ნახე ეს ცა... ამ არწივის წამოფრენა, ამ ტყის ცეცხლი... ჰორიზონტი მკრთალი... არა, შორით ამ სამყაროს წარმოდგენა ჯერ არ ძალუძს კაცს გონების თვალით. წარმოიდგენ თეირანის მტვრიან ბინდებს, მაგრამ ვერა ფენჯაბსა და ლაჰორს, უნდა ნახო, უნდა ერთხელ ჩამოფრინდე, უნდა ნახო, შენი თვალით ნახო. ნახო ამ გზებს, ჯერ უხილავს, ჯერ უხსოვარს, რა მზე აჭერს , რა ბულბული უსტვენს... ეს ქვეყანა თვით გენიოსს, სწორუპოვარს, არ იქნება, არ ენახოს რუსთველს. არ შეჰყროდეს აქ ლხინსა თუ ომის გრიალს, არ ეხილოს ეს ბიბინი სერთა არ ენახოს „სმენად მხეცნი მოვიდიან“, არ ეგემოს „ ვა, სოფელოს“ სევდა. და მეც დავალ, ვინძლო მის კვალს ვინიშნებდე ინდოეთის გადაკარგულ გზებზე; შვიდასი წლის, შვიდიათას წვიმის შემდეგ მის ნაფეხურს, მის ნაკვალევს ვეძებ. სად იარა, სად უცქირა ცრემლთა ფრქვევას, სად მიუსწრო ძმას შეფიცულს ძმასთან?... არაბეთის ზღვასთან იდგა? მეც აქ ვდგავარ, მეც აქ მოვალ, არაბეთის ზღვასთან. სად ჩამოჯდა, სად გარინდდა, სად შეჩერდა, სად აღმოხდა მშობელ ქვეყნის ჰანგი? განგის
...Ещё
რუსთაველის ნაკვალევზე
ირაკლი აბაშიძე
ნახე ეს ცა... ამ არწივის წამოფრენა, ამ ტყის ცეცხლი... ჰორიზონტი მკრთალი... არა, შორით ამ სამყაროს წარმოდგენა ჯერ არ ძალუძს კაცს გონების თვალით. წარმოიდგენ თეირანის მტვრიან ბინდებს, მაგრამ ვერა ფენჯაბსა და ლაჰორს, უნდა ნახო, უნდა ერთხელ ჩამოფრინდე, უნდა ნახო, შენი თვალით ნახო. ნახო ამ გზებს, ჯერ უხილავს, ჯერ უხსოვარს, რა მზე აჭერს , რა ბულბული უსტვენს... ეს ქვეყანა თვით გენიოსს, სწორუპოვარს, არ იქნება, არ ენახოს რუსთველს. არ შეჰყროდეს აქ ლხინსა თუ ომის გრიალს, არ ეხილოს ეს ბიბინი სერთა არ ენახოს „სმენად მხეცნი მოვიდიან“, არ ეგემოს „ ვა, სოფელოს“ სევდა. და მეც დავალ, ვინძლო მის კვალს ვინიშნებდე ინდოეთის გადაკარგულ გზებზე; შვიდასი წლის, შვიდიათას წვიმის შემდეგ მის ნაფეხურს, მის ნაკვალევს ვეძებ. სად იარა, სად უცქირა ცრემლთა ფრქვევას, სად მიუსწრო ძმას შეფიცულს ძმასთან?... არაბეთის ზღვასთან იდგა? მეც აქ ვდგავარ, მეც აქ მოვალ, არაბეთის ზღვასთან. სად ჩამოჯდა, სად გარინდდა, სად შეჩერდა, სად აღმოხდა მშობელ ქვეყნის ჰანგი? განგის პირას მწირთა ლოცვას თუ შესცქერდა- მეც მათ შევცქერ, აი, ჩემს წინ განგი. თითქოს ვხედავ, თითქოს მართლაც ნათლად ვხედავ ჩემს და ფერმრკლთალს, ჯანმრთელსა და სულმრთელს... არა, ეს გზა, როგორც მგოსანს, როგორც მხედარს, არ იქნება, არ ენახოს რუსთველს. რა იშოვა, რა წააგო, რა მოიგო, რა დაკარგა, ქვეყნად არვინ იცის, მხოლოდ მესხეთს უცხო განძად წამოიღო სიყვარული ინდოეთის მიწის. რა ცაც წვავდა- ვმღერი მეც იმ ვარსკვლავეთზე, სადაც შედგა, მეც იმ ზღურბლზე შევდექ... ინდოეთში რუსთაველის კვალს დავეძებ- აღარც აქ ჩანს შვიდასი წლის შემდეგ.
-სხვა რამ არ მწამდა, სამშობლოზე წმიდათა წმიდა, შემინდე, ღმერთო, მამულიშვილის ყოვლის დათმობა; მნათობი შენი საქართველოს მწამდა მნათობად, თოვდა თუ წვიმდა - მამულისთვის თოვდა და წვიმდა. ო, პალესტინავ, პალესტინავ! ყოვლის მომცველის, ყოვლის მფლობელის მწამდა შენის სიტყვის, ცხოვლისა, მაგრამ უადრეს, უწინარეს, უმალ ყოვლისა, მე სამშობლოსთვის, სამშობლოსთვის ვიყავ მლოცველი. ნექტრით ის მწვავდა, მწარე მისგან გამმწარებია, მის ცის ქვეშ ყმობაც ჩემთვის იყო ალამდარობა; მე უკვდავება მამულს გარეთ არ მწამებია, არ მიძებნია მამულს გარეთ მამამთავრობა. თუ ღირსი ვარ მისი, მისთა სერთა, მისთა ტყე-ველთა, მისი სიმაღლის, მისი სიღრმის, მისი გავრცობის - გულიც და სუნთქვაც, ყველა ნიჭი ჩემის კაცობის მე წმინდად დავდე საქართველოს საკურთხეველთან. იქ მივეც მამულს, შემოქმედო, შენის განგებით, რაც მოვიხვეჭე, რაც დავკარგე, რაც განვიცადე; იქ ჩაიბარე საქართველოს მართალ მიწაზე ის ჩემი სუნთქვაც, ჩემი ცრემლიც, ჩემი ჰანგებიც. შემინდე შენ შვილს, თუ ცოდვილი ვარ შენს წინაშე.
