Предыдущая публикация
Фазилатли никоҳ
— Анвар, тур ўрнингдан,
ҳадемай соат ўн бир бўлади.
Ойисининг овозидан уйғониб
кетган Анвар, қандайдир
норози кайфиятда яна ёстиққа
бурканиб олди. Кеча ўзи
Тошкентдан кеч келганди,
энди маза қилиб дам оламан,
деганда, бунақа иш чиқиб
турибди.
— Ҳозир, Зариф келсин, бирга
борамиз.
— Жиннимисан, одам
учрашувга ҳам ўртоғини
етаклаб борадими? Тур ҳозир
опанг келади, бирга
борасизлар.
Шу оиласидагилар ҳам қизиқ-
да. Замондан орқада
қолишганми нима бало?
Бунақада қанақа гаплашади қиз
билан?
Анвар ёшлигидан тил
ўрганишга қизиқарди. Айниқса,
эсида, ёшлигида ўқитувчиси,
катта бўлсанглар ким
бўласизлар, деб, бутун синфни
саволга тутганда, «дипломат
бўламан», деб жавоб берганди.
Бу сўзнинг маъносини ҳали
тушунмайдиган синфдошлари
роса кулишганди. Ҳатто
ҳозиргача ўртоғи Зариф, «ҳа,
портфел жаноблари» деб
масхара қилиб қўяди. Анвар бу
фикридан қайтмади ва
мактабни битириб, тўппа-тўғри
Дипломатия университетига
равона бўлди. Унинг
тиришқоқлигими, омадлилиги
сабабми, ишқилиб
синфдошлари ичида
фақатгина Анвар талабага
айланди. Ўқишни битирди,
тузуккина ишга жойлашди ва
мана энди таътил олиб уйга
қайтди.
Аслида, таътилнинг бошқа
сабаби ҳам бор. Бир йилдирки,
уйдагилари уни уйлантириш
дардига тушишган. Ҳар сафар
келганида, шу ҳақида гап
очилмай қолмайди. Ойисининг
шаштига қараганда бу сафар
вазият анча жиддий тус олган.
— Чиқ, опанг келди.
Кўришмайсанми?
Ойисининг навбатдаги
чақирувидан сўнг, туришга
мажбур бўлди. Бет-қўлини
ювиб, айвон олдига келганда,
опаси аллақачон келин
бўлмиш қизнинг таърифига
тушиб кетганди. Опаси бу
ҳақида биринчи марта
гапиряптими ёки Анварнинг
олдида яна айтилган гапларини
такрорлаяптими, ҳар ҳолда
келинликка номзод қиз жуда
эпчил, чаққон, пазанда ва яна
бир нечта таърифларга эга
эмиш. Тағин намоз ҳам
ўқирмиш.
— Сен ҳам тўйдан кейин,
уялиб қолмасдан, намоз
ўқишни ўрганиб турсанг
бўларди, — салом-аликдан
сўнг опасининг Анварга
қаратилган биринчи гапи шу
бўлди.
Бу гапга Анварнинг энсаси
қотди. Аслида, Анварнинг ўзи
бунақа нарсаларга жиддий
қарайди. Ўртоғи Фарҳод билан
баъзида жума намозларига ҳам
бориб туради. Анварга
опасининг у қизни ўзидан устун
қўяётганлиги ёқмади. Энди,
мен топдим келин, деб, ҳадеб
мақтайвериш керакми?
Эпчилмиш. Фақат ишлатиш,
овқат қилдириш учун одам
уйланадими? Фикрлаши қанақа,
характери Анварга ҳали
ёқадими, йўқми, буни
билишмайди-ку. Балки ювош
писмиқдир. Негадир опаси
мақтаган сари, у ўша қизни
ёмон кўриб борарди. Бу
гапларни у сиртига чиқармади.
Майли, борсин, кўрсин, бирор
гап чиқар. Ҳозир бир нарса
деса, дарров онаси кўз ёш
қилади, опаси жаврайди.
