Предыдущая публикация
''Oqsoq qizning kundaligi"
_Oxirigacha öqing. Bu sizni
yig'latadigan bir qiz qismati_
Kutubxonadan chiqdim-u, oyim
"barvaqtroq qayt" deb tayinlaganiga
qaramay, universitet yaqinidagi hiyobonga qarab yo'l oldim. Havoda
bahorning ilk kunlarining tafti sezilib
turar, zamindagi mehrdan, oqibatdan
ko'ngli to'lib, parqu bolishlarga
yonboshlab olgan quyosh oltin
sochlaridan zaminga ayamay nur sochardi. Bahorning ilk tashrifi aslida
bodom gullari yoki boychechaklarda
emas, insonlarning kayfiyatida sezila
boshlaydi. Ukpar kaftlarida bir olam
shodlik, quvonch keltiradi bahor…
Hiyobon ichi har doimgidek salqin, odamlar siyrak. Faqat u yer bu
yerdagi o'rindiqlardagina
hiyobonning doimiy "a'zolari"-
sevishganlar bir- birlariga
termulgancha o'tirishardi. Ko'pincha
darsdan keyin shu yerga kelaman. Kimsasiz, salqingina bu joyda kitob
o'qish biram maroqli… Lekin bugun
salgina o'zgacharoq bo'ldi. Xullas
hiyobonga kirib, har doimgi joyimga
borib o'tirdim. Sumkamni kavlab
endigina kitobimni olishga tutingan edim ham-ki, shundoqqina
oyoqlarim ostida yotgan qandaydir
daftarga ko'zim tushdi. Birovniki
tushib qoldimikan deb yon-atrofga
alangladim. Hech kim yo'q. Qiziq,
qanday daftar bo'ldiykin? Engashib asta qo'limga oldim. Qizil muqovali,
umumiy daftar. Astagina ichini ochib
razm soldim. Bir tekis husnixat bilan
yozilganidan daftar qiz bolaniki
ekanligi shundoqqina ko'rinib
turibdi. Ko'zlarim bir-biridan ezgin satrlar bo'ylab yugurar ekan, bu
daftar bugun kutubxonadan olgan
kitobimdan ko'ra qiziqarliroq
ekanligini his qildim. Satrlar mana
bunday boshlangan edi: davomi kamentda
Следующая публикация
Комментарии 10
Uzr…
- Hechqisi yöq. Ikki kundan beri sizni
öylayman, Malika, tuni b-n uxlolmay
chiqdim. Tongning otishi biram qiyin
böldiki, sizni bezovta qilib qöyishni öylamay
qöng'iroq qilib yuboribman.
- Bezovta qilmadingiz! Özim ham… u
yog'ini aytishga, "qöng'iroqingizni
kutayotgandim" deyishga uyaldim.
Lekin u xuddi sezgandek - Rostdanmi,-dedi,- Agar… Ilojingiz
bölsa, bugun uchrashsak, ösha,
avvalgi joyda.
- Albatta! -shunday dedimu duv
qizarib ketdim.
- Soat 3 da ilojingiz bormi? - Harakat qilaman.
- Kutaman.
Göshakni qöyishga qöydim-u, yuragim
xuddi qafasidan chiqib ketayotganday
urayotganini his
qildim. Nima kiysam ekan? 06.02.2005 Kechadan beri özimga
kelolmayman. Közimni yumganim
zahot, kechagi uchrashuv köz oldimga
kelaveradi.
Öz vaqtida, hatto salgina ilgariroq yetib
bordim u yerga. Chinor daraxtining ostida, qöllarida bir
dasta oppoq atirgulllarni ushlagancha
kutib
turgan ekan. Meni körib yosh boladay
se...Ещё- Sizmidingiz… Assalomu aleykum!
Uzr…
- Hechqisi yöq. Ikki kundan beri sizni
öylayman, Malika, tuni b-n uxlolmay
chiqdim. Tongning otishi biram qiyin
böldiki, sizni bezovta qilib qöyishni öylamay
qöng'iroq qilib yuboribman.
- Bezovta qilmadingiz! Özim ham… u
yog'ini aytishga, "qöng'iroqingizni
kutayotgandim" deyishga uyaldim.
Lekin u xuddi sezgandek - Rostdanmi,-dedi,- Agar… Ilojingiz
bölsa, bugun uchrashsak, ösha,
avvalgi joyda.
- Albatta! -shunday dedimu duv
qizarib ketdim.
- Soat 3 da ilojingiz bormi? - Harakat qilaman.
- Kutaman.
Göshakni qöyishga qöydim-u, yuragim
xuddi qafasidan chiqib ketayotganday
urayotganini his
qildim. Nima kiysam ekan? 06.02.2005 Kechadan beri özimga
kelolmayman. Közimni yumganim
zahot, kechagi uchrashuv köz oldimga
kelaveradi.
Öz vaqtida, hatto salgina ilgariroq yetib
bordim u yerga. Chinor daraxtining ostida, qöllarida bir
dasta oppoq atirgulllarni ushlagancha
kutib
turgan ekan. Meni körib yosh boladay
sevinib ketdi.
- Kelmaysiz deb öylagandim,- dedi jilmayib.
- Nega endi? Döst tutingan bölsak,
bundan buyon tez-tez
uchrashib turamiz! Shundaymi?
- Albatta! -shunday dediyu, biroz
öylanib qoldi,- qiziq, gapirishingiz, quvnoq fe'lingiz, barisi
mening Malikamga öxshab ketarkan…
- Rostmi?