...Ещё
ხმა ზეთისხილის ბაღში
ირაკლი აბაშიძე
-სხვა რამ არ მწამდა, სამშობლოზე წმიდათა წმიდა, შემინდე, ღმერთო, მამულიშვილის ყოვლის დათმობა; მნათობი შენი საქართველოს მწამდა მნათობად, თოვდა თუ წვიმდა - მამულისთვის თოვდა და წვიმდა. ო, პალესტინავ, პალესტინავ! ყოვლის მომცველის, ყოვლის მფლობელის მწამდა შენის სიტყვის, ცხოვლისა, მაგრამ უადრეს, უწინარეს, უმალ ყოვლისა, მე სამშობლოსთვის, სამშობლოსთვის ვიყავ მლოცველი. ნექტრით ის მწვავდა, მწარე მისგან გამმწარებია, მის ცის ქვეშ ყმობაც ჩემთვის იყო ალამდარობა; მე უკვდავება მამულს გარეთ არ მწამებია, არ მიძებნია მამულს გარეთ მამამთავრობა. თუ ღირსი ვარ მისი, მისთა სერთა, მისთა ტყე-ველთა, მისი სიმაღლის, მისი სიღრმის, მისი გავრცობის - გულიც და სუნთქვაც, ყველა ნიჭი ჩემის კაცობის მე წმინდად დავდე საქართველოს საკურთხეველთან. იქ მივეც მამულს, შემოქმედო, შენის განგებით, რაც მოვიხვეჭე, რაც დავკარგე, რაც განვიცადე; იქ ჩაიბარე საქართველოს მართალ მიწაზე ის ჩემი სუნთქვაც, ჩემი ცრემლიც, ჩემი ჰანგებიც. შემინდე შენ შვილს, თუ ცოდვილი ვარ შენს წინაშე. მაგრამ ვარ ცოცხალ იმავ სუთქვით, იმავ ნაღვალით, კვლავ მიწა ჩემი შეგავედრო ცრემლით მდაგველით, ამად აღვიძარ, ამად მოველ პალესტინაშიც.
ო, ენავ ჩემო, დედაო ენავ, შენ ჩვენო ნიჭო, სრბოლავ და ფრენავ, შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო, შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო, შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა, შენ ერთი შემრჩი სამარის პირთან. ნათესავს ათასს მეგობარს ათასს, მრუდსა და მართალს, მტერთა და ძმათა დავშორდი, მორჩა, ყველა მოთავდა, მშვიდობა ვუთხარ ყველა მოკვდავთა, მხოლოდ შენ უკვდავს, მხოლოდ შენ მარადს, შენ - ერთს, შენ ვერ გთმობ სამარის კარად. თუ რამ მზე მწამდა, თუ რამ მზე მწვავდა, უტკბილეს დღეთა უტკბილეს წამთა, უტკბესი შენ ხარ, ენას დედაო, შენ, მწარე ლხინო, ტკბილო სევდაო, შენ, ყოველის მთქმელო, ყოველის არ მთქმელო, შენ, გმირთა გმირო, ბრძენო ქართველო, წარსული ძეგლო, წინ გამხედავო. ქვესკნელში მძრომო, ცაში მჭვრეტელო. ხან - ფუნჯო ჩემო, ხან – საჭრეთელო, შენ, აკვნის ჰიმნო, ცრემლო სამარის… იბერის ენავ, ენავ თამარის… შენ, ნიჭო ჩემო, სრბოლავ და ფრენავ, დედაო ენავ, დედაო ენავ! დაეცეს, იქნებ სიმაგრე ყველა, მოისრას, იქნებ, ყველა ყმა ველად, დაედოს მტვერი ყველა დიდ ხსოვნას, დააკვდეს აზ
...Ещё
ხმა კატამონთან
ირაკლი აბაშიძე
ო, ენავ ჩემო, დედაო ენავ, შენ ჩვენო ნიჭო, სრბოლავ და ფრენავ, შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო, შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო, შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა, შენ ერთი შემრჩი სამარის პირთან. ნათესავს ათასს მეგობარს ათასს, მრუდსა და მართალს, მტერთა და ძმათა დავშორდი, მორჩა, ყველა მოთავდა, მშვიდობა ვუთხარ ყველა მოკვდავთა, მხოლოდ შენ უკვდავს, მხოლოდ შენ მარადს, შენ - ერთს, შენ ვერ გთმობ სამარის კარად. თუ რამ მზე მწამდა, თუ რამ მზე მწვავდა, უტკბილეს დღეთა უტკბილეს წამთა, უტკბესი შენ ხარ, ენას დედაო, შენ, მწარე ლხინო, ტკბილო სევდაო, შენ, ყოველის მთქმელო, ყოველის არ მთქმელო, შენ, გმირთა გმირო, ბრძენო ქართველო, წარსული ძეგლო, წინ გამხედავო. ქვესკნელში მძრომო, ცაში მჭვრეტელო. ხან - ფუნჯო ჩემო, ხან – საჭრეთელო, შენ, აკვნის ჰიმნო, ცრემლო სამარის… იბერის ენავ, ენავ თამარის… შენ, ნიჭო ჩემო, სრბოლავ და ფრენავ, დედაო ენავ, დედაო ენავ! დაეცეს, იქნებ სიმაგრე ყველა, მოისრას, იქნებ, ყველა ყმა ველად, დაედოს მტვერი ყველა დიდ ხსოვნას, დააკვდეს აზრი ნაპოვნის პოვნას. ყოველ ნერგს, იქნებ, დაატყდეს მეხი, ყოველ ძეგლს, იქნებ, დაედგას ფეხი, მხოლოდ შენ უჭკნობს, შენ ხატად ქცეულს, რა დრო, რა დასცემს შენს უკვდავ სხეულს? ო, ენავ ჩემო, დედაო ენავ, შენ, ჩემო ნიჭო, სრბოლავ და ფრენავ, შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო, შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო, შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა, შენ ერთს, შენ ვერ გთმობ სამარის პირთან.
- მე დავიკარგე... დავიკარგე თუ დღეს გადავრჩი? დავრთგუნე სული, თუ ეს სული მე დღეს გავწმინდე? ვარ სამშვიდობოს ვარ აღმართზე თუ თავდაღმართში? რა უნდა ერქვას ჩემს აქ ყოფნას, სუნთქვას აწინდელს? მე გარდვისახე? ძველი ჩემი გახმა ყვავილი? კვლავ ახალ ვარდთა, უფრო კარგთა დღეს ვარ მფლობელი? კვლავ ვფარავ სულში, თუ გულმართლად დავთმე ყოველი? დავთმე? და, იქნებ, არმც რამ მქონდა დასათმობელი? მე შენს დიდ კანონს, დიდ განგებას როდის გარდაველ, როდის დავაკელ სითბო ლოცვას, ლოცვას მონებრივს, მაგრამ თუ ზოგჯერ ვერ ვუჭერდი ფიქრსაც სადავეს - რად მომეც ნიჭი, გულისყური, თვალი გონების. ან იქნებ ცოდვად არც მეთვლება ეს მკრეხელობა და შენ, პირიქით, მცირედ მითვლიდი ჩემს შემართებას; იქნებ ამაოდ შენთან ვიწყებ თავის მართლებას. მე - სხვა ბუნების მოწოდება, მე - სხვა ხელობა. გარნა ვინ ვიყავ? რა ხმა მქონდა, რა საკუთრება? ვიყავ მმართველი, ხმელთა რისხვა, ზღვათა მპყრობელი? მე მეპყრა სკიპტრა? მბრძანებლობის მქონდა უფლება? ვიყავ ქალაქთა აღმმართველი, დამამხობელი? მე აზრ
