“Кетишга қарор қилдим. Болаларимга мен билан кетишларини айтдим. Ҳеч қайсиси миқ этмади. Катталарим кетсангиз ўзингиз кетаверинг, бизнинг уйимиз шу ер, дейишди. Кичигим кўзлари милтиллаб бир менга, бир кундошимга қаради-да, келиб мени қучоқлади. Кейин бағримдан чиқиб бориб кундошимнинг этагидан тутди. Шу кунни кўргандан ўлганим яхши эди”.
Ўзингда бор нарсаларнинг, айниқса, оиланинг қадрига етмаслик якунда тузатиб бўлмас хатоларни келтириб чиқаради. “Ҳаётий ҳикоялар”нинг бу галги қаҳрамони ҳам вақтида турмуш ўртоғининг, оиласининг қадрига етмаганлардан. Ношукурлик ортидан ўз бахтини ўзи барбод қилиб, боши деворга текканда кўзи очилган аёл. Қуйида унинг ҳикоясини тинглаймиз.
“Ўша вақтларда ўзимни анча бахтсиз ҳис этардим. Лекин энди ўйлаб қарасам, мендан бахтли одам бўлмаган экан. Тоғдек суянчиғим – эрим, бағримни тўлдирган уч ўғлим бор эди”, дея энтикиб қўйди аёл.
“Тўққиз фарзанднинг каттасига келин бўлганман. Қайнонам мени яхши кўриб келин қилган. Уларнинг яхши муомаласи, соддалиги онамга ҳам ёқиб қолган. Мен эса уста йигитга турмушга чиқишни истамасдим. Ҳа, куёв бўлмиш уста эди.
Ўзимнинг чиройимга ошиқ бўлиб, фақатгина шаҳзодаларга муносибман, деб ўйлардим. Қаршилигимга қарамай тўй бўлди. Лекин эримни ҳеч севолмадим. Яхши гаплари ҳам, эркалатмоқчи бўлиши ҳам ёқмасди. Жеркиб ташлардим. Эрим эса буни нозга йўйиб, кўнглимни олишга кўпроқ ҳаракат қиларди.
Биринчи келин бўлганим учун қайнота-қайнонам мени авайлашарди. Овқатларим ўхшамаса ҳам қайнотам “Дастурхонга келтирилган овқат зириллаб туради, мени ҳеч ким ёмонламасмикан, деб. Ҳечқиси йўқ, бир кун ундай, бир кун бундай”, деб еяверарди.
Улардан қўрқибми, ҳеч ким овқатдан юзини бурмасди. Қайнсингилларим ортимдан қолмас, уй супурсам полларини артар, ҳовли супурсам сув сепиб беришарди. Лекин мен ўшанда буларни табиий қабул қилардим. Қилади-да, шу уйда яшаганидан кейин, деб ўйлардим.
Шукур, яхши одамларга келин бўлибман, деган ўй хаёлимга ҳам келмасди. Биринчи ўғлимни дунёга келтирганимдан сўнг эримни умуман ёмон кўриб қолдим. Уни ўзимга яқинлаштириш у ёқда турсин, юзига қарагим келмасди.
Эримга эътибор бермай қўйганим сари менга кўпроқ эътибор берар, ўзингни тиклаб ол, ҳаммаси яхши бўлиб кетади, дерди.
Ишдан келганидан сўнг китоб ўқийдиган одати бор эди. Ҳатто шу ҳам асабимга тегарди. Ўзинг-ку бир уста бўлсанг, китоб ўқиганингга ўлайми, дердим ичимда.
Вақт ўтгани сари эрим меҳр, эътибор кўрсатишдан чарчади. Ичиб келадиган одат чиқарди. Биринчи марта ичиб келган куни менинг айбим нима, мендан нима истайсан, деб жанжал қилди. Жавобимни беринг, кетаман дедим. Бор катта кўча, кетсанг кетавер, деган жавобни олдим.
Қайнонам ҳайҳайлаб ўртага тушди. Лекин мени олиб қололмади. Онамникида бир ҳафта ўтирдим. Ростини айтсам қийналиб кетдим. Бир томондан онамнинг шундай одамларни билмасанг кўзинг кўр бўлади, дея насиҳат қилавериши, яна бир томондан боламнинг инжиқ бўлиб қолгани эзиб юборди.