- Rost… Faqat taqdiringiz
öxshamasin ilohim.
Uni chalg'itish maqsadida - Yuring, aylanaylik! -dedim quvnoqlik
b-n.
- Xösh, Malikam, buyursinlar, qayerga
boramiz?
- Ochiq fazoga!
- Amringizga muntazirman! U qöllarini ko'ksiga qöyib ta'zim qildi.
Ikkalamiz ham kulib
yubordik. Kun juda maroqli ötdi.
Hiyobon ham, undagi darxtlar
ham juda go'zal edi.
Kechgacha aylandik o'ziyam. Menga oilasi haqida so'zlab berdi.
Aytishicha badavlat oilaning kenja
farzandi ekan. Mendan ham oilam
haqida so'radi. Mening oilam
o'rtaholgina edi. Otam qimorga
berilgan, yutqazib qo'ysa uydagi qo'liga ilingan narsani olib chiqib
sotib yuboradigan odam edi.
Mushtipargina onam esa, boriga
qanoat qilib yo'qni yo'ndirib
yashab kelayotgan ayol… Men unga
bular haqida aytmadim. Negadir… Nomus qildim.
Tavba, u bilan atigi ikki marta
uchrashgan bo'lsakda, huddi
ming yillik qadrdonlarday tutardi
o'zini… Xayrlashayotib qo'llarimni bir
zum tutib turdi. Men ham tortib olmadim. Bechora, uyalgandek
qizarib ketdi.
- Ko'rishamiz-a? -dedi yerga qarab.
- Nasib etsa…
qo'llarimni asta sug'urib olib, uyga
qarab yugurib ketdim. Kaftlarim o't bo'lib yonardi go'yo…
Onamga dugonamnikiga
boraman degandim. Havotirlanib kutib
turgan ekanlar. Chopib borib
yuzlaridan o'pib qo'ydim. Onajonim
doim ma'yus yuradigan qizlaridagi bu o'zgarishni ko'rib
hayron edilar. Mening esa tinmay
sakragim, baqirgim, raqsga
tushgim kelardi. Hatto
oqsoqligim ham yodimdan ko'tarilibdi
yozmaganimga ham to'rt kun bo'libdi.
Nimaniyam yozay? har kunim
shodlikka, baxtga to'la bo'lsa! Yana
yonimda Shavkatday do'stim bo'lsa.
Do'st…uni chindanam do'stdek ko'ramanmi? Balki… 15.02.2005
Bugun Shavkat bir joyga taklif qildi.
Yaqin do'stining tug'ilgan kuni ekan.
Yo'q deyolmadim. Ko'zguning
qarshisida turibman-u, negadir hech
borgim yo'q… Begona odamlar bo'lsa… Men nima qilaman u yerda?
Mayli… Borsam boraqolay, yana
Shavkat xafa bo'lmasin… 17.02.2005
Qaerdanam bordim o'zi? Bekorga
oyog'im tortmagan ekan. Eslasam o'z-
o'zimdan uyalib ketyapman. Allaqanday ko'chalardan yurib,
eskiroq bir domning uchinchi qavatiga
ko'tarildik. Shavkat negadir eshikni o'z
kaliti bilan ochdi. Ajablanib - Do'stingiz
bu yerdamasmi? -deb so'radim. -
Do'stim… hozir keladi. Bozor-o'char qilgani chiqib ketgandi. Shavkat
negadir juda shoshardi. O'zini g...Ещё10.02.2005 Kundaligimga
yozmaganimga ham to'rt kun bo'libdi.
Nimaniyam yozay? har kunim
shodlikka, baxtga to'la bo'lsa! Yana
yonimda Shavkatday do'stim bo'lsa.
Do'st…uni chindanam do'stdek ko'ramanmi? Balki… 15.02.2005
Bugun Shavkat bir joyga taklif qildi.
Yaqin do'stining tug'ilgan kuni ekan.
Yo'q deyolmadim. Ko'zguning
qarshisida turibman-u, negadir hech
borgim yo'q… Begona odamlar bo'lsa… Men nima qilaman u yerda?
Mayli… Borsam boraqolay, yana
Shavkat xafa bo'lmasin… 17.02.2005
Qaerdanam bordim o'zi? Bekorga
oyog'im tortmagan ekan. Eslasam o'z-
o'zimdan uyalib ketyapman. Allaqanday ko'chalardan yurib,
eskiroq bir domning uchinchi qavatiga
ko'tarildik. Shavkat negadir eshikni o'z
kaliti bilan ochdi. Ajablanib - Do'stingiz
bu yerdamasmi? -deb so'radim. -
Do'stim… hozir keladi. Bozor-o'char qilgani chiqib ketgandi. Shavkat
negadir juda shoshardi. O'zini g'alati
tutyapti. Birov majbulagandek
ichkariga kirdim. Eskigina ikki xonali
uy. Tug'ilgan kun bo'layotganga
sirayam o'xshamaydi. Ichkari xonaga kirishimizni bilaman birdan… U yog'ini
yoza olmayman… Shavkat
ko'zlarimdan oqayotgan yoshni zo'r
berib to'xtatishga urinardi. Nimalar
deb ovutgani esimda yo'q. Ertaga
sovchi yuboraman dedimi, to'y qilamiz dedimi? Uyga qanday yetib oldim
bilmayman… 19.02.2005 Bugun
yaxshilab tayyorgarlik ko'rayapman.
Shavkatning oyisi kelishi kerak.
