Предыдущая публикация
ЖАРОХАТ.
13-қисм.
Муаллиф: Дилором Қосимова.
__Салом Шайдо. -Хазона қўлидаги икки ёшлар чамаси боласини ҳам ўйингоҳ ичига ўтиргизиб, Шайдога яқинлашди. -Гаплашиб олсак бўладими?
__Йўқ! -Шайдо кескин рад этди. -Сен билан гаплашиб сўзларимни ҳайф қилгим йўқ.
__Биламан биздан ҳафасан.
__Ҳафаман? -Шайдо бироз овоз чиқариб кулди. Аслида бу ўйинчоқ бўлган вақтларини хотиралари алами эди. -Мен сизлардан ҳафа эмасман. Мен сизлардан нафратланаман... Шукур қил Хазона болаларинг бор. Шулар сабаб сенларни қарғамадим. Сенлар еган умримни уволи болаларингга уришини истамаганим учун қарғамадим. Иккиюзламачи, ёлғончилар....
Шайдо терс ўгирилиб олди.
__Ҳамма гапинг рост. Аммо Баҳодир ака сени чиндан ёқтириб қолганди.
Хазона Шайдо юзига қарамаса ҳам, гапирди.
__Тўйларингиздан бир неча ой ўтиб, сенга нисбатан ҳислари ўзгарганини пайқадим. Кейин бир йил астойдил даволандим.
Ундан кейин ҳомиладор бўлиш ҳаракатига тушдим.
Мени Баҳодир акадан бошқа суянчиғим йўқ эди.
Аммо орамиз аста-секин совиётганди.
Уларни ёнимда ушлаб қолишни ягона йўли бу фарзанд эди...
Баҳодир ака ёмондур. Аммо боласини ташлаб қўймаслигини, чала жон туғилган Бахтиёр учун қанча жон бериб ҳаракат қилганидан билардим.
Аммо сенга бутунлай меҳр қўйгач, кетишга қарор қилгандим. Қамалганини билмаганимда қайтмасдим.
__Гапирма илтимос. Мулойим ниқобингни юлиб отгим келяпти.
Ўзингдан бечорани ясаб олмагин.
__Бу ниқоб эмас. Менгаям осон бўлган деб ўйлайсанми? Ҳар кеча эримни "ака" деб кундошимни хонасига кузатиб қўйиш.
Хазонани кўзлари ёшланди.
__Буни ўзинг танлагансан. Мени айбим нима эди. Гапларингдан ҳудди. Мен атай сен ҳақингда била туриб эрингга тегиб олгандек ҳис қилиб кетяпман.
__Кечир Шайдо. Менимча биз кейинчалик бирга яшасак керак яна.
__Нима? -Шайдони юзи буришди.
__Барибир Баҳодир ака чиқса сени тинч қўймайди. Жаҳонгир учун ҳам. Қайтишга мажбур бўласан. Уларни ҳеч ким мендек билмайди. Боласидан кечмайди барибир. ечира кечирасан деган умиддаман.
__Жаҳонгир фақат мени ўғлим. Уни сенга ҳам эрингга ҳам алоқаси йўқ.
Кечиришга келсак майли кечирдим сизларни.
Сабаби инсон кимнидур кечирмаса. Қиёматда юз кўришаркан деб эшитгандим.
Мен у дунё-ю, бу дунё сизларни турқингизни кўришни истамайман.
Шайдо гапини якунлаб, ўғлини олдига ўтди.
Икки метр нарида ўйнаётган ўғлини акаси ва укасига, бир назар ташлаб қўйди.
Бахтиёр яхши бўлиб қолганидан, суйиндиям. Бола бечора анча нимжон экан.
Хазонани кичик ўғли адашмаса, Жаҳонгирдан етти-саккиз ойлик кичкина. У ҳам Жаҳонгирчалик полвон эмасди. Афтидан Хазона умуман хамир овқат емаганов. Бир пайтлар Шайдога кўп тақиқларди.
__Қаёққа ойи?
__Бошқаларини ҳам кўрайлик-а ўғлим.
__Бугун дам олмабсанда қизим. Ишингга ёрдам берай десам бунга кўнмаяпсан. Ҳам ўқитувчилик, ҳам ателе очиш югур-югури сени толиқдириб қўймаса эди. Ўзи нозик қиз эдинг. Чўпдек бўлиб қолдинг.
Кечки овқат вақтида Полвон ака жон куйдириб гапирарди.
__Жаҳонгирни ҳурсанд қилмоқчи эдим дадажон. Ишларим... Мен ўзим мустақил нимагадур эришиб кўрмоқчиман. Ўзи ўқишимни тамомлашим билан ишга жойлаб қўйдингиз. Сиз бўлмаганингизда ҳали ҳам ишсиз юрардим. Раҳмат сизга.
__Бу арзимас иш қизим.
Шайдо такрор дадасига раҳмат айтди.
Ўқишини тамомлаб, ишлай бошлаганига ҳам анча бўлди. Дадасини қистови билан ўзи қизиққан соҳада иш юритишга қарор қилди.
Дадаси жой ҳам тайинлаб қўйганди. Аммо Шайдо рад этди. У бундан кейин нимаики бўлса, ўз кучи билан эришмоқчи.
Яқинларидан фақат ёнида, қарорларини қўллаб туришса етарли эканини айтди.
__Ассалому алайкум. Мен кеча сизга ҳужжатлар бергандим. Тайёр бўлдими?
__Ҳозир опа. Озгина иши қолганди. Ўтира-туринг. Ўн дақиқаларда битказиб бераман.
__Ҳўп раҳмат.
Шайдо компютер хонада йигит кўрсатган Уни қаршисидаги столга ўтирди.
Икки дақиқа телефон титкилади. Зерикиб хонани кўздан кечира бошлади.
"__Соҳиб ака сиз бу ерда нима қиляпсиз?
__Компютер бор жойда мен бўлмаслигим мумкинми?"
Шайдо бошқа бир столда компютер қаршисида ўтирган йигитни кўриб ўтмишдан бир лаҳзани эслади.
Дугонаси билан бир керак бўлиб қолиб, компютер хонага кирганда, кўришиб қолишганди.
"Компютер мени ярмимку" деганди йигит жилмайиб.
Кўзлар бир нуқтада беихтиёр қотиб тураверди.
Ўзига қадалган нигоҳларни сезган йигит ҳам, компютердан кўзини узди....
