են: Չգիտեմ էլ, թե ինչպես եմ նայում, կամ որ կողմից, որ այդպես է ստացվում: Քո քանդակը` Սուրբ Սեբաստիանը, քեզ համար պարզապես մարմարե արձանիկ է, իսկ իմը` մսից եւ արյունից, նա մա
...Ещё
1.........Իսպանացի բանաստեղծ Գարսիա Լորկայի նամակներն ուղղված Սալվադոր Դալիին:
Նամակի բնօրինակը վնասելուց հետո, Սալվադոր Դալին, այս նամակը արտագրել եւ պահում էր մի քանի օրինակով: Սույն նամակը այն հազվագյուտներից է, որ մնացել է հանճարեղ նկարչի նամականուց:
«1927թ., օգոստոս
Սիրելի եւ տաղանդավոր Սալվադոր:
Անկեղծ լինեմ, ես անգամ գաղափար չունեի, որ Սուրբ Սեբաստիանը ունի փետրածածկ, այն էլ` գունավոր փետուրներով: Տեսեք է: Եւ սլաքները` պողպատից: Դուք, իհարկե, իրավունք ունեք նման կերպով քանդակելու, սակայն մի մոռացեք, որ պատկերը զգալու մեջ բազմաթիվ տարբերություններ կան` իմ եւ քո միջեւ: Օրինակ այդ քանդակում. դու, քո կարծիքով, քանդակել ես ամուր եւ իր տեղում սոսնձված սլաքներ: Իսկ իմ կարծիքով, դրանք պարզապես թռչում են: Չգիտեմ էլ, թե ինչպես եմ նայում, կամ որ կողմից, որ այդպես է ստացվում: Քո քանդակը` Սուրբ Սեբաստիանը, քեզ համար պարզապես մարմարե արձանիկ է, իսկ իմը` մսից եւ արյունից, նա մահկանացու է, եւ մահանում է այսօր, երեկ եւ վաղը:
Այլ կերպ լինել չի կարող: Եթե ես, Սուրբ Սեբաստիանին պատկերացնեի այն նույն տեսքով, որով եւ դու, ես կլինեի քո պես քանդակագործ, եւ ոչ թե գրող:
Կարծում եմ , անիմաստ է քեզ բացատրել, թե ես ինչու չեմ կարող նկարիչ լինել: Նկարչի եւ գրողի միջեւ սահմանը շատ նուրբ է, սակայն զգալի: Օրինակը բերեմ հենց Սուրբ Սեբաստիանով: Սուրբ Սեբաստյանի մեջ ինձ ամենից շատ ցնցում է նրա հանգստությունն ու անտարբերությունը` ցավի եւ տառապանքի նկատմամբ, դա կարելի է տեսնել նրա տանջանքներում: Նա լուռ է, եւ հենց դրանով չի թաքցնում իր հպարտությունը, նրա ուժն իր լռության մեջ է: Նա չի արձագանքում իր շրջապատում կատարվող եւ ոչ մի բանի, եւ սա է իսկական ներդաշնակությունը: Մեզանից ամեն մեկի մեջ էլ կա Սուրբ Սեբաստիան, մեզանից ամեն մեկն էլ նրա նման ցանկանում է ընդունել նաեւ մեկ այլ Աստծու:
Սուրբ Սեբաստիանը միակն է, ում աստվածային դատաստանից հաջողվեց փրկվել, ոչ թե շնորհիվ հավատի, այլ սիրո: Նա կարծես ժամանակրի մարմնացումը լինի, որ բղավում է` ժամանակը պտտվում է անիվի պես: Ահա թե ինչու եմ սիրում նրան եւ ահա, թե որն է իմ եւ քո` նրան ընկալելու տարբերությունը: Նա քեզ համար ընդհամենը լավ կերպար է, ում հարմար է քանդակել, իսկ ինձ համար սիրո ու հավատի մարմնացում:
Ծովից նուրբ քամի է փչում, ճայերը պտտվում են ծովի վրա, սակայն ոչ այնպես, ինչպես Կովկասում: Ես ապրում եմ մի սենյակում, շփվում եմ միայն մատուցողների հետ եւ չեմ արձագանքում կիսամերկ աղջիկների մերկ կանչերին:
Հազիվ էր մեքենաս շարժվել, երբ դրա անիվների տակից դուրս ցատկեց մի սագ եւ սկսեց թափահարել թեւերը, ցատկել եւ պատմել ինձ, որ. «Սիրելիս, քո պրոֆեսորը նկատի ունի հավանաբար Միլանի եկեղեցու գեղեցկությունը»: Ես հազիվ ինձ զսպեցի, որպեսզի դուրս չցատկեմ մեքենայից, սա համարեցի նաեւ նախանշան, իհարկե, միայն որոշ չափով: Եթե անկեղծ, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպես էի ցանկանում մնալ Կադակեսում: Բայց ավաղ, ինձ կանգնեցրեցին, բռնելով ձեռքս, այն նույն ձեռքս, որը կրում է Պեպեի նվիրած ժամացույցը: Ես շրջեցի կղզիներում հրաժեշտ տալու համար, եւ պատկերցարեցի, թե ինչպես ես դու այդ պահին ուտում քո առավոտյան նախաճաշը` տապակած հավ` ձվի դեղնուցով: Չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպիսի նախանձի համաճարակ բռնկեց ինձ հենց այդ պահին, հենց այդ տեսարանը պատկերացնելիս: Կադակեսը հրաշալի էր, եթե, իհարկե, հաշվի չառնենք այն տապը, որը թույլ չի տալիս շնչել, մնացածն ուղղակի անփոխարինելի է: Ամեն անգամ նայելով այդ ծովե
...Ещё
2.........«1931թ., Բարսելոնա
Սիրելի Սալվադոր,
Հազիվ էր մեքենաս շարժվել, երբ դրա անիվների տակից դուրս ցատկեց մի սագ եւ սկսեց թափահարել թեւերը, ցատկել եւ պատմել ինձ, որ. «Սիրելիս, քո պրոֆեսորը նկատի ունի հավանաբար Միլանի եկեղեցու գեղեցկությունը»: Ես հազիվ ինձ զսպեցի, որպեսզի դուրս չցատկեմ մեքենայից, սա համարեցի նաեւ նախանշան, իհարկե, միայն որոշ չափով: Եթե անկեղծ, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպես էի ցանկանում մնալ Կադակեսում: Բայց ավաղ, ինձ կանգնեցրեցին, բռնելով ձեռքս, այն նույն ձեռքս, որը կրում է Պեպեի նվիրած ժամացույցը: Ես շրջեցի կղզիներում հրաժեշտ տալու համար, եւ պատկերցարեցի, թե ինչպես ես դու այդ պահին ուտում քո առավոտյան նախաճաշը` տապակած հավ` ձվի դեղնուցով: Չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպիսի նախանձի համաճարակ բռնկեց ինձ հենց այդ պահին, հենց այդ տեսարանը պատկերացնելիս: Կադակեսը հրաշալի էր, եթե, իհարկե, հաշվի չառնենք այն տապը, որը թույլ չի տալիս շնչել, մնացածն ուղղակի անփոխարինելի է: Ամեն անգամ նայելով այդ ծովերին, իմ տպավորությունն այնպիսին է, թե Վեներան կարող էր միայն այնտեղից ծնված լինել: Ու գիտե՞ս ինչ, Վեներան անշնորհակալի մեկն է, նա ծնվել եւ մոռացել է իր արմատները, նա ծնվել եւ մոռացել է օրհնել այդ ծովը: Այդ ծովն ունի մի քնքշություն, որը կարող ես համեմատել միայն ձվից նոր դուրս եկած դեղին ճտի հետ: Ամբողջ ճանապարհը շրջապատված էր խաղողի այգիներով, եւ կարելի է պատկերացնել միայն. կգա գիշեր, եւ լուսինը դուրս կգա երկինք, ինչպես ձուկը ջրից, բացուխուփ կանի իր բերանը, սակայն կկարողանա միայն նայել այդ խաղողի որթերին: Նայում եմ այս ամենին, եւ պատկերացնում, թե ինչպես է քո տեսախցիկը չխչխկալու այս ամենը տեսնելիս, եւ ինչպես ես դու` քո ամբողջ ֆիզիկական մարմնով ընկնելու այս բնության հրաշքի վրա: Եւ հիշիր, այս ամենը նկարագրեցի, որպեսզի նոր նկարի մուսա տամ քեզ, սակայն մեկ նախապայմանով` դու պետք է նկարի որեւէ անկյունոթւմ գրես իմ անունը:
Եւ այնուամենայնիվ, այստեղի տապն իսկապես որ` անտանելի է: Եվ գրիր ինձ` իմ խեղճ, արեւահարված տղա Սալվադոր, գրիր, երբ կպատրաստվես նոր ցուցահանդեսի: Տղաս, խնդրում եմ, չմոռանաս այդ մասին:
Էյնշտեյնը հայտնվելով Բերն քաղաքում եւ մնալով գործազուրկ, սկսեց հայտարարություն տարածել, որ բոլոր ցանկացողներին պատրաստ է ֆիզիկայի մասնավոր դասեր տալ: Մորիս Սոլովինը, ով սովորում էր փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որոշեց այցելել Էյնշտեյնին: Նրանց հանդիպման առաջին րոպեներին Սոլովինը կորցրել էր խոսելու ունակությունը` նրան ցնցել էր Էյնշտեյնի անսովոր մեծ աչքերն ու դրանց անսովոր փայլը: Ուսուցիչ-ուսանող հարաբերություւները, սկիզբ դրեցին մեծ ընկերության:
«1951թ. հունվարի 1
Սիրելի Սոլովին, երախտապարտ եմ Ձեզ այն նամակի համար, որ ստացա դեկտեմնբերի 7-ին:
Գերմանիայի ռազմականացումը սկսվել է դեռեւս 1848 թ.-ին, սկսած այն պահից, երբ ուժեղացավ Պրուսիայի ազդեցությունը: Ու ըստ իս, այդ ռազմականացումը դեռ կշարունակվի 100 եւս տարի:
Ինչ վերաբերվում է Կեպլերի հոդվածի վերջին հատվածին:
Ընթերցողի հետաքրքրությունը, նախ պետք է ուղղված լինի պատմական եւ հոգեբանակ
...Ещё
Էյնշտեյնի նամակն` ուղղված Սոլովինին
Էյնշտեյնը հայտնվելով Բերն քաղաքում եւ մնալով գործազուրկ, սկսեց հայտարարություն տարածել, որ բոլոր ցանկացողներին պատրաստ է ֆիզիկայի մասնավոր դասեր տալ: Մորիս Սոլովինը, ով սովորում էր փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որոշեց այցելել Էյնշտեյնին: Նրանց հանդիպման առաջին րոպեներին Սոլովինը կորցրել էր խոսելու ունակությունը` նրան ցնցել էր Էյնշտեյնի անսովոր մեծ աչքերն ու դրանց անսովոր փայլը: Ուսուցիչ-ուսանող հարաբերություւները, սկիզբ դրեցին մեծ ընկերության:
«1951թ. հունվարի 1
Սիրելի Սոլովին, երախտապարտ եմ Ձեզ այն նամակի համար, որ ստացա դեկտեմնբերի 7-ին:
Գերմանիայի ռազմականացումը սկսվել է դեռեւս 1848 թ.-ին, սկսած այն պահից, երբ ուժեղացավ Պրուսիայի ազդեցությունը: Ու ըստ իս, այդ ռազմականացումը դեռ կշարունակվի 100 եւս տարի:
Ինչ վերաբերվում է Կեպլերի հոդվածի վերջին հատվածին:
Ընթերցողի հետաքրքրությունը, նախ պետք է ուղղված լինի պատմական եւ հոգեբանական տեսակետներին: Թեեւ Կեպլերը մերժում էր աստղագիտությունն այն տեսքով, որն այդ պահին այն ուներ, սակայն նա հայտնել է մեկ տեսակետ. «Սա դեռ ոչինչ չի նշանակում եւ հնարավոր է աստղագիտություն` բոլորովին այլ տեսակի մեջ»: Սա այնքան էլ հենց այնպես չէ, որովհետեւ պատճառահետեւանքային կապերով ներշնչվելը` որը բնորոշ էր նախնադարյան մարդու մտածելակերպին, ինքն իրենով, այնքան էլ անմիտ չէ. դա ապացուցվել է նաեւ գիտությամբ: Կեպլերի ուսումնասիրությունները նպաստում են այդ ամենի հաստատմանը: Եւ սա է Կեպլերի հոգու մեծ պատերազմի պատճառը` Կեպլերի երկու «ես»-երի պատերազմն է դա:
Ինձ համար, նաեւ պարզ է Ձեր համառ ջանքերը` չկիրառել «ԿՐՈՆ» բառն այն բոլոր տեղերում, որտեղ խոսքը վերաբերում է զգացմունքային-հոգեբանական հիմքերին. այն ամենից շատ դրսեւորվել է Սպինոզայի մոտ: Սակայն որքան էլ տարօրինակ հնչի, ես չեմ կարող խուսափել «կրոն »բառի արծարծումից` այն բոլոր դեպքերում, երբ խոսքը վերաբերվում է բնության իրական լինելուն, թող որ միայն այն չափաբաժնով, որով այն հասու է մարդու գիտակցությանը: Այնտեղ, որտեղ բացակայում է այս ամենը հասկանալու զգացողությունը, գիտությունը զուր ջանքեր է գործադրում: Գրողը տանի, ես ինչո՞ւ պետք է անհագստանամ, որ հոգեւորականները կապիտալ են դիզում, կրկնելով «կրոն» բառը, դրանից վնասը ի վերջո այնքան էլ մեծ չէ:
Չեմ ուզում եւ չեմ կարող համաձայնել Ձեր այն կրիտաիկայի հետ, որն ուղղված է գիտությանն ու բարոյականությանը, նաեւ այն նպատակներին, որ դնում է իր առջեւ գիտությունը: Այն, ինչ մենք անվանում ենք գիտություն` ունի միայն մեկ նպատակ եւ հետեւում է միայն դրան` ստեղծել այն ամենն, ինչ արդեն կա: Նպատակների որաշակիությունն ու կողմնորոշումը, թե ի՞նչ պետք է լինի եւ ի՞նչ պետք է ստեղծել, կապ չունի առաջինի հետ: Գիտե՞ք, թե գիտնականներն ինչ են անում` իրենց առջեւ դնում են որեւէ նպատակ եւ գտնում պատճառներ, այդ ամենը չիրականացնելու եւ անհնարին դարձնելու:
Գիտությունը ունակ է միայն մեկ բանի` ստեղծել տրամաբանական կապ` բարոյական հատկությունների եւ բարոյական նպատակների առջեւ, համենայն դեպս, այդպիսին է իմ տեսակետը: Եթե դուք ինձ հետ համամիտ չեք, թույլ տվեք մեկ հարց տալ. ու՞մ անմտությունները պետք լինեն այս գրքում` ի՞մ, թե՞ Ձեր:
Օնորե Դ’Բալզակը ֆրանսիացի դրամատուրգ և գրող է: Ծնվել է 1799թվ, մայիսի 20-ին: Լինելով եվրոպական գրականության ամենակարկառուն ներկայացուցիչներից, նրա հաջողության գաղտնիքը գրականագետները համարում են հերոսների ընտրությունը` լիարժեք տարիքային կենսակերպով և հասունացած կյանքի թոհ ու բուհում:
Զարմանալի չէ, Բալզակը իր ստեղծագործություններում հաճախ կատարում է այն կախարդական քարի դերը, որը կանխուգուշակում է. ‘’Գնաս աջ ճանապարհով, կկորցնես ձիդ, գնաս ձախ ճանապարհով` գլուխդ կկորցնես: Եվ այլ ելք չի մնում, քան հետ վերադառնալ: Նման կենսակերպ Բալզակը ընտրեց նաև իրական կյանքում: Նա հաճախ վերադառնում էր իր նախկին «սերերին», երբ նոր սերը նրան հերթական հիասթափությունն էր պատճառում: Բալզակը մահացել է 1850 թվ:
Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից է « Հայր Գորիոն», «Կուրտիզանուհիների պերճանքն ու թշվառությունը», «Գոբսեկ», «Գնդապետ Շաբերը», «
...Ещё
mas 1...Քո մեջ է իմ ուժը
ՕՆՈՐԵ Դ’ԲԱԼԶԱԿ
Օնորե Դ’Բալզակը ֆրանսիացի դրամատուրգ և գրող է: Ծնվել է 1799թվ, մայիսի 20-ին: Լինելով եվրոպական գրականության ամենակարկառուն ներկայացուցիչներից, նրա հաջողության գաղտնիքը գրականագետները համարում են հերոսների ընտրությունը` լիարժեք տարիքային կենսակերպով և հասունացած կյանքի թոհ ու բուհում:
Զարմանալի չէ, Բալզակը իր ստեղծագործություններում հաճախ կատարում է այն կախարդական քարի դերը, որը կանխուգուշակում է. ‘’Գնաս աջ ճանապարհով, կկորցնես ձիդ, գնաս ձախ ճանապարհով` գլուխդ կկորցնես: Եվ այլ ելք չի մնում, քան հետ վերադառնալ: Նման կենսակերպ Բալզակը ընտրեց նաև իրական կյանքում: Նա հաճախ վերադառնում էր իր նախկին «սերերին», երբ նոր սերը նրան հերթական հիասթափությունն էր պատճառում: Բալզակը մահացել է 1850 թվ:
Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից է « Հայր Գորիոն», «Կուրտիզանուհիների պերճանքն ու թշվառությունը», «Գոբսեկ», «Գնդապետ Շաբերը», «Կորսված պատրանքներ»:
Օնորե Դ’ Բալզակը երկար ժամանակ նամակագրական գաղտնի կապ էր պահպանում լեհ արիստոկրատ կոմսուհի Գանսկայի հետ: Հանդիպում էին նրանք հազվադեպ և միայն Սանկտ-Պետերբուրգում: Ամուսնու մահվանից հետո կոմսուհի Գանսկայան չամուսնացավ Բալզակի հետ` նախընտրելով դառնալ կոմս Բերդիչեվի կինը: Դրանից մի քանի ամիս անց, 1850 թվ Բալզակը մահանում է :
Ստորև ներկայացված է « Մինչ Ժնևի անհրաժեշտությունը»
Իմ հարազատ ընկեր , այստեղ` Փարիզում արդեն իմն է ձմեռը, և ես տեղափոխվել եմ իմ ձմեռային բնակարան: Քեզ հայտնի իմ անկյունը ես ստիպված եղա լքել, բայց հրաշալի էր չ՞է այնտեղ: Ամեն անգամ բաց պատուհանից ներս էր լցվում մի ամբողջ կանաչ ծով: Սակայն տխուր էր մեկ այլ փաստ, այդ անկյունում էի ես ստացել եւ կարդացել քո առաջին նամակները: Եւ հիմա այդ անկյունը սիրում եմ ավելի շատ , քան երբեվէ: Անցնելով այդ տան կողքով ես ավելի շատ եւ ավելի հաճախ եմ մտածում քո մասին, եւ չկարողացա զսպել ինձ որպիսի չխոսեմ քեզ հետ, թեկուզ եւ ընդհամենը մեկ րոպե:
Եվ դու ցանկանում ես, որպիսի ես չսիրե՞մ քեզ: Դու առաջինն ես, որ ստիպել է ինձ սիրել ջերմությամբ, լցրել իմ կյանքը թարմությամբ: Ես արել եմ ամեն հնարավորը, որպիսի իմ կողմ հրավիրեմ երկնային հրեշտակի ուշադրությունը: Սակայն բառերը, որոնցով ես դիմում էի նրան, ընդհամենը թվում էր ջահ: Բայց հետո դու կռահեցիր ամեն ինչ` հոգին, սիրտը, մարդուն` իմ մեջ: Դեռ երեկ երեկոյան, երբ ե
...Ещё
mas 2.......« 1833թվ, սեպտեմբերի 9, Փարիզ
Իմ հարազատ ընկեր , այստեղ` Փարիզում արդեն իմն է ձմեռը, և ես տեղափոխվել եմ իմ ձմեռային բնակարան: Քեզ հայտնի իմ անկյունը ես ստիպված եղա լքել, բայց հրաշալի էր չ՞է այնտեղ: Ամեն անգամ բաց պատուհանից ներս էր լցվում մի ամբողջ կանաչ ծով: Սակայն տխուր էր մեկ այլ փաստ, այդ անկյունում էի ես ստացել եւ կարդացել քո առաջին նամակները: Եւ հիմա այդ անկյունը սիրում եմ ավելի շատ , քան երբեվէ: Անցնելով այդ տան կողքով ես ավելի շատ եւ ավելի հաճախ եմ մտածում քո մասին, եւ չկարողացա զսպել ինձ որպիսի չխոսեմ քեզ հետ, թեկուզ եւ ընդհամենը մեկ րոպե:
Եվ դու ցանկանում ես, որպիսի ես չսիրե՞մ քեզ: Դու առաջինն ես, որ ստիպել է ինձ սիրել ջերմությամբ, լցրել իմ կյանքը թարմությամբ: Ես արել եմ ամեն հնարավորը, որպիսի իմ կողմ հրավիրեմ երկնային հրեշտակի ուշադրությունը: Սակայն բառերը, որոնցով ես դիմում էի նրան, ընդհամենը թվում էր ջահ: Բայց հետո դու կռահեցիր ամեն ինչ` հոգին, սիրտը, մարդուն` իմ մեջ: Դեռ երեկ երեկոյան, երբ ես հազարերրորդ անգամ կարդում էի քո նամակը, հասկացա, որ դու միակն ես, ով կարող էր հասկանալ իմ ամբողջ կյանքը: Դու հարցնում էիր ինձ, թե ես ինպես եմ կարողանում գտնել ժամանակ գրելու քեզ: Եվ ահա թե ինչ, իմ սիրելի Եվա (ես ինձ թույլ եմ տվել կրճատել քո անունը, քանի որ այն այդպես ավելի լավ է արտահայտում քո կանացիությունը, ամենականացի առաջին անունով: Դուք ինձ համար կատարում ես հենց այդ` առաջին ու միակ կնոջ դերը, ճիշտ այնպես, ինչպես Եվան դա անում էր Ադամի համար):
mas 3........Եվ ահա, դու մի խեղճ նկարչի` ով անգամ ապրելու ժամանակ չունի, հարցնում ես չի զոհաբերում նա ինչ-որ թանկ մի բան, դիմելով ու գրելով իր սիրելիին:
Իմ շրջապատում, երբեք, ոչ մեկ այդ մասին չի մտածել: Իսկ ես հիմա կուզեի քեզ նվիրել իմ ամբողջ կյանքը, մտածել, երազել միայն քո մասին և գրել միայն քեզ: Եթե ես լինեի ազատ իմ բոլոր ուրախություններից, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ես ինչ արագությամբ կնետեի իմ դափնիները, փառքը, իմ բոլոր լավագույն ստեղծագործությունները, կնետեի այն թեթեվությամբ ինչպես ձեռքիցս ցորենի հատիկները, կնետեի քո սիրո զոհասեղանին: Սիրել քեզ Եվա` ահա իմ կյանքի առաքելությունը: Ես մի մեծ- մեծ խնդրանք ունեմ քեզ` քո դիմանկարը ուղարկիր ինձ: Ես երազում եմ այդ մասին այն պահից ի վեր, ինչ հանդիպել եմ քեզ: Այսօր իմ երկնային ծաղիկ` քեզ եմ ուղարկում իմ մազափունջը, դրանք դեռ սեւ են, բայց ես որոշել եմ խորամանկել ժամանակի հետ: Ներիր ինձ սիրելիս, բայց ես քեզ սիրում եմ որպես երեխայի` իմ բոլոր սնահավատություններով, իմ բոլոր երազանքներով ու մեծ
...Ещё
mas 3........Եվ ահա, դու մի խեղճ նկարչի` ով անգամ ապրելու ժամանակ չունի, հարցնում ես չի զոհաբերում նա ինչ-որ թանկ մի բան, դիմելով ու գրելով իր սիրելիին:
Իմ շրջապատում, երբեք, ոչ մեկ այդ մասին չի մտածել: Իսկ ես հիմա կուզեի քեզ նվիրել իմ ամբողջ կյանքը, մտածել, երազել միայն քո մասին և գրել միայն քեզ: Եթե ես լինեի ազատ իմ բոլոր ուրախություններից, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ես ինչ արագությամբ կնետեի իմ դափնիները, փառքը, իմ բոլոր լավագույն ստեղծագործությունները, կնետեի այն թեթեվությամբ ինչպես ձեռքիցս ցորենի հատիկները, կնետեի քո սիրո զոհասեղանին: Սիրել քեզ Եվա` ահա իմ կյանքի առաքելությունը: Ես մի մեծ- մեծ խնդրանք ունեմ քեզ` քո դիմանկարը ուղարկիր ինձ: Ես երազում եմ այդ մասին այն պահից ի վեր, ինչ հանդիպել եմ քեզ: Այսօր իմ երկնային ծաղիկ` քեզ եմ ուղարկում իմ մազափունջը, դրանք դեռ սեւ են, բայց ես որոշել եմ խորամանկել ժամանակի հետ: Ներիր ինձ սիրելիս, բայց ես քեզ սիրում եմ որպես երեխայի` իմ բոլոր սնահավատություններով, իմ բոլոր երազանքներով ու մեծ- մեծ կյանքի փորձով` դու դարձել ես իմ առաջին սերը: Իրական սերը: Ես կարող եմ սիրել քեզ, այլեւս երբեք չվախենալով բաժանումից: Դու իմ կուռքն ես, եւ միայն դու կարող ես իրականացնել իմ երազանքը: Սիրելիս, այս ամսի 18-ին ես պատրաստվում եմ մեկնել Բեզանսոն: Ես դա չէի անի երբեվիցե, եթե հարցը չվերաբերվեր մայրիկիս եւ նրա առողջությանը: Գիտե՞ս ինչն է տարօրինակ, ես այդպես էլ չդարձա գիտակցական – նորմալ մարդ: Ես չեմ կարողանում ինձ ընդունել այդպիսին: Պետք է քեզ հրաժեշտ տամ: Խնդրում եմ միայն մի բան` մի տխրիր երբեք: Քեզ համար ես մի փոքրիկ զարդատուփ եմ պատվիրել` նամակների պահպանման համար: Ես ինձ թույլ եմ տվել մեկ օրինակ էլ պատվիրել ինձ համար:
Ուրախության իմ փոքրիկ գանձ և իմ ամենավառ աստղ, ես ուղարկում եմ քեզ այս նամակը, զգալով, որ առավոտյան ես անսպասելի նամակ եմ ստանալու քեզանից: Նվիրում եմ քեզ սիրո մի մեծ կղզի»:
Խորհրդավոր անծանոթուհուն ուղղված իր նամակներում, Գի դը Մոպասանը գրում էր՝ «Իմ ժամանակի երկու երրորդը ես անցկացնում եմ զգալով անսահման ձանձրույթ, ժամանակի մնացած հատվածն անցկացնում եմ մի քանի տող սեւագրելով, այն էլ ստիպված. երբեմն ինձ ավելի հաճելի է պարզապես ձանձարանալ: Ես չեմ կարողանում իմ ձանձրույթն արտահայտել այդ տողերում»: Տարիներ անց միայն, ռուս նկարչուհի Մարիա Բաշկիրցեւան՝ ամբողջ աշխարհում հայտնի դառնալով ոչ թե իր նկարներով, այլ անձնական օրագրով, բացահայտեց խորհրդավոր անծանոթուհու առեղծվածը՝ անծանոթուհին ինքն էր:
Գի դը Մոպասանը՝ Անրի Ռենե Ալբերը, ծնվել է 1850թ օգոստոսի 5-ին: Երբ լրացավ նրա 13 տարին, մոր որոշմամբ Անրին սկսեց սովորել Իվետո քաղաքի հոգեւոր ճեմարանում: Շուտով նրան հեռացրեցին՝ ընդվզումներ ու փախուստներ կազմակերպելու համար, Անրին իր ուժերից վեր էր համարում այստեղ սովորելը: Սկսած 1872 թ, նա շուրջ 6 տարի ծառայեց ծովային նախարարությունում, ապրելով ծայր
...Ещё
1..........ԳԻ ԴԸ ՄՈՊԱՍԱՆ
Խորհրդավոր անծանոթուհուն ուղղված իր նամակներում, Գի դը Մոպասանը գրում էր՝ «Իմ ժամանակի երկու երրորդը ես անցկացնում եմ զգալով անսահման ձանձրույթ, ժամանակի մնացած հատվածն անցկացնում եմ մի քանի տող սեւագրելով, այն էլ ստիպված. երբեմն ինձ ավելի հաճելի է պարզապես ձանձարանալ: Ես չեմ կարողանում իմ ձանձրույթն արտահայտել այդ տողերում»: Տարիներ անց միայն, ռուս նկարչուհի Մարիա Բաշկիրցեւան՝ ամբողջ աշխարհում հայտնի դառնալով ոչ թե իր նկարներով, այլ անձնական օրագրով, բացահայտեց խորհրդավոր անծանոթուհու առեղծվածը՝ անծանոթուհին ինքն էր:
Գի դը Մոպասանը՝ Անրի Ռենե Ալբերը, ծնվել է 1850թ օգոստոսի 5-ին: Երբ լրացավ նրա 13 տարին, մոր որոշմամբ Անրին սկսեց սովորել Իվետո քաղաքի հոգեւոր ճեմարանում: Շուտով նրան հեռացրեցին՝ ընդվզումներ ու փախուստներ կազմակերպելու համար, Անրին իր ուժերից վեր էր համարում այստեղ սովորելը: Սկսած 1872 թ, նա շուրջ 6 տարի ծառայեց ծովային նախարարությունում, ապրելով ծայրաստիճան աղքատության մեջ: «Ժառանգություն», «Ֆրանսիական բուրժուազիայի կիրակնօրյա զբոսանքներ» ստեղծագործություններում արտացոլված են հենց այդ տարիները: Համաշխարհային գրականության մեջ կգտնվեն շատ քիչ ստեղծագործողներ, ովքեր մեկ տող գրելու համար կորցնում էին 2 օր ժամանակ եւ գրում մեծ դժվարությամբ. շատ քչերն էին հավատում, որ Մոպասանին կհաջողվի գրող դառնալ: Եւ այնուամնեայնիվ, նրան հաջողվեց ստեղծել համաշխարհային ճանաչում ձեռք բերած ստեղծագործություններ: Մոպասանը նույնիսկ հայտնվեց դատարանում՝ մեղադրյալի աթոռին, նրան մեղադրում էին ստեղծագորրծությունների էրոտիկ բնույթի համար: Մոպասանի ուսուցիչն ու թշնամին ՝ Ֆլոբերն էր: Նա սովորեցնում էր գրել, ապա արգելում տպագրվել: Ֆլոբերի խստության շնորհիվ միայն Մոպասանը կարողացավ մեկ օրվա ընթացքում գրել գոնե 6 էջ: Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից են՝ «Մի կյանք», «Սիրելի ընկեր», «Ցանկություների կրակ»,«Ուժեղ՝ ինչպես մահը», «Անկողին», «Սիրո փառք», «Ցերեկային եւ գիշերային հեքիաթներ», «Ձիթենու այգին», «Մահվան պես հզոր» եւ այլն:
2............... Մոպասանը աներեւակայելի հաջողություն էր վայելում կանանց շրջանում եւ հաճախ էր կրկնում. «Կանայք իմ երկրորդ մասնագիտությունն են»: Նրա եւ Մարիա Բաշկիրցեւայի ծանոթության մասին խոսելիս, եթե փորձեմ ներկայացնել ժամանակակից կյանքում, պետք կիրառեմ «վիրտուալ» բառը: Հենց այսպիսին էր նրանց սերը: 1884 թ Մոպասանը գինի էր ըմպում իր տան հյուրասենյակում, երբ սիրո խոստովանության պարունակությամբ նամակ ստացավ անծանոթուհուց: Նամակագրությունը շարունակվեց մի քանի տարի, եւ միայն վերջում Մոպասանին հաջողվեց պարզել, որ անծանոթուհին Մարիա Բաշկիրցեւան է: Նրանք պնդում էին, որ այպես էլ երբեք չեն տեսել իրար: Նրանց նամակների մի մասը հայտնաբերվեց Մարիայի օրագրում, մյուս մասը ի հայտ բերեց Մոպասանի սպասուհին: Այդ ամբողջ ժամանակահատվածում Մոպասանը շարունակում էր մեծացնել իր երեխաներին՝ Լյուսենին, Լյուսենաին, Մարթա Մարգարիտաին, վարսավիր Ժոզեֆինա Լիտցելմանի տանը: Այն, ինչ Մոպասանը զգում էր երեխաների հանդեպ, չէր կարողանում բացատրել նույնիսկ ինքը եւ գտնում էր միայն մեկ պա
...Ещё
2............... Մոպասանը աներեւակայելի հաջողություն էր վայելում կանանց շրջանում եւ հաճախ էր կրկնում. «Կանայք իմ երկրորդ մասնագիտությունն են»: Նրա եւ Մարիա Բաշկիրցեւայի ծանոթության մասին խոսելիս, եթե փորձեմ ներկայացնել ժամանակակից կյանքում, պետք կիրառեմ «վիրտուալ» բառը: Հենց այսպիսին էր նրանց սերը: 1884 թ Մոպասանը գինի էր ըմպում իր տան հյուրասենյակում, երբ սիրո խոստովանության պարունակությամբ նամակ ստացավ անծանոթուհուց: Նամակագրությունը շարունակվեց մի քանի տարի, եւ միայն վերջում Մոպասանին հաջողվեց պարզել, որ անծանոթուհին Մարիա Բաշկիրցեւան է: Նրանք պնդում էին, որ այպես էլ երբեք չեն տեսել իրար: Նրանց նամակների մի մասը հայտնաբերվեց Մարիայի օրագրում, մյուս մասը ի հայտ բերեց Մոպասանի սպասուհին: Այդ ամբողջ ժամանակահատվածում Մոպասանը շարունակում էր մեծացնել իր երեխաներին՝ Լյուսենին, Լյուսենաին, Մարթա Մարգարիտաին, վարսավիր Ժոզեֆինա Լիտցելմանի տանը: Այն, ինչ Մոպասանը զգում էր երեխաների հանդեպ, չէր կարողանում բացատրել նույնիսկ ինքը եւ գտնում էր միայն մեկ պատասխան՝ «Ես գիտեմ, որ նրանք ունեն երեք տարբեր մայրեր: Իրենց ծնունդով նրանք փչացրել են նրանց կազմվածքը եւ ես ստիպված հիասթափվել եմ: Բայց, այնւամենայնիվ, հայրական որոշակի քնքշանք նրանց հանդեպ ես զգում եմ»:Գի դը Մոպասանը հոգեկան շեղում ստանալով,տառապելով էպիլեպսիա հիվանդությամբ, բազմաթիվ ինքնասպանության փորձեր անելուց հետո , մահացավ՝ 1893թ:
Ստորեւ ներկայացնում եմ նրանց նամակագրությունից որոշ հատված:
Սիրելի Պարոն, երբ ես ընթերցում եմ Ձեզ, աստվածային հաճույք եմ զգում: Դուք փառաբանում եք ճշմարտությունը, եւ գտնում այն պոեզիայի էջերում: Դուք հուզում եք ինձ, այդքան նրբանկատորեն եւ թախիծով ներխուժելով մարդու էության մեջ: Ես սկսել եմ սիրել Ձեզ եսասիրական սիրով: Գուցե Դուք ասեք հիմա, թե դա հայտնի եւ նորաձեւ արտահայտություն է: Մի եղեք այդքան խիստ: Ես, իհարկե, կցանկանայի ասել Ձեզ այնպիսի բառեր, որ առաջացներ շնչարգելություն, բայց ես դա չեմ անի, քանի որ նույնիսկ հույս ունենալ չեմ կարող, որ տեղ կգտնեմ ձեր հոգում: Եթե միայն Դուք չլինեիք այդքան հայտնի մարդ…
Մեկ տարի է, ինչ ուզում էի գրել Ձեզ, համարձակվեցի միայն հիմա: Իսկ հիմա, լսեք ինձ ուշադիր, ես միշտ անհայտ կմնամ Ձեզ համար՝ չփորձեք փնտրել, բացահայտել ինձ: Ես Ձեզ սիրում եմ, բայց չեմ ուզում երբեվէ տեսնել Ձեզ, նույնիսկ հեռվից: Վստահ եղեք միայն
...Ещё
3...................
