Самолар ва ерлардаги барча махлуқотларнинг эгаси бўлган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.
Охиратда ҳам Унга ҳамду санолар бўлсин. У – Ҳаким ва Хабардор зотдир. Биз Аллоҳга ҳамду санолар айтамиз, ўлмайдиган мудом тирик зотга таваккул қиламиз, Унинг ҳамди билан тасбиҳлар айтамиз. У, бандаларининг гуноҳларидан бохабардир.
Биз: «Ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ ва саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Унинг бандаси ва расули» эканига гувоҳлик берамиз. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва издошларига салавотлар йўллаб, баракалар ато этсин!
Самолар ва ерлардаги барча махлуқотларнинг эгаси бўлган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.
Охиратда ҳам Унга ҳамду санолар бўлсин. У – Ҳаким ва Хабардор зотдир. Биз Аллоҳга ҳамду санолар айтамиз, ўлмайдиган мудом тирик зотга таваккул қиламиз, Унинг ҳамди билан тасбиҳлар айтамиз. У, бандаларининг гуноҳларидан бохабардир.
Биз: «Ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ ва саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Унинг бандаси ва расули» эканига гувоҳлик берамиз. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва издошларига салавотлар йўллаб, баракалар ато этсин!
«Эй инсонлар, албатта Аллоҳнинг (қайта тирилтириш ва бу дунёда қилиб ўтилган яхши-ёмон амалларнинг мукофот жазосини бериш тўғрисидаги) ваъдаси ҳақ (ваъдадир). Бас, ҳаргиз сизларни ҳаёти дунё алдаб қўймасин!» (Фотир: 5).
Аллоҳнинг қуллари!
Аллоҳ таоло Қуръон Каримнинг ушбу ва бошқа оятларида дунё ва дунёнинг фоний матолари: хотиржамлиги ва унга суянишдан, унинг ялтироқ зийнатлари ва ўткинчи қувончларидан, уни охират устига афзал кўришдан ва охиратни қўйиб у билан шуғулланишдан қайтарди ва охиратдан чалғиб, дунё ишлари билан машғул бўлган ёки охират амаллари билан дунёни истаган, ёки дунё учун дўст ва душман бўлган одамларга аламли азоб ва жаҳаннамга улоқтиришни ваъда қилиб шундай деди:
«Ва ҳаёти-дунёни (охиратдан) устун қўйган бўлса, у ҳолда фақат жаҳаннамгина (унинг учун) жой бўлар! Энди ким (ҳаёти-дунёдалик пайтида Қиёмат Куни маҳшаргоҳда) Роббисининг (ҳузурида) туриши (ва У зотга ҳисоб-китоб бериши)дан қўрққан ва нафсини ҳавойи хоҳишлардан қайтарган бўлса, у ҳолда фақат жаннатгина (унинг учун) жой бўлар» (Нозиот: 38 – 41);
«Ким нақд (дунё)ни кўзловчи бўлса, Биз (шу дунёда улардан) Ўзимиз истаган кимсалар учун Ўзимиз хоҳлаган нарсани нақд қилиб берамиз. Сўнгра (яъни, охиратда) унинг учун ўзи мазаммат ва қувғинга дучор бўлган ҳолда кирадиган жаҳаннамни жой қилиб берамиз» (Исроъ: 18).
Ҳой Аллоҳнинг бандалари, Қуръон Карим ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларида алдов ва озгина матоҳ, сўқмоқ ва ўткинчи йўл дея тавсифланган диёр – аслида ҳам шундай – қайғу ва аламларга тўла диёр бўлиб, кулдирса ортидан йиғлатган, қувонтирса ортидан қақшатган, озиғининг ниҳояси заифлик, ёшлигининг охири кексалик, ҳаётининг охири эса ўлим, ичидаги барча нарса ўткинчи соя ва муваққат берилган омонатдир.
«Ким нақд (дунё)ни кўзловчи бўлса, Биз (шу дунёда улардан) Ўзимиз истаган кимсалар учун Ўзимиз хоҳлаган нарсани нақд қилиб берамиз. Сўнгра (яъни, охиратда) унинг учун ўзи мазаммат ва қувғинга дучор бўлган ҳолда кирадиган жаҳаннамни жой қилиб берамиз» (Исроъ: 18).
Ҳой Аллоҳнинг бандалари, Қуръон Карим ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларида алдов ва озгина матоҳ, сўқмоқ ва ўткинчи йўл дея тавсифланган диёр – аслида ҳам шундай – қайғу ва аламларга тўла диёр бўлиб, кулдирса ортидан йиғлатган, қувонтирса ортидан қақшатган, озиғининг ниҳояси заифлик, ёшлигининг охири кексалик, ҳаётининг охири эса ўлим, ичидаги барча нарса ўткинчи соя ва муваққат берилган омонатдир.
Молу мулку, бола–чақа эрур омонат,
Бир кун келиб эгасига қайтарилади.
Эркак алангадек равшан нурин сочсада,
Порлаб-порлаб, сўниб кулга айланади.
Ҳоли шу бўлган, энг яхши пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам отлиқ дарахт соясида кундуз куни ухлаганидек (қисқа) дея таърифлаганидек, Аллоҳ таоло эса унинг умрининг қисқалиги, тез ўзгарувчанлиги ва ўткинчилиги ҳамда аҳлининг умидлари мваффақиятсиз эканига қуйидаги:
«Дарҳақиқат, бу ҳаёти дунёнинг мисоли ҳудди Биз осмондан ёғдирган бир сувга ўхшайди, бас, одамзод ва ҳайвонот ейдиган нарсалардан иборат бўлган Ер набототи у билан аралашиб, ҳатто Ер чирой олиб, ясан-тусан қилганида ва Ернинг аҳли унинг устида кучли-қудратлимиз, деб ўйлай бошлаганида, Ерга кечаси ё кундузи Бизнинг фармонимиз келиб, Биз уни гуё куни-кеча обод бўлмагандек, вайронага айлантириб қўямиз. Тафаккур қила оладиган қавм учун оятларни мана шундай муфассал баён қиламиз» (Юнус: 24) ояти билан зарбулмасал қилган ушбу дунё билан мўъмин мағрурланиши ва алданиши мумкинми? Оқил одам унга хотиржам бўладими? Заррача ақли бўлган одам дунё сабабли дўст ва душман бўладими? Йўқ, ҳақиқий мўъмин дунё билан алданмайди!
Ҳой Аллоҳнинг қуллари, Аллоҳдан тақво қилингиз ва дунёдан эҳтиёт бўлингиз! Чунки бу дунёдаги энг бахтиёр одам, дунёдан қўрққан ва ундан эҳтиёт бўлган одамдир!