Айтиш ёки ёзиш шарт эмас сукутлар ва қарашлар сӯзлайди баъзан
Икки жуфт кўзлар тўқнашди. Кўзлар манзили аниқ. Ҳаёллар эса аллақачон қайларгадур сайр чиқиб кетганди.
"__Сени севаман.
__Ҳар кўрганда айтасиз-а шу гапни?
__Сени шундай бир ажиб, сеҳринг борки. Бир кõрганда эмас хар кõрганда ошиқ бõламан...
Ва буни ошкор қилавераман"
"__Қаерда эдингиз шунча кун?
__Сени деб қамалиб чиқдим. Курсдошинг қайта қийшиқ гап қилмайди."
"__Сизни ёмон кўраман. Сиз ёмонсиз. Сизга мендан бошқа қиз чидолмайдиям. Яна курсдошимни ўласи қилганига ўлайми? Ўзиники билинмайди-да"
__Сени ўзим қанча ҳафа қилсам ҳам. Бошқаникини ҳазм қилолмайман."
“__Мени қанчалик кўп севасиз?
__Сени ҳудди анор каби севаман.
__Анор каби? Атигами?
__Атига. Ташқаридан ёлғиз мен кўринаман. Ичимда мингларча сен тўкиласан.
__Йиғлама Шайдогулим. Сен мени қанчалик севасан.
__Айтмайман.
__Нега.
__Еркак севгисини изҳор қилгани сайин, қиймати ортади. Аёлники эса акси. Аёлни севгиси қиймати. Уни тилда ошкора этмасликда."
"__Сенингча энг ёмон нарса нима?
__Билмадим! Ҳар нимани яхши-ёмон томони бўлади. Аниқ бир нимани айтолмайман
Сизнингчачи?
__Ҳаётдаги энг ёмон нарса бу - руҳингни бир одамга, тақдирингни эса бошқасига боғлаш. Айтишларича инсон қўрққан нарсаси билан синаларкан. Мен доим шу нарсадан қўрқаман."
Шайдо компйитерчи йигитни ҳиёл баландроқ овозидан ҳаёлларини йиғди.
__Узр ҳаёлга берилибман.
Ҳижолат бўлганча ҳужжатларни олиб, кеча келишилган пулдан кўпроғини стол устига қўйди.
Йигитни ҳай-ҳайлашига қарамай, ёшланишга улгурган кўзларини яшириш учун. Қора кўзойнагини тақдию, тезда чиқиб кетди.
Кираётганда, залда бир мунча одамлар бор эди. Кўз ёшларни эшик олдигача ушлаб туролса ҳам катта гап.
__Ака менимча пpинтерда қоғоз қолмадиёв.
Соҳиб ёнидаги йигитни гапидан кейин принтерга қаради.
У ғингиллаб турар. Ерда эса бир уюм қоғозлар ётарди.
Қаради... ўтмиш хотиралари билан Шайдони чиқиб кетганини ҳам сезмабди.
" Жуда оғриқли бўлди" деди қалб...
"Ўтиб кетади" деб тинчлантирди вақт
"Аммо мен ҳеч қачон унутмайман!" деди хотира...
"Муҳтожман...
Қандайлигини ўзим ҳам билмайдиган бир таскинга...
Тўйиб йиғлаш учун бош қўйиш мумкин бўлган бир елкага...
Боққанимда ўзимни, ўзлигимни кўра оладиган, менга фақат менлигим учун боқадиган кўзларга...
Юрагимга ҳаловатни, табассумни, бахтни қайтарадиган бир юракка...
Шундайси бор. Бор эди авваллари. Аммо ўзгага аталган. Ўзгани ёри.
Нега яна қаршимдан чиқди?
Менга ҳеч бахт насиб қилмаган.
Ойим менга "сенга аммангни исмини қўйганмиз" деганда. Ортидан "умринг ўхшамасин" деганди.
Умрим эмас бахтсизлигим ўхшайди. Чарчаб кетдим.
Бир пайтлар севгини Аллоҳ яратганига ишонмай қўйгандим.
Шундай бўлса нега ҳамон юрагим ўртаняпти.
Аллоҳим снаҳот бир севгининг бадали шунчалар оғир бўлса.
Ўйласам бошимга тушган ҳаммасини бошида севги тарихим турибди.
Севмасам бунчалик азобланмасмидим балки?"
Шайдо йўл бўйида йиғлаб кетар экан. Нафақат кўзлари, балки бутун вужуди кўз ёш тўкарди гўё.
__Ало Шаҳмардон.
__Сиз телефон эгасини севгилисимисиз?
__Йўқ опасиман. Ким бу гапираётган.?
__Узр сахранитга қараб шундай ўйлабман. Охирги марта сиз билан гаплашилган экан. Укангиз ҳозир марказий шифохонада. Тез етиб кела оласизми?
__Нимааа? -Шайдони ҳавотир эгаллади. -Укамга нима бўлди?
__Автоҳалокат. Аҳволи оғир. Қолганини келсангиз гаплашардик.
Шайдо шошганча катта йўлга чиқиб машина тўхтатди. Юраги безовта. Укасига Аллоҳдан тинимсиз шифо сўрар. Уни асрашини илтижо қилиб борарди.
Боягина гаплашишганди. Эртага ойисини туғилган куни. Сюрпириз қилишни маслаҳатлашганди.
Энди бу ҳабар. Ҳамшира Шайдога "Севгилисизмисиз" деганини сабаби. Шаҳмардон, ягона жигари бўлгани учун. Шайдони Ягонам деб сақлаб қўйганди.
__Йўл бунча тирбанд?
__Сал нарёқда, Йўлни ярми ремонд бўляпти шунга тирбанд.
Аммо тирбанддан ўтгач, машиналар дақиқалар турганини шундай чиқариб олишадики, юрак ҳовучлайсиз.
Шайдони қулоғига. Ҳайдовчини ярим гапи кирар ярмиси кирмас. Ҳаёли укасида. Аҳволи нима бўлди экан деган қўрқувда эди.
__Мен шу ерда тушиб қоламан. -Шайдони тоқати тоқ бўлди.
__Синглим айланиб ўтиш керак. Ҳали етмадикку манзилингизга.
__Йўлни у юзига ўтиб юз метрча юрсам етаман. Шуниси яхши.
Шайдо машинадан тушиб, қисилиб олдига секин-секин силжиётган қатор машиналар оралаб ўта бошлади.