ԵՍ ՉԳԻՏԵՄ ՁԵԶ
«Գի դը Մոպասանին
1884թ.մարտ, Փարիզ
Սիրելի Պարոն, երբ ես ընթերցում եմ Ձեզ, աստվածային հաճույք եմ զգում: Դուք փառաբանում եք ճշմարտությունը, եւ գտնում այն պոեզիայի էջերում: Դուք հուզում եք ինձ, այդքան նրբանկատորեն եւ թախիծով ներխուժելով մարդու էության մեջ: Ես սկսել եմ սիրել Ձեզ եսասիրական սիրով: Գուցե Դուք ասեք հիմա, թե դա հայտնի եւ նորաձեւ արտահայտություն է: Մի եղեք այդքան խիստ: Ես, իհարկե, կցանկանայի ասել Ձեզ այնպիսի բառեր, որ առաջացներ շնչարգելություն, բայց ես դա չեմ անի, քանի որ նույնիսկ հույս ունենալ չեմ կարող, որ տեղ կգտնեմ ձեր հոգում: Եթե միայն Դուք չլինեիք այդքան հայտնի մարդ…
Մեկ տարի է, ինչ ուզում էի գրել Ձեզ, համարձակվեցի միայն հիմա: Իսկ հիմա, լսեք ինձ ուշադիր, ես միշտ անհայտ կմնամ Ձեզ համար՝ չփորձեք փնտրել, բացահայտել ինձ: Ես Ձեզ սիրում եմ, բայց չեմ ուզում երբեվէ տեսնել Ձեզ, նույնիսկ հեռվից: Վստահ եղեք միայն մեկ բանում՝ ես իսկական գեղեցկուհի եմ:
Անծանոթուհի»
«1884թ. մարտ
Կանն
Սիրելի անծանոթուհի
Իմ նամակը գուցե չարդարացնի Ձեր հույսերը: Ես նախ ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Ձեզ՝ բարի խոսքերի եւ այսքան շատ հաճոյախոսությունների համար: Դուք ցանկանում եք դառնալ իմ վստահելի մարդը, սակայն ներողություն՝ հանուն ինչ՞ի: Ես Ձեզ չգիտեմ, ես չեմ տեսել Ձեր աչքերը, ես չգիտեմ, թե Դուք ինչի եք ընդունակ: Դա ես կարող եմ բացահայտել՝ նայելով միայն Ձեր աչքերին: Իմ կյանքում հազարավոր կանայք են եղել, Ձեր կարծիքով ես քանիսի՞ հետ եմ կարողացել մնալ միայն որպես ընկեր, եւ նրանցից քանիսի՞ն եմ վստահել: Ես դա կարող եմ անել, միայն հանդիպելով Ձեզ հետ՝ այսպես է ընդունված մեր բուրժուազիայի աշխարհում: Ընդունեք սա որպես մարդու, այլ ոչ գրողի դատողություններ:
Հ.գ – Ներեցեք, նամակում որոշակի փնթիության համար, ես չեմ կարողանում արտագրել դրանք:
Գի դը Մոպասան»
«1884թ.ապրիլ
Այո, ահա եւ երկրոդ նամակը: Ինչ անտանելի եք Դուք, եւ այնուամենայնիվ, ես կպատասխանեմ Ձեզ, որովհետեւ սարսափելի ձանձրանում եմ: Մեր նամակագրությունը աստիճանաբար դառնում է ամենասովորական անծանոթների նամակագրություն: Դուք շատ լավ զվարճանում եք, ամեն անգամ հասկանալով, թե ինչ եմ զգում ես ստանալով ու կարդալով Ձեր նամակը, դեռ չեմ խոսում դրանց օծանելիքի բույրի մասին: Դուք շատ լավ ճանաչում եք ինձ եւ գիտեք իմ արտաքինի մասին, եւ պարզ է դառնում, թե Ձեզ ինչքան է ուրախացնում այն փաստը, որ ես չգիտեմ Ձեզ: Մեկ անգամ ես արդեն հայտնվել եմ թակարդում՝ նամակագրություն հաստատելով մի անծանոթուհու հետ: Հետո միայն պարզեցի, որ նա հասարակաց տան ծեր եւ փորձառու աշխատակից է: Դուք հասկանու՞մ եք չէ, իմ անհանգստությունը: Հնարավոր է, Դուք իսկապես գեղեցիկ եւ երիտասարդ աղջիկ եք, բայց չի բացառվում, որ Դուք անատամ ծեր կին եք եւ վերջ: Պատմեք գոնե Ձեր մասին՝ հայտնի եք թե ոչ, նիհար եք թե գեր, ամուսնացած եք թե ոչ: Համբուրում եմ Ձեր ձեռքերը:
Օ, Դուք փաստորեն ձանձարանում եք եւ գրում եք ինձ միայն ձանձրույթից: Ինչ դաժան եք Դուք, եւ մի կարծեք, թե Ձեր խոստովանությունից ես հալվել եմ, Դա մի փաստ է Ձեր մասին, որ ես գիտեմ եւ գիտեն բոլորը: Նախ վերջ տանք ամեն ինչ հասարակ ու սովորական դարձնելուն: Այո, ես համաձայն եմ, որ իրական արվեստը սովորական ու հասարակ երեւույթները բարձր կերպով հրամցնելն է: Բայց մեր հարաբերությունների դեպքում, այն տաղտկալի է եւ անիմաստ: Ես հասկանում եմ Ձեզ: Եվ պատասխանեմ ամենայն անկեղծությամբ, ես երիտասարդ եմ եւ գեղեցիկ, ունեմ նույնիսկ երաժշտական լսողություն: Եթե կուզեք, եւ Ձեզ համար դժվար է ինձ անծանոթուհի համարելը, անուն մտածեք ինձ համար, օրինակ՝ Ժոզեֆ, թեեւ ես կին եմ:
Ժոզեֆ»
1884թ, ապրիլ
Էտրետա
«Իմ սիրելի Ժոզեֆ, ես կարծում եմ , որ մենք մեր նամակներում հասել ենք այն կ
...Ещё4...................
Մոպասան»
«1884թ.Մարտ
Փարիզ
Օ, Դուք փաստորեն ձանձարանում եք եւ գրում եք ինձ միայն ձանձրույթից: Ինչ դաժան եք Դուք, եւ մի կարծեք, թե Ձեր խոստովանությունից ես հալվել եմ, Դա մի փաստ է Ձեր մասին, որ ես գիտեմ եւ գիտեն բոլորը: Նախ վերջ տանք ամեն ինչ հասարակ ու սովորական դարձնելուն: Այո, ես համաձայն եմ, որ իրական արվեստը սովորական ու հասարակ երեւույթները բարձր կերպով հրամցնելն է: Բայց մեր հարաբերությունների դեպքում, այն տաղտկալի է եւ անիմաստ: Ես հասկանում եմ Ձեզ: Եվ պատասխանեմ ամենայն անկեղծությամբ, ես երիտասարդ եմ եւ գեղեցիկ, ունեմ նույնիսկ երաժշտական լսողություն: Եթե կուզեք, եւ Ձեզ համար դժվար է ինձ անծանոթուհի համարելը, անուն մտածեք ինձ համար, օրինակ՝ Ժոզեֆ, թեեւ ես կին եմ:
Ժոզեֆ»
1884թ, ապրիլ
Էտրետա
«Իմ սիրելի Ժոզեֆ, ես կարծում եմ , որ մենք մեր նամակներում հասել ենք այն կետին, որ ես կարող եմ ինձ թույլ տալ, քեզ հետ «Դու»-ով խոսել, եւ ինձ համար միեւնույնն է, թե դա քեզ դուր չի գա: Եւ այսպես, ես արդեն հասկացել եմ, որ դու չունես ամոթ՝ ոչ գրականության ընտրության եւ ոչ էլ բառեր ընտրելու մեջ: Չես կարծում, որ դա վտանգավոր է այն երեխաների համար, որոնց դասավանդում ես: Եթե իհարկե կա նման բան: Ինչ վերաբերվում է ինձ, ես ասեմ քեզ, չկա աշխարհում մի բան, որ ինձ չձանձրացնի, եւ ձանձրացնում է նաեւ այս նամակագրությունը: Դու ստոր եւ հիմար աղջնակ ես, եւ ես չեմ ուզում այլեւս շփվել քեզ հետ:Սա իմ վերջին նամակն է: Ես տվել եմ քեզ իմ մի քանի ստեղծագործությունների բնագրերը եւ իմ ստորագրությունը: Դե ինչ, քեզ մեծ հաջողություն, դրանք վաճառելով դու ահագին մեծ գումար կաշխատես: Ես սիրում եմ գեղեցիկ կանանց, բայց կան օրեր, երբ նույնիսկ նրանք են դառնում անտանելի: Մեկնիր ինձ ձեռքդ եւ ես հրաժեշտի ձեռքսեղմումով կբռնեմ այն:
Հ.գ- Հիմա դու կարող ես տալ, մեր նամակները բոլոր այն մարդկանց, ովքեր կցանկանան կարդալ դրանք, դու դրան ընդունակ ես:
«Չափից ավելի կծու եւ սուր համեմունքների բույր ունի Ձեր նամակը: Կարիք չկար այնքան շատ օգտագործել այդ համեմունքները այս նամակում, որպեսզի ես շնչահեղձ լինեի: Ձեր թեթեւամտության մասին ես պետք է որ հասկանայի Ձեր գրքերից, կարիք չկար վիրավորելու ինձ, եթե նույնիսկ Դուք իմ մեջ թշնամի եք տեսնում, եթե զուրկ չլինեիք սրամտությունից, կարող էիք Ձեր ասելիքը ինձ փոխանցել հենց այդ կերպ: Այնուամենայնիվ, ես ընդունում եմ Ձեր մարտահրավերը, սակայն հիշեք՝ ավելի լավ է համոզված լինեք Ձեր թշնամու սիրալիրության եւ սրտաբացության վրա, եւ հետո նոր փորձեք կատակել նման կերպով: Իսկ հիմա պատրաստ եղեք բացահայտման, որը հասու չէ Ձեր ուղեղին՝ վերջ, բավական է, ինձ հոգնեցրեց այս նամակագրությունը, ես Ձեր հանդեպ սառել եմ, եւ այլեւս ոչինչ չեմ զգում: Ձեր հանդեպ կորցրել եմ նույնիսկ հետաքրքությունս: Ես սովորաբար ցավում են այն բաների հանդեպ, ինչն ինձանից հեռանում է ս
...Ещё
5......................
Մոպասան»
«Ապրիլի 23, 1884թ.
Փարիզ
«Չափից ավելի կծու եւ սուր համեմունքների բույր ունի Ձեր նամակը: Կարիք չկար այնքան շատ օգտագործել այդ համեմունքները այս նամակում, որպեսզի ես շնչահեղձ լինեի: Ձեր թեթեւամտության մասին ես պետք է որ հասկանայի Ձեր գրքերից, կարիք չկար վիրավորելու ինձ, եթե նույնիսկ Դուք իմ մեջ թշնամի եք տեսնում, եթե զուրկ չլինեիք սրամտությունից, կարող էիք Ձեր ասելիքը ինձ փոխանցել հենց այդ կերպ: Այնուամենայնիվ, ես ընդունում եմ Ձեր մարտահրավերը, սակայն հիշեք՝ ավելի լավ է համոզված լինեք Ձեր թշնամու սիրալիրության եւ սրտաբացության վրա, եւ հետո նոր փորձեք կատակել նման կերպով: Իսկ հիմա պատրաստ եղեք բացահայտման, որը հասու չէ Ձեր ուղեղին՝ վերջ, բավական է, ինձ հոգնեցրեց այս նամակագրությունը, ես Ձեր հանդեպ սառել եմ, եւ այլեւս ոչինչ չեմ զգում: Ձեր հանդեպ կորցրել եմ նույնիսկ հետաքրքությունս: Ես սովորաբար ցավում են այն բաների հանդեպ, ինչն ինձանից հեռանում է սահելով: Թվում է, թե պիտի նույնը կատարվեր, երբ հասկանում եմ, որ կորցնում եմ Ձեզ: Հավանաբար: Եւ ինչո՞ւ էի գրում Ձեզ առհասարակ: Այս առավոտ արթանանալով, հասկացա, որ մարգարիտները շաղ եմ տվել խոզի առաջ: Մի նմանատիպ առավոտ ես արթանցել էի ու խեղդվում էի մենակության զգացողությունից: Եւ որոշեցի մի հայտնի մարդու նամակներ գրել՝ կիսվել նրա հետ, կիսել իմ սերը, դառնալ նրա ընկերն ու դարձնել նրան իմ ընկերը: Որոշում էի, թե ո՞վ կարող է լինել նա, եւ ընտրությունս կանգ առավ Ձեր վրա: Հիմա հասկանում եմ, որ նման տիպի նամակագրությունը հնարավոր է միայն երկու դեպքում: Առաջին՝ դա նման է խոնարհման եւ հավատարմության այն մարդու կողմից, ով նախընտրում է մնալ գաղտնի: Եւ երկրորդ՝ անկեղծություն է պետք՝ վստահության եւ նամակի ընդունման համար: Ձեր դեպքում չկատարվեց եւ չաշխատեց պայմաններից եւ ոչ մեկը: Ցավոք, Ձեր նամակը բացահայտեց ձեր ամբողջ Էությունը: Ես իսկապես ցավում եմ դրա համար: Դուք կարող եք կարծել, թե սա վիրավորվածի կեցվածք է: Ամենեւին ոչ:
Հ.գ- Ես Ձեր ձեռագրերն ուղարկել եմ ԱՄՆ եւ հսկայական կարողության տեր դարձել վաճառելով դրանք, խնդրում եմ հետ ուղարկել իմ նամակներն ու ստորագրությունները: Անծանոթուհի»
«Ապրիլ, 1884թ
Էտրետա
Այո, ես բացահայտեցի Ձեզ: Վերջապես: Ներեցեք ինձ նման վիրավորական նամակի համար, միայն այդպես ես կկարողանայի կռահել Ձեր իրական էությունը: Հավատացեք ինձ, այդ նամակը ես գրել էի որքան հնարավոր է դաժան ու անտանելի թվալու համար, միայն որպեսզի ճանաչեի Ձեզ, միայն այդ կերպ Դուք կբացահայտեիք Ձեզ: Միայն պարտված մարդն է բացարձակ անկեղծությամբ շփվում: Ես վատ մարդ չեմ եւ իրականում համապատասխանում եմ Ձեր խաղի բոլոր կանոններին: Համբուրում եմ Ձեր՝ ինձ անծանոթ ձեռքը: Ես հիացած եմ, ես էլ կարողացա մուտք ունենալ Ձեր հուգու մի անկյուն: Ձեր նամակները ես կհանձնեմ միայն Ձեզ, դնելով դրանք Ձեր ձեռքերի մեջ: Եւ մեկ անգամ եւս՝ ներեցեք: Եթե ցանկանում եք, ես կարող եմ գալ Փարիզ, տեսնելու Ձեզ:
Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգությւոններն են:
Գյոթեն ծնվել է Գերմանիայի Մայնի – Ֆրանկֆուրտ քաղաքում 1749թվ, օգոստոսի 28- ին:
Ուսանել է Լայպցիգի համալսարանում: Գրականության մեջ իր առաջին ուսուցիչներին համարում էր Գոթհոլդ Էֆրաիմ Լեսինգին եւ Հերդերին: Ոգեշնչման իր միակ եւ անփոխարինելի աղբյուրը համարում էր կանանց: Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգություններն են: Շփվող, հանդուրժող ու խաղաղասեր Գյոթեն ընկերական շրջապատի հոգին էր: Ընկերների հետ բացել էր մի «գրասենյակ» կամ «բանաստեղծությունների արտադրամաս» (նման անունով այն հայտնի էր ամբողջ քաղաքում), կյանքի տարբեր դեպքերի համար` թաղում, հարսանիք,սեր, բաժանում, դավաճանություն:
Ընկերները պատվերներ էին ստանում, Գյոթեն հորինում էր: Եվ մի անգամ երեկույթի ժամանակ, որը կազմակերպվել էր վաճառված բանաստեղծությունների դ
...Ещё
1......ՎՈԼՖԳԱՆԳ ԳՅՈԹԵ
Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգությւոններն են:
Գյոթեն ծնվել է Գերմանիայի Մայնի – Ֆրանկֆուրտ քաղաքում 1749թվ, օգոստոսի 28- ին:
Ուսանել է Լայպցիգի համալսարանում: Գրականության մեջ իր առաջին ուսուցիչներին համարում էր Գոթհոլդ Էֆրաիմ Լեսինգին եւ Հերդերին: Ոգեշնչման իր միակ եւ անփոխարինելի աղբյուրը համարում էր կանանց: Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգություններն են: Շփվող, հանդուրժող ու խաղաղասեր Գյոթեն ընկերական շրջապատի հոգին էր: Ընկերների հետ բացել էր մի «գրասենյակ» կամ «բանաստեղծությունների արտադրամաս» (նման անունով այն հայտնի էր ամբողջ քաղաքում), կյանքի տարբեր դեպքերի համար` թաղում, հարսանիք,սեր, բաժանում, դավաճանություն:
Ընկերները պատվերներ էին ստանում, Գյոթեն հորինում էր: Եվ մի անգամ երեկույթի ժամանակ, որը կազմակերպվել էր վաճառված բանաստեղծությունների դիմաց գումարները հավաքելու համար, Գյոթեն ծանոթացավ ու սիրահարվեց Գրեթխեն անունով շիկհեր անգլուհու:
Սակայն սերը անհետացավ այնքան հանկարծակի, ինչպես եւ սկսվել էր: Գյոթեն ուղեւորվեց սովորելու
Լայպցիգ եւ շուտով հանդիպեց Աննա- Կատերինային:
Այս անգամ հարաբերությունների ավարտի պատճառը դարձավ Գյոթեի խանդը: Կարոտն ու բաժանումը,
որ իր արմատները ձգեց Գյոթեի հոգում, ստիպեց նրան խեղդել իր խնդիրները գինու մեջ:
Եվ թվում էր, թե դրա ավարտը չի գալու: Նա վերադարձավ տուն` Ֆրանկֆուրտ, որտեղ սկսեց օրեր շարունակ նամակներ գրել Աննետային եւ միայն երկու տարի անց նա պարզեց, որ վերջինս ամուսնացել է:
Սա սարսափելի էր Գյոթեի համար եւ տարիներ անց նա կգրի հետեւյալը. «Ես զգում էի Ձեր հանդեպ մի յուրահատուկ բան, մի բան, որ չեմ կարողացել զգալ եւ ոչ մեկի հանդեպ»:
Եվ Գյոթեն իր անձնական ողբերգություններն ու զգացողությունները սկսեց օգտագործել որպես ստեղծագործությունների սյուժե:
Սերը օգնում էր նրան ստեղծագործել` եւ ծնվեցին «Պրոմեթեվս», «Ֆաուստ» եւ բազմաթիվ այլ ստեղծագործություններ:
2..............ԳՅՈԹԵԻ ՍԵՐԸ, ԱՄՈՒՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՀԵՌԱՑՈՒՄԸ
Գյոթեն 23 տարեկան էր, երբ սիրահարվեց նրան, ով դարձավ «Երիտասարդ Վերտտերի տառապանքները» հերթական գլուխգործոցի մուսան:
Քրիստիանե Վուլպիուսը մի ծաղկավաճառ կին էր` քաղաքում հայտնի որպես թեթեվ վարքի տեր: Նրա հետ տասնյոթ տարի համատեղ բնակարանում ապրելը առանց ամուսնության, մեր օրերում անվանում են «քաղաքացիական ամուսնություն»: Քրիստիանեն հոգ էր տանում Գյոթեի մասին եւ միշտ նրա կողքին էր:
Նա կատարում էր նույնիսկ նրա ամենափոքրիկ ցանկությունները, լցնում էր նրա կյանքը ուրախությամբ ու թեթեւությամբ, ստիպում ժպտալ անգամ
ամենասարսփելի տխրության մեջ: Համատեղ կյանքի տասնութերորդ տարում
Գյոթեն ամուսնացավ Քրիստիանեի հետ: Սակայն դրանից հետո նրանք միասին երկար չապրեցին: Քրիստիանեն հիվանդացավ, եւ Գյոթեն պարզապես լքեց նրան, հայտարարելով, որ չի կարողանում հանդուրժել, երբ իր
...Ещё
2..............ԳՅՈԹԵԻ ՍԵՐԸ, ԱՄՈՒՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՀԵՌԱՑՈՒՄԸ
Գյոթեն 23 տարեկան էր, երբ սիրահարվեց նրան, ով դարձավ «Երիտասարդ Վերտտերի տառապանքները» հերթական գլուխգործոցի մուսան:
Քրիստիանե Վուլպիուսը մի ծաղկավաճառ կին էր` քաղաքում հայտնի որպես թեթեվ վարքի տեր: Նրա հետ տասնյոթ տարի համատեղ բնակարանում ապրելը առանց ամուսնության, մեր օրերում անվանում են «քաղաքացիական ամուսնություն»: Քրիստիանեն հոգ էր տանում Գյոթեի մասին եւ միշտ նրա կողքին էր:
Նա կատարում էր նույնիսկ նրա ամենափոքրիկ ցանկությունները, լցնում էր նրա կյանքը ուրախությամբ ու թեթեւությամբ, ստիպում ժպտալ անգամ
ամենասարսփելի տխրության մեջ: Համատեղ կյանքի տասնութերորդ տարում
Գյոթեն ամուսնացավ Քրիստիանեի հետ: Սակայն դրանից հետո նրանք միասին երկար չապրեցին: Քրիստիանեն հիվանդացավ, եւ Գյոթեն պարզապես լքեց նրան, հայտարարելով, որ չի կարողանում հանդուրժել, երբ իր
կողքին հիվանդ մարդիկ են ապրում եւ չի կարողանում հոգ տանել նրանց մասին: Մինչ Քրիստիանեն
մահանում էր բացարձակ միայնության մեջ, Գյոթեն արդեն գտել էր նոր հիացմունքի նոր առարկա ու մուսա`
Տիկին Ֆոն Շտեյն: Գյոթեի նամակները ուղղված նրան:
«Մարտի 22, հինգշաբթի
Քո սերը` կարծես առավոտյան ու երեկոյան աստղ լինի, նա գալիս է արեւից հետո ու այլեւս չի գնում: Եվ Ես խնդրում եմ Աստվածներին, որպիսի նրանք չլռեն ու չանհետանան իմ ճանապարհից:Առաջին գարնանային անձրեւը խանգարեց մեր զբոսանքը: Մենք դեռ միասին չենք ապրել այսպիսի հրաշալի գարուն, թող որ նա
ունենա եւ նույնպիսի աշուն:Կներես, ես նույնիսկ քո կարծիքը չհարցրեցի: Մնա ինձ հետ, դու միակ բնական
քարն ես իմ զարդատուփում»:
«Նոյեմբերի 21, հինգշաբթի
Վաղ առավոտյան քեզ մոտ կլինեմ: Ոչ կյանքը, ոչ մահը, ոչ արվեստը չի կարող ինձ բաժանել քեզանից: Ուրախանում եմ, երբ ձյուն եմ տեսնում…Այն ինձ տանում է անցյալ: Վաղը արի պարզապես թեյ խմելու ու ինձ հետ տեղափոխվելու իմ հիշողությունների ձնե աշխարհ»:
«Դեկտեմբերի 23, երեկոյան
Թույլ տուր ինձ շնորհակալ լինել քեզ քո նամակի համար: Թույլ տուր մի քանի րոպե մոռանալ, որ կա
այնտեղ մի բան, ինչը հիվանդագին է: Սիրելիս…Սիրելիս..Սիրելիս..Քեզ ծնկաչոք եմ խնդրում, աղաչում եմ
քեզ, թեթեւացրու ու ներիր իմ վերադարձը քո մոտ ու մինչ այդ եղած իմ հեռացումը: Ես չեմ ուզում մնալ թշվառ-լքյալ այս մեծ ու անծայր աշխարհում:Ներիր ինձ մեծահոգաբար եւ օգնիր ինձ կանգնել»:
Բետինա ֆոն Արնիմը (1785-1859),գերմանացի գրող է,Գյոթեի ամենամեծ երկրպագուն,1807 թվ. Բետինան հագավ տղամարդու հա•ուստ, որպիսի կարողանա գաղտնի հանդիպել եւ տեսնել Գյոթեին:Սիրավեպը
Գյոթեի հետ նա նկարագրել է «Նամակագրություն Գյոթեի հետ» ստեղծագործության մեջ:
Ընկերս, ես մենակ եմ: Բոլորը քնած են, իսկ ինձ խանգարում է քնել այն, որ ես քիչ առաջ
քեզ հետ էի, իմ Գյոթե: Գիտես, կարծում եմ, դա իմ կյանքի ամենամեծ իրադարձությունն էր: Հնարավոր է, դա ամենալեցուն , ամենաերջանիկ ակնթարթներն էր, եւ ավելի լավ օրեր դժվար թե լինեն, որովհետեւ ես չեմ
ուզում ընդհունել: Դա վերջին համբույրն էր, որով ես կարող եմ ապրել, իսկ մինչ այդ, ես կարծում եմ, որ
պետք է լսեմ քեզ հավերժ: Երբ ես գալիս էի քեզ մոտ ծառերի ու արահետների միջով, որի ստվերի տակ մենք քայլել ենք ինչ-որ ժամանակ, ինձ թվում էր, թե ես պետք է շոշափեմ յուրաքանչյուր տերեւ: Բայց անհետացել
էին ծանոթ բոլոր արահետները: Իսկ կապույտ հորիզոնը կարծես պահպանում էր իմ գաղտնիքը: Շուտով
նաեւ դա անհետացավ, եւ իմ մոտ ոչինչ չմնաց, բացի իմ ապրելու ցանկությունից: Եւ արցունքների միջով
հ
...Ещё
3.................«Վարտբուրգ, օգոստոսի 1, գիշեր
Ընկերս, ես մենակ եմ: Բոլորը քնած են, իսկ ինձ խանգարում է քնել այն, որ ես քիչ առաջ
քեզ հետ էի, իմ Գյոթե: Գիտես, կարծում եմ, դա իմ կյանքի ամենամեծ իրադարձությունն էր: Հնարավոր է, դա ամենալեցուն , ամենաերջանիկ ակնթարթներն էր, եւ ավելի լավ օրեր դժվար թե լինեն, որովհետեւ ես չեմ
ուզում ընդհունել: Դա վերջին համբույրն էր, որով ես կարող եմ ապրել, իսկ մինչ այդ, ես կարծում եմ, որ
պետք է լսեմ քեզ հավերժ: Երբ ես գալիս էի քեզ մոտ ծառերի ու արահետների միջով, որի ստվերի տակ մենք քայլել ենք ինչ-որ ժամանակ, ինձ թվում էր, թե ես պետք է շոշափեմ յուրաքանչյուր տերեւ: Բայց անհետացել
էին ծանոթ բոլոր արահետները: Իսկ կապույտ հորիզոնը կարծես պահպանում էր իմ գաղտնիքը: Շուտով
նաեւ դա անհետացավ, եւ իմ մոտ ոչինչ չմնաց, բացի իմ ապրելու ցանկությունից: Եւ արցունքների միջով
հանկարծ ես տեսա , որ չեմ կարողանում տեսնել, որովհետեւ մենք միասին չենք: Մի քանի ակնթարթում ես հիշեցի ամեն ինչ, թե ինչպես էինք զբոսնում, ինչպես էինք թափառում գիշերները, ու ինչպես էիր ծիծաղում,
երբ ես •ուշակություններ էի անում ամպերով: Ես պատմում էի իմ սիրո մասին, իմ երազների մասին, թե
ինչպես էինք լսում տերեւների սոսափյունը,ու գիշերային քամիները օրորում էին մեզ: Եվ դու սիրում էիր ինձ:
Երբ ձեռք- ձեռքի քայլում էինք փողոցներով, ես զգում էի քեզ քո շնչառությամբ, քո ձայնով: Ես հասկանում
էի, կարծես շոշափելիորեն զգում,թե ինչպես ես ինձ դարձնում քո ներաշխարհի մի մասնիկը, քո կյանքի ամենաթանկ մասնիկը: Եվ թվում էր, թե ամբողջ աշխարհում միայն ես կամ քո համար, եւ ոչինչ չես ուզում
բացի իմ կողքին լինելուց: Եվ հանկարծ իմն էր դառնում այն ամենը, ինչ մինչ այդ անծանոթ է ինձ ու օտար:
Եվ ուր էլ որ ես գնայի, իմ երջանկությունը ամենուր իմ հայրենիքն էր»:
«Շլանգենբադ, 17-ը օգոստոսի
Եթե քո երեւակայությունը բավականին ուժեղ է, որպիսի հետեւես ինձ ու իմ մտքերին, սարերի ու նույնիսկ ձորերի միջով, ապա ես կհամարձակվեմ քեզ իմ մոտ հրավիրել: Ուղղակի նայիր աչքերիս մեջ ու փորձիր կարդալ իմ մտքերը: Ուղղակի գրկիր ինձ ու ասա. «Այս հրաշալի արարածը կարող էր ստեղծված լինել միայն ինձ համար»: Համարիր ու հավատա, որ ես քո •անձն եմ, եւ ես չեմ ուզում զրկվել դրանից: Լսու՞մ ես: Ահա թե ինչու է ինձ պետք քո երեւակայությունը, ՈՐՊԻՍԻ ԶԳԱՄ ՈՒ ԼՍԱՄ ԱՅԴ ԱՄԵՆԸ:
Մտիր նաեւ իմ սիրտ: Դու օտար չես իմ սրտին, ուղղակի մոտեցիր ու թակիր, եւ գուցե միայնությունը թույլ տա քեզ ներս մտնել: Եվ դու իմ հոգում կգտնես մի մեծ աշխարհ, որտեղ միշտ արեւ է ու դու ցանկալի հյուր ես:
Գուցե բացատրես, թե ինչու ՞ ես այդքան առատաձեռն իմ հանդեպ ….քո նամակներում, իհարկե : Այս ցուրտ ձմռանը, դու հարցնում ես, թե ես ինչ՞ի կարիք ունեմ: Ոչնչի: Պարզապես քանի դեռ ես քեզ հետ չեմ, չկա
Աստծու օրհնությունը:
Ուժեղ է իմ երեւակայությունը,իսկապես…Ներիր ինձ,բայց ես շատ կուզեի խորտակվել քո երազանքներում ու կուզեի, որ քո երեւակայության ալիքները խաղան ինձ հետ ու ի վերջո խորտակեին:
Հ.Գ- Գրել եմ Մյունխենում, հուլիսի 16-ին, երբ շատ ուժեղ անձրեւ էր գալիս ու տակնուվրա
Պատմական փաստերը խոսում են այն մասին, որ Դիդրոն, Վոլտերը, Ռուսոն եւ Մոնտեսքիոն էին այն հանճարներն, ովքեր, ոչ միայն սկիզբ դրեցին լուսավորության ժամանակաշրջանին, այլ նաեւ «ուղեղներ» պատրաստեցին ֆրանսիական հեղափոխությանն ընդառաջ:
Դենի Դիդրո` ֆրանսիացի գրող, փիլիսոփա, արվեստաբան: Ծնվել է 1713 թ. արհեստավորների ընտանիքում: Տեղափոխվելով Փարիզ, Դիդրոն սկսեց ղեկավարել բուրժուազիան, գրել «Փիլիսոփայական մտքեր» աշխատությունը: Դիդրոյի «Արտամուսնական որդին» ստեղծագործության համար նրան սկսեցին ենթարկել բազմաթիվ հետապնդումների. նա դարձել էր ամենից շատ քննարկվող մարդկանցից մեկը, քանի որ պաշտպանում էր արտամուսնական կապերից ծնված երեխամներին եւ բարձրաձայնում նրանց իրավունքների մասին: Դենի Դիդրոյի ստեղծագործական կյանքն անցնում էր վայրիվերումներով: Մեկ նրան գրկաբաց ընդունում էին, մեկ մերժում ու սկում հետապնդել: Նրա ամենահայտնի ստեղծա•ործությունների թվում է` «Աթեիստ», «Անհ
...Ещё
1........ԴԵՆԻ ԴԻԴՐՈ
Պատմական փաստերը խոսում են այն մասին, որ Դիդրոն, Վոլտերը, Ռուսոն եւ Մոնտեսքիոն էին այն հանճարներն, ովքեր, ոչ միայն սկիզբ դրեցին լուսավորության ժամանակաշրջանին, այլ նաեւ «ուղեղներ» պատրաստեցին ֆրանսիական հեղափոխությանն ընդառաջ:
Դենի Դիդրո` ֆրանսիացի գրող, փիլիսոփա, արվեստաբան: Ծնվել է 1713 թ. արհեստավորների ընտանիքում: Տեղափոխվելով Փարիզ, Դիդրոն սկսեց ղեկավարել բուրժուազիան, գրել «Փիլիսոփայական մտքեր» աշխատությունը: Դիդրոյի «Արտամուսնական որդին» ստեղծագործության համար նրան սկսեցին ենթարկել բազմաթիվ հետապնդումների. նա դարձել էր ամենից շատ քննարկվող մարդկանցից մեկը, քանի որ պաշտպանում էր արտամուսնական կապերից ծնված երեխամներին եւ բարձրաձայնում նրանց իրավունքների մասին: Դենի Դիդրոյի ստեղծագործական կյանքն անցնում էր վայրիվերումներով: Մեկ նրան գրկաբաց ընդունում էին, մեկ մերժում ու սկում հետապնդել: Նրա ամենահայտնի ստեղծա•ործությունների թվում է` «Աթեիստ», «Անհամեստ գանձեր», «Գիտություն. Արվեստի եւ արհեստի հանրագիտարան» աշխատությունը: 1734 թ. Դիդրոն խզեց կապերը հարազատների եւ ընտանիքի հետ, քանի որ որոշեց ամուսնանալ Անտուանետ Շամփիոնի հետ: Դիդրոյի ընտանիքը մերժում էր աղջկան, քանի որ համարում էր, որ նա աղքատ է, ունի վատ կրթություն եւ անդաստիարակ է: Նրանց ամուսնությունը երջանկությունչբերեց եւ ոչ մեկին: Անտուանետը սիրահարվեց մեկ ուրիշին, իսկ Դիդրոն սիրավեպ սկսեց Սոֆի Վոլանի հետ, որը շարունակվեց մինչեւ Դիդրոի մահը` 1784թ.:
«Սոֆի Վոլանին
1759 թ. հուլիս
Ես չեմ կարող մեկնել առանց Ձեզ մի քանի բառ ասելու:
Եւ այսպես իմ սիրելի, դուք ինձանից մի քանի լավ բառ եք սպասում: Սիրելիս, Ձեզանից նույնիսկ իմ կյանքն է կախված, թե ես ինչպես եմ սիրում: Ես երբեք ոչ մի վատ բան չեմ արել եւ չեմ էլ փորձում շփոթել իմ ճանապարհները: Ես ամբողջվին Ձերն եմ, Դուք ինձ համար ամեն ինչ եք: Մենք կօ•նենք մեկս մյուսին այն բոլոր դժբախտությունների ժամանակ, որ կարող է մեզ ուղարկել ճակատա•իրը: Դուք կթեթեւացնեք իմ տառաապանքները: Ես Ձեզ միշտ կհիշեմ այնպիսին, ինչպիսին որ տեսել եմ վերջին ժամանակահատվածում: Իսկ Դուք պետք է հավատաք, որ ես մնացել եմ այնպիսին, ինչպեսին որ ինձ տեսել եք առաջին ան•ամ: Ես հավատում եմ Ձեր հաստատակամությանը եւ գնահատում եմ այն:
Ոչ մի կիրք չի ունեցել այնաքն հիմքեր, որքան իմը: Սիրելի Սոֆի, Դուք իսկապես •եղեցիկ եք, այդպես չ՞է: Բարի գիշեր, իմ սիրելի Սոֆի, ես երջանիկ եմ այնպես , ինպես երջանիկ է յուրաքնչյուր մարդ, ով սիրահարված է, ինչպես կարող է երջանիկ լինել տղամարդը, հասկանալով, որ իրեն սիրում է աշխարհի լավագույն կանանցից մեկը:
Դուք առողջ եք, եւ մտածում եք իմ մասին: Դուք սիրում եք ինձ: Դուք միշտ կսիրեք ինձ: Ես հավատում եմ Ձեզ: Ես երջանիկ եմ: Ես նորից ապրում եմ: Ես կարող եմ աշխատել, խոսել, խաղալ, երգել ու ստեղծագործել, անել այն ամենն, ինչ ցանկանում եք: Նույնիսկ իմ սերն այնքան չի կարող ուրախացնել ինձ, որքան Ձեր սերը: Ես չափից ավելի տխուր ու վհատված էի վերջին ժամանակներս: Ինչ անհամբերությամբ էի սպասում Ձեր նամակներին:
Եթե մարդն, ով ինձ տվեց Ձեր նամակը, այդքան հիմար չլիներ, նա կարող էր ասել ինձ . «Նա ստացավ լուր մի մարդուց, ու նրան սիրում է այս կյանքում ամեն ինչից շատ»: Խնդրում եմ, զվարճությունների ժամանակ, գոնե երբեմն-երբեմն հիշեք ինձ:
Ցտեսություն իմ սիրելի, իմ դողացող սեր: Սիրում եմ Ձեզ ամբողջ ուժով ու հավատարմությամբ: Ես կսիրեի Ձեզ ավելի ուժեղ, եթե հավատայի, որ դա հնարավոր է:
Դ.Դ»:</e
...Ещё
2..........Սոֆի Վոլանին
1759 թ. հոկտեմնբերի 20, Գրանդ Վալ
Դուք առողջ եք, եւ մտածում եք իմ մասին: Դուք սիրում եք ինձ: Դուք միշտ կսիրեք ինձ: Ես հավատում եմ Ձեզ: Ես երջանիկ եմ: Ես նորից ապրում եմ: Ես կարող եմ աշխատել, խոսել, խաղալ, երգել ու ստեղծագործել, անել այն ամենն, ինչ ցանկանում եք: Նույնիսկ իմ սերն այնքան չի կարող ուրախացնել ինձ, որքան Ձեր սերը: Ես չափից ավելի տխուր ու վհատված էի վերջին ժամանակներս: Ինչ անհամբերությամբ էի սպասում Ձեր նամակներին:
Եթե մարդն, ով ինձ տվեց Ձեր նամակը, այդքան հիմար չլիներ, նա կարող էր ասել ինձ . «Նա ստացավ լուր մի մարդուց, ու նրան սիրում է այս կյանքում ամեն ինչից շատ»: Խնդրում եմ, զվարճությունների ժամանակ, գոնե երբեմն-երբեմն հիշեք ինձ:
Ցտեսություն իմ սիրելի, իմ դողացող սեր: Սիրում եմ Ձեզ ամբողջ ուժով ու հավատարմությամբ: Ես կսիրեի Ձեզ ավելի ուժեղ, եթե հավատայի, որ դա հնարավոր է:
Դ.Դ»:
Հ.գ – Ինչպես բազմաթիվ արվեստագետներ, Դիդրոն եւս ուներ բազմաթիվ ֆինանասկան դժվարություններ, ինչը պարզելով , կայսրուհի Եկատերինան գնեց նրա գրադարանը: Հետագա տարիներին այդ գրադարանից օգտվելու համար ընթերցողները, ովքեր պալատականներ էին, վճարում էին յուրաքանչյուր •րքի համար: Գումարներն օգտագործվում էին մարելու համար Դիդրոյի ահռելի պարտքերը: Գրադարանը Փարիզից տեղափոխվեց Սանկտ -Պետերբուրգ եւ մինչ օրս գտնվում է այնտեղ:
Ջեկ Լոնդոնը ամերիկացի ամենահայտնի գրողն է, և նրա ազգային հերոսը:
Փոխելով բազմաթիվ և անհամատեղելի մասնագիտություններ, Ջեկ Լոնդոնը երբեք չի խուսափել արկածներից:
Հետագայում լինելով ամուսնացած նա սիրահարվեց բանաստեղծուհի Աննա Ստրանսկիին: Նրանց միջև սկսվածերկարատև սիրավեպը դառնում է Լոնդոնի ամուսնալուծության պատճառը:
Լոնդոնը ամենուր և միշտ հայտարարում է , որ չի հավատում սիրո գոյությանը;
Սակայն հետագայում ինքն էլ մոռանում է իր խոսքերի մասին դարձնելով սերը իր թթվածինը:
Լոնդոնը ուներ բազմաթիվ տարօրինակություններ: Լինելով հասարակական ամենաճանաչված և ամենաազդեցիկ մարդկացից մեկը, օգտագործում էր տարբեր տեղեկատվական միջոցները ստեղծելով տարօրինակ ու հակասական կերպարներ ինքն իրենից: Օրին
...Ещё
1.........ՋԵՔ ԼՈՆԴՈՆ
Ջեկ Լոնդոնը ամերիկացի ամենահայտնի գրողն է, և նրա ազգային հերոսը:
Փոխելով բազմաթիվ և անհամատեղելի մասնագիտություններ, Ջեկ Լոնդոնը երբեք չի խուսափել արկածներից:
Հետագայում լինելով ամուսնացած նա սիրահարվեց բանաստեղծուհի Աննա Ստրանսկիին: Նրանց միջև սկսվածերկարատև սիրավեպը դառնում է Լոնդոնի ամուսնալուծության պատճառը:
Լոնդոնը ամենուր և միշտ հայտարարում է , որ չի հավատում սիրո գոյությանը;
Սակայն հետագայում ինքն էլ մոռանում է իր խոսքերի մասին դարձնելով սերը իր թթվածինը:
Լոնդոնը ուներ բազմաթիվ տարօրինակություններ: Լինելով հասարակական ամենաճանաչված և ամենաազդեցիկ մարդկացից մեկը, օգտագործում էր տարբեր տեղեկատվական միջոցները ստեղծելով տարօրինակ ու հակասական կերպարներ ինքն իրենից: Օրինակ նա բոլորին պատմում էր մի փոքրիկ «հեքիաթ» այն մասին , որ փրկվելով աղքատության ճիրաններից , նա հասել է փառքի, ճանաչման և հաջողության:
Նրա ամենաիրական կիրքը եղել և մնում էր գյուղատնտեսությունը: Նա շաբաթներ էր անցկացնում իր ագարակում և նրա ամենամեծ երազանքը մնում էր գյուղատնտեսական տեխնոլոգիաների ստեղծումն ու ներդրումը գյուղատնտեսության մեջ: Սակայն նրա մտահաղացումները մնացին միայն թղթի վրա, քանի որ նա մահացավ քառասուն տարեկան հասակում:
Նա մարդկությանը ժառանգություն է թողել պատմվածքների հիսուն ժողովածու:
Ես ասե՞լ էի, որ բոլոր մարդիկ բաժանվում են տեսակների: Եթե ասել եմ քեզ այս մասին, թույլ տուր մանրամասնել և քեզ պատմել այն ամենը, ինչ գիտեմ այս մասին: Բայց տարօրինակ է, դու դուրս ես սահում և ես չեմ կարողանում քեզ դասել այս տիպերից և ոչ մեկին: Սարսափելի է` ես չեմ կարող քեզ մասնատել, կիսել իմ և հասարակության միջև: Կիսել իմ և իմ միջև:
Ես կարող եմ ·լուխ ·ովել , որ տաս մարդուց կարող եմ իննի պահվածքին հետևելով` բացահայտել, թե ովքեր են նրանք իրականում: Ես դա կարող եմ անել ուսումնասիրելով նրանց խոսքերը, քայլերն ու ժեստերը, ես կարող եմ նրանց սրտի ռիթմն ան·ամ կռահել ու բացահայտել նրանց ան·ամ այդ կերպ.. . »
« Ժամը …
Տասերրորդ…Բայց տասերրորդն ինձ համար մնում է հանելուկ: Ես հուսահատության մեջ եմ,
...Ещё
2...........«Օքլանդ, 1901 թվ ,Ապրիլի 3, ժամը …
Սիրելի Աննա
Ես ասե՞լ էի, որ բոլոր մարդիկ բաժանվում են տեսակների: Եթե ասել եմ քեզ այս մասին, թույլ տուր մանրամասնել և քեզ պատմել այն ամենը, ինչ գիտեմ այս մասին: Բայց տարօրինակ է, դու դուրս ես սահում և ես չեմ կարողանում քեզ դասել այս տիպերից և ոչ մեկին: Սարսափելի է` ես չեմ կարող քեզ մասնատել, կիսել իմ և հասարակության միջև: Կիսել իմ և իմ միջև:
Ես կարող եմ ·լուխ ·ովել , որ տաս մարդուց կարող եմ իննի պահվածքին հետևելով` բացահայտել, թե ովքեր են նրանք իրականում: Ես դա կարող եմ անել ուսումնասիրելով նրանց խոսքերը, քայլերն ու ժեստերը, ես կարող եմ նրանց սրտի ռիթմն ան·ամ կռահել ու բացահայտել նրանց ան·ամ այդ կերպ.. . »
« Ժամը …
Տասերրորդ…Բայց տասերրորդն ինձ համար մնում է հանելուկ: Ես հուսահատության մեջ եմ, քանի որ այդ տասից ինձ անհրաժեշտ է միայն իմանալ ու կռահել վերջինին: Իսկ ես անզոր եմ, որովհետև այդ վերջինը հենց դու ես: Իմ փախչող ու վերադարձող ներկա: Հետաքրքիր է, բայց մեզանից յուրաքանչյուրն իրեն զգում է միայնակ մյուսի կողքին, տարբեր մյուսից և գուցե այդ պատճառով էլ ամենափոքրիկ նմանությունը մեր մեջ` նման է հրաշքի… »
«Ժամը…
Մեզ պետք չեն բառեր` բարձրաձայն բառեր: Մենք այդ բառերի համար չափազանց անհասկանալի ու բարդ ենք: Գուցե Աստված հիանում է մեզնով, տեսնելով մեր լուռ միասնությունն ու շփումը:
Այս ամենում և մեր հարաբերություններում միակ բնական բանը անբնական տաքարունությունն է, չափազանց մեծ, վտան•ավոր, լուսավոր: Դե ճիշտ է, մենք միասին ենք, բայց մենք նման ենք այլմոլորակայիների ուրվականների: Ու միասին ենք…
Այսքան վերլուծելով մեր հարաբերություններ, ես չեմ կարողանում ընդունել, որ դու այդ տասներորդ մարդն ես հհանելուկ չբացահայտվող:
Կարծես մեզ հավերժությունն է ուղեկցում, և ահա թե ինչն է մեզ ստիպում լռել միմյանց կողքին »:
« Ժամը….
Քո մասին մտածելիս և քո կողքին անգամ քո մասին երազելիս ` ես ժպտում եմ: Ժպտում եմ նախանձելի ու անկեղծ ժպիտով:
Դա մի ժպիտ է, որը կարելի է ներել: 25 տարի ես ապրել եմ հուսահտության բանտում: Ես սովորել եմ չհիանալ: Դա մի դաս է, որն անհնար է մոռանալ: Ես ինձ արգելում եմ հուսալ և հավատալ նաև հույսի գոյությանը: Ես ուրախանում եմ ամենափոքրիկ մանրուքներով, իմ օրով նույնիսկ: Բայց ես չեմ կարողանում հիանալ ինքս ինձանով, հիանալ այն հրաշքով, որ թաքնված է իմ ներսում: Հիանալ իմ սիրով:
Ու լսում եմ իմ ձայնը: Ոչ ,ուրեմն ես չեմ… Աշխարհում դեռ կան բազմաթիվ երկդեմ մարդիկ , նմանատիպ ձայներ, եվ ես •ուցե ամենահանճարեղն եմ նրանցից… »
Մարդկության պատմությանն ամենահայտնի երաժշտական ստեղծագործություններից մեկը` «Լուսնային սոնատը», նվիրված է մի կնոջ, ով Բեթհովենին ստիպել է սիրել իրեն ու հետո ապրել դավաճանության ցավը : Ջուլիետա Գուակարդի` հենց նրան ենք շնորհակալ Բեթհովենի բազմաթիվ ստեղծագործությունների համար: Ստորև ներկայացված են հատվածներ այն նամակներից, որոնք Բեթհովենը ուղղել է նրան: Բեթհովենը (1770 – 1827) այս նամակները գրել է 1801 թվ-ին` տանվեցամյա մի « հրաշքի » ` կոմսուհի Ջուլիետային: Երբ Բեթհովենը երաժշտական դասեր էր տալիս նրան, Ջուլիետան արդեն իսկ նշանված էր մեկ ուրիշի հետ: Բազմաթիվ խոստումներից հետո նա պարզապես լքեց Բեթհովենին:
« Հուլիսի վեց, 1801թվ (լուսաբացին)
Հրեշտակ իմ, կյանք իմ, իմ երկրորդ ես`այսօր գրում եմ քեզ միայն մի քանի բառ և
...Ещё
1...Սիրիր հավերժ քեզ, ինձ, մեզ.....
