Ҳадис_1206

Абдуллоҳ ибн Ғанном ал-Баёзий розияллоху анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким субҳ кирганда «Аллоҳумма маа асбаҳа бии мин неъматин фа минка фаҳдака лаа шарийка лака. Фалакал ҳамду ва лакаш шукр» деса, батаҳқиқ ўша куннинг шукрини адо қилибди. Ким худди ўшани кеч кирганда айтса, батаҳқиқ, ўша кечанинг шукрини адо қилибди», дедилар».
(Абу Довуд ривояти)
Шарҳ
Маъноси:
«Аллоҳим! Мен билан бирга тонгга кирган ҳар бир неъмат Сенинг ѐлғиз Ўзингдандир. Сенинг шеригинг йўқ.
Бас, ҳамд ҳам, шукр ҳам Сенгадир».
Ҳадис_1207
Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Ер юзида қайси бир мусулмон гуноҳ аралаштирмасдан, қариндошлик алоқасини узмасдан туриб дуо қилса, албатта, Аллоҳ таоло унга ѐ сўраганини тезда беради, ѐки ўшанинг мислича ѐмонликни ундан буриб қўяди», дедилар. Шунда одамлардан бири:
«Ундоқ бўлса, (дуони) кўпайтирамиз», деди.
«Аллоҳ кўпайтирувчироқдир», дедилар».
(Имом Термизий ривояти)
Шарҳ
Бу ҳадиси шарифда дуонинг қабул бўлиши шартларидан иккитаси ва дуонинг фазлларидан иккитаси зикр қилинмоқда.
Дуонинг қабул бўлиши учун зарур шартлардан иккиси:
1. Мусулмон кишининг гуноҳ аралаштирмасдан дуо қилишидир.
Гуноҳ қилиб туриб дуо қилинса, қабул бўлмас экан.
2. Мусулмон кишининг қариндошлик алоқаларини узмасдан дуо қилишидир. Қариндошлик алоқасини узган ҳолда қилинган дуо ҳам қабул бўлмас экан.
Дуонинг фазлларидан иккитаси:
1. Аллоҳ таоло томонидан дуода сўралган нарсанинг тез берилиши.
2. Дуо қилувчидан сўралган нарса мислича ѐмонликнинг буриб қўйилиши. Бас, шундоқ экан, банда Аллоҳ таолога кўпроқ дуо қилиши лозим.
Демак, банда дуоларим қабул бўлмади, демаслиги керак экан.
Аллоҳ таоло унга шу дуоси туфайли охиратда катта ажрни тайѐрлаб қўйган бўлиши ѐки катта бир балони даф қилиб қўйган бўлиши мумкин экан.
Шунинг учун дуо қилишда иккиланмаслиқ гумонда, шубҳада юрмаслик керак экан.
Дуо қилавериш ва ижобат бўлишидан умидвор бўлиш керак.
Дуони қандай ижобат қилиш эса, Аллоҳ таолонинг иродасидир. Ўзи билади.
Аллоҳ таоло сўралган нарсани бермаса, ажрини охиратга олиб қўяди ѐки ўрнига бошқа бир ѐмонликни даф қилади.
Ҳофиз ибн Ҳажар айтади:
«Дуонинг ижобати турли навда бўлади.
Гоҳида сўраган нарсасининг айни ўзи берилади.
Гоҳида унинг ўрнига эвази берилади».
Яна Ибн Жавзий айтади:
«Билки, мўминларнинг дуоси рад қилинмас.
Фақат унинг учун ортга суриш яхши бўлганда ижобати ортга сурилади.
Ёки тездами, секинми унинг ўрнига ундан кўра яхшироқ эваз берилади.
Эҳтимол, арзимаган нарсани сўраган бўлади.
Аммо унга афзал ва ўта арзигулик нарсани беради.
Бас, мўмин киши Роббисига дуо қилишни, Ундан талаб ва сўрашни тарк қилиши жоиз эмас.
У таслим бўлиш ва тавфиз қилиш — Аллоҳга солиб қўйиш ила қанчалик ибодат қиладиган бўлса, дуо билан ҳам шунча ибодат қилади».