Qanday yaxshi! Men bo'lsam undan
shubhalanib yuribman-a! Zo'r berib stol bezatayotganimni ko'rgan onam -
Qizim, kimdir keladimi? -deb so'rab
qoldilar. - Birov kelishi shartmi oyi?
O'zimiz ham bir bayram qilaylik!
Onamga sir boy bermadim. Uyalaman
axir…
Balki biror ishi chiqib qolgandir
oyisini? Bugun bo'lmasa ertaga
kelishar… Ahir Shavkat va'da bergan-
ku... 23.02.2005 Shavkat qo'ng'iroq
qilmayapti… O'ziniki o'chiq… Tinchlikmikin ishqilib? Qaerda bo'lsa
ham sog' bo'lsa bo'lgani… Onam
"o'zgarib qolding qizim, kasal
emasmisan, biror darding bölsa ayt!"
dedilar. qanday aytaman… 24.02.2005
Men qaerdaman? Nimalar bo'ldi özi? Bu shör peshonamga shu ham bormidi?
Hammasini eslashga harakat qilishim
kerak… Kutubxonadan chiqqanimda
soat kechki olti edi. Bugun ancha kech
qolib ketdim. Onam havotir olib
ötirgandir deb, tramvayga ötirmay taksi to'xtata qoldim. Qoramtir Neksiya
mashinasi shundoqqina oldimga kelib
töxtadi. Tezgina o'tirib oldim-u,
manzilimni aytdim. Kabinada mendan
tashqari yana bir odam bor ekan. Qop-
qora, yana közlari g'ilay… Biram qörqinchli! Mashina oynalari
qoraytirilgan ekan. Buning ustiga
tashhari ...ЕщёKecha kechgacha kutdim sovchilarni.
Balki biror ishi chiqib qolgandir
oyisini? Bugun bo'lmasa ertaga
kelishar… Ahir Shavkat va'da bergan-
ku... 23.02.2005 Shavkat qo'ng'iroq
qilmayapti… O'ziniki o'chiq… Tinchlikmikin ishqilib? Qaerda bo'lsa
ham sog' bo'lsa bo'lgani… Onam
"o'zgarib qolding qizim, kasal
emasmisan, biror darding bölsa ayt!"
dedilar. qanday aytaman… 24.02.2005
Men qaerdaman? Nimalar bo'ldi özi? Bu shör peshonamga shu ham bormidi?
Hammasini eslashga harakat qilishim
kerak… Kutubxonadan chiqqanimda
soat kechki olti edi. Bugun ancha kech
qolib ketdim. Onam havotir olib
ötirgandir deb, tramvayga ötirmay taksi to'xtata qoldim. Qoramtir Neksiya
mashinasi shundoqqina oldimga kelib
töxtadi. Tezgina o'tirib oldim-u,
manzilimni aytdim. Kabinada mendan
tashqari yana bir odam bor ekan. Qop-
qora, yana közlari g'ilay… Biram qörqinchli! Mashina oynalari
qoraytirilgan ekan. Buning ustiga
tashhari qorong'u, ko'cha yaxshi
körinmasdi. E'tibor berib qarab,
umuman boshqa tarafga
ketayotganimizni sezdim. Qörqib baqirib yubordim.
olmadim. haligi qo'rqinchli odam
qandaydir qo'lansa isli lattani og'zi-
burnimga yopgani esimda. U yog'i
esimda yo'q. Hozir nimqorong'u zax
bir xonada yotibman. Nima qilsam ekan? Kim o'zi ular! Mendan nima
istashadi? Nega hech kim menga javob
bermaydi, nega? Onam bechora…
havotir olayotgandir… Otam hamma
yerni izlab yurgandir… Yaxshiyam
kundaligim yonimda, yo'qsa hozir siqilib o'lib qolardim… Qo'rqib
ketyapman… Kimdir kelyapti…
01.03.2005 Bugun ancha o'zimga
keldim. Besh kundan beri behush
ekanman. Nega o'zimga keldim?
Undan ko'ra o'lib ketsam ham mayli edi… 02.03.2005 Bugun hammasini bir
boshdan eslashga qaror qildim. O'sha
kuni, qorong'u xonada yotganimda,
mashinadagi ko'rganim, qilay odam
kirib keldi. Kirgan zahoti yoqasiga
yopishib baqira ketdim. - Hayvon! Marazlar, meni qayerga olib
keldilaring! Hozir hammangni
o'ldiraman! Hali… G'ilay menga tarsak...Ещё- Hoy! Men sizga… U yog'ini ayta
olmadim. haligi qo'rqinchli odam
qandaydir qo'lansa isli lattani og'zi-
burnimga yopgani esimda. U yog'i
esimda yo'q. Hozir nimqorong'u zax
bir xonada yotibman. Nima qilsam ekan? Kim o'zi ular! Mendan nima
istashadi? Nega hech kim menga javob
bermaydi, nega? Onam bechora…
havotir olayotgandir… Otam hamma
yerni izlab yurgandir… Yaxshiyam
kundaligim yonimda, yo'qsa hozir siqilib o'lib qolardim… Qo'rqib
ketyapman… Kimdir kelyapti…
01.03.2005 Bugun ancha o'zimga
keldim. Besh kundan beri behush
ekanman. Nega o'zimga keldim?