ԲԵԹՀՈՎԵՆ
Մարդկության պատմությանն ամենահայտնի երաժշտական ստեղծագործություններից մեկը` «Լուսնային սոնատը», նվիրված է մի կնոջ, ով Բեթհովենին ստիպել է սիրել իրեն ու հետո ապրել դավաճանության ցավը : Ջուլիետա Գուակարդի` հենց նրան ենք շնորհակալ Բեթհովենի բազմաթիվ ստեղծագործությունների համար: Ստորև ներկայացված են հատվածներ այն նամակներից, որոնք Բեթհովենը ուղղել է նրան: Բեթհովենը (1770 – 1827) այս նամակները գրել է 1801 թվ-ին` տանվեցամյա մի « հրաշքի » ` կոմսուհի Ջուլիետային: Երբ Բեթհովենը երաժշտական դասեր էր տալիս նրան, Ջուլիետան արդեն իսկ նշանված էր մեկ ուրիշի հետ: Բազմաթիվ խոստումներից հետո նա պարզապես լքեց Բեթհովենին:
« Հուլիսի վեց, 1801թվ (լուսաբացին)
Հրեշտակ իմ, կյանք իմ, իմ երկրորդ ես`այսօր գրում եմ քեզ միայն մի քանի բառ և այն էլ մատիտով (քո մատիտով): Վաղը ստիպված եմ նոր բնակարան փնտրել ինձ համար, այնքան անհարմար է , հատկապես հիմա:
Եվ ինչ՞ի համար է այս խորը թախիծը անխուսափելիից առաջ: Մի՞թե սերը կարող է գոյություն ունենալ առանց զոհերի, առանց ինքնամերժման:Դու կարո՞ղ ես անել այնպես, որ ամբողջովին ես պատկանեմ քեզ , իսկ դու ինձ: Աստված իմ: Սերը պահանջում է ամեն ինչ և ունի դրա իրավունքը: Ես զգում եմ դա այնպես ինչպես և դու: Միայն թե, դու շատ հեշտությամբ ես մոռանում այն, որ ես ապրում և պետք է ապրեմ մեր երկուսի համար`ՔՈ և ԻՄ: Իմ ճանապարհորդությունը սարսափելի էր,ես վերադարձել եմ երեկ առավոտյան ժամը չորսին , ձիերը շատ քիչ էին, ես էլ որոշեցի այլ ճանապարհով գալ, սարսափելի էր: Բայց հետաքրքիր էր այն զգացողությունը, որը այցելեց ինձ ճանապարհի վերջում`ես երջանիկ էի , որովհետև ես հաղթահարեցի դժվարություններ:
Լավ , ինչևէ: Երևի շուտով մենք կհանդիպենք` գուցե հենց այդ պատճառով էլ ես չեմ կարող քեզ ասել այն եզրակացությունների մասին, որ արել եմ իմ կյանքի վերաբերյալ: Գիտե՞ս, եթե մեր սրտերը միասին բաբախեին , ես հավանաբար դա չէի անի: Հոգիս լի է այն ամենով, ինչ կուզեի քեզ ասել:
Լինում են պահեր, երբ ինձ թվում է , որ մեր լեզուն անզոր է: Ուրախացիր, զգա կյանքը , բայց խնդրում եմ շարունակիր մնալ իմը: Մնա իմ անփոխարինելին, միակ գանձը: Մնացած այն ամենի մասին ինչ լինում և պետք է լինի մեզ հետ, հոգում է ԱՍՏՎԱԾ:
Դու տառապում ես, դու իմ գանձ: Հիմա եմ միայն հասկանում, որ նամակները միշտ պետք է ուղարկել վաղ առավոտյան: Երկուշաբթի և հինգշաբթի, միակ օրերը , երբ փոստատունը այստեղից շարժվում է: Գալիս է քեզ մոտ :
Դու տառապում ես`այնտեղ որտեղ կամ ես, կաս նաև դու, ես կպայքարեմ , որ դու լինես իմը: Այո: Առանց քեզ ես կսկսեմ ապրել ու շնչել ինչպես բոլոր մարդիկ, իսկ դա ես չեմ ուզում, և եթե անկեղծ , իմ կարծիքով արժանի չեմ դրան: Չեմ ուզում արժանանալ: Որևէ մեկի ստորացումը մյուսի մոտ , ես չեմ ուզում տեսնել, դա ցավալի և նողկալի է ինձ համար: Թեև ով եմ ես ամբողջ տիեզերքի առջև, եթե փորձեմ ինձ վերևից նայել: Հավանաբար հենց այս գիտակցման մեջ է մարդու աստվածային առաքելությունը: Ես երևի լաց կլինեմ ,եթե պարզվի , որ դու իմ մասին տեղեկացել ես մինչև շաբաթ օրը: Չգիտեմ, ինձ ինչպես և որքան ես սիրում, գիտեմ մի բան, որ ես քեզ ավելի ուժեղ ու շատ եմ
...Ещё
2...« Հուլիսի 6, երկուշաբթի երեկոյան, 1801 թվ
Դու տառապում ես, դու իմ գանձ: Հիմա եմ միայն հասկանում, որ նամակները միշտ պետք է ուղարկել վաղ առավոտյան: Երկուշաբթի և հինգշաբթի, միակ օրերը , երբ փոստատունը այստեղից շարժվում է: Գալիս է քեզ մոտ :
Դու տառապում ես`այնտեղ որտեղ կամ ես, կաս նաև դու, ես կպայքարեմ , որ դու լինես իմը: Այո: Առանց քեզ ես կսկսեմ ապրել ու շնչել ինչպես բոլոր մարդիկ, իսկ դա ես չեմ ուզում, և եթե անկեղծ , իմ կարծիքով արժանի չեմ դրան: Չեմ ուզում արժանանալ: Որևէ մեկի ստորացումը մյուսի մոտ , ես չեմ ուզում տեսնել, դա ցավալի և նողկալի է ինձ համար: Թեև ով եմ ես ամբողջ տիեզերքի առջև, եթե փորձեմ ինձ վերևից նայել: Հավանաբար հենց այս գիտակցման մեջ է մարդու աստվածային առաքելությունը: Ես երևի լաց կլինեմ ,եթե պարզվի , որ դու իմ մասին տեղեկացել ես մինչև շաբաթ օրը: Չգիտեմ, ինձ ինչպես և որքան ես սիրում, գիտեմ մի բան, որ ես քեզ ավելի ուժեղ ու շատ եմ սիրում: Միշտ բաց և պարզ եղիր ինձ հետ:
Քանի դեռ բուժումներ եմ ընդունում , պետք է ավելի շուտ քնեմ: Աստված իմ:Լինել այսքան մոտ և միևնույն ժամանակ այսքան հեռու միմյանցից…Եվ մի՞թե երկինքը չի բացել սերը մեզ համար և մի՞թե այն նույնքան աներեր է , որքան երկնային նշանները:
Քո հավատարիմ »
« Հուլիսի 7 1801թվ
Բարի օր: Նոր եմ արթնացել, բայց մտքերս վաղուց արդեն թռչում են քեզ մոտ`իմ միակ և անմահ սեր : Ես մեկ ամբողջովին երջանկություն եմ , մեկ անսահման ու անծայր տխրություն, և այն պատճառով միայն , որ ես սարսափում ու չեմ հասկանում , չեմ ուզում հասկանալ , թե ինչ է նախապատրաստում մեր համար ճակատագիրը: Ես կարող եմ ապրել միայն քեզ հետ, և չկա այլ տարբերակ: Ես որոշել եմ այնքան ժամանակ թափառել հեռուներում և քեզանից հեռու, մինչև ի վիճակի լինեմ թռչելու քո գիրկը, նետվելու դեպի քեզ: Ցավոք , սա հիմա անհրաժեշտ է: Վստահ եղիր և մի կասկածիր երբեվիցէ իմ հավատարմության մեջ:Երբեք, երբեք ու էլի երբեք:Աստված իմ ինչ՞ու պետք է միշտ լքես այն ինչ սիրում ես և ինչլ այդքան թանկ է քեզ համար: Սերը ինձ դարձնում է ամենաերջանիկ և ամենադժբախտ մարդը միաժամանակ: Իմ տարիքում , սովորաբար , երևի պահանջվում է որոշակիություն , հստակություն , հավասարակշռություն, բայց մի՞թե այդ ամենը հնարավոր է մեր հարաբերությունների դեպքում: Փոստատունն արդեն շարժվում է, ավարտեմ նամակս, որպիսի կարողանաս կարդալ այն : Հանգսիտ եղիր: Սիրիր ինձ այսօր և եթե ուզես նաև վաղը: Սիրիր ինձ ինչպես երեկ: Մի կասկածիր իմ հավատարմության մեջ: Երբեք:
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 368
MAS1...ԷՐԻԽ ՄԱՐԻԱ ՌԵՄԱՐԿ
20-րդ դարի ամենաընթերցվող գերմանացի հեղինակներից՝ Էրիխ Մարիա Ռեմարկը ծնվել է 1898թ. հունիսի 22-ին, Գերմանիայում: 1918թ. մահանում է Ռեմարկի մայրը եւ գրողը որոշում է անվանափոխվել՝ Էրիխ Պաուլ Ռեմարկը դաձնել Էրիխ Մարիա Ռեմարկ: 1952թ. Ռեմարկն ամուսնանում է Իլզե Զամբոնայի հետ: Ռեմարկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են՝ «Հաղթական կամարը», «Երեք ընկեր», «Սեւ հուշասյուն», «Թշնամին», «Սիրիր քո մերձավորին», «Ստվերներ դրախտում» եւ այլն: Ռեմարկը մահացել է1970թ. սեպտեմբերի 5-ին:
Սեր, սեր, սեր: Ռեմարկը միշտ էլ շրջապատված էր գեղեցիկ կանանցով: Երջան՞իկ էր արդյոք: Հավանաբար այո, թեեւ Ռեմարկի ստեղծագործություններն հաճախ ունեին ոչ այնքան երջանիկ ավարտ: Ռեմարկն իր կյանքի գլխավոր հերոսուհուն համարում էր դերասանուհի Մառլեն Դիթրիխին: Ռեմարկի եւ Մառլեն Դիթրիխի հարաբերությունները միայն առաջին հայացքից էին բնական եւ թեթեւ, իսկ իրականում ամեն ինչ այնքան էլ հեշտ չէր: Եվ ամեն ինչ հասունացավ ու իր եզրահանգում
...ЕщёMAS1...ԷՐԻԽ ՄԱՐԻԱ ՌԵՄԱՐԿ
20-րդ դարի ամենաընթերցվող գերմանացի հեղինակներից՝ Էրիխ Մարիա Ռեմարկը ծնվել է 1898թ. հունիսի 22-ին, Գերմանիայում: 1918թ. մահանում է Ռեմարկի մայրը եւ գրողը որոշում է անվանափոխվել՝ Էրիխ Պաուլ Ռեմարկը դաձնել Էրիխ Մարիա Ռեմարկ: 1952թ. Ռեմարկն ամուսնանում է Իլզե Զամբոնայի հետ: Ռեմարկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են՝ «Հաղթական կամարը», «Երեք ընկեր», «Սեւ հուշասյուն», «Թշնամին», «Սիրիր քո մերձավորին», «Ստվերներ դրախտում» եւ այլն: Ռեմարկը մահացել է1970թ. սեպտեմբերի 5-ին:
Սեր, սեր, սեր: Ռեմարկը միշտ էլ շրջապատված էր գեղեցիկ կանանցով: Երջան՞իկ էր արդյոք: Հավանաբար այո, թեեւ Ռեմարկի ստեղծագործություններն հաճախ ունեին ոչ այնքան երջանիկ ավարտ: Ռեմարկն իր կյանքի գլխավոր հերոսուհուն համարում էր դերասանուհի Մառլեն Դիթրիխին: Ռեմարկի եւ Մառլեն Դիթրիխի հարաբերությունները միայն առաջին հայացքից էին բնական եւ թեթեւ, իսկ իրականում ամեն ինչ այնքան էլ հեշտ չէր: Եվ ամեն ինչ հասունացավ ու իր եզրահանգումը գտավ մի դրամայում, որն արտացոլվեց ամենակրքոտ, ամենաթախծոտ, ամենահրաշալի սիրային նամակներում: Սա 20-րդ դարի ամենատարօրինակ սիրային պատմությունն է՝ լի ինքնախաբեությամբ ու կրակով: Մառլենը կամակոր եւ ինքնասածի կին էր, սակայն Ռեմարկը սիրահարված էր այդ կնոջը՝ «մինչեւ ուշաթափության աստիճան»: Բայց, այնուամենայնիվ, նրանք բաժանվեցին: Բաժանվեցին այն պահին, երբ դա ամենամեծ ու ցավոտ հարվածը կարող էր լինել… Ռեմարկը ծանոթացավ Մառլենի հետ ֆրանսիայի հարավում: 1930 թ. Մառլենը լքել էր Գերմանիան եւ հաջողությամբ հաստատվել Ֆրանսիայում՝ դստեր, ամուսնու՝ Ռուդոլֆ Զիդերի եւ ամուսնու սիրուհու հետ: Հետագայում Ռեմարկը ծանոթանալով եւ սիրահարվելով Մառլենին, բացահայտում է նրա կյանքի ամբողջ ողբերգությունն ու նրա ամուսնության սարսափելիությունը: Ռեմարկի բազմաթիվ ստեղծագործություններում Մառլենի կերպարն է, նրա գրեթե բոլոր հերոսուհիներն ունեն բնավորության այն գծերը, որոնք հատուկ էին միմիայն Մառլենին: 1939թ. շնորհիվ Մառլենի, Ռեմարկը ստացավ Ամն մեկնելու թույլտվություն եւ ուղեւորվեց Հոլիվուդ: Եվրոպան պատերազմի շեմին էր: Ռեմարկը պատրաստ էր ամուսնանալ Մառլենի հետ, սակայն Մառլենը նախընտրեց Ժան Գաբենին…
MAS 2... ՔՈ ՄԵՋ Է ԻՄ ԲՈԼՈՐ ԵՐԱԶԱՆՔԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ
«1937թ.
Ես կարծում եմ, որ մեզ նվիրել են միմյանց ամենահարմար պահին: Մենք ցավի աստիճան սպասում էինք միմյանց: Մենք ունենք չափից ավելի մեծ անցյալ եւ բացարձակապես ոչ մի ապագա: Բայց մենք չէինք էլ ուզում, այնպես չէ՞: Մենք միայն հույսեր էինք փայփայում, երբեմն նույնիսկ գիշերները… Գիտես, թե դա ինչի՞ է նման՝ երբ կյանքը մաքրում է քեզ ցողով եւ տեղափոխում իրականության մյուս աշխարհ, չբացահայտված ծովերի՝ մոռացված երազների մոտ: Հետո մենք կրկին մոռանում ենք այդ մասին եւ սկսում ապրել այն բանով, ինչ կոչվում է կյանք՝ նետված տհաճությունների մեջ, մի քիչ ավելի խիզախ, մի փոքր հոգնած ու անլուրջ: Երեւի մեզ իսկապես նվիրել են միմյանց եւ ամենահարմար պահին: Մենք ցավեցնելու աստիճան սպասում էինք միմյանց…
Մառլեն»:
MAS 3... «Էրիխ Մարիա Ռեմարկ
11. 24. 1937թ.
«Մեծ սենյակը լցված է լուռ-լուռ երաժշտությամբ՝ դաշնամուր եւ հարվածային գործիքներ…»՝ այս ամենը Չարլի Կունցն է, ում 22 սկավառակները ամրացված են իմ ձայնարկիչին: Սա այն երաժշտությունն է, որը ես սիրում եմ, քանի որ կարող եմ թռչել, տրվել երազանքներին, ցանկություններին… Իրականում մենք երբեք էլ երջանիկ չենք եղել, հաճախ, մենք «գրեթե» երջանիկ էինք, բայց այնպես, ինչպես հիմա, երբեք: Համաձայնվիր, դա այդպես է: Երջանկությունը երբեմն մեզ հետ էր, երբեմն մյուսների, երբեմն էլ խառնվում էր մեկը մյուսին, բայց նման երջանկություն՝ իր ամբողջականության մեջ, երբեք չէր եղել, այս երջանկությունն այնպիսին է, որ դրանից մեծն այլեւս հնարավոր չէ պատկերացնել. ամեն ինչ կարծես մարել է, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա: Դու մտածիր այս մասին՝ հետո մենք միասին այն ձեռք կբերենք:
Իմ կրքոտ, այսօր ես նկուղից գտել եմ գինու շիշ, որը պատրաստված է 1911թ., հատընտի
...ЕщёMAS 3... «Էրիխ Մարիա Ռեմարկ
11. 24. 1937թ.
«Մեծ սենյակը լցված է լուռ-լուռ երաժշտությամբ՝ դաշնամուր եւ հարվածային գործիքներ…»՝ այս ամենը Չարլի Կունցն է, ում 22 սկավառակները ամրացված են իմ ձայնարկիչին: Սա այն երաժշտությունն է, որը ես սիրում եմ, քանի որ կարող եմ թռչել, տրվել երազանքներին, ցանկություններին… Իրականում մենք երբեք էլ երջանիկ չենք եղել, հաճախ, մենք «գրեթե» երջանիկ էինք, բայց այնպես, ինչպես հիմա, երբեք: Համաձայնվիր, դա այդպես է: Երջանկությունը երբեմն մեզ հետ էր, երբեմն մյուսների, երբեմն էլ խառնվում էր մեկը մյուսին, բայց նման երջանկություն՝ իր ամբողջականության մեջ, երբեք չէր եղել, այս երջանկությունն այնպիսին է, որ դրանից մեծն այլեւս հնարավոր չէ պատկերացնել. ամեն ինչ կարծես մարել է, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա: Դու մտածիր այս մասին՝ հետո մենք միասին այն ձեռք կբերենք:
Իմ կրքոտ, այսօր ես նկուղից գտել եմ գինու շիշ, որը պատրաստված է 1911թ., հատընտիր խաղողից: Շշի եւ շան հետ ես գնացի կղզի, հուզված եւ փրփրած: Եվ շան, կղզու, քամու համար ես արտասանեցի մի կենաց՝ բաղկացած հաշված բառերից, եւ այդտեղ շները հաչեցին, նրանք հաչում էին, իսկ կղզին ծածկվում էր սպիտակ ճառագայթների լույսով: Քամի բարձրացավ, եւ մենք մեզ վրա զգացինք նրա ամբողջ հզորությունը: Օրիոնը սառեց, շիշը գիշերվա միջով թռավ դեպի ջուրը, սա կարծես զոհաբերություն լիներ այն բանի համար, որ մի քանի տարի առաջ այս օրը նրանք ինձ պարգեվեցին քեզ: Շիշը գուցե բաժին հասնի նրանց՝ ներքեւում կանգնած շան լակոտներին, ովքեր կփորձեն այն իրենց շուրթերով: Կամ գուցե այն հայտնվի որեւէ շենքի քանդվող պատի մոտ կամ էլ այն մարդու արձանի մոտ, ում մարմինը պատված է կարմիր բծերով: Չե՞ս կարծում, որ սա տարօրինակ է, նա ի ծնե ցանկանում է բանաստեղծություններ հորինել, ֆիլմերի սցենարներ… Եւ գուցե տարիներ հետո, երբ մեր բերանները վաղուց ծածկված կլինեն սեւ հողով, այդ շիշը կհայտնվի ձկնորսի կառթում, նա կհանի այն, կնայի մակագրությանը, եւ կտեղավորի այն իր ձկնորսական վերնահագուստի գրպաններում: Իսկ երեկոյան, իր տանը, երբ նա ավարտի ընթրիքը, քարե սեղանին կդնի հացը, պանիրը եւ ձեռքը կվերցնի շիշը, նախ պոկելով նրա պիտակը: Եւ հանկարծ կզգա դրա բույրը՝ դեղին, ոսկեգույն գինին կսկսի փայլել եւ բուրել: Այն աշնան բույր կարձակի, հունական ընկույզների եւ արեւի: Այն կբուրի մեր ապրած կյանքով, եւ հենց այդ ժամանակ թանկագինս, մեր տարիները դուրս կսահեն այդ ամենից, մեր սիրո արձագանքը, եւ մեր ծանոթ ձկնորսը, ով այդքան մեծ քնքշությամբ դիպչել էր դրան, միայն կփորձի վերականգնել իր շնչառությունը, կլռի եւ կխմի…Բայց ուշ երեկոյան, երբ կմթնի, եւ ձկնորսը վաղուց քնած կլինի, եւ գիշերվա մեջ ճիշտ թիթեռնիկների պես, կարծես երկու սլաք, դուրս կթչեն երկու թիթեռ… Ասում են, որ նրանց մեջ են ապրում վաղուց, շատ վաղուց մեռած մարդկանց հոգիներն, ովքեր ինչ-որ ժամանակ երջանկություն են ապրել: Նրանք կթռչեն ու կհպվեն բաժակին, եւ ամբողջ գիշեր նրանց հնարավոր չի լինի հեռացնել այդ բաժակից… Նրանք կշնչեն բույրն այդ գինու եւ այդ սիրո… Եվ միայն առավոտյան, տաքացած միմյանց մարմնի ջերմություններից, նրանք կթռչեն ու կանհետանան, եւ ձկնորսը՝ կանգնած դռների մեջտեղում, ճիշտ դռան շեմին, ապշած կնայի նրանց ետեւից…Մինչ այդ նա երբեվիցէ այդ տարածքում նման թիթեռներ դեռ չէր տեսել….
Քեզ՝ Մառլեն»:
«Էրիխ Մարիա Ռեմարկ.
Փարիզից.
1937թ.12. 07
Իմ փոքրիկ, քնքուշ կապիկ, ասա ինձ, սա ի՞նչ խղճուկ կյանք է: Դու երկրագնդի մի ծայրում ես, եւ երբեմն-երբեմն միայն հեռագրեր ես ուղարկում..Նամակ գրելը մի՞թե այդքան դժվար է: Գուցե ոչ մեկ քեզ չի էլ պատրաստվում հեռացնել: Խոսիր այդ սահադաշտի տնօրենի հետ…Բայց, եթե անկեղծ, հենց այդ պատմությունն է ինձ ամենից շատ վախեցնում՝ դեռ որքա՞ն երկար պետք է ձգվի այս ամենը: Այս ամենը սկսվել է ոչ իմ հաճախակի ճանապարհորդությունների պատճառով՝ դրանք միեւնույնն է, շարունակվում են կենսական անհրաժեշտությամբ…Պարզապես, ուզում եմ իմանալ, պարզել…Ես այստեղ, այսպես, դանդաղ խելագարվում եմ… Այնքան հեշտ է մեկ շերտը մյուսի վրա դնելն ու ամրացնելը, այնպես չէ՞: Շարունակիր հարցուփորձդ: Փոքրիկ, տխուր հովազ, որ ապրում ես լուսավոր մորթիով, ծիծաղիր բոլորից բարձր, կարիք չկա տխրելու ինչ-որ հիմարների պատճառով, նրանք ստեղծվել են միայն այն պատճառով, որպեսզի նրանց տեսնելով մյուսներն ուրախանան: Բարձր, ավելի բարձր… Ալի
...Ещё«Էրիխ Մարիա Ռեմարկ.
Փարիզից.
1937թ.12. 07
Իմ փոքրիկ, քնքուշ կապիկ, ասա ինձ, սա ի՞նչ խղճուկ կյանք է: Դու երկրագնդի մի ծայրում ես, եւ երբեմն-երբեմն միայն հեռագրեր ես ուղարկում..Նամակ գրելը մի՞թե այդքան դժվար է: Գուցե ոչ մեկ քեզ չի էլ պատրաստվում հեռացնել: Խոսիր այդ սահադաշտի տնօրենի հետ…Բայց, եթե անկեղծ, հենց այդ պատմությունն է ինձ ամենից շատ վախեցնում՝ դեռ որքա՞ն երկար պետք է ձգվի այս ամենը: Այս ամենը սկսվել է ոչ իմ հաճախակի ճանապարհորդությունների պատճառով՝ դրանք միեւնույնն է, շարունակվում են կենսական անհրաժեշտությամբ…Պարզապես, ուզում եմ իմանալ, պարզել…Ես այստեղ, այսպես, դանդաղ խելագարվում եմ… Այնքան հեշտ է մեկ շերտը մյուսի վրա դնելն ու ամրացնելը, այնպես չէ՞: Շարունակիր հարցուփորձդ: Փոքրիկ, տխուր հովազ, որ ապրում ես լուսավոր մորթիով, ծիծաղիր բոլորից բարձր, կարիք չկա տխրելու ինչ-որ հիմարների պատճառով, նրանք ստեղծվել են միայն այն պատճառով, որպեսզի նրանց տեսնելով մյուսներն ուրախանան: Բարձր, ավելի բարձր… Ալիքը կապույտ է, ալիքը կանաչ է, թռչիր, թռչիր հեռու, թռչիր թաց փրփուրը քո մարմնին: Այս կյանքը, որ թվում է հավերժական նստակյաց, ու նաեւ, երբեմն կրում է ճակատագիր անունը ու նաեւ մեր երջանկությունը՝ իր մեջ…Եվ ես այնքան հուսահատ կզանգահարեմ քեզ… Ու, եթե իմ երջանկությունը վերադառնար ինձ մոտ…Ո՞վ կարող է ինձ վերադարձնել այն…Բայց քո մեջ է իմ բոլոր երազանքների իրականցումը…»:
Լուսին Մկրտչյան
mas 1...ՋՈՐՋ ԲԵՌՆԱՐԴ ՇՈՈՒ
Նա միակն է, ով գրականության ասպարեզում արժանացել է միանգամից երկու մրցանակի` Նոբելյան մրցանակ` «Այրու տունը» ստեղծագործության համար(1925թ.) եւ Օսկար` «Պիգմալիոն» ֆիլմի սցենարի համար(1938թ.) :
Նոբելյան մրցանակի արժանանալուց հետո նա հրաժարվեց այն գումարից, որը մրցանակի մի մասն էր, խորհուրդ տալով` այն օգտագործել շվեդ հեղինակների ստեղծագործությունների անգլերեն թարգմանություններիհամար: Մրցանակաբաշխությանը Բորիս Պաստերնակն ու Ժան Փոլ Սարթրը բեմում նրան հանձնեցին միայն շքանշանը: Բեռնարդ Շոուն այն ընդունեց միայն կնոջը չվշտացնելու համար:
Ծնունդով իռլանդացի, սակայն անգլիացի համարվող հանճարեղ ստեղծագործող Ջորջ Բեռնարդ Շոուն (1856-1950թթ.) համարվում է երրորդ ամենամեծ անգլալեզու ստեղծագործողը` Շեքսպիրից եւ Փոփից հետո: Բեռնարդ Շոուն ծնվել է Դուբլինում եւ երրորդ երեխան էր Ջորջ Քարրա Շոուի եւ Էլիզաբեթի ընտանիքում: Բեռնարդի հայրը ճանաչված քաղաքական-հասարակական գործիչ էր, համակարգից հե
...Ещёmas 1...ՋՈՐՋ ԲԵՌՆԱՐԴ ՇՈՈՒ
Նա միակն է, ով գրականության ասպարեզում արժանացել է միանգամից երկու մրցանակի` Նոբելյան մրցանակ` «Այրու տունը» ստեղծագործության համար(1925թ.) եւ Օսկար` «Պիգմալիոն» ֆիլմի սցենարի համար(1938թ.) :
Նոբելյան մրցանակի արժանանալուց հետո նա հրաժարվեց այն գումարից, որը մրցանակի մի մասն էր, խորհուրդ տալով` այն օգտագործել շվեդ հեղինակների ստեղծագործությունների անգլերեն թարգմանություններիհամար: Մրցանակաբաշխությանը Բորիս Պաստերնակն ու Ժան Փոլ Սարթրը բեմում նրան հանձնեցին միայն շքանշանը: Բեռնարդ Շոուն այն ընդունեց միայն կնոջը չվշտացնելու համար:
Ծնունդով իռլանդացի, սակայն անգլիացի համարվող հանճարեղ ստեղծագործող Ջորջ Բեռնարդ Շոուն (1856-1950թթ.) համարվում է երրորդ ամենամեծ անգլալեզու ստեղծագործողը` Շեքսպիրից եւ Փոփից հետո: Բեռնարդ Շոուն ծնվել է Դուբլինում եւ երրորդ երեխան էր Ջորջ Քարրա Շոուի եւ Էլիզաբեթի ընտանիքում: Բեռնարդի հայրը ճանաչված քաղաքական-հասարակական գործիչ էր, համակարգից հեռացվելուց հետո սկսեց աշխատել որպես կանաչեղեն վաճառող: Պաշտոնանկության եւ դժվար կյանքի հետ չհամակերպման ցանկությունը նրան դարձրեցին հարբեցող: Բեռնարդի մայրը չկայացած երգչուհի էր եւ մեծ երաժշտասեր: Պատանու վրա մեծ ազդեցություն ուներ երաժշտության ուսուցիչ, դիրիժոր Ջոն Վանդելերը, ով Բեռնարդ Շոուի մորը սովորեցնում էր երգեցողություն եւ ապրում էր նրանց հետ մեկ հարկի տակ` ընտանիքի մտերիմ ընկերոջ իրավուքներով: Դաստիարակվելով երաժշտական-քաղաքական միջավայրում, Բեռնարդը սովորեց երաժշտություն եւ սկսեց ինքնուրույն նվագել օպերային ստեղծագործություններ դաշնամուրով:
Լքելով հարբեցող ամուսնուն, Էլիզաբեթը երկու երեխաների հետ, 1837 թ. մեկնեց Լոնդոն: 3 տարի հետո նրանց միացավ նաեւ Բեռնարդը` գրականգետ դառնալու հստակ որոշմամբ: Շոուն սովորելով Լոնդոնի տնտեսագիտական համալսարանում, զուգահեռ այցելում էր այն բոլոր բաց դասերին եւ դասախոսություններին, որին ֆիզիկապես կարող էր մասնակից դառնալ: Նա վաղ տարիքից տարվեց սոցիալ-ժողովրդավարական գաղափարներով եւ գրականությամբ: Սկսած 1884թ. Բեռնարդ Շոուն հայտնի էր որպես հասարակական գործիչ, դրամատուրգ, գրաքննադատ, լրագրող, ապա նաեւ լուսանկարիչ եւ սցենարիստ: Քաղաքական կյանքի թոհուբոհում Բեռնարդ Շոուն հանդիպեց իռլանդացի Շառլոտ Փեն Թուշենդին, նրանք ամուսնացան 1898թ.: Բեռնարդ Շոուն 63 տարբեր ժանրային բովանդակություններով ստեղծագործությունների հեղինակ է, նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններն են` «Այրու տունը», «Պիգմալիոն», «Խնձորի սայլակ», «Տուն, որտեղ կոտրվում են սրտեր» ,«Կեսար եւ Կլեոպատրա», «Անմիտ կապեր», «Չհասունացում», «Սեւ աղջիկը` Աստծու փնտրտուքներում», «Երբեք չես կարող պատմել», «Մարդն ու զենքը»,«Ճակատագրի մարդը» եւ այլն: Ջորջ Բեռնարդ Շոուն մահացել է 94 տարեկան հասակում:
mas 2...ԵՍ ՏԵՆՉՈՒՄ ԵՄ
Ստելլան կամ Լիզան (իրական անունը` Բեատրիչե Պատրիկ Կամպբել), ինչպես անվանում էին նրան երկրապագուները, անգլիացի դերասանուհի էր, ով խելահեղորեն սիրահարված էր Բեռնարդ Շոուին: Նրանց գաղտնի սիրային հարաբերությունները տեւեցին ավելի քան 40 տարի: Բեռնարդ Շոուի մահվանից հետո միայն հայտնաբերվեցին այս երկու նամակները: Առաջին նամակը Շոուին հասցեագրել է Ստելլան: Երկրորդը կարծես Բեռնարդ Շոուն ինքնախոստովանությունը լինի` անկեղծության իր ամբողջ հմայքով:
«Նոյեմբերի 18, 1912թ.