Ортидан ҳайдовчини "Йўлни у юзида эҳтиёт бўлинг" деган гапини эшитмади. Ёки қулоғига кирмади....
Шайдо йўлни яримига етиб, шошиб иккинчи тарафга ўтганди.
Пропкадан чиқиб олгач, ўпкасини босолмай қолган ёшроқ йигитлардан бири. Оёғини газга қадади.
__Одам зиқ бўлиб кетдией.
Ортига бир қараб, шу гапни айтдию, олдига қарашга улгурмай, машинаси гурсиллаб нимагадур урилди.
Саросимага тушиб қолди.
Йўл ўртасида, пушти рангли либоси қонга беланган. Сочлари ёйилиб кетган қизни кўриб, ҳуши бошидан учди.
Нима қилишни билмас. Бир лаҳза қочиб кетишни ҳам ўйлади.
Аммо марказий шифохона атрофидалар....
Шаҳарнинг энг гавжум жойларидан бири.
Камига йўлни у юзида тирбанчаликдан йиғилган ўнлаб машиналар....
__Қаққайиб турмай ёрдам бермайсанми?
Кимнидур қичиқириғидан ҳаёлини йиғиб олди.
Бир зумда тумонант одам қизни бошига йиғилибди.
__Қаердаман?
Кўзларини базўр очган Шайдо ғудранди.
__Шаҳмардон. Укам, укажоним.
Амаллаб туришга уринди.
Кўзлари бир мунча катталашиб кетди.
У оёқларини ҳис қилмади.
__Йўқ. Ёўқ. Ким бор? Ҳой ким бор.
Жазавага тушиб бақириб юборди.
__Тунчланинг.
Шошиб кирган ҳамшира Шсйдони қўлларидан тутди.
__Оёқларим. Уларни сезмаяпман. Менга нима бўлди.
__Автоҳалокат. Оёқ суякларингиз синган. Ҳали яхши бўлиб кетасиз.
__Укам.
Шайдо кўз олдида бўлган воқеаларни эслаб, ортга қайта бошлади.
Йўлдан шошиб ўтаётгандан, кучли оғриқни ҳис қилганди.
Нега шошаётганди?
Унга қўнғироқ бўлганди.
Шаҳмардонни аҳволи оғир дейишганди.
__Укам яхшими?
__Укангиз ким?
__Уни шу ерда дейишганди. Қўнғироқ қилишганди.
__Билмадим.
__Тел.. телефоним. У қани.
Шайдони ҳаёли оёқларида эмас. Укасида эди.
__Буюмларингиз ичида телефон олиб келишмади. Мен кўрмадим.
Йўлдан ўтаётганда қўлида эди. Ёки учиб кетган. Ёки синиб....
__Укамни автоҳалокатга учради дейишганди. Балоғат ёшида эди. Шундай йигитни олиб келишганмиди?
__Автоҳалокат? Адашмасам бир йигитни олиб келишганди. Асраб қолишни иложиси бўлмади. Сал аввал шахсини аниқлаб оиласига ҳабар берилишларини айтишганди.
Аллоҳ сабр берсин.
Ҳамшира эндигина иш ўрганаётгани учунми? Шайдога гапни борича айтиб қўя-қолди.
Эндигина уйғонган қизга.
__Йўқ бўлиши мумкинмас. Мени укам.... ишонмайман. Ишонмайман.
Иложсизлик нима эканини. Қийин вақтда иложсиз қолган инсонгина билади.
Олдига тошиқсанггу, етолмасанг. Бундан ёмони бормикан.
Шайдо оёқларига урганча дод соларди. Уни ноласи бутун бошли бўлимни ларзага соларди.
Армонлар, оғриқлар, кўз ёшлар.....
Буларни охири борми?
Манзил қаергача олиб боради?
__Сал ўзига келса кейин гаплашамиз. Сиз ўйламай нетмай, лоп этиб ҳар гапни гапираверманг.
__Ҳўп бўлади.
Ҳамшира Шайдога тинчлантирувчи қилишгач, юзига сал сув ураркан. Шифокорни гапидан тилини тишлади.
Кўзларини шифтга тикканча ётган Шайдони. Кўзларидан ёш сизиб чиқди.
Ҳамшира унга ачиниб қараганча чиқиб кетди.
__Аллоҳим укамни ўрнига мени жонимни олсанг бўлмасмиди? У дадамга, ойимга мендан кўра кўпроқ керак эди.
Уларга тиргак бўлиши керак эди...
Мен ўзи тамом бўлган инсонман. Ичим шунчалар тўкилиб кетганки, ҳатто томирларимда ҳам қон ўрнига зардоб оқади гўё.
Чарчадим Аллоҳим....
Мен йигирма бешга тўлмай қаридим....
Охирги йилларим мени қаритди....
Бу ҳолимда ота-онамга суянч бўла олмайман.
Сенга жон керак экан.
Укамни ўрнига мени олиб кетсанг бўларди.
Асло нолимасдим.
Оз яшадим демасдим...
Индамай кўнардим.
Шукрона келтирардим....
Шайдо тинчлантирувчи таъсирида, ҳаётдан, дардлардан, чарчаган кўзларини истамайгина аста юмди.
Боши турган ёстиқ кўзнинг шўр сувидан намланиб кетганди.....
__Ҳаёт Шайдо Казимова уни машинада уриб юборган йигит устидан ариза ёзмаслигини айтди. Ўтган сафар ҳам эри калтаклаганда ариза ёзишмаганди.
Эшикдан кириб келган Санжар Ҳаётни ёлғиз эмаслигини кўрди. Ҳамроҳи ҳам бегона эмас.
__Ияа Соҳиб ака бормисиз? Иш бошладим деб бизни унутиб қўйдингиз-а?
__Очиқ чеҳра билан Унга яқинлашди.
__Шайдо қандай ариза ёзиши керак. Уни машина уриб юбордими? Унга нима бўлди.
Соҳиб икки йигитга бирин-кетин қараб, саволига жавоб кутарди.
Қистайвергач, Ҳаёт ҳўрсиниб Шайдони шифохонада эканини. Аёқлари ишламаётганини айтгач, Уни қолган гапини эшитмай чиқиб кетди.
Йўл бамисоли, жуда олис, манзил етиб бўлмас макондек.
