Предыдущая публикация
OITS- qanday kasallik?
Doimo yodda tuting!
OITSni oldini olishning birdan bir yo'li bu kasallik to'g'risidagi ma'lumotlarni boshqalarga ham o'rgatishdir.
Следующая публикация
Doimo yodda tuting!
OITSni oldini olishning birdan bir yo'li bu kasallik to'g'risidagi ma'lumotlarni boshqalarga ham o'rgatishdir.
Комментарии 74
OITS-«Ortirilgan Immunitet Tanqisligi Sindromi» bo`lib, odam organizmida immunitet (himoya kuchlarining) yo`qolishi bilan kechuvchi xavfli yuqumli kasallikdir. Kasallik oqibati o`lim bilan tugaydi.
Kasallikni OIV–«Odam Immunitet tanqisligi Virusi» keltirib chiqaradi. OIV virusining 2 turi ma'lum. OIV yuqqan odam tanasida ikki yildan o`n yilgacha kasallik belgilari namoyon bo`lmay yurishi mumkin. Kasallik yashirin davrining bu tartibda uzoq davom etishi bilan ham xavflidir. Kasallik qo`zgatuchi virus, odam tanasining turli kasalliklardan himoya qiluvchi – immun sistema hujayralarini zararlaydi. Natijada, odam organizmi har qanday kasalliklarga karshi kurashish qobiliyatini yo`qotadi. Xavfli o`smalar, atipik pnevmoniyalar va boshqa holatlar o`limga olib keladi.
OITS kasalligining yuqish yo`llari juda xilma-xil. Kasallik yuqqan odamning barcha biologik suyuqliklarida (So`lak, ko`zyoshi, qon, ona suti va boshqalar) OIV virusi bo`ladi. Lekin kasallikning eng keng tarqalgan 3 ta asosiy yuqish yo`li mavjud:
JINSIY YO`L ORQALI;
QON ORQALI;
ONADAN BOLAGA;
Jinsiy yo`l bilan kasallik asosan sayoq yuruvchi shaxslar, foxishalar, besokolbozlar orqali yuqadi.
Qon orqali kasallik narkomanlar va turli muolajalarni amalga oshirish, qon quyish nosteril shpritslarni ishlatish natijasida yuqadi.
Onadan bolaga onaning xomiladorlik vaqtida va ko`krak bilan emizish vaqtida yuqadi.
Kasallikning belgilari juda xilma-xil namoyon bo`ladi. Kasallik yuqqan odamning uzoq vaqt ichi o`tadi (diareya), sababsiz o`pka shamolashlari (atipik pnevmoniya) xolatlari, odamning keskin ozib ketishi, tana vaznining kamayib ketishi, turli kasalliklarga qarshi kurashish qobiliyatining keskin pasayib ketishi, uzoq vaqt sababsiz xarorat ko`tarilishi, xavfli o`smalarning rivojlanishi yuzaga keladi. Tanada yuzaga kelgan boshqa kasalliklarning asorati tufayli inson xayotdan ko`z yumadi. Kasallik muqarar o`lim bilan tugaydi.
OIV har kimga yuqishi mumkin. OITS bilan xar kim kasallanishi mumkin.
Lekin OITS bilan ko`p xollarda foxishalar, igna orqali narkotiklarni qabul qiluvchilar, besokolbozlar kasallanadilar. Shuning uchun ular OITS kasalligi yuqishi mumkin bo`lgan yuqori xavf guruxidagi shaxslar xisoblanadi.
Kasallik epidemiyasi 20 yildan ortiq vaqtdan buyon davom etayotgan bo`lsada, hanuzgacha kasallikning davosi topilmagan.
Hozirgi kunda dunyoning etakchi olimlari tomonidan OITS kasalligini keltirib chiqaruvchi OIV virusiga qarshi vaktsina yaratish borasida olib borayotgan ishlari samarasiz bo`lmoqda.
OITSni davolash uchun kasallik yuzaga kelganda qo`llanilayotgan bir qator dori-darmon vositalari kasallikka chalingan be'morlarning ahvolini bir oz yaxshilashga yordam beradi xalos. Lekin butunlay sog`ayib ketishlari uchun yordam bera olmaydi.
Kasallikni yuqishini va tarqalishini oldini olishning birdan bir yo`li kasallik to`g`risidagi, uning oqibatlari to`g`risidagi ma'lumotlarga ega bo`lish va ushbu ma'lumotlarni boshqalar o`rtasiga ham keng yoyishdir.
OITS epidemiyasi boshlangandan buyon dunyo buyicha OITS kasalligidan 20 mlndan ortiq odam xayotgan ko`z yumdi. Ularning 500,000 nafarini 15 yoshgacha bo`lgan bolalar tashkil qiladi.
2003 yil dekabr oyi ma'lumotlariga ko`ra 46 mln odamga OIV virusi yuqqan. Ularning 2.5 mln nafarini 15 yoshgacha bo`lgan bolalar tashkil etadi.