(1 - Qism...)
Shahvoniy istaklar tug`yoni...
Qo`shnim Sadir aka hofiz, yaxshigina ovozi bor. Arzongina bo`lgani uchun atrofdagi 9, 10 qishloqlar orasida nomi chiqib, tanilib qolgan. Sezon boshlandi deguncha, to`ylarining keti uzulmaydi.
Ko`cha-kuyda momilasi yaxshi insonu, ammo qo`li pul ko`rib qolsa bosar-tusarini bilmay qolardi.
O`zi istarali, kelishgan bo`lganigami, ayollar ilashib qolaveradi. Ochigi uni mahallamizdagi ko`pchilik hushlamaydi, ayniqsa erkaklar, chunki uchiga chiqqan xotinboz. Uyida tez-tez roqqasalar, turli yengil tabiyatli qizlar tunab qoladi. Shu uchunam shaniga dog` tushurib aka, opasi bilan yuz ko`rmas bo`lib ketishgan menimcha.
O`zimcha o`yladim: Hadeb suyuqoyoqlarni quchish jonida tegdimi, yoki uyiga qorovul kerak bo`lib qoldimi! Harqalay yoshi 32, 33 ga chiqqanda uylanish haqida o`ylab qilibdi. Bahorda to`yini o`tqazdi. Dilbar yoshgina qizga uylandi. Qo`shnimku, harqalay to`yida hizmatda bo`ldim. Yangi kelinchankni ham o`sha kuni birinchi bor ko`rdim. Kichik jussali, qadi-qomadi hushbichim, husni ham tuzukkina bir qiz ekan. To`ylarga borishni hush ko`raman. Kelinchaklarga qarab, husniga baxo berish, odobdan emasligini tushunaman. Biroq bu kelinchakni chehrasini yodimda qolgani, uning menga tanish tuyulgan nigohlari. Ha avval ham uni ko`rganman! Ammo qayerda?! Hayolimdami yoki tushumda! Eslolmadim, shunchaki chehrasi menga juda tanish edi.
To`yda etiborimni tortib, ko`ngilni hira qilgan voqeadan yana biri, huddi onasi majburlab bohchaga tashlab kelgan qizaloqday, to`y tugaguncha ko`zida yosh bilan o`ltirgani edi.
Odatlarimizga ko`ra, yengi kelinlar tongda turib ko`cha supurardi. Shu bohana qo`shnilar bilan tanishgani chiqardi. Bilmadim bu qo`shni kelin qachon ulgurardi! Tong otamay, mahallamiz ko`chalari supirib qo`yilgan bo`lardi...
Oradan ancha kunlar o`tib ketdi. Ammo qo`shni bo`lsak ham yangi kelinni o`shu to`y kuni, kelin libosida ko`rganimcha boshqa hecham ko`cha-kuyga chiqqaniga ko`zim tushmadi.
O`zim kollejda oxirgi kursda o`qib, eletir isitkichlar yeg`adigan sexda ishlar edim. Uyda kam bo`lardim. Oyim uyda bo`lishmagan vaqlarida yangalarim g`iybatlashib qolishardi. Birgal qulog`imga chalinib qoldi:
``Sadir xotinini ostona hatlab ko`chaga chiqartirmaydi, biror kimga qo`shtirmaydi. Qafasdagi qushchadek uyidan chiqmidi bechorani!`` -deb suxbatlashib qolishdi yangalarim.
Hayolimga kelgan o`y shu bo`ldi:
``Obbo hofizey, o`zlari kayfini surib-surib, endi sirilari ochilishidan qo`rqib, xotini hammadan yashirar ekanda!``
Oyim esa har narsani yaxshi tomonini o`ylaydilar. Shuning uchun bazi-bazida:
``Baraka topkur juda ibo-hayoli juvonda bu kelin!`` -deb ko`chada soatlab gap sotib qoladigan yangalarimga teqqazib, o`sha sirli kelinni alqab qo`yardilar.
Oyimning shunday gaplaridan keyin:
``Qani endi xudoyim menga ham shunday yor nasib etsa!`` -deya o`y surib Sadir akaga havasim kelib ketardi.
* * *
O`sha kunlari kollejdagi ohirgi haftalar, imtixonlar payti yaqin edi. Tushdan keyin uyga qaytdim. Jo`ramdan mahallada to`y borligi, daragini eshitib sartaroshxonaga chiqib sochlarimni kaltalatib keldim. Hullas uydagi bazi yumushlar keyin yuvinish taranish deganday, ana-mana qilib tayyor bo`lgunimcha to`yxonadan to`y sado kela boshladi.