...Ещё
ხმა ჯვარის მონასტერში
ირაკლი აბაშიძე
- მე დავიკარგე... დავიკარგე თუ დღეს გადავრჩი? დავრთგუნე სული, თუ ეს სული მე დღეს გავწმინდე? ვარ სამშვიდობოს ვარ აღმართზე თუ თავდაღმართში? რა უნდა ერქვას ჩემს აქ ყოფნას, სუნთქვას აწინდელს? მე გარდვისახე? ძველი ჩემი გახმა ყვავილი? კვლავ ახალ ვარდთა, უფრო კარგთა დღეს ვარ მფლობელი? კვლავ ვფარავ სულში, თუ გულმართლად დავთმე ყოველი? დავთმე? და, იქნებ, არმც რამ მქონდა დასათმობელი? მე შენს დიდ კანონს, დიდ განგებას როდის გარდაველ, როდის დავაკელ სითბო ლოცვას, ლოცვას მონებრივს, მაგრამ თუ ზოგჯერ ვერ ვუჭერდი ფიქრსაც სადავეს - რად მომეც ნიჭი, გულისყური, თვალი გონების. ან იქნებ ცოდვად არც მეთვლება ეს მკრეხელობა და შენ, პირიქით, მცირედ მითვლიდი ჩემს შემართებას; იქნებ ამაოდ შენთან ვიწყებ თავის მართლებას. მე - სხვა ბუნების მოწოდება, მე - სხვა ხელობა. გარნა ვინ ვიყავ? რა ხმა მქონდა, რა საკუთრება? ვიყავ მმართველი, ხმელთა რისხვა, ზღვათა მპყრობელი? მე მეპყრა სკიპტრა? მბრძანებლობის მქონდა უფლება? ვიყავ ქალაქთა აღმმართველი, დამამხობელი? მე აზრი ვიყავ... ბედი კაცთა მე არ მებარა, ჩემად ნუგეშად, ჩემად ტანჯვად მე ეს მეყოფის.. მე კაციც ვიყავ, მეც ამ მიწის მედო ბეგარა: - მე ვიყავ მონა სიყვარულის და ერთმეფობის. თუ ეს მდევს ცოდვად, თუ მაინც მთვლი სულად ცოდვილად, თუ მიხმობს შენი ხმა დამსჯელი, მაღალ-მეფური - ჰა, მოველ შენთან გულგახსნილად, დედიშობილად, უკვე სამარის კარს მიმდგარი, დაღამებული. მარქვი, სად ვტყუი, სად ვარ მცდარი, სად ვარ მართალი? დღეს მარტვილი ვარ, ყარიბი ვარ, ვარ განდეგილი; მარქვი, მე ჩემი გაზაფხული, ჩემი ზამთარი... პანტოკრატორო, შენს წინ ვდგავარ მუხლმოდრეკილი“.
„-შენგან განდგომა, ო, ჯვარცმულო, მე რად დამბრალდა, მაღალ მწვერვალთა სალოცავო, ხატო ნაპრალთა, ძლეულთ ნუგეშო, დავრდომილთა თავშესაფარო, მაშვრალთ იმედო, ანთებულო ბნელში ლამპარო, არას მქონეთა საგანძურო, დიდო ზაფხულო, მიზანთ მიზანო უმაღლესო, რწმენით ნახულო. მე შენის მცნების აღსარება ვარ თვით აკვნიდან, შენია ჩემი გულიც, ცნობაც, ხმაც საკუთარი, მე სიყრმის დღიდან არ მქონია სხვა საყუდარი, შენგან არს ჩემში რაც ამაღლდა, რაც რამ დაკნინდა. შენით, მე შენით ათას გზაში გზა არ შემშლია, შენმა განგებამ, შენმა მცნებამ მართლად წარმმართა, შენ ამაშორე ბიწიერი წარღვნა წარმართთა, შენ ჩამაგონე ზეციური: „ღმერთი შენშია’’. და თუ რამ შევცდი, რამ შეგცოდე, რამ შემოგბედე, გულთამხილავო, ეს შენ უწყი უმალ ყოველი; მაღალ მსაჯულად, მაღალ მოწმედ მყავს შემოქმედი- შენგან შენდობას, სულგრძელობას შენგან მოველი. მე ჩემს გონებას, გძნობას ვთვლიდი ჩემს დიდ საუნჯედ, რადგან არსთაგანს მე მებოძა ეს საბოძველი, შენ მთხოვდი თაყვანს, მხოლოდ თაყვანს, თაყვანს განუსჯე
...Ещё
ხმა ჯვრის მონასტრის გალავანთან
ირაკლი აბაშიძე
„-შენგან განდგომა, ო, ჯვარცმულო, მე რად დამბრალდა, მაღალ მწვერვალთა სალოცავო, ხატო ნაპრალთა, ძლეულთ ნუგეშო, დავრდომილთა თავშესაფარო, მაშვრალთ იმედო, ანთებულო ბნელში ლამპარო, არას მქონეთა საგანძურო, დიდო ზაფხულო, მიზანთ მიზანო უმაღლესო, რწმენით ნახულო. მე შენის მცნების აღსარება ვარ თვით აკვნიდან, შენია ჩემი გულიც, ცნობაც, ხმაც საკუთარი, მე სიყრმის დღიდან არ მქონია სხვა საყუდარი, შენგან არს ჩემში რაც ამაღლდა, რაც რამ დაკნინდა. შენით, მე შენით ათას გზაში გზა არ შემშლია, შენმა განგებამ, შენმა მცნებამ მართლად წარმმართა, შენ ამაშორე ბიწიერი წარღვნა წარმართთა, შენ ჩამაგონე ზეციური: „ღმერთი შენშია’’. და თუ რამ შევცდი, რამ შეგცოდე, რამ შემოგბედე, გულთამხილავო, ეს შენ უწყი უმალ ყოველი; მაღალ მსაჯულად, მაღალ მოწმედ მყავს შემოქმედი- შენგან შენდობას, სულგრძელობას შენგან მოველი. მე ჩემს გონებას, გძნობას ვთვლიდი ჩემს დიდ საუნჯედ, რადგან არსთაგანს მე მებოძა ეს საბოძველი, შენ მთხოვდი თაყვანს, მხოლოდ თაყვანს, თაყვანს განუსჯელს, მე მხოლოდ განსჯის, მხოლოდ განსჯის ვიყავ მლოცველი. თუ განმაკაცე, თუ დამადგი თვალი სრულქმნელის , თუ მომეც ძალი ხან ფრთაშესხმის, ხან დაღონების- მე მსურდა შენგან სიტკბოც ცნობის თავისუფლების, მე მწადდა შენგან სიხარულიც განხმუკ გონები. მე ამ წადილით მე მ ლოცვით ვიყავ დამწვარი; ხამს ლოცვა ჩემი არ მემწუხროს, ხამს,არ წამმწარდეს და თუ შენ მაინც ცოდვად მითვლი ამ ჩემს საწადელს- ცოდვა, არ ცოდვის ჭეშმარიტი სად ძევს სამძღვარი?! ნუ,ნუ შემრიცხავ მე აქ ვდგავა, მე აქ მოველი, სადაც გიზგიზებს სუნთქვა შენი და შენეული იმ ჩემი სევდის, იმ წადილის კვალად მთხოველი, აწ გარდალი, მე სიბერის ჭირით სნეული. შენგან განდგომა ო, ჯვარცმულო, მე რად დამბრალდა, მაღალ მწვერვალთა სალოცავო, ხატო ნაპრალთა, შენ უპოვართა საგაძურო, დიდო ზაფხულო, მიზანთ მიზანო უმაღლესო, რწმენით ნახულო.’’
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 13
( ბევრი ამქვეყნად...)
ირაკლი აბაშიძე
ბევრი ამქვეყნად
ერთ თბილ დღეს ნატრობს.