Қайнонам келди. Яна бир кун келишмаганда онам ўзлари олиб бориб қўярди. Эримникида болам қайнсингилларимдан ортмайди. Қиладиган ишим овқат қилиб ётиш эди. Ўзим ҳам қийналиб кетганим учун ортга қайтдим.
Эрим менга нима бўлаётганини, истасам докторга кўрсатишини айтди. Балки, ётиб даволанарсан, асабларинг чарчагандир бола билан, деди. Бечора, мен сизга жиннимасман, деган жавобни олди. Ҳалол ишласам, катта-катта пул топсам, сенга нимам ёқмайди, деди эрим.
Кўзига қараб жиддий гаплашиб олмоқчилигини билдим. Лекин ҳозир онамникига ҳам қайтолмасдим. Ўзим қийналишимни сезиб турардим. Индамадим. Шу тарзда кунлар ўтди. Фарзандларимиз уч нафар бўлганида бизни алоҳида уй-жой қилиб чиқаришди.
Энди ўзимга хон, ўзимга бек эдим. Фарзандларимнинг барчаси ўғил бўлса ҳам идишларни ўзлари ювиб, ўзлари жойлар, овқат солар, сигир соғар, ҳатто хамир ҳам қиларди. Нега шундай болаларимнинг қадрига етмаган эканман-а? Ҳозир ўйлаб виждоним қийналади.
Эрим ҳам аста-секин мендан совий бошлади. Ичиб келишлари кўпайди, сўкинадиган бўлди. Биринчи марта қўл кўтарганда уйимга кетдим. Болаларим ҳам кўзимга кўринмади. Ортиқ яшамайман, дедим. Бу сафар қайнонам ҳам яраштиролмади. Унга ҳам анча-мунча аччиқ гапириб қўйдим.
Ўғлингизни бошқага уйлантиринг, келиб тўйларида хизмат қиламан, дедим. Жавобимни олгач нимамнидир йўқотгандек бўшашиб кетдим. Лекин мен энди эркинман, дедим ўзимга ўзим. Қафасдан озод қилинган қуш қаёққа учишни билмай қолгандек аҳволга тушдим деб ўйладим.
Онамникига ҳам кўп сиғмадим. Укам уйланган, фарзандлари ҳам эсини таниб қолганди. Таниш-билиш қилиб шифохонага фаррош бўлиб ишга ўтдим. Ишга бориб келар, қолган вақт бозорга қатиқли ош қилиб сотиб кела бошладим. Шунча меҳнат қилсам ҳам эрим қўлимга берадиган маблағчалик бўлмасди.
Уйга нарсаларимни олиб келиш баҳонасида бордим. Эрим мени кўриб ярашишга ҳаракат қилади, деб ўйлагандим. Лекин адашган эканман. Юзимга ҳам қарамади. Болаларим бағримга отилди. Кичкинам олиб кетинг деб туриб олди. Катталари бошини эгиб жимгина қолди.
Бироз вақт мен билан бозорга чиққан болам касал бўлиб қолди. Қийналиб кетди. Кейин уйга ташлаб келишга мажбур бўлдим. Вақт ўтди, эримни уйлантиришганини эшитганимда кўзимга дунё қоронғи бўлиб кетди. Энди чиндан ҳам барча нарсамдан айрилгандим. Бориб жанжал қилиб эшик деразаларни синдириб, у аёлни уриб келдим.
Барибир аламимдан чиқмадим. Сен яхши аёл бўлсанг, учта болали эркакка эрга тегасанми, деб ҳақорат қилмаган сўзим қолмади. “Сиз ташлаб кетибсиз-ку шундай болаларни кўзингиз қийиб. Мен ўн олти йил тирноққа зор бўлганман. Кўзимга суриб қарайман уларга”, деди-ю йиғлаб юборди.
Ажрим учун судда 6 ой муҳлат беришганди. Шу вақт мобайнида эримни яна бир неча маротаба аризамга кўра судга чақиришди. Ажрашмай уйланиб олгани учун қонун мен томонда эди. Кўп оворагарчиликлар бўлди. Барибир ажрашдик.
Суднинг қарорига кўра менга эримнинг ҳовлисидан бир хона ажратиб беришадиган бўлишди. Бир муддат қасдма-қасдига кундошим билан ўша ҳовлида яшадим. Болаларимнинг уст-бошини ярақлатиб қўяр, мактабида ота-оналар мажлисига борарди. Шу вақтгача бирор марта ота-оналар мажлисига бормагандим.
