Бригадир Микале.

Эрдене бригадир колхоз правленийыште нарядым налын. Велосипед дене ял мучашыште верланыше тÿр пöртыш толын шогале. Теҥгече подылмо кочо вÿдын кышаже вуйым аҥыртара. Кушакын эше ик стаканным муаш манын, бригадир тÿр пöртыште илыше оза ватын окнажым пералтыш. Эрдене наряд почеш калыкым пашаш покташ тÿҥале. Мокмыр витара. Оза вате воктене сайынрак койын мошташ шонен, вуй коҥгырам удырале да кычкырале!
-Плагий, окнатым поч я!
Пöрт кöргö могыр гыч шпингалетым шупшкедыме йÿк шоктыш. Кокыте почылтшаш окна рам почылт кайыш.
-Поро эр, пашаш каяш ямде улат мо, - йодо бригадир?
-Эре ямде улына, оза ватын йÿкшö шоктыш. Могай нарядым таче кечылан тугеже пуэт?
-Тый таче пашаш ит кошт. Таче тыланет ик кечылан каныш кечым пуэм. Толшемла кевыче Чемойым ваш лийым. Тудо каласыш, - кöн попана кумо шпулькыжо уло, тудым вич ыр дене приниматлем мане. Тый шуко ит юватыл содор кевытыш коштын тол, эше тидым калык пален налын огыл.
-Ой Микал шольо, тыгай уверым кондыметлан пеш кугу тау. Айда пöртышке пурена, вуэтат кошта ала-мо тугела коеш. Ик-кок чукырым йÿктем. Тыгай сай уналан кузе от подылто, - шогалташ ок лий пеш тототла. Кÿшыл вуйыш кÿзышетла иктыланат шыч каласе чай, Чемойын шпулькым приниматлымыжым? Капка почаш лектам, - вучалте.
Изиш лиймеке, Падек Плагий капкам почын уремыш лекте. Тудым ужын бригадир каласыш.
-Уке тыланет гына каласенам, - вашештыш бригадир. Куаныме дене, картузым вуй гыч налын адак шоягоремым удырале. Велосипедым изигапка савар воктеке эҥертен шогалтыш. Шолашке да пурла могырыш урем мучко ончале. Капка омсам оза вате почеш содор чÿчын, тудын почеш кудвечыш пурен йомо.
Ик жап гыч бригадир уремыш лекте. Велосипед цепеш йолаш эҥыраш ыжне пÿтырне, мардежеш лойгалтше пурмыла йолаш эҥырашым прищепке дене пижыктыш. Шÿргö йошкарген, картуз нерат пелвелне шинча. Велосипедым кушкыжын пошкудо пöрт могырыш кудале. Умбалне йÿкшö шоктыш!
-Чачук, колат мо, теҥгече кушто шудым солен улыда, тачат тудо верышке ошкылза! Пöрт гыч пöртыш кычкырен колхоз шала пашаш калыкым поктен ÿлыкö кудале.
Омса капка почылто. Тушечын ковыра чийемым чийен Падек Плагий лекте. Вынер сумкаш шпулькым оптен, омса тÿкылтышым пыштен, кевыт могырыш оза вате тарваныш.
Падек Плагий акай урем дене ошкылеш. Ик йолташ ватым, Ковра Марпам ваш лийеш, тудлан- весылан Чемойын шпулькым приниматлымыжым каласа. Пеш вашка, вуй дене шона, - почешем поктен огыт шукто. Нунын пöртыштö шпулько тÿрлö вере кия, тудым погаш кÿлеш. Мыйын чыла ямде, мый таче эн ончылно лийам. Эр кечылан куанен, кевыт могырыш ошкылеш. Шеҥгела савырнен ончале, ял покшелне, ик пöрт гыч вес пöртыш ÿдырамаш - влак куршталыт. Пуйто тÿтан веле тарванен. Паша нерген огытат шоналте. Падек Плагийын каласыме мутым колын, моло пöртла гычат озавате-влак Чемой деке вашкат. «Кушко тынар эрден эрак ошкылат,- манмылан вашештен. Чемой шÿртö выр-вырым вич ыр дене пога, - тушко вашкем. Моло оза вате - влакат эр сомылым шуктыде, выр-выр паҥгам поген, пöрт кöргыште поген куршталыт. почмо капкам лупшалын кевытыш вашкеныт.
Тыге эрден эрак погынышо ÿдырамаш - влакым, Чемой кевытыште ваш лийын. Тыгайже ялыште лийынат огыл. Огеш умыло, чылан тичак тÿрлö сумка дене стойка воктене погыненыт. Шукыж годым кевытыш яра сумка дене погыненыт гын, таче калык тич сумкам руден Чемой ончыко шÿртö выр-выр паҥгам опталын пеш шотлат. Кö мынярым конден, ушыж дене шукемда. Шÿдö коло выр-выр паҥга вич ыр дене мыняр оксаш погына?
-Те,таче мом толашеда, - Чемой эн ончылно черетыште шогышо Падек Плагий дечын йодо?
-Кузе туге мом толашена, тый шотло мыняр теҥгеш погына мыйын кондымо шпулькем? Тый эрдене бригадир Микалылан каласенат, вич ыр дене выр-выр паҥгам погыметым.
-Могай паҥга, мом ойлыштат? Кушто тынар выр- выр паҥгажым погенат, йочалан модаш пу? Шуко погынен нигуш чыкаш гын, возакеш олто. Ито пайда, чайым шолтен йÿат.
Чемой ваштареш Плагий сыренрак каласыш.
-Тый мо, оксам возакыш кышкаш? Чемой огеш умыло.
-Могай оксам, - Плагий дечын йодо?
Вате -влак койын погынат. Черет кужемеш. Паштеҥге ÿдырамашлан черет омса тÿреш верештын. Бригадир Микалын койдарен каласыме мутшо уло сельсовет мучко шарлен. Чемой ÿмбаке сыренрак пелештышат улыт. «Чыве муным налешыс, тыгай кагазше уло гын, шпулькыжымат налшаш». Вате-влак коклаште лÿшкыме йÿк утыр талышна. Чемойын ÿдырамаш - влак ÿмбаке торжан каласыме йÿкшö шокта.
-Шÿртö выр- вырым калык дечын погаш полномочий мыйын уке. Чыве муным налашлан веле кагаз уло, - Чемой калыклан умылтараш толаша. Ончемат пеш ушан лийын улыда. Теҥгече изи Йоча кевытыш пурен. Тудо кум чыве муным конден да каласен,
-Ик пачке печеньым, кодшыжо дене телевизорым йодын? Таче те, шпулько дене толын шогалын улыда. Вуй йырда шонен ончыза кушко мый тудым тендан деч погем да кушко чыкем? Кевыт кöргыште калык утыж дене лÿшкат. А - ха, тиде бригадир Микале, эрдене пачемыш пыжашым тарваташ амалым муын, - Плагий шоналтыш. «Тынаре ушан улам шонышым, подылаш шонышо еҥ тÿрлö йоным кучылтын ондален кодыш». Калык йÿк кевыт кöргыштö шыплана. Изи капан соҥгырарак кува, воктене шогышо пошкудыж дечын йодеш?
-Пöклан Очиже Чемойлан молан кÿлеш лийын, тудын деч посна выр-выржым поген огеш керт мо, - йодеш соҥгыра кува?
-Пöклан Очий огыл полномочий, - каласыш пошкудо ÿдырамаш!
Тудыжо тугеже сату ужалыше Чемойын кугуракше, - шке семыншже шоналтыш соҥгыра кува.