ბევრს თოვლიც არ წვავს,
გულით რომ სურდეს.
მე კი სხვა მიცის რა უნდა მშურდეს
სამშობლო ჩემო, შენს შვილს და პატრონს
ცხელ ინდოეთის ვიყავ სტუმარი,
სულით შევეწყვე, გულით გავენდე,
მიწას არ ჰქონდა რამ საწუნარი
ოკეანიდან ოკეანემდე.
რის დაწუნება, რა დაწუნება
ისიც შენგვარად არის ზღაპარი.
მაგრამ შენ არ ხარ მარტო ბუნება,
მაგრამ შენ არ ხარ მარტო მთა-ბარი.
სუნთქვა ხარ, სუნთქვა, გულის ფანცქალი,
ლხინის აფრენა, ჭირის მოთმენა,
მაგრამ მცირე ხარ,
შენ გენაცვალე,
სულ პატარა ხარ, გულისოდენა.
არ გასწვდომიხარ მერიდიანებს,
ამ დედამიწის სიგრძე-განედებს,
შენი ფოთოლი არ მიფრიალებს
დაგვტოვეთ მარტო
ირაკლი აბაშიძე
დაგვტოვეთ მარტო!..
მე დღეს ხმაც და სიმიც დამაცვდა,
იმ საზღვრის ხაზთან,
იმ შავ ხაზთან
დღეს მეც შევჩერდი.
დაგტოვეთ მარტო-
ერთი სიტყვაც
მაქვს ქვეყანასთან,
დაგვტოვეთ მარტო
ახლა მე და ეს მზისქვეშეთი.
მე ცამდე სავსე
ათას დრამით, ათას ქარიშხლით,
ყველა ქარიშხლის
ყველა დრამის
სუნთქვით მცნობელი...
ერთი რამ სიტყვაც,
ერთიც დამრჩა
მე ანგარიში-
დაგვტოვეთ მარტო
მე და ჩვენი წუთისოფელი.
მე მისი ჯიში,
სისხლი მისი
და მისიანი,
მე ხმა შენდობის
ხმა იმედის
ხმა დამშვიდების;
ქება-დიდებით მე ვავსებდი
ამ დიდ მზიანეთს,
სხვა რამ არ მითქვამს
გარდა
ქება-დიდების.
ახლა დავკეცოთ,
ახლა დავდოთ,
ახლა დავხუროთ
რაც რამ დამთავრდა,
რაც რამ გაქრა,
რაც რამ დანაცრდა...
უშუამავლოდ, უმსაჯულოდ, უმეთვალყუროდ
დამტოვეთ მარტო
მე ამ დღესთან, ამ ქვეყანასთან.
მამა
ირაკლი აბაშიძე
თუ იმერეთში სინათლით სავსე
გინახავთ ჩვენი პატარა თემი
და უსინათლო ვაჟკაცი გახსოვთ-
მშობელი მამა ის იყო ჩემი.
მას ერთხელ გაჰკრა სიკვდილმა გვერდი
და თვალში მოხვდა რჯულძაღლის ცელი,
და მერე ჩამქრალ თვალების სევდით
ოდაში იჯდა თხუთმეტი წელი.
ხან თემშარაზეც ფრთხილად და ჩუმად
გამოჩნდებოდა ჩალისფერ ჩოხით
და სიცოცხლის და სიკვდილის შუა
გზას მიიკვლევდა ბამბუკის ჯოხით.
და მოკვდა ისე, რომ მას სიკვდილი,
არ დაუნახავს - გამხმარი ძვალი
და მოკვდა ისე, რომ ტკბილზე ტკბილიც
არ დაუნახავს ქვეყანა თვალით;
არ ჩარჩენია ჯავრად მშვენება
ლურჯი ველების, ლურჯი ქედების...
მე კი, მე იმ დროს რა მეშველება,
ორივე თვალში რომ ვიხედები.
მე ველი სიზმარს
ირაკლი აბაშიძე
ჯერ კიდევ სისხლი
დუღს ძალ-ღონეში,
ღმერთს კი ღმერთს თვისი
აქვს განაჩენი -
მე ველი სიზმარს,
სიზმარს, რომელშიც
კარს მომადგება ბრმა მამაჩემი.
კვალვ იმ ჩექმებში,
კვლავ იმ ჩოხაში,
მამა ტანადი, მამა თვალადი;
მამა,რომელსაც ჩემს ბავშვობაში
მე ნათელ ცისქვეშ გზას ვუკვალავდი.
იმ ძველ ალერსით,
იმ ძველ ყავარჯნით,
იმ ძველ საუბრით,
ძველ შეკითხვებით...
მეტყვის: დამიდექ ისევ მკვლავმარჯვნით,
დღეს ამ ბნელ გზებში მე შეგიძღვები.
მცხეთა
...Ещёირაკლი აბაშიძე
თუ ყველაფერი არის სიზმარი,
თუ ბინდის ფერი არის ყოველი,
მაშინ რატომ დგას დღეს მცხეთის ჯვარი,
რატომ დგას ისევ სვეტიცხოველი?
რატომ ელვარებს უძველეს ქვაში
სამთავროს სვეტი მცირე და დიდი
ან ზედ ქალაქთან შეგუბულ მტკვარში
რატომ ჩანს ისევ პომპეის ხიდი?
მე დაგანახვებ არმაზის მხარეს -
კედლებს, ნანგრევებს, მკვდარ ნაქალაქევს,
სადაც არაგვის უძლეველ მთავრებს
სძინავთ - ჩვენს ძველთა ძვალშესალაგებს.
და გაგახსენებ იმ დღეებს, როცა
მცხეთას ზღაპრული გახსნეს თაღები,
და ჩვენს წინ, როგორც მეორედ მოსვლა,
აღსდგნენ არმაზის სარკოფაგები.
ჩვენ აღტაცებით დავცქერით განძებს,
აკლდამის ქვებში მარჯვედ ჩასმულებს:
საოცარ თვლებით მოჭედილ თასებს,
საოცარ თვლებით ნაჭედ სასმურებს,
სურებს, გვირგვინებს, ლარნაკებს, ხონჩებს,
კვლავ ცოცხლობს რაღაც უცნობ წამალით...
(თუმცა ამაოდ ვეძებდით ჩონჩხებს -
ქვებში არ ჩანდა ძვლის ნატამალიც)
და მე ვფიცავდი თავსა და სინდისს,
ამ უცხოდ ნაჭედ განძის მპოვნელი,
რომ ყველაფერი არ არის ბინდი,
რომ არც სიზმარი არის ყოველი.
რომ იქნებ მათაც,
მიწიდან
მცხეთა
ირაკლი აბაშიძე
თუ ყველაფერი არის სიზმარი,
თუ ბინდის ფერი არის ყოველი,
მაშინ რატომ დგას დღეს მცხეთის ჯვარი,
რატომ დგას ისევ სვეტიცხოველი?
რატომ ელვარებს უძველეს ქვაში
სამთავროს სვეტი მცირე და დიდი
ან ზედ ქალაქთან შეგუბულ მტკვარში
რატომ ჩანს ისევ პომპეის ხიდი?
მე დაგანახვებ არმაზის მხარეს -
კედლებს, ნანგრევებს, მკვდარ ნაქალაქევს,
სადაც არაგვის უძლეველ მთავრებს
სძინავთ - ჩვენს ძველთა ძვალშესალაგებს.