Undan ko'ra o'lib ketsam ham mayli edi… 02.03.2005 Bugun hammasini bir
boshdan eslashga qaror qildim. O'sha
kuni, qorong'u xonada yotganimda,
mashinadagi ko'rganim, qilay odam
kirib keldi. Kirgan zahoti yoqasiga
yopishib baqira ketdim. - Hayvon! Marazlar, meni qayerga olib
keldilaring! Hozir hammangni
o'ldiraman! Hali… G'ilay menga tarsaki
tortib yubordi. Yerga yuztuban yiqilib
tushdim. - Qanjiq! -u sochlarimdan
tortqilab turqazdi. - Qani yur buyoqqa! Men yana gapirishdan qo'rqib,
oqsoqlana-oqsoqlana u qayerga desa
yuraverdim. Biz uzun, qorong'u yo'lak
bo'ylab yurib ketdik. Kattakon qora
charm eshik harshisiga kelganda,
g'ilay xunuk ovozda bo'kirdi. - To'xta! Kir! Eshikni ochib meni ichkariga itarib
yubordi. O'zi esa shu zaqoti g'oyib
bo'ldi. Boshimni ko'tardim- u, qo'rqib
ketdim. Kattakon xonada, uzun stol
atrofida uchta semiz kishi o'tirar,
uchalasining ham boshi kal, qop-qora ko'zoynak taqib olishgandi. Ular
ko'zoynak ostidan menga shunday
tikilishardi-ki… - Qani yaqinroq kelchi…
- O'rtadagi baqaloq aftidan, ularning
kattasi bo'lsa kerak, gavdasiga
umuman yarashmagan ovozda chiyilladi. - Nimaga meni bu yerga olib
keldilaring?! - so'radim o'zimda jur'at
topib. - Yaqinroq kel dedik senga!
Kattaning yonidagi baqaloq og'zidan
so'lak sachratib vishilladi. Men qo'rib
sekingina ularning yoniga bordim. - I- e! -dedi chetdagisi - Oqsoq ekan- ku! -
Otasi bu haqda indamagandi!
Ustimdan birov bir chelak muzdek suv
quyib yuborgandek bo'ldi. "Otasi"
dedimi? Naxot … - Nima dedingiz?! -
Otang seni qimorda yutqazib qo'ydi! - dedi o'rtadagisi. - Yolg'on!!! - Ishon,
cho'loq! Endi bu yoqi o'zingga boqliq…
Agar aqlli qiz bo'lsang, ish bitgach,
qo'yib yuboramiz. Bo'lmasa… Mening
quloqimga uning gaplari kirmasdi.
Nahotki… Naxotki o'z otam… Bo'lishi mumkinmas! Otam bunday qabihlikka
bormaydilar! Eh, otajon… Bu nima
qilganingiz otajon?! Belimga kelib
tekkan qo'ldan xuddi, ilon tegganday
seskanib ketdim. O'rtadagi baqaloq
sekingina yuzimni siladi. - Chakkimas… Men uning yuziga tarsaki torib
yubordim. Bu unga zarracha ham ta'sir
qilmadi. Aksincha, semiz tanasini
silkitib kuldi
tikilib. -Endi qarshiliklar foydasiz!
Baribir hech qayoqqa ketolmaysan!
Men qochmoqchi bo'lib eshik tomonga
bordim. U esa jon holatda baqirdi: -
Polvon!!! Eshikdan gavdasidan ot hurkadigan bir barzangi shitob bilan
kirib keldi. - Olib bor! - buyurdi
baqaloq. Polvon deganlari shunchalik
baquvvat ediki, ming urinib, siltanib
ham uning chayir qo'llari iskanjasidan
chiqa olmadim. Baqirdim, yiqladim, yolvordim, lekin bu unga zarracha
ta'sir qilmas, meni huddi o'z vazifasini
bajarayotgan hissiz robotdek
allaqayerga sudrab ketardi. Yo'lak
chetidagi kichikroq eshikka yetganda
Polvon ham meni ichkariga itarib yubordi. Xira chiroq yoritib turgan
xonadagi katta kravatni ko'rib
maqsadlariga tushundim. Eshikni
mushtlab, bor ovozda najot so'rab
baqira boshladim. Yöq… Oh-u nolamni
shu to'rt devor-u, Yolqizgina Alloh eshitdi. Shu vaqt boyagi uch baqaloq
xonaga birin ketin kirib kelishdi.
Meni… Eslashni xohlamay...Ещё- Yovvoyi mushug-ey! - dedi suq bilan
tikilib. -Endi qarshiliklar foydasiz!
Baribir hech qayoqqa ketolmaysan!
Men qochmoqchi bo'lib eshik tomonga
bordim. U esa jon holatda baqirdi: -
Polvon!!! Eshikdan gavdasidan ot hurkadigan bir barzangi shitob bilan
kirib keldi. - Olib bor! - buyurdi
baqaloq. Polvon deganlari shunchalik
baquvvat ediki, ming urinib, siltanib
ham uning chayir qo'llari iskanjasidan
chiqa olmadim. Baqirdim, yiqladim, yolvordim, lekin bu unga zarracha
ta'sir qilmas, meni huddi o'z vazifasini
bajarayotgan hissiz robotdek
allaqayerga sudrab ketardi. Yo'lak
chetidagi kichikroq eshikka yetganda
Polvon ham meni ichkariga itarib yubordi. Xira chiroq yoritib turgan
xonadagi katta kravatni ko'rib
maqsadlariga tushundim. Eshikni
mushtlab, bor ovozda najot so'rab
baqira boshladim. Yöq… Oh-u nolamni
shu to'rt devor-u, Yolqizgina Alloh eshitdi. Shu vaqt boyagi uch baqaloq
xonaga birin ketin kirib kelishdi.
Meni… Eslashni xohlamayman!!!