Oyim, yangalarim ham yasan-tusan qilib to`y ko`rgani ketishgandi. Men esa salgina qosh qorayib, kelin-kuyov kelib, kelinni dugonalari to`yxonaga yig`ilb bo`lgandan keyin boraman deb astaydil sochlarmni gellab, soqol-moylovni qirtichlab tayorgarlik ko`rayotgandim. Endigina tayyor bo`lib, jo`ramga qo`ng`iroq qilmoqchi edim. Shu payt qulog`imga ayol kishinin baqirgani, gaz chiqqandagidek ``vashshilagan`` ovozlari eshitilgandek bo`ldi. Quloq solsam ovoz Sadir akani uyidan kelyabdi. Ko`nglim bir baloni sezgandek, qo`shnimnikiga yugurdim.
Xovli etagida o`yma naqshli so`ri, so`ridan sal narida yer ayvon panasida kichikkina pumbaloq gazbalon, ustida bir-ikki kishiga mo`ljallangan qozoncha.
Gazbalonni kirani ishdan chiqqan shekili, olov kuchayib qozondagi yog`ni yoqvoribdi. Salkam bir metir bo`lib yonayotgan olovni ko`rdimu bir lahza gangib qoldim. Ammo tezda o`zimga kelib ostona yonidagi supurgini oldim, dastasi bilan qozonni bir turtgan edim dumalab, to`ntarilib qoldi. Gazbalonni o`chirish uchun so`ridagi ko`rpachani olib olov ustiga bosdim va tezda kiranni burab o`chirdim. Shoshgancha balonni ko`tarib, har ehtimoldan tomorqa chetiga tushurib qo`ydim. Shundan keyingina nariroqda qaltirab, yig`lab o`tirgan qo`shni kelinga ko`zim tushdi.
- Kelin opa tuzukmisiz? Sizga hechnima qilmadimi?
Havotirda tezgina yoniga borib, yelkasidan tutgancha yuz-ko`ziga, ko`ksiga bir-bir ko`z tashlab holini so`ray boshladim. Nazarimda hech yeri kuymagan shunchaki qattiq qo`rqib ketgan.
U cho`kkalab, gavdasini bir tomonga tashlagancha, bir qo`liga tayanib o`tirardi. Rang-ro`yi dokadek oqargan, yaproqdek titrardi. Bunchalik qo`rquvga tushishiga sabab menimcha balon portlab ketadi deb o`ylagan bo`lsa kerak!
- Turing o`rningizdan, kelin opa...
Bilagidan tutib turg`azdim. Ammo hali-hamon qo`rquv asoratidan qutulolmas oyoqlari madorsiz edi.
- Tuzukmisiz?
- Yaxshi. -dedi past ovozda ingilladi va menga tarmashdi. Oyoqda turolmayotgani sezib, darov qo`ltiqlab, belidan quchdim. U bor gavdasini menga tashladi.
- Kelin opa, so`riga o`tiring!
``Tavba, pardek yengil ekan!``
Uni nozikkini bilagidan tutib so`rini chetiga o`tqazib qo`yarkanman, nima jin urdi, lozimiga yopishgan changni ko`rib, reflekes sabab qopib tashlashga urunibman. Sonlarini ikki, uch bor sidirib yubordim. Shu on ``lop`` etib hayolimga:
``Bu birovni xotini, qo`shni kelin-ku!`` degan o`y keldi. Huddiki tok urgandek qo`limni tortib oldim. Bu ishim noto`g`i bo`lgani anglab hijolat tortib qoldim. Biroq u buni his qiladigan ahvolda emas ekan. Yarim buksasini so`ri chetiga qo`yib, oyog`ini osiltirgan, tirsagini xontaxtaga tirgan ko`yi bir holda o`tirardi.
Avvaliga biroz noqulay ahvolda, nima qilishimni bilmay turdim. Hayolida birgina o`y:
``Betamiz, nega oyog`imdan ushlading?`` deb baqirib qolmasmikan!
Noqulay ahvoldan qutilish uchun, o`zimni xotirjat tutishga harakat qildim va xontaxta ustidagi choynakdan piyolaga choy quydum.
- Kelin opa yaxshimisiz?
- Him... -dedi boshini qimirlatib qo`yarkan.
Sekingina piyolani qo`liga tutqazdim. Labi qimirladiyu, ovozi chiqmadi, choyni ham ho`plamadi. Piyolani xontaxta ustiga qo`yib, chetini tutgancha, bexol ohista chakkasini tirsagi ustiga qo`ydi. Huddi dushmanini ko`rib turgandek, dushman nigohini gazbalondan uzmasdi. Uni holatini ko`rib ko`ngilmga vahima oralay boshladi.
``Endi nima qilaman. Qattiq qo`rqib ketibdi, mazzasi qochib qolmasaydi!``
Oyimnimi, yoki biror qo`shnini chaqirmoqchi ham bo`ldim. Lekin oyim uyda emas. Birdan kallam ishlab ketdi. Oddatda bunday holatlarda o`ziga keltirish uchun suv sepilardi. Atrofga alangladim, oshxona eshigi ochiq ekan. Tezda kirib chelakdagi suvdan bitta cho`michda botirib chiqdim. Oziroq suvni kaftimga quydida uni yuziga sepvordi. Birdan sezkanib ketdi.