და გაგახსენებ იმ დღეებს, როცა
მცხეთას ზღაპრული გახსნეს თაღები,
და ჩვენს წინ, როგორც მეორედ მოსვლა,
აღსდგნენ არმაზის სარკოფაგები.
ჩვენ აღტაცებით დავცქერით განძებს,
აკლდამის ქვებში მარჯვედ ჩასმულებს:
საოცარ თვლებით მოჭედილ თასებს,
საოცარ თვლებით ნაჭედ სასმურებს,
სურებს, გვირგვინებს, ლარნაკებს, ხონჩებს,
კვლავ ცოცხლობს რაღაც უცნობ წამალით...
(თუმცა ამაოდ ვეძებდით ჩონჩხებს -
ქვებში არ ჩანდა ძვლის ნატამალიც)
და მე ვფიცავდი თავსა და სინდისს,
ამ უცხოდ ნაჭედ განძის მპოვნელი,
რომ ყველაფერი არ არის ბინდი,
რომ არც სიზმარი არის ყოველი.
რომ იქნებ მათაც,
მიწიდან ახლა
ამ ძვირფას თვლებით რომ შემოგვხედეს,
სიზმრად მიაჩნდათ ყოველი ქვეყნად,
ამ უკვდავ განძის ძველ შემოქმედებს.
ჩვენ კი დღეს სწორედ,
ჩვენ კი დღეს სწორედ,
ათას წელს ქვებში მოწმედ დებულებს,
ათას წლის შემდეგ მაღლა ვწევთ სურებს,
სასმურებს, მათგან მოწოდებულებს.
არა, არ წაგყვეს,
არ წაგყვეს ჯავრი, -
თუ ბინდის ფერი არის ყოველი,
რატომ დგას, რატომ, დღეს მცხეთის ჯვარი,
რატომ დგას ისევ სვეტიცხოველი!
პირველი თოვლის სიმღერა
ირაკლი აბაშიძე
წუხელ თოვდა,
ნეტავ ჩემთან რად არ გაჩნდი,
გენახე და ძილში თბილად დაგეხურე...
მე ავდექი პირველ თოვლზე განთიადში
და ვეძებდი შენს პატარა ნაფეხურებს.
დაეყარა სახლებზე და ვერის გზაზე
თოვლი, თეთრად დასახული,
ასე თეთრად, გულუბრყვილოდ ჰყვავის ასე
იმერეთში ტყემლის ხეზე გაზაფხული.
ჰყვავის ასე,
და განთიადს მიხალისებს
ეს ზამთარიც, დეკემბერში თოვლის ხვავი,
ის თბილისის ხეივნებში კიპარისებს
იმერულად გამოასხამს ტყემლის ყვავილს.
დგას ბუცები ვერის ბაღში, შემკრთალები,
ზედ თოვლია თუ ფრიალი ფაფანაკთა?!
ანდა იქნებ ავჭალიდან თეთრ კარვებით
ადგა ჯარი და თბილისში დაბანაკდა?!
რა თოვლია!
შენობებს და ბაღში ხარდანს
ფარავს, თეთრად დასახული...
ეს პირველი თოვაც ისე გამეხარდა,
როგორც გუშინ მიხაროდა გაზაფხული.
მიხარია,
ცხელ ზაფხულის დაბრუნებაც,
წვიმაც, ქარიც, უსაქმურად დანაბერი...
ბევრი კარგი რამ სცოდნია ამ ბუნებას,
მაგრამ, კარგო, შენისთანა არაფერი!
რუსთაველის ნაკვალევზე
...Ещёირაკლი აბაშიძე
ნახე ეს ცა...
ამ არწივის წამოფრენა,
ამ ტყის ცეცხლი...
ჰორიზონტი მკრთალი...
არა, შორით
ამ სამყაროს წარმოდგენა
ჯერ არ ძალუძს
კაცს გონების თვალით.
წარმოიდგენ
თეირანის მტვრიან ბინდებს,
მაგრამ ვერა
ფენჯაბსა და ლაჰორს,
უნდა ნახო,
უნდა ერთხელ ჩამოფრინდე,
უნდა ნახო,
შენი თვალით ნახო.
ნახო ამ გზებს,
ჯერ უხილავს, ჯერ უხსოვარს,
რა მზე აჭერს ,
რა ბულბული უსტვენს...
ეს ქვეყანა
თვით გენიოსს, სწორუპოვარს,
არ იქნება,
არ ენახოს რუსთველს.
არ შეჰყროდეს
აქ ლხინსა თუ ომის გრიალს,
არ ეხილოს
ეს ბიბინი სერთა
არ ენახოს
„სმენად მხეცნი მოვიდიან“,
არ ეგემოს
„ ვა, სოფელოს“ სევდა.
და მეც დავალ,
ვინძლო მის კვალს ვინიშნებდე
ინდოეთის
გადაკარგულ გზებზე;
შვიდასი წლის,
შვიდიათას წვიმის შემდეგ
მის ნაფეხურს,
მის ნაკვალევს ვეძებ.
სად იარა,
სად უცქირა ცრემლთა ფრქვევას,
სად მიუსწრო
ძმას შეფიცულს ძმასთან?...
არაბეთის ზღვასთან იდგა?
მეც აქ ვდგავარ,
მეც აქ მოვალ,
არაბეთის ზღვასთან.
სად ჩამოჯდა,
სად გარინდდა,
სად შეჩერდა,
სად აღმოხდა
მშობელ ქვეყნის ჰანგი?
განგის
რუსთაველის ნაკვალევზე
ირაკლი აბაშიძე
ნახე ეს ცა...
ამ არწივის წამოფრენა,
ამ ტყის ცეცხლი...
ჰორიზონტი მკრთალი...
არა, შორით
ამ სამყაროს წარმოდგენა
ჯერ არ ძალუძს
კაცს გონების თვალით.
წარმოიდგენ
თეირანის მტვრიან ბინდებს,
მაგრამ ვერა
ფენჯაბსა და ლაჰორს,
უნდა ნახო,
უნდა ერთხელ ჩამოფრინდე,
უნდა ნახო,
შენი თვალით ნახო.
ნახო ამ გზებს,
ჯერ უხილავს, ჯერ უხსოვარს,
რა მზე აჭერს ,
რა ბულბული უსტვენს...
ეს ქვეყანა
თვით გენიოსს, სწორუპოვარს,
არ იქნება,
არ ენახოს რუსთველს.
არ შეჰყროდეს
აქ ლხინსა თუ ომის გრიალს,
არ ეხილოს
ეს ბიბინი სერთა
არ ენახოს
„სმენად მხეცნი მოვიდიან“,
არ ეგემოს
„ ვა, სოფელოს“ სევდა.
და მეც დავალ,
ვინძლო მის კვალს ვინიშნებდე
ინდოეთის
გადაკარგულ გზებზე;
შვიდასი წლის,
შვიდიათას წვიმის შემდეგ
მის ნაფეხურს,
მის ნაკვალევს ვეძებ.
სად იარა,
სად უცქირა ცრემლთა ფრქვევას,
სად მიუსწრო
ძმას შეფიცულს ძმასთან?...
არაბეთის ზღვასთან იდგა?
მეც აქ ვდგავარ,
მეც აქ მოვალ,
არაბეთის ზღვასთან.