Аллоҳдан қўрқинглар ва дунёнинг эмас, охиратнинг ўғлонлари бўлинглар! Дунёларингизни охиратингиз учун бўйинсундиринглар ва уни Аллоҳ сизлардан рози бўладиган йўлларда сарф этинглар! Чунки дунё тузалиб, яхши йўлларда ишлатилса – ҳосил учун кенг майдон, фойдали нарсалар учун нарвон, охиратда меваларини териб олинадиган серҳосил бўстондир.
Бу дунёдан риҳлат қилганингизда сизга қилиб қолган солиҳ амалларингизгина фойда бериб, сиздан айрилмайди. Имом Бухорий ва Имом Муслим (раҳимаҳумаллоҳ) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ушбу ҳадисини ривоят қилдилар: «Одам фарзанди вафот этгач унга учта нарса: моли, оиласи ва амали эргашади. (Булардан) иккиси: моли ва оиласи қайтиб келса, бири: амали (бирга) қолади» (Имом Бухорий 6033, Имом Муслим 5260).
Р
...Ещё
Ҳой Аллоҳнинг қуллари, Аллоҳдан тақво қилингиз ва дунёдан эҳтиёт бўлингиз! Чунки бу дунёдаги энг бахтиёр одам, дунёдан қўрққан ва ундан эҳтиёт бўлган одамдир!
Аллоҳдан қўрқинглар ва дунёнинг эмас, охиратнинг ўғлонлари бўлинглар! Дунёларингизни охиратингиз учун бўйинсундиринглар ва уни Аллоҳ сизлардан рози бўладиган йўлларда сарф этинглар! Чунки дунё тузалиб, яхши йўлларда ишлатилса – ҳосил учун кенг майдон, фойдали нарсалар учун нарвон, охиратда меваларини териб олинадиган серҳосил бўстондир.
Бу дунёдан риҳлат қилганингизда сизга қилиб қолган солиҳ амалларингизгина фойда бериб, сиздан айрилмайди. Имом Бухорий ва Имом Муслим (раҳимаҳумаллоҳ) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ушбу ҳадисини ривоят қилдилар: «Одам фарзанди вафот этгач унга учта нарса: моли, оиласи ва амали эргашади. (Булардан) иккиси: моли ва оиласи қайтиб келса, бири: амали (бирга) қолади» (Имом Бухорий 6033, Имом Муслим 5260).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам кунларнинг бирида саҳобаларга: «Қайси бирингизга ўз моли ворисининг молидан кўра севимлироқ?»– дедилар. Саҳобалар (ҳайрат билан): Ўз молимиз ворисимизнинг молидан кўра севимроқ!,– деб жавоб бердилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Бировингизнинг моли тақдим этгани (ишлатгани), ворисининг моли эса қолдирганидир»– дедилар (Ибн Ҳиббон 3330).
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан тақво қилинглар ва солиҳ амаллар қилишга шошилинглар! Чунки, солиҳ амалларгина охиратингиз учун озиқдир ва дунёдан айрилгач дуч келадиган даромадингиз ва ҳамроҳингиздир.
Шошилингиз, чунки тез кунда кўчасиз! Шошилингиз, чунки тез кунда қоронғу кечанинг бир парчаси каби зулматли фитналар келади ва одам эрталаб мўъмин бўлиб кундузини бошласа, кечқурунга бориб кофир бўлади. Кечқурун мўъмин бўлса, тонгни кофир бўлиб кутиб олади ва динини дунёнинг арзон матолари эвазига сотиб юборади. Имом Бухорий (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам елкамдан ушладилар ва: «Дунёда ғарибдек ёки ўткинчи одамдек бўл (яша)!»– дедилар» (Имом Бухорий 5937).
Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳу: «Агар кечкиртирсанг тонгни, тонг оттирсанг кечқурунни кутма. Соғлиғингдан касаллигинг, ҳаётингдан эса ўлиминг учун насиба ол!»– дер эди (Имом Бухорий
...Ещё
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан тақво қилинглар ва солиҳ амаллар қилишга шошилинглар! Чунки, солиҳ амалларгина охиратингиз учун озиқдир ва дунёдан айрилгач дуч келадиган даромадингиз ва ҳамроҳингиздир.
Шошилингиз, чунки тез кунда кўчасиз! Шошилингиз, чунки тез кунда қоронғу кечанинг бир парчаси каби зулматли фитналар келади ва одам эрталаб мўъмин бўлиб кундузини бошласа, кечқурунга бориб кофир бўлади. Кечқурун мўъмин бўлса, тонгни кофир бўлиб кутиб олади ва динини дунёнинг арзон матолари эвазига сотиб юборади. Имом Бухорий (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам елкамдан ушладилар ва: «Дунёда ғарибдек ёки ўткинчи одамдек бўл (яша)!»– дедилар» (Имом Бухорий 5937).
Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳу: «Агар кечкиртирсанг тонгни, тонг оттирсанг кечқурунни кутма. Соғлиғингдан касаллигинг, ҳаётингдан эса ўлиминг учун насиба ол!»– дер эди (Имом Бухорий 5937).
Ҳоким (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳудан саҳиҳ дея ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: «Беш нарсадан илгари беш нарсани: кексаликдан илгари ёшлигингни, касалликдан илгари соғлиғингни, камбағалликдан илгари бойлигингни, бандликдан илгари бўшлигингни ва ўлимингдан илгари ҳаётингни ғанимат бил!» (Бағавий «Шарҳус суннаҳ», 7/191).
Мен бу гапларимни айтгач, Аллоҳ таолодан гўзал исмлари билан бизни ўлимдан кейинги нарсалар учун чин юракдан тайёргарлик кўришга ҳамда ҳаётимиздан фойдали ва яхши нарсаларни даромад қилиб олишимизга муваффақ қилишини, мени, сизларни ва барча мусулмонларни мағфират қилишини сўраб қоламан. Дарҳақиқат, У – Кечиргувчи ва Раҳмли зотдир.
Банларидан хоҳлаганига ризқини мўл, хоҳлаганига оз берадиган, уларни молу мулк билан синаб: бирини бой, бошқасини камбағал қилган Раззоқ, Карийм, Яратувчи Подшоҳ бўлган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин.
Мен Аллоҳни мушриклар сифатлаётган нолойиқ сифатлардан поклайман. Азиз ва Ҳакийм бўлган Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқдир. Мен Унгагина ҳамдлар ва шукроналар айтаман ва ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқлиги, саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Аллоҳнинг бандаси ва расули эканига гувоҳлик бераман. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва Қиёмат кунигача Унга издош бўлганларга салавоту саломлар йўлласин.