04.03.2005 Meni bu yerga bir cho'pon
ota topib olib kelibdilar. Yaramas
qimorbozlar, "ish"lari bitgach, meni gadoytopmas bir dalaga oborib
tashlashibdi. Besh kun deganda bazo'r
o'zimga kelibman. Bechora chöpon
ota… Meni dalaning chetidan abgor
ahvolda topib olib, chodirga olib
kelibdi. Tun-u kun atrofimda parvona bo'libdi. Ammo, menga qolsa o'sha
yerda, o'sha ifloslarning qo'lida o'lib
ketganim yaxshi edi… - Ha, o'lganim
yaxshi edi!!! Ming la'nat bu dunyoga!
Yer yutsin hammangni! Jazavaga
tushib baqira boshladim. Cho'pon ota shoshib kirib kelib, meni boshimni
silab ovuta boshladi. - Yig'lama, qizim,
Allohga shukr qil, omon qolding! -
Bundan ko'ra o'lganim yaxshi edi ota!
- Astag'firulloh de bolam, zolimlarga
ham boqqan balo bor! Mana ko'rasan, qali hammasi yaxshi bo'ladi. Meni aytdi
dersan, bolam! - Axir nega bunday
bo'ldi, nega! Gunohim nima mening…
Men sira o'zimni bosolmasdim, o'ksib
o'ksib yig'lardim. Yo Alloh, mendanda
baxtsizroq inson bormi o'zi? O'z otam , o'n sakkiz yil bag'rida o'stirgan qizini
bir buyum singari qimorga tikib
yuborsa-ya! Nafratlanaman! Bunday
otam yo'q mening! Eh, Shavkat!!!
Birgina sen tushunarding meni… Eng
baxtli kunlarim, eng shirin xotiralarim, bari sen bilan bog'liq… Bilaman, hozir
meni izlayotgandirsan, sog'inib
kutayotgandirsan?! Izlama, qo'y! Sen
bilgan oqsoq qiz yo'q endi! Men senga
munosib emasman! Onajon, munisgina
onajonim-a… Men endi uyga qaytmayman, onajon… Mendan rozi
bo'ling, oqsoq qizingizdan rozi bo'ling,
onajon...
Hammayoq yam-yashil! Bahorning ilk
kunlari… Cho'pon ota juda yaxshi
inson ekan. Meni dalalarga olib
chiqadi, har-xil gaplar aytib meni
kuldirishga, o'tgan kunlarni unuttirishga harakat qiladi. Kecha gap
orasida o'zining hayotidan ham
gapirib qoldi. Bolaligidayoq juda
qiyinchilikda ulg'aygan odam ekan.
Bolalaik yillari urush davriga to'g'ri
kelgan ekan. Otasini taqvodor inson bo'lgani uchun allaqayoqqa quloq
qilib yuborishibdi. Onasini esa… Ko'z
o'ngida bir guruh formadagi odamlar
nomusini poymol qilishgan ekan. Bu
sharmandalikka chiday olmagan
onasi, joniga qasd qilibdi. Bechora cho'pon… hayot uni sabrli bo'lishga,
ertangi yorug' kunlardan umid qilib
yashashga o'rgatibdi. Xo'sh, menichi?
Faqat tahqirlarga, xo'rlashlarga,
aldovlarga ko'nikib yashashga
o'rgatdimi? 15.03.2005 Bugun ko'k yuzini huddi ko'nglim kabi qop-qora
bulutlar qoplab oldi. Har zamonda ...ЕщёBu yerda tabiat shunday go'zalki…
Hammayoq yam-yashil! Bahorning ilk
kunlari… Cho'pon ota juda yaxshi
inson ekan. Meni dalalarga olib
chiqadi, har-xil gaplar aytib meni
kuldirishga, o'tgan kunlarni unuttirishga harakat qiladi. Kecha gap
orasida o'zining hayotidan ham
gapirib qoldi. Bolaligidayoq juda
qiyinchilikda ulg'aygan odam ekan.
Bolalaik yillari urush davriga to'g'ri
kelgan ekan. Otasini taqvodor inson bo'lgani uchun allaqayoqqa quloq
qilib yuborishibdi. Onasini esa… Ko'z
o'ngida bir guruh formadagi odamlar
nomusini poymol qilishgan ekan. Bu
sharmandalikka chiday olmagan
onasi, joniga qasd qilibdi. Bechora cho'pon… hayot uni sabrli bo'lishga,
ertangi yorug' kunlardan umid qilib
yashashga o'rgatibdi. Xo'sh, menichi?
Faqat tahqirlarga, xo'rlashlarga,
aldovlarga ko'nikib yashashga
o'rgatdimi? 15.03.2005 Bugun ko'k yuzini huddi ko'nglim kabi qop-qora
bulutlar qoplab oldi. Har zamonda esa
huddi yer yuzidagilarni mazah
qilganday qora bulutlar ortidan
quyosh mo'ralab, xiragana nur sochib
qo'yadi… Men cho'pon ota tutgan yo'ldan yurishga qaror qildim. Ya'ni
kechagi kunni unutib, ertangi kundan
nimadir kutib yashamoqchiman.
Nimadir… Lekin nima? Yaxshiyam shu
inson bor ekan… 15.03.2005 Tavba…
qiziq ish bo'ldi-ku?! Hali ham o'zimga kelolmayapman. hozir bo'lgan ishni
qanday tushunish kerak? Cho'pon ota
qishloqqa tushganida qizining
kiyimlaridan olib kelgandi. Egnimni
almashtirib olish uchun chodirga
kirdim. Yechinib bo'lgan edim hamki, parda qimirlab, ichkariga ingichka nur
tushdi. Sekingina qarasam… Cho'pon!!!
