Предыдущая публикация
💥БАХТ ВА БАХТСИЗЛИК.
2-қисм.
Гр: 🔥Ҳикоя ва қиссалар 🔥
Муаллиф: Мафтуна Абдуллаева.
- Олиб кел.
Бир оз ранжиган ҳолга кириб олгандим. Меҳрож ака чой ичгунча ўрнимга чўзилдим. У эса менга ер остидан қараб қўйиб чой ҳўпларди.
Мен бир нарсаларни маъюс ўйлаб ётган одамдек шифтга термулиб турардим. Аслида уруш ~жанжал, пичингдан кўра яхшироқ натижа олганимдан ҳурсанд эдим.
Аммо бу методга амалга қилиш қийин экан. Шунча вақтдан бери ўйлаган нарсамни айтиб ўрганган эмасманми, баъзан тилим тиёлмасдим. Шундай пайти келишувга мувофиқ гаров муддатини бир кунга сурардим.
Орадан икки ҳафтача ўтгач, бўлмади. Меҳрож ака билан барибир қаттиқ тортишиб қолдик. Гап мактаб давридаги муҳаббатга бориб тақалиб эрим мақтана кетди. Қайси тилла хотин буни жим эшитади. Меҳрож ака атайин қилиб турганини, нияти рашкимни келтириш эканини билиб турибман. Гапини ярми ёлғон ҳам. У айтган қизларни (ҳозир ҳаммаси аёл) танирдим. Бу кишимни писанд ҳам этмаганлари бор, орасида.
-Ҳа, энди мактаб даврида нималар бўлмайди,- дедим ўзимни бепарво кўрсатиб,-, 18га кирмаган ким бор дейди~ку. Сизни севган қизлар ҳам бир адашганда. Ёшликда бўлиб туради.
- Нима бўлиб туради?- бир пайт эрим кўтарилиб келди.
- Шу... Севгида...
- Ҳаммада бўлади де,- Кўзлари ва юзларида қандайдир алам пайдо бўлди. Сенда ҳамми деёлмади. Мен ҳам гапимни тузатдим
- Сизга ўхшаганларда бўлади. Мени ўзингизга ва сиз билан ўша теракзорларда юрган қизларга ўхшатманг.
Меҳрож ака менга қандайдир шубҳали нигоҳ ташлади.
- Менга бундай қараманг. Мен сизга теккунимча, ҳатто синфдошларим билан ҳам очилиб ~сочилиб гаплашмаганман! Қўл ушлашиб юриш нари ёғда турсин. Ҳатто ҳозир ҳам кўчада кўришса қўлларини кўксиларига қўйиб салом беришади. Билдингизми?
- Шунақами? Унда Ихтиёр ким бўлган!
Ҳаёлимда танишларимни ўтқаза бошладим. Лекин эслолмадим.
- Мени бунақа танишим йўқ.
Меҳрож акани кўзидаги шубҳа яна ортди. Аммо гапирмади.
- Бошладингизми, айтинг! Ким мен ҳақимда нима деган сизга? Ихтиёр пихтиёрни билмайман. Юз фоиз ўзимга гарантия бераман. Мени "тарихим" топ~тоза.
- Опанг айтган,- деди Меҳрож ака яна озгина сукут қилиб чимирилганча.
- Опам!
- Ҳа. Тўйдан икки ҳафтача олдин телефонини тортиб олиб текширдим. Бир бегона рақам билан эрталабгача смс ёзиб чиқилган экан. Ичида айтилмаган гап йўқ эди. Бўғзидан олдим.
- Ким бу? Мен билан телефонлашишни истамай, ким билан юрибсан,- дедим. У эса:
- Бу мен эмас, синглим сим картасини мени телефонимга қўйиб ёзишган. Ишонмасангиз қаранг иккинчи сим картани смси. Телефонда қолиб кетган,- деб айтди.
Уни ўзини номеридан ўша ерни ўзида телефон қилдим. Иккинчи марта қилганимдан кейин кўтарди. Овозини кўтариб гапир дедим:
- Алё, Ихтиёр яхшимисиз?
- Ҳа... Асрора яхшимисиз?
- Қишлоқдамисиз?
- Йўқ. Шаҳарга қайтгандим тинчликми?
- Ўзим Хонзода тўмтайиб юрибди, шунга уришиб қолдингларми деб ўйлабман.
- Ҳа ўзим, борай, аразини очиб оламан. Бормаётганимга хафа. Синглингизни сиз ҳам тергаб қўйинг, йигити билан ҳа деб тортишавермасин...
Мен эшитган гапларим ростлигига ишонолмасдим.
- Ихтиёр... Опам тўйдан олдин қочиб кетган йигитни исми~ку!- дедим ҳайрат ва алам билан. Одам ўз синглисини номини ҳам ёмонга чиқарадими?! Опамни ҳар доим бир эмас, бир нечта сим картаси бўларди. Ихтиёрдан ташқари яна нечтаси бор эди. Сизга унаштирилгач, йиғиштирган бу ишларини деб ўйлагандим,- дедим мен ҳам аччиқ устида опамни сотиб. Аммо аламим босилармиди. Кўзларим ёшланди. У туфайли мени ҳаётим остин~устун бўлди. Қанча қийналдим. Шунинг учун Меҳрож ака мени бошида кўп қийнаган экан~да. Опангдан ортиб ким бўлардинг деб. Кўчага чиқармаслиги, рашк қилишига сабаб ҳалиям шуми?! Мени енгилтак деб ўйлаганми?
- Тепамда Худо бор. Мен биронтаси билан учрашиш у ёқда турсин, телефонда ҳам гаплашмаганман,- дедим ўпкам тўлиб йиғлаб,- эрга тексам ҳеч ким юзимга униси, буниси билан гаплашиб, бошқасига тегиб кетди деб гапиришини истамаганман. Қайтага шунақа қизлар йигитларни аҳмоқ қилиб тегиб олади...
- Бўлди қил,- Меҳрож ака мени ўзига тортди.
- Тегманг! Ҳаммангиз бир гўрсиз. Опам мени лойга чаплаб қочиб кетди. Онам уни айбини ёпиб мени мажбурлаб сизга берди. Сиз анави севгилингизга етишиш учун менга кун бермадингиз!
- Қанақа севгилим!
- Эрдан чиққан биринчи муҳаббатингиз. Агар эрга тегиб кетмаганда, мени излаб бормасдингиз яна.
- Бунча зўр фантазёрсан. Ким айтди буни сенга?
- Ўзим билдим,- бошқа бу мавзуда гапашмаслик учун чиқиб кетмоқчи эдим, Меҳрож ака ушлаб олди.
- Бу гаранг каллангга бошқа гап келмадими? Эрга тегиб кетган қизни унутолмай юрадиганлардан эмасман. Ўргилдим, билағон топган гапини.
Очиғи, ростдан Меҳрож акани феълидаги одамни кучли севиб қолиши рости ҳам қийин. Лекин гапимдан қайтмадим.
- Унда нега бола кўрмай ажрашаман дедингиз!
-Бўлди, ўтган гапни қўй,- эрим баҳсни тугатди,- бемаъни фикрларингни ҳам.
- Мен сизга барибир ишонмайман,- дедим ўпкали қараб.
Меҳрож ака жавоб беради, аммо шу кундан менга муносабати олдингидан анча яхшиланди. Аввал пешонамга битгани шу эканда деган бўлса, энди кўнгли жойига тушди шекилли.
- Битта қариндошим,- деди бир куни ичиб келиб юрагидагини ёзиб,- ака ўзичи опаси қолиб синглисини олиб тўғри қилибсиз. Опаси азалдан шунақа енгилроқ эди. Лекин Хонзода қовоғидан ўтиб гап отган йигитларни ҳам жойига соларди деб айтганди.
Мен индамадим.
- Шунинг учун тўйдан кейин, кўнглимни олишни билмаган экансан-да.
- Ухлайлик,- дедим ҳорғин. Бир тарафдан опам ҳақида эшитгим келмаса, бошқа тарафдан баҳор келгани учун уйқуга тўймаётгандим. Кўзларим ўз~ўзидан юмилиб келарди...
- Хонзода, тур,- эримни турткисидан уйғониб кетдим.
- Тонг отдими?- дедим ўлганимни кунидан туриб.
- Пешин бўлди.
- Ааа, соат,- қарасам 9.
- Вой ўлай. Ухлаб қолибман,- шошиб ўрнимдан турдим.
- Тўхта. Онам ўзи қилиб бўлди, ҳамма нарсани.
- Кириб уйғотмабсиз.
- Онам индама. Оҳирги пайтлар ланжга ўхшаб юрибди. Янгилик бордир балки деди,- Меҳрож ака тиржайиб турарди.
- Эрта бўлса аниғини айтаман,- дедим ўзимни тартибга келтириб.
- Бугун иложи йўқми?
- Эрта аниқ чиқади.
Тўйимиздан бери ҳамма кутаётган янгилик ростдан эртаси куни маълум бўлди. Ҳаммадан кўп Меҳрож ака хурсанд бўлди. Айтишича одамларни гапи роса жонига теккан экан.
