დედამ სიცოცხლე მაჩუქა, მამამ სამშობლო - მამული, ხალხმა ანბანი - გალობა, ენა, ლამაზი ქართული. პოემა „ვეფხისტყაოსნის,“ რუსთველის მიერ აქ თქმული, ჯვარი და სარწმუნოება, ღმერთკაცის ქრისტიანული, უფალო, შენ დაიფარე, ჩემი სამშობლო ტანჯული, ოღონდაც გადამირჩინე, ენა, რწმენა და მამული!
სულს მივცემ ჩემსას მე იმას მარტო, — ვინც საქართველოს ესწრაფვის ქართულს! არა ცრუქართულს! — ნამდვილად ქართულს! სიტყვითურთ ქართულს! — საქმითურთ ქართულ სულს მივცემ ჩემსას მე იმას მარტო, — ვინც უწყის: ტატომ ღაღადყო რატომ: სახელმწიფოთა შორის ერთობას (ესეც ღვთის ნება არის, ეტყობა!) სარწმუნოება არ ყოფნის მარტო! სულს მივცემ ჩემსას, — ერთი სიტყვით, — მე იმას მარტო, ვინც იცის: გაჩნდა ქართველად
როცა დავშორდი მე ჩემს სამშობლოს, დავკარგე ძალა და მადლი მისი, მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი, ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი. სჯობს ღარიბობა, ჩემს სამშობლოში, სჯობს რომ მესმოდეს, ენა ქართული! ისეთი სწრაფად მიპრინავს წლები, თითქოს თამაშით ვიყო გართული. როდესაც გავხდი მე ემიგრანტი, შევიწროვება ვიგრძენი მაშინ, უცხო კანონებს ვემორჩილები, დავდივარ როგორც დასჯილი ბავშვი! ჩემს ქვეყანაში მე ფრთები მესხა, და პატრიოტი ქართველი მერქვა, მე იქ შემეძლო ჩემი ლექსები, ხალხის წინაშე ხმამაღლა მეთქვა! სადაც ვიქნები სულ მეყვარება, ჩემი მთები და ჩემი ბუნება, რაც მთავარია.. მემახსოვრება, ენა ! მამული ! სარწმუნოება ! როცა დავშორდი ჩემს საქართველოს, დავკარგე ძალა და მადლი მისი, მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი, ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი!..... როცა დავშორდი მე ჩემს სამშობლოს, დავკარგე ძალა და მადლი მისი, მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი, ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი
დედასთან უნდა ვადღეგრძელო დედა სამშობლო, მამასთან ჩემი მამული და მადლი მდელოსი, პაპასთან უნდა ვადღეგრძელო ძველი თბილისი და შვილიშვილთან მომავალი საქართველოსი...
შვილებთან უნდა ვადღეგრძელო თვალის სინათლე, დებთან და ძმებთან ყველა დილა ქართულ მიწაზე, თუ საქართველო შენი ფეხით არ დაგივლია , არ გიცხოვრია არასოდეს დედამიწაზე...
ნიავი რომ ქრის ეს ნიავი ჩემი სუნთქვაა, წყარო სისხლია, ქვა თვალია, მიწა ხორცია, დამილოცია ჩემი მიწის ყველა მტკაველი, ჩემი პატარა საქართველო დამილოცნია...
"საქართველოში დაბრუნებას ვინც არ ელოდა, მიწა გაჰქონდა, მიწა ტკბილი, მიწა მარადი. შენ, მუჭა-მუჭა გაგიტანეს საქართველოდან ქართულო მიწავ, ალბათ მიტომ დაპატარავდი
უფლისციხესთან სისხლისფერი ყაყაჩოს წვეთი არა დაღვრილის – დასაღვრელის, ალბათ, მაცნეა... არავითარი სხვა სამშობლო ამაზე მეტი არ გამაჩნია!
მე დავინახე სვეტიცხოვლის თორმეტი სვეტი, თოთხმეტი ციხე ზეგნებიდან ლაჟვარდს გასჩრია... არავითარი სხვა სამშობლო ამაზე მეტი არ გამაჩნია!
მშვენიერია ორ-ზღვას-შუა კავკასის ხედი და კითხვა: „ვინ ვის?!“ ბებერ გულში ლახვრად მაჩნია... არავითარი სხვა სამშობლო ამაზე მეტი, არავითარი სხვა გზა, სხვა ხსნა არ გამაჩნია!
აგერ ამოდგა აჩრდილი, აკლდამის კარი გაიღო; რა ფრიად შეწუხებულა, ხელში ფრანგული აიღო...
