Ўзбекистон Мусулмонлари идорасига бир неча жоме масжидлар имом-хатибларидан “Давра ҳақида” саволлар ворид бўлиб, унда давра Қуръони Карим ва Ҳадиси Шарифдан бирор асосга лойиқ ишми ёки йўқми, деб сўрашиб бир фатво содир қилишни илтимос қилганлар. Биз бу мурожаатга мамнуният билан жавоб берамиз. بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله و الصلاة و السلام على رسول الله اما بعد Таассуф билан шуни айтмоқ лозимки, турли сабабларга кўра мусулмонлар орасида ҳар хил бидъат ва хурофотлар жорий бўлиб қолган. Шундай хурофотлардан бири “Давра” бўлиб, бу баъзи шахслар наздида хийлаи шаръий ҳисобланиб, гўёки фидя ўрнида ўтар эмиш. Аслида, бу амал ислом шариатига хилоф ва асоссиз амалдир. Ҳеч қачон “Давра” фидя ўрнида ўтмайди. Ислом шариати фидяни шаръий сабабларга кўра, адо этмай қолган саноқли намозлар учун баъзи муайян шахсларга жорий қилган, холос. Давра тарғиботчилари эса, бу ишни барчага жорий қилиб, вафот этган шахсни умрини ҳисоблаб, бунча намози ва бунча рўзаси қолибди. Шунинг учун, фалон миқдорда ...ЕщёЎзбекистон Мусулмонлари идорасига бир неча жоме масжидлар имом-хатибларидан “Давра ҳақида” саволлар ворид бўлиб, унда давра Қуръони Карим ва Ҳадиси Шарифдан бирор асосга лойиқ ишми ёки йўқми, деб сўрашиб бир фатво содир қилишни илтимос қилганлар. Биз бу мурожаатга мамнуният билан жавоб берамиз. بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله و الصلاة و السلام على رسول الله اما بعد Таассуф билан шуни айтмоқ лозимки, турли сабабларга кўра мусулмонлар орасида ҳар хил бидъат ва хурофотлар жорий бўлиб қолган. Шундай хурофотлардан бири “Давра” бўлиб, бу баъзи шахслар наздида хийлаи шаръий ҳисобланиб, гўёки фидя ўрнида ўтар эмиш. Аслида, бу амал ислом шариатига хилоф ва асоссиз амалдир. Ҳеч қачон “Давра” фидя ўрнида ўтмайди. Ислом шариати фидяни шаръий сабабларга кўра, адо этмай қолган саноқли намозлар учун баъзи муайян шахсларга жорий қилган, холос. Давра тарғиботчилари эса, бу ишни барчага жорий қилиб, вафот этган шахсни умрини ҳисоблаб, бунча намози ва бунча рўзаси қолибди. Шунинг учун, фалон миқдорда мол беришингиз керак деб, марҳумнинг қариндошларидан мол-пул талаб қилишади ва хийла тариқасида давра қуришиб, бир-бирларига ҳадя қилдим, деб ўша молни ўзлаштирадилар ва охирида бўлиб олишадилар. Аллоҳ таоло мусулмонларни бировларни мол-мулкини ботил йўл билан ўзлаштиришдан қайтарди ва Бақара сурасида шундай дейди: وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ ... (سورة البقرة/188) яъни: “ Мол (ва бойлик)ларингизни ўрталарингизда ботил (йўллар) билан емангиз! ”
Давра орқали мол топиш ҳам ботил йўл билан пул топишдир. Давра ислом динининг аввалги асрларида бўлмаган, балки кейинги вақтларда мусулмонлар Қуръони Карим ва суннати набавиййадан узоқлашиб кетган пайтда вужудга келган хурофотдир. Демак, Расули Акрам (с.а.в) ва саҳобаи киромлар ва мужтаҳидлар давра қилмаганлар ва бунга рухсат ҳам бермаганлар. Расулуллоҳ (с.а.в) марҳамат қиладилар:
" من أحْدَثَ في أمْرٍنأ هَذا ما لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدّ ٌ"(متفق عليه) яъни: “Кимки бизнинг диний ишларимиздан бўлмаган нарсани янгилик қилиб киритса, у нарса ўз киритувчисига мардуддир”. Шунга биноан давра мардуд нарса ҳисобланади. Маълумки, Жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в) ўз ҳадиси шарифларида бидъат амал мусулмон кишини динидан гўё хамирдан қил суғургандек чиқариб қўйишини таъкидлаганлар. Давра ҳам шундай амалллардан биридир. Давранинг зарарлари сон-саноқсиз бўлиб, шулардан бири – етимларнинг молини зулм йўли билан ейишга сабаб бўлади. Аллоҳ субҳанаху ва таоло эса бизларга ушбу ишла...ЕщёДавра орқали мол топиш ҳам ботил йўл билан пул топишдир. Давра ислом динининг аввалги асрларида бўлмаган, балки кейинги вақтларда мусулмонлар Қуръони Карим ва суннати набавиййадан узоқлашиб кетган пайтда вужудга келган хурофотдир. Демак, Расули Акрам (с.а.в) ва саҳобаи киромлар ва мужтаҳидлар давра қилмаганлар ва бунга рухсат ҳам бермаганлар. Расулуллоҳ (с.а.в) марҳамат қиладилар:
" من أحْدَثَ في أمْرٍنأ هَذا ما لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدّ ٌ"(متفق عليه) яъни: “Кимки бизнинг диний ишларимиздан бўлмаган нарсани янгилик қилиб киритса, у нарса ўз киритувчисига мардуддир”. Шунга биноан давра мардуд нарса ҳисобланади. Маълумки, Жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в) ўз ҳадиси шарифларида бидъат амал мусулмон кишини динидан гўё хамирдан қил суғургандек чиқариб қўйишини таъкидлаганлар. Давра ҳам шундай амалллардан биридир. Давранинг зарарлари сон-саноқсиз бўлиб, шулардан бири – етимларнинг молини зулм йўли билан ейишга сабаб бўлади. Аллоҳ субҳанаху ва таоло эса бизларга ушбу ишларни қатиян манъ қилиб, Нисо сурасида шундай марҳамат қилади:
Давранинг катта зарарларидан яна бири шулки, кўплаб мусулмонлар вафот этгандан сўнг давра орқали фарз бўлган намоз ва рўзалардан қутулиш мумкин экан, деган фасод эътиқодга суяниб, бутун умр давомида намоз ва рўзаларни адо этмай қўядилар. Қорақалпоғистон мухтор жумхурияти ва Ўзбекистоннинг баъзи жойларида марҳумнинг гуноҳлари фидяси баҳонаси билан давра ўтказувчиларга жиҳозланган уй ва бир неча бош мол бериш ходисаси содир бўлмоқда. Шу билан бирга давра баъзи бир текинхўр шахслар учун даромад манбаси бўлиб қолган. Шу ишга мутасаддилар имкон борича даврани ўтказишда кўпчиликдан махфий қилишга уринадилар. Бундай хурофий ишларни Қуръони Карим ва Ҳадиси Шариф манъ қилган ва ислом шариатига хилофдир. Ислом шариати мусулмонларга марҳумнинг фақат унинг қариндошларига таъзия изҳор этиш ва марҳумга Аллоҳ таолодан раҳмат сўраб дуо қилишга ташриф этмоқликка рухсат берган, холос. Бинобарин, марҳумнинг жанозасида иштирок этган шахслар ўз уйларига тарқалмоқликлари ёки ўз ишлари билан машғул бўлмоқли...ЕщёДавранинг катта зарарларидан яна бири шулки, кўплаб мусулмонлар вафот этгандан сўнг давра орқали фарз бўлган намоз ва рўзалардан қутулиш мумкин экан, деган фасод эътиқодга суяниб, бутун умр давомида намоз ва рўзаларни адо этмай қўядилар. Қорақалпоғистон мухтор жумхурияти ва Ўзбекистоннинг баъзи жойларида марҳумнинг гуноҳлари фидяси баҳонаси билан давра ўтказувчиларга жиҳозланган уй ва бир неча бош мол бериш ходисаси содир бўлмоқда. Шу билан бирга давра баъзи бир текинхўр шахслар учун даромад манбаси бўлиб қолган. Шу ишга мутасаддилар имкон борича даврани ўтказишда кўпчиликдан махфий қилишга уринадилар. Бундай хурофий ишларни Қуръони Карим ва Ҳадиси Шариф манъ қилган ва ислом шариатига хилофдир. Ислом шариати мусулмонларга марҳумнинг фақат унинг қариндошларига таъзия изҳор этиш ва марҳумга Аллоҳ таолодан раҳмат сўраб дуо қилишга ташриф этмоқликка рухсат берган, холос. Бинобарин, марҳумнинг жанозасида иштирок этган шахслар ўз уйларига тарқалмоқликлари ёки ўз ишлари билан машғул бўлмоқликлари лозим. Бу масала хусусидаги фатво мазмуни шундан иборат. Биз барча мусулмонлардан мазкур фатвога амал қилишларини, даврани ислом шариатига хилоф, бидъат амал деб билмоқликларини сўраймиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Абдурашид қори БАҲРОМОВ