__Нега шу қизни бунчалик қийнайсан ҳаёт? Наҳот мен росдан ҳам бахтсизлик калити бўлсам?
Шифохона йўлагида югургудек бўлиб, Шайдо ётган палатани қидираркан. Ўзини ҳам айбларди.!.
Ҳаётингиз давомида сизга берилган, ва энг кўп эшитган таърифни айта оласизми?
Мен уйқумдан уйғотиб сўрашса ҳам биттада айта оламан.
Сабаби мен эсимни танибманки, Онамнинг меҳрини, бувимни қаҳрини бирдек туйиб катта бўлганман.
Хароми....
Бу сўз сиз учун, қандай билмайман. Аммо мен учун, бу мен ўзимман.
Мен харомиман....
Бувим тилида, одамлар тилида, онамдан бошқа ҳамма учун мен харомиман.
Севги ҳиссиётига таслим бўлган, икки ошиқни гуноҳи мевасиман.
Ҳаёсидан -ҳирси устун келган, жуфликларни хатоси мевасиман.
Қилар ишни қилган икки инсон.
Аммо мен фақат онамга юк бўлдим.
Фақат уларни умрини едим.
Қилган биргина хатоси учун, умри билан тавон тўладилар. Балки тўлаб келмоқдалар.
Отамни аслини кўрмаганман ҳам.
Фақат бир марта, анча кичик пайтимда битта суратларини кўрганман.
Кимлигини билмай ҳам, суратга қизқиб ўйнаб юрганимда. Бувим кўриб қолдилар. Ва қарғана-қарғана мени ура кетдилар.
__Хароми, буни қаердан олдинг? Онанг ҳали ҳам ўша ифлосни суратини асраб юрибди эканман. Ёлғизгина ўғлим шу ҳайвонни деб, зах ерларда ётибди.....
Яна қанчадан-қанча ҳақоратлар, калтаклар...
Менга қўшилиб ойим ҳам, ўша суратдаги одам ҳам, ҳақоратлардан бебаҳра қолмади.
Ишдан келиб қолган ойим, мени бувимни қўлидан тортиб олди.
__Ойи урманг, қаранг бурни қонаб кетибди.
__Туғилмай ўлсин.
__Ундай деманг ойи. Уни айби нима ахир.
__Бу хароминг менга ифлос отасини эслатиб туради. Уканг шуни отасини деб қамоқда ўтирибди. Бунингни ҳар кўрганимда, отаси кўзимга кўриниб ўлдириб қўйгим келади.
Сен ҳам шу хароми деб, "ўламан саттор, болам ёлғиз қолади" деб эрга тегмаяпсан. Бунингни деддомга бервориш керак ўзи.
__Йўқ ойи менга эр керакмас. Боламни ҳеч қаерга бериб юбормайман.
Ойим юз кўзимни ювиб, кўйлагини этагига артиб қуритди. Йиғлаяптилар....
Бувим доим шундай ойимни йиғлатадилар.
__Вақтида ҳам шу эр керак бўлмай қ...б ўтирганингда шунча иш бўлмасди.
Ойим индамади, аммо йиғиси кўпайди. Мени кўтариб, ўзимиз ётадиган кичик уйга олиб кирди.
У ерда ҳам мени маҳкам қучганча йиғладилар.
Ўшанда мен саккиз ёш эдим.
Ундан олдин ҳам, ундан кейин ҳам ойим кўп йиғлаганлар.
Умрни ейиш нима биласизми?
Онам мен борлигим учун рўшнолик кўрмади.
Мен онамни умрини едим.
Ёдимда бувимни аччиқ гаплари таъсирида навбатдаги йиғиси орасида онам мени қучганча.
"Сен мени бахтсизлик калитимсан. Аммо барибир сени яхши кўраман" дегандилар.
Инсон зоти қизиқ мавжудодмизда. Бир-биримизни бошқа жонзотларга қиёслаш билан ҳақоротлаб келамиз. Айниқса мен қиёсланмаган ҳайвон қолмаган.
Бобом ойим билан дадамни азалдан кечирмаган эканлар.
Бувим эса тоғам қамалгач, тескари бўлиб қолган.
Икта холам бор. Бири ҳудди бувимдек мени ёмон кўрарди. Сабаби ойимни қилган ишидан кейин, холамни эри "сен ҳам синглингдек бузуқ бўлганмисан?" Деб анчагача кун бермай қўйган экан.
Бири эса ора-орада ён босиб турадику, бувим гап билан оғзига ургач, жим бўлади.
Ойим тузукроқ қўшилолмайди жигарларига.
Бир куни холамлар келишди. Уларни фарзандлари билан ўйнаб юргандик. Бувим икки холам билан гаплашиб ўтиришганди.
Биз қувлашмачоқ ўйнаб, уй ичида ҳам айланардик.
Холам "ташқарида ўйналаринг" деб, койиб бердику, бола эканмиз уқмадик.
Стол олдида йўлимдан чиққан Ҳанифадан қочаман деб, орадан ўтмоқчи эдим...
Бир нарса қарсиллади. Ортимга қарашга улгурмасимдан, бувим яна қарғаниб тепамга бостириб келди.
Эсласам қалбим ҳамон увишади. Эшитган ҳақоротларим, еган калтакларим....
Мен қўполлигим сабаб Ҳанифадан қочаётганда, тоғамни суратлари солинган рамкани синдириб қўйгандим.
Ўзи мени ёқтирмайдиган бувимни жаҳли чиқишига шу сабаб бўлганди.
Кичик холам чидолмай, орага тушганда, бувим уларни ҳам сўкиб бергандилар...
__Ойи бўлди урманг, юзлари қизариб кетди.
__Ўлгани яхши буни шумқадам, хароми. Акангни расмини синдирди ифлос. Югурган оёғинг синсин. Отангни деб қамалгани каммиди?
Айтсам эриш туйилади. Аммо эшитмаган гапим қолмаган ўшанда...
Охири қаттиқроқ йиқилдим-у, бошимда кучли оғриқ ҳис қилгандим.
Холамни қичқириғини ҳамон эслайман....
Шундан кейин анчагача бошимни боғлаб юрганман. Ўшанда ўн икки ёшда эдим. Ойим
__Мен ишдан келгунча, уйдан умуман чиқмагин ўғлим. -деганди шифохонадан уйга қайтганимиздан кейин. -Иложи бўлса бувингни кўзига кўринмай ўтиргин ҳўп. Мени ҳаёлим сенда бўлади ўғлим.
