Самын – бул химиялык зат. Тактап айтканда майлуу кычкылтектин натрийи жана калийи бар туз болуп саналат. Ал эми самын стеарин, олеин, пальмитин сыяктуу кычкылтектердин аралашмасынан, гидроксиддердин таасиринен пайда болот. Жөнөкөй тил менен айтканда, кадимки эле чочконун майын алып, ага натрийди кошуп, жылытып, самынды алууга мүмкүн.
Самындын молекулалык курамы эки химиялык топтон турат.
Биринчи тобу – суутек кычкылтеги денедеги кирлер менен аралашып, аларды коргойт. Ошол бойдон самындын экинчи тобу – гидрофилдүүсү ишке киргиче кармап турат. Ал суу менен байланышып, кирлерди кармап турган алгачкы молекулаларды сууга тартып алат. Жалпы жонунан айтканда, самындын молекуласынын жарымы теридеги кирди алып чыкса, экинчиси аны сууга тартып алат.
Самындын “химиясын” билип алуу билим үчүн эле эмес, а адам денени кантип туура жууш керек экендигин билүү үчүн зарыл. Ушуларга таянып, төмөндөгүдөй жыйынтыкка келебиз:
Биринчи жыйынтык
Денени сөзсүз түрдө мочалка менен жуунун кереги жок. Себеби, самындын молекулалары өздөрү эле кир менен алпуруша алышат. Самын менен сүртүү бул көрсөткүчтү күчөтөт. Ошондуктан, денени катуу мочалка менен самындап жуугандан көрө кол менен эле жууган жакшы. Бирок оор күч келген жерлерди мочалка менен жууса болот. Мындай жерге буттун таманы кирет. Бирок, биз муну менен мочалканы колдонбоңуз деген жерибиз жок. Ким аны менен жуунууну кааласа, жууна берсин.
Экинчи жыйынтык
Самын менен канчалык көбүртүп жуунсаңыз, тери дагы ошончолук таза болот. А көбүк деген эмне? Бул самындын молекулаларынын кабыгы менен капталган аба менен толтурулган кичинекей шарчалар. Ошондуктан денени же башты сөзсүз көбүк менен жууш керек.
Үчүнчү жыйынтык
Денени самын менен көбүртүп жуугандан кийин, аны суу менен болушунча таза чайкаш керек. Таза чайкоо кирлерден эле арылыш үчүн эмес, а самындын дагы кабыгынан арылуу үчүн керектелет.
Төртүнчү жыйынтык
Самын менен жуунуу сөзсүз түрдө болушу керек. Жалгыз суу менен, ысык болсо дагы денедеги кирден толугу менен арылууга мүмкүн эмес. Жылуу сууда кирлердин 25-30 % гана чыгаары тастыкталган. Ал эми самын менен жуунганда ал кирлерден толугу менен арылууга болот.
Бешинчи жыйынтык
Самын денедеги кирдин баарын тандабастан жок кылгандыктан, бактерияга каршы самындарды такай колдонууга болбойт экендигине көзүңүз жетсе керек. Себеби, бактерияларга каршы самындар денедеги зыяндуу эле микробдорду жок кылбастан, организмди зыяндуу кичиорганизмдерден коргоп туруучу заттарды дагы жок кылып коёт. Ошондуктан мындай самындар менен жаракат алган жерлерди гана жууш керек.
Мындан сырткары кадимки самын менен дагы өтө көп жуунуу болбойт. Күнүнө бир жолу (кечинде жакшы) самын менен кечке чогулган кирлерди кетирүү үчүн денени жууп туруу жетиштүү.
Самынды туура тандаңыз
Самын сатып алаарда анын табигый же синтетикалык экенин билип алыңыз. Синтетикалык самын денени өтө эле таза жууйт. Тактап айтканда жаратылыш майдын баарын кетирип коёт. Ошондуктан мындай самынды териси кургактар колдонууга болбойт.
Самындын курамындагы заттар кандай таасир этет?
Глицерин – терини жумшартат жана сыйдам кылат. Сезгич терилерге ылайыктуу.
Вазелин – терини кургап кетүүдөн сактайт, демек, кургак терилүү адамдарга ылайыктуу.
Бал – терини жумшак жана назик кылуу менен азыктандырат.
Ромашка – теринин коргоочу функцияларын бекемдеп, кургап кетүүдөн сактайт.
Цитрус – терини чыңайт
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 19