Предыдущая публикация
ხევსურეთის ნისლიანი რიჟრაჟი
-------------------------------------------------------
მთაში ზარებმა შემოჰკრეს, მაუკლავთ ხვთისო ბერიო
წამაემართეთ ხევსურნო - მტრის გზას ვადინოთ მტვერიო.
ჯვარზედ გაუკრავთ ქისტებსა ალილოს რატომ მღერიო,
უწამებიათ წმინდანი: გვანახე შენი მხსნელიო.
ელისბარს უთქომს ხევის ბერს შამაიკრიბოს ხევიო,
ავაწიოკოთ ქისტები - ჩვენივ სისხლისა მსმელიო.
ჩამოჯექ აკავ დამშვიდდი, ეხლა გვიამბე წყნარადა -
ხვთისოი მაჰკლეს რა გითხრათ ჩამოვასვენე თავადა,
ოუხ ურჯულოთ უყურე რო გადავიდნენ თავზეო,
ბერი მოგვიკლეს ხევსურნო გვიფურთხეს წმინდა ჯვარზეო.
ელიზბარია მოთავე, ის გაგვიძღვება წინაო -
ერთ ქისტ ცოცხალ თუ დაგვირჩა აღარ დავბრუნდეთ შინაო!
მეცა მაქ მაგათი ჯავრი ჩამ მურჯას მარჯვენ მაჰჭრესა
სისხლი მწყურია მაგათი ჩემს ძმას ვერ ვუნთებ სანთელსა.
არვის დავინდობ მაგათში ვფიცავარ უფალს გამჩენსა
გუდანის ჯვარის კალთასა, ზედ წმინდა მირონ ნადენსა.
დრო გაიწელა ტიალი, ხავსურნი წასვლას ლამობენ
ელოდებიან ხევისბერს ქალნი საგმიროს გალობენ.
ჰაი გამოჩნდა შარაზე ელიზბარ ხევისბერიო -
ახმახი კაცი, ჭაღარა - ხმალზე უდვია ხელიო.
ხევსურნო ბერი მოგვიკლეს ჩვენი მამა და მართველი
ხმალი შეიბას ყოველმა რომელიცა ხართ ქართველი,
ქისტების დედა ვატიროთ ამ ღამ არ გველოდებიან
რამდენი ცხვარი გაგვტაცეს ალბათ ვეღარა ძღებიან,
დღესვე დავადგეთ კვალიკვალ სოფლები აუწიოკოთ -
თუ საბრძოლია ვიბრძოლოთ - თუ საომია ვიომოთ.
წამოვიყვანოთ ტყვეები - ქალი, კაცი თუ ბალღია
ბუჩუკურთ დილეგს ჩავკეტოთ ეგაც მაგათზე ახია.
აფცავ ხუთ ხუთად გამამყეთ, ბექავ შენც მაგას გირჩევა
ღამღუმში მიყვარს თარეში, ღამღუმმა იცის მიჩვევა.
სამას ოთხას კაც შაგროვდა - სამას ოთხასი მგელია,
წმინდა გიორგის ლაშქარი, საქართველოის მცველია.
გადვიდენ გადაემართენ ციცაბო მთების კიდესა
უნდა უჩვენონ სეირი ქისტების სოფელ მინდვრებსა.
აკია აფციაური მხნე და ვაჟკაცი ჯეილი -
მურჯაის სისხლის დამლევსა უნდა უჩვენოს სეირი.
იცის აკიამ ვინც მაჰკლას, ვის გული უნდა შეჭამოს,
საფლავზე უნდა დაუკლას მურჯას აფცაანთ დეკანოზს.
ჯოგთარა ჰქვია რჯულ ძაღლსა, ცოლად ქართველ ქალ ჰყოლია -
მიზანსა მიზანში არტყავს თუ სადმე გაუსროლია.
არც აკაია ნაკლები - სისხლის ამღები მგელია
რამდენ ქისტს მასჭრა მარჯვენა, რამდენ სისხლ დაულევია?!
აგერ სოფელიც გამოჩნდა, რიჟრაჟი არის დილისა -
კოშკში შამჯდარა მოლაი თითქოს მოსთქვავს და ტირისა.
გარს შემოერტყა სოფელსა ხევსურთ ვაჟკაცთა ჯარია
ქისტების სოფელს დასცქერის მუსლიმთ ნახევარმთვარეა,
ელისბარს ელოდებიან ლოცულობს ხევისბერია -
ღმერთს შესთხოვს მოწყალებასა - ქისტ ხომ ვაჟკაცი მტერია.
აი ბრძანებაც გაისმა ჭახაჭუხია თოფისა -
ლაჩარი გაქცევას ლამობს, ვაჟკაცი აქეთ მორბისა.
შავ დილა დასთენებია ქისტთა სოფელი გმინავსა -
ხევსურნი ჟლეტენ დამხდურთა უმოწყალოს და ტიალსა.
აკიას გული გაცეცხლდა - ვაჟკაცი, ომში გიჟია
სისხლის ღვრა, სამართლის ძებნა ოდითგან აუნიჟია.
ყურჩამოთლილსა ჯოგთარას მასთრევს აკიას ცხენია,
ორივე მაჯა მოჭრილსა სისხლი ჩამასდის ცხელია.
ხევსურნი ერთურთსა სთვლიან ოციოდ ვაჟი აკლია,
ოციოდ ვაჟკაცის გული ვახმე რა დიდი ნაკლია.