Կենսինգթոնի 33-րդ հրապարակ
Անտարակույս, լավագույն սիրային նամակն այս պահին այն է, որ ես կարող եմ ազատ եւ լիաթոք շնչել, եւ ո՞վ գիտե, գուցե նաեւ սկսեմ առողջանալ առանց քեզ:
Ես նույնիսկ չեմ ասի` «Համբուրի ինձ», որովհետեւ կյանքն այնքան կարճ է` իմ սրտի բոլոր ցանկալի համբույրների արձագանքները գտնելու համար: Քո բոլոր խոսքերը դատարկ քամի են, եւ եթե դու այդքան խիզախ ես, նայիր աչք
...Ещёmas 2...ԵՍ ՏԵՆՉՈՒՄ ԵՄ
Ստելլան կամ Լիզան (իրական անունը` Բեատրիչե Պատրիկ Կամպբել), ինչպես անվանում էին նրան երկրապագուները, անգլիացի դերասանուհի էր, ով խելահեղորեն սիրահարված էր Բեռնարդ Շոուին: Նրանց գաղտնի սիրային հարաբերությունները տեւեցին ավելի քան 40 տարի: Բեռնարդ Շոուի մահվանից հետո միայն հայտնաբերվեցին այս երկու նամակները: Առաջին նամակը Շոուին հասցեագրել է Ստելլան: Երկրորդը կարծես Բեռնարդ Շոուն ինքնախոստովանությունը լինի` անկեղծության իր ամբողջ հմայքով:
«Նոյեմբերի 18, 1912թ.
Կենսինգթոնի 33-րդ հրապարակ
Անտարակույս, լավագույն սիրային նամակն այս պահին այն է, որ ես կարող եմ ազատ եւ լիաթոք շնչել, եւ ո՞վ գիտե, գուցե նաեւ սկսեմ առողջանալ առանց քեզ:
Ես նույնիսկ չեմ ասի` «Համբուրի ինձ», որովհետեւ կյանքն այնքան կարճ է` իմ սրտի բոլոր ցանկալի համբույրների արձագանքները գտնելու համար: Քո բոլոր խոսքերը դատարկ քամի են, եւ եթե դու այդքան խիզախ ես, նայիր աչքերիս մեջ ընդհամենը երկու րոպե, նայիր առանց խոսելու: Որտե՞ղ ես լինելու 54 տարի հետո…Եւ որտե՞ղ կլինի իմ տատիկի սիրտը, եւ քանի՞ րոպե կուշանաս ընթրիքից առաջ: Եթե դու ինձ նվիրես միայն մեկ համբույր, եթե միայն կարողանաս համբուրել ինձ, եթե միայն ես արտասանեմ` «համբուրի ինձ» նախադասությունը, եթե համարձակվեմ անել դա…: Կարող ես չանհանգստանալ, ինքդ գիտես, որ ես երբեք չեմ ասի այդ, ես պատասխանատու, ինքնահարգանք ունեցող եւ հարգարժան այրի եմ եւ երբեք թույլ չեմ տա որեւէ տղամարդու համբուրել ինձ , եթե նա ինձ չի նվիրել ամուսնական մատանի…
Ստելլա (եթե կուզես, ընթերցիր նաեւ` Լիզա)»
«Փետրվարի 27, 1913թ.
Ստելլա (Լիզա) Պատրիկ Կամպբելին.
Ես ուզում եմ, որ իմ մեջ ապրող սրիկան հետեւի թափառաշրջիկներին: Ես իմ սեւ գեղեցկուհուն եմ տենչում, իմ հրեշտակին:
Ես տենչում եմ ինձ խելքահան անողին: Ու տենչում եմ նաեւ իմ փերիին` իր սեփական խնձորներով:
Ես ուզում եմ վառված տեսնել իմ յոթ լույսերը` գեղեցկության, ազնվության, երաժտության, ժպիտի , սիրո, կյանքի եւ անմահության:
Ես տենչում իմ ներշնչանքը, իմ հիմարությունը, իմ երջանկությունը, իմ աստվածությունը, իմ խելագարությունը, իմ եսասիրությունը, իմ ավարտուն լուսավորվածությունը, իմ կերպարանափոխությունը, իմ ավարտուն մաքրությունը:
Իմ լույսն եմ տենչում ծովերի հատման կետում, իմ ափը` անապատի մեջ, իմ գարունը` ծաղիկների մեջ թաղված, իմ անավարտ ուրախությունը, իմ ծուլությունը` շատ աշխատելուց, իմ գիշերվա քունը, իմ սիրելիին եւ իմ աստղը…
…Հասկանու՞մ ես ինձ…
Ջորջ, եթե կուզես ընթերցիր նաեւ` Բ.Շ»
Լուսին Մկրտչյա
Սալվադոր Դալիի նամակներն ուղղված է Գարսիա Լորկային:
«1931թ.
Այլեւս երբեք չկրկնես այն միտքը, որ իմ երեւակայությունն ավելի ուժեղ է, քան Պիկասոյինը: Ես անհամբեր սպասում եմ քո նամակներին, քո յուրաքնաչյուր նամակ մի նոր ներշնչանք է ինձ համար: Ամեն մի տող դառնում է նոր ֆիլմի գաղափար եւ նոր նկարի հիմք: Ընդունիր բարեւներ իմ սիրելիից, ով այս պահին կողքիս է: Մենք չենքհամբերում, թե երբ ենք հանդիպելու քեզ` մեր մուսա:
Քո` խենթ Դալի»:
Հ.գ – Նամակում այն հատվածը, որտեղ Լորկան խոսում է Վեներայի ծնվելու մասին, հիիմք եւ ներշնչանք հանդիսացավ, որպեսզի Դալին ստեղծի իր հրաշալի նկարներից մեկը` «Վեներայի ծնունդ»-ը:
«Հուլիս, 6-րդ նամակ
Ամբողջ օրը սարսափելի շոգ է: Եվ բացի այդ , ես ամբողջ օրը շարունակում եմ լսել Բախ` առանց դադարի, միացնում եմ ձայնարկիչն ու բարձրացնում ձայնը մինչեւ վերջ: Թվում է, թե գլուխս ուր որ է կբաժանվի մի քանի մասի: Կեսօր է: Իսկ ես երեք անգամ արդեն ծնկի եմ եկել Աստծու
...ЕщёՍալվադոր Դալիի նամակներն ուղղված է Գարսիա Լորկային:
«1931թ.
Այլեւս երբեք չկրկնես այն միտքը, որ իմ երեւակայությունն ավելի ուժեղ է, քան Պիկասոյինը: Ես անհամբեր սպասում եմ քո նամակներին, քո յուրաքնաչյուր նամակ մի նոր ներշնչանք է ինձ համար: Ամեն մի տող դառնում է նոր ֆիլմի գաղափար եւ նոր նկարի հիմք: Ընդունիր բարեւներ իմ սիրելիից, ով այս պահին կողքիս է: Մենք չենքհամբերում, թե երբ ենք հանդիպելու քեզ` մեր մուսա:
Քո` խենթ Դալի»:
Հ.գ – Նամակում այն հատվածը, որտեղ Լորկան խոսում է Վեներայի ծնվելու մասին, հիիմք եւ ներշնչանք հանդիսացավ, որպեսզի Դալին ստեղծի իր հրաշալի նկարներից մեկը` «Վեներայի ծնունդ»-ը:
«Հուլիս, 6-րդ նամակ
Ամբողջ օրը սարսափելի շոգ է: Եվ բացի այդ , ես ամբողջ օրը շարունակում եմ լսել Բախ` առանց դադարի, միացնում եմ ձայնարկիչն ու բարձրացնում ձայնը մինչեւ վերջ: Թվում է, թե գլուխս ուր որ է կբաժանվի մի քանի մասի: Կեսօր է: Իսկ ես երեք անգամ արդեն ծնկի եմ եկել Աստծու առաջ ու շնորհակալություն հայտնել այն շնորհի համար, որ ունեմ: Այնպիսի մի գոլորշու ամպ է բարձրանում երկինք, որ թվում է, ուր որ է, ամբողջ հողը կվառվի: Գալան գնացել էր գնումների, եւ պատկերացնո՞ւմ ես, վազելով վերադարձավ, գրկեց ինձ, սկսեց քրքջալ եւ համբուրել: Հարցնում եմ՝ ի՞նչ է պատահել, եւ պատկերացրու միայն, թե ինչ է պատասխանում. «Պատկերացնո՞ւմ ես, եթե այս հրդեհը սպանի մեր երկուսին…Ինչ երջանիկ կլինեմ ես, որ ապրել եմ մինչ այդ պահը քո կողքին: Վերադարձել եմ, որպեսզի հարցնեմ քեզ, թե չէ՞իր ցանկանա նկարել այս հրդեհը…Այն հրաշալի նկար կլինի, համոզված եմ»: Նա ինձ համար ամենահրաշալի կինն է , որին կարող էի երբեւէ սիրել: Նա ամենաչքնաղն է, իսկ նրա կերպարն այդ պահին՝ ամենահրաշալին էր, մինչ այդ պահը եղածներից:
… Արդեն երեկո է: Բնության ու իրենց տաղանդի առաջ ծնկի են եկել նույնիսկ ձկնորսները, ո՞վ եմ ես նրանց կողքին: ֆեդերիկ, հավատա ինձ…Հրաշալի է երկրպագելը: Հրաշալի է այս գեղեցկությունը, որն ապրում է այս պահին՝ ձկնորսների հոգնած ու ծովի արթուն հայացքի մեջ: Ես պատրաստ եմ երդվել, այս գեցեկությունն անհասանելի է: Նամակ էի ստեցել Արթուր Լոպեսից: Եթե հավատամ նրան, նա սիրում է ինձ եւ հարգում, որպես արվեստագետ: Նույնիսկ Գալան չհավատաց դրան: Իսկ ես: Ես դեմ չեմ նոր ընկերներ ունենալ, հատկապես, որ նա գալու է ինձ մոտ իր նավով եւ առաջարկել է շրջել ծովում: Նրա ինձ մոտ գալը, համոզված եմ, դառնալու է պատմական փաստ: Ես պատմել եմ քեզ, որ մենք ցանկանում ենք ստեղծել ոսկե գավաթ, որը կտեղափոխեն Հռոմ պատրաստ լինելուց հետո: Ուզում եմ լռել…Հավատում եմ, որ ամեն ինչ լավ կլինի քո կյանքում…Հավատում եմ քո հաջողություններին եւ արդեն իսկ ընթերցում եմ այն նամակները, որոնք կստանամ քեզանից:
Հ.գ- Շարունակում եմ մտովի շնորհակալություն հայտնել Զիգմունդ Ֆրեյդին, շնորհիվ նրա բացահայտումների, ես հասկացա, որ իմ կյանքում, ոչինչ պատահական չէ:
Քո՝ Դալի»
1.........Իսպանացի բանաստեղծ Գարսիա Լորկայի նամակներն ուղղված Սալվադոր Դալիին:
Նամակի բնօրինակը վնասելուց հետո, Սալվադոր Դալին, այս նամակը արտագրել եւ պահում էր մի քանի օրինակով: Սույն նամակը այն հազվագյուտներից է, որ մնացել է հանճարեղ նկարչի նամականուց:
«1927թ., օգոստոս
Սիրելի եւ տաղանդավոր Սալվադոր:
Անկեղծ լինեմ, ես անգամ գաղափար չունեի, որ Սուրբ Սեբաստիանը ունի փետրածածկ, այն էլ` գունավոր փետուրներով: Տեսեք է: Եւ սլաքները` պողպատից: Դուք, իհարկե, իրավունք ունեք նման կերպով քանդակելու, սակայն մի մոռացեք, որ պատկերը զգալու մեջ բազմաթիվ տարբերություններ կան` իմ եւ քո միջեւ: Օրինակ այդ քանդակում. դու, քո կարծիքով, քանդակել ես ամուր եւ իր տեղում սոսնձված սլաքներ: Իսկ իմ կարծիքով, դրանք պարզապես թռչում են: Չգիտեմ էլ, թե ինչպես եմ նայում, կամ որ կողմից, որ այդպես է ստացվում: Քո քանդակը` Սուրբ Սեբաստիանը, քեզ համար պարզապես մարմարե արձանիկ է, իսկ իմը` մսից եւ արյունից, նա մա
...Ещё1.........Իսպանացի բանաստեղծ Գարսիա Լորկայի նամակներն ուղղված Սալվադոր Դալիին:
Նամակի բնօրինակը վնասելուց հետո, Սալվադոր Դալին, այս նամակը արտագրել եւ պահում էր մի քանի օրինակով: Սույն նամակը այն հազվագյուտներից է, որ մնացել է հանճարեղ նկարչի նամականուց:
«1927թ., օգոստոս
Սիրելի եւ տաղանդավոր Սալվադոր:
Անկեղծ լինեմ, ես անգամ գաղափար չունեի, որ Սուրբ Սեբաստիանը ունի փետրածածկ, այն էլ` գունավոր փետուրներով: Տեսեք է: Եւ սլաքները` պողպատից: Դուք, իհարկե, իրավունք ունեք նման կերպով քանդակելու, սակայն մի մոռացեք, որ պատկերը զգալու մեջ բազմաթիվ տարբերություններ կան` իմ եւ քո միջեւ: Օրինակ այդ քանդակում. դու, քո կարծիքով, քանդակել ես ամուր եւ իր տեղում սոսնձված սլաքներ: Իսկ իմ կարծիքով, դրանք պարզապես թռչում են: Չգիտեմ էլ, թե ինչպես եմ նայում, կամ որ կողմից, որ այդպես է ստացվում: Քո քանդակը` Սուրբ Սեբաստիանը, քեզ համար պարզապես մարմարե արձանիկ է, իսկ իմը` մսից եւ արյունից, նա մահկանացու է, եւ մահանում է այսօր, երեկ եւ վաղը:
Այլ կերպ լինել չի կարող: Եթե ես, Սուրբ Սեբաստիանին պատկերացնեի այն նույն տեսքով, որով եւ դու, ես կլինեի քո պես քանդակագործ, եւ ոչ թե գրող:
Կարծում եմ , անիմաստ է քեզ բացատրել, թե ես ինչու չեմ կարող նկարիչ լինել: Նկարչի եւ գրողի միջեւ սահմանը շատ նուրբ է, սակայն զգալի: Օրինակը բերեմ հենց Սուրբ Սեբաստիանով: Սուրբ Սեբաստյանի մեջ ինձ ամենից շատ ցնցում է նրա հանգստությունն ու անտարբերությունը` ցավի եւ տառապանքի նկատմամբ, դա կարելի է տեսնել նրա տանջանքներում: Նա լուռ է, եւ հենց դրանով չի թաքցնում իր հպարտությունը, նրա ուժն իր լռության մեջ է: Նա չի արձագանքում իր շրջապատում կատարվող եւ ոչ մի բանի, եւ սա է իսկական ներդաշնակությունը: Մեզանից ամեն մեկի մեջ էլ կա Սուրբ Սեբաստիան, մեզանից ամեն մեկն էլ նրա նման ցանկանում է ընդունել նաեւ մեկ այլ Աստծու:
Սուրբ Սեբաստիանը միակն է, ում աստվածային դատաստանից հաջողվեց փրկվել, ոչ թե շնորհիվ հավատի, այլ սիրո: Նա կարծես ժամանակրի մարմնացումը լինի, որ բղավում է` ժամանակը պտտվում է անիվի պես: Ահա թե ինչու եմ սիրում նրան եւ ահա, թե որն է իմ եւ քո` նրան ընկալելու տարբերությունը: Նա քեզ համար ընդհամենը լավ կերպար է, ում հարմար է քանդակել, իսկ ինձ համար սիրո ու հավատի մարմնացում:
Ծովից նուրբ քամի է փչում, ճայերը պտտվում են ծովի վրա, սակայն ոչ այնպես, ինչպես Կովկասում: Ես ապրում եմ մի սենյակում, շփվում եմ միայն մատուցողների հետ եւ չեմ արձագանքում կիսամերկ աղջիկների մերկ կանչերին:
Քո ընկեր` Ֆեդերիկ»
2.........«1931թ., Բարսելոնա
Սիրելի Սալվադոր,
Հազիվ էր մեքենաս շարժվել, երբ դրա անիվների տակից դուրս ցատկեց մի սագ եւ սկսեց թափահարել թեւերը, ցատկել եւ պատմել ինձ, որ. «Սիրելիս, քո պրոֆեսորը նկատի ունի հավանաբար Միլանի եկեղեցու գեղեցկությունը»: Ես հազիվ ինձ զսպեցի, որպեսզի դուրս չցատկեմ մեքենայից, սա համարեցի նաեւ նախանշան, իհարկե, միայն որոշ չափով: Եթե անկեղծ, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպես էի ցանկանում մնալ Կադակեսում: Բայց ավաղ, ինձ կանգնեցրեցին, բռնելով ձեռքս, այն նույն ձեռքս, որը կրում է Պեպեի նվիրած ժամացույցը: Ես շրջեցի կղզիներում հրաժեշտ տալու համար, եւ պատկերցարեցի, թե ինչպես ես դու այդ պահին ուտում քո առավոտյան նախաճաշը` տապակած հավ` ձվի դեղնուցով: Չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպիսի նախանձի համաճարակ բռնկեց ինձ հենց այդ պահին, հենց այդ տեսարանը պատկերացնելիս: Կադակեսը հրաշալի էր, եթե, իհարկե, հաշվի չառնենք այն տապը, որը թույլ չի տալիս շնչել, մնացածն ուղղակի անփոխարինելի է: Ամեն անգամ նայելով այդ ծովե
...Ещё2.........«1931թ., Բարսելոնա
Սիրելի Սալվադոր,
Հազիվ էր մեքենաս շարժվել, երբ դրա անիվների տակից դուրս ցատկեց մի սագ եւ սկսեց թափահարել թեւերը, ցատկել եւ պատմել ինձ, որ. «Սիրելիս, քո պրոֆեսորը նկատի ունի հավանաբար Միլանի եկեղեցու գեղեցկությունը»: Ես հազիվ ինձ զսպեցի, որպեսզի դուրս չցատկեմ մեքենայից, սա համարեցի նաեւ նախանշան, իհարկե, միայն որոշ չափով: Եթե անկեղծ, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպես էի ցանկանում մնալ Կադակեսում: Բայց ավաղ, ինձ կանգնեցրեցին, բռնելով ձեռքս, այն նույն ձեռքս, որը կրում է Պեպեի նվիրած ժամացույցը: Ես շրջեցի կղզիներում հրաժեշտ տալու համար, եւ պատկերցարեցի, թե ինչպես ես դու այդ պահին ուտում քո առավոտյան նախաճաշը` տապակած հավ` ձվի դեղնուցով: Չես էլ կարող պատկերացնել, թե ինչպիսի նախանձի համաճարակ բռնկեց ինձ հենց այդ պահին, հենց այդ տեսարանը պատկերացնելիս: Կադակեսը հրաշալի էր, եթե, իհարկե, հաշվի չառնենք այն տապը, որը թույլ չի տալիս շնչել, մնացածն ուղղակի անփոխարինելի է: Ամեն անգամ նայելով այդ ծովերին, իմ տպավորությունն այնպիսին է, թե Վեներան կարող էր միայն այնտեղից ծնված լինել: Ու գիտե՞ս ինչ, Վեներան անշնորհակալի մեկն է, նա ծնվել եւ մոռացել է իր արմատները, նա ծնվել եւ մոռացել է օրհնել այդ ծովը: Այդ ծովն ունի մի քնքշություն, որը կարող ես համեմատել միայն ձվից նոր դուրս եկած դեղին ճտի հետ: Ամբողջ ճանապարհը շրջապատված էր խաղողի այգիներով, եւ կարելի է պատկերացնել միայն. կգա գիշեր, եւ լուսինը դուրս կգա երկինք, ինչպես ձուկը ջրից, բացուխուփ կանի իր բերանը, սակայն կկարողանա միայն նայել այդ խաղողի որթերին: Նայում եմ այս ամենին, եւ պատկերացնում, թե ինչպես է քո տեսախցիկը չխչխկալու այս ամենը տեսնելիս, եւ ինչպես ես դու` քո ամբողջ ֆիզիկական մարմնով ընկնելու այս բնության հրաշքի վրա: Եւ հիշիր, այս ամենը նկարագրեցի, որպեսզի նոր նկարի մուսա տամ քեզ, սակայն մեկ նախապայմանով` դու պետք է նկարի որեւէ անկյունոթւմ գրես իմ անունը:
Եւ այնուամենայնիվ, այստեղի տապն իսկապես որ` անտանելի է: Եվ գրիր ինձ` իմ խեղճ, արեւահարված տղա Սալվադոր, գրիր, երբ կպատրաստվես նոր ցուցահանդեսի: Տղաս, խնդրում եմ, չմոռանաս այդ մասին:
Քո ընկեր` Ֆեդերիկ»
Աշուն է նստել սեղանիդ
Աշուն է նստել սեղանիդ՝ ճակատին թորշոմած վարդեր,-
Թախիծը թվում է սպեղանի, խնդությունը թույն է արդեն:
Օ, երազն այս, երազն այս պատիր, այս ցնորքը մի՛շտ գրավիչ.-
Բայց դժվար թե նա ազատի քեզ գերող անդուռ այս ցավից…
Սեղանիդ նկարն այդ գունատ, սեղանիդ վարդերն այդ դեղին -
Ու հուշերն, հուշերն այդ թունոտ,-ու չկա ոչ մի ուղի…
Նա գնաց, անդարձ այդ ցնորքը, այդ ուրուն քո մտերիմ,-
Բայց իր մութ շիրիմի խորքից դեռ երկա՜ր քեզ կգերի…
Կգերի ու քեզ կասի, որ գնա՜ց կյանքը արդեն,-
Աշունն է նստել սեղանիդ՝ ճակատին թորշոմած վարդեր…
Ե.Չարենց
1928-19-V
Էյնշտեյնի նամակն` ուղղված Սոլովինին
Էյնշտեյնը հայտնվելով Բերն քաղաքում եւ մնալով գործազուրկ, սկսեց հայտարարություն տարածել, որ բոլոր ցանկացողներին պատրաստ է ֆիզիկայի մասնավոր դասեր տալ: Մորիս Սոլովինը, ով սովորում էր փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որոշեց այցելել Էյնշտեյնին: Նրանց հանդիպման առաջին րոպեներին Սոլովինը կորցրել էր խոսելու ունակությունը` նրան ցնցել էր Էյնշտեյնի անսովոր մեծ աչքերն ու դրանց անսովոր փայլը: Ուսուցիչ-ուսանող հարաբերություւները, սկիզբ դրեցին մեծ ընկերության:
«1951թ. հունվարի 1
Սիրելի Սոլովին, երախտապարտ եմ Ձեզ այն նամակի համար, որ ստացա դեկտեմնբերի 7-ին:
Գերմանիայի ռազմականացումը սկսվել է դեռեւս 1848 թ.-ին, սկսած այն պահից, երբ ուժեղացավ Պրուսիայի ազդեցությունը: Ու ըստ իս, այդ ռազմականացումը դեռ կշարունակվի 100 եւս տարի:
Ինչ վերաբերվում է Կեպլերի հոդվածի վերջին հատվածին:
Ընթերցողի հետաքրքրությունը, նախ պետք է ուղղված լինի պատմական եւ հոգեբանակ
...ЕщёԷյնշտեյնի նամակն` ուղղված Սոլովինին
Էյնշտեյնը հայտնվելով Բերն քաղաքում եւ մնալով գործազուրկ, սկսեց հայտարարություն տարածել, որ բոլոր ցանկացողներին պատրաստ է ֆիզիկայի մասնավոր դասեր տալ: Մորիս Սոլովինը, ով սովորում էր փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որոշեց այցելել Էյնշտեյնին: Նրանց հանդիպման առաջին րոպեներին Սոլովինը կորցրել էր խոսելու ունակությունը` նրան ցնցել էր Էյնշտեյնի անսովոր մեծ աչքերն ու դրանց անսովոր փայլը: Ուսուցիչ-ուսանող հարաբերություւները, սկիզբ դրեցին մեծ ընկերության:
«1951թ. հունվարի 1
Սիրելի Սոլովին, երախտապարտ եմ Ձեզ այն նամակի համար, որ ստացա դեկտեմնբերի 7-ին:
Գերմանիայի ռազմականացումը սկսվել է դեռեւս 1848 թ.-ին, սկսած այն պահից, երբ ուժեղացավ Պրուսիայի ազդեցությունը: Ու ըստ իս, այդ ռազմականացումը դեռ կշարունակվի 100 եւս տարի:
Ինչ վերաբերվում է Կեպլերի հոդվածի վերջին հատվածին:
Ընթերցողի հետաքրքրությունը, նախ պետք է ուղղված լինի պատմական եւ հոգեբանական տեսակետներին: Թեեւ Կեպլերը մերժում էր աստղագիտությունն այն տեսքով, որն այդ պահին այն ուներ, սակայն նա հայտնել է մեկ տեսակետ. «Սա դեռ ոչինչ չի նշանակում եւ հնարավոր է աստղագիտություն` բոլորովին այլ տեսակի մեջ»: Սա այնքան էլ հենց այնպես չէ, որովհետեւ պատճառահետեւանքային կապերով ներշնչվելը` որը բնորոշ էր նախնադարյան մարդու մտածելակերպին, ինքն իրենով, այնքան էլ անմիտ չէ. դա ապացուցվել է նաեւ գիտությամբ: Կեպլերի ուսումնասիրությունները նպաստում են այդ ամենի հաստատմանը: Եւ սա է Կեպլերի հոգու մեծ պատերազմի պատճառը` Կեպլերի երկու «ես»-երի պատերազմն է դա:
Ինձ համար, նաեւ պարզ է Ձեր համառ ջանքերը` չկիրառել «ԿՐՈՆ» բառն այն բոլոր տեղերում, որտեղ խոսքը վերաբերում է զգացմունքային-հոգեբանական հիմքերին. այն ամենից շատ դրսեւորվել է Սպինոզայի մոտ: Սակայն որքան էլ տարօրինակ հնչի, ես չեմ կարող խուսափել «կրոն »բառի արծարծումից` այն բոլոր դեպքերում, երբ խոսքը վերաբերվում է բնության իրական լինելուն, թող որ միայն այն չափաբաժնով, որով այն հասու է մարդու գիտակցությանը: Այնտեղ, որտեղ բացակայում է այս ամենը հասկանալու զգացողությունը, գիտությունը զուր ջանքեր է գործադրում: Գրողը տանի, ես ինչո՞ւ պետք է անհագստանամ, որ հոգեւորականները կապիտալ են դիզում, կրկնելով «կրոն» բառը, դրանից վնասը ի վերջո այնքան էլ մեծ չէ:
Չեմ ուզում եւ չեմ կարող համաձայնել Ձեր այն կրիտաիկայի հետ, որն ուղղված է գիտությանն ու բարոյականությանը, նաեւ այն նպատակներին, որ դնում է իր առջեւ գիտությունը: Այն, ինչ մենք անվանում ենք գիտություն` ունի միայն մեկ նպատակ եւ հետեւում է միայն դրան` ստեղծել այն ամենն, ինչ արդեն կա: Նպատակների որաշակիությունն ու կողմնորոշումը, թե ի՞նչ պետք է լինի եւ ի՞նչ պետք է ստեղծել, կապ չունի առաջինի հետ: Գիտե՞ք, թե գիտնականներն ինչ են անում` իրենց առջեւ դնում են որեւէ նպատակ եւ գտնում պատճառներ, այդ ամենը չիրականացնելու եւ անհնարին դարձնելու:
Գիտությունը ունակ է միայն մեկ բանի` ստեղծել տրամաբանական կապ` բարոյական հատկությունների եւ բարոյական նպատակների առջեւ, համենայն դեպս, այդպիսին է իմ տեսակետը: Եթե դուք ինձ հետ համամիտ չեք, թույլ տվեք մեկ հարց տալ. ու՞մ անմտությունները պետք լինեն այս գրքում` ի՞մ, թե՞ Ձեր:
Սիրով եւ բարեմաղթանքներով 1951 թ.-ի համար:
Ձեր` Էյնշտեյն»:
mas 1...Քո մեջ է իմ ուժը
ՕՆՈՐԵ Դ’ԲԱԼԶԱԿ
Օնորե Դ’Բալզակը ֆրանսիացի դրամատուրգ և գրող է: Ծնվել է 1799թվ, մայիսի 20-ին: Լինելով եվրոպական գրականության ամենակարկառուն ներկայացուցիչներից, նրա հաջողության գաղտնիքը գրականագետները համարում են հերոսների ընտրությունը` լիարժեք տարիքային կենսակերպով և հասունացած կյանքի թոհ ու բուհում:
Զարմանալի չէ, Բալզակը իր ստեղծագործություններում հաճախ կատարում է այն կախարդական քարի դերը, որը կանխուգուշակում է. ‘’Գնաս աջ ճանապարհով, կկորցնես ձիդ, գնաս ձախ ճանապարհով` գլուխդ կկորցնես: Եվ այլ ելք չի մնում, քան հետ վերադառնալ: Նման կենսակերպ Բալզակը ընտրեց նաև իրական կյանքում: Նա հաճախ վերադառնում էր իր նախկին «սերերին», երբ նոր սերը նրան հերթական հիասթափությունն էր պատճառում: Բալզակը մահացել է 1850 թվ:
Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից է « Հայր Գորիոն», «Կուրտիզանուհիների պերճանքն ու թշվառությունը», «Գոբսեկ», «Գնդապետ Շաբերը», «
...Ещёmas 1...Քո մեջ է իմ ուժը
ՕՆՈՐԵ Դ’ԲԱԼԶԱԿ
Օնորե Դ’Բալզակը ֆրանսիացի դրամատուրգ և գրող է: Ծնվել է 1799թվ, մայիսի 20-ին: Լինելով եվրոպական գրականության ամենակարկառուն ներկայացուցիչներից, նրա հաջողության գաղտնիքը գրականագետները համարում են հերոսների ընտրությունը` լիարժեք տարիքային կենսակերպով և հասունացած կյանքի թոհ ու բուհում:
Զարմանալի չէ, Բալզակը իր ստեղծագործություններում հաճախ կատարում է այն կախարդական քարի դերը, որը կանխուգուշակում է. ‘’Գնաս աջ ճանապարհով, կկորցնես ձիդ, գնաս ձախ ճանապարհով` գլուխդ կկորցնես: Եվ այլ ելք չի մնում, քան հետ վերադառնալ: Նման կենսակերպ Բալզակը ընտրեց նաև իրական կյանքում: Նա հաճախ վերադառնում էր իր նախկին «սերերին», երբ նոր սերը նրան հերթական հիասթափությունն էր պատճառում: Բալզակը մահացել է 1850 թվ:
Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից է « Հայր Գորիոն», «Կուրտիզանուհիների պերճանքն ու թշվառությունը», «Գոբսեկ», «Գնդապետ Շաբերը», «Կորսված պատրանքներ»:
Օնորե Դ’ Բալզակը երկար ժամանակ նամակագրական գաղտնի կապ էր պահպանում լեհ արիստոկրատ կոմսուհի Գանսկայի հետ: Հանդիպում էին նրանք հազվադեպ և միայն Սանկտ-Պետերբուրգում: Ամուսնու մահվանից հետո կոմսուհի Գանսկայան չամուսնացավ Բալզակի հետ` նախընտրելով դառնալ կոմս Բերդիչեվի կինը: Դրանից մի քանի ամիս անց, 1850 թվ Բալզակը մահանում է :
Ստորև ներկայացված է « Մինչ Ժնևի անհրաժեշտությունը»
շարքին պատկանող նամակները:
mas 2.......« 1833թվ, սեպտեմբերի 9, Փարիզ
Իմ հարազատ ընկեր , այստեղ` Փարիզում արդեն իմն է ձմեռը, և ես տեղափոխվել եմ իմ ձմեռային բնակարան: Քեզ հայտնի իմ անկյունը ես ստիպված եղա լքել, բայց հրաշալի էր չ՞է այնտեղ: Ամեն անգամ բաց պատուհանից ներս էր լցվում մի ամբողջ կանաչ ծով: Սակայն տխուր էր մեկ այլ փաստ, այդ անկյունում էի ես ստացել եւ կարդացել քո առաջին նամակները: Եւ հիմա այդ անկյունը սիրում եմ ավելի շատ , քան երբեվէ: Անցնելով այդ տան կողքով ես ավելի շատ եւ ավելի հաճախ եմ մտածում քո մասին, եւ չկարողացա զսպել ինձ որպիսի չխոսեմ քեզ հետ, թեկուզ եւ ընդհամենը մեկ րոպե:
Եվ դու ցանկանում ես, որպիսի ես չսիրե՞մ քեզ: Դու առաջինն ես, որ ստիպել է ինձ սիրել ջերմությամբ, լցրել իմ կյանքը թարմությամբ: Ես արել եմ ամեն հնարավորը, որպիսի իմ կողմ հրավիրեմ երկնային հրեշտակի ուշադրությունը: Սակայն բառերը, որոնցով ես դիմում էի նրան, ընդհամենը թվում էր ջահ: Բայց հետո դու կռահեցիր ամեն ինչ` հոգին, սիրտը, մարդուն` իմ մեջ: Դեռ երեկ երեկոյան, երբ ե
...Ещёmas 2.......« 1833թվ, սեպտեմբերի 9, Փարիզ
Իմ հարազատ ընկեր , այստեղ` Փարիզում արդեն իմն է ձմեռը, և ես տեղափոխվել եմ իմ ձմեռային բնակարան: Քեզ հայտնի իմ անկյունը ես ստիպված եղա լքել, բայց հրաշալի էր չ՞է այնտեղ: Ամեն անգամ բաց պատուհանից ներս էր լցվում մի ամբողջ կանաչ ծով: Սակայն տխուր էր մեկ այլ փաստ, այդ անկյունում էի ես ստացել եւ կարդացել քո առաջին նամակները: Եւ հիմա այդ անկյունը սիրում եմ ավելի շատ , քան երբեվէ: Անցնելով այդ տան կողքով ես ավելի շատ եւ ավելի հաճախ եմ մտածում քո մասին, եւ չկարողացա զսպել ինձ որպիսի չխոսեմ քեզ հետ, թեկուզ եւ ընդհամենը մեկ րոպե:
Եվ դու ցանկանում ես, որպիսի ես չսիրե՞մ քեզ: Դու առաջինն ես, որ ստիպել է ինձ սիրել ջերմությամբ, լցրել իմ կյանքը թարմությամբ: Ես արել եմ ամեն հնարավորը, որպիսի իմ կողմ հրավիրեմ երկնային հրեշտակի ուշադրությունը: Սակայն բառերը, որոնցով ես դիմում էի նրան, ընդհամենը թվում էր ջահ: Բայց հետո դու կռահեցիր ամեն ինչ` հոգին, սիրտը, մարդուն` իմ մեջ: Դեռ երեկ երեկոյան, երբ ես հազարերրորդ անգամ կարդում էի քո նամակը, հասկացա, որ դու միակն ես, ով կարող էր հասկանալ իմ ամբողջ կյանքը: Դու հարցնում էիր ինձ, թե ես ինպես եմ կարողանում գտնել ժամանակ գրելու քեզ: Եվ ահա թե ինչ, իմ սիրելի Եվա (ես ինձ թույլ եմ տվել կրճատել քո անունը, քանի որ այն այդպես ավելի լավ է արտահայտում քո կանացիությունը, ամենականացի առաջին անունով: Դուք ինձ համար կատարում ես հենց այդ` առաջին ու միակ կնոջ դերը, ճիշտ այնպես, ինչպես Եվան դա անում էր Ադամի համար):
mas 3........Եվ ահա, դու մի խեղճ նկարչի` ով անգամ ապրելու ժամանակ չունի, հարցնում ես չի զոհաբերում նա ինչ-որ թանկ մի բան, դիմելով ու գրելով իր սիրելիին:
Իմ շրջապատում, երբեք, ոչ մեկ այդ մասին չի մտածել: Իսկ ես հիմա կուզեի քեզ նվիրել իմ ամբողջ կյանքը, մտածել, երազել միայն քո մասին և գրել միայն քեզ: Եթե ես լինեի ազատ իմ բոլոր ուրախություններից, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ես ինչ արագությամբ կնետեի իմ դափնիները, փառքը, իմ բոլոր լավագույն ստեղծագործությունները, կնետեի այն թեթեվությամբ ինչպես ձեռքիցս ցորենի հատիկները, կնետեի քո սիրո զոհասեղանին: Սիրել քեզ Եվա` ահա իմ կյանքի առաքելությունը: Ես մի մեծ- մեծ խնդրանք ունեմ քեզ` քո դիմանկարը ուղարկիր ինձ: Ես երազում եմ այդ մասին այն պահից ի վեր, ինչ հանդիպել եմ քեզ: Այսօր իմ երկնային ծաղիկ` քեզ եմ ուղարկում իմ մազափունջը, դրանք դեռ սեւ են, բայց ես որոշել եմ խորամանկել ժամանակի հետ: Ներիր ինձ սիրելիս, բայց ես քեզ սիրում եմ որպես երեխայի` իմ բոլոր սնահավատություններով, իմ բոլոր երազանքներով ու մեծ
...Ещёmas 3........Եվ ահա, դու մի խեղճ նկարչի` ով անգամ ապրելու ժամանակ չունի, հարցնում ես չի զոհաբերում նա ինչ-որ թանկ մի բան, դիմելով ու գրելով իր սիրելիին:
Իմ շրջապատում, երբեք, ոչ մեկ այդ մասին չի մտածել: Իսկ ես հիմա կուզեի քեզ նվիրել իմ ամբողջ կյանքը, մտածել, երազել միայն քո մասին և գրել միայն քեզ: Եթե ես լինեի ազատ իմ բոլոր ուրախություններից, չես էլ կարող պատկերացնել, թե ես ինչ արագությամբ կնետեի իմ դափնիները, փառքը, իմ բոլոր լավագույն ստեղծագործությունները, կնետեի այն թեթեվությամբ ինչպես ձեռքիցս ցորենի հատիկները, կնետեի քո սիրո զոհասեղանին: Սիրել քեզ Եվա` ահա իմ կյանքի առաքելությունը: Ես մի մեծ- մեծ խնդրանք ունեմ քեզ` քո դիմանկարը ուղարկիր ինձ: Ես երազում եմ այդ մասին այն պահից ի վեր, ինչ հանդիպել եմ քեզ: Այսօր իմ երկնային ծաղիկ` քեզ եմ ուղարկում իմ մազափունջը, դրանք դեռ սեւ են, բայց ես որոշել եմ խորամանկել ժամանակի հետ: Ներիր ինձ սիրելիս, բայց ես քեզ սիրում եմ որպես երեխայի` իմ բոլոր սնահավատություններով, իմ բոլոր երազանքներով ու մեծ- մեծ կյանքի փորձով` դու դարձել ես իմ առաջին սերը: Իրական սերը: Ես կարող եմ սիրել քեզ, այլեւս երբեք չվախենալով բաժանումից: Դու իմ կուռքն ես, եւ միայն դու կարող ես իրականացնել իմ երազանքը: Սիրելիս, այս ամսի 18-ին ես պատրաստվում եմ մեկնել Բեզանսոն: Ես դա չէի անի երբեվիցե, եթե հարցը չվերաբերվեր մայրիկիս եւ նրա առողջությանը: Գիտե՞ս ինչն է տարօրինակ, ես այդպես էլ չդարձա գիտակցական – նորմալ մարդ: Ես չեմ կարողանում ինձ ընդունել այդպիսին: Պետք է քեզ հրաժեշտ տամ: Խնդրում եմ միայն մի բան` մի տխրիր երբեք: Քեզ համար ես մի փոքրիկ զարդատուփ եմ պատվիրել` նամակների պահպանման համար: Ես ինձ թույլ եմ տվել մեկ օրինակ էլ պատվիրել ինձ համար:
Ուրախության իմ փոքրիկ գանձ և իմ ամենավառ աստղ, ես ուղարկում եմ քեզ այս նամակը, զգալով, որ առավոտյան ես անսպասելի նամակ եմ ստանալու քեզանից: Նվիրում եմ քեզ սիրո մի մեծ կղզի»:
1..........ԳԻ ԴԸ ՄՈՊԱՍԱՆ
Խորհրդավոր անծանոթուհուն ուղղված իր նամակներում, Գի դը Մոպասանը գրում էր՝ «Իմ ժամանակի երկու երրորդը ես անցկացնում եմ զգալով անսահման ձանձրույթ, ժամանակի մնացած հատվածն անցկացնում եմ մի քանի տող սեւագրելով, այն էլ ստիպված. երբեմն ինձ ավելի հաճելի է պարզապես ձանձարանալ: Ես չեմ կարողանում իմ ձանձրույթն արտահայտել այդ տողերում»: Տարիներ անց միայն, ռուս նկարչուհի Մարիա Բաշկիրցեւան՝ ամբողջ աշխարհում հայտնի դառնալով ոչ թե իր նկարներով, այլ անձնական օրագրով, բացահայտեց խորհրդավոր անծանոթուհու առեղծվածը՝ անծանոթուհին ինքն էր:
Գի դը Մոպասանը՝ Անրի Ռենե Ալբերը, ծնվել է 1850թ օգոստոսի 5-ին: Երբ լրացավ նրա 13 տարին, մոր որոշմամբ Անրին սկսեց սովորել Իվետո քաղաքի հոգեւոր ճեմարանում: Շուտով նրան հեռացրեցին՝ ընդվզումներ ու փախուստներ կազմակերպելու համար, Անրին իր ուժերից վեր էր համարում այստեղ սովորելը: Սկսած 1872 թ, նա շուրջ 6 տարի ծառայեց ծովային նախարարությունում, ապրելով ծայր
...Ещё1..........ԳԻ ԴԸ ՄՈՊԱՍԱՆ
Խորհրդավոր անծանոթուհուն ուղղված իր նամակներում, Գի դը Մոպասանը գրում էր՝ «Իմ ժամանակի երկու երրորդը ես անցկացնում եմ զգալով անսահման ձանձրույթ, ժամանակի մնացած հատվածն անցկացնում եմ մի քանի տող սեւագրելով, այն էլ ստիպված. երբեմն ինձ ավելի հաճելի է պարզապես ձանձարանալ: Ես չեմ կարողանում իմ ձանձրույթն արտահայտել այդ տողերում»: Տարիներ անց միայն, ռուս նկարչուհի Մարիա Բաշկիրցեւան՝ ամբողջ աշխարհում հայտնի դառնալով ոչ թե իր նկարներով, այլ անձնական օրագրով, բացահայտեց խորհրդավոր անծանոթուհու առեղծվածը՝ անծանոթուհին ինքն էր:
Գի դը Մոպասանը՝ Անրի Ռենե Ալբերը, ծնվել է 1850թ օգոստոսի 5-ին: Երբ լրացավ նրա 13 տարին, մոր որոշմամբ Անրին սկսեց սովորել Իվետո քաղաքի հոգեւոր ճեմարանում: Շուտով նրան հեռացրեցին՝ ընդվզումներ ու փախուստներ կազմակերպելու համար, Անրին իր ուժերից վեր էր համարում այստեղ սովորելը: Սկսած 1872 թ, նա շուրջ 6 տարի ծառայեց ծովային նախարարությունում, ապրելով ծայրաստիճան աղքատության մեջ: «Ժառանգություն», «Ֆրանսիական բուրժուազիայի կիրակնօրյա զբոսանքներ» ստեղծագործություններում արտացոլված են հենց այդ տարիները: Համաշխարհային գրականության մեջ կգտնվեն շատ քիչ ստեղծագործողներ, ովքեր մեկ տող գրելու համար կորցնում էին 2 օր ժամանակ եւ գրում մեծ դժվարությամբ. շատ քչերն էին հավատում, որ Մոպասանին կհաջողվի գրող դառնալ: Եւ այնուամնեայնիվ, նրան հաջողվեց ստեղծել համաշխարհային ճանաչում ձեռք բերած ստեղծագործություններ: Մոպասանը նույնիսկ հայտնվեց դատարանում՝ մեղադրյալի աթոռին, նրան մեղադրում էին ստեղծագորրծությունների էրոտիկ բնույթի համար: Մոպասանի ուսուցիչն ու թշնամին ՝ Ֆլոբերն էր: Նա սովորեցնում էր գրել, ապա արգելում տպագրվել: Ֆլոբերի խստության շնորհիվ միայն Մոպասանը կարողացավ մեկ օրվա ընթացքում գրել գոնե 6 էջ: Նրա ամենահայտնի ստեղծագործություններից են՝ «Մի կյանք», «Սիրելի ընկեր», «Ցանկություների կրակ»,«Ուժեղ՝ ինչպես մահը», «Անկողին», «Սիրո փառք», «Ցերեկային եւ գիշերային հեքիաթներ», «Ձիթենու այգին», «Մահվան պես հզոր» եւ այլն:
2............... Մոպասանը աներեւակայելի հաջողություն էր վայելում կանանց շրջանում եւ հաճախ էր կրկնում. «Կանայք իմ երկրորդ մասնագիտությունն են»: Նրա եւ Մարիա Բաշկիրցեւայի ծանոթության մասին խոսելիս, եթե փորձեմ ներկայացնել ժամանակակից կյանքում, պետք կիրառեմ «վիրտուալ» բառը: Հենց այսպիսին էր նրանց սերը: 1884 թ Մոպասանը գինի էր ըմպում իր տան հյուրասենյակում, երբ սիրո խոստովանության պարունակությամբ նամակ ստացավ անծանոթուհուց: Նամակագրությունը շարունակվեց մի քանի տարի, եւ միայն վերջում Մոպասանին հաջողվեց պարզել, որ անծանոթուհին Մարիա Բաշկիրցեւան է: Նրանք պնդում էին, որ այպես էլ երբեք չեն տեսել իրար: Նրանց նամակների մի մասը հայտնաբերվեց Մարիայի օրագրում, մյուս մասը ի հայտ բերեց Մոպասանի սպասուհին: Այդ ամբողջ ժամանակահատվածում Մոպասանը շարունակում էր մեծացնել իր երեխաներին՝ Լյուսենին, Լյուսենաին, Մարթա Մարգարիտաին, վարսավիր Ժոզեֆինա Լիտցելմանի տանը: Այն, ինչ Մոպասանը զգում էր երեխաների հանդեպ, չէր կարողանում բացատրել նույնիսկ ինքը եւ գտնում էր միայն մեկ պա
...Ещё2............... Մոպասանը աներեւակայելի հաջողություն էր վայելում կանանց շրջանում եւ հաճախ էր կրկնում. «Կանայք իմ երկրորդ մասնագիտությունն են»: Նրա եւ Մարիա Բաշկիրցեւայի ծանոթության մասին խոսելիս, եթե փորձեմ ներկայացնել ժամանակակից կյանքում, պետք կիրառեմ «վիրտուալ» բառը: Հենց այսպիսին էր նրանց սերը: 1884 թ Մոպասանը գինի էր ըմպում իր տան հյուրասենյակում, երբ սիրո խոստովանության պարունակությամբ նամակ ստացավ անծանոթուհուց: Նամակագրությունը շարունակվեց մի քանի տարի, եւ միայն վերջում Մոպասանին հաջողվեց պարզել, որ անծանոթուհին Մարիա Բաշկիրցեւան է: Նրանք պնդում էին, որ այպես էլ երբեք չեն տեսել իրար: Նրանց նամակների մի մասը հայտնաբերվեց Մարիայի օրագրում, մյուս մասը ի հայտ բերեց Մոպասանի սպասուհին: Այդ ամբողջ ժամանակահատվածում Մոպասանը շարունակում էր մեծացնել իր երեխաներին՝ Լյուսենին, Լյուսենաին, Մարթա Մարգարիտաին, վարսավիր Ժոզեֆինա Լիտցելմանի տանը: Այն, ինչ Մոպասանը զգում էր երեխաների հանդեպ, չէր կարողանում բացատրել նույնիսկ ինքը եւ գտնում էր միայն մեկ պատասխան՝ «Ես գիտեմ, որ նրանք ունեն երեք տարբեր մայրեր: Իրենց ծնունդով նրանք փչացրել են նրանց կազմվածքը եւ ես ստիպված հիասթափվել եմ: Բայց, այնւամենայնիվ, հայրական որոշակի քնքշանք նրանց հանդեպ ես զգում եմ»:Գի դը Մոպասանը հոգեկան շեղում ստանալով,տառապելով էպիլեպսիա հիվանդությամբ, բազմաթիվ ինքնասպանության փորձեր անելուց հետո , մահացավ՝ 1893թ:
Ստորեւ ներկայացնում եմ նրանց նամակագրությունից որոշ հատված:
3...................
ԵՍ ՉԳԻՏԵՄ ՁԵԶ
«Գի դը Մոպասանին
1884թ.մարտ, Փարիզ
Սիրելի Պարոն, երբ ես ընթերցում եմ Ձեզ, աստվածային հաճույք եմ զգում: Դուք փառաբանում եք ճշմարտությունը, եւ գտնում այն պոեզիայի էջերում: Դուք հուզում եք ինձ, այդքան նրբանկատորեն եւ թախիծով ներխուժելով մարդու էության մեջ: Ես սկսել եմ սիրել Ձեզ եսասիրական սիրով: Գուցե Դուք ասեք հիմա, թե դա հայտնի եւ նորաձեւ արտահայտություն է: Մի եղեք այդքան խիստ: Ես, իհարկե, կցանկանայի ասել Ձեզ այնպիսի բառեր, որ առաջացներ շնչարգելություն, բայց ես դա չեմ անի, քանի որ նույնիսկ հույս ունենալ չեմ կարող, որ տեղ կգտնեմ ձեր հոգում: Եթե միայն Դուք չլինեիք այդքան հայտնի մարդ…
Մեկ տարի է, ինչ ուզում էի գրել Ձեզ, համարձակվեցի միայն հիմա: Իսկ հիմա, լսեք ինձ ուշադիր, ես միշտ անհայտ կմնամ Ձեզ համար՝ չփորձեք փնտրել, բացահայտել ինձ: Ես Ձեզ սիրում եմ, բայց չեմ ուզում երբեվէ տեսնել Ձեզ, նույնիսկ հեռվից: Վստահ եղեք միայն
...Ещё3...................