Сўнг ...
Қуръоннинг оятлари ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг кўплаб саҳиҳ ҳадислари борки, улар молу мулкнинг аҳволи, унинг инсон ҳаётидаги ўрни, уни кимга бўлса ҳам берилишининг ҳикмати, унинг ғоя эмас восита, ниҳоя эмас бошланиш экани, молу мулк берилган одамларнинг ҳаммаси ҳам бахтиёр, берилмаганла
...Ещё
Банларидан хоҳлаганига ризқини мўл, хоҳлаганига оз берадиган, уларни молу мулк билан синаб: бирини бой, бошқасини камбағал қилган Раззоқ, Карийм, Яратувчи Подшоҳ бўлган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин.
Мен Аллоҳни мушриклар сифатлаётган нолойиқ сифатлардан поклайман. Азиз ва Ҳакийм бўлган Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқдир. Мен Унгагина ҳамдлар ва шукроналар айтаман ва ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқлиги, саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Аллоҳнинг бандаси ва расули эканига гувоҳлик бераман. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва Қиёмат кунигача Унга издош бўлганларга салавоту саломлар йўлласин.
Сўнг ...
Қуръоннинг оятлари ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг кўплаб саҳиҳ ҳадислари борки, улар молу мулкнинг аҳволи, унинг инсон ҳаётидаги ўрни, уни кимга бўлса ҳам берилишининг ҳикмати, унинг ғоя эмас восита, ниҳоя эмас бошланиш экани, молу мулк берилган одамларнинг ҳаммаси ҳам бахтиёр, берилмаганларнинг барчаси эса бахтиқаро эмаслигини ифодалаган.
Аллоҳ таоло айтди:
(إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ)
«Сизларнинг мол-мулкларингиз ва бола-чақаларингиз фақат бир фитнадир» (Тағобун: 15). Бу фитнадан мақсад, синов-имтиҳондир.
(وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً)
«Биз сизларни (сабр-тоқатларингизни синаш учун) ёмонлик билан ҳам, (шукр қилишингизни билиш учун) яхшилик билан ҳам «алдаб» имтиҳон қиламиз» (Анбиё: 35).
«На молу дунёларингиз ва на болаларингиз сизларни Бизнинг даргоҳимизга яқин қилгувчи эмасдир. Фақат иймон келтирган ва яхши амал қилган зотлар — ана ўшалар учунгина қилган амаллари сабабли неча баробар мукофот бўлар ва улар (жаннатдаги) юксак манзилларда тинч-омон бўладилар» (Сабаъ: 37).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Дунё ширин ва яшилдир. Аллоҳ таоло сизларни бу дунёда қайси бирингиз яхши амал қилар экансиз дея ўринбосар қилди. Дунё ва хотин-қизлар (фитнаси)дан қўрқингиз» (Имом Муслим 4925).
Бугунги кунда одамларнинг қалбига моддага бўлган муҳаббат туғёни ва молу мулк сабабли уни берилиш мақсадидан воз кечилгани, ҳатто уларнинг фикрлашларига ҳам таъсир қилганини кўриш, ҳамда уларнинг қалбларини қорайтирганини билиш, ачинарли ҳолдир.
Одамлар дунё учун муккасидан кетдилар ва фикрлари, Аллоҳ таолога ва Унинг жаннатига олиб борадиган ягона йўлдек, фақатгина дунё ҳақида фикрлаш ва дунё учун ҳаракат қилиш ҳақида юритила бошлади.
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан қўрқинглар!
Биз молу мулк учун яратилмадик ва уни олий ғоя қилиб олишга буюрилмадик. Молу мулк фақатгина яхши нарса эмаски, бутун фикримизни унга жалб этсак. Ҳатто фақатгина ёмон нарса эмаски, ундан бутунлай қутулиш учун бор кучимизни сарф этсак.
Билъакс, молу мулк эзгулик йўлларида ишлатилса яхши, ундан ёмон йўлларда фойдаланилса ёмон бўлади. Ҳа, агар эгаси шариатни риоя қилмай тўплаган бўлса, яъни, мусулмонларнинг байтулмолидан фирибгарлик билан, рибо муомалари билан, хиёнат, ёлғондан қасам ичиб ёки ёлғон гапириш билан, тарози ёки бошқа ўлчовлардан уриб қолиш билан, қиморбозлик, порахўрлик, фолбинлик, ахлоқсизлик, бангфурушлик, жонли махлуқотларни чизиш, чолғу асбобларни сотиш ва чалиш каби ҳаром й
...Ещё
Одамлар дунё учун муккасидан кетдилар ва фикрлари, Аллоҳ таолога ва Унинг жаннатига олиб борадиган ягона йўлдек, фақатгина дунё ҳақида фикрлаш ва дунё учун ҳаракат қилиш ҳақида юритила бошлади.
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан қўрқинглар!
Биз молу мулк учун яратилмадик ва уни олий ғоя қилиб олишга буюрилмадик. Молу мулк фақатгина яхши нарса эмаски, бутун фикримизни унга жалб этсак. Ҳатто фақатгина ёмон нарса эмаски, ундан бутунлай қутулиш учун бор кучимизни сарф этсак.
Билъакс, молу мулк эзгулик йўлларида ишлатилса яхши, ундан ёмон йўлларда фойдаланилса ёмон бўлади. Ҳа, агар эгаси шариатни риоя қилмай тўплаган бўлса, яъни, мусулмонларнинг байтулмолидан фирибгарлик билан, рибо муомалари билан, хиёнат, ёлғондан қасам ичиб ёки ёлғон гапириш билан, тарози ёки бошқа ўлчовлардан уриб қолиш билан, қиморбозлик, порахўрлик, фолбинлик, ахлоқсизлик, бангфурушлик, жонли махлуқотларни чизиш, чолғу асбобларни сотиш ва чалиш каби ҳаром йўллар билан тўплаган бўлса ёки ҳалолдан топилган бўлсада дунёни охиратдан афзал кўрилса, инсонлар ҳурмати тўкилса, гуноҳ ишларда ишлатилса, эгаси молига қул бўлиб, Аллоҳнинг зикри ва намоздан тўсса, бу молу мулк энг ёмон нарсага айланади.