- Фақат шунга хурсандмисиз?
- Йўгей. Фақат одамлар учун бола керак бўлса, бир йилни бекор ўтказармидим...
Онам ҳам эшитиб роса қувонди. Ахир биринчи набира бўлади.
- Гаров нима бўлди?- деди янгиликни эшитиб янгам кулиб.
- Мен ютдим.
- Ҳўш?
- Ҳаётимни изга солиб олдим. Шу-да ютганим.
БЕГОЙИМ
Хонзодани ҳам ҳаёти изга тушиб кетди. У ҳомиладор. Табассум ҳам деярли оёққа турди. Мени эса бу ерга келганимга бир йил бўлди. Менга бўлган муносабат янги келган пайтимдагидан анча яхши. Уйимга ҳам тез~тез бориб келяпман. Икки марта Зуҳриддин ака билан дуч келиб қолиб, у элтиб қўйди. Роса қизиқчи йигит экан, мен ҳам бир гапирса оғзи қизийдиганлардан эмасми роса чиқишиб кетдик. Аммо тасодиф учинчи бор бўлганида менда шубҳа пайдо бўлди. Магинасига минмадим. Тиш шифокорига бораётгандим.
- Юрийсизми, олиб бориб қўяман.
- Йўқ раҳмат,- дедим сал наридан ўтаётган таксига қўл кўтариб. Сезиб турибман Зуҳриддин менга қараб қолди. Юрагим жуда бежо ура бошлади. Мени ким деб ўйлади. Эри бир йилдан бери ташлаб кетган, бир айлантирай деб ўйлаётган бўлса керак. Афсус менга яхши одамдек кўринганди. Оласи ичида экан. Бўлмаса, бировни никоҳидаги аёлга кўз олайтирадими?! Бунинг устига қариндош ҳам экан. Ўзимдан ҳам ҳафа бўлдим. Дуч келган билан ҳам ҳиринглаб кетавераманми?
Зуҳриддин билан кўчада дуч келмаганим билан, у уйимизга ҳар ҳил ҳолис хизматлар қилиш учун тез-тез кўриниб қолди. Қайнонамни айтигича, у ўзи азалдан келиб~кетиб юрар экан. Фақат уйда эркаклар қолмагач, оёқ узибди. Ғайрат акани шогирди экан. Мен турмуш ўртоғимни машина тузатадиган уста эканини билардим. Демак, буни ҳам касби шу.
- Барака топ,- ойижон ёзни иссиқ ҳавосида ун олиб келиб бериб ҳожатини чиқарган Зуҳриддинга миннатдорчилик билдириб кузатиб қўяр экан, у менга жилмайиб қараб қўйишни унутмади. Афтинг қурсин деб қўйдим ичимда. Уни ниятидан бехабар қайнонам эса, шу куни кечки овқатни **** бўлиб мен идишларни ювгани кетганимда Табассумга у ҳақида гап очибди. Мен она~бола тортишиб ётган жойини эшитиб, индамай хонамга кириб кетдим. Бу ҳақида менга Табассумни ўзи ёрилиб қолди.
- Онам мени Зуҳриддин акага мўлжаллаб қўйибди. Ҳеч ўз ҳолимга қўймадиларда. Яна бошладилар.
-Сизга ёқмайдими?
- Билмасам... Менга фақат Аҳрор ака ёққан. Ҳалиям яхши кўраман. Аммо у аллақачон уйланиб, бола~чақали бўлиб кетган. Зуҳриддин ака эса онамни айтишича яхши вариант эмиш, икки марта ажрашган бўлса ҳам.
- Нима? У уйланганми?
- Ҳа. Яна икки марта.
- Йўғей мен уни уйланмаган йигит деб уйлагандим.
- Уйланган. Биринчи хотини билан севишим турмуш қуришганди. Тутқаноғи бор экан, йиқилиб тили тортилиб кетарди. Орада катта жанжал ҳам чиққан. Кейин келинни оналари олиб кетишди. Икки йилча яшаб бир гал кўрмай қолишганда, тутқаноғи тутиб ариққа тушиб ўлиб қолган. Зуҳриддин ака ўшанда роса йиғлаган экан... Иккинчи хотини ҳам яхши келинчак эди, аммо Зуҳриддин ака кўнгил беролмадими, ҳуллас, бошидан келишишмади. Келинчак келиб~кетиб икки йилча юрганди. Яқинда нарсаларини олиб кетиб ажримга ариза берибди.
- Икки хотинидан ҳам боласи йўқми?
- Йўқ. Онаси бу гал яхшироқ қизга уйлантириб қўйишим керак деб юрганди.
- Ҳа. Ўша иккинчи хотини билан ярашиб кетса бўлмайдими?
- Ким билсин? Баъзилар асли ўзи яхши одам эмас. Биринчи хотинини ҳам уриб шундай қилиб қўйган дейди
Чунки келинчакни аввал бунақа касали бўлмаган экан. Иккинчи хотинини ўз оғзидан эшитган бир гапим ҳам бор...
- Нима?
- Зуҳриддинни янгаси билан алоқаси бор эмиш.
- Янгаси билан?!- бир сакраб тушдим.
- Шу иккинчи хотини Махинани опаси билан курсдошмиз. У қўшни қишлоқдан. Бир кун шундай деб қолди. Ҳатто, биринчи боласини олдиришга ҳам шу аёл мажбур қилган экан... Очиғи кимга ишонишни ҳам билмайди одам. Аммо, Зуҳриддин ака янгаси билан синфдош.
- Ҳўп майли, улар ўз йўлига, нега сиз бўй қиз бўлиб унга тегишингиз керак? Ахир тузалиб кетдингиз~ку.
- Мени энди барибир яхши жойдан сўрашмайди,- Табассум ғамгин жилмайиб ўрнидан туриб нари кетди.
Очиғи миямда ҳамма нарса чалкашиб кетди. Наҳотки, кўриниши истарали ва самимий йигит шундай бўлса...
Кейин эса қўл силкидим менга нима? Фақат Табассумни унга тегишини истамадим. У ҳали қиз бола бўлса. Онаси жинними? Ёки..
Ёки Зуҳриддинни серқатнов бўлиб қолганини сабаби шумикин... Майли нима бўлганда ҳам оҳири баҳайр бўлсин.
🌺🌺🌺
Уйимизда иккита эгизак қўзичоқ бор эди. Туққач онаси касал бўлиб қолиб қаролмаганди. Ўзим сут бериб катта қилгандим. Бир куни қаттиқ шамол бўлиб ҳаммаёқ тўс~тўпалон бўлганида улар қамалган жой эшиги очилиб чиқиб кетишибди. Қайнонам билса, нақ теримга сомон тиқади деган ўй билан кеч тушиб қолган бўлса ҳам қўзичоқлар кетган бўлиши мумкин бўлган дала тарафга чопдим. Ҳовли тўридан, тўғри далага эшик очилган. Шамол шу эшикни ҳам очиб ташлабди. Шу йўл билан бир икки далага олиб чиққаним учун, катта эҳтимол билан шу тарафга кетишган бўлиши мумкин.
Юравериб канал ёқасига ҳам келиб қолибман. Яна шамол бошланди. Бирам ваҳимали. Ҳавога чанг кўтарилиб, осмон малла тусли кўрина бошлади.
Оҳири бўлмади, шамол кучайгач, уйимга қайтишга мажбур бўлдим. Йўл ~йўлакай канал бўйлаб кетар эканман. Жуда ҳўрлигим келди. Кўзимдан жаладай ёш қуйилиб келарди. Ҳозир жуда ~жуда қочиб кетишни истардим. Бувимни соғиндим. Ўша уйга қайтиб эшитишим таъйин бўлган гапларни ўйлар эканман, қалбим ўксиди. Мен бу оила ўйлаганчалик кучли эмасман. Тўғри курашиш, ёруғ кундан умид узмаслик бу мени ёшликдан қонимга сингдирилган. Аммо мен ҳам оддий одамман.
Узоқдан шамол гирдоби кўринди, чанг~тўзондан юзимни ёпиб қадамимини тезлаштирган эдим, оёғим бўшаб қолган канал четидан сирпаниб кетди. Ўзимни ўнгламаси каналга ағанадим. Чиқиб олишга шу уринаман, лойдан қани чиқолсам. Ҳаракат қилаверганимдан оёғимни томири тортишиб қолди. Оғзимга лойқа сув кириб, бурним ачишар оғриқдан ҳаракат ҳам қилолмай қолдим. Ҳалигина ўлим ҳақида ўйлаб турган бўлсам ҳам, жоним кўзимга ширин кўринар экан. Жон ҳолатда нажот излардим.
Шу пайт ортимдан мени қаттиқ қучган қўлларни сездим. "Кимдир ёрдамга келди" деган ўй куч берди. Ўзим ҳам ҳаракат қила бошладим...
- Канал бўйида нима қилаётган эдингиз?
Мени қутқариб олган Зуҳриддин ака қирғоқда, машина ичида ечиб қолдирган кийимларини кия бошлади.