მოჰგვარეს ლურჯი ტაიჭი, ნალმა ძგრიალი გაიღო. თვალთაგან ცრემლ-დანადენსა სისხლი უცინის მკლავზედა, მაინც არ ტყდება მოხუცი, ხელი უვლია ხმალზედა; გასცქერის ტფილისისაკენ, აღშფოთებული ძალზედა; იწვება ჩვენი ქალაქი, ალი შემჯდარა ალზედა.
იქ მიშველება სწადიან, თავს ესხმის გუნდი მტერისა; უხმობს იმერთ და ამერთა, ვისაც თავი აქვს შველისა.
მოუვლენ არაგველები, - გულ-გადალევით ელისა. სადა ჰყავს შავარდნის გუნდი, ვაჟკაცნი ლომის ფერანი? ტახტი დაუწვეს მეფესა, ქვეყანა ქმნილა ვერანი.
სრულ სისხლით გ
...Ещё
1795 წლის სახსოვრად
აგერ ამოდგა აჩრდილი, აკლდამის კარი გაიღო; რა ფრიად შეწუხებულა, ხელში ფრანგული აიღო...
მოჰგვარეს ლურჯი ტაიჭი, ნალმა ძგრიალი გაიღო. თვალთაგან ცრემლ-დანადენსა სისხლი უცინის მკლავზედა, მაინც არ ტყდება მოხუცი, ხელი უვლია ხმალზედა; გასცქერის ტფილისისაკენ, აღშფოთებული ძალზედა; იწვება ჩვენი ქალაქი, ალი შემჯდარა ალზედა.
იქ მიშველება სწადიან, თავს ესხმის გუნდი მტერისა; უხმობს იმერთ და ამერთა, ვისაც თავი აქვს შველისა.
მოუვლენ არაგველები, - გულ-გადალევით ელისა. სადა ჰყავს შავარდნის გუნდი, ვაჟკაცნი ლომის ფერანი? ტახტი დაუწვეს მეფესა, ქვეყანა ქმნილა ვერანი.
სრულ სისხლით გადაბასრულან მწვანე ივერთა ველანი. ფარფაშობს აღა-მაჰმადი, თამაშობს იმის მერანი.
სადაა ქართველთ ბიჭები, ვით გასძლონ ამის მზერანი? - ვაჰმე, სადა და სადღაა, კრწანისზე გასწყდენ ყველანი.
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 13
მიყვარს ქართულად,მძულს ქართულად,
ვწუხვარ ქართულად,ვმღერი ქართულად.
მადლობა ღმერთის,ნებადართულად,
შანსი მქონია არ მომირთხამს ფეხი თათრულად.
ვზივარ და ფეხი ფეხზე მიძევს,
ესეც ქართულად.
თარგმნეთ რუსულად,კი ბატონო,თუნდაც ფრანგულად,
მაგრამ მე მიყვარს,მე მძულს,მე მწამს,
მე ვწერ ქართულად.
მე,ყოვლად ქართველს,ყოველივე მიყვარს ქართული,
ამიტომაც ვარ ქართველებთან
წელგამართული!
მღვდელი ათანასე მუხურაძე
დედამ სიცოცხლე მაჩუქა,
მამამ სამშობლო - მამული,
ხალხმა ანბანი - გალობა,
ენა, ლამაზი ქართული.
პოემა „ვეფხისტყაოსნის,“
რუსთველის მიერ აქ თქმული,
ჯვარი და სარწმუნოება,
ღმერთკაცის ქრისტიანული,
უფალო, შენ დაიფარე,
ჩემი სამშობლო ტანჯული,
ოღონდაც გადამირჩინე,
ენა, რწმენა და მამული!
მე ქართველი ვარ
და ქართველი ვიქნები მანამ,
სანამ იქნება ცა და მიწა
სიკვდილის კართან.
მე კავკასიონს უნდა უთხრა:
შენი ვარ მანამ,
სანამ იქროლებს ორ ზღვას შუა
მშფოთვარე ჰავა.
მე და დაღლილი ნიკოფსიაც
შევფიცავთ ძმობას,
როცა ოცნების ქარიშხალით
დარუბანდს მოვრთავთ.
სვეტიცხოველი ნაღვლიანი
აგვინთებს სანთელს,
და ქართველურ სულს
მოუპოვებს იმიერ ნათელს.
მოვეფერები ყველა გურულს
მეგრელს და ქართლელს...
სანამ იქნება ეს სამყარო
სიცოცხლის დარად,
სანამ იქნება საქართველო
ავად თე კარგად.
ჩემო საქართველოვ, ჩემო ერთადერთო,
მამულის დილავ და მამულის ბინდო,
ცაში ავარდნილო პირველო ტოროლავ და
პირველო გავლებულო ხნულო...