Уйланиш борасида Анвар жуда
жиддий фикрларди. Севги
бобида ҳам, кимни кўрса
ёқтириб, севги изҳор этиб
кетаверадиганлар тоифасига
ҳам кирмасди. Фақатгина
мактаб даврида бир қизни
севган, лекин айта олмаганди.
Унинг ёди билан ухлаб, унинг
орзуси билан уйғонса-да, ҳатто
ҳозиргача у қиз бехабар. Ўша
синфдошининг кўнглини
билмаганлиги учун ҳам,
айтишга ботина олмасди.
Мабодо рад қилса-чи, деган
истиҳола ва оқибатда
севгисидан айрилиб қолиш
хавфи туфайли ўз хаёллари
билан юришни афзал кўрарди.
Ҳаддан зиёд севган қизи кўз
олдида турмушга чиқиб кетса-
да, қизнинг фикрини
билмагунча, бирор ҳаракат
қилишни ўзига эп кўрмасди.
Унинг севгиси шундай эдики,
бу туйғуни у жуда соф
сақларди, ҳатто ўша қиздан
ҳам қизғанарди, топташини
истамасди.
Кейин билишича, бу севги эмас
экан. Талабалик даврида ҳам
жуда кўп қизлар билан
танишди, дўстона муносабатда
бўлди. Ҳатто баъзиларининг
унда кўнгли борлигини
орқаваротдан эшитган пайтлар
ҳам бўлди. Лекин, Анвар
курсдош қизларга бўлажак умр
йўлдош сифатида қарай
олмасди. Кўпгина дўстлари
ўқишни битиргунча, қайлиқ
топиб, баъзилари уйланиб
кетган бўлса-да, Анвар учун
уйланиш анча узоқдаги
воқеадек кўринарди. Кўпгина
қизларга ҳавас қилган. Ҳар
тарафлама чиройли,
замонавий кийинган
қизларнинг чет тилларида
бурро гапиришлари, сиёсат,
иқтисод борасида теран
фикрлашларини кузатиб
ўтириб, қани энди менинг
аёлим ҳам шундай бўлса, деб
хаёл қилса-да, уларни
тўлақонли умр йўлдоши
сифатида тасаввур қилиш учун
нимадир етишмаётгандек
туюларди. Ўзи таърифини тўла
келтира олмаса-да, унинг
орзусидаги маликаси бор эди.
Унинг назарида шу пайтгача
танишган, кўрган барча қизлар
бошқа-ю, ўша малика умуман
бошқачага ўхшарди. Аслида
уйланишни пайсалга
солишининг ҳам сабаби шу
эди.
Энди эса орқага йўл йўқ.
Тошкентдалигида қандайдир
нозик қариндошларининг
бўйига етган чевар қизи унга
умр йўлдош сифатида
танланган ва у тарафдан ҳам
ройишлик билдирилган. Соат
ўн бирга учрашув тайинланган.
Опасининг таъбири билан
айтганда, бўлажак келин ёқса
ҳам ёқиши керак, ёқмаса ҳам
ёқиши керак.
— Ана келишяпти, қовоғингни
сал очгин.
Опасининг танбеҳидан сўнг,
Анвар ўзига келди ва атрофга
аланглай бошлади.
— Ассалому алайкум, куттириб
қўймадикми?
— Ўзи ҳозир келгандик.
Нигорахон, сиз ҳам яхши
юрибсизми?
Демак, қизнинг исми Нигора.
Ўрта бўй, кўримсизгина қиз
экан. Қиз жавоб бердими,
йўқми Анвар англай олмади.
Икки опалар ўзаро бир
нималарни чуғурлай кетишди,
Анвар эса қизнинг нигоҳини
изларди. Қиз эса бошини
кўтариб ҳам қарамас эди.
Қанақа қиз ўзи бу? Наҳотки,
кимга тегишининг ҳам
аҳамияти бўлмаса унинг учун?
Ўзининг фикри йўқмикан. Буни
Анвар ҳеч қачон ҳазм қила
олмасди. Аёл киши ҳар доим
ўз фикрига эга бўлиши ва
мустақил қарор қабул қилишга
қодир бўлиши керак, деб
ҳисобларди.
Следующая публикация
Комментарии 4
davomi yuqmi???