"Баъзида бахт рангин камалаклар эмас, қора булутлар ортида бўлади..."
Мен эса сувдан қутилиб, энди одамга тутилганимдан қалтираб турардим. Атрофни қоронғу қоплади. Ҳеч ким йўқ дала. У менга ҳеч нарса қилмаган тақдирда ҳам, биров кўриб қолса нима деб ўйлайди?!
- Бегойим эшитяпсизми?
- Аааа. Қўзиларимни излаб юргандим.
- Сал қолса чўкиб кетардингиз!
- Рахмат. Мен энди уйимга борай.
- Олиб бориб қўяман. Фақат уст бошингиз ҳўл...
- Уйга бориб алмаштириб оламан. Ўзим кетаман.
- Қаерда эканингизни ҳам билмайсиз. Ундан кейин юра оласизми?
Ростдан бир неча қадам қўйиб оёғим оғриётганини ҳис қилдим.
- Бир амаллайман,- дедим шунда ҳам тезроқ бу одамдан қутилиш учун.
- Қайсарлик қилмай мининг. Ўн дақиқада етиб борасиз.
- Ҳалиги... Бу ҳолимда машинангизда тушсам, кўрган нотўғри тушуниши мумкин.
- Нега? Мен икки марта уйланган хотинсиз эркак бўлганим учунми?
- Йўўқ. Ҳалиги.
- Билмадим қулоғингизга қандай гаплар етиб борган, аммо мен... мени сизга ёмон ниятим йўқ. Вақти келса... Ҳа майли, энди чиқинг. Шамол ҳам бир оз шаштидан тушди.
Бошқа иложим қолмай машинага ўтирдим. Аммо йўл бўйи Зуҳриддин ака миқ этмади. Бахтимга ҳамма шамолда уйига кириб кетган экан, орқа эшикдан ҳовлига кирганимни кўчада ҳам, уйда ҳам ҳеч ким кўрмади. Дарров кийимларимни алмаштириб олдим.
- Қаерда эдингиз?- деди қайнонам чимирилиб.
- Қўзичоқларни излаб чиққандим. Чиқиб кетишибди. Тополмадим.
- Қаерни изладингиз? Қўшнини уйига ўтиб кетишибди. Олиб келдим.
- Вой топилдими? Мен бўлса канал бўйлаб қидирибман.
Ойижондан роса гап эшитган бўлсам ҳам, қўзиларим топилганига роса ҳурсанд бўлдим.
Шу куни бегона номердан менга ҳабар келди.
"Сиздан Шерлок Холмс чиқмас экан, қўшнингизни уйидаги қўзиларни қаерлардан излаб юрибсиз". Ҳабарни ўқиб қўрқиб кетдим. Дарҳол ўчириб ташладим. Қизиқ нима истайди бу одам мендан.
АСРОРА.
Бегойим қўзи мажоросидан чарчаган бўлса ҳам, уйқуси келмади. Шунинг учун бир ўқиб кейин ташлаб қўйган Асрорани кундалигини қўлига олди. Орада у қочиб кетишидан олдинги воқелар қизиқ кечмагани учун кўп ўқимаганди. Ҳозир уйқуси келиши учун эриниб ўқий бошлади. Воқеалар у қочиб кетган икки йил аввалги вақтга етиб келганида бир оз қизғин тус олди.
"Бир йигит билан интернетда танишиб қолдим. Исми Ихтиёр экан. Бир группада личкамни кўрибди. Главныйга қўйган расмларим ҳақида менга ёза бошлади.
-Нега бунақа одамлардан ҳафасиз?
- Сиздек ёш ва чиройли қизга ярашмайди бунақа гаплар( ўзимни суратим ҳам бор эди)
- Келинг дўст бўламиз. Мен сизга ҳаёт қанчалар чиройли эканини кўрсатаман.
Зерикканим учун вақиллаб гапига жавоб бериб юрдим. Орадан уч ойча ўтиб учрашдик. Қаршида яшар эди у. Ҳаётда ҳам суратдаги каби кўркам йигит экан. У ҳам менга шундай деб ҳушомад қилди. Айланиб, бир нималар тановвул қилдик. Суҳбатимиз ҳам тезда қовуши вақт ўтганини ҳам сезмай қолибмиз. Истар~истамас ҳайрлашдик.
Иккимиз ҳам бир~биримизга ёққанимиз учун кейинги муносабатлар қизғинлашди. Менга азалдан қишлоғимизни йигитлари ёқмаган. Қишлоқда қолишни истамаганман. Бу йигитим ҳам шаҳарлик бўлгани айни муддао бўлди. Аммо у ҳозирча шароити йўқлигини айтиб қолди. Озгина сабр қилсам совчи жўнатишини, фақат ташлаб кетмаслигимни сўради. Айрилиқлан юрагим зада бўлиб қолган ўзи. "Сиз хиёнат қилсангиз-чи", дедим юрагим эзилиб.
- Мени сендан кечган куним ўлган куним,- деди у ғамгин. Кейин нималарнидир ўйлаб жим қолди,- ўн ёшимда отам наркотик моддасини кўпроқ қабул қилиб ўтиб қолган. Ўшанда қишлоқда яшар эдик. Одамлар ҳатто тендошларим ҳам норкаманни боласи деб қўлини бигиз қилиб кўрсатарди. Онам укам, синглим ва мен бу таъналардан безор бўлиб, уйни сотиб шаҳарга кўчиб келдик. Аммо бу ерда яшаш ҳам омон эмасди. Онам икки жойда ишлаб топган пули ҳеч нарса бўлмасди. Мен ўн уч ёшимдан ишлашга мажбур бўлганман. Ҳар хил ишларни қилардим бозорда. Аввалига қийналдим, ҳўрланган, калтакланган кунларим ҳам бўлди. Бироқ яшаш учун курашишга мажбур эдим. Ўн олти ёшимда кўча безорисини ҳам таъзирини берадиган ҳақиқий ҳулиган бўлиб етишдим. Йўлимни топгинумча кўп қоқиндим. Ур~йиқит жанглар. Пичоқбозлик ҳаммасида мен чиқардим. Аммо йиллар ўтиб ўзгардим. Оилам учун ҳунарларимни ташлашга мажбур бўлдим. Ўзим ўқимадим. Укам ўқиди.
Синглимни узатдим. Энди эса тўйга пул йиғяпман. Яширмайман, сендан олдин ҳам ҳаётимда кўп қизлар бўлган. Ҳатто иккитасига уйланиш ниятим ҳам бўлган. Аммо уларни оиласига мен ёқмаганман. Қизлар ҳам бор ҳақиқатни билиб, уйдагиларига қарши чиқишни исташмаган. Сенга ҳам шу сабаб айтиб беряпман. Агар мендек йигитга турмушга чиқишни истамасанг, ҳозирдан айт.
Мени Ихтиёрга қараб меҳрим ва севгим жўшиб кетди. Уни қаттиқ севиб қолганимни ҳис қилдим...
Икки дунёда ҳам Ихтиёр акамдан воз кечмасдим. Аммо онам мендан сўрамай унаштириб қўйди. Катта жанжал кўтардим, бақирдим, йиғладим. Фойласи бўлмади. Орага акам ҳам қўйилиб, севганига берайлик деди. Онам йўқ мен айтганга тегади деб туриб олди. Ҳеч ким таъсир қила олмади. Онам телефонимни тортиб олди. Бир амаллаб икки ҳафта деганда Хонзодага ялина~ялина ундан телефон олиб вазиятни Ихтиёр акамга маълум қилдим. У ҳам қаттиқ тушкунликка тушиб қолди. Кейин ўйланиб тилга кирди:
- Майли сен ҳозирча индама. Икки ой сабр қил. Онамни операцияси ўтиб оёққа турсин. Онанг ўша йигит билан фотиҳани бузиб менга берса, берди. Бўлмаса олиб қочиб кетаман. Нима дейсан?
Нима ҳам дердим рози бўлдим. Мен унаштирилган йигит Меҳрож менга умуман ёқмади. Олий маълумотли банкда ишлайдиган йигит бўлса ҳам, муомала деган нарса йўқ экан. Телефонда ҳам гапимиз кўп қовушмасди. Мен атайин камгап, уятчан қиз образига кириб, учрашсак ҳам, гаплашсак ҳам тезроқ қочиш пайида бўлардим.
Ихтиёр билан эса у олиб берган бошқа сим картада тонготаргача гаплашардик. Уйдагилар, ҳатто ёнимда ётадиган икки синглим ҳам мени унаштирилган йигити билан гаплашяпти деб ўйларди. "
Бегойим бош чайқаб қўйди. Бу қиз нега бунақа бўлган экан а? Тўғри онаси нотўғри иш қилган қизни кўнглига қарамай. Лекин Асрорани кўнгли ҳам жаа кенг бўлган эканда, ҳаётига келган одам сиғиб кетаверган экан. Бегойим орадаги севги тўла сатрларни энсаси қотиб ўқиб ёпмоқчи бўлиб турганди, бирдан Ихтиёр "йўқ бўлиб" қолгани ҳақида воқеа бошланди.
