Предыдущая публикация
Դարբինյաների հայտնաբերված ճյուղերը նոր արմատներ են ձգտել ու նոր ճյուղեր տարածել Շամշադինի, Մարտունու, Անիի, Հոկտեմբերյանի և Հայաստանի այլ շրջաններում, ինչպես նաև Վրաստանում, իսկ շատերն անհետացել են աշխարհի << Հայկական քարտեզի >> միջօրեականներում, տարրալուծվելով ով գիտե որ ազգի տոհմածառի սաղարթների մեջ: Սակայն գնանք մեկ ճյուղով ու հասնենք Մեծ Շահրիար-Նալբանդյան: Տոնախմբություն է Արաքսի ձախ ափին, Հոկտեմբերյանի շրջանի նախկին Մեծ Շահրիար, ներկայիս բարեշեն ու բերքառատ Նալբանդյան գյուղում: Մեծ Շահրիար….
Այդպես է կոչվել փոքրից տարբերվելու համար: Սակայն իրականում երկուսն էլ փոքր են եղել: Ալեհեր Մասիսների հայացքի ներքո դրանք դարեր շարունակ լցվել են գաղթականներով ու դատարկվել` տրորվելով օտար նվաճողների կրնկի տակ: Մեծը այսօրվա Նալբանդյանն է, որտեղ խղճուկ Մեծ Շահրիարից մի քանի հողե տնակներ են մնում, նրանք էլ <<Թանգարանային նմուշի >> համար: Նորից Մասիսների անթարթ հայացքն է հառած գյուղին , ու տոնախմբություն է այդ հայացքի ներքո. Հուշարձան է բացվում գյուղի երեք հայրուր Դարբինյանների տոհմի նահապետների հիշատակին: Հուշարձանը հսկա ժայռաբեկոր է`ծանրանիստ ու անսասան, հղկած մակերեսին, վերևում`<<Հիշատակող` Եղիշե Դարբինյան >>: Ինքը` Եղիշեն , հանդիսության գլխավոր դեմքն է` բարի ու հյուրասեր, երկար ու ձիգ բեղերով: Հուշարձանի մեջտեղը` <<Գևորգ Դարբինյան >>, ապա նրա հինգ որդիները <<Փիլիպոս, Մարտիրոս, Կարապետ, Գրիգոր, Օհան >> : Հայր Գևորգը Ալաշկերտի Յոնջալու գյուղից որդիների հետ բռնել է գաղթի թափառական ուղին, ի վերջո հաստատվել Մեծ Շահրիարում: Հուշարձանի մոտ, խորհրդանշելով հինգ նահապետ եղբայրների հիշատակը, կերակուրը եփվում հինգ հսկա կաթսաներում: Կոլտնտեսության վարչության նախագահ Հրանտ Դարբինյանը բարի գալուստ է մաղթում Սովետական Հայաստանի ու Վրաստանի տարբեր շրջաններից եկած Դարբինյան տոհմաճյուղի ներկայացուցիչներին ու տարեցներին հրավիրում նախագահության սեղանի շուրջը: Երբ են նրանք այսպես մեկտեղ եղել: Պրպտում են տոհմական հիշողությունը, որ պապից- թող որպես զրույց ու լեգենդ, անցել է 10-11սերունդ: Այդ հիշողությունն նրանց տանում է 18-րդ դարի կեսերի Յոնջալուն, ուր ավանդական դարբնոցում Բարսեղ ու Հովակիմ եղբայրներն իրենց որդիների հետ երկաթ էին շիկացնում քուրայում, ու զնդանին զրնգացող 7 մուրճերը կոփում էին բահ ու քլունգ, մանգաղ ու գերանդի: Նույն մուրճ ու զնդանն է տոհմանշան մեդալի վրա, որ հանձնեցին նախագահությունում տեղեր գրաված ավագներին: Դարբինյանների նահապետները զենք ձուլել են, թե ոչ, բայց հայտնի է, որ նրանց հետագա սերունդները զենք գործածեցին, երբ գաղթեցին այնքան, որ ոտքերի տակ մնաց մի թիզ Հայաստան ու այլևս նահանջելու տեղ չկար:Բարսեղի ճյուղի տոհմագիր, վաստակաշատ ուսուցիչ, երեվանաբնակ Իշխան Դարբինյանը ներկայացնում է տոհմածառը` արմատից մինչև շուրջ երեք հազար ճյուղերն ու սաղարթները, նրա 250-ամյա ուղին, ապա`մեր դարի առաջին տասնամյակներն ու կեսերը, երբ իր տոհմակիցները հայկական մյուս զանգվածների հետ զենք վերցրին, Սարդարապատի ճակատամարտում հաստատեցին գոյատեվելու իրավունքը, սոցալիստական հեղախոխության բոցերում սրբագործեցին Հայաստանի վերածնունդը, իսկ մեծ Հայրենականում եղբայրական մյուս ժողովուրդների հետ այրունով պաշտպանեցին Սովետական Հայրենիքը: Տոնախմբության մասնակիցները մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին այդ մարտերում զոհված Դարբինյանների հիշատակը: Նրանք հավաքվել էին տուֆակերտ բրոնզաձույլ հսկա հուշարձանի մոտ, որ հավերժացնում է այսօրվա խաղաղ կյանքի համար Մեծ Հայրենականում զոհված 125 Նալբանդյանցիների հիշատակը: Եղիշե Դարբինյանն ամփոփում է տոնախմբության հանդիսավոր արարողությունը: Դարբինյաններից հետո 1828-ին եկան Հին Բայազեթցիները, այնուհետև մեկ-մեկ ու մանր-մանր խմբերով եկան այլ վայրերից, իսկ մեծ Եղեռնից հետո մեծ խմբերով եկան Սասունցիները, Սուրմալվեցիները, Վանեցիները, Կողբեցիները: Իրար հետ կիսեցին մի կտոր հաց և մի հողե խալխուր տնակ ու ճանաչեցին իրար: Եղիշե Դարբինյանը, որ ունի գյուղատնտեսական բարձրագույն կրթություն և ապրում ու աշխատում է երևանում, թանգարան է դարձրել գյուղի իր հայրական տունը: Այտեղ պահում է տոհմաճյուղի քարտեզներ, արոր, կամ, փոցխ, Սասունից բերված օրորոց, կավե խնոցի, գյուղում ծնվաց գիտնականների, ինչ-որ ժամանակ գյուղը պաշտպանած գեներալների լուսանկարներ, այցելուների համար` ութ տարվա գինի ու նաև իր գրած <<Գյուղի պատմությունը>>:Գյուղը եղել է Արմավիրի քաղաքի թաղամասերից մեկը,որ կառուցել է Հայկ Նահապետի թոռ Արամայիսը: Այդ քաղաքի տեղում կառուցվել է Արգիշտիխինիլին:Պատմաբան չէ, բայց պատմություն է գրում: Աղբյուրներն են` Խորենացի, Սեբեոս, Ալիշան,զանազան արխիվներ և այն գերազմանադաշտերը,որ գյուղից սկսվելով, հնանալով, դեպի անցյալը գնալով ու գետնի տակ խորանալով,հասնում են գյուխի մերձակա բլուրը՝Արգիշտիխինիլի քաղաքի պեղված ավերակները:Գյուղը գնալով կառուցապատվում է,և տուֆակերտ նոր առանձնատների շարքում կուչ է եկել այդ հողաշեն տնակը:Եղիշեն խնդրում է կոլտնտեսության վարչության նախագահ Հրանտ Դարբինյանին չքանդել այն,չէ որ տան պատերն էլ թանգարանային են:
Սա թանգարան է թանգարանի մեջ,ասում է Եղիշեն ,թող որ ես հիմնադիրը լինեմ, դուք՝տնօրենը:Թող սերունդները համեմատեն հինը և նորը ու իմանան ,թե մենք՝ կործանման եզրին կանգնած Հայաստանի և վերածնված Հայաստանի անցման շրջանի սերունդներս հեղափոխության հետ,ֆաշիզմի և մեր երկրի ու ամբողջ մարդկության մյուս թշնամիների դեմ մղած կռիվների հետ ինչպիսի կյանք ենք ստեղծել իրենց համար:Հայաստանի առաջին մայրաքաղաք Արմավիրի այս թաղամասը 2600 տարվա ընդացքում այսորվա Նալբանդյանին ժառանգություն է թողել անծայրածիր գերեզմանադաշտեր ու մեկել մի քանի կավաշեն տնակներ:Իսկ ինջ տվեցին սովետական 60 տարիները:
Դարավոր մղջավանջից հետո առաջին երկու տասնամյակներում մարդիկ հազիվ ուշքի եկան ,որոշեցին իրենց տեղը կյանքում ու զարգացման ճիշտ ճանապարհը,ասում է նախագահ Հրանտ Դարբինյանը,գյուխը այսորվա տեսքով՝իր ասֆալտապատ փողոցներով,կանաչախիտ այգիներում մխրճված տուֆակերտ առանձնատներով,կենցաղի շինություներով ,մշակույթի և ուսումնական օջախներով,հիմնականում,հետպատերազմական տարիների ծնունդն է:Սակայն նորից քիչ է թվում ստեղծվածը:Օրինակ կառուցել էինք մշակույթի տուն՝350 տեղանոց դահլիճով,բայց ահա դրա կողքին կառուցում ենք նորը 750 տեղանոց դահլիճով,ինչպես նաև ինքնագործ ու այլ խմբերի համար 38 սենյակներով :Կառուցում ենք 1000 համարով ավտոմատ հեռախոսակայան:Կառուցվել է եռահարկ տուֆաշեն դպրոցը՝1100 աշակերտական տեղով:Նախագծված են և առաջիկայում կկառուցվեն կենցաղի,առևտրի նոր շենքեր:ԵՎ այդ բոլորը ստեղծվել են տուն ու տեղից քշված նաղքին գախթակաների որդիները ու թոռները…Սուրմալվեցիներ 350 հոգի ,այդ թվում Գեղեցիկ Կարապետյանը՝շարքային կոլտնտեսական, սոցիալիստական աշխատանքային հերոս սովետական միության գերագույն սովետի անցած 2 նստաշրջանի դեպուտատ՝ Թամարա Բադալյանը:
ԴԱՐԲԻՆՅԱՆԵՐԸ 300 հոգի այդ թվում Հրանտ Դարբինյանը,որը 5 րդ. Տարին է ինչ կոլտնտեսության վարչության նախագահն է:Հույսն Վահագն Դարբինյանը և օղակավարուհի կինը՝Շուշիկը,որը հոկտեմբերյանի շրջսովետի դեպուտատ է:ՈՒ նաև Ռաֆիկ Դարբինյանը՝ԳՅՈՒՂԻ ՄԻԱԿ ԴԱՐԲԻՆԸ,նաև միակը Դարբինյաների մեջ, որը շարունակում է տոհմի նահապետի ավանդական արհեստը:Նաև Նալբանդյան համայնքում լսվում է Սարդարապատի զանգերի ղողանջը:
Следующая публикация
Комментарии 2