__Бувим нимага мени ёмон кўрадилар ойи. -дедим йиғламоқдан бери бўлиб. -Ҳамма ёмон кўради мени.
__Ундай дема ўғлим. Ҳамма ёмон кўрмайди. Бувинг мендан ҳафада шунга. Ҳали ҳаммаси яхши бўлади.
__Бобом ҳам ёмон кўради. Ўтган куни "кўзимга кўринма, исқиртни боласи" дедилар.
Ойим бу гапимдан кейин мени қучиб узоқ йиғладилар.
Мен ҳам йиғлагандим.
Росдан ҳам сизни ҳамма ёмон кўрса йиғлагингиз келаверар экан.
Ойим "ўғил бола йиғласа уят бўлади" дерди.
Шу сабаб йиғламасликка қанча ҳаракат қилсам ҳам.
Эшитган гапларимга йиғламасликни иложи йўқ эди.
Шундан кейин бувимларни уйи томонга ўтмай қўйганман.
Холамлар келса ҳам...
Уларни фарзандлари мазза қилиб ўйнаётганини эшитсам ҳам кичик уйчамиздан чиқмасдим.
Фақат ўшандан кейин бошим оғриб турадиган.
Салга жаҳлим чиқиб кетадиган бўлиб қолгандим. Сабабини билмайман.
Бобом кўзига кўриниб қолсам, мени исқирт деб сўкардилар. Яна ортидан ҳар хил ҳақоратлар.
Инсон боласи қандай гаплар эшитиб катта бўлса, ўзи ҳам шундай гаплар айтадиган бўлиб улғаяркан.
Мен ҳам оғзи ёмон бўлиб улғайганман. Жаҳлим чиқса айнишдан ҳам, найнишдан ҳам қайтармасдим тилимни....
Кўчадан ўйнаётганимизда. Қўшнимизни ўғли билан уришиб кетдик. Муштлашиб ҳам кетдик. Кейин бу уришимиз талпага айланди.
Жуда уришқоқ, бола бўлиб улғайганман. Маҳаллада мен уришмаган бола қолмаган. Шу сабаб мени унча ёқтиришмасди.
Уриш баҳона олдин уришган болалар ҳам алам олиш дегандек, мени ўртага олишди.
Мени қўлим билан тилимга роса эрк бердим. Ўзим роса зарбалар қабул қиларканман. Кимни қаери тўғри келса мен ҳам уравердим.
Уруғ аймоғини қўймай, роса сўкиндим. Қабрда ётганлари ҳам қолмади.
__Ўғлим соғ жойинг қолмабдику. Оғрияптими?
Ойим спиртли пахта билан юзимни тозаларкан. Йиғлаб оларди.
__Ойи йиғламанг. Оғримаяпти энди катта йигит бўлдимку.
Мен ўшанда ўн беш ёшда эдим.
Ойимни овутмоқчи бўлганимда қўшнимиз шанғиллаб кириб келди.
__Жувонмарг бўлгур. Қўлинг синсин боламни урган.
__Ундай деманг қўшни. Ўғлингиз мени ўғлимчалик калтак емабдику.
Ойим сўрашмоқчи бўлиб, қўшни аёлни ёнига борди. Онасини панасида, сал юзи тилинган Шокир турибди. Афирист, қўрқоқ. Уялмай ойисини этагига осилиб чиқибди. Яна мендан бир ёш катта бу ҳ.....к.
__Ўғлингиз ўғлимни ҳақорат ҳам қилибди. Исқирт деганмиш. Мен-у, отасидан келиб сўкканмиш.
Ҳудога шукур, фарзандларимиз ҳалол ошни мевалари. Шунга тилларига ҳам ҳар хил гап олаверишмайди.
Шанғиллаб, бу аёл ҳам онамни ерга уришни бошлади.
__Қўшни болада билмай ҳар бало деб юборгандур.
__Бола эмас бу бало. Зино бу.
__Бас қилинг болани олдида. Сал ўйлаб гапиринг...
Ойим зориқиб гапирарди.
__Ҳаа энди ширин гапга суйилиб, иштонбоғи ечилган сиз-у. Биз ўйлаб гапиришимиз керакми?
__Опаа...
Онам титраб кетди. Жаҳлим чиқиб кетди.
__Оовв доно.
Бориб Шокирни онасини бўйнидан бўғиб олдим.
__Ннниимма қиляп...сан?
Хириллади.
__Онам ҳақда яна нимадур десанг. Тилингни суғириб, итимни нонуштасига едираман. Сал ўйлаб гапир қ....қ.
Дедим ўзимдан анча катта, ҳатто ойимдан катта аёлга.
Бир хато учун, умр бўйи инсонни марални эзиш шартми?
__Болам қўйиб юборгин. Бошимизга яна бир балони бошлама.
Ойим зориқиб, ялинди.
Мен қўйиб юбордим. Улар ранги қув ўчган она-бола олайиб қараб чиқиб кетишди.
__Бекор қилдинг болам. -деди ойим лабини тишлаб уларни ортидан қараб.
__Ўйлаб гапиришадиган бўлади. Мен олдинги ҳар гапга йиғлайдиган Соҳиб эмасман энди...
__Сен ука ўқисангчи. Ҳали ёш бўлсанг.
__Мактабни тугатдим. Ёшлик қолибдими? Ўқишга шароит йўқ. Дангал гапиринг, ишга оласизми-йўқми?
Маҳалламиздаги, сeмент сотадиган Қаюм акадан сўрадим.
__Белни бақувват қилиб ишлаб кўрчи. Олавераман. Жуда ишсираб қолибсан. Ойинг ҳам сени шунча боқди майли ишла укам.
__Ойим ишлашини хоҳламайман. Шунга иш керак деяпман сизга.
__Ишлатмаганинг яхши. -Қаюм ака мен томонга эгилди. -Ойингни кўчада кўрган ит ҳам этагига осилгиси келади.
__Тилингизга онамни умуман олманг. Эртага танғлайингизга ёпишиб қолмасин яна. -ёқасидан тортиб қулоғига висирладим. -Олдингизга иш борми деб келдим. Онамни муҳокама қилайлик деб эмас. Айлантирмай дангал гапиринг.
__Майли ишлайверчи. Шунчаки сенга маслаҳат бердим ҳолос.
Аста ёқасини қўлимдан бўшатди... Ранги бироз ўчганди.