"Ихтиёр бирдан жим бўлиб кетди. Қўнғироқ қилиб топа олмайман. Шаҳарни қаеридан излашни билмайман. Ҳар куни гудок кетар деган илинж билан минг марталаб унга қўнғироқ қиламан. Қани энди телефони ишласа. Ишламади. У ҳам мени ташлаб кетди. Яна алдандим. Онам рост айтган экан, уни менга нияти жиддий бўлмаган экан. Шунчаки ўйнатиб юрган. Мен аҳмоқ эса...
Ҳаммасини унутишга янги ҳаёт бошлашга қарор қилдим. Унаштирилган йигитим Меҳрожни севишга уриняпман. Аммо... У ҳудди ҳиссиз кесакка ўхшайди. На бирон ширин сўз, на бирон ҳушомадни билади. Романтика деган нарсадан юз йил кейин туғилганлардан экан. Ўзим ташаббус билан бирон жойга бориш ёки бирон ширин мавзу ҳақида суҳбат бошлаб берсам ҳам, давом эттириш ё қўлидан келмайди, ё ўзи истамайди.
Мен еса ўзимни~ўзим севгисиз ҳам яшаш мумкин~ку, ахир деб овутаман. Аммо... Бу гал унитишим қийин кечарди. Тан оламан, қанча тез севиб қолсам, шунча тез унутаман. Бир йигитдан эҳтимол кечишимиз қийиндир, аммо унитишим осон эди. Нари борса тўрт беш ойда дардим ариб қоларди. Бу гал эса орадан етти ой ўтиб ҳам, Ихтиёрни қалбимдан юлиб отолмаяпман. Меҳрожни севиб қололмаяпман... "
Бегойим Асрорани оҳ~воҳлари ёқмай, эснаб қўйганча кундаликни ёпди. Кейин кўзлари ҳам уйқу домига тортилди.
ТАБАССУМ.
Бугун Зуҳриддин ака Комил акам билан, онамни илтимоси билан, қуриб қолган бир дарахтимизми йиқитиб бергани келибди. Очиғи онамни қилган ишига жаҳлим чиқди. Мени бозорга соляптими?
- Сени бозорга солмаяпман, Зуҳриддин онаси Ҳилола опа ҳам кеча бир нарсаларга шаъма қилди. Фақат Зуҳриддинни икки марта ҳам турмуши бўлмаганига сени сўрашга ҳижолат бўляпти.
Баъзан онамга қараб туриб жаҳлим чиқиб кетади. Нега ҳамма нарсани тўғрисини мен биланам деб ўйласалар. Ҳўп Зуҳриддин ака мени ёқтирди ёки онаси туфайли уйланмоқчи. Менчи? Мени ҳисларим қизиқ эмасми?
Очиғи севмай турмуш қуришни истамасдим. Хонзода опам қанча қийналди. Кўнглида бошқа йўқлиги учунгина поччам билан тил топишиб кета олди. Мен~чи, кўнглимдаги муҳаббатни юлиб отмай, ўзимни ҳам, бировни ҳам бахтсиз бўлишига сабаб бўлишим мумкин.
- Аммо уни уйланган деяпсиз~ку,- деди янгам бир куни дардлашиб ўтирганимизда.
- Ҳа. Мен унаштирилгач, Туркияга кетган деб эшитгандим. Яқинда курсдошлар группасида Лазиза ёзиб қолди. Акам уйланди деб. Қизлар тўй расмини сўрашди... Ишонсангиз шунчалар чиройли экан янгаси,- кўзларимдан беихтиёр ёш сизиб чиқди,- Лазиза мен билан гаплашмасди, бошқага тегиб кетганим учун... Тўй расмини ҳам атай ташлади. Мени ногирон бўлиб қолганимни, тўйим бўлмаганини балки билмас. Ўзим бу ҳақида ҳеч кимга айтмаганман. Таниш ~билиш орқали билганлар ҳам бордир. Аммо группада ҳеч ким бу ҳақида ёзгани йўқ. Лазиза билса ҳам баттар бўл дегандир.
- Бундай тушкунликка тушманг. Ҳали ҳаётингиз олдинда.
- Сиз буни қандай уддалайсиз?!
- Нимани?- ҳайрон бўлди янгам.
- Доим кулиб, худди бахтли одамдек кўринишни. Ахир ҳаётингиз меникидан ҳам баттар~ку.
- Бахт бу тақдирда битилганни борича қабул қилиш. Ўзгартиришга қодир бўлмаган нарсаларимизга кўнсак, яшаш осонлашади.
Унга қараб туриб ҳавасим келади. Ёши ҳам катта эмас, аммо ҳудди дунёни кўриб қўйгандек яшайди.
БЕГОЙИМ.
Ойижонни акаси ўғлига келин томон сарполарни қабул қилиш маросимини ўтказди. Ёрдамга мен билан Табассум борадиган бўлди. Ойижонни ўзи хотинлар билан гапи борлиги учун эрта ўтаркан.
- Бўлдингизми?- деб Табассумни олдига кирсам, у ҳўмрайиб ўтирибди,- ҳа нима бўлди?
- Нега у ерга бораётганимизни, аниқроғи мени бораётганимни биласизми?
- Йўқ, нега экан?
- Зуҳриддин акани онаси Ҳилола хола янгамни опаси. Улар ҳам келади. Онам мени қандай оёқ-қўли чаққон эканимни кўрсатмоқчи.
- Нега онангизга очиқ, мен учинчи хотин бўлиб тегмайман деб айтмайсиз?!
- Айтдим. Онам иккинчи ёки учинчи бўлишни аҳамияти йўқ. Мана мен ҳам ёмон яшамадим. Мени ҳам отам мажбурлаб берганди. Ана янганг ҳам ўзидан ўн ёш каттага тегди. Ҳали аканг қайтиб келсин бир чиройли рўзғор қилишади деди.
Юрагим ғалати бўлиб кетди. Тунов куни Тоҳира опа келиб қизингиз оёққа туриб кетди. Энди бу ёғи нима бўлади деган саволига ҳам қайнонам шунга ўхшаш жавоб берган экан.
Очиғи ўзим ҳам қачондан бери тақдирим энди нима бўлар экан деб ўйлайман. Ғайрат ака нима бўлган тақдирда ҳам мени никоҳдаги эрим. Шу билан бирга, биринчи аёли юрагини бир умр тарк этмайдиган ғамгузор одам.
- Кетдик,- мени жим бўлиб қолганимга ҳафа бўлди деб ўйлади шекилли Табассум кулиб елкамдан қучиб олди,- бир гап бўлар.
Иккимиз айни иш қизғин пайти Машраб акани уйига кириб бордик. Тоғани хотини Розия опа бир оз шошқалоқ аёл экан, ҳаммани шошириб жинни қилиб ташлади.
- Вой келин, ўзингиз чаққонгинасиз~ку...- дея ҳали у келинни, ҳали бу келинни аввал бошқага ҳам буюрган ишига жўнатарди.
- Энди тўй ўтгунга битта~иккитани ўлдиради,- деди тўзиб қолган ошхонани йиғиштираётганимда бир семизроқ, юзи оқиш ва бир мунча беғам, аммо истарали кўринадиган аёл кириб келиб сув ичар экан. Жавоб ўрнига кулиб қўйдим.
- Сизни танимадим,- деди сув ичиб бўлиб аёл.
- Мен Ҳуринисо опани келиниман,- аёл энди менга бошқага нигоҳ ташлади. Балки тақдирим ҳақида билгани учундир. Яна нимадир сўраш учун оғиз жуфтлаган эдики:
- Ҳилола хола, қудалар келди,- дея кимдир эшикдан мўралади,- тез борар экансиз.
Аёл чиқиб кетгач, мен яна ўз юмишимга шўнғидим. Очиғи ойижон қариндош уруғларига қўшганига хурсанд бўлсам, уларни шундай қарашларидан безиб кетганман...
Шу куни Табассум оёғим оғриб қолди дея, баҳона қилдими, ёки ўзини зимдан кузатиб турган Ҳилола хола ёқмадими уйга эртачи қайтди. Мени эса "оёқ~қўли чаққонгина экан" деб кечки, бўлажак куёвни дўстларига берадиган зиёфати учун ёрдамга олиб қолишди. Ҳали у, ҳали бу билан силлам қуриди. Шақшақа феълимни деб бир пасда куёв бола Аҳад билан иноқлашиб кетдик. Ўлгудек инжиқ бола экан, дастурхондан камчилик топаверганидан, ёрдамчи қизлар сўкиб бериб, кетиб қолишди.
- Чечагинам, сиздан қолари йўқ экан,- деб иккимиз дастурхон тузатдик.
- Энди мен борай,- дедим жўралар келиб, овқат сузилгач.
- Вой ўтиринг ҳали.
- Бўлди опа,- дедим тоғанинг қизига кулиб,- едим~ичдим, хизмат қилдим ками қолмади.
- Майли, мен ҳозир машина топиб келай,- чиқиб кетди у.