Молу мулк ёмон нарса бўлганидек, агар унинг даромад қилинган жойи пок бўлса, эгаси молидан беҳожат бўлиб, ундан ота-онага яхшилик қилиниб, қариндошлик ришталари боғланса, ёки ҳурматлар ҳимояланиб, камбағалнинг эҳтиёжи қондирилса, ёхуд, у молу мулкка Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қуйидаги ҳадисларида ишора қилган киши эгалик қилса, энг яхши нарсалардан бирига айланади: «Икки кишигагина ҳасад (ҳавас қилса бўлади): Аллоҳ таоло Қуръонни берган ва унга кечаю кундуз амал қилган одам ва Аллоҳ таоло молу мулк берган ва ундан кечаю кундуз сарф этган одам» (Имом Муслим 1350).
Бошқа бир ривоятда эса шундай дейилган: «Аллоҳ ҳикмат ато этган ва у билан ҳукм қилиб, таълим берган одам ва Аллоҳ молу мулк берган ва уни ҳақ (йўл)да сарф этишга ҳукмрон қилган одам» (Имом Бухорий 71, 1320, 6608; Имом Муслим 1352).
Ҳой мусулмонлар, агар ичингизда бадавлат одам бўлса у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам «У молидан кечаю кундуз сарф этади» деган одамдек бўлсин.
Ўзингизнинг кўп фикр ва қайғуларингизни молу мулк учун сарф этиш ва уни ҳаётингизда интилинган асосий ғоя қилиб олишдан сақланингиз! Агар ундай қилсангиз дунё ва охиратингизни қўлдан бой берасиз.
Молу мулк муҳаббати қалбингизга ҳукмрон бўлиб, сизларни энг ҳалокатли оқибатларга олиб боришидан ҳам эҳтиёт бўлингиз!
Эҳтиёт бўлингиз, чунки молу мулк муҳаббати душманлардан кўра шараф ва ҳурматларнигина эмас, балки, фазилат, покдомонлик ва бошқа исломий қадриятларни барбод қилишда шафқатсиздир. Зеро молу мулк с
...Ещё
Бошқа бир ривоятда эса шундай дейилган: «Аллоҳ ҳикмат ато этган ва у билан ҳукм қилиб, таълим берган одам ва Аллоҳ молу мулк берган ва уни ҳақ (йўл)да сарф этишга ҳукмрон қилган одам» (Имом Бухорий 71, 1320, 6608; Имом Муслим 1352).
Ҳой мусулмонлар, агар ичингизда бадавлат одам бўлса у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам «У молидан кечаю кундуз сарф этади» деган одамдек бўлсин.
Ўзингизнинг кўп фикр ва қайғуларингизни молу мулк учун сарф этиш ва уни ҳаётингизда интилинган асосий ғоя қилиб олишдан сақланингиз! Агар ундай қилсангиз дунё ва охиратингизни қўлдан бой берасиз.
Молу мулк муҳаббати қалбингизга ҳукмрон бўлиб, сизларни энг ҳалокатли оқибатларга олиб боришидан ҳам эҳтиёт бўлингиз!
Эҳтиёт бўлингиз, чунки молу мулк муҳаббати душманлардан кўра шараф ва ҳурматларнигина эмас, балки, фазилат, покдомонлик ва бошқа исломий қадриятларни барбод қилишда шафқатсиздир. Зеро молу мулк сабабли қанча-қанча фазилат ва ҳурматларнинг оёқ ости қилингани, қанча-қанча қадрият ва олижаноб ахлоқлар зое қилингани ҳаммага маълумдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Имом Аҳмад (раҳимаҳуллоҳ) ривоят қилган ҳадисда шундай деганлар: «Дунёсини суйган одам охиратидан зиён қилади. Охиратини суйган одам дунёсига зарар қилади. Бас, қоладиган нарсани фоний нарса устидан афзал кўринглар!» (Имом Аҳмад 18866, 18867, 19697, 19698).
Баззор (раҳимаҳуллоҳ) яхши санад билан ривоят қилган ҳадисда эса шундай дейилган: «Қўйлар сурувсига юборилган икки оч қашқир, одамнинг ўз моли ва динининг шарафига бўлган ҳарислигига кўра бузғунчироқ эмасдир» (Термизий 2298; Имом Аҳмад 15224, 15233, 15784, 15794).
Ҳой мусулмонлар, ўз молу мулкларингизда Аллоҳдан қўрқинглар!
Чунки ифлос касблар ва ҳаром банкларнинг оқибати оғир ва даҳшатлидир. Пок касблар ва машруъ банк муомалалари ҳалол ва уларнинг оқибати хайрлидир. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
Ҳой мусулмонлар, ўз молу мулкларингизда Аллоҳдан қўрқинглар!
Чунки ифлос касблар ва ҳаром банкларнинг оқибати оғир ва даҳшатлидир. Пок касблар ва машруъ банк муомалалари ҳалол ва уларнинг оқибати хайрлидир. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
«Ва ҳаёти-дунёни (охиратдан) устун қўйган бўлса, У ҳолда фақат жаҳаннамгина (унинг учун) жой бўлади. Энди ким (ҳаёти-дунёдалик пайтида Қиёмат Куни маҳшаргоҳда) Роббининг (ҳузурида) туриши (ва У зотга ҳисоб-китоб бериши)дан қўрққан ва нафсини ҳавойи хоҳишлардан қайтарган бўлса, У ҳолда фақат жаннатгина (унинг учун) жой бўлади» (Нозиот: 38 – 41).
Мен бу гапларни айтар эканман, Аллоҳ таолодан озиқ-овқатларимиз ва касбимизни ҳалол қилишини, биз билан ҳаром ўртасини йироқлаштиришини, бизларни ҳаром билан озиқланишдан сақлашини, бизга ва барча мусулмонларга Ўз афви билан муомала қилишини сўрайман. Аллоҳ таоло биз учун кифоядир ва У қандай яхши Вакилдир!
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 11
Мўъминнинг дунёга муносабати
Шайх Абдуллоҳ ибн Ҳасан Қаъуд
Бисмиллаҳир роҳманир роҳим
Самолар ва ерлардаги барча махлуқотларнинг эгаси бўлган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.
Охиратда ҳам Унга ҳамду санолар бўлсин. У – Ҳаким ва Хабардор зотдир. Биз Аллоҳга ҳамду санолар айтамиз, ўлмайдиган мудом тирик зотга таваккул қиламиз, Унинг ҳамди билан тасбиҳлар айтамиз. У, бандаларининг гуноҳларидан бохабардир.
Биз: «Ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ ва саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Унинг бандаси ва расули» эканига гувоҳлик берамиз. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва издошларига салавотлар йўллаб, баракалар ато этсин!
Сўнг ...
Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло айтди:
(يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ)
«Эй инсонлар, албатта Аллоҳнинг<s
...ЕщёБисмиллаҳир роҳманир роҳим
Самолар ва ерлардаги барча махлуқотларнинг эгаси бўлган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.