ქვევრში ჩაწურულო რქაწითელო და
თონიდან ამოყრილო პურო,
პირველო ნამღერო,,გუთნისდედავ,, და
მყინვარზე ჩამომჯდარო სხივო,
ხატთან დანთებულო პირველო სანთელო და
დედის ,,იავნანის,, ჰანგო,
კაცის ღირსებავ და მდედრის სათნოებავ,
ზარო და ხარის ქედო,
შეგვაძლებინე გაფანტულ ქართველებს
-კერის შუაცეცხლი გვენთოს!
სულს მივცემ ჩემსას
მე იმას მარტო, —
ვინც საქართველოს
ესწრაფვის ქართულს!
არა ცრუქართულს! —
ნამდვილად ქართულს!
სიტყვითურთ ქართულს! —
საქმითურთ ქართულ
სულს მივცემ ჩემსას
მე იმას მარტო, —
ვინც უწყის:
ტატომ ღაღადყო რატომ:
სახელმწიფოთა შორის ერთობას
(ესეც ღვთის ნება არის, ეტყობა!)
სარწმუნოება
არ ყოფნის
მარტო!
სულს მივცემ ჩემსას, —
ერთი სიტყვით, —
მე იმას მარტო,
ვინც იცის:
გაჩნდა
ქართველად
როცა დავშორდი მე ჩემს სამშობლოს,
დავკარგე ძალა და მადლი მისი,
მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი,
ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი.
სჯობს ღარიბობა, ჩემს სამშობლოში,
სჯობს რომ მესმოდეს, ენა ქართული!
ისეთი სწრაფად მიპრინავს წლები,
თითქოს თამაშით ვიყო გართული.
როდესაც გავხდი მე ემიგრანტი,
შევიწროვება ვიგრძენი მაშინ,
უცხო კანონებს ვემორჩილები,
დავდივარ როგორც დასჯილი ბავშვი!
ჩემს ქვეყანაში მე ფრთები მესხა,
და პატრიოტი ქართველი მერქვა,
მე იქ შემეძლო ჩემი ლექსები,
ხალხის წინაშე ხმამაღლა მეთქვა!
სადაც ვიქნები სულ მეყვარება,
ჩემი მთები და ჩემი ბუნება,
რაც მთავარია.. მემახსოვრება,
ენა ! მამული ! სარწმუნოება !
როცა დავშორდი ჩემს საქართველოს,
დავკარგე ძალა და მადლი მისი,
მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი,
ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი!.....
როცა დავშორდი მე ჩემს სამშობლოს,
დავკარგე ძალა და მადლი მისი,
მე მირჩევნია ჩემი ღარიბი,
ვიდრე მდიდარი ქვეყანა სხვისი
ლოცვა ამიხდინე:
მტერი წამიხდინე
ჩემი საქართველო,
ღმერთო, აღმიდგინე!
დედასთან უნდა ვადღეგრძელო დედა სამშობლო,
მამასთან ჩემი მამული და მადლი მდელოსი,
პაპასთან უნდა ვადღეგრძელო ძველი თბილისი და
შვილიშვილთან მომავალი საქართველოსი...
შვილებთან უნდა ვადღეგრძელო თვალის სინათლე,
დებთან და ძმებთან ყველა დილა ქართულ მიწაზე,
თუ საქართველო შენი ფეხით არ დაგივლია ,
არ გიცხოვრია არასოდეს დედამიწაზე...
ნიავი რომ ქრის ეს ნიავი ჩემი სუნთქვაა,
წყარო სისხლია, ქვა თვალია, მიწა ხორცია,
დამილოცია ჩემი მიწის ყველა მტკაველი,
ჩემი პატარა საქართველო დამილოცნია...
"საქართველოში დაბრუნებას ვინც არ ელოდა,
მიწა გაჰქონდა, მიწა ტკბილი, მიწა მარადი.
შენ, მუჭა-მუჭა გაგიტანეს საქართველოდან
ქართულო მიწავ, ალბათ მიტომ დაპატარავდი
უფლისციხესთან
სისხლისფერი ყაყაჩოს წვეთი
არა დაღვრილის –
დასაღვრელის, ალბათ, მაცნეა...
არავითარი
სხვა სამშობლო ამაზე მეტი
არ გამაჩნია!
მე დავინახე
სვეტიცხოვლის თორმეტი სვეტი,
თოთხმეტი ციხე
ზეგნებიდან ლაჟვარდს გასჩრია...
არავითარი
სხვა სამშობლო ამაზე მეტი
არ გამაჩნია!