Машина топилгунча керак эмас десам ҳам қўлимга тугун тутқазишди. Ҳамма билан ҳайрлашиб, кўчага чиқдим. Мени кутиб турган машинани кўриб эса, бирдан кайфиятим тушиб кетди. Чунки бу Зуҳриддин акани машинаси эди.
- Нимадир ёқмадими?- машинани ўт олдириб сўради у.
-Йўқ, нега ундай дейсиз?
- Билмасам, саломингизни ҳам зўрға бердингиз.
- Сизга шундай туюлгандир,- дедим секингина.
Биз Зуҳриддин ака билан анчадан бери "тасодифан" ҳам учрашмай қўйгандик. Мен бу орада, уни хотини билан ажрашганини эшитгандим. Ундан кейин уйни акасига ташлаб, намунали уйлардан бирига тўлов қилиб кўчиб ўтган. Аммо ташқи кўриниши сира ёлғиз яшайдиган одамга ўхшамасди...
- Қаёққа?- дедим йўл бошқа томонга бурилганини кўриб.
- Сизда икки оғиз гапим бор.
- Ҳаддингиздан ошманг! Тўхтатинг машинани!
- Икки оғиз гап дедим~ку. Нега нотўғри тушунасиз?
- Тўғри гап бўлса, тўғри йўлдан ҳайданг.
Машина эски, боши берк, одам яшамайдиган, кичкина кўчага бурилиб тўхтади.
- Бегойим, мен сизни яхши кўраман,- деди у овози ҳиёл титраб. Очиғи икки марта уйланган эркакдан бу гапни эшитиб энсам қотди.
- Мен эрли аёлман. Уялмайсизми? Бунинг устига устозингизни хотиниман! Нон тузини ичиб юрган жойингиз~ку.
- Камига куёвликка номзодман,- тушунарсиз оҳангда ғудранди у.
- Билар экансиз яхши. Мени уйимга олиб бориб қўйинг!
- Мен ҳаммасини биламан!
- Нимани?
- Ғайрат акамни ўша куни мен аэропортга олиб бориб қўйганман. Эрли аёлман деганингиз билан, эр кўрмагансиз.
- Бас қилинг бемаънигарчиликни. Мени ҳаётимга аралашманг. Эр кўрган аёлманми йўқми, бировга никоҳ билан боғланганман. Қўл тегмади дегани кўз олайтирса бўлади дегани эмас! Уйимга олиб бориб қўйинг - машина деразасини ура бошладим.
- Бўпти, бўпти... Ҳозир уйингизга олиб бориб қўяман. Аммо... Барибир мени тушунмадингиз. Сиз билан вақти келганда бу ҳақида яна гаплашамиз. Жим кетаётганимни сабаби ҳам, шаънингизга доғ тушмасин деяпман.
Ҳўрпайиб олдим. Машина менга таниш йўлга тушди. Етиб келганимизда у яна ғалати гап айтди:
- Ҳамма нарса ҳам кўрингандек бўлмайди. Мени ҳам ҳаётим сизникига жуда ўхшаш. Бу ҳақида вақти келса айтиб бераман.
Бошингдан қолсин дегандек зарда қилиб машина эшигини ёпиб, ҳайрлашмай ҳам уйга кириб кетдим.
АСРОРА.
Хонасига кирган Бегойим анчагача ўзини боса олмади. Ҳўрлиги келди. Иродаси бўшашиб кетиб, ҳаётидан кўнгли совиб кетди. Анча йиғлади. Зуҳриддинни ҳаммасини билиши негадир, жуда ғурурига тегди. Бу билан шундоқ ҳам рад этилгансан, ноз қилиб нима қиласан демоқчи бўлдими?!
Қанча вақт алам билан олишиб ётди, ўзи ҳам билмасди. Оҳири ўзига келиб юз~қўлини чайиб, кийимларини алмаштирди. Чалғиш учун Асрорани кундалигини олди. Ҳар замонда бир~икки вароқ ўқиб қўярди. Айтарли қизиқ воқеа йўқ эди. Бу гал яна Асрорани ҳасратларини ўқий бошлар экар, ҳаёли ўз ҳаётига кўчиб нима ўқиётганини тушунмай ҳам қоларди. Токи... Кундалик саҳифаларида Ихтиёр яна пайдо бўлгунча. Саналар ҳам 2021-йилнинг август ойига, Хонзоданинг тўйи бўлган санага яқинлашиб қолганди.
"Ихтиёр акамни номеридан қўнғироқ келганда, онамни ёнида эдим, бир неча лаҳза юрагим уришдан тўхтаб қолди~ов. Онам билиб қолмасин деб телефонни ўчирдим. Банкага компот ёпаётгандик. Қани тезроқ тугай қолса. Оёқ олти, қўлим етти бўлиб ишни тезлаштириб, қайтиб чиқишга шошаман.
- Патарлама,- деди онам қовоқ уйиб.
- Тезроқ бўлсин деяпман.
Бошқа гап айтмадим, шундоқ ҳам ҳаёлим жойида эмас. Ҳаёлимда мингта фикр. Мингта савол, мингта таъна...
Ниҳоят иш тугаб, хонамга шошдим. Телефонни ёқиб таниш рақамни тердим. Гудок кетиб, таниш овоз эшитилди.
- Асрора!
- -Ихтиёр ака! Қаерда юрган эдингиз.
- Сени жуда соғиндим,- овози жуда дардли чиқди.
- Тўй белгиланди. Сиз эса қачондан бери йўқсиз. Ҳаммасини ҳал қиламан дегандингиз, мана сизга иш ҳам, вақт ҳам қолмади!
-Қамоқда эдим.
- Нима?! -бўшашиб кетдим.
- Синглим туфайли куёвим билан ёқалашиб қамалиб чиқдим.
Уларга қараб туриб ҳавасим келди. Хонзода ҳозир ўзи сезмаётгандир, лекин қанча инсон ҳавас қилган бахтга эга. Эри билан бир~бирларини яхши кўришади. Яқинда ота-она бўлиб муносабатлари яна ҳам мустаҳкамланади. Ҳали моддий томондан ҳам ҳаётлари изга тушиб кетади. Муҳими ўшангача ўзларида борини йўқотиб қўйишмаса бас.
Менчи? Мени ҳаётим нима бўлади. Ғайрат ака қайтиб келгани билан мени қабул қилармикин. Бир йилдан ошди шу хонадонга келганимга, аммо бирон марта қўнғироқ қилгани йўқ. Қайтиб келиб кўнгил бера олармикин. Ёнида олиб қолгани билан, бир умр сўник юзига термулиб ўтсамчи, ўзгартира олмасамчи? Ёки жавобимни берса нима қиламан. Кейин Зуҳриддинга ўхшаган биронтага иккинчи ёки учинчи хотин бўлиб тегиб, пешонамдан кўраманми? Қиз бола ҳолимда иккинчи хотин бўлиб тушдим. Эрдан чиқди номим билан ким оларди мени.
- Янга,- шу пайт қизчалардан бири қулоғимга келиб гапириб қолди,- сизни Розия холам чақиряпти. Сарпо тахланаётган уйга борар экансиз.
- Ҳозир,- эриниб ўрнимдан турдим. Аёллар олиб келган дастурхонларни алмаштириб чиқиш керак бўлса керак. Қишлоқда каробкали пишириқ кўтариб келишдан кўра, кўпроқ дастурдонга ўзлари нималардир пишириб келар экан. Сарполи уй сал четда, Машраб тоғани иккинчи ўғлига атаб очган дарвозаси томонда эди. Дарвозадан энди ўтган эдимҳамки, биров оғзимни ёпти. Бошим бир айланиб ҳушим ўчаётганини сездим...
- Ўзингизга келдингизми? Узр. Қўполлик учун,- дори таъсиридан чиқиб, қаршимда турган Зуҳриддин акани тепамдан итариб ташлаганимдан кейин, у тилга кирди. Оғзидан ароқ ҳиди келаётгани учун апил-тапил устимга қарадим. Ҳаммаси жойида. У менга қараб аччиқ кулди.
- Қўрқманг. Ёмон ниятим йўқ. Ичиб олган, икки хотин кўрган эркакни ўғирлаб келишидан қўрқмайми дейишингиз мумкин.... Аммо мен... Иккита хотинимга ҳам яқинлашмаганман.
Анграйиб қараб қолдим. Бир тарафдан уни "ҳалигинақа" эканига хурсанд бўлсам, бошқа томондан ачиндим. Шундай йигит а? Кейин яна ёмон ҳаёллар бостириб кела бошлади. Балки янгаси қўймагандир. Икки хотинни машмашасига ҳам сабаб ўшадир. Бу одам бекорга бу ерга кўчиб чиқмагадир. Мен турган жойимизни уни уйи эканини таҳмин қилиб тургандим.
- Мени қўйиб юборинг илтимос,- дедим иложи борича одамни раҳмини келтирадиган оҳангда,- битта ~яримта қилган ишингизни кўрган бўлса, нима деган одам бўламиз.