ԵՍ ՉԳԻՏԵՄ ՁԵԶ
«Գի դը Մոպասանին
1884թ.մարտ, Փարիզ
Սիրելի Պարոն, երբ ես ընթերցում եմ Ձեզ, աստվածային հաճույք եմ զգում: Դուք փառաբանում եք ճշմարտությունը, եւ գտնում այն պոեզիայի էջերում: Դուք հուզում եք ինձ, այդքան նրբանկատորեն եւ թախիծով ներխուժելով մարդու էության մեջ: Ես սկսել եմ սիրել Ձեզ եսասիրական սիրով: Գուցե Դուք ասեք հիմա, թե դա հայտնի եւ նորաձեւ արտահայտություն է: Մի եղեք այդքան խիստ: Ես, իհարկե, կցանկանայի ասել Ձեզ այնպիսի բառեր, որ առաջացներ շնչարգելություն, բայց ես դա չեմ անի, քանի որ նույնիսկ հույս ունենալ չեմ կարող, որ տեղ կգտնեմ ձեր հոգում: Եթե միայն Դուք չլինեիք այդքան հայտնի մարդ…
Մեկ տարի է, ինչ ուզում էի գրել Ձեզ, համարձակվեցի միայն հիմա: Իսկ հիմա, լսեք ինձ ուշադիր, ես միշտ անհայտ կմնամ Ձեզ համար՝ չփորձեք փնտրել, բացահայտել ինձ: Ես Ձեզ սիրում եմ, բայց չեմ ուզում երբեվէ տեսնել Ձեզ, նույնիսկ հեռվից: Վստահ եղեք միայն մեկ բանում՝ ես իսկական գեղեցկուհի եմ:
Անծանոթուհի»
«1884թ. մարտ
Կանն
Սիրելի անծանոթուհի
Իմ նամակը գուցե չարդարացնի Ձեր հույսերը: Ես նախ ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Ձեզ՝ բարի խոսքերի եւ այսքան շատ հաճոյախոսությունների համար: Դուք ցանկանում եք դառնալ իմ վստահելի մարդը, սակայն ներողություն՝ հանուն ինչ՞ի: Ես Ձեզ չգիտեմ, ես չեմ տեսել Ձեր աչքերը, ես չգիտեմ, թե Դուք ինչի եք ընդունակ: Դա ես կարող եմ բացահայտել՝ նայելով միայն Ձեր աչքերին: Իմ կյանքում հազարավոր կանայք են եղել, Ձեր կարծիքով ես քանիսի՞ հետ եմ կարողացել մնալ միայն որպես ընկեր, եւ նրանցից քանիսի՞ն եմ վստահել: Ես դա կարող եմ անել, միայն հանդիպելով Ձեզ հետ՝ այսպես է ընդունված մեր բուրժուազիայի աշխարհում: Ընդունեք սա որպես մարդու, այլ ոչ գրողի դատողություններ:
Հ.գ – Ներեցեք, նամակում որոշակի փնթիության համար, ես չեմ կարողանում արտագրել դրանք:
Գի դը Մոպասան»
«1884թ.ապրիլ
Այո, ահա եւ երկրոդ նամակը: Ինչ անտանելի եք Դուք, եւ այնուամենայնիվ, ես կպատասխանեմ Ձեզ, որովհետեւ սարսափելի ձանձրանում եմ: Մեր նամակագրությունը աստիճանաբար դառնում է ամենասովորական անծանոթների նամակագրություն: Դուք շատ լավ զվարճանում եք, ամեն անգամ հասկանալով, թե ինչ եմ զգում ես ստանալով ու կարդալով Ձեր նամակը, դեռ չեմ խոսում դրանց օծանելիքի բույրի մասին: Դուք շատ լավ ճանաչում եք ինձ եւ գիտեք իմ արտաքինի մասին, եւ պարզ է դառնում, թե Ձեզ ինչքան է ուրախացնում այն փաստը, որ ես չգիտեմ Ձեզ: Մեկ անգամ ես արդեն հայտնվել եմ թակարդում՝ նամակագրություն հաստատելով մի անծանոթուհու հետ: Հետո միայն պարզեցի, որ նա հասարակաց տան ծեր եւ փորձառու աշխատակից է: Դուք հասկանու՞մ եք չէ, իմ անհանգստությունը: Հնարավոր է, Դուք իսկապես գեղեցիկ եւ երիտասարդ աղջիկ եք, բայց չի բացառվում, որ Դուք անատամ ծեր կին եք եւ վերջ: Պատմեք գոնե Ձեր մասին՝ հայտնի եք թե ոչ, նիհար եք թե գեր, ամուսնացած եք թե ոչ: Համբուրում եմ Ձեր ձեռքերը:
Մոպասան»
Մոպասան»
«1884թ.Մարտ
Փարիզ
Օ, Դուք փաստորեն ձանձարանում եք եւ գրում եք ինձ միայն ձանձրույթից: Ինչ դաժան եք Դուք, եւ մի կարծեք, թե Ձեր խոստովանությունից ես հալվել եմ, Դա մի փաստ է Ձեր մասին, որ ես գիտեմ եւ գիտեն բոլորը: Նախ վերջ տանք ամեն ինչ հասարակ ու սովորական դարձնելուն: Այո, ես համաձայն եմ, որ իրական արվեստը սովորական ու հասարակ երեւույթները բարձր կերպով հրամցնելն է: Բայց մեր հարաբերությունների դեպքում, այն տաղտկալի է եւ անիմաստ: Ես հասկանում եմ Ձեզ: Եվ պատասխանեմ ամենայն անկեղծությամբ, ես երիտասարդ եմ եւ գեղեցիկ, ունեմ նույնիսկ երաժշտական լսողություն: Եթե կուզեք, եւ Ձեզ համար դժվար է ինձ անծանոթուհի համարելը, անուն մտածեք ինձ համար, օրինակ՝ Ժոզեֆ, թեեւ ես կին եմ:
Ժոզեֆ»
1884թ, ապրիլ
Էտրետա
«Իմ սիրելի Ժոզեֆ, ես կարծում եմ , որ մենք մեր նամակներում հասել ենք այն կ
...Ещё4...................Մոպասան»
«1884թ.Մարտ
Փարիզ
Օ, Դուք փաստորեն ձանձարանում եք եւ գրում եք ինձ միայն ձանձրույթից: Ինչ դաժան եք Դուք, եւ մի կարծեք, թե Ձեր խոստովանությունից ես հալվել եմ, Դա մի փաստ է Ձեր մասին, որ ես գիտեմ եւ գիտեն բոլորը: Նախ վերջ տանք ամեն ինչ հասարակ ու սովորական դարձնելուն: Այո, ես համաձայն եմ, որ իրական արվեստը սովորական ու հասարակ երեւույթները բարձր կերպով հրամցնելն է: Բայց մեր հարաբերությունների դեպքում, այն տաղտկալի է եւ անիմաստ: Ես հասկանում եմ Ձեզ: Եվ պատասխանեմ ամենայն անկեղծությամբ, ես երիտասարդ եմ եւ գեղեցիկ, ունեմ նույնիսկ երաժշտական լսողություն: Եթե կուզեք, եւ Ձեզ համար դժվար է ինձ անծանոթուհի համարելը, անուն մտածեք ինձ համար, օրինակ՝ Ժոզեֆ, թեեւ ես կին եմ:
Ժոզեֆ»
1884թ, ապրիլ
Էտրետա
«Իմ սիրելի Ժոզեֆ, ես կարծում եմ , որ մենք մեր նամակներում հասել ենք այն կետին, որ ես կարող եմ ինձ թույլ տալ, քեզ հետ «Դու»-ով խոսել, եւ ինձ համար միեւնույնն է, թե դա քեզ դուր չի գա: Եւ այսպես, ես արդեն հասկացել եմ, որ դու չունես ամոթ՝ ոչ գրականության ընտրության եւ ոչ էլ բառեր ընտրելու մեջ: Չես կարծում, որ դա վտանգավոր է այն երեխաների համար, որոնց դասավանդում ես: Եթե իհարկե կա նման բան: Ինչ վերաբերվում է ինձ, ես ասեմ քեզ, չկա աշխարհում մի բան, որ ինձ չձանձրացնի, եւ ձանձրացնում է նաեւ այս նամակագրությունը: Դու ստոր եւ հիմար աղջնակ ես, եւ ես չեմ ուզում այլեւս շփվել քեզ հետ:Սա իմ վերջին նամակն է: Ես տվել եմ քեզ իմ մի քանի ստեղծագործությունների բնագրերը եւ իմ ստորագրությունը: Դե ինչ, քեզ մեծ հաջողություն, դրանք վաճառելով դու ահագին մեծ գումար կաշխատես: Ես սիրում եմ գեղեցիկ կանանց, բայց կան օրեր, երբ նույնիսկ նրանք են դառնում անտանելի: Մեկնիր ինձ ձեռքդ եւ ես հրաժեշտի ձեռքսեղմումով կբռնեմ այն:
Հ.գ- Հիմա դու կարող ես տալ, մեր նամակները բոլոր այն մարդկանց, ովքեր կցանկանան կարդալ դրանք, դու դրան ընդունակ ես:
5......................
Մոպասան»
«Ապրիլի 23, 1884թ.
Փարիզ
«Չափից ավելի կծու եւ սուր համեմունքների բույր ունի Ձեր նամակը: Կարիք չկար այնքան շատ օգտագործել այդ համեմունքները այս նամակում, որպեսզի ես շնչահեղձ լինեի: Ձեր թեթեւամտության մասին ես պետք է որ հասկանայի Ձեր գրքերից, կարիք չկար վիրավորելու ինձ, եթե նույնիսկ Դուք իմ մեջ թշնամի եք տեսնում, եթե զուրկ չլինեիք սրամտությունից, կարող էիք Ձեր ասելիքը ինձ փոխանցել հենց այդ կերպ: Այնուամենայնիվ, ես ընդունում եմ Ձեր մարտահրավերը, սակայն հիշեք՝ ավելի լավ է համոզված լինեք Ձեր թշնամու սիրալիրության եւ սրտաբացության վրա, եւ հետո նոր փորձեք կատակել նման կերպով: Իսկ հիմա պատրաստ եղեք բացահայտման, որը հասու չէ Ձեր ուղեղին՝ վերջ, բավական է, ինձ հոգնեցրեց այս նամակագրությունը, ես Ձեր հանդեպ սառել եմ, եւ այլեւս ոչինչ չեմ զգում: Ձեր հանդեպ կորցրել եմ նույնիսկ հետաքրքությունս: Ես սովորաբար ցավում են այն բաների հանդեպ, ինչն ինձանից հեռանում է ս
...Ещё5......................
Մոպասան»
«Ապրիլի 23, 1884թ.
Փարիզ
«Չափից ավելի կծու եւ սուր համեմունքների բույր ունի Ձեր նամակը: Կարիք չկար այնքան շատ օգտագործել այդ համեմունքները այս նամակում, որպեսզի ես շնչահեղձ լինեի: Ձեր թեթեւամտության մասին ես պետք է որ հասկանայի Ձեր գրքերից, կարիք չկար վիրավորելու ինձ, եթե նույնիսկ Դուք իմ մեջ թշնամի եք տեսնում, եթե զուրկ չլինեիք սրամտությունից, կարող էիք Ձեր ասելիքը ինձ փոխանցել հենց այդ կերպ: Այնուամենայնիվ, ես ընդունում եմ Ձեր մարտահրավերը, սակայն հիշեք՝ ավելի լավ է համոզված լինեք Ձեր թշնամու սիրալիրության եւ սրտաբացության վրա, եւ հետո նոր փորձեք կատակել նման կերպով: Իսկ հիմա պատրաստ եղեք բացահայտման, որը հասու չէ Ձեր ուղեղին՝ վերջ, բավական է, ինձ հոգնեցրեց այս նամակագրությունը, ես Ձեր հանդեպ սառել եմ, եւ այլեւս ոչինչ չեմ զգում: Ձեր հանդեպ կորցրել եմ նույնիսկ հետաքրքությունս: Ես սովորաբար ցավում են այն բաների հանդեպ, ինչն ինձանից հեռանում է սահելով: Թվում է, թե պիտի նույնը կատարվեր, երբ հասկանում եմ, որ կորցնում եմ Ձեզ: Հավանաբար: Եւ ինչո՞ւ էի գրում Ձեզ առհասարակ: Այս առավոտ արթանանալով, հասկացա, որ մարգարիտները շաղ եմ տվել խոզի առաջ: Մի նմանատիպ առավոտ ես արթանցել էի ու խեղդվում էի մենակության զգացողությունից: Եւ որոշեցի մի հայտնի մարդու նամակներ գրել՝ կիսվել նրա հետ, կիսել իմ սերը, դառնալ նրա ընկերն ու դարձնել նրան իմ ընկերը: Որոշում էի, թե ո՞վ կարող է լինել նա, եւ ընտրությունս կանգ առավ Ձեր վրա: Հիմա հասկանում եմ, որ նման տիպի նամակագրությունը հնարավոր է միայն երկու դեպքում: Առաջին՝ դա նման է խոնարհման եւ հավատարմության այն մարդու կողմից, ով նախընտրում է մնալ գաղտնի: Եւ երկրորդ՝ անկեղծություն է պետք՝ վստահության եւ նամակի ընդունման համար: Ձեր դեպքում չկատարվեց եւ չաշխատեց պայմաններից եւ ոչ մեկը: Ցավոք, Ձեր նամակը բացահայտեց ձեր ամբողջ Էությունը: Ես իսկապես ցավում եմ դրա համար: Դուք կարող եք կարծել, թե սա վիրավորվածի կեցվածք է: Ամենեւին ոչ:
Հ.գ- Ես Ձեր ձեռագրերն ուղարկել եմ ԱՄՆ եւ հսկայական կարողության տեր դարձել վաճառելով դրանք, խնդրում եմ հետ ուղարկել իմ նամակներն ու ստորագրությունները: Անծանոթուհի»
«Ապրիլ, 1884թ
Էտրետա
Այո, ես բացահայտեցի Ձեզ: Վերջապես: Ներեցեք ինձ նման վիրավորական նամակի համար, միայն այդպես ես կկարողանայի կռահել Ձեր իրական էությունը: Հավատացեք ինձ, այդ նամակը ես գրել էի որքան հնարավոր է դաժան ու անտանելի թվալու համար, միայն որպեսզի ճանաչեի Ձեզ, միայն այդ կերպ Դուք կբացահայտեիք Ձեզ: Միայն պարտված մարդն է բացարձակ անկեղծությամբ շփվում: Ես վատ մարդ չեմ եւ իրականում համապատասխանում եմ Ձեր խաղի բոլոր կանոններին: Համբուրում եմ Ձեր՝ ինձ անծանոթ ձեռքը: Ես հիացած եմ, ես էլ կարողացա մուտք ունենալ Ձեր հուգու մի անկյուն: Ձեր նամակները ես կհանձնեմ միայն Ձեզ, դնելով դրանք Ձեր ձեռքերի մեջ: Եւ մեկ անգամ եւս՝ ներեցեք: Եթե ցանկանում եք, ես կարող եմ գալ Փարիզ, տեսնելու Ձեզ:
Մոպասան»
Լուսինե Մկրտչյան
1......ՎՈԼՖԳԱՆԳ ԳՅՈԹԵ
Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգությւոններն են:
Գյոթեն ծնվել է Գերմանիայի Մայնի – Ֆրանկֆուրտ քաղաքում 1749թվ, օգոստոսի 28- ին:
Ուսանել է Լայպցիգի համալսարանում: Գրականության մեջ իր առաջին ուսուցիչներին համարում էր Գոթհոլդ Էֆրաիմ Լեսինգին եւ Հերդերին: Ոգեշնչման իր միակ եւ անփոխարինելի աղբյուրը համարում էր կանանց: Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգություններն են: Շփվող, հանդուրժող ու խաղաղասեր Գյոթեն ընկերական շրջապատի հոգին էր: Ընկերների հետ բացել էր մի «գրասենյակ» կամ «բանաստեղծությունների արտադրամաս» (նման անունով այն հայտնի էր ամբողջ քաղաքում), կյանքի տարբեր դեպքերի համար` թաղում, հարսանիք,սեր, բաժանում, դավաճանություն:
Ընկերները պատվերներ էին ստանում, Գյոթեն հորինում էր: Եվ մի անգամ երեկույթի ժամանակ, որը կազմակերպվել էր վաճառված բանաստեղծությունների դ
...Ещё1......ՎՈԼՖԳԱՆԳ ԳՅՈԹԵ
Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգությւոններն են:
Գյոթեն ծնվել է Գերմանիայի Մայնի – Ֆրանկֆուրտ քաղաքում 1749թվ, օգոստոսի 28- ին:
Ուսանել է Լայպցիգի համալսարանում: Գրականության մեջ իր առաջին ուսուցիչներին համարում էր Գոթհոլդ Էֆրաիմ Լեսինգին եւ Հերդերին: Ոգեշնչման իր միակ եւ անփոխարինելի աղբյուրը համարում էր կանանց: Գյոթեի ստեղծագործությունների հիմքում անձնական երջանկությունն ու ողբերգություններն են: Շփվող, հանդուրժող ու խաղաղասեր Գյոթեն ընկերական շրջապատի հոգին էր: Ընկերների հետ բացել էր մի «գրասենյակ» կամ «բանաստեղծությունների արտադրամաս» (նման անունով այն հայտնի էր ամբողջ քաղաքում), կյանքի տարբեր դեպքերի համար` թաղում, հարսանիք,սեր, բաժանում, դավաճանություն:
Ընկերները պատվերներ էին ստանում, Գյոթեն հորինում էր: Եվ մի անգամ երեկույթի ժամանակ, որը կազմակերպվել էր վաճառված բանաստեղծությունների դիմաց գումարները հավաքելու համար, Գյոթեն ծանոթացավ ու սիրահարվեց Գրեթխեն անունով շիկհեր անգլուհու:
Սակայն սերը անհետացավ այնքան հանկարծակի, ինչպես եւ սկսվել էր: Գյոթեն ուղեւորվեց սովորելու
Լայպցիգ եւ շուտով հանդիպեց Աննա- Կատերինային:
Այս անգամ հարաբերությունների ավարտի պատճառը դարձավ Գյոթեի խանդը: Կարոտն ու բաժանումը,
որ իր արմատները ձգեց Գյոթեի հոգում, ստիպեց նրան խեղդել իր խնդիրները գինու մեջ:
Եվ թվում էր, թե դրա ավարտը չի գալու: Նա վերադարձավ տուն` Ֆրանկֆուրտ, որտեղ սկսեց օրեր շարունակ նամակներ գրել Աննետային եւ միայն երկու տարի անց նա պարզեց, որ վերջինս ամուսնացել է:
Սա սարսափելի էր Գյոթեի համար եւ տարիներ անց նա կգրի հետեւյալը. «Ես զգում էի Ձեր հանդեպ մի յուրահատուկ բան, մի բան, որ չեմ կարողացել զգալ եւ ոչ մեկի հանդեպ»:
Եվ Գյոթեն իր անձնական ողբերգություններն ու զգացողությունները սկսեց օգտագործել որպես ստեղծագործությունների սյուժե:
Սերը օգնում էր նրան ստեղծագործել` եւ ծնվեցին «Պրոմեթեվս», «Ֆաուստ» եւ բազմաթիվ այլ ստեղծագործություններ:
2..............ԳՅՈԹԵԻ ՍԵՐԸ, ԱՄՈՒՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՀԵՌԱՑՈՒՄԸ
Գյոթեն 23 տարեկան էր, երբ սիրահարվեց նրան, ով դարձավ «Երիտասարդ Վերտտերի տառապանքները» հերթական գլուխգործոցի մուսան:
Քրիստիանե Վուլպիուսը մի ծաղկավաճառ կին էր` քաղաքում հայտնի որպես թեթեվ վարքի տեր: Նրա հետ տասնյոթ տարի համատեղ բնակարանում ապրելը առանց ամուսնության, մեր օրերում անվանում են «քաղաքացիական ամուսնություն»: Քրիստիանեն հոգ էր տանում Գյոթեի մասին եւ միշտ նրա կողքին էր:
Նա կատարում էր նույնիսկ նրա ամենափոքրիկ ցանկությունները, լցնում էր նրա կյանքը ուրախությամբ ու թեթեւությամբ, ստիպում ժպտալ անգամ
ամենասարսփելի տխրության մեջ: Համատեղ կյանքի տասնութերորդ տարում
Գյոթեն ամուսնացավ Քրիստիանեի հետ: Սակայն դրանից հետո նրանք միասին երկար չապրեցին: Քրիստիանեն հիվանդացավ, եւ Գյոթեն պարզապես լքեց նրան, հայտարարելով, որ չի կարողանում հանդուրժել, երբ իր
...Ещё2..............ԳՅՈԹԵԻ ՍԵՐԸ, ԱՄՈՒՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ՀԵՌԱՑՈՒՄԸ
Գյոթեն 23 տարեկան էր, երբ սիրահարվեց նրան, ով դարձավ «Երիտասարդ Վերտտերի տառապանքները» հերթական գլուխգործոցի մուսան:
Քրիստիանե Վուլպիուսը մի ծաղկավաճառ կին էր` քաղաքում հայտնի որպես թեթեվ վարքի տեր: Նրա հետ տասնյոթ տարի համատեղ բնակարանում ապրելը առանց ամուսնության, մեր օրերում անվանում են «քաղաքացիական ամուսնություն»: Քրիստիանեն հոգ էր տանում Գյոթեի մասին եւ միշտ նրա կողքին էր:
Նա կատարում էր նույնիսկ նրա ամենափոքրիկ ցանկությունները, լցնում էր նրա կյանքը ուրախությամբ ու թեթեւությամբ, ստիպում ժպտալ անգամ
ամենասարսփելի տխրության մեջ: Համատեղ կյանքի տասնութերորդ տարում
Գյոթեն ամուսնացավ Քրիստիանեի հետ: Սակայն դրանից հետո նրանք միասին երկար չապրեցին: Քրիստիանեն հիվանդացավ, եւ Գյոթեն պարզապես լքեց նրան, հայտարարելով, որ չի կարողանում հանդուրժել, երբ իր
կողքին հիվանդ մարդիկ են ապրում եւ չի կարողանում հոգ տանել նրանց մասին: Մինչ Քրիստիանեն
մահանում էր բացարձակ միայնության մեջ, Գյոթեն արդեն գտել էր նոր հիացմունքի նոր առարկա ու մուսա`
Տիկին Ֆոն Շտեյն: Գյոթեի նամակները ուղղված նրան:
«Մարտի 22, հինգշաբթի
Քո սերը` կարծես առավոտյան ու երեկոյան աստղ լինի, նա գալիս է արեւից հետո ու այլեւս չի գնում: Եվ Ես խնդրում եմ Աստվածներին, որպիսի նրանք չլռեն ու չանհետանան իմ ճանապարհից:Առաջին գարնանային անձրեւը խանգարեց մեր զբոսանքը: Մենք դեռ միասին չենք ապրել այսպիսի հրաշալի գարուն, թող որ նա
ունենա եւ նույնպիսի աշուն:Կներես, ես նույնիսկ քո կարծիքը չհարցրեցի: Մնա ինձ հետ, դու միակ բնական
քարն ես իմ զարդատուփում»:
«Նոյեմբերի 21, հինգշաբթի
Վաղ առավոտյան քեզ մոտ կլինեմ: Ոչ կյանքը, ոչ մահը, ոչ արվեստը չի կարող ինձ բաժանել քեզանից: Ուրախանում եմ, երբ ձյուն եմ տեսնում…Այն ինձ տանում է անցյալ: Վաղը արի պարզապես թեյ խմելու ու ինձ հետ տեղափոխվելու իմ հիշողությունների ձնե աշխարհ»:
«Դեկտեմբերի 23, երեկոյան
Թույլ տուր ինձ շնորհակալ լինել քեզ քո նամակի համար: Թույլ տուր մի քանի րոպե մոռանալ, որ կա
այնտեղ մի բան, ինչը հիվանդագին է: Սիրելիս…Սիրելիս..Սիրելիս..Քեզ ծնկաչոք եմ խնդրում, աղաչում եմ
քեզ, թեթեւացրու ու ներիր իմ վերադարձը քո մոտ ու մինչ այդ եղած իմ հեռացումը: Ես չեմ ուզում մնալ թշվառ-լքյալ այս մեծ ու անծայր աշխարհում:Ներիր ինձ մեծահոգաբար եւ օգնիր ինձ կանգնել»:
Բետինա ֆոն Արնիմը (1785-1859),գերմանացի գրող է,Գյոթեի ամենամեծ երկրպագուն,1807 թվ. Բետինան հագավ տղամարդու հա•ուստ, որպիսի կարողանա գաղտնի հանդիպել եւ տեսնել Գյոթեին:Սիրավեպը
Գյոթեի հետ նա նկարագրել է «Նամակագրություն Գյոթեի հետ» ստեղծագործության մեջ:
3.................«Վարտբուրգ, օգոստոսի 1, գիշեր
Ընկերս, ես մենակ եմ: Բոլորը քնած են, իսկ ինձ խանգարում է քնել այն, որ ես քիչ առաջ
քեզ հետ էի, իմ Գյոթե: Գիտես, կարծում եմ, դա իմ կյանքի ամենամեծ իրադարձությունն էր: Հնարավոր է, դա ամենալեցուն , ամենաերջանիկ ակնթարթներն էր, եւ ավելի լավ օրեր դժվար թե լինեն, որովհետեւ ես չեմ
ուզում ընդհունել: Դա վերջին համբույրն էր, որով ես կարող եմ ապրել, իսկ մինչ այդ, ես կարծում եմ, որ
պետք է լսեմ քեզ հավերժ: Երբ ես գալիս էի քեզ մոտ ծառերի ու արահետների միջով, որի ստվերի տակ մենք քայլել ենք ինչ-որ ժամանակ, ինձ թվում էր, թե ես պետք է շոշափեմ յուրաքանչյուր տերեւ: Բայց անհետացել
էին ծանոթ բոլոր արահետները: Իսկ կապույտ հորիզոնը կարծես պահպանում էր իմ գաղտնիքը: Շուտով
նաեւ դա անհետացավ, եւ իմ մոտ ոչինչ չմնաց, բացի իմ ապրելու ցանկությունից: Եւ արցունքների միջով
հ
...Ещё3.................«Վարտբուրգ, օգոստոսի 1, գիշեր
Ընկերս, ես մենակ եմ: Բոլորը քնած են, իսկ ինձ խանգարում է քնել այն, որ ես քիչ առաջ
քեզ հետ էի, իմ Գյոթե: Գիտես, կարծում եմ, դա իմ կյանքի ամենամեծ իրադարձությունն էր: Հնարավոր է, դա ամենալեցուն , ամենաերջանիկ ակնթարթներն էր, եւ ավելի լավ օրեր դժվար թե լինեն, որովհետեւ ես չեմ
ուզում ընդհունել: Դա վերջին համբույրն էր, որով ես կարող եմ ապրել, իսկ մինչ այդ, ես կարծում եմ, որ
պետք է լսեմ քեզ հավերժ: Երբ ես գալիս էի քեզ մոտ ծառերի ու արահետների միջով, որի ստվերի տակ մենք քայլել ենք ինչ-որ ժամանակ, ինձ թվում էր, թե ես պետք է շոշափեմ յուրաքանչյուր տերեւ: Բայց անհետացել
էին ծանոթ բոլոր արահետները: Իսկ կապույտ հորիզոնը կարծես պահպանում էր իմ գաղտնիքը: Շուտով
նաեւ դա անհետացավ, եւ իմ մոտ ոչինչ չմնաց, բացի իմ ապրելու ցանկությունից: Եւ արցունքների միջով
հանկարծ ես տեսա , որ չեմ կարողանում տեսնել, որովհետեւ մենք միասին չենք: Մի քանի ակնթարթում ես հիշեցի ամեն ինչ, թե ինչպես էինք զբոսնում, ինչպես էինք թափառում գիշերները, ու ինչպես էիր ծիծաղում,
երբ ես •ուշակություններ էի անում ամպերով: Ես պատմում էի իմ սիրո մասին, իմ երազների մասին, թե
ինչպես էինք լսում տերեւների սոսափյունը,ու գիշերային քամիները օրորում էին մեզ: Եվ դու սիրում էիր ինձ:
Երբ ձեռք- ձեռքի քայլում էինք փողոցներով, ես զգում էի քեզ քո շնչառությամբ, քո ձայնով: Ես հասկանում
էի, կարծես շոշափելիորեն զգում,թե ինչպես ես ինձ դարձնում քո ներաշխարհի մի մասնիկը, քո կյանքի ամենաթանկ մասնիկը: Եվ թվում էր, թե ամբողջ աշխարհում միայն ես կամ քո համար, եւ ոչինչ չես ուզում
բացի իմ կողքին լինելուց: Եվ հանկարծ իմն էր դառնում այն ամենը, ինչ մինչ այդ անծանոթ է ինձ ու օտար:
Եվ ուր էլ որ ես գնայի, իմ երջանկությունը ամենուր իմ հայրենիքն էր»:
«Շլանգենբադ, 17-ը օգոստոսի