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 3
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله و الصلاة و السلام على رسول الله اما بعد
Таассуф билан шуни айтмоқ лозимки, турли сабабларга кўра мусулмонлар орасида ҳар хил бидъат ва хурофотлар жорий бўлиб қолган. Шундай хурофотлардан бири “Давра” бўлиб, бу баъзи шахслар наздида хийлаи шаръий ҳисобланиб, гўёки фидя ўрнида ўтар эмиш. Аслида, бу амал ислом шариатига хилоф ва асоссиз амалдир.
Ҳеч қачон “Давра” фидя ўрнида ўтмайди. Ислом шариати фидяни шаръий сабабларга кўра, адо этмай қолган саноқли намозлар учун баъзи муайян шахсларга жорий қилган, холос. Давра тарғиботчилари эса, бу ишни барчага жорий қилиб, вафот этган шахсни умрини ҳисоблаб, бунча намози ва бунча рўзаси қолибди. Шунинг учун, фалон миқдорда ...ЕщёЎзбекистон Мусулмонлари идорасига бир неча жоме масжидлар имом-хатибларидан “Давра ҳақида” саволлар ворид бўлиб, унда давра Қуръони Карим ва Ҳадиси Шарифдан бирор асосга лойиқ ишми ёки йўқми, деб сўрашиб бир фатво содир қилишни илтимос қилганлар. Биз бу мурожаатга мамнуният билан жавоб берамиз.
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله و الصلاة و السلام على رسول الله اما بعد
Таассуф билан шуни айтмоқ лозимки, турли сабабларга кўра мусулмонлар орасида ҳар хил бидъат ва хурофотлар жорий бўлиб қолган. Шундай хурофотлардан бири “Давра” бўлиб, бу баъзи шахслар наздида хийлаи шаръий ҳисобланиб, гўёки фидя ўрнида ўтар эмиш. Аслида, бу амал ислом шариатига хилоф ва асоссиз амалдир.
Ҳеч қачон “Давра” фидя ўрнида ўтмайди. Ислом шариати фидяни шаръий сабабларга кўра, адо этмай қолган саноқли намозлар учун баъзи муайян шахсларга жорий қилган, холос. Давра тарғиботчилари эса, бу ишни барчага жорий қилиб, вафот этган шахсни умрини ҳисоблаб, бунча намози ва бунча рўзаси қолибди. Шунинг учун, фалон миқдорда мол беришингиз керак деб, марҳумнинг қариндошларидан мол-пул талаб қилишади ва хийла тариқасида давра қуришиб, бир-бирларига ҳадя қилдим, деб ўша молни ўзлаштирадилар ва охирида бўлиб олишадилар. Аллоҳ таоло мусулмонларни бировларни мол-мулкини ботил йўл билан ўзлаштиришдан қайтарди ва Бақара сурасида шундай дейди:
وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ ... (سورة البقرة/188)
яъни: “ Мол (ва бойлик)ларингизни ўрталарингизда ботил (йўллар) билан емангиз! ”
" من أحْدَثَ في أمْرٍنأ هَذا ما لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدّ ٌ"(متفق عليه)
яъни: “Кимки бизнинг диний ишларимиздан бўлмаган нарсани янгилик қилиб киритса, у нарса ўз киритувчисига мардуддир”.
Шунга биноан давра мардуд нарса ҳисобланади. Маълумки, Жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в) ўз ҳадиси шарифларида бидъат амал мусулмон кишини динидан гўё хамирдан қил суғургандек чиқариб қўйишини таъкидлаганлар. Давра ҳам шундай амалллардан биридир.