- Хато қилдим биламан. Лекин бугун сизга кўнглимни очмоқчиман. Ва... Яна бир ҳақиқатни айтаман... Агар шундай кейин ҳам мендан нафратлансангиз... Унда на чора. Қора қисматни менга атагани бўш ёстиқ эканига тан бераман.
Юрагимдаги қўрқув кучайиб борарди. Ичимда "гуноҳга ботирма шарманда қилма" дея ёлворардим. Зуҳриддин ака эса, мендан ўзини янаям нари олиб тилга кирди.
- Биринчи хотиним Наргиза билан икки йил севишиб, кейин турмуш қурганмиз. Тўй куни мендан бахтли одам йўқ эди. Аммо Наргиза жуда ҳаяжонланарди.
-Ўзингни қўлга ол. Кўрганлар нима дейди,- дейман қулоғига пичирлаб. У ҳўп дейди~ю, барибир қалтирайди. Чимилдиққа кирганимизда ҳам ўзини ғалати тутди. Майли қўрқяпти деб ўзимни босдим. Кейинги кун у узрли бўлиб қолди. Менга қараб айбдорона жилмайиб турарди. Қовоғим уюлиб чиқиб кетдим. Орадан бир ҳафта ўтгач эса... Бағримга босганимни биламан... ўзини ташлаб юборди. Бошида ҳаяжонланди деб ўйлаб, ўзига келтирмоқчи бўлдим. Аммо... оғзидан кўпик кела бошлади. Мен югуриб ёрдам чақирдим. Дадам шифокор нима бўлганини ҳаммамиздан олдин тушунди. Шу куниёқ қуда тарафга қўнғироқ қилиб, чақиртирди. Ўртада катта жанжал келиб чиқди. Айтишларича қизлари соғ бўлган экан, уни мен нимадир қилибман. Орага янгам, акамни хотини қўшилди. У қотиб қолган онамга ҳужумга ўтган қайнонам билан гап ташлаша кетди. Хуллас, шу куни Наргизаги олиб кетишди. Яхши кўрардим. Изидан бордим. Яширинча чиқиб роса йиғлади. Мендан кечкиси келмаган экан. Оқ либос кийиб келин бўлишни орзу қилган экан. Уйга олиб келдим. Яшайман, пешонамда бори бўлади дедим. Дадам рози бўлмади. Наргизага қараб:
- Касаллигингизни яшириб тегиб олдингиз. Ниятингиз тўй кўриш бўлса, амалга ошди. Энди ўғлимни тинч қўйинг. Виждонингиз борми ўзи. Номини уйланганга чиқариб бўлганингиз етар. Барибир бола туғиб, хизматини қила олмайсиз~ку,- деди.
Наргиза кетмоқчи эди қўймадим. Олиб қолдим. Аммо шу куни тунда яна тутқаноғи тутиб бир ўлимдан қолди. Дадамни айтишича касаллик кучайиб кетган. Уни яшашини истаган ота~онаси даволатиб, олдида олиб ўтириши керак экан.
Эртаси куни Наргиза уйига ўзи кетиб қолди. Телефонда бир қанча вақт гаплашиб юрдик. Гарчи алдагани, айниқса уйидагиларини куракда турмайдиган туҳматларидан кўнглим қолган бўлса ~да, ташлаб кетишни номардлик деб билдим... Кейин яна уйландим,- Зуҳриддин ака жим бўлиб қолди. Афтидан эслаш оғир бўлган хотира бор шекилли, юзи аламдан буришди. Махина мени ҳаётимни сақлаб қолган аёлни қизи эди. Кичкиналигимда сув тўла ариққа тушиб кетганман. Мени Махинани онаси Дилфуза опа қутқариб қолган. У киши қўшни қишлоққа тушган. Онасиникига келган бўлган. Ўшандан бери онам билан қиёматли опа~сингил бўлиб қолишганди. Ёшлигимизда "қизимни оласан, ўзим куёв қиламан" сени деб ҳазил қилиб юрарди. Фаришталар гапига омин деган экан қизига уйландим. Онам бўлган воқеаларни айтиб берган экан, "мен бераман қизимни" деб ўзи гап бошлабди. Онам хурсанд уйга келиб бу гапни айтди. Менга фарқи йўқ эди. Бир йилдек бўлиб қолган мажоролардан безиб кетганим учун "сиз нима десангиз шу" дедим. Аммо яна катта хато қилган эканман. Қизни таниш бўлгани учун сўраб~суриштириш ҳаёлимга ҳам келмабди. Ўқимаган, уйда ўтириб, фақат рўзғор ишларини қилган деган гап билан қизни тасаввур қилиб кетаверибман.
Тўй куни... Тўй куни менга расм ва аудио жўнатишди... Унда Махинанинг бир йигит билан ишқий суратлари ва йигитдан "ҳаммаси" учун пул талаб қилгани... Пул эса уни "қайта қиз" қилиш учун кераклиги ҳақидаги аудио. Юборган одамга мени кўзимни очишдан кўра, Махинани шарманда қилиш муҳимроқ бўлган бўлса ажабмас. Бўлмаса тўйдан олдин жўнатмайдими? Пешонамни шўрлиги икки марта ҳам, оқ либос учун тўй кўриш учун ўйин қилган қизларга учрадим. Қанчалар аламли бўлмасин бирдан бўғзидан олмадим. Чимилдиқда жим ўтираверганимга тезроқ юзини ёруғ қилиш учун Махинани ўзи ҳаракат қила бошлади. Ҳаёлимга Наргиза келди. Балки уни ташлаб кетганим учун бу қиз менга жазо бўлгандир деб ўйладим. Аммо кўрган нарсаларимдан кейин мен ундан жиркана бошлагандим... Ҳаммасини билишимни айтим, исботларни кўрсатганимда тиз чўкиб кечирим сўради. Отасини юраги ёмонлигини, бу гап маълум бўлса ўлиб қолишини айтиб зор қақшади. Яна ишондим. Вақти келганида келишолмадик деб ажрашамиз деб келишдик. Аммо... Шунча ишни қилган одамда лавз бўлади деб адашибман. У орқамдан пичоқ урди. Мени янгам билан кўз ўриштиришда айблади. Шундан кейин умуман келиша олмадим. Турқини кўрсам, бўғилиб кетардим. Аммо ваъдамда туриб сирини очмадим. Бу гап маълум бўлганда ҳам, ўзим ким деган одам бўлардим... Ҳуллас, ундан зўрға қутилдим. Орада тутинган онам билан орамиз узилди. Мени роса қарғади. Айтишларича ноҳақ қарғиш кор қилмас экан... Лекин мен барибир яна уйланишга қўрқиб қолгандим... Сизни кўргунимча. Сизни биринчи марта шаҳарда кўрган эдим. Менимча эслолмасангиз ҳам керак.
Бош чайқадим.
- Ўшанда акангиз сабаб Ғайрат акамга турмушга чиқишингиз керак бўлган пайтлар экан. Йиғлаб ўтирганингизни кўриб тўхтаган эдим. Такси деб ўйлаб, манзил айтдингиз. Ўшанда ҳаётдан бунчалар чарчаган кўзларни кўрмагандим.
- Нега йиғлаяпсиз?- деб сўрагандим.
Ўша кунни эсладим. Лекин таксичини эслаб қолмаганим рост. Юзига ҳам қарамагандим. "Кулишга сабабим йўқ",-деб жавоб бергандим.
- Ўшанда бу ҳаётда битта пешонаси шўр мен эмас эканман деб ўйлагандим. Эсингиздами қайтимга қўшиб рўмолча ҳам узатгандим.
-Эсимда, кўзёшингизни эмас, бахтдан қуйилиб келган ҳаяжонингизга хизмат қилсин деган эдингиз.
- Ҳа. Ўзимга тилаганимни чин юракдан тилаган эдим. Анчагача маъюс кўзларингиз кўз олдимдан кетмаганди. Кейинчалик эса, қишлоқ магазинида кўриб қолдим. Ҳайрон бўлиб суриштирсам... Никоҳи ўқилиши билан ўзим аэропортга олиб бориб қўйган устозимни... хотини экансиз.
Кейин ўшанда нега йиғлагагингизни тушундим. Бошида сизга бўлган ҳамдардлик... ўзим ҳам билмайман қачон севгига айланиб улгурди.
- Тўғри мен билан Ғайрат акани ўртасида ҳеч нарса бўлмаган... Аммо никоҳ бор. Жамики ҳислардан устун турувчи муқаддас ришта. Бу ишингиз яхши эмас. Илтимос мени қўйиб юборинг. Иккимизни ҳам гуноҳга ботирманг.
Зуҳриддин ака бош ирғади:
- Агар Ғайрат акам жавобингизни берса... Мен ҳақимда ўйлаб кўришга ваъда беринг.
Сесканиб кетдим. Эшитилиши ҳам бунча хунук бу сўзни. Қараб қолганимга Зуҳриддин ака қош учириб қўйди:
- Ҳозир айтмоқчи эдим. Майли... Мавриди келса сизга яна битта гап айтаман.