Եթե քո երեւակայությունը բավականին ուժեղ է, որպիսի հետեւես ինձ ու իմ մտքերին, սարերի ու նույնիսկ ձորերի միջով, ապա ես կհամարձակվեմ քեզ իմ մոտ հրավիրել: Ուղղակի նայիր աչքերիս մեջ ու փորձիր կարդալ իմ մտքերը: Ուղղակի գրկիր ինձ ու ասա. «Այս հրաշալի արարածը կարող էր ստեղծված լինել միայն ինձ համար»: Համարիր ու հավատա, որ ես քո •անձն եմ, եւ ես չեմ ուզում զրկվել դրանից: Լսու՞մ ես: Ահա թե ինչու է ինձ պետք քո երեւակայությունը, ՈՐՊԻՍԻ ԶԳԱՄ ՈՒ ԼՍԱՄ ԱՅԴ ԱՄԵՆԸ:
Մտիր նաեւ իմ սիրտ: Դու օտար չես իմ սրտին, ուղղակի մոտեցիր ու թակիր, եւ գուցե միայնությունը թույլ տա քեզ ներս մտնել: Եվ դու իմ հոգում կգտնես մի մեծ աշխարհ, որտեղ միշտ արեւ է ու դու ցանկալի հյուր ես:
Գուցե բացատրես, թե ինչու ՞ ես այդքան առատաձեռն իմ հանդեպ ….քո նամակներում, իհարկե : Այս ցուրտ ձմռանը, դու հարցնում ես, թե ես ինչ՞ի կարիք ունեմ: Ոչնչի: Պարզապես քանի դեռ ես քեզ հետ չեմ, չկա
Աստծու օրհնությունը:
Ուժեղ է իմ երեւակայությունը,իսկապես…Ներիր ինձ,բայց ես շատ կուզեի խորտակվել քո երազանքներում ու կուզեի, որ քո երեւակայության ալիքները խաղան ինձ հետ ու ի վերջո խորտակեին:
Հ.Գ- Գրել եմ Մյունխենում, հուլիսի 16-ին, երբ շատ ուժեղ անձրեւ էր գալիս ու տակնուվրա
անում ամենի ինչ իմ ներսում:
Քո Բետտինա »:
1........ԴԵՆԻ ԴԻԴՐՈ
Պատմական փաստերը խոսում են այն մասին, որ Դիդրոն, Վոլտերը, Ռուսոն եւ Մոնտեսքիոն էին այն հանճարներն, ովքեր, ոչ միայն սկիզբ դրեցին լուսավորության ժամանակաշրջանին, այլ նաեւ «ուղեղներ» պատրաստեցին ֆրանսիական հեղափոխությանն ընդառաջ:
Դենի Դիդրո` ֆրանսիացի գրող, փիլիսոփա, արվեստաբան: Ծնվել է 1713 թ. արհեստավորների ընտանիքում: Տեղափոխվելով Փարիզ, Դիդրոն սկսեց ղեկավարել բուրժուազիան, գրել «Փիլիսոփայական մտքեր» աշխատությունը: Դիդրոյի «Արտամուսնական որդին» ստեղծագործության համար նրան սկսեցին ենթարկել բազմաթիվ հետապնդումների. նա դարձել էր ամենից շատ քննարկվող մարդկանցից մեկը, քանի որ պաշտպանում էր արտամուսնական կապերից ծնված երեխամներին եւ բարձրաձայնում նրանց իրավունքների մասին: Դենի Դիդրոյի ստեղծագործական կյանքն անցնում էր վայրիվերումներով: Մեկ նրան գրկաբաց ընդունում էին, մեկ մերժում ու սկում հետապնդել: Նրա ամենահայտնի ստեղծա•ործությունների թվում է` «Աթեիստ», «Անհ
...Ещё1........ԴԵՆԻ ԴԻԴՐՈ
Պատմական փաստերը խոսում են այն մասին, որ Դիդրոն, Վոլտերը, Ռուսոն եւ Մոնտեսքիոն էին այն հանճարներն, ովքեր, ոչ միայն սկիզբ դրեցին լուսավորության ժամանակաշրջանին, այլ նաեւ «ուղեղներ» պատրաստեցին ֆրանսիական հեղափոխությանն ընդառաջ:
Դենի Դիդրո` ֆրանսիացի գրող, փիլիսոփա, արվեստաբան: Ծնվել է 1713 թ. արհեստավորների ընտանիքում: Տեղափոխվելով Փարիզ, Դիդրոն սկսեց ղեկավարել բուրժուազիան, գրել «Փիլիսոփայական մտքեր» աշխատությունը: Դիդրոյի «Արտամուսնական որդին» ստեղծագործության համար նրան սկսեցին ենթարկել բազմաթիվ հետապնդումների. նա դարձել էր ամենից շատ քննարկվող մարդկանցից մեկը, քանի որ պաշտպանում էր արտամուսնական կապերից ծնված երեխամներին եւ բարձրաձայնում նրանց իրավունքների մասին: Դենի Դիդրոյի ստեղծագործական կյանքն անցնում էր վայրիվերումներով: Մեկ նրան գրկաբաց ընդունում էին, մեկ մերժում ու սկում հետապնդել: Նրա ամենահայտնի ստեղծա•ործությունների թվում է` «Աթեիստ», «Անհամեստ գանձեր», «Գիտություն. Արվեստի եւ արհեստի հանրագիտարան» աշխատությունը: 1734 թ. Դիդրոն խզեց կապերը հարազատների եւ ընտանիքի հետ, քանի որ որոշեց ամուսնանալ Անտուանետ Շամփիոնի հետ: Դիդրոյի ընտանիքը մերժում էր աղջկան, քանի որ համարում էր, որ նա աղքատ է, ունի վատ կրթություն եւ անդաստիարակ է: Նրանց ամուսնությունը երջանկությունչբերեց եւ ոչ մեկին: Անտուանետը սիրահարվեց մեկ ուրիշին, իսկ Դիդրոն սիրավեպ սկսեց Սոֆի Վոլանի հետ, որը շարունակվեց մինչեւ Դիդրոի մահը` 1784թ.:
«Սոֆի Վոլանին
1759 թ. հուլիս
Ես չեմ կարող մեկնել առանց Ձեզ մի քանի բառ ասելու:
Եւ այսպես իմ սիրելի, դուք ինձանից մի քանի լավ բառ եք սպասում: Սիրելիս, Ձեզանից նույնիսկ իմ կյանքն է կախված, թե ես ինչպես եմ սիրում: Ես երբեք ոչ մի վատ բան չեմ արել եւ չեմ էլ փորձում շփոթել իմ ճանապարհները: Ես ամբողջվին Ձերն եմ, Դուք ինձ համար ամեն ինչ եք: Մենք կօ•նենք մեկս մյուսին այն բոլոր դժբախտությունների ժամանակ, որ կարող է մեզ ուղարկել ճակատա•իրը: Դուք կթեթեւացնեք իմ տառաապանքները: Ես Ձեզ միշտ կհիշեմ այնպիսին, ինչպիսին որ տեսել եմ վերջին ժամանակահատվածում: Իսկ Դուք պետք է հավատաք, որ ես մնացել եմ այնպիսին, ինչպեսին որ ինձ տեսել եք առաջին ան•ամ: Ես հավատում եմ Ձեր հաստատակամությանը եւ գնահատում եմ այն:
Ոչ մի կիրք չի ունեցել այնաքն հիմքեր, որքան իմը: Սիրելի Սոֆի, Դուք իսկապես •եղեցիկ եք, այդպես չ՞է: Բարի գիշեր, իմ սիրելի Սոֆի, ես երջանիկ եմ այնպես , ինպես երջանիկ է յուրաքնչյուր մարդ, ով սիրահարված է, ինչպես կարող է երջանիկ լինել տղամարդը, հասկանալով, որ իրեն սիրում է աշխարհի լավագույն կանանցից մեկը:
Դ.Դ»
2..........Սոֆի Վոլանին
1759 թ. հոկտեմնբերի 20, Գրանդ Վալ
Դուք առողջ եք, եւ մտածում եք իմ մասին: Դուք սիրում եք ինձ: Դուք միշտ կսիրեք ինձ: Ես հավատում եմ Ձեզ: Ես երջանիկ եմ: Ես նորից ապրում եմ: Ես կարող եմ աշխատել, խոսել, խաղալ, երգել ու ստեղծագործել, անել այն ամենն, ինչ ցանկանում եք: Նույնիսկ իմ սերն այնքան չի կարող ուրախացնել ինձ, որքան Ձեր սերը: Ես չափից ավելի տխուր ու վհատված էի վերջին ժամանակներս: Ինչ անհամբերությամբ էի սպասում Ձեր նամակներին:
Եթե մարդն, ով ինձ տվեց Ձեր նամակը, այդքան հիմար չլիներ, նա կարող էր ասել ինձ . «Նա ստացավ լուր մի մարդուց, ու նրան սիրում է այս կյանքում ամեն ինչից շատ»: Խնդրում եմ, զվարճությունների ժամանակ, գոնե երբեմն-երբեմն հիշեք ինձ:
Ցտեսություն իմ սիրելի, իմ դողացող սեր: Սիրում եմ Ձեզ ամբողջ ուժով ու հավատարմությամբ: Ես կսիրեի Ձեզ ավելի ուժեղ, եթե հավատայի, որ դա հնարավոր է:
Դ.Դ»:</e
...Ещё2..........Սոֆի Վոլանին
1759 թ. հոկտեմնբերի 20, Գրանդ Վալ
Դուք առողջ եք, եւ մտածում եք իմ մասին: Դուք սիրում եք ինձ: Դուք միշտ կսիրեք ինձ: Ես հավատում եմ Ձեզ: Ես երջանիկ եմ: Ես նորից ապրում եմ: Ես կարող եմ աշխատել, խոսել, խաղալ, երգել ու ստեղծագործել, անել այն ամենն, ինչ ցանկանում եք: Նույնիսկ իմ սերն այնքան չի կարող ուրախացնել ինձ, որքան Ձեր սերը: Ես չափից ավելի տխուր ու վհատված էի վերջին ժամանակներս: Ինչ անհամբերությամբ էի սպասում Ձեր նամակներին:
Եթե մարդն, ով ինձ տվեց Ձեր նամակը, այդքան հիմար չլիներ, նա կարող էր ասել ինձ . «Նա ստացավ լուր մի մարդուց, ու նրան սիրում է այս կյանքում ամեն ինչից շատ»: Խնդրում եմ, զվարճությունների ժամանակ, գոնե երբեմն-երբեմն հիշեք ինձ:
Ցտեսություն իմ սիրելի, իմ դողացող սեր: Սիրում եմ Ձեզ ամբողջ ուժով ու հավատարմությամբ: Ես կսիրեի Ձեզ ավելի ուժեղ, եթե հավատայի, որ դա հնարավոր է:
Դ.Դ»:
Հ.գ – Ինչպես բազմաթիվ արվեստագետներ, Դիդրոն եւս ուներ բազմաթիվ ֆինանասկան դժվարություններ, ինչը պարզելով , կայսրուհի Եկատերինան գնեց նրա գրադարանը: Հետագա տարիներին այդ գրադարանից օգտվելու համար ընթերցողները, ովքեր պալատականներ էին, վճարում էին յուրաքանչյուր •րքի համար: Գումարներն օգտագործվում էին մարելու համար Դիդրոյի ահռելի պարտքերը: Գրադարանը Փարիզից տեղափոխվեց Սանկտ -Պետերբուրգ եւ մինչ օրս գտնվում է այնտեղ:
...
1.........ՋԵՔ ԼՈՆԴՈՆ
Ջեկ Լոնդոնը ամերիկացի ամենահայտնի գրողն է, և նրա ազգային հերոսը:
Փոխելով բազմաթիվ և անհամատեղելի մասնագիտություններ, Ջեկ Լոնդոնը երբեք չի խուսափել արկածներից:
Հետագայում լինելով ամուսնացած նա սիրահարվեց բանաստեղծուհի Աննա Ստրանսկիին: Նրանց միջև սկսվածերկարատև սիրավեպը դառնում է Լոնդոնի ամուսնալուծության պատճառը:
Լոնդոնը ամենուր և միշտ հայտարարում է , որ չի հավատում սիրո գոյությանը;
Սակայն հետագայում ինքն էլ մոռանում է իր խոսքերի մասին դարձնելով սերը իր թթվածինը:
Լոնդոնը ուներ բազմաթիվ տարօրինակություններ: Լինելով հասարակական ամենաճանաչված և ամենաազդեցիկ մարդկացից մեկը, օգտագործում էր տարբեր տեղեկատվական միջոցները ստեղծելով տարօրինակ ու հակասական կերպարներ ինքն իրենից: Օրին
...Ещё1.........ՋԵՔ ԼՈՆԴՈՆ
Ջեկ Լոնդոնը ամերիկացի ամենահայտնի գրողն է, և նրա ազգային հերոսը:
Փոխելով բազմաթիվ և անհամատեղելի մասնագիտություններ, Ջեկ Լոնդոնը երբեք չի խուսափել արկածներից:
Հետագայում լինելով ամուսնացած նա սիրահարվեց բանաստեղծուհի Աննա Ստրանսկիին: Նրանց միջև սկսվածերկարատև սիրավեպը դառնում է Լոնդոնի ամուսնալուծության պատճառը:
Լոնդոնը ամենուր և միշտ հայտարարում է , որ չի հավատում սիրո գոյությանը;
Սակայն հետագայում ինքն էլ մոռանում է իր խոսքերի մասին դարձնելով սերը իր թթվածինը:
Լոնդոնը ուներ բազմաթիվ տարօրինակություններ: Լինելով հասարակական ամենաճանաչված և ամենաազդեցիկ մարդկացից մեկը, օգտագործում էր տարբեր տեղեկատվական միջոցները ստեղծելով տարօրինակ ու հակասական կերպարներ ինքն իրենից: Օրինակ նա բոլորին պատմում էր մի փոքրիկ «հեքիաթ» այն մասին , որ փրկվելով աղքատության ճիրաններից , նա հասել է փառքի, ճանաչման և հաջողության:
Նրա ամենաիրական կիրքը եղել և մնում էր գյուղատնտեսությունը: Նա շաբաթներ էր անցկացնում իր ագարակում և նրա ամենամեծ երազանքը մնում էր գյուղատնտեսական տեխնոլոգիաների ստեղծումն ու ներդրումը գյուղատնտեսության մեջ: Սակայն նրա մտահաղացումները մնացին միայն թղթի վրա, քանի որ նա մահացավ քառասուն տարեկան հասակում:
Նա մարդկությանը ժառանգություն է թողել պատմվածքների հիսուն ժողովածու:
2...........«Օքլանդ, 1901 թվ ,Ապրիլի 3, ժամը …
Սիրելի Աննա
Ես ասե՞լ էի, որ բոլոր մարդիկ բաժանվում են տեսակների: Եթե ասել եմ քեզ այս մասին, թույլ տուր մանրամասնել և քեզ պատմել այն ամենը, ինչ գիտեմ այս մասին: Բայց տարօրինակ է, դու դուրս ես սահում և ես չեմ կարողանում քեզ դասել այս տիպերից և ոչ մեկին: Սարսափելի է` ես չեմ կարող քեզ մասնատել, կիսել իմ և հասարակության միջև: Կիսել իմ և իմ միջև:
Ես կարող եմ ·լուխ ·ովել , որ տաս մարդուց կարող եմ իննի պահվածքին հետևելով` բացահայտել, թե ովքեր են նրանք իրականում: Ես դա կարող եմ անել ուսումնասիրելով նրանց խոսքերը, քայլերն ու ժեստերը, ես կարող եմ նրանց սրտի ռիթմն ան·ամ կռահել ու բացահայտել նրանց ան·ամ այդ կերպ.. . »
« Ժամը …
Տասերրորդ…Բայց տասերրորդն ինձ համար մնում է հանելուկ: Ես հուսահատության մեջ եմ,
...Ещё2...........«Օքլանդ, 1901 թվ ,Ապրիլի 3, ժամը …
Սիրելի Աննա
Ես ասե՞լ էի, որ բոլոր մարդիկ բաժանվում են տեսակների: Եթե ասել եմ քեզ այս մասին, թույլ տուր մանրամասնել և քեզ պատմել այն ամենը, ինչ գիտեմ այս մասին: Բայց տարօրինակ է, դու դուրս ես սահում և ես չեմ կարողանում քեզ դասել այս տիպերից և ոչ մեկին: Սարսափելի է` ես չեմ կարող քեզ մասնատել, կիսել իմ և հասարակության միջև: Կիսել իմ և իմ միջև:
Ես կարող եմ ·լուխ ·ովել , որ տաս մարդուց կարող եմ իննի պահվածքին հետևելով` բացահայտել, թե ովքեր են նրանք իրականում: Ես դա կարող եմ անել ուսումնասիրելով նրանց խոսքերը, քայլերն ու ժեստերը, ես կարող եմ նրանց սրտի ռիթմն ան·ամ կռահել ու բացահայտել նրանց ան·ամ այդ կերպ.. . »
« Ժամը …
Տասերրորդ…Բայց տասերրորդն ինձ համար մնում է հանելուկ: Ես հուսահատության մեջ եմ, քանի որ այդ տասից ինձ անհրաժեշտ է միայն իմանալ ու կռահել վերջինին: Իսկ ես անզոր եմ, որովհետև այդ վերջինը հենց դու ես: Իմ փախչող ու վերադարձող ներկա: Հետաքրքիր է, բայց մեզանից յուրաքանչյուրն իրեն զգում է միայնակ մյուսի կողքին, տարբեր մյուսից և գուցե այդ պատճառով էլ ամենափոքրիկ նմանությունը մեր մեջ` նման է հրաշքի… »
«Ժամը…
Մեզ պետք չեն բառեր` բարձրաձայն բառեր: Մենք այդ բառերի համար չափազանց անհասկանալի ու բարդ ենք: Գուցե Աստված հիանում է մեզնով, տեսնելով մեր լուռ միասնությունն ու շփումը:
Այս ամենում և մեր հարաբերություններում միակ բնական բանը անբնական տաքարունությունն է, չափազանց մեծ, վտան•ավոր, լուսավոր: Դե ճիշտ է, մենք միասին ենք, բայց մենք նման ենք այլմոլորակայիների ուրվականների: Ու միասին ենք…
Այսքան վերլուծելով մեր հարաբերություններ, ես չեմ կարողանում ընդունել, որ դու այդ տասներորդ մարդն ես հհանելուկ չբացահայտվող:
Կարծես մեզ հավերժությունն է ուղեկցում, և ահա թե ինչն է մեզ ստիպում լռել միմյանց կողքին »:
« Ժամը….
Քո մասին մտածելիս և քո կողքին անգամ քո մասին երազելիս ` ես ժպտում եմ: Ժպտում եմ նախանձելի ու անկեղծ ժպիտով:
Դա մի ժպիտ է, որը կարելի է ներել: 25 տարի ես ապրել եմ հուսահտության բանտում: Ես սովորել եմ չհիանալ: Դա մի դաս է, որն անհնար է մոռանալ: Ես ինձ արգելում եմ հուսալ և հավատալ նաև հույսի գոյությանը: Ես ուրախանում եմ ամենափոքրիկ մանրուքներով, իմ օրով նույնիսկ: Բայց ես չեմ կարողանում հիանալ ինքս ինձանով, հիանալ այն հրաշքով, որ թաքնված է իմ ներսում: Հիանալ իմ սիրով:
Ու լսում եմ իմ ձայնը: Ոչ ,ուրեմն ես չեմ… Աշխարհում դեռ կան բազմաթիվ երկդեմ մարդիկ , նմանատիպ ձայներ, եվ ես •ուցե ամենահանճարեղն եմ նրանցից… »
1...Սիրիր հավերժ քեզ, ինձ, մեզ.....
ԲԵԹՀՈՎԵՆ
Մարդկության պատմությանն ամենահայտնի երաժշտական ստեղծագործություններից մեկը` «Լուսնային սոնատը», նվիրված է մի կնոջ, ով Բեթհովենին ստիպել է սիրել իրեն ու հետո ապրել դավաճանության ցավը : Ջուլիետա Գուակարդի` հենց նրան ենք շնորհակալ Բեթհովենի բազմաթիվ ստեղծագործությունների համար: Ստորև ներկայացված են հատվածներ այն նամակներից, որոնք Բեթհովենը ուղղել է նրան: Բեթհովենը (1770 – 1827) այս նամակները գրել է 1801 թվ-ին` տանվեցամյա մի « հրաշքի » ` կոմսուհի Ջուլիետային: Երբ Բեթհովենը երաժշտական դասեր էր տալիս նրան, Ջուլիետան արդեն իսկ նշանված էր մեկ ուրիշի հետ: Բազմաթիվ խոստումներից հետո նա պարզապես լքեց Բեթհովենին:
« Հուլիսի վեց, 1801թվ (լուսաբացին)
Հրեշտակ իմ, կյանք իմ, իմ երկրորդ ես`այսօր գրում եմ քեզ միայն մի քանի բառ և
...Ещё1...Սիրիր հավերժ քեզ, ինձ, մեզ.....
ԲԵԹՀՈՎԵՆ
Մարդկության պատմությանն ամենահայտնի երաժշտական ստեղծագործություններից մեկը` «Լուսնային սոնատը», նվիրված է մի կնոջ, ով Բեթհովենին ստիպել է սիրել իրեն ու հետո ապրել դավաճանության ցավը : Ջուլիետա Գուակարդի` հենց նրան ենք շնորհակալ Բեթհովենի բազմաթիվ ստեղծագործությունների համար: Ստորև ներկայացված են հատվածներ այն նամակներից, որոնք Բեթհովենը ուղղել է նրան: Բեթհովենը (1770 – 1827) այս նամակները գրել է 1801 թվ-ին` տանվեցամյա մի « հրաշքի » ` կոմսուհի Ջուլիետային: Երբ Բեթհովենը երաժշտական դասեր էր տալիս նրան, Ջուլիետան արդեն իսկ նշանված էր մեկ ուրիշի հետ: Բազմաթիվ խոստումներից հետո նա պարզապես լքեց Բեթհովենին:
« Հուլիսի վեց, 1801թվ (լուսաբացին)
Հրեշտակ իմ, կյանք իմ, իմ երկրորդ ես`այսօր գրում եմ քեզ միայն մի քանի բառ և այն էլ մատիտով (քո մատիտով): Վաղը ստիպված եմ նոր բնակարան փնտրել ինձ համար, այնքան անհարմար է , հատկապես հիմա:
Եվ ինչ՞ի համար է այս խորը թախիծը անխուսափելիից առաջ: Մի՞թե սերը կարող է գոյություն ունենալ առանց զոհերի, առանց ինքնամերժման:Դու կարո՞ղ ես անել այնպես, որ ամբողջովին ես պատկանեմ քեզ , իսկ դու ինձ: Աստված իմ: Սերը պահանջում է ամեն ինչ և ունի դրա իրավունքը: Ես զգում եմ դա այնպես ինչպես և դու: Միայն թե, դու շատ հեշտությամբ ես մոռանում այն, որ ես ապրում և պետք է ապրեմ մեր երկուսի համար`ՔՈ և ԻՄ: Իմ ճանապարհորդությունը սարսափելի էր,ես վերադարձել եմ երեկ առավոտյան ժամը չորսին , ձիերը շատ քիչ էին, ես էլ որոշեցի այլ ճանապարհով գալ, սարսափելի էր: Բայց հետաքրքիր էր այն զգացողությունը, որը այցելեց ինձ ճանապարհի վերջում`ես երջանիկ էի , որովհետև ես հաղթահարեցի դժվարություններ:
Լավ , ինչևէ: Երևի շուտով մենք կհանդիպենք` գուցե հենց այդ պատճառով էլ ես չեմ կարող քեզ ասել այն եզրակացությունների մասին, որ արել եմ իմ կյանքի վերաբերյալ: Գիտե՞ս, եթե մեր սրտերը միասին բաբախեին , ես հավանաբար դա չէի անի: Հոգիս լի է այն ամենով, ինչ կուզեի քեզ ասել:
Լինում են պահեր, երբ ինձ թվում է , որ մեր լեզուն անզոր է: Ուրախացիր, զգա կյանքը , բայց խնդրում եմ շարունակիր մնալ իմը: Մնա իմ անփոխարինելին, միակ գանձը: Մնացած այն ամենի մասին ինչ լինում և պետք է լինի մեզ հետ, հոգում է ԱՍՏՎԱԾ:
ՔՈ ՀԱՎԱՏԱՐԻՄ »
2...« Հուլիսի 6, երկուշաբթի երեկոյան, 1801 թվ
Դու տառապում ես, դու իմ գանձ: Հիմա եմ միայն հասկանում, որ նամակները միշտ պետք է ուղարկել վաղ առավոտյան: Երկուշաբթի և հինգշաբթի, միակ օրերը , երբ փոստատունը այստեղից շարժվում է: Գալիս է քեզ մոտ :
Դու տառապում ես`այնտեղ որտեղ կամ ես, կաս նաև դու, ես կպայքարեմ , որ դու լինես իմը: Այո: Առանց քեզ ես կսկսեմ ապրել ու շնչել ինչպես բոլոր մարդիկ, իսկ դա ես չեմ ուզում, և եթե անկեղծ , իմ կարծիքով արժանի չեմ դրան: Չեմ ուզում արժանանալ: Որևէ մեկի ստորացումը մյուսի մոտ , ես չեմ ուզում տեսնել, դա ցավալի և նողկալի է ինձ համար: Թեև ով եմ ես ամբողջ տիեզերքի առջև, եթե փորձեմ ինձ վերևից նայել: Հավանաբար հենց այս գիտակցման մեջ է մարդու աստվածային առաքելությունը: Ես երևի լաց կլինեմ ,եթե պարզվի , որ դու իմ մասին տեղեկացել ես մինչև շաբաթ օրը: Չգիտեմ, ինձ ինչպես և որքան ես սիրում, գիտեմ մի բան, որ ես քեզ ավելի ուժեղ ու շատ եմ
...Ещё2...« Հուլիսի 6, երկուշաբթի երեկոյան, 1801 թվ
Դու տառապում ես, դու իմ գանձ: Հիմա եմ միայն հասկանում, որ նամակները միշտ պետք է ուղարկել վաղ առավոտյան: Երկուշաբթի և հինգշաբթի, միակ օրերը , երբ փոստատունը այստեղից շարժվում է: Գալիս է քեզ մոտ :
Դու տառապում ես`այնտեղ որտեղ կամ ես, կաս նաև դու, ես կպայքարեմ , որ դու լինես իմը: Այո: Առանց քեզ ես կսկսեմ ապրել ու շնչել ինչպես բոլոր մարդիկ, իսկ դա ես չեմ ուզում, և եթե անկեղծ , իմ կարծիքով արժանի չեմ դրան: Չեմ ուզում արժանանալ: Որևէ մեկի ստորացումը մյուսի մոտ , ես չեմ ուզում տեսնել, դա ցավալի և նողկալի է ինձ համար: Թեև ով եմ ես ամբողջ տիեզերքի առջև, եթե փորձեմ ինձ վերևից նայել: Հավանաբար հենց այս գիտակցման մեջ է մարդու աստվածային առաքելությունը: Ես երևի լաց կլինեմ ,եթե պարզվի , որ դու իմ մասին տեղեկացել ես մինչև շաբաթ օրը: Չգիտեմ, ինձ ինչպես և որքան ես սիրում, գիտեմ մի բան, որ ես քեզ ավելի ուժեղ ու շատ եմ սիրում: Միշտ բաց և պարզ եղիր ինձ հետ:
Քանի դեռ բուժումներ եմ ընդունում , պետք է ավելի շուտ քնեմ: Աստված իմ:Լինել այսքան մոտ և միևնույն ժամանակ այսքան հեռու միմյանցից…Եվ մի՞թե երկինքը չի բացել սերը մեզ համար և մի՞թե այն նույնքան աներեր է , որքան երկնային նշանները:
Քո հավատարիմ »
« Հուլիսի 7 1801թվ
Բարի օր: Նոր եմ արթնացել, բայց մտքերս վաղուց արդեն թռչում են քեզ մոտ`իմ միակ և անմահ սեր : Ես մեկ ամբողջովին երջանկություն եմ , մեկ անսահման ու անծայր տխրություն, և այն պատճառով միայն , որ ես սարսափում ու չեմ հասկանում , չեմ ուզում հասկանալ , թե ինչ է նախապատրաստում մեր համար ճակատագիրը: Ես կարող եմ ապրել միայն քեզ հետ, և չկա այլ տարբերակ: Ես որոշել եմ այնքան ժամանակ թափառել հեռուներում և քեզանից հեռու, մինչև ի վիճակի լինեմ թռչելու քո գիրկը, նետվելու դեպի քեզ: Ցավոք , սա հիմա անհրաժեշտ է: Վստահ եղիր և մի կասկածիր երբեվիցէ իմ հավատարմության մեջ:Երբեք, երբեք ու էլի երբեք:Աստված իմ ինչ՞ու պետք է միշտ լքես այն ինչ սիրում ես և ինչլ այդքան թանկ է քեզ համար: Սերը ինձ դարձնում է ամենաերջանիկ և ամենադժբախտ մարդը միաժամանակ: Իմ տարիքում , սովորաբար , երևի պահանջվում է որոշակիություն , հստակություն , հավասարակշռություն, բայց մի՞թե այդ ամենը հնարավոր է մեր հարաբերությունների դեպքում: Փոստատունն արդեն շարժվում է, ավարտեմ նամակս, որպիսի կարողանաս կարդալ այն : Հանգսիտ եղիր: Սիրիր ինձ այսօր և եթե ուզես նաև վաղը: Սիրիր ինձ ինչպես երեկ: Մի կասկածիր իմ հավատարմության մեջ: Երբեք:
Սիրիր հավերժ քեզ, ինձ , մեզ
Քո Լ.Բ »