Охиратда ҳам Унга ҳамду санолар бўлсин. У – Ҳаким ва Хабардор зотдир. Биз Аллоҳга ҳамду санолар айтамиз, ўлмайдиган мудом тирик зотга таваккул қиламиз, Унинг ҳамди билан тасбиҳлар айтамиз. У, бандаларининг гуноҳларидан бохабардир.
Биз: «Ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ ва саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Унинг бандаси ва расули» эканига гувоҳлик берамиз. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва издошларига салавотлар йўллаб, баракалар ато этсин!
Сўнг ...
Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло айтди:
(يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ)
«Эй инсонлар, албатта Аллоҳнинг (қайта тирилтириш ва бу дунёда қилиб ўтилган яхши-ёмон амалларнинг мукофот жазосини бериш тўғрисидаги) ваъдаси ҳақ (ваъдадир). Бас, ҳаргиз сизларни ҳаёти дунё алдаб қўймасин!» (Фотир: 5).
Аллоҳнинг қуллари!
Аллоҳ таоло Қуръон Каримнинг ушбу ва бошқа оятларида дунё ва дунёнинг фоний матолари: хотиржамлиги ва унга суянишдан, унинг ялтироқ зийнатлари ва ўткинчи қувончларидан, уни охират устига афзал кўришдан ва охиратни қўйиб у билан шуғулланишдан қайтарди ва охиратдан чалғиб, дунё ишлари билан машғул бўлган ёки охират амаллари билан дунёни истаган, ёки дунё учун дўст ва душман бўлган одамларга аламли азоб ва жаҳаннамга улоқтиришни ваъда қилиб шундай деди:
(وَآَثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (.) فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى (.) وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى (.) فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى)
«Ва ҳаёти-дунёни (охиратдан) устун қўйган бўлса, у ҳолда фақат жаҳаннамгина (унинг учун) жой бўлар! Энди ким (ҳаёти-дунёдалик пайтида Қиёмат Куни маҳшаргоҳда) Роббисининг (ҳузурида) туриши (ва У зотга ҳисоб-китоб бериши)дан қўрққан ва нафсини ҳавойи хоҳишлардан қайтарган бўлса, у ҳолда фақат жаннатгина (унинг учун) жой бўлар» (Нозиот: 38 – 41);
(مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُوماً مَدْحُوراً)
«Ким нақд (дунё)ни кўзловчи бўлса, Биз (шу дунёда улардан) Ўзимиз истаган кимсалар учун Ўзимиз хоҳлаган нарсани нақд қилиб берамиз. Сўнгра (яъни, охиратда) унинг учун ўзи мазаммат ва қувғинга дучор бўлган ҳолда кирадиган жаҳаннамни жой қилиб берамиз» (Исроъ: 18).
Ҳой Аллоҳнинг бандалари, Қуръон Карим ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларида алдов ва озгина матоҳ, сўқмоқ ва ўткинчи йўл дея тавсифланган диёр – аслида ҳам шундай – қайғу ва аламларга тўла диёр бўлиб, кулдирса ортидан йиғлатган, қувонтирса ортидан қақшатган, озиғининг ниҳояси заифлик, ёшлигининг охири кексалик, ҳаётининг охири эса ўлим, ичидаги барча нарса ўткинчи соя ва муваққат берилган омонатдир.
Молу мулку, бола–чақа эрур омонат,
<p s...Ещё(مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُوماً مَدْحُوراً)
«Ким нақд (дунё)ни кўзловчи бўлса, Биз (шу дунёда улардан) Ўзимиз истаган кимсалар учун Ўзимиз хоҳлаган нарсани нақд қилиб берамиз. Сўнгра (яъни, охиратда) унинг учун ўзи мазаммат ва қувғинга дучор бўлган ҳолда кирадиган жаҳаннамни жой қилиб берамиз» (Исроъ: 18).
Ҳой Аллоҳнинг бандалари, Қуръон Карим ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларида алдов ва озгина матоҳ, сўқмоқ ва ўткинчи йўл дея тавсифланган диёр – аслида ҳам шундай – қайғу ва аламларга тўла диёр бўлиб, кулдирса ортидан йиғлатган, қувонтирса ортидан қақшатган, озиғининг ниҳояси заифлик, ёшлигининг охири кексалик, ҳаётининг охири эса ўлим, ичидаги барча нарса ўткинчи соя ва муваққат берилган омонатдир.
Молу мулку, бола–чақа эрур омонат,
Бир кун келиб эгасига қайтарилади.
Эркак алангадек равшан нурин сочсада,
Порлаб-порлаб, сўниб кулга айланади.
Ҳоли шу бўлган, энг яхши пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам отлиқ дарахт соясида кундуз куни ухлаганидек (қисқа) дея таърифлаганидек, Аллоҳ таоло эса унинг умрининг қисқалиги, тез ўзгарувчанлиги ва ўткинчилиги ҳамда аҳлининг умидлари мваффақиятсиз эканига қуйидаги:
(إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّى إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلاً أَوْ نَهَاراً فَجَعَلْنَاهَا حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ)
«Дарҳақиқат, бу ҳаёти дунёнинг мисоли ҳудди Биз осмондан ёғдирган бир сувга ўхшайди, бас, одамзод ва ҳайвонот ейдиган нарсалардан иборат бўлган Ер набототи у билан аралашиб, ҳатто Ер чирой олиб, ясан-тусан қилганида ва Ернинг аҳли унинг устида кучли-қудратлимиз, деб ўйлай бошлаганида, Ерга кечаси ё кундузи Бизнинг фармонимиз келиб, Биз уни гуё куни-кеча обод бўлмагандек, вайронага айлантириб қўямиз. Тафаккур қила оладиган қавм учун оятларни мана шундай муфассал баён қиламиз» (Юнус: 24) ояти билан зарбулмасал қилган ушбу дунё билан мўъмин мағрурланиши ва алданиши мумкинми? Оқил одам унга хотиржам бўладими? Заррача ақли бўлган одам дунё сабабли дўст ва душман бўладими? Йўқ, ҳақиқий мўъмин дунё билан алданмайди!
Ҳой Аллоҳнинг қуллари, Аллоҳдан тақво қилингиз ва дунёдан эҳтиёт бўлингиз! Чунки бу дунёдаги энг бахтиёр одам, дунёдан қўрққан ва ундан эҳтиёт бўлган одамдир!