Зуҳриддин акага қўшилиб ўрнимдан турдим. У кўча чироғини ўчириб мени машинага ўтқазди. Кейин уйимга ташлаб қўйди. Ўрнимга чўзилар эканман, ҳаёлим гоҳ нега эртачи келганимга баҳона топишга, гоҳ уйдагилар билиб қолса бу воқеани қандай тушунтиришга сўз ишлашга, гоҳ Зуҳриддин акани кечмишига, гоҳ у айтмаган "ўша" гапни таҳминлашга кетиб қоларди.
АСРОРА (2022~йил, апрель)
- Сара,- кампир овозидан чўчиб тушиб, ёнига югурдим.
- Бирон нарса керакми?
- Яна ёмон туш кўрдим. Кел, ёнимга ўтир озроқ.
Ичимда оғринсамда, ёнига чўкдим. Бошқа чорам борми. Аслида ундан миннатдор бўлишим керак. Яхши ҳам шу кампир, Людмила Алексеевна бор, бўлмаса ҳолим нима кечарди. Люда хола минг марта айтган ҳаётини айтишга тушиб кетди. Мен эса ўз ўтмишим, ватаним, яқинларим ҳақида ҳаёлга бериламан.
Ҳаёт мени енгилтаклигим, тийиқсизлигим, бир йигитни деб оилам шаънини тупроққа қориб кетганим учун боплаб жазолади. Ёнганим, куйганим, ҳатто у туфайли оиламдан кечганим Ихтиёр одамфуруш бўлиб чиқди. Айтган гапларини бари ёлғондан иборат экан. Шунчалар алдандим... Бизда "ёмон тушди, тушганда ҳам оғзи бурни билан тушди" деган гап бор. Шундан бўлди.
Қўлимдан паспортим олиб қўйилди. Агар кетаётган машинамиз ағдарилиб кетиб, юзим кесилиб кетмаганда, кимларни қучоғига отилардим. Юзимда чандиқ қолгани учун фоҳишаликдан қутилиб қолдим. Хизматкорликка сотиб юборишди. Гадой топмас жойда, катта бир амалдорни эсдан оғган бувисига қараб ўтирибман. Майли шунга ҳам шукур. Амалдор бувисига яхши қарасам, ўйимга жўнатиб юборишга ваъда берган. Бошида нега бувисини бу ерда сақлашига тушунмадим. Кейин билсам, эси кирди~чиқди бўлиб қолган бу аёл амалдорни ҳамма биладиган отасининг эмас, балки ҳақиқий отасининг онаси экан. Бу нарсанинг ошкор бўлиши, унинг сиёсий обрўйига путур етказар экан.
- Тағин бу гапни бировга айтиб юрма,- деди бу гапларни менга айтиб берган кампирни ошпази Лия.
- Кимга айтаман,- дедим боғбон, учта қўриқчи, мен, Лия ва кампир яшайдиган дачага ишора қилиб.
- Ўзингга ҳам айтма. Мен буни Женядан билиб олдим.
Тўққиз ойда тилни яхшигина тушуниб олганман. Бир мунча гаплашаман ҳам. Ўзбек умуман йўқ жойда бошқа иложим ҳам йўқ.
Кунларим бир хил ўтади. Фақат кампирни парвариш қиламан, режим билан овқатлантириб дориларини бераман, сайрга олиб чиқаман.
Бошида роса қўрқардим. Чунки бизни қўриқлайдиган уч йигит юзимни яраси битиб кўринишим бир оз жойига кела бошлагач, менга ёмон нигоҳ ташлай бошлашди. Қўрққанимдан кампирдан бир қадам ҳам ажралмасдим. Тунда ҳам ёнида ухлайман.
Бир куни тунда Люда хола шарбат ичаман деб қолди. Ҳар куни келтириб қўярдим, ёдимдан чиқибди. Ошхонага йўл олдим. Кўзим эшиги ҳиёл очиқ қолган Лияни хонасига тушиб тилим айланмай қолди. Қўриқчиларни иккитаси уни хонасида эди. Лияни эса қўллари боғлиқ. Оёқ қўлим қалтираб бизни ҳар замонда текширгани келадиган қўриқчилар бошлиғими, иш бошқарувчими ҳуллас ким бўлса ҳам, бугун келган Левни хонасига чопдим. Рус тилини яхши билмаслигим учун кўп нарсани тушинтира олмадим. Кейин қўлидан ушлаб, Лияни хонаси томон судрадим.
У эса ичкаридан келаётган овозларни эшитибоқ тўхтади.
- Уни ўзи шуни ҳоҳлайди,- деди кулиб соф ўзбек тилида.
Уни ўзбекчани билишидан бир ҳайратлансам, айтган гапидан баттар ажабландим.
- Бир оз кутиб турмабсанда.
Мен уни ишораси билан эшикка яна қарадим. Ҳақиқатдан ҳам Лия иршайиб турарди. Уни туришидан юзим ловиллаб ошхона томонга ўтиб кетдим. Бир неча кун уни кўрсам ҳам кўнглим айниб юрди. Аммо кейин ўйлаб қолдим. Бу~ку, ибо нима, ҳаё нима билмай ўсган. Менчи? Мен рисоладагидек оилада ўсган эдим~ку. Ёнимизда кўп яшамаса ҳам, бизни яхши кўрадиган отам. Жаҳли чиқса кўзига ҳеч нарса кўринмай қолса ҳам, фақат биз учун яшаган онам бор эди~ку. Доимо "сен яхши~ёмонни фарқига бормайсан, ўзим биламан" тўғри айтган экан... Айни дамда ҳоллари нима кечди экан. Қандай бош кўтариб юришди экан. Қишлоқда роса гап урчиган бўлса керак. Ич~этимни шу ўйлар кемирарди. Бироқ барига кўнишга мажбур эдим. Бир кун уйимга қайтсам, кечирмагунларича тиз чўкиб ялинаман. Шу ўйгина яшашга куч берарди. Лев ҳам ўшанда эртаси куни кетаётганда:
- Кўникиб яша. Бўлмаса узоққа бомайсан,- деб кетди.
Мана кўникиб яшаяпман ҳам. Қўриқчилар бир~икки тўр ташлаб кўришди ҳам. Аммо биттаси жуда ҳоли~жонимга қўймаганимга бўғзимга пичоқ тирадим.
- Яқинлашсанг ўлдираман ўзимни... Кейин сени ҳам муаммолар кутади.
У индамай нари кетди. Мен Левга ҳам шикоят қилдим. Шундан кейин ҳамма ҳаддини билиб олди. Аммо барибир қўрқаман. Ҳар куним омонат...
ХОНЗОДА.
Бу уйдан кўчиб кетганимизда, овсиним беш ойлик келин эди. Бинойи қўли кўксида юрарди. Аммо орадан ўтган вақтда бир юмалаб қайнонага айланиб олибди. Қорнидаги боласини баҳона қилиб, индамай уйга кириб кетади. Айтишича уники ўғиллиги учун эҳтиёт бўлиши керак экан. Мен эса қиз туғаётганим учун ишларни қилсам ҳам бўлар эмиш. Ҳолбуки уни ҳомиласи меникидан кичик. Боплаб гап билан қотирай дедим ~у, Меҳрож ака:
- Озгина сабр қил. Ҳа демай кетамиз. Укам билан орамиз бузилмасин,- деди. Рози бўлмай иложим қолмади. Чунки эрим жуда чўкиб қолганди. Агар мен ҳам ҳунар кўрсатаверсам, ҳоли нима кечади.
Ойижон ҳам билиб~сезиб юрибди. Бир куни тоқати тоқ бўлиб, озгина келинга ёмон гапирганди, уйига кетиб қолди. Контрактини акаси тўлагани учун шу пайтгача жим юрган, қайнукам ҳам портлади. Онасига аччиқ қилиб, тўнғиллаб чиқиб кетиб хотинини олиб келди. Гўёки қиролича тахтига чиқди шундан кейин овсиним. Чидолмадим Меҳрож акага ёрилдим. Нима қилай? Мени ҳам асабларим чарчади. Ҳар куни бир нарса билан узиб оладиган аёл билан яшаш осон эканми?
Меҳрож ака қўлини бошини орасига олди. Ҳеч нарса демади. Эртаси куни эса, бир синфдоши билан мардикор ишга чиқиб кетди.
Очиғи, менга ёмон таъсир қилди
Йўқ, мен мардикор ишини писанд этмаганимдан эмас, доим тоза ~озода кийимда, офисда ишлаган эримни бу аҳволга тушиши юрагимни ўртади.
- Қойил,-дедим қайнукам Рустамга чидолмай заҳримни сочиб - хотинингиз озгина оғзини юмиб турса нима қиларди. Акангиз уни миннатларидан безиб октябрь ҳавосида ҳам лой чангаллагани кетди.
- Асила нима қилди? Нега ҳаммангиз унга ёпишиб олдингиз. Ўзи ҳомиладор бўлса...