სად ჩამოჯდა,
სად გარინდდა,
სად შეჩერდა,
სად აღმოხდა
მშობელ ქვეყნის ჰანგი?
განგის პირას
მწირთა ლოცვას
თუ შესცქერდა-
მეც მათ შევცქერ,
აი, ჩემს წინ განგი.
თითქოს ვხედავ,
თითქოს მართლაც
ნათლად ვხედავ
ჩემს და ფერმრკლთალს,
ჯანმრთელსა და სულმრთელს...
არა, ეს გზა,
როგორც მგოსანს,
როგორც მხედარს,
არ იქნება,
არ ენახოს რუსთველს.
რა იშოვა,
რა წააგო, რა მოიგო,
რა დაკარგა,
ქვეყნად არვინ იცის,
მხოლოდ მესხეთს
უცხო განძად წამოიღო
სიყვარული
ინდოეთის მიწის.
რა ცაც წვავდა-
ვმღერი მეც იმ ვარსკვლავეთზე,
სადაც შედგა,
მეც იმ ზღურბლზე შევდექ...
ინდოეთში
რუსთაველის კვალს დავეძებ-
აღარც აქ ჩანს
შვიდასი წლის შემდეგ.
ჩვენი ნანგრევები და ჩვენი სიმღერები
ირაკლი აბაშიძე
ჩვენი ნანგრევები მაინც ღმერთებია;
ჩვენი ნანგრევები
თან გვდევენ მუნჯად;
ჩვენი ნანგრევები აისბერგებია,
მათ ზღვაში მხოლოდ მწვერვალები უჩანთ.
ჩვენი სიმღერები ლურჯი ბინდებია,
ჩვენი სიმღერები
მაღალ მთებს ჰგვანან;
ჩვენი სიმღერები
პირამიდებია -
მათ უკან საუკუნეები დგანან.
ხმა ზეთისხილის ბაღში
...Ещёირაკლი აბაშიძე
-სხვა რამ არ მწამდა,
სამშობლოზე წმიდათა წმიდა,
შემინდე, ღმერთო,
მამულიშვილის ყოვლის დათმობა;
მნათობი შენი
საქართველოს მწამდა მნათობად,
თოვდა თუ წვიმდა -
მამულისთვის თოვდა და წვიმდა.
ო, პალესტინავ,
პალესტინავ!
ყოვლის მომცველის,
ყოვლის მფლობელის
მწამდა შენის
სიტყვის, ცხოვლისა,
მაგრამ უადრეს,
უწინარეს,
უმალ ყოვლისა,
მე სამშობლოსთვის,
სამშობლოსთვის
ვიყავ მლოცველი.
ნექტრით ის მწვავდა,
მწარე მისგან გამმწარებია,
მის ცის ქვეშ
ყმობაც
ჩემთვის იყო ალამდარობა;
მე უკვდავება
მამულს გარეთ არ მწამებია,
არ მიძებნია
მამულს გარეთ მამამთავრობა.
თუ ღირსი ვარ მისი,
მისთა სერთა,
მისთა ტყე-ველთა,
მისი სიმაღლის,
მისი სიღრმის,
მისი გავრცობის -
გულიც და სუნთქვაც,
ყველა ნიჭი
ჩემის კაცობის
მე წმინდად დავდე
საქართველოს
საკურთხეველთან.
იქ მივეც მამულს,
შემოქმედო,
შენის განგებით,
რაც მოვიხვეჭე,
რაც დავკარგე,
რაც განვიცადე;
იქ ჩაიბარე
საქართველოს მართალ მიწაზე
ის ჩემი სუნთქვაც,
ჩემი ცრემლიც,
ჩემი ჰანგებიც.
შემინდე შენ შვილს,
თუ ცოდვილი ვარ შენს წინაშე.
ხმა ზეთისხილის ბაღში
ირაკლი აბაშიძე
-სხვა რამ არ მწამდა,
სამშობლოზე წმიდათა წმიდა,
შემინდე, ღმერთო,
მამულიშვილის ყოვლის დათმობა;
მნათობი შენი
საქართველოს მწამდა მნათობად,
თოვდა თუ წვიმდა -
მამულისთვის თოვდა და წვიმდა.
ო, პალესტინავ,
პალესტინავ!
ყოვლის მომცველის,
ყოვლის მფლობელის
მწამდა შენის
სიტყვის, ცხოვლისა,
მაგრამ უადრეს,
უწინარეს,
უმალ ყოვლისა,
მე სამშობლოსთვის,
სამშობლოსთვის
ვიყავ მლოცველი.
ნექტრით ის მწვავდა,
მწარე მისგან გამმწარებია,
მის ცის ქვეშ
ყმობაც
ჩემთვის იყო ალამდარობა;
მე უკვდავება
მამულს გარეთ არ მწამებია,
არ მიძებნია
მამულს გარეთ მამამთავრობა.
თუ ღირსი ვარ მისი,
მისთა სერთა,
მისთა ტყე-ველთა,
მისი სიმაღლის,
მისი სიღრმის,
მისი გავრცობის -
გულიც და სუნთქვაც,
ყველა ნიჭი
ჩემის კაცობის
მე წმინდად დავდე
საქართველოს
საკურთხეველთან.
იქ მივეც მამულს,
შემოქმედო,
შენის განგებით,
რაც მოვიხვეჭე,
რაც დავკარგე,
რაც განვიცადე;
იქ ჩაიბარე
საქართველოს მართალ მიწაზე
ის ჩემი სუნთქვაც,
ჩემი ცრემლიც,
ჩემი ჰანგებიც.
შემინდე შენ შვილს,
თუ ცოდვილი ვარ შენს წინაშე.
მაგრამ ვარ ცოცხალ
იმავ სუთქვით,
იმავ ნაღვალით,
კვლავ მიწა ჩემი
შეგავედრო
ცრემლით მდაგველით,
ამად აღვიძარ,
ამად მოველ პალესტინაშიც.
ხმა კატამონთან
...Ещёირაკლი აბაშიძე
ო, ენავ ჩემო,
დედაო ენავ,
შენ ჩვენო ნიჭო,
სრბოლავ და ფრენავ,
შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო,
შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო,
შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა,
შენ ერთი შემრჩი სამარის პირთან.
ნათესავს ათასს
მეგობარს ათასს,
მრუდსა და მართალს,
მტერთა და ძმათა
დავშორდი,
მორჩა,
ყველა მოთავდა,
მშვიდობა ვუთხარ ყველა მოკვდავთა,
მხოლოდ შენ უკვდავს,
მხოლოდ შენ მარადს,
შენ - ერთს,
შენ ვერ გთმობ
სამარის კარად.
თუ რამ მზე მწამდა,
თუ რამ მზე მწვავდა,
უტკბილეს დღეთა
უტკბილეს წამთა,
უტკბესი შენ ხარ, ენას დედაო,
შენ, მწარე ლხინო,
ტკბილო სევდაო,
შენ, ყოველის მთქმელო,
ყოველის არ მთქმელო,
შენ, გმირთა გმირო,
ბრძენო ქართველო,
წარსული ძეგლო, წინ გამხედავო.
ქვესკნელში მძრომო,
ცაში მჭვრეტელო.