__Қачондан иш бошлай?
__Ертага юк келади.
__Океей. Эртага келаман унда.
Мен аввалига сeмент тушириб ишлаб юрдим. Кейин бўш вақтимда, ўзимга олган, телефонимда интернет тармоғини мукаммал ўргана бошладим. Мактабда информатика фанидан жуда яхши ўқирдим. Компютер жон-у, дилим эди.
Ўзимни шахсий кампютерим бўлади деб ният қилиб қўйгандим.
Мен ўн саккизга кирганимда, тоғам қамоқдан чиқди. Ойимдан қачон қамалганини сўраганимда, мен икки ёшдан ошганимда қамалган эканлар. Ўшандан кейин дадам, билан ойим ажрашган эканлар.
Ойим анча катта бўлиб қолган бўлсам ҳам, мени тоғамни кўзига кўринмаслигимни тайинларди. Ўзи ҳам ҳамма тоғамни келганини йиғилиб байрам қилганда уйдан чиқмай ўтирди.
Кичик холам олиб чиқмоқчи эди рози бўлмади.
__Ичида ётган аламлари бош кўтармасин. Мен кўринмаганим маъқул. Яна ҳурсандчилик мотамга айланмасин.
__Майли опам. Келинни ўлимида сизни айбиз йўқку. Пешонангизга номарт инсон ёзилган эканда. Унга ишонганиз учун, умриз билан товон тўлаяпсиз.
__Тақдир эканда. Келин ҳам ҳомиладор бўлган экан.
Ойим лаб тишлаб йиғлашга тушдилар.
__Қўй синглим. Мен чиқмаганим яхши.
__Майли опа. Мен Ҳанифадан сизга овқат киритиб юбораман.
Холам ойимга ачиниш билан қараб чиқиб кетди.
__Она кўп ўзингизни қийнаманг.
__Ўғлим. Бир хато деб жагарларимга ҳам яқинлашолмайман. Сени ҳам кўчада тилинг қисиқ.
__Ким айтди мени тили қисиқ деб. Агар нимадур деб кўришсин. Ўзларини парда ортидаги сирларини юзига калтак қиламан. Ҳеч ким фариштамас она.
Жугарларизга келсак, улар ичига кекни шакллантириб ташлашган. Ким нима десин. Сиз мени бу дунёдаги ягона яқинимсиз. Тупурдим бошқа нарсаларга.
Онам хато қилгандур. Аммо умри билан тавон тўлаётгани камми? Мен онамга тескари бўлолмайман. Сизни деб бошим эгик дейилмайман.
Набарот, онамни тилига олганни, керак бўлса суғириб оламан.
Давоми бор.
#жарохаттақдир
__Ҳаёт Шайдо Казимова уни машинада уриб юборган йигит устидан ариза ёзмаслигини айтди. Ўтган сафар ҳам эри калтаклаганда ариза ёзишмаганди.
Эшикдан кириб келган Санжар Ҳаётни ёлғиз эмаслигини кўрди. Ҳамроҳи ҳам бегона эмас.
__Ияа Соҳиб ака бормисиз? Иш бошладим деб бизни унутиб қўйдингиз-а?
__Очиқ чеҳра билан Унга яқинлашди.
__Шайдо қандай ариза ёзиши керак. Уни машина уриб юбордими? Унга нима бўлди.
Соҳиб икки йигитга бирин-кетин қараб, саволига жавоб кутарди.
Қистайвергач, Ҳаёт ҳўрсиниб Шайдони шифохонада эканини. Аёқлари ишламаётганини айтгач, Уни қолган гапини эшитмай чиқиб кетди.
Йўл бамисоли, жуда олис, манзил етиб бўлмас макондек.
__Нега шу қизни бунчалик қийнайсан ҳаёт? Наҳот мен росдан ҳам бахтсизлик калити бўлсам?
Шифохона йўлагида югургудек бўлиб, Шайдо ётган палатани қидираркан. Ўзини ҳам айбларди.!.
Ҳаётингиз давомида сизга берилган, ва энг кўп эшитган таърифни айта оласизми?
Мен уйқумдан уйғотиб сўрашса ҳам биттада айта оламан.
Сабаби мен эсимни танибманки, Онамнинг меҳрини, бувимни қаҳрини бирдек туйиб катта бўлганман.
Хароми....
Бу сўз сиз учун, қандай билмайман. Аммо мен учун, бу мен ўзимман.
Мен харомиман....
Бувим тилида, одамлар тилида, онамдан бошқа ҳамма учун мен харомиман.
Севги ҳиссиётига таслим бўлган, икки ошиқни гуноҳи мевасиман.
Ҳаёсидан -ҳирси устун келган, жуфликларни хатоси мевасиман.
Қилар ишни қилган икки инсон.
Аммо мен фақат онамга юк бўлдим.
Фақат уларни умрини едим.
Қилган биргина хатоси учун, умри билан тавон тўладилар. Балки тўлаб келмоқдалар.
Отамни аслини кўрмаганман ҳам.
Фақат бир марта, анча кичик пайтимда битта суратларини кўрганман.
Кимлигини билмай ҳам, суратга қизқиб ўйнаб юрганимда. Бувим кўриб қолдилар. Ва қарғана-қарғана мени ура кетдилар.
__Хароми, буни қаердан олдинг? Онанг ҳали ҳам ўша ифлосни суратини асраб юрибди эканман. Ёлғизгина ўғлим шу ҳайвонни деб, зах ерларда ётибди.....
Яна қанчадан-қанча ҳақоратлар, калтаклар...
Менга қўшилиб ойим ҳам, ўша суратдаги одам ҳам, ҳақоратлардан бебаҳра қолмади.
Ишдан келиб қолган ойим, мени бувимни қўлидан тортиб олди.
__Ойи урманг, қаранг бурни қонаб кетибди.
__Туғилмай ўлсин.
__Ундай деманг ойи. Уни айби нима ахир.
__Бу хароминг менга ифлос отасини эслатиб туради. Уканг шуни отасини деб қамоқда ўтирибди. Бунингни ҳар кўрганимда, отаси кўзимга кўриниб ўлдириб қўйгим келади.
Сен ҳам шу хароми деб, "ўламан саттор, болам ёлғиз қолади" деб эрга тегмаяпсан. Бунингни деддомга бервориш керак ўзи.