Mening o'girilganimni ko'rib g'oyib
bo'ldi. qo'rrqanimdan baqirib yuboray
dedim. Nahotki?! Nahotki u ham
menga egri ko'z bilan… Yöq, bo'lishi mumkin emas! Ahir u… Ey, Xudo, nahot
u ham menga tahqirlangan, bechora
qiz deb emas, nomussiz, behayo ayol
sifatida qarayotgan bo'lsa?! Bu qanday
ko'rgulik?! Nega ishonganlarim, otam
deganlarim doimo dushman bo'lib chiqadi?! Biri qimorga tikib yuborsa,
biri fohishaga qaragandek qarasa…
Ayt, mening sodiq kundaligim, kim
meni inson sifatida, go'dak sifatida tan
oladi, kim?! Nazarimda… Men endi bu
yerda ortiqchaga o'xshayman… Ketaman! Mayli, nima bo'lsa
peshonamdan, ammo bu qarib
quyulmagan ikkiyuzlamachidan
uzoqroq ketsam bas. Kechqurun, u
uxlagandan so'ng yo'lga tushaman.
Allohim, o'zing y'ol ko'rsat...
sekingina chodirdan chiqib ketdim.
Kechasi b-n ne bir azoblarda, oyoq-
qölim tirnala-
tirnala yurib tongga yaqin, allaqanday
katta yöl qarshisidan chiqdim. Hozir yöl chetidagi eski bir bekatda
ötiribman. Bu qanday
joy, endi qaerga boraman,
bilmayman…
Uzoqdan bir mashinaning qorasi
körina boshladi. Örnimdan turib qöl kötarishga
chog'landim-u öylanib qoldim. Buyam
ösha, qoramtir Neksiyaga
öxshab…
Asta orqamga burilgandim hamki,
mashina töxtab, signal berdi. Yoshi 50 lardan oshgan, sochlari
oppoq bir kishi mashina oynasidan
boshini chiqazdi.
- Ötiring, singlim, bu yerdan mashina
kam ötadi! Oyog'im tortib-tortmay
mashinaga chiqdim. Ötirdim-u,
qörquv bosaverdi. Hozir, shunday
ögiriladi-yu, qölansa isli lattani
og'zimga bosadi…
- Saharlab qaerga otlandingiz, singlim?
Boshimdagi bir-biridan qörqinchli fikrlardan bexabar
haydovchi tepadagi
oynakdan muloyim köz tashladi.
Yuragimdagi qo'rquv birmuncha
tarqagandek böldi. Öt...Ещёchol uxlagani yotgandan söng
sekingina chodirdan chiqib ketdim.
Kechasi b-n ne bir azoblarda, oyoq-
qölim tirnala-
tirnala yurib tongga yaqin, allaqanday
katta yöl qarshisidan chiqdim. Hozir yöl chetidagi eski bir bekatda
ötiribman. Bu qanday
joy, endi qaerga boraman,
bilmayman…
Uzoqdan bir mashinaning qorasi
körina boshladi. Örnimdan turib qöl kötarishga
chog'landim-u öylanib qoldim. Buyam
ösha, qoramtir Neksiyaga
öxshab…
Asta orqamga burilgandim hamki,
mashina töxtab, signal berdi. Yoshi 50 lardan oshgan, sochlari
oppoq bir kishi mashina oynasidan
boshini chiqazdi.
- Ötiring, singlim, bu yerdan mashina
kam ötadi! Oyog'im tortib-tortmay
mashinaga chiqdim. Ötirdim-u,
qörquv bosaverdi. Hozir, shunday
ögiriladi-yu, qölansa isli lattani
og'zimga bosadi…
- Saharlab qaerga otlandingiz, singlim?
Boshimdagi bir-biridan qörqinchli fikrlardan bexabar
haydovchi tepadagi
oynakdan muloyim köz tashladi.
Yuragimdagi qo'rquv birmuncha
tarqagandek böldi. Ötgan kunlarim,
menda odamlarga nisbatan bölgan ishonchni butkul
söndirganday edi.
- Shaharga, amaki…
- Ha-a… Yölimiz bir ekan! Nega xafasiz
singlim? Közlariz qizaribdi?
- Özim… - Xafa bölmang, hali hammasi yaxshi
böladi!
Amakining tasallisidan ko'nglim
buzilib ketdi… Tungi azoblardan
charchagan ekanman közim ilinibdi.
- Singlim, shaharga keldik! Haydovchi amakining ovozidan
chöchib uyg'ondim.
- Amaki, uzr, yonimda pulim…
- E-e, singlim, nimalar deyapsiz? Savob
ham kerak! Yaxshi boring,
sog' bo'ling! Mashinadan tushdim-u, yuragim
hapriqib ketdi. Tanish yo'llar,
avtobuslar… Odamlarning yuzida,
közida kulgu… Qaerga borishimni
bilmay
bir zum ikkilanib qoldim. Avtobus! Ösha avtobus! Shavkatni ilk marta
uchratgandim
unda! Oqsoqlanib borib, avtobusga
chiqib oldim. Tanish o'rindiq tomon
yurar ekanman, qulog'imga tanish
ovoz ham eshitilganday böldi… Tanish ovoz…
Zulmatga chulg'angan kunlarimda
ham menga taskin bergan nur bölib
chorlagan ovoz… Ey, Xudoyim, bu
ösha, mening
hayotimga quvonch olib kirgan ösha Shavkat. Qanday baxt! Hozir meni
körib
sevinganidan yiqlab tushsa kerak
tentakkinam! Sekingina borib közlarini
berkitish u-n
qöl chözgandim ham-ki, yonidagi örindiqda ötirgan qiz gapirib qoldi.
