Предыдущая публикация
ՍԵՐՈԲ ԱՂԲՅՈՒՐԻ ՄԱՀՎԱՆ ՎՐԵԺԸ
Սերոբին թունավորելուց հետո երբ նա խբվում է կռվում,նրա կինը՝Սոսեն կանգնում է սարի գլխին ու ձայն տալիս Անդրանիկին,կանչում օգնության՝.
Իսկ դու Անդրանիկ,կենսատու ընկեր,
Այս դժվար ժամին ո՞րտեղ ես պառկել…
Հասիր Անդրանիկ,հասիր օգնության,
Աղբյուր Սերոբն է զոհվում ի սեր ազգության…
Այսպիսին է անգամ հայտնի երգի տողերը…
Անդրանիկը,որ վախեցած էր Սերոբի ցասումից,վերջապես դուրս է գալիս թաքստոցից և երդվում լուծել Սերոբի սպանության վրեժը:
Սերոբի սպանության լուրը առնելով, դեպի Գելի շտապեց Նաեւ Գեւորգը: Անդրանիկն ու Գեւորգը անմիջապես գործի անցան: Սերոբի կորուստը նրանց եւ մյուս հայդուկների, ինչպես նաեւ ողջ դաշտի ու Սասունի հայության հոգին կռովեցրել էր, վրեժի զգացումը կրծում էր բոլորի ոգին: Անդրանիկն ու Գեւորգը քուն ու դաթարները կորցրել էին, արյունն աչքներին ամենուր փնտրում էին Խալիլ, վրեժը առնելու համար: Որոշվեց նա պատժել գեղաշենցի ռես Ավեին:
1900 թ. ապրիլյան մի օր Գեւորգը շենիկցի Մանուկի եւ Ղազարի հետ գնաց դավաճանի տուն: Երբ Գեւորգը վերջնականապես համոզվեց, որ Սերոբին Ավեն է թունավորել, դավաճանի հետ նրա ընտանիքին էլ դաժանորեն պատժեց: Հայդուկները չխնայեցին եւ ոչ մեկին դավաճանի ընտանիքից: Գեւորգին հաջողվեց Ավեից իմանալ դավադրության մյուս մասնակիցների, մի քանի դավաճանների ու լրտեսների անունները, որոնց բոլորին հետագայում ոչնչացրեցին:
Դավաճան գյուղապետի հանդեպ ցասումով լցված Անդրանիկն ու Գևորգը, կոտորում են մատնիչի ամբողջ ընտանիքին,ասելով,որ դավաճաններից դավաճաններ են ծնվում:Գևորգը ցասման պահին,երբ արդեն սպանված էին դավաճան հայի ընտանիքի բոլոր անդամները,անգամ կանայք,ոտքից բռնելով օրորոցից դուրս է քաշում դավաճանի նորածին թոռանը և հարվածում պատին:Զուտ պատահականությամբ նորածին մանուկը կենդանի է մնում,բայց՝ կաղ:Տարիներ հետո,սասնո ժողովրդի հետ գաղթելով դեպի Հայաստան,բնակություն է հաստատում Թալինի շրջանի Աշնակ գյուղում և նույնիսկ դառնում գյուղապետ,ինչպես իր պապը:Եվ ասում են,ինչպես իր պապը,այնպես էլ այս կաղ սատանան,1937-49թ.թ.-ին բազմաթիվ մատնություններ է կատարում և պատճառ է հանդիսանում շատ ու շատ արժանավոր հայորդիների ձերբակալության,աքսորի ու գնդակահարության:
Փաստորեն Անդրանիկն ու Չաուշը ճիշտ էին՝ դավաճանից ծնվել էր դավաճան…
Մի անգամ, երբ Անդրանիկն ու Գեւորգը անցնում էին Գելիի փողոցներով, բակերից մեկում տեսան ալեհեր մի ծերունու:
-Բարեւ, քեռի, -բղավեցին նրանք: Պատասխան չստացան: Բարեւը կրկնեցին, դարձյալ՝ անպատասխան:
-Գեւորգ, սասունցիները մեզնից երես են դարձրել: Կամ կսպանենք Խալիլին, կամ Սասունում մենք տեղ չունենք: Սասունցիներին պահողը նրանց հավատն ու ոգին է, եթե դրանք վերանան, Սասունը չի դիմանա, – տխուր ասաց Անդրանիկը:
Կատարվեց աշխատանքի բաժանում: Անդրանիկն ու Մակարը զբաղվելու էին մարտական ջոկատների վերակառուցմամբ ու համարմամբ, իսկ Գեւորգը՝ զինամթերքի հայթայթմամբ եւ թշնամուն ահաբեկող պարտիզանական հարձակումների կազմակերպմամբ:
Շուտով Անդրանիկին ու Գեւորգին լուր բերեցին, որ Խալիլը մուշ քաղաքում է: Գնացել էր կառավարչից իր ծառայության վարձը ստանա եւ հաջորդ օրը, վաղ առավոտյան, բարձրանալու էր շեկո ցեղի նստավայրը: Սերոբին սպանելու համար Խալիլին սուլթանը փաշայի կոչում էր շնորհել եւ պարգեւատրել պատվո նշանով: Նա նվեր ստացավ նաեւ Ալվառինջի գյուղից գանձվող տասանորդ հարկը:
Խալիլի ճանապարհը անցնում էր Մառիկի կիրճով: 25 հայդուկներ Անդրանիկի, Գեւորգի, Մակարի ու Գալեի հետ շարժվեցին դեպի կիրճը ու դարան մտան: 1900 թվի նոյեմբեր ամիսն էր: Պատմում է Անդրանիկը. «Ասացի, որչափ կարելի է, պետք է աշխատել Խալիլին ողջ բռնել, որպեսզի հարցաքննենք նրան, թե մինչեւ այժմ հայերից ովքեր են եղել նրա լրտեսները»:
Միջօրեին առաջինը կիրճ մտավ թալանված կայքի ու ապրանքների քարավանը, ապա երեւաց ինքը՝ Խալիլը, շարջապատված 40 հոգուց բաղկացած հեծյալ խմբով: Դարան մտածները թողեցին, որ քարավանն անցնի եւ Անդրանիկի ազդանշանից հետո կրակ բացեցին այն ժամանակ, երբ հեշյալ խումբը հավասարվեց իրենց: Առաջին համազարկից հեծյալների մեծ մասը գետնին տապալվեց: Սպանվեց նաեւ Խալիլի ձին: Խալիլը վայր ընկավ, բայց ոտքը մնաց ասպանդակի մեջ: Խալիլին ուղեկցողներին կոտորեցին, ոմանք էլ ճողոպրեցին: Հայդուկները վրա հասան, Խալիլին ոտքի կանգնեցրին, խուզարկեցին: Գտան 13 հայ լրտեսի անուն պարունակող փաստաթուղթ եւ ապա Խալիլի գլուխը կտրեցին, գցեցին պարկի մեջ եւ շարժվեցին դեպի Գելի: Ուղիղ գնացին այն ծերուկի տունը, ով մի քանի օր առաջ նրանց բարեւին չէր պատասխանել: Ծերուկը նույն դիրքով նստած էր:
-Բարեւ՛ քեռի:
Պատասխան չկար: Մոտեցան ծերուկին ու պարկի միջից Խալիլի գլուխը գլորեցին նրա ոտների տակ: Ծերուկը նայեց նրանց, թույլ ժպտաց ու ասաց.
-Լաո, սասունցուն միայն մի գազանից ազատեցիք, – ապա ոտքի կանգնելով կանչեց, -է, Խալիլի գլուխը մի ոչխար արժե: Ոչխա՛ր մորթեք:
Следующая публикация
Комментарии 17
Ինձ Ձեր գրացները չի հետաքրքրում, քանի որ ես
պաշտոնա-քաղաքական հալածանքով, այլ կերպ ասած <<ՔԼՆԳՈՑՈՎ>>չեմ զբաղվում, խումբը նույնպես դրա համար չի:
Երկրորդ`
Ձեր գրած մեկնաբանությունները ոչ մի կապ չունի նյութի հետ, այդ իսկ պատճառով դադարեցրեք մեկնաբանություններ անել, նախորդներն էլ կջնջվեն, հակառակ դեպքում դուք խմբում կարգելափակվեք...
Մարդկանց հետ<<Ձեզ-ով ու Դուք-ով>> ես դիմում մտածում են չես կարա իրանց պատկերացրած ձեվերնել օգտագործել:
ՊՐՈՍՏԸ ՈՉ ՆԵՌՎԵՐ ՈՒՆԵՄ, ՈՉ ԺԱՄԱՆԱԿ, ՈՉ ՀԱՎԵՍ:
Եթե ինչվոր մեկը իմ հետ խոսալու ունի թող անձնական եջիս գրի, որ չմտածի թե վախեցանք իրանից, ԴՈՒՔ ՀԱՆԳԻՍՏ ՆՄԱՆ ԴԵՊՔՈՒՄ ՄԻԱՆՔԱՄԻՑ ՈՒՂԱՐԿԵՔ
<< Чёрный список >>