Предыдущая публикация
КЕЧИРИЛГИС КЫЯНАТ
24 -- БӨЛҮМ
Ошентип Клара өзүнүн кайра тартпас өжөрлүгү менен, ойлогон ойлорун иш жүзүнө ашырууга аракеттенип, курбуларынын ызалыгын кетирип, таштай катып, музга айланган жүрөктөрүн ээритүүгө, жол издеп, далбасалап жүрүп, акыры курбулары менен кошо биротоло жалгыздык менен коштошуу чукулдап, көктөн тилегени жерден табылгандай кубанычы койнуна сыйбай, Касымды , Ашымды, Маратты атасы Дайырбек менен кошо чакырып, Маликти да иниси менен келүүсүн өтүнүп, баарына телефон чалып, өзү сүйлөшкөн кафенин адресин тактап, үлгүрдү!
-- Болгула кыздар даярдангыла! Бизди кафеде күтүшөт. Биз бул жактан бара беребиз, сенин Нурсултаныңдан башкасы баары саат он экиге чогулмай болушту - деди.Клара Асема менен Айкүмүштү шаштырып.
-- Кайда барабыз? - деди Асема уйкулуу көздөрү ачылбаган бойдон.
-- Кызык экенсиңер го. Кечээ кафеге барабыз -- деп сүйлөшпөдүк беле?
Бол эми, тургула! Жуунуп, таранып, боёнуп, кийингенче, убакыт болуп калат - деди чырылдап. Анан Айкүмүштүн кроватына олтура калып, шейшебин тартып, ойготту.
-- Тур эми досум кеттик!
-- Мен эч кайда барбаймын - деп тултуңдай шейшебин кайра жамынаарда, шейшепти кайра тартып,
- Сен мага тарынып жүрөсүңбү? Кой мага таарынба досум. Менден өтсө кечир! Байкабай сүйлөп алдым окшойт. Сен мени кечирбесең, азыр өзүмдү терезеден таштаймын! - деди. Чындап эле таштай тургандай түр көрсөтүп. Айкүмүш да анын сөздөрүнө уйкусу умачтай ачыла түшүп, өйдө болду да,
--Макул азыр турамын.Бирок кайда барабыз?..Мынчалык эрте туруп..Айкүмүш керилип, чоюлуп, нараазы болгондой унчукту.
-- Кафеге барабыз.
-- Силер өзүңөр бара бергиле мен баргым келбейт -- деди. Айкүмүш кайра.
-- Ушунчалык кепке келбеген, сөзгө көнбөгөн, бир беткей кекчил, чылгый мүнөз, аял затына жакшылык алып келбейт! Мен силер үчүн күйүп-- бышып жатканымды бир тыйынга албагандай, кенебегендей болуп жатканыңар менин жанымды кейитип жатканын. билесиңерби? Макул эми, артка жол жок! Мен баарына кайылмын! Кыскасы Асема өзүң Айкүмүштү көндүрүп, сүйлөшүп даярдангыла! -- Мен чай коюп, андан кийин душка түшөм. Менден кийин силер түшөсүңөр - деп ордунан туруп ашканага кирип кетти.
Ооба Кларанын ойлогон ойлору орундалышына, кыялдары иш жүзүнө ашып, өзү эле эмес, курбуларынын да бакытын ойлоп, алардын таарынычын жазып, көкүрөктөгү уюп калган ызалыктарын айдап, Малик менен Нурсултандын азгырылып жасаган кыянаттарын балдары үчүн айкөлдүк жасап, кечирип, курбуларынын да мындан ары жарлары менен айрылбай бактылуу болушуна себепчи болуусуна жол ачылып, турганына кубанып, жана өзүнүн ойдо жокто таап алган Мараты менен сыймыктанып, бакыттан башы айланып, өзү дагы аппак көйнөк кийип, ак куудай канатын жайып учуп жүргөндөй эле. Эки курбусун ой- жайына койбой, жашаган жерлерине жакын жайгашкан салонго ээрчитип чыгып, ал жерден чачтарын жарашыктуу жасалгалатып, тырмактарын маникюрлатып, каш, көздөрүн боётуп, ал жерден чуркап келишкенде, эшиктин алдында Нурсултандын турганын көрүшүп, Асема болсо, Айкүмүш менен Кларанын артына жашына калып, Нурсултандан жүзүн жашырып, саламдашпай качып кирип кетти. Себеби Асеманын боёнгонун Нурсултан эч качан көргөн эмес. Асема өзү да боёнбойт эле. Күзгүдөн карап, ордуна башка эле бирөө туруп калгандай болуп, бирок "мен дагы башкалардай өзүмө карап, боёнуп жүрсөм эрим дагы башкаларга суктанганын койсо керек эле" - деген ойго келип, бул өмүрдөн ала турган сабактар көп экенин туюнду! Клара болсо, Нурсултан менен амандашып, Асеманын амандашпай качып кеткенин туура түшүнүп, капаланбай турушун суранып, "жүрүңүз" - деп Мараттын жанына ээрчитип келип, кафеге өзүңөр менен чогуу ала баргыла" - деп калтырып кетти.