ხან - ფუნჯო ჩემო, ხან – საჭრეთელო,
შენ, აკვნის ჰიმნო,
ცრემლო სამარის…
იბერის ენავ,
ენავ თამარის…
შენ, ნიჭო ჩემო,
სრბოლავ და ფრენავ,
დედაო ენავ, დედაო ენავ!
დაეცეს, იქნებ სიმაგრე ყველა,
მოისრას, იქნებ, ყველა ყმა ველად,
დაედოს მტვერი ყველა დიდ ხსოვნას,
დააკვდეს აზ
ხმა კატამონთან
ირაკლი აბაშიძე
ო, ენავ ჩემო,
დედაო ენავ,
შენ ჩვენო ნიჭო,
სრბოლავ და ფრენავ,
შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო,
შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო,
შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა,
შენ ერთი შემრჩი სამარის პირთან.
ნათესავს ათასს
მეგობარს ათასს,
მრუდსა და მართალს,
მტერთა და ძმათა
დავშორდი,
მორჩა,
ყველა მოთავდა,
მშვიდობა ვუთხარ ყველა მოკვდავთა,
მხოლოდ შენ უკვდავს,
მხოლოდ შენ მარადს,
შენ - ერთს,
შენ ვერ გთმობ
სამარის კარად.
თუ რამ მზე მწამდა,
თუ რამ მზე მწვავდა,
უტკბილეს დღეთა
უტკბილეს წამთა,
უტკბესი შენ ხარ, ენას დედაო,
შენ, მწარე ლხინო,
ტკბილო სევდაო,
შენ, ყოველის მთქმელო,
ყოველის არ მთქმელო,
შენ, გმირთა გმირო,
ბრძენო ქართველო,
წარსული ძეგლო, წინ გამხედავო.
ქვესკნელში მძრომო,
ცაში მჭვრეტელო.
ხან - ფუნჯო ჩემო, ხან – საჭრეთელო,
შენ, აკვნის ჰიმნო,
ცრემლო სამარის…
იბერის ენავ,
ენავ თამარის…
შენ, ნიჭო ჩემო,
სრბოლავ და ფრენავ,
დედაო ენავ, დედაო ენავ!
დაეცეს, იქნებ სიმაგრე ყველა,
მოისრას, იქნებ, ყველა ყმა ველად,
დაედოს მტვერი ყველა დიდ ხსოვნას,
დააკვდეს აზრი ნაპოვნის პოვნას.
ყოველ ნერგს, იქნებ, დაატყდეს მეხი,
ყოველ ძეგლს, იქნებ, დაედგას ფეხი,
მხოლოდ შენ უჭკნობს,
შენ ხატად ქცეულს,
რა დრო, რა დასცემს
შენს უკვდავ სხეულს?
ო, ენავ ჩემო,
დედაო ენავ,
შენ, ჩემო ნიჭო,
სრბოლავ და ფრენავ,
შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო,
შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო,
შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა,
შენ ერთს,
შენ ვერ გთმობ
სამარის პირთან.
ხმა სამრეკლოსთან
ირაკლი აბაშიძე
- შენ გეაჯები,
შენს ვედრებას,
გულით ნათმენი,
სად წამოსული
მონა შენი,
მონა ყარიბი:
არ დაუკეტო საქართველოს
პონტის კარები,
არ მომიკვეთო
შენს ჯვარს
მიწა, შენი ნათელი.
რად მეჩვენება
ჟამი ჭირთა მოახლოების,
რისხვა განგების,
შემოწყრომა მა ალ სამართლის;
რატომ ჩანს შავად
უსაზღვროება აღმოსავლეთის,
რად მესმის გლოვა
შორი ქართლის სამრეკლოების.
რად მესიზმრება
ხმალი, ტარში გადამსხვრეული,
ტანჯვა, გოდება,
ბედშავობა, ცრემლი მალული
რად დამდევს ლანდად
ბედწამხდარი ჩემი მამული.
მამული, შენს ჯვარს მოწყვეტილა
და დამწყვდეული.
აკმარე ჭირი,
მტრის მონობა,
სპარსი, არაბი;
აშორე ცრემლი,
უსჯულოება,
წარღვნა, ქარაფი;
შენ გევედრები,
შენს დიდ გზაზე
ლოცვით მარები:
არ დაუკეტო საქართველოს
პონტის კარები“.
ხმა ჯვარის მონასტერში
...Ещёირაკლი აბაშიძე
- მე დავიკარგე...
დავიკარგე
თუ დღეს გადავრჩი?
დავრთგუნე სული,
თუ ეს სული
მე დღეს გავწმინდე?
ვარ სამშვიდობოს
ვარ აღმართზე
თუ თავდაღმართში?
რა უნდა ერქვას
ჩემს აქ ყოფნას,
სუნთქვას აწინდელს?
მე გარდვისახე?
ძველი ჩემი
გახმა ყვავილი?
კვლავ ახალ ვარდთა,
უფრო კარგთა
დღეს ვარ მფლობელი?
კვლავ ვფარავ სულში,
თუ გულმართლად
დავთმე ყოველი?
დავთმე?
და, იქნებ,
არმც რამ მქონდა დასათმობელი?
მე შენს დიდ კანონს,
დიდ განგებას
როდის გარდაველ,
როდის დავაკელ
სითბო ლოცვას,
ლოცვას მონებრივს,
მაგრამ თუ ზოგჯერ
ვერ ვუჭერდი ფიქრსაც სადავეს -
რად მომეც ნიჭი,
გულისყური,
თვალი გონების.
ან იქნებ ცოდვად
არც მეთვლება
ეს მკრეხელობა
და შენ, პირიქით,
მცირედ მითვლიდი
ჩემს შემართებას;
იქნებ ამაოდ
შენთან ვიწყებ
თავის მართლებას.
მე - სხვა ბუნების მოწოდება,
მე - სხვა ხელობა.
გარნა ვინ ვიყავ?
რა ხმა მქონდა,
რა საკუთრება?
ვიყავ მმართველი,
ხმელთა რისხვა,
ზღვათა მპყრობელი?
მე მეპყრა სკიპტრა?
მბრძანებლობის
მქონდა უფლება?
ვიყავ ქალაქთა
აღმმართველი,
დამამხობელი?
მე აზრ
ხმა ჯვარის მონასტერში
ირაკლი აბაშიძე
- მე დავიკარგე...
დავიკარგე
თუ დღეს გადავრჩი?
დავრთგუნე სული,
თუ ეს სული
მე დღეს გავწმინდე?
ვარ სამშვიდობოს
ვარ აღმართზე
თუ თავდაღმართში?
რა უნდა ერქვას
ჩემს აქ ყოფნას,
სუნთქვას აწინდელს?
მე გარდვისახე?
ძველი ჩემი
გახმა ყვავილი?
კვლავ ახალ ვარდთა,
უფრო კარგთა
დღეს ვარ მფლობელი?
კვლავ ვფარავ სულში,
თუ გულმართლად
დავთმე ყოველი?
დავთმე?
და, იქნებ,
არმც რამ მქონდა დასათმობელი?
მე შენს დიდ კანონს,
დიდ განგებას
როდის გარდაველ,
როდის დავაკელ
სითბო ლოცვას,
ლოცვას მონებრივს,
მაგრამ თუ ზოგჯერ
ვერ ვუჭერდი ფიქრსაც სადავეს -
რად მომეც ნიჭი,
გულისყური,
თვალი გონების.