Аллоҳдан қўрқинглар ва дунёнинг эмас, охиратнинг ўғлонлари бўлинглар! Дунёларингизни охиратингиз учун бўйинсундиринглар ва уни Аллоҳ сизлардан рози бўладиган йўлларда сарф этинглар! Чунки дунё тузалиб, яхши йўлларда ишлатилса – ҳосил учун кенг майдон, фойдали нарсалар учун нарвон, охиратда меваларини териб олинадиган серҳосил бўстондир.
Бу дунёдан риҳлат қилганингизда сизга қилиб қолган солиҳ амалларингизгина фойда бериб, сиздан айрилмайди. Имом Бухорий ва Имом Муслим (раҳимаҳумаллоҳ) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ушбу ҳадисини ривоят қилдилар: «Одам фарзанди вафот этгач унга учта нарса: моли, оиласи ва амали эргашади. (Булардан) иккиси: моли ва оиласи қайтиб келса, бири: амали (бирга) қолади» (Имом Бухорий 6033, Имом Муслим 5260).
Р
...ЕщёҲой Аллоҳнинг қуллари, Аллоҳдан тақво қилингиз ва дунёдан эҳтиёт бўлингиз! Чунки бу дунёдаги энг бахтиёр одам, дунёдан қўрққан ва ундан эҳтиёт бўлган одамдир!
Аллоҳдан қўрқинглар ва дунёнинг эмас, охиратнинг ўғлонлари бўлинглар! Дунёларингизни охиратингиз учун бўйинсундиринглар ва уни Аллоҳ сизлардан рози бўладиган йўлларда сарф этинглар! Чунки дунё тузалиб, яхши йўлларда ишлатилса – ҳосил учун кенг майдон, фойдали нарсалар учун нарвон, охиратда меваларини териб олинадиган серҳосил бўстондир.
Бу дунёдан риҳлат қилганингизда сизга қилиб қолган солиҳ амалларингизгина фойда бериб, сиздан айрилмайди. Имом Бухорий ва Имом Муслим (раҳимаҳумаллоҳ) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ушбу ҳадисини ривоят қилдилар: «Одам фарзанди вафот этгач унга учта нарса: моли, оиласи ва амали эргашади. (Булардан) иккиси: моли ва оиласи қайтиб келса, бири: амали (бирга) қолади» (Имом Бухорий 6033, Имом Муслим 5260).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам кунларнинг бирида саҳобаларга: «Қайси бирингизга ўз моли ворисининг молидан кўра севимлироқ?»– дедилар. Саҳобалар (ҳайрат билан): Ўз молимиз ворисимизнинг молидан кўра севимроқ!,– деб жавоб бердилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Бировингизнинг моли тақдим этгани (ишлатгани), ворисининг моли эса қолдирганидир»– дедилар (Ибн Ҳиббон 3330).
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан тақво қилинглар ва солиҳ амаллар қилишга шошилинглар! Чунки, солиҳ амалларгина охиратингиз учун озиқдир ва дунёдан айрилгач дуч келадиган даромадингиз ва ҳамроҳингиздир.
Шошилингиз, чунки тез кунда кўчасиз! Шошилингиз, чунки тез кунда қоронғу кечанинг бир парчаси каби зулматли фитналар келади ва одам эрталаб мўъмин бўлиб кундузини бошласа, кечқурунга бориб кофир бўлади. Кечқурун мўъмин бўлса, тонгни кофир бўлиб кутиб олади ва динини дунёнинг арзон матолари эвазига сотиб юборади. Имом Бухорий (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам елкамдан ушладилар ва: «Дунёда ғарибдек ёки ўткинчи одамдек бўл (яша)!»– дедилар» (Имом Бухорий 5937).
Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳу: «Агар кечкиртирсанг тонгни, тонг оттирсанг кечқурунни кутма. Соғлиғингдан касаллигинг, ҳаётингдан эса ўлиминг учун насиба ол!»– дер эди (Имом Бухорий
...ЕщёҲой мусулмонлар, Аллоҳдан тақво қилинглар ва солиҳ амаллар қилишга шошилинглар! Чунки, солиҳ амалларгина охиратингиз учун озиқдир ва дунёдан айрилгач дуч келадиган даромадингиз ва ҳамроҳингиздир.
Шошилингиз, чунки тез кунда кўчасиз! Шошилингиз, чунки тез кунда қоронғу кечанинг бир парчаси каби зулматли фитналар келади ва одам эрталаб мўъмин бўлиб кундузини бошласа, кечқурунга бориб кофир бўлади. Кечқурун мўъмин бўлса, тонгни кофир бўлиб кутиб олади ва динини дунёнинг арзон матолари эвазига сотиб юборади. Имом Бухорий (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам елкамдан ушладилар ва: «Дунёда ғарибдек ёки ўткинчи одамдек бўл (яша)!»– дедилар» (Имом Бухорий 5937).
Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳу: «Агар кечкиртирсанг тонгни, тонг оттирсанг кечқурунни кутма. Соғлиғингдан касаллигинг, ҳаётингдан эса ўлиминг учун насиба ол!»– дер эди (Имом Бухорий 5937).
Ҳоким (раҳимаҳуллоҳ) Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳудан саҳиҳ дея ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: «Беш нарсадан илгари беш нарсани: кексаликдан илгари ёшлигингни, касалликдан илгари соғлиғингни, камбағалликдан илгари бойлигингни, бандликдан илгари бўшлигингни ва ўлимингдан илгари ҳаётингни ғанимат бил!» (Бағавий «Шарҳус суннаҳ», 7/191).
Мен бу гапларимни айтгач, Аллоҳ таолодан гўзал исмлари билан бизни ўлимдан кейинги нарсалар учун чин юракдан тайёргарлик кўришга ҳамда ҳаётимиздан фойдали ва яхши нарсаларни даромад қилиб олишимизга муваффақ қилишини, мени, сизларни ва барча мусулмонларни мағфират қилишини сўраб қоламан. Дарҳақиқат, У – Кечиргувчи ва Раҳмли зотдир.
Иккинчи хутба
Модданинг туғёни
Банларидан хоҳлаганига ризқини мўл, хоҳлаганига оз берадиган, уларни молу мулк билан синаб: бирини бой, бошқасини камбағал қилган Раззоқ, Карийм, Яратувчи Подшоҳ бўлган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин.
Мен Аллоҳни мушриклар сифатлаётган нолойиқ сифатлардан поклайман. Азиз ва Ҳакийм бўлган Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқдир. Мен Унгагина ҳамдлар ва шукроналар айтаман ва ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқлиги, саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Аллоҳнинг бандаси ва расули эканига гувоҳлик бераман. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва Қиёмат кунигача Унга издош бўлганларга салавоту саломлар йўлласин.