__Йўқ ойи менга эр керакмас. Боламни ҳеч қаерга бериб юбормайман.
Ойим юз кўзимни ювиб, кўйлагини этагига артиб қуритди. Йиғлаяптилар....
Бувим доим шундай ойимни йиғлатадилар.
__Вақтида ҳам шу эр керак бўлмай қ...б ўтирганингда шунча иш бўлмасди.
Ойим индамади, аммо йиғиси кўпайди. Мени кўтариб, ўзимиз ётадиган кичик уйга олиб кирди.
У ерда ҳам мени маҳкам қучганча йиғладилар.
Ўшанда мен саккиз ёш эдим.
Ундан олдин ҳам, ундан кейин ҳам ойим кўп йиғлаганлар.
Умрни ейиш нима биласизми?
Онам мен борлигим учун рўшнолик кўрмади.
Мен онамни умрини едим.
Ёдимда бувимни аччиқ гаплари таъсирида навбатдаги йиғиси орасида онам мени қучганча.
"Сен мени бахтсизлик калитимсан. Аммо барибир сени яхши кўраман" дегандилар.
Инсон зоти қизиқ мавжудодмизда. Бир-биримизни бошқа жонзотларга қиёслаш билан ҳақоротлаб келамиз. Айниқса мен қиёсланмаган ҳайвон қолмаган.
Бобом ойим билан дадамни азалдан кечирмаган эканлар.
Бувим эса тоғам қамалгач, тескари бўлиб қолган.
Икта холам бор. Бири ҳудди бувимдек мени ёмон кўрарди. Сабаби ойимни қилган ишидан кейин, холамни эри "сен ҳам синглингдек бузуқ бўлганмисан?" Деб анчагача кун бермай қўйган экан.
Бири эса ора-орада ён босиб турадику, бувим гап билан оғзига ургач, жим бўлади.
Ойим тузукроқ қўшилолмайди жигарларига.
Бир куни холамлар келишди. Уларни фарзандлари билан ўйнаб юргандик. Бувим икки холам билан гаплашиб ўтиришганди.
Биз қувлашмачоқ ўйнаб, уй ичида ҳам айланардик.
Холам "ташқарида ўйналаринг" деб, койиб бердику, бола эканмиз уқмадик.
Стол олдида йўлимдан чиққан Ҳанифадан қочаман деб, орадан ўтмоқчи эдим...
Бир нарса қарсиллади. Ортимга қарашга улгурмасимдан, бувим яна қарғаниб тепамга бостириб келди.
Эсласам қалбим ҳамон увишади. Эшитган ҳақоротларим, еган калтакларим....
Мен қўполлигим сабаб Ҳанифадан қочаётганда, тоғамни суратлари солинган рамкани синдириб қўйгандим.
Ўзи мени ёқтирмайдиган бувимни жаҳли чиқишига шу сабаб бўлганди.
Кичик холам чидолмай, орага тушганда, бувим уларни ҳам сўкиб бергандилар...
__Ойи бўлди урманг, юзлари қизариб кетди.
__Ўлгани яхши буни шумқадам, хароми. Акангни расмини синдирди ифлос. Югурган оёғинг синсин. Отангни деб қамалгани каммиди?
Айтсам эриш туйилади. Аммо эшитмаган гапим қолмаган ўшанда...
Охири қаттиқроқ йиқилдим-у, бошимда кучли оғриқ ҳис қилгандим.
Холамни қичқириғини ҳамон эслайман....
Шундан кейин анчагача бошимни боғлаб юрганман. Ўшанда ўн икки ёшда эдим. Ойим
__Мен ишдан келгунча, уйдан умуман чиқмагин ўғлим. -деганди шифохонадан уйга қайтганимиздан кейин. -Иложи бўлса бувингни кўзига кўринмай ўтиргин ҳўп. Мени ҳаёлим сенда бўлади ўғлим.
__Бувим нимага мени ёмон кўрадилар ойи. -дедим йиғламоқдан бери бўлиб. -Ҳамма ёмон кўради мени.
__Ундай дема ўғлим. Ҳамма ёмон кўрмайди. Бувинг мендан ҳафада шунга. Ҳали ҳаммаси яхши бўлади.
__Бобом ҳам ёмон кўради. Ўтган куни "кўзимга кўринма, исқиртни боласи" дедилар.
Ойим бу гапимдан кейин мени қучиб узоқ йиғладилар.
Мен ҳам йиғлагандим.
Росдан ҳам сизни ҳамма ёмон кўрса йиғлагингиз келаверар экан.
Ойим "ўғил бола йиғласа уят бўлади" дерди.
Шу сабаб йиғламасликка қанча ҳаракат қилсам ҳам.
Эшитган гапларимга йиғламасликни иложи йўқ эди.
Шундан кейин бувимларни уйи томонга ўтмай қўйганман.
Холамлар келса ҳам...
Уларни фарзандлари мазза қилиб ўйнаётганини эшитсам ҳам кичик уйчамиздан чиқмасдим.
Фақат ўшандан кейин бошим оғриб турадиган.
Салга жаҳлим чиқиб кетадиган бўлиб қолгандим. Сабабини билмайман.
Бобом кўзига кўриниб қолсам, мени исқирт деб сўкардилар. Яна ортидан ҳар хил ҳақоратлар.
Инсон боласи қандай гаплар эшитиб катта бўлса, ўзи ҳам шундай гаплар айтадиган бўлиб улғаяркан.
Мен ҳам оғзи ёмон бўлиб улғайганман. Жаҳлим чиқса айнишдан ҳам, найнишдан ҳам қайтармасдим тилимни....
Кўчадан ўйнаётганимизда. Қўшнимизни ўғли билан уришиб кетдик. Муштлашиб ҳам кетдик. Кейин бу уришимиз талпага айланди.
Жуда уришқоқ, бола бўлиб улғайганман. Маҳаллада мен уришмаган бола қолмаган. Шу сабаб мени унча ёқтиришмасди.
Уриш баҳона олдин уришган болалар ҳам алам олиш дегандек, мени ўртага олишди.
Мени қўлим билан тилимга роса эрк бердим. Ўзим роса зарбалар қабул қиларканман. Кимни қаери тўғри келса мен ҳам уравердим.
Уруғ аймоғини қўймай, роса сўкиндим. Қабрда ётганлари ҳам қолмади.
__Ўғлим соғ жойинг қолмабдику. Оғрияптими?
Ойим спиртли пахта билан юзимни тозаларкан. Йиғлаб оларди.