- Kelin opa yuz-qo`lizni yuvib oling, - cho`michdagi suvga imladim. Qaltirab turgan qo`llarini oldinga cho`zdi. - Kelin opa qo`lizni yuving... Yuvaqoling o`zizga kelasiz!
U boshini qimirlatib qo`ydi, biroq qaltirayotgan qo`llari suv tutmasdi. Negadur toqatim qolmadi.
- Biroz engashing, -dedim kaftimni yelkasiga ohista qo`yib. Yuzini yuvib qo`ymoqchiligimni tushundimi yoki reflekis sabab, ihtiyorsiz oldinga birozgina engashdi. Suvdan kaftimda
quydimda, uch bor yuziga chapladim. Boshini ko`targanda, chakkasidagi bir tutam sochi ham ho`l bo`lib yuziga yopishib qolganini ko`rdim. O`zi e`tibor bermadi. Chiroyini buzib turgani, g`ashimga tegdi chog`i, epchil harakat bilan o`sha tutam sochni qulog`i ortiga qistirib qo`ydim. Shu topda barmog`im ilinib beyhosdan rumolini buzib yubordim. Yana bir hijolat bo`lib o`zimni tortdi. Iyagidan oqayatgan tomchilar ko`kraklar orasi tomon oqardi. Sochini to`g`irlab qo`yganimdan yoki ko`ksiga oqayotgan suv tomchilari sabab bo`lib a`ql-hushi o`ziga qaytdi. O`zi ham uyalib ketti, yuzi qizarib rumollarini to`g`irlab, o`zini tartibga sola boshladi.
- Kelin opa yaxshimsiz?
- Tuzuk! -dedi menga ajablanib qararkan.
Boqishlaridan tanimayotganini tushundim.
- Meni tanidizmi kelin opa? -dedim.
Avval ``ha`` ishorasi bilan boshini qimirlatdi. So`ng tanimagani bildirib bosh chayqadi. - Murodman... Sizga devor qo`shni turamiz...
Yuziga qon yugurib, hijolat tortgan ko`zlarini pir-piratib, boshini qimirlatib qo`ydi. Shu tanishish boxanasida, bir on nigohlarimiz to`qnashib qodi.
``Sen, sen, sen!``
Go`yo uning ko`zlari qariga singib ketdim. Istasamda nigohlarimni uza olmasdim.
Uning bokira nigohlari, masum boqishlari.
Bu go`zal simoni, menga milyon yillardan buyon taniydigande edim. Orzularim, hayollarimda yashayotgan sohibjamol qarshimda paydo bo`lgandi. Tilim esa lol, bey ehtiyor g`udirlabman.
``Yo olloh!``
- Sizni taniyman, ko`rganman!
Bir oniy lahza hayolan u bilan qandaydur oraliq yuzma-yuz qolib ketdik.
- ...
Alanima deb pichirladi. Yoki menga tuyuldi.
- Nima?! -dedim.
- Hechnima? -dedi.
Huddi alahsirayotgande edim. Nigohlarimdan uyalib ko`zlarini yashirgani ko`rdim.
Shu on dimog`imni achiqq yog`, kuygan paxta islari qitiqlardi. Qarasam boya yonayotgan olovni o`chirish uchun ustiga bosganim, baxmat ko`rpacha tutayabdi. Shoshgancha tepkilab-tepkilab o`chirishga urundim. Tutamay qolgach, ko`rpachani ko`tarsam, lagandek yeri tirishib kuyibdi, paxtasini ozroq joyi tutab qorayib qolibdi.
- Kelin opa, buni endi...
Ayibdorday hijolat tortib, ko`rpachani kuygan yerini unga ko`rsatdim. Mayli deganday qo`l siltab qo`ydi. Ko`rpachani o`rab, surini chetiga qo`ydim. Yerda yotgan qozonni ushladim, hali ham issiq, dumalatib uni ham bir chetga qo`ydim. Gulzordan bir hovuch tuproq olib yerga to`kilgan yog` ustiga septim. So`ng tomarqa chetidagi gaz balonga yopishdim. O`ylaganimday bolti sal bo`shab qolibdi. Bu xolatda kiranni sal qattiqroq bosib buralmasa, gaz o`chmay qoladi. O`zimcha taxmin qildim. Kelin buragan o`chmagan, shunda qarshi tomonga buragan va birdan olov kuchayib ketgan.
Shularni bafurja tushuntayin unga deb boshimni ko`tardim-u, ko`zim unga tushdi. Xarakatlarimni kuzatgancha, beyhol o`ltirardi. Ko`zlaridan esa marjon-marjon yosh oqardi.
Davomi bor...
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 4