- Buncha tikilasiz?
- Kechirasiz…- dedi Shavkat qizarib,-
sizni bir odamga öxshatib yubordim. -
Kim ekan u?
- Sevgan qizim edi…. - Nima uchun "edi"?
- U ölgan…
Men göyo haykal bölib qotib
qolgandim… - Mening ismim Robiya,-
dedi qiz
- Rostdanmi? Hatto ismlariz ham bir xil ekan. Shunchalik
öxshashlik ham böladimi? Xuddi ikki
tomchi suvdek!
- Rostmi? Shunda birdan qotib qolgan
tilimga jon
kirgandek böldi. - Endi, keyingi bekatdagi xiyobonda
tushib qolasizlar! Axir
u yerda bu yigit sevgilisi b-n köp
uchrashardi! Malika… Yög'e, Robiya b-
n! Shundaymi?
Bechora Shavkat
sekingina chodirdan chiqib ketdim.
Kechasi b-n ne bir azoblarda, oyoq-
qölim tirnala-
tirnala yurib tongga yaqin, allaqanday
katta yöl qarshisidan chiqdim. Hozir yöl chetidagi eski bir bekatda
ötiribman. Bu qanday
joy, endi qaerga boraman,
bilmayman…
Uzoqdan bir mashinaning qorasi
körina boshladi. Örnimdan turib qöl kötarishga
chog'landim-u öylanib qoldim. Buyam
ösha, qoramtir Neksiyaga
öxshab…
Asta orqamga burilgandim hamki,
mashina töxtab, signal berdi. Yoshi 50 lardan oshgan, sochlari
oppoq bir kishi mashina oynasidan
boshini chiqazdi.
- Ötiring, singlim, bu yerdan mashina
kam ötadi! Oyog'im tortib-tortmay
mashinaga chiqdim. Ötirdim-u,
qörquv bosaverdi. Hozir, shunday
ögiriladi-yu, qölansa isli lattani
og'zimga bosadi…
- Saharlab qaerga otlandingiz, singlim?
Boshimdagi bir-biridan qörqinchli fikrlardan bexabar
haydovchi tepadagi
oynakdan muloyim köz tashladi.
Yuragimdagi qo'rquv birmuncha
tarqagandek böldi. Öt...Ещёchol uxlagani yotgandan söng
sekingina chodirdan chiqib ketdim.
Kechasi b-n ne bir azoblarda, oyoq-
qölim tirnala-
tirnala yurib tongga yaqin, allaqanday
katta yöl qarshisidan chiqdim. Hozir yöl chetidagi eski bir bekatda
ötiribman. Bu qanday
joy, endi qaerga boraman,
bilmayman…
Uzoqdan bir mashinaning qorasi
körina boshladi. Örnimdan turib qöl kötarishga
chog'landim-u öylanib qoldim. Buyam
ösha, qoramtir Neksiyaga
öxshab…
Asta orqamga burilgandim hamki,
mashina töxtab, signal berdi. Yoshi 50 lardan oshgan, sochlari
oppoq bir kishi mashina oynasidan
boshini chiqazdi.
- Ötiring, singlim, bu yerdan mashina
kam ötadi! Oyog'im tortib-tortmay
mashinaga chiqdim. Ötirdim-u,
qörquv bosaverdi. Hozir, shunday
ögiriladi-yu, qölansa isli lattani
og'zimga bosadi…
- Saharlab qaerga otlandingiz, singlim?
Boshimdagi bir-biridan qörqinchli fikrlardan bexabar
haydovchi tepadagi
oynakdan muloyim köz tashladi.
Yuragimdagi qo'rquv birmuncha
tarqagandek böldi. Ötgan kunlarim,
menda odamlarga nisbatan bölgan ishonchni butkul
söndirganday edi.
- Shaharga, amaki…
- Ha-a… Yölimiz bir ekan! Nega xafasiz
singlim? Közlariz qizaribdi?
- Özim… - Xafa bölmang, hali hammasi yaxshi
böladi!
Amakining tasallisidan ko'nglim
buzilib ketdi… Tungi azoblardan
charchagan ekanman közim ilinibdi.
- Singlim, shaharga keldik! Haydovchi amakining ovozidan
chöchib uyg'ondim.
- Amaki, uzr, yonimda pulim…
- E-e, singlim, nimalar deyapsiz? Savob
ham kerak! Yaxshi boring,
sog' bo'ling! Mashinadan tushdim-u, yuragim
hapriqib ketdi. Tanish yo'llar,
avtobuslar… Odamlarning yuzida,
közida kulgu… Qaerga borishimni
bilmay
bir zum ikkilanib qoldim. Avtobus! Ösha avtobus! Shavkatni ilk marta
uchratgandim
unda! Oqsoqlanib borib, avtobusga
chiqib oldim. Tanish o'rindiq tomon
yurar ekanman, qulog'imga tanish
ovoz ham eshitilganday böldi… Tanish ovoz…
Zulmatga chulg'angan kunlarimda
ham menga taskin bergan nur bölib
chorlagan ovoz… Ey, Xudoyim, bu
ösha, mening
hayotimga quvonch olib kirgan ösha Shavkat. Qanday baxt! Hozir meni
körib
sevinganidan yiqlab tushsa kerak
tentakkinam! Sekingina borib közlarini
berkitish u-n
qöl chözgandim ham-ki, yonidagi örindiqda ötirgan qiz gapirib qoldi.