Мына чыдамсыздык менен күткөн мунөттөр жакындап, көөдөндөн жүрөктөр лакылдап, үрдүн кыздарындай үлбүрөгөн үч келин үйдөн чыгып, айтылган кафеге карай жол тартышты. Алардын артынан Марат, Дайырбек, Нурсултан үчөө жетээр жетпес болуп баратышты.
Алар баары кафеге жеткенде, кафенин алдында, Малик, Билал, Касым, Ашым турганын көрүшүп, баары бири менен бири амандашып, кобурашканча, кафеге киришип, олтурушту.
-- Баарыбыз келдикпи? Азаматтар! Биринчиден куш келипсиздер! Баарыңыздарга жалпы салам! Менин сунушумду четке какпай, убактыңыздарды бөлүп, айткан саатка, айтылган жерге келгениңиздерге ырахматымды айтып ыраазычылык билдиремин! Ошону менен бирге эле, биз жакында Марат экөөбүз таанышып, кыска убакыттын ичинде, бири-- бирибизге мээримибиз түшүп, боор тартып, "экөөбүз баш кошуп, бактылуу болобуз" - деген жакшы тилек, ой, максаттар, менен, бири-- бирибизге ант берип, ал кубанычыбызды жакындарыбыз сиздер менен бөлүшкүбүз келди. Шылтоо менен ошол жакындарыбыздын өксүк көңүлдөрүн жубатып, таарынычтарын таркатып, кетирген кемчиликтерин кечиришип, биз менен кошо жартылар бүтүндөлүп, телегейлер тегизделип, ортодогу балдар өздөрүнүн ата - энеси менен болгонуна кубанып, бактылуу өмүр сүрүшсө - деген жакшы ойлор менен баарыңыздардын башыңыздарды бириктирдим. Эми мен эле сүйлөй бербей, бул жерде, аксакал менин болочок кайын атам олтурат. Ал кишиге да сөз берели! Анан ар кимибиз жай олтуруп, маанилүү ойлорубузду ортого салып, каттуу таарынышып жүрүшкөн Малик менен Айкүмүштүн Асема менен Нурсултандын кечиришип, бирге болууларын жалпы жамаат суранабыз! - деп Клара өзү айткандай, кийинки сөздү болочок кайын атасына берди.
-- Рахмат мага да сөз бергениңерге!
Мен уулум Марат менен Кларанын баш кошуп бактылуу болушуна тилектешмин!
Аларга бардык жакшылыктарды каалаймын!
Анан таарынышып жүргөндөргө аталык, жана аксакалдык кеңешим, ортодо балдарыңар болсо, жаштык кылып, тобокелге барбай, жарашып, кайрадан турмушуңарды тикелеп алгыла!
Адашпаган ким бар? Баары эле адашат. Бирок үй - бүлөнү сактап калуу, кечиримдүүлүктү, сабырдуулукту, айкөлдүктү, чыдамкайлыкты талап кылат экен. Ооба убагында мен дагы жаштык кылып, катачылыктарды кетиргенмин! Ошол катачылыктарды да убагында оңдоп, түзөп кете албасак, кийин, сөзсүз арманга айланат экен балдарым! Балким ошол кезде, менин да кетирген катачылыктарымды ким бирөө айтканда, артыма кайтат белем. Аны билбеймин! Ошондуктан жакшылап ойлонуп, мындан ары балдардын келечегине доо кетирбей, өз балдарыңарды өксүтпөй өзүңөр мээримиңерге бөлөп, койнуңарга катып, камкор болуп өзүңөр баккыла! Аларды өзүңөрдөн башка, эч ким мээримин төгүп, жакшы көрүп, бактылуу кыла албайт!
Анан Клара ордунан туруп,Айкүмүштүн жанына Маликти, Асеманын жанына Нурсултанды олтургузуп, өзү Мараттын жанына койкоюп олтуруп алды. Баары бир катар күлүп жиберишти.
- Көрдүңөрбү кандай гана жарашыктуу жуптар - деп Дайырбек күлүңдөй карады.