Эримнинг ош-овқати, усти-боши жойида, ичиб келмайдиган бўлган. Ҳар куни иш кийимлари ювилиб, эрталаб ишда кийишга тоза уст-бош беради. Эрим уста бўлгани учун ишга алоҳида кийим олиб кетарди. Ҳафтада бир ҳам ювмасдим ижирғаниб. Бу аёлнинг ҳаракатларини кўрганим сари ўзимнинг айбларим кўзимга кўринар, ўзимданми унданми билмайман, жаҳлим чиқаверарди.
Ширинликларни қулфлаб қўярдим. Болаларим яхши кўргани учун топиб олиб яширинча ерди. Кейин мендан қарғиш эшитиб, калтак ****, егани ҳам заҳар бўларди. Бу аёл эса менинг аксим эди.
Борган сари болаларим унга боғланиб бораётганини кўриш азоб эди. Эрим тоза кийимлар кийиб, кундан кунга очилиб бораётгандек кўринарди кўзимга. Нега шу вақтгача эримни, болаларимни қўғирчоқдек қилиб қўймаган эканман? Нега уларга яхши қарамадим? Ортиқ бу азобларга чидолмасдим.
Кетишга қарор қилдим. Болаларимга мен билан кетишларини айтдим. Ҳеч қайсиси миқ этмади. Катталарим кетсангиз ўзингиз кетаверинг, бизнинг уйимиз шу ер, дейишди. Кичигим кўзлари милтиллаб бир менга, бир кундошимга қаради-да, келиб мени қучоқлади. Кейин бағримдан чиқиб бориб кундошимнинг этагидан тутди.
Шу кунни кўргандан ўлганим яхши эди. Мен шунча йил эримдан, тақдиримдан нафратланиб яшадим. Нафратим сабаб болаларимга ҳам меҳр бермабман. Алам устида кундошимга ёпишиб кетганимни билмай қолдим. Сен иссиқ-совуқ қилгансан болаларимни, деб дуч келган жойига ура бошладим. Катта ўғлим келиб мени маҳкам ушлади-да, ойи, ҳурматингиз билан кетинг, илтимос, деди.
Бўларим бўлди, ўшандаги ҳолатимни сўз билан таърифлаб беролмайман. Қандай кўчага отилиб чиққанимни, келаётган машина тагига ўзимни отганимни билмайман. Кўзимни очганимда шифохонада ётардим. Туришга ҳаракат қилдим, лекин оёқларим менга бўйсунмасди.
Шифохонадан чиққанимда аҳволим яхши эмасди. Болаларим ва кундошим мени уйга олиб кетишди. Бир ой кундошим мени парвариш қилди. Қариб қолган онам олиб кетолмасди. Укам эса рафиқаси олдидан ўтолмай мени олиб кетмади.
Ўзимга келиб аста-секин қўлтиқтаёқда юра бошладим. Нега менга яхшилик қиляпсан, деб сўрадим кундошимдан. “Уйимизга уч болали эркакдан совчи борганда болалар учун тегишга розилик бердим. Шунда отам олдиларига ўтирғизиб, қизим, агар болаларга зуғум қиладиган бўлсанг, бу қарорингдан қайт. Бундай қилсанг мен ҳам гуноҳкор бўламан, дедилар. Ўзим шунча йил тирноққа зор бўлиб, уларга озор етказишим мумкинми, ҳеч қачон ундай қилмайман, деб сўз берганман.
Сиз шу болаларни дунёга келтиргансиз, мен улар билан оналик бахтини ҳис қиляпман, шунинг учун қараяпман сизга”, деди. Менинг эрим, менинг болаларим билан ўзга аёл аёллик, оналик бахтини ҳис қилса-ю, нега мен шуларни ҳис қилмадим? Нега бахтимни қўшқўллаб бировга топшириб қўйдим? Жисмонан тузалиб бораётган бўлсам-да, кундан кун руҳан синиб, ич-этимни **** борардим.
Кетдим. Ўз оиламда бошқа бир аёлнинг бахтли юришини ортиқ томоша қилолмасдим. Ҳозир квартирада яшаяпман. Ўз кунимни ўзим кўряпман. Ҳар ҳафта болаларим озиқ-овқат бериб кўриб кетишади”.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 1
МАШИНАНИ ТАГИДА НИМА БОР