- Buncha tikilasiz?
- Kechirasiz…- dedi Shavkat qizarib,-
sizni bir odamga öxshatib yubordim. -
Kim ekan u?
- Sevgan qizim edi…. - Nima uchun "edi"?
- U ölgan…
Men göyo haykal bölib qotib
qolgandim… - Mening ismim Robiya,-
dedi qiz
- Rostdanmi? Hatto ismlariz ham bir xil ekan. Shunchalik
öxshashlik ham böladimi? Xuddi ikki
tomchi suvdek!
- Rostmi? Shunda birdan qotib qolgan
tilimga jon
kirgandek böldi. - Endi, keyingi bekatdagi xiyobonda
tushib qolasizlar! Axir
u yerda bu yigit sevgilisi b-n köp
uchrashardi! Malika… Yög'e, Robiya b-
n! Shundaymi?
Bechora Shavkat
paydo bölib qolganimga tushunmay
hadeb "Yöq, yöq" derdi. Men uning
makkor yuziga tarsaki tortib
yubordim. 13 May 09:24 King of love city - Hoy, ch-cho'loq!!! - baqirdi u ko'zlari
kosasidan chiqquday
bölib,- nima qivossan?
Men "Suf senga!" dedim-u, keyingi
bekatda tushib qoldim.
Ey Allohim, bu dard ham bormidi menga? Xudojon, nega bandalaring bu
qadar tubanlashib ketgan? Nega
insonni, uning his tuy'gularini
o'yinchoq qilishadi, toptashadi! Qani
or? qani nomus? Qani
vijdon, qani mehr? Qani muqabbat! Nahotki… Nahotki
mehr o'tmishda qolib
ketgan, Muhabbat esa Tohirning
sandig'ida oqib ketgan,
Farhodning qabriga ko'milib ketgan
bo'lsa? Shavkat… Meni o'z otam qimorga
tikib yubordi, chidadim… Qandaydir
yerda, qandaydir
odamlar meni tahqirlashdi, zo'rlashdi…
Dosh berdim! Otam deb ishonganim,
bir insondan ko'nglim qoldi… Ko'nikdim!
Ammo… Ammo bugun sen menga
hadya etgan dard, meni
butkul ...ЕщёMeni qaerdan
paydo bölib qolganimga tushunmay
hadeb "Yöq, yöq" derdi. Men uning
makkor yuziga tarsaki tortib
yubordim. 13 May 09:24 King of love city - Hoy, ch-cho'loq!!! - baqirdi u ko'zlari
kosasidan chiqquday
bölib,- nima qivossan?
Men "Suf senga!" dedim-u, keyingi
bekatda tushib qoldim.
Ey Allohim, bu dard ham bormidi menga? Xudojon, nega bandalaring bu
qadar tubanlashib ketgan? Nega
insonni, uning his tuy'gularini
o'yinchoq qilishadi, toptashadi! Qani
or? qani nomus? Qani
vijdon, qani mehr? Qani muqabbat! Nahotki… Nahotki
mehr o'tmishda qolib
ketgan, Muhabbat esa Tohirning
sandig'ida oqib ketgan,
Farhodning qabriga ko'milib ketgan
bo'lsa? Shavkat… Meni o'z otam qimorga
tikib yubordi, chidadim… Qandaydir
yerda, qandaydir
odamlar meni tahqirlashdi, zo'rlashdi…
Dosh berdim! Otam deb ishonganim,
bir insondan ko'nglim qoldi… Ko'nikdim!
Ammo… Ammo bugun sen menga
hadya etgan dard, meni
butkul ado qildi! Men taqdirning
achchiq
sinovlaridan, faqat sen uchungina omon chiqqandim. Har on, har nafas
seni o'ylab yashadim!
Ming la'nat! Ming la'nat seni deb
o'tkazgan kunlarimga!
Kundalikjon, men endi uyga
qaytmayman. Uyga qaytsam otam bor… Uni ko'rishni istamayman… Bir
sengina, mening yaxshi kunlarimda
ham, yomon kunlarimda ham
hamrohim, sirdoshim bo'lding… Endi
bas! Bu yog'iga o'zim ketaman. Sen
shu yerda, shu hiyobonda qol… Meni huv anavi, ko'cha yuzidagi
anhor o'ziga chorlayapti… Sendan
iltimos, sen bilan bir
qancha vaqt birga bo'lgan, dardu-
dunyosini bo'lishgan
oqsoq qizni unutma! Hech bo'lmasa… Sen unutma….
Alvido…" Kundalik daftarning ohirgi
sahifasini
yopdim-u, ko'zlarimdan oqqan yoshni
shundagina his
qildim… Oh, falak! Yoshgina qizning, kichikkina qalbiga shuncha dardni
berdingmi?! qani u? qani endi oqsoq
qiz?! U yo'q…
Yo'q!!! U insonlardan, dunyolardan yuz
o'girib ketdi…
Kundalik daftarni o'rindiq chekkasida qoldirdim. Undagi satrlarni boshqalar
ham o'qishini, to'rt muchasi sog' bo'la
turib shukr neligini bilmay
yashayotgan insonlarga saboq
bo'lishini istadim.
Ko'zlarimdagi yoshni artib, atrofga nazar soldim. Atrof ancha
qorong'ulashib qolgan, shafaqning bir
chekkasida, zolim
kimsalarning qilmishlaridan xazar
qilganday yuzlariga bulutlardan parda
tortib, bag'ri qon quyosh botib borardi…