__Ойи йиғламанг. Оғримаяпти энди катта йигит бўлдимку.
Мен ўшанда ўн беш ёшда эдим.
Ойимни овутмоқчи бўлганимда қўшнимиз шанғиллаб кириб келди.
__Жувонмарг бўлгур. Қўлинг синсин боламни урган.
__Ундай деманг қўшни. Ўғлингиз мени ўғлимчалик калтак емабдику.
Ойим сўрашмоқчи бўлиб, қўшни аёлни ёнига борди. Онасини панасида, сал юзи тилинган Шокир турибди. Афирист, қўрқоқ. Уялмай ойисини этагига осилиб чиқибди. Яна мендан бир ёш катта бу ҳ.....к.
__Ўғлингиз ўғлимни ҳақорат ҳам қилибди. Исқирт деганмиш. Мен-у, отасидан келиб сўкканмиш.
Ҳудога шукур, фарзандларимиз ҳалол ошни мевалари. Шунга тилларига ҳам ҳар хил гап олаверишмайди.
Шанғиллаб, бу аёл ҳам онамни ерга уришни бошлади.
__Қўшни болада билмай ҳар бало деб юборгандур.
__Бола эмас бу бало. Зино бу.
__Бас қилинг болани олдида. Сал ўйлаб гапиринг...
Ойим зориқиб гапирарди.
__Ҳаа энди ширин гапга суйилиб, иштонбоғи ечилган сиз-у. Биз ўйлаб гапиришимиз керакми?
__Опаа...
Онам титраб кетди. Жаҳлим чиқиб кетди.
__Оовв доно.
Бориб Шокирни онасини бўйнидан бўғиб олдим.
__Ннниимма қиляп...сан?
Хириллади.
__Онам ҳақда яна нимадур десанг. Тилингни суғириб, итимни нонуштасига едираман. Сал ўйлаб гапир қ....қ.
Дедим ўзимдан анча катта, ҳатто ойимдан катта аёлга.
Бир хато учун, умр бўйи инсонни марални эзиш шартми?
__Болам қўйиб юборгин. Бошимизга яна бир балони бошлама.
Ойим зориқиб, ялинди.
Мен қўйиб юбордим. Улар ранги қув ўчган она-бола олайиб қараб чиқиб кетишди.
__Бекор қилдинг болам. -деди ойим лабини тишлаб уларни ортидан қараб.
__Ўйлаб гапиришадиган бўлади. Мен олдинги ҳар гапга йиғлайдиган Соҳиб эмасман энди...
__Сен ука ўқисангчи. Ҳали ёш бўлсанг.
__Мактабни тугатдим. Ёшлик қолибдими? Ўқишга шароит йўқ. Дангал гапиринг, ишга оласизми-йўқми?
Маҳалламиздаги, сeмент сотадиган Қаюм акадан сўрадим.
__Белни бақувват қилиб ишлаб кўрчи. Олавераман. Жуда ишсираб қолибсан. Ойинг ҳам сени шунча боқди майли ишла укам.
__Ойим ишлашини хоҳламайман. Шунга иш керак деяпман сизга.
__Ишлатмаганинг яхши. -Қаюм ака мен томонга эгилди. -Ойингни кўчада кўрган ит ҳам этагига осилгиси келади.
__Тилингизга онамни умуман олманг. Эртага танғлайингизга ёпишиб қолмасин яна. -ёқасидан тортиб қулоғига висирладим. -Олдингизга иш борми деб келдим. Онамни муҳокама қилайлик деб эмас. Айлантирмай дангал гапиринг.
__Майли ишлайверчи. Шунчаки сенга маслаҳат бердим ҳолос.
Аста ёқасини қўлимдан бўшатди... Ранги бироз ўчганди.
__Қачондан иш бошлай?
__Ертага юк келади.
__Океей. Эртага келаман унда.
Мен аввалига сeмент тушириб ишлаб юрдим. Кейин бўш вақтимда, ўзимга олган, телефонимда интернет тармоғини мукаммал ўргана бошладим. Мактабда информатика фанидан жуда яхши ўқирдим. Компютер жон-у, дилим эди.
Ўзимни шахсий кампютерим бўлади деб ният қилиб қўйгандим.
Мен ўн саккизга кирганимда, тоғам қамоқдан чиқди. Ойимдан қачон қамалганини сўраганимда, мен икки ёшдан ошганимда қамалган эканлар. Ўшандан кейин дадам, билан ойим ажрашган эканлар.
Ойим анча катта бўлиб қолган бўлсам ҳам, мени тоғамни кўзига кўринмаслигимни тайинларди. Ўзи ҳам ҳамма тоғамни келганини йиғилиб байрам қилганда уйдан чиқмай ўтирди.
Кичик холам олиб чиқмоқчи эди рози бўлмади.
__Ичида ётган аламлари бош кўтармасин. Мен кўринмаганим маъқул. Яна ҳурсандчилик мотамга айланмасин.
__Майли опам. Келинни ўлимида сизни айбиз йўқку. Пешонангизга номарт инсон ёзилган эканда. Унга ишонганиз учун, умриз билан товон тўлаяпсиз.
__Тақдир эканда. Келин ҳам ҳомиладор бўлган экан.
Ойим лаб тишлаб йиғлашга тушдилар.
__Қўй синглим. Мен чиқмаганим яхши.
__Майли опа. Мен Ҳанифадан сизга овқат киритиб юбораман.
Холам ойимга ачиниш билан қараб чиқиб кетди.
__Она кўп ўзингизни қийнаманг.
__Ўғлим. Бир хато деб жагарларимга ҳам яқинлашолмайман. Сени ҳам кўчада тилинг қисиқ.
__Ким айтди мени тили қисиқ деб. Агар нимадур деб кўришсин. Ўзларини парда ортидаги сирларини юзига калтак қиламан. Ҳеч ким фариштамас она.
Жугарларизга келсак, улар ичига кекни шакллантириб ташлашган. Ким нима десин. Сиз мени бу дунёдаги ягона яқинимсиз. Тупурдим бошқа нарсаларга.
Онам хато қилгандур. Аммо умри билан тавон тўлаётгани камми? Мен онамга тескари бўлолмайман. Сизни деб бошим эгик дейилмайман.
Набарот, онамни тилига олганни, керак бўлса суғириб оламан.
Давоми бор.
#жарохаттақдир
Следующая публикация
Нет комментариев