Предыдущая публикация
Тилеуберген ЖУМАМУРАТОВ:
ҚОСТАРЛАР
Әй жасларым-жасларым,
Жақсы болса қостарың,
Қәдирлейди танысты,
Жақын етер алысты.
Мийманларға «келиң» деп
Жүзи күндей күлимлеп,
Жилўа шеккен мәҳәли,-
Өмириңниң бәҳәри.
Сөзи палдай мазалы,
Қурысыңды жазады,
Көкирегиң жай болар,
Кеўлиң шалқып, бай болар.
Манат етер тийинды,
Базар қылар үйиңди,
Аўырлықты қолдасқаң,
Әрмансызсаң жолдастан.
Шаршап келсең жумыстан,
Оның жүзи гүлистан,
Пәйик болып күтеди,
Шаршағаның кетеди.
Ырқың ериксиз бағынып,
Узақ кетсең сағынып,
Мәргиясы тартады,
Муҳаббатың артады.
Оның айтқан ақылы,
Жүрегиңниң жақыны,
Сондай болса қостарың,
Көбейеди досларың.
Жарасықлы арыўы-
Ердиң қуўат-қарыўы,
Қалмас зәрре әрманың
Шадлы болар дәўраның.
***
Жаман болса қостарың,
Сийреклейди досларың,
Бездиреди жақынды,
Сындырады сағыңды.
Арламайды арыңды,
Бүлдиреди барыңды,
Бар нәрсеңди жасырар,
Берекетин қашырар.
Салып сени сүргинге,
Бәрҳа шабар төркинге.
Сени салып қорлыққа,
Үйренисер урлыққа.
Абыройыңды түсирип,
Қонақ борда есирип,
Менсинбейди сөзиңди,
Жалалайды өзиңди.
Есигиңе қулп болып,
Түнереди булт болып.
Ашылмайды қабағы,
Асылмайды тамағы.
Жақыныңды жаманлап,
Ерегисер табанлап,
Тоңқылдайды өзинше,
Мийманлардың көзинше.
Уялып сөз айталмай,
Шыбынлаған байталдай,
Тыпыршылап ишиңнен,
Айбынасаң «күшинен».
Шаршап келип жумыстан,
Мийиң қайнар урыстан,
«Таярлықлы жаў» менен,
Күниң өтер даў менен.
Мийман барда баланы,
Шырқыратып салады.
!депли болсаң, «аўан» дер,
Қабақ үйсең, «жаман» дер.
Алдайтуғын бала емес,
Сататуғын мал емес.
Перзентиңди сыйласаң,
Жетимликке қыймайсаң.
Соған пәми жетпейди,
Қара басын күтпейди,
Айырмайды киринен,
Жеркенесең түринен.
Жумыс десең қашады,
Кейисип маўқын басады.
Қызықпайды билимге,
Барлық бәле тилинде.
Қоңсыны да қас етер,
Жүрегиңди тас етер.
Арыңа дақ келтирер,
Әрман менен өлтирер.
***
Әлпайым Қаракең,
Зор опалы яр екен.
Айымгүлдур жубайы,
Палдан татыў удайы.
Отыз-қырықта жаслары,
Айдай арыў қостары,
Турмыслары өрнекли,
Ерегисип көрмепти.
Бирин-бири сыйлайды,
Аўыр гәпке қыймайды.
Болған емес сөгиспе,
Айтысады дегишпе.
Жәнжелге жигер сарп етпей,
Оларға ўақыт парқ етпей,
Сақлаўлы тур күшлери,
Жасындағы түслери.
Былай болды бир күни,
Досларының дүркини.
Болғанлықтан мийманы,
Иззет етип сыйлады.
Түрли тамақ тайын гил,
Асқа шебер Айымгүл,
Дастүрханы бай болды,
Мийман кеўли жай болды.
Тағамлары мазалы,
Және писер қалғаны.
!ңгиме-сөз қозғалып,
Биреў былай сөз қатты:
-Болып жүрмиз қонақта,
Жуптың менен бирақ та,
Он жети жыл турысып,
Көрдиң бе бир урысып?-
Деген гәпти Қарабай,
Ескермеген баладай,
Айымгүлин шақырып,
Ис буйырды ақырын.
-Қаўын сақлап ҳәр дайым,
Күтип алдық март айын.
Мийманлардың пайынан,
бирин әкел Айымжан,!-
Деди күлип Қаракең,
Айтқанындай, бар екен.
Алып келди Айымгүл:
-Айтқаныңыз тайын бул!
-Мазасыз бул қаўынның,
Қаўынымның тәўирин,
Сайландысын инәм ет,
Мынаўыңды алып кет!-
Деген шақта күйеўи,
Айым басын ийеди.
Тағы келди биреўи,
Әўелгидей гүләби.
-Буннан гөре жумсағы,-
Деп қайтадан жумсады,
Айым ҳеш гәп айтпады,
Бес мәртебе қатнады.
Тағы келди биреўи,
Әдепкидей гүләби.
-Әне буның жарайды,-
Деп Айымға қарайды.
Қаўынды бул биледи,
Дастурханда тиледи.
Болып шықты дым татлы,
Ҳәмме мийман дәм татты.
-Усы мениң талайым,
Қайтарылмас ырайым,
Он жети жыл жасастым,
Урысыўға жоқ әсас дым.
Жуўымайман обалға,
Жуўабым сол саўалға:
Айымгүлим төзимли,
Қайтармайды сөзимди.
Ҳеш сезбедим өкпени,
Абыройымды төкпеди:
Бар еди бир тақ қаўын,
Көрдиңлер ғой қатнаўын!
Следующая публикация
Нет комментариев