Давранинг зарарлари сон-саноқсиз бўлиб, шулардан бири – етимларнинг молини зулм йўли билан ейишга сабаб бўлади. Аллоҳ субҳанаху ва таоло эса бизларга ушбу ишла...ЕщёДавра орқали мол топиш ҳам ботил йўл билан пул топишдир. Давра ислом динининг аввалги асрларида бўлмаган, балки кейинги вақтларда мусулмонлар Қуръони Карим ва суннати набавиййадан узоқлашиб кетган пайтда вужудга келган хурофотдир. Демак, Расули Акрам (с.а.в) ва саҳобаи киромлар ва мужтаҳидлар давра қилмаганлар ва бунга рухсат ҳам бермаганлар. Расулуллоҳ (с.а.в) марҳамат қиладилар:
" من أحْدَثَ في أمْرٍنأ هَذا ما لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدّ ٌ"(متفق عليه)
яъни: “Кимки бизнинг диний ишларимиздан бўлмаган нарсани янгилик қилиб киритса, у нарса ўз киритувчисига мардуддир”.
Шунга биноан давра мардуд нарса ҳисобланади. Маълумки, Жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в) ўз ҳадиси шарифларида бидъат амал мусулмон кишини динидан гўё хамирдан қил суғургандек чиқариб қўйишини таъкидлаганлар. Давра ҳам шундай амалллардан биридир.
Давранинг зарарлари сон-саноқсиз бўлиб, шулардан бири – етимларнинг молини зулм йўли билан ейишга сабаб бўлади. Аллоҳ субҳанаху ва таоло эса бизларга ушбу ишларни қатиян манъ қилиб, Нисо сурасида шундай марҳамат қилади:
إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا
(سورة النساء/10)
яъни: “ Етимларнинг мол-мулкларини зулм йўли билан ейдиган кимсалар, албатта қоринларига олов еган бўлурлар ва албатта дўзахда куйгайлар.”
Бундай хурофий ишларни Қуръони Карим ва Ҳадиси Шариф манъ қилган ва ислом шариатига хилофдир. Ислом шариати мусулмонларга марҳумнинг фақат унинг қариндошларига таъзия изҳор этиш ва марҳумга Аллоҳ таолодан раҳмат сўраб дуо қилишга ташриф этмоқликка рухсат берган, холос.
Бинобарин, марҳумнинг жанозасида иштирок этган шахслар ўз уйларига тарқалмоқликлари ёки ўз ишлари билан машғул бўлмоқли...ЕщёДавранинг катта зарарларидан яна бири шулки, кўплаб мусулмонлар вафот этгандан сўнг давра орқали фарз бўлган намоз ва рўзалардан қутулиш мумкин экан, деган фасод эътиқодга суяниб, бутун умр давомида намоз ва рўзаларни адо этмай қўядилар. Қорақалпоғистон мухтор жумхурияти ва Ўзбекистоннинг баъзи жойларида марҳумнинг гуноҳлари фидяси баҳонаси билан давра ўтказувчиларга жиҳозланган уй ва бир неча бош мол бериш ходисаси содир бўлмоқда. Шу билан бирга давра баъзи бир текинхўр шахслар учун даромад манбаси бўлиб қолган. Шу ишга мутасаддилар имкон борича даврани ўтказишда кўпчиликдан махфий қилишга уринадилар.
Бундай хурофий ишларни Қуръони Карим ва Ҳадиси Шариф манъ қилган ва ислом шариатига хилофдир. Ислом шариати мусулмонларга марҳумнинг фақат унинг қариндошларига таъзия изҳор этиш ва марҳумга Аллоҳ таолодан раҳмат сўраб дуо қилишга ташриф этмоқликка рухсат берган, холос.
Бинобарин, марҳумнинг жанозасида иштирок этган шахслар ўз уйларига тарқалмоқликлари ёки ўз ишлари билан машғул бўлмоқликлари лозим. Бу масала хусусидаги фатво мазмуни шундан иборат. Биз барча мусулмонлардан мазкур фатвога амал қилишларини, даврани ислом шариатига хилоф, бидъат амал деб билмоқликларини сўраймиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Абдурашид қори БАҲРОМОВ