Сўнг ...
Қуръоннинг оятлари ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг кўплаб саҳиҳ ҳадислари борки, улар молу мулкнинг аҳволи, унинг инсон ҳаётидаги ўрни, уни кимга бўлса ҳам берилишининг ҳикмати, унинг ғоя эмас восита, ниҳоя эмас бошланиш экани, молу мулк берилган одамларнинг ҳаммаси ҳам бахтиёр, берилмаганла
...ЕщёБанларидан хоҳлаганига ризқини мўл, хоҳлаганига оз берадиган, уларни молу мулк билан синаб: бирини бой, бошқасини камбағал қилган Раззоқ, Карийм, Яратувчи Подшоҳ бўлган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин.
Мен Аллоҳни мушриклар сифатлаётган нолойиқ сифатлардан поклайман. Азиз ва Ҳакийм бўлган Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқдир. Мен Унгагина ҳамдлар ва шукроналар айтаман ва ягона шериксиз Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқлиги, саййидимиз ва пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳ Аллоҳнинг бандаси ва расули эканига гувоҳлик бераман. Аллоҳ таоло Унга, Унинг оиласи, саҳобалари ва Қиёмат кунигача Унга издош бўлганларга салавоту саломлар йўлласин.
Сўнг ...
Қуръоннинг оятлари ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг кўплаб саҳиҳ ҳадислари борки, улар молу мулкнинг аҳволи, унинг инсон ҳаётидаги ўрни, уни кимга бўлса ҳам берилишининг ҳикмати, унинг ғоя эмас восита, ниҳоя эмас бошланиш экани, молу мулк берилган одамларнинг ҳаммаси ҳам бахтиёр, берилмаганларнинг барчаси эса бахтиқаро эмаслигини ифодалаган.
Аллоҳ таоло айтди:
(إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ)
«Сизларнинг мол-мулкларингиз ва бола-чақаларингиз фақат бир фитнадир» (Тағобун: 15). Бу фитнадан мақсад, синов-имтиҳондир.
(وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً)
«Биз сизларни (сабр-тоқатларингизни синаш учун) ёмонлик билан ҳам, (шукр қилишингизни билиш учун) яхшилик билан ҳам «алдаб» имтиҳон қиламиз» (Анбиё: 35).
(وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلا أَوْلادُكُمْ بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَأُولَئِكَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ)
«На молу дунёларингиз ва на болаларингиз сизларни Бизнинг даргоҳимизга яқин қилгувчи эмасдир. Фақат иймон келтирган ва яхши амал қилган зотлар — ана ўшалар учунгина қилган амаллари сабабли неча баробар мукофот бўлар ва улар (жаннатдаги) юксак манзилларда тинч-омон бўладилар» (Сабаъ: 37).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Дунё ширин ва яшилдир. Аллоҳ таоло сизларни бу дунёда қайси бирингиз яхши амал қилар экансиз дея ўринбосар қилди. Дунё ва хотин-қизлар (фитнаси)дан қўрқингиз» (Имом Муслим 4925).
Бугунги кунда одамларнинг қалбига моддага бўлган муҳаббат туғёни ва молу мулк сабабли уни берилиш мақсадидан воз кечилгани, ҳатто уларнинг фикрлашларига ҳам таъсир қилганини кўриш, ҳамда уларнинг қалбларини қорайтирганини билиш, ачинарли ҳолдир.
Одамлар дунё учун муккасидан кетдилар ва фикрлари, Аллоҳ таолога ва Унинг жаннатига олиб борадиган ягона йўлдек, фақатгина дунё ҳақида фикрлаш ва дунё учун ҳаракат қилиш ҳақида юритила бошлади.
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан қўрқинглар!
Биз молу мулк учун яратилмадик ва уни олий ғоя қилиб олишга буюрилмадик. Молу мулк фақатгина яхши нарса эмаски, бутун фикримизни унга жалб этсак. Ҳатто фақатгина ёмон нарса эмаски, ундан бутунлай қутулиш учун бор кучимизни сарф этсак.
Билъакс, молу мулк эзгулик йўлларида ишлатилса яхши, ундан ёмон йўлларда фойдаланилса ёмон бўлади. Ҳа, агар эгаси шариатни риоя қилмай тўплаган бўлса, яъни, мусулмонларнинг байтулмолидан фирибгарлик билан, рибо муомалари билан, хиёнат, ёлғондан қасам ичиб ёки ёлғон гапириш билан, тарози ёки бошқа ўлчовлардан уриб қолиш билан, қиморбозлик, порахўрлик, фолбинлик, ахлоқсизлик, бангфурушлик, жонли махлуқотларни чизиш, чолғу асбобларни сотиш ва чалиш каби ҳаром й
...ЕщёОдамлар дунё учун муккасидан кетдилар ва фикрлари, Аллоҳ таолога ва Унинг жаннатига олиб борадиган ягона йўлдек, фақатгина дунё ҳақида фикрлаш ва дунё учун ҳаракат қилиш ҳақида юритила бошлади.
Ҳой мусулмонлар, Аллоҳдан қўрқинглар!
Биз молу мулк учун яратилмадик ва уни олий ғоя қилиб олишга буюрилмадик. Молу мулк фақатгина яхши нарса эмаски, бутун фикримизни унга жалб этсак. Ҳатто фақатгина ёмон нарса эмаски, ундан бутунлай қутулиш учун бор кучимизни сарф этсак.
Билъакс, молу мулк эзгулик йўлларида ишлатилса яхши, ундан ёмон йўлларда фойдаланилса ёмон бўлади. Ҳа, агар эгаси шариатни риоя қилмай тўплаган бўлса, яъни, мусулмонларнинг байтулмолидан фирибгарлик билан, рибо муомалари билан, хиёнат, ёлғондан қасам ичиб ёки ёлғон гапириш билан, тарози ёки бошқа ўлчовлардан уриб қолиш билан, қиморбозлик, порахўрлик, фолбинлик, ахлоқсизлик, бангфурушлик, жонли махлуқотларни чизиш, чолғу асбобларни сотиш ва чалиш каби ҳаром йўллар билан тўплаган бўлса ёки ҳалолдан топилган бўлсада дунёни охиратдан афзал кўрилса, инсонлар ҳурмати тўкилса, гуноҳ ишларда ишлатилса, эгаси молига қул бўлиб, Аллоҳнинг зикри ва намоздан тўсса, бу молу мулк энг ёмон нарсага айланади.