Анан ар кимиси өздөрү каалаган тамактарын жаздырып, тамактанышты.
Кийинки сөздү, Касым, алып,
--Биз дагы жалгыз, бир тууган эжебидин ыйлабай, өзү менен өзү бактылуу болуп, тиричилик кылышын каалайбыз! Ортолорунда кызы бар. Ал дагы, бир кыйла чоңоюп калган. Биздин эжебиз болгондуктан анын жүрөгүнө да өзүнө буйрук бере албайбыз! Эжем өзү кандай чечим чыгарса, ошол чечимин сыйлап, колдоп кубаттоого даярбыз! Бирок жездем экөө келишип, элдешип алганын биз Ашым иним экөөбүз тең каалайбыз!-- деп сөзүн аяктады.
Андан кийин, Билал сүйлөдү.
- Жеңем менен агамды айрылышып кетет - деген ой, үч уктасам түшүмө кирбеген!
Алардын кайрадан бирге болушун чын жүрөгүмдөн каалаймын! Жеңе сизден сураныч бир жолу кечирим бериңиз! Өзү дагы аябай каттуу өкүнгөндөн өксүп, өлө албай араң жүрөт. Өзүңүз дагы, башка аял затына экинчи карагыс кылып жазалап таштадыңыз. Ушул бойдон сизден башкага кыя көзүн салбай өтсө керек - деп ойлоймун,! - деп тамаша аралаш сүйлөгөн сөздөрүнө күлүп жиберишти.
Кийинки сөздү, Малик алып,
Мен чындыгында, Айкүмүштүн алдында кечирилгис күнөө кылганымды моюндаймын! Бирок өзүмдүн каттуу адашканымды дароо эле сезип артыма кайтып, өкүнүп, кечирим сурагандан тажабай атайы ушул келинчегимдин артынан келип, кайрадан бүлүнгөн турмушубузду калыбына келтирсем - дегенде ак эткенден так этип жүрөмүн! Мына бул атабыздай болгон аксакалдын алдында курбуларыңдын алдында бир туугандарыңдын алдында баш ийип туруп кечирим сураймын! Мени кечир! - деди Малик башын жерге салып.
Айкүмүш каттуу улутунуп алып сөзүн баштады!
-- Чындыгында мен сени эч качан кечирбеймин деген чечимим бар эле. Бирок " ойлогон ойду кыстаган турмуш жеңет" -- дегендей, шартка жараша иш тутууга туура келип калды . Анын үстүнө менин жакындарым кошулуп суранып жатканда, " эми кайталабаймын, жакшы жашоого аракет кыламын" - деп эркектик сөзүңдү берсең, чындап эле таптакыр өзгөрүлүп, менин өксүк көңүлүмдү аяп, сыйлап, урматтап жашаганга убадаңды берсең, мен дагы күттүрбөй эле ушул мен үчүн күйүп - бышкан жакындарымдын алдында сени менен элдешип, сенин айткан ар бир сөзүңдү эки кылбай, баарын артка таштап, сенин кыянатыңды да оозума албай ортобузга ынтымакты орнотуп, кызыбызды өзүбүзгө алып, жашасак сонун эле болмок! -- дегенде баары кубанып кетишип, тура калышып кол чапкылап жиберишти! Маликтин болсо, көздөрүнөн мончоктогон көз жаштары куланып, Айкүмүштү кучактай калып, рахмат жаным ыраазымын мен сага - деп жатты.
Эмки сөз Асема курбумдун шайтандын тилине кирип, азгырылып, адашып калган сүйгөнү Нурсултанда - деди Клара .
Кечириңиздер мен башкалардай кооз сүйлөй албаймын! Ошондой болсо дагы айтайын. Мен Асеманы жанымдан артык сүйөм. Чындыгында актанууга алсызмын! Кечирилгис кыянат жасадым. Кыздарымды жакшы көрөмүн! Үч кызым бар! Өткөндү унутуп баарын кайрадан баштайлы- деп, сиздердин алдыңыздарда Асемадан жалынып, жалбарып кечирим сураймын! Кечир мени! - деп Асемага карады.
Ушул кезге чейин, каттуу ызаланып, эч качан кечирбеймин - деген элем. Бирок досум Айкүмүш айткандай, ойлогон ойду, кыстаган турмуш жеңет" - экен. Ошондуктан баарын артка таштап, кыздарым үчүн, кыздарымдын келечеги үчүн, кыздарымды өксүтпөй, кайрадан нике кыйдырып, кайрадан турмушубузду тикелегенге макулмун - деди. Асема. Баары кубанычтуу каткырып күлүшүп, кол чапкылап жиберишти. Нурсултан Асеманы кучактай калып, "жаным, гүлүм" - деп, жалынып - жалбарып жатты.