ამათაც ბლომად დახოცეს - მკვდართ დააყენეს გორები
ზეზეურ აყროლდებიან ურჯულოთ გვამთა მძორები.
გამაირეკეს საქონი - ცხვარი, ძროხა და ცხენია -
ტყვეც ბლომადა ჰყავთ ხევსურებს იმათ ყურება ძნელია.
ბებრებიც წამოიყვანეს ურჯულოთ ჰქონდეთ შიშია,
ერთურთს მიაბეს ჯაჭვითა უნდოა მაგათ ჯიშია.
ჯოგთარა სწყევლის გაჩენას გაკოჭილ გამობმულია -
მის ცოლსა ქართველს ლელასა აქაიქ მისდის გულია.
იწყევილის თავის გაჩენას ტანჯვის მეტ არა ვნახეო
ბალღებ ტირილით მისდევენ ჩამოუხოკავთ სახეო.
ხევისბერ თითქოს შეჩერდა მიწას დაარჭო ხმალიო
მზე მოიჩრდილა ხელითა გარს შემოავლო თვალიო.
ახსენით დროზე ჯაჭვები ბებრებს ქალებს და ბალღებსა
ცხვარ ძროხაც გააყოლოდეთ ჭამაც ხო უნდა ამდენსა
არა ძალიან მეტ მოგვდის - ეს რა ქრისტიანთ წესია
ვის ჯავრიც გვქონდა დავხოცეთ, ამოვუძირკვეთ ფესვია.
ე ბალღებ რაღადა მიგვყავ ვერ ვუძლებ ამათ წკავწკავსა
ერთი მიწა გვაქ ყველასა ერთი სამარე შაგვჭამსა
ეკლის ტოტი გვაქ თავადა სხვის თვალში ვხედავთ წამწამსა.
ეს თქვა და ხევსურთ გახედა - მათაც ეს ჰქონდა გულებში
ვინაც დავხოცეთ დავხოცეთ ძაღლიმც ჩააკვდეთ სულებში.
ბებრები ახსნეს პირველად მერე ბალღებ და ქალები,
აკიას ამათ ცქერაში მოუწყლიანდა თვალები.
ცხვარი და ძროხა აჩუქეს თითო ბალღს ორი სულია -
ამათ მნახველსა ღვთის შვილსა მოუკვდებოდა გულია.
აჰა სიმღერაც დასძახეს: ჰარალი ჰარი ჰარეოო
ხევსურთ მთაბარიც გამოჩნსდა არწივთ და ჯიხვთა მხარეო,
გამარჯვება გვაქ სათქმელი ხევსურო გაიხარეო.
ჩემო ლამაზო კუთხეო შენამც კი გენაცვალეო -
ცოტაიც მინდა გეფერო, ცოტაიც დამაცალეო.
აკამ ჯოგთარას წიხლი ჰკრა ჰა დაგიბნელდა დილაო
როგორ აპწკურებ თვალებსა შაგჭამ შე ღორის ტილაო.
ლაშქარსა სთხოვა; ბიჭებო ჯერ საფლავთ ჩაუაროთა
მოვინახულოთ გმირები გულები გაუხაროთა,
აი ამ ვირთხაის სისხლითა შანდობა უთხრა ძმასაო
ამის სისხლ უნდა დავლიო ვეღარ ვიკავებ თავსაო.
თვალებსა ნაბავს ჯოგთარა, სინანულშია წყეული
მტირალ ბალღსავით იჯღანვის თავპირი ჩამონგრეული.
შეთანხმება თქვეს ხევსურთა საფლავებ ჩაუარესა,
ჯოგთარა თვალებს აცეცებს ალახს დაეძებს მფარველსა.
მურჯაის საფლავ გამოჩნდა ყოჩთა თავებით შემკული
მთებში ყოფილა ცხვარშია, ჯოგთარს მოუკლავს ბედკერული.
ცხვარიც წაუსხავთ ურჯულოთ მარჯვენაც მოუკვეთია,
გულსა რაღადა ერჩოდნენ ამოუჭრიათ მკერდია.
აი მოვიდა საათი ყველამ პასუხი აგოსა:
ყველა იმ ნაყოფს მიიღებს ვინცა რის ნერგი დარგოსა!
ბღავის ჯოგთარა ცხვარივით, შესთხოვს შენდობას შველასა -
არვის ებრალვის რჯულძაღლი, ძიძღი აქ გულში ყველასა.
აკიამ ყელი გამასჭრა, სისხლით გაავსო ყანწიო;
ღმერთო ეს იყოს ბოლოი, აღარ გვებრძოლოს აწიო.
მურჯიავ აქ მოგიყვანე - მონადა გყავდეს, ყმადაო
მე კი ვიყავი ყოველთვის, ვიქნები, მუდამ ძმადაო.
ჯოგთარას თოკი მოაბეს მთაზე დატოვეს მძორადა
მტრის გულის გასახეთქადა, შესაშინებლად ჭორადა.
ესეა ხევსურთ ცხოვრება; ღამეს დღე უთენებია,
დრომ თავისი ქნა გავიდა - ეხლა სხვა ჟამ და წლებია,
ის ხალხიც აღარვინ არი მარტო ბილიკ და გზებია
დღეს ჯოგთარაის მთა ჰქვია სადაც ეყარა ძვლებია.
-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------
დავით ოქრუაშვილი. 2015/ 02/ 10.
7:53))
Следующая публикация
Нет комментариев