- Бир гап айтайми, ўша биринчисидан ўғил туғгич хотинингиз билан бола тарбиялашга ҳушёр бўлинг! Ойижон ҳам сиз туғилганда ака~ука бир~бирини суяйди деб хурсанд бўлган бўлса керак. Ё яхши тарбия беринг, ё бошқа ўғил кўрманг.
Рустам ортимга бурилиб кетишим билан олдидаги челакни бир тепди. Тарақлаган овозни эшитиб сочи тўзғиб Асилахон чиқди "нима бўлди?" дея. Ўз уйимга кирар эканман, ортимдан қайнукамни хотинига бақиргани эшитилди.
Меҳрож ака келиб, овқат емаси, ўрнига чўзилди.
- Чарчадингизми?
- Ҳа. Иш мен ўйлаганчалик осон эмас экан.
- Борманг энди.
-Иложи йўқ. Ишни эгасига топширгунча юраман.
Бошқа савол бермадим. Оёқларини массаж қила бошладим. Меҳрож ака кўзлари юмди. Аммо биринчи кунги жисмоний оғриқ, бошқа кунлари юрак оғриғига айланди. Асаби бузилиб келди. Чунки ишлаётган жойига, энг кўп бир~бирларига баҳс қиладиган, синфдоши Аслиддин келиб писанда гаплар қилибди... Бу камдек овсиним Меҳрож ака сув ичгани кириб, тасодифан синдириб қўйган қиммат идишни кўриб:
- Буни қанча туришини биласизми? Олиб беришингиз учун бир ой мардикорлик қилишингиз керак,- деб бидирлаб берибди.
Меҳрож ака жаҳли тез одам бўлса ҳам, авваллари бунақа аҳволда кўрмагандим. Ғазабидан юз гўштлари титраб ошхонадан отилиб чиқди. Кейин қон босими ошиб кетди...
Шифокор кетгач, қайнонам супани бир четида ҳаёл суриб узоқ ўтириб қолди.
- Она, совуқ уйга киринг,- деди Рустам онасини бу туришига ҳайрон бўлиб.
- Ўйлаяпман-да.
- Нимани?
- Кўп нарсани. Кичкиналигингизда отанг бир марта ишидан айрилиб уйда ўтириб қолди. Ўшанда роса хурсанд бўлган эдингиз, отам биз билан кун бўйи ўйнар экан деб. У пайтлар одамларда пул топиш йўллари бунчалик кўп эмасди. Отанг нима қиларини билмасди. Овсиним ҳали уни, ҳали буни баҳона қилиб сизларни олиб кетарди. Қайтиб келиб қорним тўқ дердингиз. Отанг жуда оркаш одамлиги учун, уйимизда нонимиз ҳам камлигини билган янганг, шундай қилиб ёрдам берарди. Ўзлари ҳам тўкин~сочин эмасди асли. Лекин бировни ўйлай оларди. Билмадим одамлар каттариб ер юзи торайиб кетяптими?
Она бошқа гап гапирмади.
Эшитиб туриб мен кўзёшларимни тиёлмадим. Оналарга қанчалар қийин. Мен ҳам азоб чекяпман, лекин овсиним билан қайнукамни ёмон кўриб, айбдор топяпман, улар ҳам бир кун Худодан топади, деб енгил тортяпман. Аммо шўрлик онаизор нима қилсин. Қайси бармоғини тишласин. Қайси келинини турткиласин. Иккиси ҳам набира ҳадя этаётган бўлса.
Эртаси куни Меҳрож ака яна ишига чиқиб кетди. Ҳеч ким тўхтата олмади. Рустам эса, аламидан хотинига гапирмай қўйди. Ҳатто кечқурун ўрнини бошқа хонага солиб олибди деди ойижон. Шунда бу уйда қанчалар ортиқча эканимизни ҳис қилдим. Ахир биз туфайли ҳамма нотинч бўляпти. Ўзинг ёрдам бер. Ўзинг йўл кўрсат Эгам.
ТАБАССУМ.
Навбатчилигим анча оғир ўтди. Аниқроғи оғир хотираларим билан тўқнаш келдим. Муолажаларни қилиш учун хоналарга кириб чиқар эканман. Олтинчи палатага кириб қотиб қолдим. Чунки у ерда Аҳрор ака бор эди. Ёнида хотини ҳам бор экан. Мени кўриб Аҳрор ака ҳам ғалати бўлиб кетди.
-Укол борми?- хотини телефон келиб қолиб йўл~йўлакай менга гап қотиб чиқиб кетди. Мен ҳам ўзимни қўлга олиб, уколни тайёрлай бошладим. Аҳрор ака бир оғиз ҳам гап қотмади. Мен ҳам ишим қилиб чиқиб кетдим. Чиқдиму оёқ қўлим қалтираб қолди.
- Нима бўлди?- рангим оқариб кетди шекилли, ёнимдан ўтаётган ҳамкасбим:
- Тинчликми?- деб сўради.
- Озгина мазам бўлмаяпти,- дедим ўзимни елпиб.
- Бир оз дам ол. Қолганини мен қиламан.
Раҳмат айтиб ошхонага бориб аччиқ қаҳва айтдим.
Қани юрагимдаги ҳижиллик кета қолса. Ишга қайтиб, кун бўйи қаердадир Аҳрор ака билан тўқнаш келиб қолсамчи деб ғалати кайфият билан юрдим. Ҳам кўришга истак, ҳам қўрув бор эди дилимда. Аммо кўришмадик. Фақат ўзим касаллик тарихини ўқидим. Аҳрор ака бахтсиз ҳодиса сабаб оёғидан оғир жароҳат олган экан. Кўз олдимга яна мен хонасига кирган пайти кулиб гаплашиб турган эр~хотин келди. Болалари ҳам бўлса керак, деган ўй юрагимни армон деган бўлимини чертиб ўтди. Уйга жуда ёмон аҳволда қайтдим. Ҳеч ким савол бермаслиги учун хонамга кириб кетдим...
Орадан икки кун ўтиб менга Зуҳриддин акадан совчи келди. Очиғи мендан кўп янгам ҳайрон бўлди. Чой ичиб ўтирганимизда, онам келган совчилар ҳақида айтганда, далага пахта тергани кетиб, бехабар қолган, янгамни кўзлари ҳайрат билан менга қадалиб қолди.
- Она,- дедим озорланиб,- айтдим~ку тегмайман деб. Бу мавзу ёпилди деб ўйловдим.
- Аввал совчи қўймай ўтирганида, мен ҳам жим эдим. Энди... Шунга бераман. Тўй қилиб олар экан...
- Қиз олиб чарчамас эканда булар! Тегмайман! Бу гал мажбур қилишингизга йўл ҳам қўймайман,- Ғазаб билан ўрнимдан туриб чиқиб кетдим. Биринчи қилган ишим Зуҳриддин акани номерини қидириш бўлди. Бир танишим эрта топиб беришни ваъда берди. Туни билан бошим қотиб чиқди. Уфф тортиб у ёқдан, бу ёққа ағанаб чиқдим. Она~бола эртасига ҳам гап қўшмай юрдик.
Мен отамга қўнғироқ қилдим. Дадам онамни ёнини олгандек гапирди. Жаҳлим чиқиб кетди. Биринчи марта уларга қаттиқ гапирдим.
- Дада, ҳеч ўзингизни қулоғингиз тинчини қўйиб, биз учун ҳам онамга қарши чиқасизми йўқми? Ё бизни ҳаётимизни сизга қизиғи йўқми?
Телефонни ўчириб кодлаб ташладим. Кейин ишга отландим.
- Тўхта, ўтир гап бор,- деди онам. Авзойидан фикридан қайтмаган. Бошқача бўлиши мумкинми, бу ахир мени онам. Доим айтгани бўлган.
- Агар яна Зуҳриддин акани совчилари ҳақида гапирмоқчи бўлсангиз мен айтадиганимни айтдим.
- Ҳой қиз. Умринг ўтиб кетяпти. Вақтида оила қуриб бола~чақа орттир. Кейин орқасида туёғи боридан сўрайди.
- Она, ҳали жуда ёшман. Бир марта фотиҳам қайтиб, бир йил юролмай қолганим ҳеч нарсани ўзгартирмайди.
- Хотинлар сени туғолмас экан деб гап қилиб юрибди. Ҳозир одамларни қулоғига гап етмасин. Ҳилола опа ишонмай совчи қўйганига шукр қил.
- Агар мажбур қилсангиз уйдан чиқиб кетаман! Мен бир кун келиб болали бўлсам, улар ота~онаси бағрида, меҳрга зор бўлмай, тўкис катта бўлишини истайман. Шунинг учун Зуҳриддин акадек барига қўл силтаган одамга тегмайман!
- Қаердан биласан?
- Уйланиш нияти бор одам, ҳеч йўқ телефондан айтиб қўяди, совчи қўймасдан олдин.
- Бор муаммо шуми?!
Мен гоҳ менга, гоҳ онамга қараб жавдираб турган янгамга бир қараб қўл силтаб, кўчага отландим.
Давоми бор...
#БахтВаБахтсизликХикоя
Следующая публикация
Нет комментариев