Акыркы сөздү Марат алды.
-- Клара экөөбүздүн турмуш сапарына бирге аттанып бараткан жолубузда ушундай кубанычтуу соопчулуктар болуп жатканы абдан жакшы жөрөлгө - деп билемин! Ылайым эле, баарыбыз ойлогон максаттарыбызга жетип бактылуу бололу! Акырында баарыбызга менин атам ак батасын берип, анан тарасак -- деди.
Тамагын түзөп, Дайырбек
Макул анда, аксакал болгон соң мен силерге ак батамды берейин! Ушундай чоң соопчулукту ойлоп, өзүн эле ойлобостон бирге жашаган курбуларынын да тагдырына кайдыгер карабаган, менин болочок келиним Кларанын данакерлигине өтө ыраазы болдум! Менин уулум менен кармашкан колуңар эч качан айрылбай, балалуу болуп, өмүрүңөрдүн акырына чейин, ынтымактуу, жашап бактылуу болгула! Кудайым тилегиңерди берсин! -- деп карегине жаш айланып, Марат менен, Кларага карады да анан кайра сөзүн улады.
Силерге да айтаар аталык насаатым, ар дайым бири-- бириңди сыйлаган, бири - бириңе адал жар болуп, бири - бириңердин көңүлүңөргө азар бербей, бир келген өмүрдү жакшылап жашагыла!
Ылайым баарыңар бактылуу узак өмүрдүн дөөлөтүн сүргүлө -- деп алаканын жайып ак батасын берди!
Алар баары кеңешип, атайын мусулмандардын мечитине барып, нике окутуп алуу керек экендигин айтышты. Мараттын атасы,Дайырбек, Айкүмүштүн иниси Ашымдан башкасы Касым менен Билалдын машинасына бөлүнүп түшүп, ошол тарапка карай жүрүп кетишти. Мусулмандардын чоң мечитинен баары никелерин окутуп, кайтарда, Малик Айкүмүштү, Нурсултан Асеманы өздөрү жашаган жерине алып кетишти. Марат менен, Клара Касымдын машинасында келип түшүп калышты.
Үчөө тең жумуштарынан бошоп, жашаган квартираларын тапшырып, Клара Марат менен, Айкүмүш Малик менен, Асема Нурсултан менен, ар кимиси өздөрүнүн жолу менен, өздөрүнүн максаттары менен коштошуп бөлүнүп кетишти. Нурсултан менен Асема дароо эле билет алып, өздөрүнүн мекени болгон Кыргызстанга учуп кетишти. Ал эми, Маликти Касым өздөрүнүн заводуна айлыгы жакшы жерге жумушка орноштуруп, эжеси экөөнө ыңгайлуу квартира да таап берди.
- Эми эч нерсеге алагды болбой, жакшы жашай бериңиздер! Мехринсаны өзбекстанга бала бир аз торолгончо - деп, жөнөткөн элем. Мен аларды алып келгени барганымда, Айлинаны да алып келебиз - деди Касым Айкүмүшкө!
Айкүмүш кызын аябай сагынып жүргөн эле. Инисинин ошол сөзүнө кубанып, көңүлү көтөрүлүп калды . Күндөрдүн биринде, ашканада Маликтин келээрине тамак даярдап жатканда көңүлү аңтарылып, кускусу келип, ажатканага чуркап кирди. Ошол күндөн баштап, жегенин да кусуп, кыйнала бергенинен улам, догдурга барып көрүнүп, боюнда бар экенин угуп кайра келди. Же кубанарын, же кайгыраарын билбей дендароо болуп олтурганда, Малик жумуштан келди. Ага ошол кабарды угузганда, Малик Айкүмүшкө таң кала карап, кубанычтан жүзү албырып, " алтыным, жаным" - деп жүзүнөн аймалап өпкүлөп, жатты.
Марат Клараны өзүнүн үйүнө алып келди. Анын апасы Марина менен Мараттын Гена папасы келинин жылуу маанайда күтүп алышты. Тойлорун да жасап беришти. Тойго Кларанын агасы менен жеңеси да уулун алып келишти. Агасы алыска кетип калыпсың бизге бир ооз айтсаң болбойт беле? - деп, капаланды. Клара унчукпады. Тойлору өткөндөн кийин, агасы менен жеңеси бир жумача туруп, кайра кетишти. Алар Маратка берилген өзү туулуп өскөн үйгө келип, бактылуу өмүрлөрүн сүрүшүп, акылы зирек Клара күйөөсүнө камкор, болуп, сыйлап, урматтап, күйөөсү да Кларанын кареги менен тең айланып, айтканы менен болуп, ынтымактуу жашап жүрүшкөнүнө апасы Марина да абдан ыраазы болду. Марат өзүнүн жумушуна кайра кирди. Маликтин атасы Дайырбек менен да сүйлөшүп турушат. Клара да кош бойлуу!