Молу мулк ёмон нарса бўлганидек, агар унинг даромад қилинган жойи пок бўлса, эгаси молидан беҳожат бўлиб, ундан ота-онага яхшилик қилиниб, қариндошлик ришталари боғланса, ёки ҳурматлар ҳимояланиб, камбағалнинг эҳтиёжи қондирилса, ёхуд, у молу мулкка Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қуйидаги ҳадисларида ишора қилган киши эгалик қилса, энг яхши нарсалардан бирига айланади: «Икки кишигагина ҳасад (ҳавас қилса бўлади): Аллоҳ таоло Қуръонни берган ва унга кечаю кундуз амал қилган одам ва Аллоҳ таоло молу мулк берган ва ундан кечаю кундуз сарф этган одам» (Имом Муслим 1350).
Бошқа бир ривоятда эса шундай дейилган: «Аллоҳ ҳикмат ато этган ва у билан ҳукм қилиб, таълим берган одам ва Аллоҳ молу мулк берган ва уни ҳақ (йўл)да сарф этишга ҳукмрон қилган одам» (Имом Бухорий 71, 1320, 6608; Имом Муслим 1352).
Ҳой мусулмонлар, агар ичингизда бадавлат одам бўлса у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам «У молидан кечаю кундуз сарф этади» деган одамдек бўлсин.
Ўзингизнинг кўп фикр ва қайғуларингизни молу мулк учун сарф этиш ва уни ҳаётингизда интилинган асосий ғоя қилиб олишдан сақланингиз! Агар ундай қилсангиз дунё ва охиратингизни қўлдан бой берасиз.
Молу мулк муҳаббати қалбингизга ҳукмрон бўлиб, сизларни энг ҳалокатли оқибатларга олиб боришидан ҳам эҳтиёт бўлингиз!
Эҳтиёт бўлингиз, чунки молу мулк муҳаббати душманлардан кўра шараф ва ҳурматларнигина эмас, балки, фазилат, покдомонлик ва бошқа исломий қадриятларни барбод қилишда шафқатсиздир. Зеро молу мулк с
...ЕщёБошқа бир ривоятда эса шундай дейилган: «Аллоҳ ҳикмат ато этган ва у билан ҳукм қилиб, таълим берган одам ва Аллоҳ молу мулк берган ва уни ҳақ (йўл)да сарф этишга ҳукмрон қилган одам» (Имом Бухорий 71, 1320, 6608; Имом Муслим 1352).
Ҳой мусулмонлар, агар ичингизда бадавлат одам бўлса у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам «У молидан кечаю кундуз сарф этади» деган одамдек бўлсин.
Ўзингизнинг кўп фикр ва қайғуларингизни молу мулк учун сарф этиш ва уни ҳаётингизда интилинган асосий ғоя қилиб олишдан сақланингиз! Агар ундай қилсангиз дунё ва охиратингизни қўлдан бой берасиз.
Молу мулк муҳаббати қалбингизга ҳукмрон бўлиб, сизларни энг ҳалокатли оқибатларга олиб боришидан ҳам эҳтиёт бўлингиз!
Эҳтиёт бўлингиз, чунки молу мулк муҳаббати душманлардан кўра шараф ва ҳурматларнигина эмас, балки, фазилат, покдомонлик ва бошқа исломий қадриятларни барбод қилишда шафқатсиздир. Зеро молу мулк сабабли қанча-қанча фазилат ва ҳурматларнинг оёқ ости қилингани, қанча-қанча қадрият ва олижаноб ахлоқлар зое қилингани ҳаммага маълумдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Имом Аҳмад (раҳимаҳуллоҳ) ривоят қилган ҳадисда шундай деганлар: «Дунёсини суйган одам охиратидан зиён қилади. Охиратини суйган одам дунёсига зарар қилади. Бас, қоладиган нарсани фоний нарса устидан афзал кўринглар!» (Имом Аҳмад 18866, 18867, 19697, 19698).
Баззор (раҳимаҳуллоҳ) яхши санад билан ривоят қилган ҳадисда эса шундай дейилган: «Қўйлар сурувсига юборилган икки оч қашқир, одамнинг ўз моли ва динининг шарафига бўлган ҳарислигига кўра бузғунчироқ эмасдир» (Термизий 2298; Имом Аҳмад 15224, 15233, 15784, 15794).
Ҳой мусулмонлар, ўз молу мулкларингизда Аллоҳдан қўрқинглар!
Чунки ифлос касблар ва ҳаром банкларнинг оқибати оғир ва даҳшатлидир. Пок касблар ва машруъ банк муомалалари ҳалол ва уларнинг оқибати хайрлидир. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
(قُلْ لا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ)
«(Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), айтинг: «Гарчи нопок нарсанинг кўплиги сизни қизиқтирса ҳам, нопок нарса пок нарсага баробар бўлмас. Бас, эй аҳли дониш, нажот топишингиз учун Аллоҳдан қўрқингиз!» (Моида: 100);
(فَأَمَّا مَنْ طَغَى وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى)
«Ва ҳаёти
...ЕщёҲой мусулмонлар, ўз молу мулкларингизда Аллоҳдан қўрқинглар!
Чунки ифлос касблар ва ҳаром банкларнинг оқибати оғир ва даҳшатлидир. Пок касблар ва машруъ банк муомалалари ҳалол ва уларнинг оқибати хайрлидир. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай дейди:
(قُلْ لا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ)
«(Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), айтинг: «Гарчи нопок нарсанинг кўплиги сизни қизиқтирса ҳам, нопок нарса пок нарсага баробар бўлмас. Бас, эй аҳли дониш, нажот топишингиз учун Аллоҳдан қўрқингиз!» (Моида: 100);
(فَأَمَّا مَنْ طَغَى وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى)
«Ва ҳаёти-дунёни (охиратдан) устун қўйган бўлса, У ҳолда фақат жаҳаннамгина (унинг учун) жой бўлади. Энди ким (ҳаёти-дунёдалик пайтида Қиёмат Куни маҳшаргоҳда) Роббининг (ҳузурида) туриши (ва У зотга ҳисоб-китоб бериши)дан қўрққан ва нафсини ҳавойи хоҳишлардан қайтарган бўлса, У ҳолда фақат жаннатгина (унинг учун) жой бўлади» (Нозиот: 38 – 41).
Мен бу гапларни айтар эканман, Аллоҳ таолодан озиқ-овқатларимиз ва касбимизни ҳалол қилишини, биз билан ҳаром ўртасини йироқлаштиришини, бизларни ҳаром билан озиқланишдан сақлашини, бизга ва барча мусулмонларга Ўз афви билан муомала қилишини сўрайман. Аллоҳ таоло биз учун кифоядир ва У қандай яхши Вакилдир!