Предыдущая публикация
ҲАСАДГЎЙ
Ҳикоя.
Рўзаи рамазон ойида, якшанба куни жигаримдан хабар олиш учун йўлга тушдим. Опам, энди икки йилдан буён юришдан қолган. Негалигини билмадим, ҳали олтмишдан энди ўтган бўлса, соғ-саломат бўлса, нега юролмаяптийкин? Жигарлардан хабар олиш, кўнглини кўтариш, меҳр бериш ахир ҳар бир инсоннинг бурчи-ку. Мана шундай яхши ният билан у-бу олиб, опамнинг хонадонига оёқ босдим.
-Ассаломалекум опажон, яхшимисиз. Оёғингиз яхшими? Уй ичлар, боллариз, поччам яхши юрибдиларми?
-Эээ синглим,кел. Яхшимисан. Ишлар билан ҳорма. Жонинг соғми? Бола-чақанг, уй ичинг ҳаммаси яхшими?
-Раҳмат, Худога шукур. Юрибмиз Худонинг берган кунига шукур қилиб.
-Шукур қил, шукур. Оёғинг бутун, зинғилдай югуриб юрибсан. Жонинг соғ.
-Мандаям дард дегани бисёр. Синов бисёр, ташвишим кўп. Бир қайғуни битирсам, иккинчиси келади. Шунгаям шукур.
-Мани, мана кўриб турибсан. Икки йилдан буён оёғим ишламаяпти. Ўтирган жойим ўзимники. Бир дардинг бўлса, болаларинг ҳам қочаркан, эринг ҳам.
-Қанақасига қочади, ахир бир уйда яшасаларинг.
-Бир уйда яшасам ҳам болаларимни гоҳ кўраман, гоҳ йўқ. Ўғилларим саломлашишгаям киришмайди, баъзан.
Опам, рўмолининг учи билан кўзёшларини артди.
-Ман қайси ниятда бола ўстиргандим. Ер юткур келинлар, болаларимдан мени жудо қилишди...
Шундан сўнг опам ўн минутча келинларини қарғади. Ўғилларини хотинқулиликда айблади.
-Жиянларим унчалик ёмон болалармас-ку..
-Ташқаридан шунақа кўринади сенга. Аслида Беҳруз ҳам Шоҳруҳ ҳам хотинининг гапидан чиқолмайди....
Дастурхон тузаётган келинининн қош-қовоғи уйилди. Дастурхонга у-бу қўйгач, мени дастурхонга таклиф этиб, чиқиб кетди...
-Опа, келинингизнинг ёнида бунақа демасангиз бўларди...
-Ҳа, нима? Билиб қўйсин-да, ўзларининг кимликларини.-Кел, бир пиёла чой ичгин.
Кейин сурилиб-сурилиб хонтахтага яқинлашди.
-Пешонам шўр экан, синглим, пешонам шўр экан...
-Унақа деманг. Худога шукур учта болангиз, невараларингиз бор.
-Э, ман поччангни айтяпман. Мана, кўздан қолиб, сўнг одам бўлди.Ёшлигимда, уйдан ўғирлик қилиб, ароқхўрлик қилиб куйдирди-ку...
Сўнг бир пасдан кейин гапини давом этди,
-Отамга йиғлаб бориб айтдим. Ота, ажралишаман. Ажралмасам, болалариям ўзидай алкаш бўлиб кетади дедим. "Бизди авлодда эрдан чиққан хотин йўқ. Юравериб, секин одам бўлар деди"... Қани одам бўлдими? Шоҳруҳ отасининг йўлидан юрди. Кўчаларда балчиққа ботиб ётган ҳам шу, хотини билан уришиб ҳайдаган ҳам шу...
-Ҳа, опа қўйинг, асабийлашманг. Ақли кириб қолар...
-Гўрда кирадими ақли, икки болали бўлгунча кирмай... Бироздан чой ҳўплаб давом этди,
-Магазинда ишлардим. Қўлим пулли эди. Ҳамма жигарим менинг пулим билан одам бўлди. Гавҳар опамнинг тўйида артистини кўтардим. Бир қоп ун обердим, битта қўйнинг гўштини юбордим садақасига. Назокатнинг боласига ёрдам бериш учун қизимни бир ой жўнатдим, Акамнинг учта тўйининг маблағини мен кўтардим, онамга тилла узук,тилла сирға олиб бердим, ҳеч биттаси олиб беролмади....
-Кейин... онам ўлмасидан аввал, жанжаллашиб, берганлариззи олибсиз-ку...
-Ҳа, олмасам, кимларнинг қўлига тушиб кетарди. Ювғичга беришармиди, гўрковга беришармиди...
Опам бундан ўттиз-қирқ йил аввал кимга қандай яхшилик қилган бўлса, бирма-бир санаб чиқди.
-Мана, энди кўряпсанми,биттаси опам бор экан, синглим бор экан деб хабар олай демайди... Кўролмаслик эмас, аммо ҳозир қарагин. Ҳаммаси йўлини топиб, жуда яхши яшашяпти. Ҳар бирининг участкаси бор. Мендай домда яшаётгани йўқ. Ҳаммаси менинг пулим билан одам бўлган. Ҳозир ҳаммасини ёмон кўраман. Кўришга кўзим йўқ...
-Сизам участка қургандизу, сотмаслигиз керак эди.
-Ҳааа, Беҳруз ҳовлида яшамайман. Менга машина керак деганига сотгандим. Ошхона, ҳаммомларигача пишиқ ғиштдан эди. Сотиб олган чигиртка, маза қилиб яшаётгандир...
Гап айланиб менга келди.
-Сенам,бир хабар олай демайсан. Сен ўқиётганингда юборган консерваларимни қатор қилиб қўйсам, Тошкентгача борарди...
Буёғига бир нарса дейишга ҳолим қолмади.
-Майли, мен борай, тезроқ соғайиб кетинг...
-Тўғри гап туққанингга ёқмайди. Мана санам аразладинг.
-Аразламадим. Ишларим бор эди. Майли яхши ўтиринг опажон, яна келаман.
Дим хонадан чиқдим. Тоза ҳаво...
Тоза ҳаво қандай яхшисан! Айниқса зах хонадаги қурум
босган кўнгилдан чиққан гапларни эшитганингдан кейин, тинглашдан қутилганингдан кейин, тоза ҳавонинг қадрига етмай бўлармиди...
Ташқари чиқиб, кетаётгандим. Катта жияним машинасига чақирди,
-Хола,юринг, олиб кетаман.
-Йўқ, раҳмат. Автобусда кетаман.
Жияним зўрдан машинага ўтқизди,
-Хола, гапим бор.
Машинасига ўтирдим, йўлга тушдик,
-Опангизнинг гапларидан бир шингил эшитдизми?
-Сизлар бир уйда яшаб кирмасмишсизлар. Нега бундай қиласизлар?Онангниям боғлаб қўймаган-ку. Эрта бир кун қарисанглар, онангнинг куни бошларизга тушишидан қўрқмайсизларми?
-Онам юришдан қолиб, ҳаммани қарғайдиган бўлдилар, ҳамманинг дилини оғритадилар. Ҳаммадан норози, ҳатто Худониям қарғайдилар, шукур қилишни билмайдилар. Худойим онамга жазо беришда адашибдилар. Тилларини олиши керак эди....
Мен нима дейишни билмасдим..
Раъно Умаркулова.
Следующая публикация
Нет комментариев