Нурсултан менен Асема өздөрүнүн мекенине келип,
-- Сен ата - энең менен амандашып, кыздарды алып, үйгө келгин! Мен дагы ата - энем менен амандашып, ачкычты алып, үйгө келип, баарыбыз кайрадан чогулуп, тиричилигибизди кызытабыз! Жаным кам жебегин! Баары жакшы болот -- деп, экөө бөлүнүп кетишти.
Кабарлабай эле кокустан кирип келген кызын көрүп, аябай жүдөп арыктап кеткен апасы
-- Келдиңби кызым?
-- Келдим жаным апам. Мени кечириң сизди кыйнап койдум.
-- Ооба мени кыйнадыңар . Алым жетпей калды. Ооруп ооруканада жатып чыктым.
-- Кыздар кайда көрүнбөйт.
-- Кыздарың мен ооруканада жатканымда, чоң аталарына кетип калышкан. Ооруканадан чыгып, кечээ күнү барсам, кыздарың " биз эми чоң энемдер менен жашайбыз сизге барбайбыз" - деди - дегенче, сапардан келген кызына сөрүгө төшөк салып олтургузду да,
- Капа болбой бара бериңиз апасы келгенче тура берсин! - дешип, чоң ата, чоң энелери алып калышты - деди.
-- Аңгыча Нурсултан телефон чалды.
-- Асема кыздар ата - энем менен бирге экен. Ата - энеңди, Асан Үсөндөрдү да алып биздикине келгиле!
Биздин кайрадан кошулганыбыздын урматына кой союлуп жатат -- деди.
--Макул азыр апама айтайын анан барабыз -- деди.
-- Ким экен? Эмне дейт? Кайда барам дедиң - деп, апасы суроолорун жамгырдай жаадырды.
-- Апа биз Нурсултан менен кайрадан нике кыйдырып кошулуп алганбыз! Ошондуктан үйүбүзгө ата - энеңди ээрчитип кел - деди.
-- Жакшы эле болуптур! - деп апасы аябай кубанып кетти.
Нурсултан кайрадан телефон чалды.
-- Силер даяр болуп тургула! мен өзүм машинада алып келемин - деди.
Атам кайда? Балдар дагы көрүнбөйт.
Атаң таң азандап жүгөрү суугарып, чарчаган окшойт. Чай ичип алып уктап калган.. Балдар ойноп кеткен. Санамдин кызы да үйдө ойноп олтурат эле - деди.
-- Аа анда, атамды ойготуп, даярданыңыздар азыр күйөө балаңыз келип калат - деди Асема.
Асема менен атасы чыгып, амандашып жатканда, сырттан Асан, Үсөндөр чуркап киришип, эжелерин кучактап, калышты. Сумкасын ачып, ата - энесине, балдарга, жана Санамдин кызына ала келген белектерин берди да дароо бети колуңарды жууп, жакшы кийимдериңерди кийип чыккыла азыр бир жерге конокко барабыз - деди. Ата сиз дагы - деди атасына карап.
- Кайда барабыз? - деди атасы да кайра суроо берип. Сыртта машина токтоп, эшиги жабылганы угулуп, дарбаза ачылып, Нурсултандын кирип келатканын көрүп,
- Түшүнбөдүм - деди.
- Нурсултан атасы менен саламдашып жатканда, апасы чыгып,
-- Кел балам - деп, эсен - соолук сурашып,
-- Эмне болуп жатат? -- деп түшүнбөй турасызбы? Балдар Москвада жүрүшүп кайрадан табышып алыптыр! Ошондуктан куда, кудагыйлар мал союп бизди урматтап, сыйлап чакырып жатыптыр - деди.
-- Ээ жакшы болгон экен - деди өгөй болсо калыстыгын билдирип.
-- Кийинип чыга калыңыз, биз даярбыз - деди. Асан, Үсөн Санамдын кызын ала чыгышты. Машинага чыгып олтурушуп, атасы да арттарынан чыгып, жайгашып олтурушуп, Нурсултандын ата - энесинин үйүнө жүрүп кетишти.
Таажы Аязова.
Аягы.
Следующая публикация
Комментарии 22
Повторно Ден соолук Жана чыгармачылык ийгилик каалайм