ან იქნებ ცოდვად
არც მეთვლება
ეს მკრეხელობა
და შენ, პირიქით,
მცირედ მითვლიდი
ჩემს შემართებას;
იქნებ ამაოდ
შენთან ვიწყებ
თავის მართლებას.
მე - სხვა ბუნების მოწოდება,
მე - სხვა ხელობა.
გარნა ვინ ვიყავ?
რა ხმა მქონდა,
რა საკუთრება?
ვიყავ მმართველი,
ხმელთა რისხვა,
ზღვათა მპყრობელი?
მე მეპყრა სკიპტრა?
მბრძანებლობის
მქონდა უფლება?
ვიყავ ქალაქთა
აღმმართველი,
დამამხობელი?
მე აზრი ვიყავ...
ბედი კაცთა
მე არ მებარა,
ჩემად ნუგეშად,
ჩემად ტანჯვად
მე ეს მეყოფის..
მე კაციც ვიყავ,
მეც ამ მიწის
მედო ბეგარა: -
მე ვიყავ მონა
სიყვარულის
და ერთმეფობის.
თუ ეს მდევს ცოდვად,
თუ მაინც მთვლი
სულად ცოდვილად,
თუ მიხმობს შენი
ხმა დამსჯელი,
მაღალ-მეფური -
ჰა, მოველ შენთან
გულგახსნილად,
დედიშობილად,
უკვე სამარის
კარს მიმდგარი,
დაღამებული.
მარქვი, სად ვტყუი,
სად ვარ მცდარი,
სად ვარ მართალი?
დღეს მარტვილი ვარ,
ყარიბი ვარ,
ვარ განდეგილი;
მარქვი, მე ჩემი გაზაფხული,
ჩემი ზამთარი...
პანტოკრატორო,
შენს წინ ვდგავარ
მუხლმოდრეკილი“.
ხმა ჯვრის მონასტრის გალავანთან
...Ещёირაკლი აბაშიძე
„-შენგან განდგომა,
ო, ჯვარცმულო,
მე რად დამბრალდა,
მაღალ მწვერვალთა სალოცავო,
ხატო ნაპრალთა,
ძლეულთ ნუგეშო,
დავრდომილთა თავშესაფარო,
მაშვრალთ იმედო,
ანთებულო ბნელში ლამპარო,
არას მქონეთა საგანძურო,
დიდო ზაფხულო,
მიზანთ მიზანო უმაღლესო,
რწმენით ნახულო.
მე შენის მცნების
აღსარება
ვარ თვით აკვნიდან,
შენია ჩემი
გულიც,
ცნობაც,
ხმაც საკუთარი,
მე სიყრმის დღიდან
არ მქონია
სხვა საყუდარი,
შენგან არს
ჩემში რაც ამაღლდა,
რაც რამ დაკნინდა.
შენით, მე შენით
ათას გზაში
გზა არ შემშლია,
შენმა განგებამ,
შენმა მცნებამ
მართლად წარმმართა,
შენ ამაშორე
ბიწიერი
წარღვნა წარმართთა,
შენ ჩამაგონე ზეციური:
„ღმერთი შენშია’’.
და თუ რამ შევცდი,
რამ შეგცოდე,
რამ შემოგბედე,
გულთამხილავო,
ეს შენ უწყი
უმალ ყოველი;
მაღალ მსაჯულად,
მაღალ მოწმედ
მყავს შემოქმედი-
შენგან შენდობას,
სულგრძელობას
შენგან მოველი.
მე ჩემს გონებას,
გძნობას ვთვლიდი
ჩემს დიდ საუნჯედ,
რადგან არსთაგანს
მე მებოძა
ეს საბოძველი,
შენ მთხოვდი თაყვანს,
მხოლოდ თაყვანს,
თაყვანს განუსჯე
ხმა ჯვრის მონასტრის გალავანთან
ირაკლი აბაშიძე
„-შენგან განდგომა,
ო, ჯვარცმულო,
მე რად დამბრალდა,
მაღალ მწვერვალთა სალოცავო,
ხატო ნაპრალთა,
ძლეულთ ნუგეშო,
დავრდომილთა თავშესაფარო,
მაშვრალთ იმედო,
ანთებულო ბნელში ლამპარო,
არას მქონეთა საგანძურო,
დიდო ზაფხულო,
მიზანთ მიზანო უმაღლესო,
რწმენით ნახულო.
მე შენის მცნების
აღსარება
ვარ თვით აკვნიდან,
შენია ჩემი
გულიც,
ცნობაც,
ხმაც საკუთარი,
მე სიყრმის დღიდან
არ მქონია
სხვა საყუდარი,
შენგან არს
ჩემში რაც ამაღლდა,
რაც რამ დაკნინდა.
შენით, მე შენით
ათას გზაში
გზა არ შემშლია,
შენმა განგებამ,
შენმა მცნებამ
მართლად წარმმართა,
შენ ამაშორე
ბიწიერი
წარღვნა წარმართთა,
შენ ჩამაგონე ზეციური:
„ღმერთი შენშია’’.
და თუ რამ შევცდი,
რამ შეგცოდე,
რამ შემოგბედე,
გულთამხილავო,
ეს შენ უწყი
უმალ ყოველი;
მაღალ მსაჯულად,
მაღალ მოწმედ
მყავს შემოქმედი-
შენგან შენდობას,
სულგრძელობას
შენგან მოველი.
მე ჩემს გონებას,
გძნობას ვთვლიდი
ჩემს დიდ საუნჯედ,
რადგან არსთაგანს
მე მებოძა
ეს საბოძველი,
შენ მთხოვდი თაყვანს,
მხოლოდ თაყვანს,
თაყვანს განუსჯელს,
მე მხოლოდ განსჯის,
მხოლოდ განსჯის
ვიყავ მლოცველი.
თუ განმაკაცე,
თუ დამადგი
თვალი სრულქმნელის ,
თუ მომეც ძალი
ხან ფრთაშესხმის,
ხან დაღონების-
მე მსურდა შენგან
სიტკბოც
ცნობის თავისუფლების,
მე მწადდა შენგან
სიხარულიც
განხმუკ გონები.
მე ამ წადილით
მე მ ლოცვით
ვიყავ დამწვარი;
ხამს ლოცვა ჩემი
არ მემწუხროს,
ხამს,არ წამმწარდეს
და თუ შენ მაინც
ცოდვად მითვლი
ამ ჩემს საწადელს-
ცოდვა, არ ცოდვის
ჭეშმარიტი
სად ძევს სამძღვარი?!
ნუ,ნუ შემრიცხავ
მე აქ ვდგავა,
მე აქ მოველი,
სადაც გიზგიზებს
სუნთქვა შენი
და შენეული
იმ ჩემი სევდის,
იმ წადილის
კვალად მთხოველი,
აწ გარდალი,
მე სიბერის
ჭირით სნეული.
შენგან განდგომა
ო, ჯვარცმულო,
მე რად დამბრალდა,
მაღალ მწვერვალთა სალოცავო,
ხატო ნაპრალთა,
შენ უპოვართა საგაძურო,
დიდო ზაფხულო,
მიზანთ მიზანო უმაღლესო,
რწმენით ნახულო.’’