მშვენიერია
ორ-ზღვას-შუა კავკასის ხედი
და კითხვა: „ვინ ვის?!“
ბებერ გულში ლახვრად მაჩნია...
არავითარი
სხვა სამშობლო ამაზე მეტი,
არავითარი
სხვა გზა, სხვა ხსნა
არ გამაჩნია!
,,ამდენ "უცოდველ კრავს" მიწა ვეღარ უძლებს,
უფალო, შეგვიწყალენ...
ცოდვა გამხელილი - არის მტკივნეული,
თუმცა დაფარული - კიდევ უფრო მწარე,
ღმერთი იმედია ჩვენი გადარჩენის,
უფალო, შეგვიწყალენ...
ვიღაც ეკონება ხატებს ფარისევლად,
როცა გვიჭირს რწმენას ვიცვლით ისე მალე...
მაგრამ განწირ
...Ещё,,ამდენ "უცოდველ კრავს" მიწა ვეღარ უძლებს,
უფალო, შეგვიწყალენ...
ცოდვა გამხელილი - არის მტკივნეული,
თუმცა დაფარული - კიდევ უფრო მწარე,
ღმერთი იმედია ჩვენი გადარჩენის,
უფალო, შეგვიწყალენ...
ვიღაც ეკონება ხატებს ფარისევლად,
როცა გვიჭირს რწმენას ვიცვლით ისე მალე...
მაგრამ განწირულნი, შენს წინ დავიჩოქებთ,
უფალო, შეგვიწყალენ...
1795 წლის სახსოვრად
აგერ ამოდგა აჩრდილი,
აკლდამის კარი გაიღო;
რა ფრიად შეწუხებულა,
ხელში ფრანგული აიღო...
მოჰგვარეს ლურჯი ტაიჭი,
ნალმა ძგრიალი გაიღო.
თვალთაგან ცრემლ-დანადენსა
სისხლი უცინის მკლავზედა,
მაინც არ ტყდება მოხუცი,
ხელი უვლია ხმალზედა;
გასცქერის ტფილისისაკენ,
აღშფოთებული ძალზედა;
იწვება ჩვენი ქალაქი,
ალი შემჯდარა ალზედა.
იქ მიშველება სწადიან,
თავს ესხმის გუნდი მტერისა;
უხმობს იმერთ და ამერთა,
ვისაც თავი აქვს შველისა.
მოუვლენ არაგველები, -
გულ-გადალევით ელისა.
სადა ჰყავს შავარდნის გუნდი,
ვაჟკაცნი ლომის ფერანი?
ტახტი დაუწვეს მეფესა,
ქვეყანა ქმნილა ვერანი.
სრულ სისხლით გ
...Ещё1795 წლის სახსოვრად
აგერ ამოდგა აჩრდილი,
აკლდამის კარი გაიღო;
რა ფრიად შეწუხებულა,
ხელში ფრანგული აიღო...
მოჰგვარეს ლურჯი ტაიჭი,
ნალმა ძგრიალი გაიღო.
თვალთაგან ცრემლ-დანადენსა
სისხლი უცინის მკლავზედა,
მაინც არ ტყდება მოხუცი,
ხელი უვლია ხმალზედა;
გასცქერის ტფილისისაკენ,
აღშფოთებული ძალზედა;
იწვება ჩვენი ქალაქი,
ალი შემჯდარა ალზედა.
იქ მიშველება სწადიან,
თავს ესხმის გუნდი მტერისა;
უხმობს იმერთ და ამერთა,
ვისაც თავი აქვს შველისა.
მოუვლენ არაგველები, -
გულ-გადალევით ელისა.
სადა ჰყავს შავარდნის გუნდი,
ვაჟკაცნი ლომის ფერანი?
ტახტი დაუწვეს მეფესა,
ქვეყანა ქმნილა ვერანი.
სრულ სისხლით გადაბასრულან
მწვანე ივერთა ველანი.
ფარფაშობს აღა-მაჰმადი,
თამაშობს იმის მერანი.
სადაა ქართველთ ბიჭები,
ვით გასძლონ ამის მზერანი?
- ვაჰმე, სადა და სადღაა,
კრწანისზე გასწყდენ ყველანი.
უხმობს, უწოდებს მხედართა...
დადუმებულან ენანი...
თამარს და ვახტანგს მიართვეს
ტანზედ წყლულების თმენანი.
ვაჰ, რომ მათ შთამაოებას
დაგვეხშო ყურთა სმენანი:
სისხლის დაღვრასთან სწორად გვაჩნს
ქაღალდს ნათითხნი მელანი.
ვაჟა
1895 წ.